Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "zlodowacenie wisły" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-18 z 18
Tytuł:
Wytrzymałość mechaniczna osadu a jego geneza na przykładzie wybranych utworów strefy marginalnej fazy pomorskiej zlodowacenia Wisły
Autorzy:
Wierzbicki, J.
Paluszkiewicz, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294344.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
wytrzymałość mechaniczna osadu
geneza osadu
zlodowacenie Wisły
Źródło:
Landform Analysis; 2008, 9; 390-393
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geology of the lower Vistula region, northern Poland
Autorzy:
Gałązka, D.
Marks, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182753.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
transgresje lądolodu
morze eemskie
zlodowacenie Wisły
czwartorzęd
Dolina Dolnej Wisły
Polska
ice sheet advances
Eemian sea
Vistulian
Quaternary, Lower Vistula Region
Polska
Opis:
Depression in the Quaternary bedrock in the Lower Vistula Region was a main route for the Scandinavian ice sheets advancing into the Polish Lowland. At the end of the Elsterian Glaciation the receding ice sheet dammed the meltwaters in the Lower Vistula Valley and in its vicinity. The Holstein sea presumably occupied the Gulf of Gdańsk as indicated by brackish deposits of this age in the Kaliningrad District. During the Eemian Interglacial an extensive sea bay existed in the Lower Vistula Region. The Lower Vistula Region is a stratotype area for the Vistulian Glaciation (Weichselian), with several ice sheet advances, also before the Last Glacial Maximum.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2009, 25; 13-20
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapis glacilimnicznej sedymentacji w basenie Niecki Skaliskiej - północna część Pojezierza Mazurskiego
Glacilimnical sedimentation in the Skalisko Basin - northern parth of Mazurian Lakeland
Autorzy:
Pochocka-Szwarc, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074732.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
złoża jeziorno glacjalne
późny glacjał
deglacjacja
zlodowacenie Wisły
Pojezierze Mazurskie
deglaciation
glaciolacustrime deposits
Late Glacial
Vistulian glaciation
Mazurian Lakeland
Opis:
The investigation area is situated in the north part of Mazurian Lakeland in NE from Węgorzewo in the borderland between Poland and Russia. It was covered with the ice sheet during the upper stage of the Vistulian Glaciation. During the recession of the maximum range of the ice-sheet (Pomeranian Phases) the 6 ice-sheet retreated were left. Skaliska Basin this is end depression, between two end moraine zones. The glaciolacustrine and lacustrine sediments was recorded late glacial and postglacial history. The results of the multidisciplinary investigations including cartographical, sedymentological methods indicate that in the ice-dammed lake in Skaliska Basin was existed in front of the ice. The outflow from Skaliska ice-dammed was connected with the ice sheet retreat (behind the Pregoła Valley) and development of the new erosion base level (like Pregoła Valley).
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 10; 1014-1022
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe dane odnośnie do genezy i wieku form stożkopodobnych południowej części Niziny Środkowomazowieckiej
New data about orgin and age of fan - like forms in the southern Mazovian Lowland
Autorzy:
Kalińska, E.
Wyszomierski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295060.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
formy stożkopodobne
południowa część Niziny Środkowomazowieckiej
procesy eoliczne
zlodowacenie Wisły
fan-like forms
southern Mazovian Lowland
aeolian processes
Vistulian glaciation
Opis:
Południowa część Niziny Środkowomazowieckiej wykształcona jest z reguły jako prawie płaska powierzchnia zbudowana z osadów piaszczystych. Została ona określona mianem form stożkopodobnych. Szczegółowa analiza cech teksturalnych wskazała na eoliczne środowisko depozycji osadów. Rozwój form odbywał się w czterech etapach podczas środkowego i górnego vistulianu.
The southern Mazovian Lowland is a almost flat plain build of fine- and medium-grained sands as a rule. It has been described as a fan-like forms. Detailed textural analysis indicated aeolian sedimentary environment. Forms were developed in four phases during middle and upper vistulianu.
Źródło:
Landform Analysis; 2010, 13; 27-31
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja form korytowych na przykładzie aluwiów piaskodennych rzek roztokowych środkowego vistulianu w Kotlinie Toruńskiej
Transformation river channel macroforms : a case study of Weichselian sand-bed braided river sediments in the Toruń Basin
Autorzy:
Weckwerth, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294422.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
piaskodenna rzeka roztokowa
odsypy proste i złożone
pradolina
zlodowacenie Wisły
sand-bed braided river
unit and compound bars
Weichselian glaciation
Opis:
Wyniki badań sedymentologicznych prowadzonych w północnej części Kotliny Toruńskiej pozwoliły na rozpoznanie zmian architektury środowiska sedymentacji korytowej piaskodennych rzek roztokowych. Rzeki te funkcjonowały w czasie środkowego vistulianu, a ich osady należą do górnego ogniwa formacji z Zielonczyna. Ewolucja sedymentacji fluwialnej następowała w dwóch fazach, którym odpowiadają odmienne formy korytowe. W pierwszej fazie dno koryta roztokowego zdominowane było przez pojedyncze odsypy poprzeczne, zaś w drugiej doszło do rozwoju złożonych odsypów śródkorytowych w wyniku łączenia się odsypów pojedynczych. Główną przyczyną transformacji morfologii koryta rzeki była zmiana reżimu rzek z niwalnego na proglacjalny w czasie awansu czoła lądolodu w stadiale głównym zlodowacenia wisły oraz rozwój systemu pradolinnego. Transformacja morfologii koryt skutkowała także wzrostem tempa agradacji ich osadów.
The results of sedimentological research documented changes of architectural elements of fluvial sedimentary environment of sand-bed braided rivers in the Toruń Basin. These rivers existed at the middle Weichselian and their deposits belong to the upper member of Zielonczyn Formation. The evolution of fluvial sedimentation took place in the two phases, which correspond to different channel macroforms. The braided river bed was dominated by a unit bars during the first phase, while in the second phase were evolved compound mid-channel bars as a result of the amalgamation of unit bars. The main causes of the transformation of river channel morphology in the area of the Toruń Basin during the Weichselian glaciation included changes in river regime from nival to proglacial and development of ice-marginal valley. Transformation of channel morphology resulted in an increase in the aggradation rate.
Źródło:
Landform Analysis; 2013, 25; 169-177
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzymorenowa formacja dolnopowiślańska na tle budowy osadów plejstoceńskich Pomorza Nadwiślańskiego i jej rozwój w młodszym plejstocenie
Intermorainic Lower Vistula Formation against the background of geological structure of Pleistocene deposits in Vistula Pomerania, and its development during the Younger Pleistocene
Autorzy:
Makowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062804.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
formacja dolnopowiślańska
morze tychnowskie
interglacjał eemski
zlodowacenie Wisły
Pomorze Nadwiślańskie
Lower Vistula Formation
Tychnowy Sea
Eemian Interglacial
Vistulian glaciation
Vistula Pomerania
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki wieloletnich badań międzymorenowej formacji dolnopowiślańskiej, rozciągającej się na obszarze Pomorza Nadwiślańskiego wzdłuż Doliny Dolnej Wisły, od Kotliny Toruńskiej po Zalew Wiślany. Badania przeprowadzono na podstawie analiz profili wierceń kartograficzno-badawczych dla map geologicznych. Osady międzymorenowe powstawały w czasie od schyłku zlodowacenia warty, przez interglacjał eemski, po glacjalną część zlodowacenia toruńskiego. Leżą one na glinach zwałowych zlodowacenia warty i są przykryte glinami zwałowymi zlodowacenia toruńskiego (starszego z dwóch zlodowaceń wisły). W składzie formacji wyróżniono wiele kompleksów litologiczno-genetycznych, obejmujących osady jezior peryglacjalnych, zastoiskowych, dolinne oraz deltowe osady rzeczne i jeziorne, a także osady morskie poziomu tychnowskiego. Litologię oraz genezę formacji przedstawiono na tle starszych i młodszych od niej osadów plejstoceńskich. Omówiono także rozwój procesów paleogeograficznych w czasie sedymentacji osadów formacji dolnopowiślańskiej.
The paper presents the results of many-years' studies on the intermorainic Lower Vistula Formation that extends in Vistula Pomerania along the Lower Vistula river valley from the Toruń Valley to Vistula Lagoon. The researches were based on data from mapping-exploratory boreholes drilled for the construction of geological maps. The intermorainic deposits accumulated from the end-Wartanian Glaciation through the Eemian Interglacial to the glacial part of the Torunian Glaciation. They overlie Wartanian tills and are overlain by tills of the Torunian Glaciation (the older one of the two Vistulian glaciations). The formation includes a number of lithological-genetic complexes comprising deposits of periglacial and ice-dammed lakes, fluvial and lacustrine deposits on deltas, as well as marine deposits of the Tychnowy horizon. The lithology and origin of the formation is presented against the background of older and younger Pleistocene deposits. Development of palaeogeographical processes during deposition of the Lower Vistula Formation is also discussed.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 437; 59-123
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przebieg i korelacja sukcesji pyłkowych późnego plejstocenu na terenie Polski i Białorusi
The course and correlation of the Late Pleistocene pollen sequences from Poland and Belarus
Autorzy:
Granoszewski, W.
Winter, H.
Rylova, T. B.
Savcenko, I. E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074921.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Late Pleistocene
Eemian
Vistulian glaciation
Polska
Belarus
pollen analysis
palaeoclimate
późny plejstocen
interglacjał eemski
zlodowacenie Wisły
Polska
Białoruś
analiza pyłkowa
paleoklimat
Opis:
The most representative and long Late Pleistocene pollen sequences covering the late glacial of the penultimate glaciation (Warta/Pripiat), the last interglacial (Eemian/Muravian) and the early glacial of the Last Glaciation (Vistulian/Poozerie) from the territory of Poland and Belarus have been correlated. The resemblance ofpollen spectra in these pollen sequences and a parallel succession of Regional Pollen Assemblage Zones in the considered time intervals suggest that the natural environment of Poland and Belarus underwent synchronous changes under unidirectional climatic transformations. Qualitative and quantitative features of the Regional Pollen Assemblage Zones show similarities and differences in vegetation and climate changes in the study area. A comparison of the pollen spectra from Poland and Belarus suggests that both territories were affected by a similar climate particularly during the cold intervals. Some differences between the compositions of the pollen spectra were noticed as concerns the interglacial period. For instance, Abies and Taxus pollen as well as significantly high percentages of Calluna vulgaris pollen in NE Poland towards the end of the period are present only in the Polish sections. This may suggest a more Atlantic type of the climate during the Last Interglacial in Poland than in Belarus.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2012, 60, 11; 605--614
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refugia lodowcowe w Europie: co wiemy o historii współczesnych gatunków roślin i zwierząt
Glacial refugia in Europe: what do we know about the history of contemporary plant and animal species
Autorzy:
Jancewicz, E.
Falkowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/989053.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
zlodowacenia
zlodowacenie Wisly
historia gatunkow
rosliny
zwierzeta
kolonizacja polodowcowa
ostoje glacjalne
Europa
postglacial colonization
last glacial maximum
northern criptic refugia
vistulian
Opis:
Modern research methods provide many new possibilities to reconstruct the history of species and the colonization of land after its release from the Pleistocene ice sheet. New laboratory techniques and research trends form another, new and interdisciplinary approach to these issues. In this paper, we present the history of plant and animal species during the last glaciation (Vistulian, 115−11.7 ka BP) and after the melting of the ice sheets. We also summarize the evolution of theories and views on this subject. Initially, the role of glacial refugia that are the places of survival of the species and the source of expansion to the north of the continent after the release of Europe from the ice sheet, were attributed to the Iberian, Apennine and Balkan peninsulas. This was due to the fact that in Europe only in these regions favourable conditions for the survival of temperate species existed. However, numerous paleozoological, palaeobotanical and paleoclimatological fossil evidences from the Vistulian period, and extensive molecular research on contemporary populations of species inhabiting different areas of the continent show a completely different image of glacial refugia and another model of postglacial expansion. The paper describes documented significance of extensive refugia (macrorefugia) that existed in the Carpathians, the Crimea, the Ural, the Caucasus and the Russian Plain in postglacial colonization of Europe. It shows also importance of small northern refugia often found near the border of the ice−sheet in survival of boreal species. One of the nearest refugium in the vicinity of the border of the ice sheet in last glacial maximum period was the refugium located in the Kraków−Częstochowa Upland (S Poland) and in the Świętokrzyskie Mountains (C Poland).
Źródło:
Sylwan; 2017, 161, 12; 982-990
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Depositional conditions of the Upper Younger Loess during the Last Glacial Maximum in central and eastern Europe
Autorzy:
Dzierżek, Jan
Lindner, Leszek
Chlebowski, Roman
Szymanek, Marcin
Bogucki, Andriy
Tomeniuk, Olena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24024703.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
North European Loess Belt
Vistulian glaciation
aeolian processes
palaeowind circulation
heavy minerals
północnoeuropejski pas lessowy
zlodowacenie Wisły
procesy eoliczne
minerały ciężkie
Opis:
This paper is a summary of the results of research on the accumulation conditions of the Upper Younger Loess (LMg) in Poland and Bug loess (bg) in Ukraine from the maximum stage (MIS 2) of the Vistulian (Weichselian) Glaciation in central and eastern Europe. These studies included an analysis of the morphological (topographic) situation of the loess cover, its grain size and heavy mineral composition, the preserved structures of loess sedimentation as well as mollusc and pollen analyses of this loess. They revealed that the accumulation of Upper Younger Loess (UYL) might have been more dependent on the prevailing moisture conditions than previously thought. These conditions could have been caused by cold air masses from an ice sheet and warm air masses from the Mediterranean Sea and Atlantic coming together in the Carpathians and the Holy Cross Mountains and favouring the formation of dust storms and precipitation. In this process, a loading of loess dust (formed from local rocks weathering in periglacial conditions) by atmospheric moisture particles was especially significant. The moist substrate not only favoured the periodic development of vegetation and molluscs but also enabled the interception of dust and the accumulation of an increasingly thick loess cover. Westerly and south-westerly winds predominated in the UYL as indicated by the topographic position of loess patches and the mineral composition of the studied loess. Periodically an increased air circulation from the east and northeast occurred.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2022, 72, 4; 369--389
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chronologia i zasięgi nasunięć lądolodu na obszarze lobu Wisły podczas stadiału głównego ostatniego zlodowacenia
Chronology and extents of ice sheet advances in the Vistula lobe area during the Main Stage of the Last Glaciation
Autorzy:
Wysota, W.
Molewski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074848.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
loby lodowcowe Wisły
strumień lodu Wisły
północno-centralna Polska
skandynawski lądolód
ostatnie zlodowacenie (LGM)
ostatnie zlodowacenie Wisły
Vistula ice lobe
Vistula ice stream
north-central Poland
Scandinavian Ice Sheet
last glacial maximum (LGM)
Late Weichselian glaciation
Opis:
During the maximum of the last glaciation the Vistula ice lobe was one of the key morphological elements at southern margin of the Scandinavian Ice Sheet in north-central Poland. The area of the Vistula ice lobe experienced two ice sheet advances of varied extent, the earlier one during the Leszno Phase and the younger one in the Poznań Phase. According to the authors, the limit of the Leszno Phase within the study area was much smaller than hitherto accepted and its age is estimated at about 20.5 ka BP. Significant ice sheet retreat was followed by an ice readvance during the Poznań Phase, overriding the extent of the Leszno Phase. The Poznań readvance reached the maximum limit in the Vistula ice lobe area about 18.5 ka BP. It is assumed that the rapid ice sheet transgression during the Poznań Phase (on average 400 m/a) and origin of the Vistula lobe were probably connected with activity of the palaeo-ice stream.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2011, 59; 214-225
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osady rzeczne i roślinność interpleniglacjału zlodowacenia Wisły w dolinie Wisłoka między Rzeszowem a Lańcutem
Alluvial deposits and vegetation of the Interpleniglacial period of the Vistulian Glaciation in the Wisłok River valley between Rzeszów and Łańcut (Sub-Carpathian Trough)
Autorzy:
Szczepanek, K.
Kalinowicz, N.
Gębica, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074524.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
osady aluwialne
dolina Wisłoka
analiza pyłkowa i głębokich skamieniałości
zlodowacenie Wisły
alluvial sediments
Wisłok river valley
pollen and macrofossil analyses
Middle Plenivistulian (Interpleniglaciał)
Opis:
The paper presents the results of geomorphological studies and pollen analysis performed for alluvial deposits at 2 sites situated in the Wisłok River valley. The deposits consist of thin layers of organic muds filling palaeochannels or thermo-karst lakes of the Wisłok River, dated at the Interpleniglacial (Grudziądz Interstadial) of the Vistulian Glaciation. These deposits build the lower part of a sand terrace, 8-12 m high, and outliers of this terrace buried by overbank alluvial sediments within a floodplain. The samples for pollen analysis were taken from a natural undercut in the Wisłok River channel and from a sand pit dug to a greater depth. The pollen diagrams prove the existence of trees (forest-steppe) including primarily Pinus sylvestris, Betula t. alba, Pinus cembra and Larix. The diagrams do not show a clear tendency of a plant succession and thus of any distinct climate changes. The sedimentation took place under cool, boreal climate conditions. The occurrence of several layers of organic and sand deposits in the sections does not reflect rhythmic warm/cold climatic oscillations documented in the Interpleniglacial alluvial sequences in Western European rivers, but is a result of vertical channel fluctuations and facies changes.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 7; 595-600
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paleogeograficzne uwarunkowania odpływu wód z zastoiska warszawskiego doliną Bachorzy i pradoliną warszawsko-berlińską w czasie stadiału głównego zlodowacenia Wisły
Paleogeographical conditions of the outflow from the Warsaw ice-dammed lake through the Bachorza valley and the Warsaw-Berlin pradolina during the Main Stage of the Weichselian Glaciation
Autorzy:
Molewski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294968.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
dolina marginalna Bachorzy
pradolina warszawsko-berlińska
zastoisko warszawskie
zlodowacenie Wisły
Bachorza ice-marginal valley
Warsaw-Berlin pradolina
Warsaw ice-dammed lake
Weichselian glaciation
Opis:
Autor przedstawia nową koncepcję odpływu wód z zastoiska, które utworzyło się w Kotlinie Warszawskiej podczas stadiału głównego ostatniego zlodowacenia. Podstawową, dyskutowaną kwestią jest możliwość odpływu tych wód pradoliną warszawsko-berlińską, w świetle współczesnych stosunków hipsometrycznych w jej wschodnim odcinku. Opracowany nowy schemat zasięgów lądolodu stadiału głównego zlodowacenia wisły umożliwia w starszej fazie tego stadiału (fazie leszczyńskiej) odpływ wód z zastoiska z pominięciem jej wschodniego odcinka przez dolinę Bachorzy. Autor rozważa również rolę halokinezy w zmianie stosunków hipsometrycznych we wschodniej części pradoliny warszawsko-berlińskiej.
The author presents a new concept of the outflow from the ice-dammed lake that formed in the Warsaw Basin during the Main Stage of the last glaciation. The basic issue under discussion is the possibility of the outflow along the Warsaw-Berlin pradolina in the light of the contemporary hypsometric relations in its eastern section. A new scheme of the ice sheet ranges during the Main Stage of the Weichselian Glaciation reveals that during the older phase of this stage, the Leszno Phase, the outflow from the ice-dammed lake was possible through the Bachorza valley, i.e. omitting the Ice-marginal Valley’s eastern section. The author also considers the role of halokinesis in changing the hypsometrical conditions in the eastern part of the Warsaw-Berlin pradolina.
Źródło:
Landform Analysis; 2013, 25; 105-114
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie wskaźnika urzeźbienia powierzchni sandrowych jako informacji o charakterze drenażu lądolodu Wisły na Pomorzu
Application of a relief intensity coefficient of outwash plain surfaces as the information about the vistula glacier drainage nature in Pomerania
Autorzy:
Szafraniec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295092.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
sandry
Pomorze
zlodowacenie Wisły
wskaźnik urzeźbienia
odpływ wód lodowcowych
szarża lodowcowa
outwash plains
Pomerania
Vistulian glaciation
relief intensity factor
meltwater runoff
glacier surge
Opis:
Wskaźnik urzeźbienia pozwala opisywać stopieńurozmaicenia rzeźby młodoglacjalnej. Umożliwia wstępne rozpoznawanie obrazu morfometrycznego form strefy marginalnej. Ponadto można wykorzystać go do analizy porównawczej analogicznych form w różnych szerokościach geograficznych oraz niezależnie od przyjętego pola odniesienia modelu. Wskaźnik ten zastosowano do analizy morfometrycznej sandrów Pomorza. Na bazie analogii do współczesnych form, procesów i prawidłowości wyróżniono 4 typy powierzchni sandrowych. Każdy z nich jest informacją o rodzaju odpływu wód lodowcowych i ma ścisły związek ze stanem dynamicznym lądolodu oraz charakterem deglacjacji obszaru. Wszystkie typy stanowią schemat rozwoju powierzchni sandrowych w odpowiedzi na wygasanie zlodowacenia. Najlepiej opisuje to model ewolucji lodowców spitsbergeńskich w odpowiedzi na zmiany klimatu. Elementem tego modelu są lodowce szarżujące. Również dla terenu Pomorza na bazie wielu przesłanek geologicznych i geomorfologicznych przyjęto jako wielce prawdopodobną hipotezę, że wyprowadzające loby skraju lądolodu Wisły miały charakter szarżujących jęzorów. Przyspieszyły one zanik zlodowacenia tam, gdzie recesja lądolodu odbywała się skokowo, przerywana epizodami transgresji w czasie fazy aktywnej szarży.
The relief intensity coefficient allows describing the mark of the young-glacial relief diversity. It enables preliminary pattern recognition of forms of the marginal zone. Moreover it is possible to use it for the comparative analysis of analogous forms in different latitudes, irrespective of the used model resolution. The coefficient was used for the morphometric analysis of the Pomeranian outwash plains. On the basis of the observed contemporary forms and processes (Spitsbergen, Iceland) four types of outwash plain surfaces were distinguished. Each of them informs about the meltwater runoff nature. All types could be considered as a scheme of the outwash surfaces development and seem to be the response for the glaciation termination. The model of the Spitsbergen glaciers evolution due to climate changes is also the best description for Pomerania. Surging glaciers are the element of this model. It is possible to consider the hypothesis that outlet lobes of the vistula ice sheet edge also could be surging tongues. They accelerated the deglaciation and the ice sheet recession was progressing interrupted by advance episodes during the active phase of the surge.
Źródło:
Landform Analysis; 2010, 13; 117-128
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania rozwoju pogrązów w aluwiach doliny Wisłoka w okolicach Rzeszowa (południowo-wschodnia Polska)
Conditions for the development of load-cast structures in alluvial sedi- ments of the Wisłok River valley near Rzeszów (south-eastern Poland)
Autorzy:
Superson, J.
Brzezińska-Wójcik, T.
Gębica, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075041.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
load-cast structures
alluvial sediments
Wislok river valley
Weichselian glaciation
south-eastern Poland
pogrązowe struktury
osady aluwialne
dolina Wisłoka
zlodowacenie Wisły
południowo-wschodnia Polska
Opis:
The article presents the results of geological and geomorphological research concerning load-cast structures outcropping in the alluvial terrace sediments of theWisłok River in the Fore-Carpathian Erosional Valley. Given the large dimensions of these structures, reaching 1.5 m in some places, as well as their strong accumulation and diversity (i.e. drop-like and pocket-like structures), the authors attempted to establish the environmental factors that had determined the development of the structures in periglacial deposits of the Weichselian Glaciation. The structures were analysed in two accessible outcrops where sediments are represented by flood rhythmite and organic deposits, overlain by channel sands. Sandy load-cast structures occur in flood rhythmite and loamy deposits. The formation of load-cast structures probably started due to earthquakes in the Upper Pleniglacial period. The various shapes of load-cast structures were constrained by the various physical properties of the sediments and the escape of water during the deformation process.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2013, 61, 2; 127--132
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heavy and light minerals as a tool for reconstructing depositional environments: an example from the Jałówka site (northern Podlasie region, NE Poland)
Autorzy:
Woronko, Barbara
Rychel, Joanna
Karasiewicz, Mirosław T.
Ber, Andrzej
Krzywicki, Tomasz
Marks, Leszek
Pochocka-Szwarc, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94625.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
heavy minerals
quartz grain
periglacial processes
source deposits
Vistulian glaciation
NE Poland
minerały ciężkie
ziarna kwarcu
procesy peryglacjalne
złoża źródłowe
zlodowacenie Wisły
Polska północna
Opis:
Part of northern Podlasie (NE Poland), shaped during the Wartanian stadial of the Odranian glaciation (Saalian), was situated in the periglacial zone during the Vistulian (Weichselian) glaciation. Both landforms and sediments were affected by the periglacial conditions. This is recorded at the Jałówka site, at the floor of a dry valley, where mineral deposits of 4.13 m thick, overlying organic deposits from the Eemian interglacial, were examined. These mineral deposits form four units, from bottom to top: a fluvial unit (I), a loess-like unit (II), a solifluction unit (III), and an aeolian unit with ice wedges (IV) on top of unit III. The heavy and light minerals were analysed, as well as the geochemistry, in order to find out about the parent material and to reconstruct the climatic conditions during deposition. The mineral analysis indicates that the Saalian till was predominantly derived from shallow-marine deposits; erosion accompanied by sorting of the heavy minerals took place on the basis of their mass and grain size. The original material of the till seems therefore to be sedimentary rocks from the eastern Central Baltic Basin. This material became strongly weathered under the periglacial conditions, resulting in the destruction of the quartz grains, as well as in leaching, leading to complete decalcification of the deposits. Aeolian activity resulted in infilling of ice wedges and the creation of thin layers. The intensity and the duration of these processes was limited, so that the effects of the aeolian abrasion are insignificant. Neither resulted the aeolian activity in significant reshaping of the landscape.
Źródło:
Geologos; 2013, 19, No. 1-2; 47-66
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowa geologiczna i glacitektonika klifu orłowskiego w Gdyni
Geology and glaciotectonics of the Orłowo Cliff in Gdynia, northern Poland
Autorzy:
Kaulbarsz, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074343.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Klif orłowski
analiza strukturalna
deformacja glacitektoniczna
geneza glin zwałowych
zlodowacenie Wisły
zlodowacenie Odry
stadiał świecia
Orłowo Cliff
Baltic shore
glaciotectonic deformations
structural analysis
Odranian Glaciation
Warthanian Glaciation
Vistulian glaciation
Świecie Stadial
Main Stadial
Opis:
The Orłowo Cliff is built of glacial and fluvioglacial deposits, Middle Polish Glaciations (possibly Odranian and Warthanian) and Vistulian Glaciation. Deposits are heavily deformed glaciotectonically. In the northern part of the cliff, Miocene sediments are exposed. It is possible, that the Miocene sediments were dislo-cated from their primary position. There were observed overthrusts and intermingling with Pleistocene material in the lower part of the exposure. The Orłowo Headland is built of glacial tills. It is probably a part of fold, similar in pattern to the structure of overthrust folds present in silty-sandy-grained deposits in the southern part of the cliff. Apart from folds and overthrusts there are many faults and the boudinage. Structural analysis of glaciotectonic deformations in conjunction with origin of deposits and statigraphic research enabled the recognition of several stages of development of deformations. Two local directions of glaciotectonic transport were marked clearly: from the north-east, which was connected with glacier invasion in the OEwiecie Stadial of the Vistulian Glaciation, and direction from north-west (north north-west), related to the Main Stadial of the Vistulian Glaciation.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 7; 572--581
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowa geologiczna i morfogeneza Wzniesienia Elbląskiego w świetle zróżnicowanej dynamiki lądolodu zlodowacenia wisły
Geological structure and morphogenesis of the Elbląg Elevation in the light of diversified dynamics of the vistulian ice sheet
Autorzy:
Pikies, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061669.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zlodowacenie wisły
dynamika lądolodu
glacitektonika i neotektonika
niecka Morza Bałtyckiego
Wzniesienie Elbląskie
Vistula glaciation
dynamics of ice sheet
glaciotectonics and neotectonics
Baltic Sea Depression
Elbląg Elevation
Opis:
Wśród głównych czynników wpływających na budowę geologiczną Wzniesienia Elbląskiego należy wymienić glacitektonikę oraz neotektonikę, które niewątpliwie są ze sobą przyczynowo-skutkowo powiązane. Intensywność i skalę procesów glacitektonicznych rozpatrzono po raz pierwszy z perspektywy dynamiki transgresji lądolodów zlodowacenia wisły z obszaru Morza Bałtyckiego. Budowa geologiczna, morfologia i batymetria południowo-wschodniej części dna Bałtyku Centralnego wskazują, że na tym obszarze kształtowały się ważne elementy dynamiki transgresji lądolodu stadiału górnego zlodowacenia wisły, w południowym sektorze jego oddziaływania. Rezultatem zróżnicowanej dynamiki były strumienie lodowe (strumienie lodowe wg Punkariego, 1997), wyprowadzające główną część masy lodowej z czaszy lądolodu, co powodowało, że napływ mas lodowych na obszar Niżu Polski nie był równoczesny i odbywał się z różną siłą. Tym regułom podlegał również obszar Wzniesienia Elbląskiego, gdyż w pierwszej kolejności znajdował się w polu zróżnicowanego oddziaływania strumienia B3, nasuwającego się na obszar Niżu Polski z rejonu subpołudnikowej megadepresji Głębi Gotlandzkiej i Głębi Gdańskiej. W stosunku do obszaru Wzniesienia Elbląskiego dokonano w ujęciu czasowym oceny skali oddziaływania i intensywności procesów glacitektonicznych. Szczególnie silne odkształcenia glacitektoniczne zachodniego skłonu tego wzniesienia powiązano z obecnością północnego odcinka dużego subpołudnikowego uskoku Iława–Elblag, pokrywającego się z zachodnią granicą Wzniesienia Elblaskiego. Prawdopodobną przyczyną rozwoju procesów glacitektoncznych w środkowej i górnej części zlodowacenia wisły mogła być zmiana reżimu pola naprężeń neotektonicznych w szerokiej aureoli wału kujawsko-pomorskiego, do której doszło prawdopodobnie u schyłku interglacjału eemskiego.
Glaciotectonic and neotectonic processes are among the key factors influencing the geological structure of the Elbląg Elevation. The former is undoubtedly interrelated with the latter. Intensity and scale of glaciotectonic processes were for the first time examined from the point of view of transgression dynamics of the Vistulian continental glaciers, advancing from the Baltic Sea area. Geological structure, morphology and bathymetry of the eastern part of the Central Baltic Sea bottom show that main elements of the dynamics were shaped in this area. The diversified dynamics resulted in the formation of ice streams, carrying the major part of ice mass out of the ice sheet. It also caused that the advance of the ice sheet over the Polish Lowlands was not synchronous and occurred with various intensity. The Elbląg Elevation was subjected to these rules, because it was the first to be situated within the diverse force of interaction field with ice stream B3 (streams according to Punkari, 1997), advancing towards the Polish Lowlands from the area of a submeridional megadepression of the Gotland Deep and the Gdańsk Deep (south-eastern part of Central Baltic Sea). As regards the Elbląg Elevation area, an evaluation of the scale and intensity of glaciotectonic processes in time has been performed. Especially strong glaciotectonic disturbances, appearing on the western slope of this elevation, have been related to the presence of the distinct, submeridionally oriented fault zone Iława–Elbląg (its northern part), which coincides with the western boundary of this elevation. The likely reason for the development of glaciotectonic deformation during the middle and upper parts of the Vistula Glaciation might habve been the change of the regime of neotectonic stress field, operating within the broad foreland of the Kuyavian-Pomeranian Swell, which probably took place at the end of the Eemian Interglacial.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2016, 467; 41--61
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko osadów jeziornych interglacjału murawińskiego (eemskiego) w Rumlówce koło Grodna (Białoruś)
A locality with lacustrine deposits representing the Muravian (Eemian) Interglacial in Rumlówka near Grodno (Belarus)
Autorzy:
Marciniak, B.
Jełowiczewa, J.
Lindner, L.
Sańko, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063179.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
zlodowacenie poozierskie (wisły)
pollen
diatom and faunal studies
Muravian (Eemian) Interglacial
Poozerian (Vistulian) Glaciation
palinologia
okrzemki
fauna
interglacjał murawiński (eemski)
Opis:
Przedstawiono główne wyniki badań interdyscyplinarnych osadów jeziornych w Rumlówce koło Grodna. Osady te reprezentowane są przez kredę i mułki ilaste, a przykryte są przez piaski i piaski ze żwirem stanowiące osady fluwioperyglacjalne i deluwialne najwyższego (VI) tarasu Niemna. Badaniami palinologicznymi objęto górną część kredy i mułku ilastego w profilu Rumlówka 2. Obejmują one młodszą część (od fazy Carpinus do fazy Betula+Pinus+NAP) interglacjału murawińskiego (eemskiego) i najstarszą część zlodowacenia poozierskiego (wisły). Badania diatomologiczne młodszej części osadów interglacjału murawińskiego pozwoliły na wydzielenie w nich pięciu lokalnych poziomów okrzemkowych (Local Assemblage Zones L DAZ DR-1 do DR-5), a na ich podstawie pięciu stadiów rozwoju ówczesnego jeziora, od głębokiego, oligotroficznego przez oligomezotroficzne, z często zmieniającym się poziomem wody, do eutroficznego, wyraźnie się wypłycającego. Analiza licznych szczątków malakofauny oraz zębów i kości ssaków, zachowanych zarówno w wymienionych osadach jeziornych, jak i przykrywających je osadach rzecznych, wykazała wzajemne przenikanie się form ciepło- i zimnolubnych. Jest to zjawisko typowe dla schyłkowej części ostatniego interglacjału (murawińskiego, eemskiego) i początkowej części ostatniego zlodowacenia (poozierskiego, wisły) na obszarze środkowej Europy.
The paper presents results of multi-disciplinary studies of the lacustrine deposits from Rumlówka near Grodno. Geological studies show that the strata are represented by marls and clayey silts and are covered by sands and sands with gravel representing of the fluvioperiglacial and deluvial accumulation of the highest (VI) terrace of Niemen. Pollen analyses were conducted in the upper part of the marls and clayey silts in the Rumlówka 2 section. These deposits correspond to the younger part (from the Carpinus to the Betula+Pinus+NAP phase) of the Muravian (Eemian) Interglacial and the oldest part of the Poozerian (Vistulian) Glaciation. Diatom analyses of the younger part of the Muravian Interglacial allowed distinguishing five Local Assemblage Zones L DAZ DR-1 to DR-5, and as a result, also five stages of the lake evolution, from deep basin (oligotrophic lake), through a reservoir with oscillating water level (oligo-mesotrophic lake), to a distinctly shallowing environment (eutrophic lake). The analysis of abundant malacofauna along with teeth and bones of mammals preserved both in the lake deposits as well as in the overlying fluvial deposits indicated intermingling of thermo- and cryophilous forms. This phenomenon is typical of the terminal part of the last interglacial (Muravian, Eemian) and the initial part of the last slaciation (Poozerian, Vistulian) in Central Europe.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2007, 425; 75-86
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-18 z 18

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies