Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zbiornik zaporowy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 40
Tytuł:
Ecotoxicological biotests as tools for continuous monitoring of water quality in dam reservoir
Biotesty ekotoksykologiczne jako narzędzie do ciągłego monitoringu jakości wody w zbiornikach zaporowych
Autorzy:
Łaszczyca, Piotr
Nakonieczny, Mirosław
Kostecki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311542.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
water quality
early warning system
biotests
dam reservoir
correlations
hydrochemical indices
jakość wody
systemy wczesnego ostrzegania
biotest
zbiornik zaporowy
korelacje
wskaźniki hydrochemiczne
Opis:
Ecotoxicological biotests were applied in order to evaluate their suitability as early warning systems in the continuous monitoring of lowland shallow dam reservoirs located in Central Europe. The following biotests were used: Daphtoxkit F™magna, Algaltoxkit F™, Ostracodtoxkit F, Phytotoxkit and MARA Test. The experiment was conducted from July 2010 to December 2012 in Goczalkowice Reservoir (the Vistula River, Poland), serving as a model. For the analysis, 41 out of 52 measured water indices were used to assess its toxicity to living organisms. The results of biotests were correlated with 41 hydrochemical indices of water quality. The pattern of relationships among the result of biotest and hydrochemical indices as well as Factor Analysis (FA) and Primary Component Analysis (PCA) revealed that: i) signs of ecotoxicity detected with biotests were associated with either low flow periods or spring surface runoff of water; ii) single events of increased ecotoxicity in the depression areas behind saddle dam pump stations appeared after high flow periods; iii) elevated toxicity was accompanied by high concentrations of dissolved and suspended substances; iv) FA and PCA demonstrated correlations among the results of biotests and damming parameters, water conductivity, alkali and transitory metal metals (Ca, Fe, Cu, Zn), and several forms of nitrogen phosphorous and carbon compounds concentration. The relationships suggest that batteries of biotests may serve as a cost-eff ective tool for continuous monitoring of water quality in dam reservoirs and can detect effects of extreme hydrologic events, local toxic discharges, and signs of the trophic status of the reservoirs.
Celem pracy była analiza zastosowania biotestów ekotoksykologicznych do oceny ich przydatności jako systemów wczesnego ostrzegania w ciągłym monitoringu nizinnych, płytkich zbiorników zaporowych zlokalizowanych w Europie Środkowej. Zastosowano następujące biotesty: Daphtoxkit F™magna, Algaltoxkit F™, Ostracodtoxkit F, Phytotoxkit i MARA Test. Badania prowadzono od lipca 2010 do grudnia 2012 roku na Zbiorniku Goczałkowickim (Wisła, Polska), który pełnił funkcję modelu badawczego. Do analizy wykorzystano 41 z 52 zmierzonych wskaźników wody celem oceny jej toksyczności na organizmy żywe. Wyniki biotestów skorelowano z 41 hydrochemicznymi wskaźnikami jakości wody. Schemat zależności między wynikiem biotestów i wartościami wskaźników hydrochemicznych oraz wyniki analizy czynnikowej (FA) i analizy składowych pierwszorzędowych (PCA) wykazały, że: iii) oznaki ekotoksyczności wykryte za pomocą biotestów były związane albo z okresami niskiego przepływu, albo z wiosennym spływem wód powierzchniowych; iii) po okresach wzmożonych przepływów wystąpiły pojedyncze przypadki zwiększonej ekotoksyczności w obszarze obniżenia tamy bocznej za przepompowniami zapory; iii) podwyższonej toksyczności towarzyszyły wysokie stężenia substancji rozpuszczonych i zawieszonych; iv) FA i PCA wykazały korelacje między wynikami biotestów i parametrami piętrzenia, przewodnością wody, metalami alkalicznymi i przejściowymi (Ca, Fe, Cu, Zn) oraz kilkoma grupami związków azotu, fosforu i węgla. Uzyskane wyniki analizy sugerują, że baterie biotestów mogą służyć, jako efektywne, nisko kosztowe narzędzie do ciągłego monitorowania jakości wody w zbiornikach zaporowych i mogą wykrywać negatywne skutki ekstremalnych zdarzeń hydrologicznych, lokalnych zrzutów zanieczyszczeń oraz zmian stanu troficznego zbiorników. Wyniki sugerują, że biotesty mogą pomóc w ciągłym monitorowaniu poziomu troficznego zbiorników zaporowych
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2023, 49, 1; 25--38
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarczo-społeczne znaczenie zbiorników zaporowych – studium kaskady Soły
Economic and social importance of dam reservoirs – a study of the Soła River cascade
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401028.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik zaporowy
kaskada Soły
ochrona przeciwpowodziowa
zaopatrzenie w wodę
hydroenergetyka
dam water reservoir
Soła River dam cascade
flood protection
water supply
hydropower
Opis:
W artykule przedstawiono funkcje zbiorników zaporowych pod kątem przydatności gospodarczo-społecznej. Jako przykład wybrano zbiorniki trójstopniowej kaskady rzeki Soły (Tresna, Porąbka, Czaniec), która znajduje się w południowej części województwa śląskiego. Kaskada jest zintegrowanym systemem retencyjnym, ale poszczególne zbiorniki pełną różne funkcje. Omówiono rolę zbiorników w ochronie przeciwpowodziowej (Tresna, Porąbka), w zaopatrzeniu w wodę pitną (Czaniec), w produkcji energii elektrycznej (Porąbka), w rekreacji (Porąbka, Tresna), w dostarczaniu kruszywa skalnego (Tresna). Wykazano duże znaczenie kaskady dla rozwoju gospodarczego regionu. W zakończeniu dyskutowano na temat kontrowersji wokół budowy i użytkowania zbiorników zaporowych.
The paper is devoted to the functions of dam reservoirs in terms of their socioeconomic usefulness. Three dam reservoirs of the Soła cascade were chosen (Tresna, Porąbka, Czaniec) as the example that are located in the southern part of Silesian Provence. The cascade is an integrated retention system, but particular reservoirs have different functions. The role of reservoirs in flood protection (Tresna, Porąbka), drinking water supply (Czaniec), electricity production (Porąbka/Porąbka-Żar), recreation (Porąbka, Tresna), supply of rock aggregate (Tresna) was depicted as well. The high importance of the cascade for economic development of the region was demonstrated. Finally, the controversies about the construction and utility of dam reservoirs were discussed.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 1; 25-35
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstrukcja mapy batymetrycznej na podstawie badań sonarowych sztucznego zbiornika wodnego na przykładzie Zalewu Sulejowskiego
Construction of a bathymetric map (1:25000) of an artificial water reservoir located in a lowland area: the example of the Sulejów Reservoir, Poland
Autorzy:
Jaskulski, M.
Szmidt, A.
Zbiciński, I.
Ziemińska-Stolarska, A.
Adamiec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/132347.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
batymetria
interpolacja
GIS
zbiornik zaporowy
kartowanie
bathymetry
interpolation
dam reservoirs
charting
Opis:
W artykule tym poruszony został problem wykonywania pomiarów batymetrycznych na płytkich sztucznych zbiornikach śródlądowych położonych na obszarach nizinnych. Jako obszar badań wybrano Zalew Sulejowski położony w Polsce Centralnej. Zbiorniki tego typu charakteryzują się często mocno urozmaiconą linią brzegową o dużej zmienności jej stanu, urozmaiconym dnem powstałym w wyniku szeregu prac hydrotechnicznych oraz dużą eutrofizacją, szczególnie płytszych fragmentów zbiornika. Czynniki te istotnie wpływają na sposób i jakość pomiarów oraz na późniejszą interpretację uzyskanych danych morfometrycznych W tekście przedstawiono sposoby wykonywania tego typu pomiarów batymetrycznych w strefach problemowych, metody weryfikacji i korekty uzyskanych danych, a także metodykę wykreślania obrazu ukształtowania dna, łącznie z przykładem uzupełnienia informacji morfometrycznej w oparciu o inne źródła danych. W wyniku przeprowadzonych prac uzyskano mapę batymetryczną Zbiornika Sulejowskiego w skali 1:25000.
The article deals with the issue of conducting bathymetric measurements in shallow, artificial inland reservoirs found in lowland. The Sulejów Reservoir, located in Central Poland, was selected as the study area. Reservoirs of this type are often characterised by well-developed shoreline and diverse bottom resulting from range of hydrotechnical works and considerable eutrophication, especially in the shallower parts of the reservoir. These factors have significant impact on the method and quality of bathymetric measurements, and by extent on the interpretation of the obtained morphometric data and, consequently, on the choice of methods for the final charting of the bottom. The paper presents a methodology for bottom measurements in problem zones, and methods for the verification and correction of the obtained data. Complementary morphometric data were taken from additional data sources. As result of this research, a bathymetric chart of the Sulejów Reservoir was made at scale of 1:25000.
Źródło:
Teledetekcja Środowiska; 2018, 59; 5-12
1644-6380
Pojawia się w:
Teledetekcja Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu troficznego wód zbiornika Siemiatycze w aspekcie ochrony walorów użytkowych
Evaluation of the trophic status of the Siemiatycze reservoir water in terms of protecting utility values
Autorzy:
Szatyłowicz, E.
Siemieniuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401115.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
stan troficzny
związki biogenne
rodzaj zlewni
eutrofizacja
zbiornik zaporowy
trophic state
biogenic compounds
catchment
eutrophication
dam reservoir
Opis:
W pracy podjęto próbę oceny stanu troficznego wód zbiornika Siemiatycze, położonego na Podlasiu w powiecie siemiatycki, w obrębie miasta Siemiatycze. Prowadzono badania systematycznie raz w miesiącu w 2014 roku w 7 punktach pomiarowo-kontrolnych. Wybór i rozmieszczenie punktów badawczych w przekroju podłużnym zbiornika wynikał z konieczności określenia zachodzących w nim zmian badanych wskaźników. W badaniach wykorzystano dostępne w literaturze indeksy troficzne (TSI – Trophic State Index) opierające się na dokonanych pomiarach stężeń chlorofilu „a”, fosforu ogólnego i azotu ogólnego. Uzyskane wyniki badań jednoznacznie wskazują, że na stan troficzny zbiornika Siemiatycze największy wpływ miało stężenie fosforu ogólnego. W związku z tym wskaźnik TSI (TP), klasyfikuje wody zbiornika do hipertroficznych. Wszystkie wartości wskaźników TSI obliczone na podstawie azotu ogólnego, fosforu ogólnego i chlorofilu „a” wskazały na podwyższoną żyzność wód badanego zbiornika. W celu ochrony walorów użytkowych akwenu należy ograniczyć punktowe źródła zanieczyszczeń biogenami z oczyszczalni i obiektów turystycznych i wdrożyć inne działania ochronne wokół zbiornika.
The aim of this study was to assess a trophic state of water in Siemiatycze dam reservoir. This object is located in Podlaskie voivodship in the municipality Siemiatycze. Studies were carried out systematically once pursued in seven measurement-control points in 2014 year. The selection and placement of points in a longitudinal section of the reservoir was based on the need to capture the changes occurring in the studied indicators. In the researches there were used available in literature Trophic State Index, based on made measurement of the concentration of chlorophyll “a”, total phosphorus and total nitrogen. Research results clearly show that concentration of total phosphorus and TSI (TP) index had greatest impact on a trophic state of water in Siemiatycze reservoir, which allowed to classify water to hypertrophy. The values of all calculated Indexes point to the fertility of the water in the studied reservoir. Any actions in order to protection should be taken, first of all by the reducing the impact of point sources’ pollution from wastewater treatment plants and tourist objects.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 5; 57-62
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polycyclic aromatic hydrocarbons in water and bottom sediments of a shallow, lowland dammed reservoir (on the example of the reservoir Blachownia, South Poland)
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w wodzie i osadach dennych płytkiego, nizinnego zbiornika zaporowego (na przykładzie zbiornika Blachownia, południowa Polska)
Autorzy:
Pohl, A.
Kostecki, M.
Jureczko, I.
Czaplicka, M.
Łozowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204582.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
polycyclic aromatic hydrocarbons
PAHs
sediments
lowland dam reservoir
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
WWA
osady
nizinny zbiornik zaporowy
Opis:
The content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water and sediments of the Blachownia reservoir (South Poland) was investigated. Spatial variability of PAH concentrations in the longitudinal profile of the tank was determined. PAHs in samples were determined by gas chromatography coupled with mass spectrometric detection (GC-MS QP-2010 Plus Shimadzu) using an internal standard. Concentrations ranged from 0.103 μg/L to 2.667 μg/L (Σ16 PAHs) in water samples and from 2.329 mg/kg d.w. to 9.078 mg/kg d.w. (Σ16 PAHs) in sediment samples. A pollution balance was calculated and it was estimated that the inflow load was 17.70 kg PAHs during the year and the outflow load was 9.30 kg PAHs per year. Accumulation of about 50% of the annual PAH loads (8.90 kg) is a threat to the ecological condition of the ecosystem. It was calculated that the PAH loads in bottom sediment were about 80 kg, which limits their economic use. Improvement of the ecological status of this type of reservoir can be achieved by removing the sediment. Analysis of the diagnostic ratios obtained for selected PAHs showed that the potential sources of PAH emissions in small agricultural–forest catchments can be combustion of a coal, wood, plant material (low emission, forest fi res, burning grass, etc.). Transportation is also significant.
Zbadano zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wodzie i osadach dennych zbiornika Blachownia (południowa Polska). Określono przestrzenną zmienność stężeń WWA w profilu podłużnym zbiornika. WWA w próbkach oznaczano metodą chromatografii gazowej sprzężonej z detektorem mas (GC-MS QP-2010 Plus Shimadzu) z użyciem wzorca wewnętrznego. Stężenia wahały się od 0.103 μg/L do 2.667 μg/L (Σ16 WWA), w próbkach wody oraz od 2.329 mg/kg s.m. do 9.078 mg/kg s.m. (Σ16 WWA), w próbkach osadów dennych. Sporządzono bilans zanieczyszczeń i na tej podstawie oszacowano, że ładunek WWA wprowadzany do zbiornika w ciągu roku wynosi 17.70 kg WWA, a ładunek odpływający–9.30 kg/rok WWA. Kumulacja około 50% rocznego ładunku WWA (8.90 kg) stanowi zagrożenie dla stanu ekologicznego tego ekosystemu. Obliczono, że ładunek WWA w osadzie dennym badanego zbiornika wynosi około 80 kg, co ogranicza jego gospodarcze wykorzystanie. Poprawę stanu ekologicznego tego rodzaju zbiornika można osiągnąć poprzez usunięcie osadów. Analiza uzyskanych wartości wskaźników diagnostycznych dla określonych WWA wykazała, że potencjalnymi źródłami emisji WWA w niewielkich zlewniach o charakterze rolniczo-leśnym mogą być procesy związane ze spalaniem węgla, drewna, materiału roślinnego (niska emisja, pożary lasów, palenie trawy itp.). Znaczący wpływ wywiera również komunikacja.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2018, 44, 1; 10-23
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preliminary Study for Water Quality Improving in Storage Reservoir by Introducing of Artificial Phytolittoral
Wstępne badania nad poprawą jakości zbiornika zaporowego poprzez wprowadzenie sztucznego fitolitoralu
Autorzy:
Sender, J.
Garbowski, M.
Urban, D.
Demetraki-Paleolog, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813707.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
storage reservoir
eutrophication
macrophytes
phosphorus compounds
artificial phytolittoral
zbiornik zaporowy
eutrofizacja
makrofity
związki fosforu
sztuczny fitolitoral
Opis:
Storage reservoirs are artificially created and in order to function properly, require constant human interference. Zemborzycki reservoir has undergone a successive eutrophication. In 2010, an experimental artificial land surfaces were developed throughout the reservoir. Various native species were transplanted on these lagoons to enrich biodiversity within the reservoir and to reduce phosphorus supply through the plant barrier. The aim of this study was to determine the role of these artificially constructed lagoons and their associated vegetation on phosphorus reduction throughout the reservoir. The reservoir is affected by water rich in phosphorus. In the estuary zone which hosts a developed phytolittoral zone with macrophytes phosphorus load is significantly reduced. In the lagoon area there was also a marked reduction in phosphorus concentration in study years, along with the progressive colonization of plants. The significant reduction of phosphorus compounds in the artificial phytolittoral zone confirms the necessity of such zones. At present, the negative ecological potential of the reservoir and its declining natural and recreational values, it seems justified to separate the so-called natural zone in a reservoir that would serve as a natural biofilter. However, the most important action is to regulate incoming wastewater in the catchment area of the Bystrzyca River. Studied artificial substrates for plants (sand and gravel), although slowly, but gradually settled by water plants, can be a tool supporting the purification of dam reservoir waters. They are also durable and can be shaped in any way, which can be an additional asset – aesthetic.
Zbiorniki retencyjne, utworzone przez człowieka, dla prawidłowego funkcjonowania wymagają ciągłej jego ingerencji. Zbiornik Zemborzycki ulega sukcesywnej eutrofizacji. W roku 2010 zapoczątkowane zostało tworzenie na obszarze zbiornika sztucznych powierzchni roślinnych dla wzbogacania bioróżnorodności. Ich powstanie miało także na celu wyhamowanie wody wpływającej do zbiornika i przez ich przepływ przez powierzchnię roślinną ograniczenie dostaw fosforu. Celem badań było określenie roli sztucznie ukształtowanego fitolitoralu w redukcji fosforu. W tym celu określono ładunek fosforu dopływający do zbiornika ze źródeł powierzchniowych, z wodami rzecznymi oraz ze źródeł zewnętrznych. Do zbiornika wpływa woda bogata w fosfor. W strefie ujściowej rzeki Bystrzycy, w której znajduje się rozwinięta strefa naturalnego fitolittoralu, ładunek fosforu jest znacznie zmniejszony. W strefie lagun odnotowano również znaczne zmniejszenie stężenia fosforu w kolejnych latach badań, wraz z postępującą kolonizacją ich przez rośliny. Znacząca redukcja związków fosforu w sztucznej strefie fitolitoralu potwierdza konieczność ich istnienia. Przy obecnym, złym potencjale ekologicznym zbiornika Zemborzyckiego i obniżających się walorach przyrodniczych oraz możliwościach jego rekreacyjnego wykorzystania, uzasadnione wydaje się wydzielenie tzw. strefy przyrodniczej w zbiorniku, która pełniłaby rolę naturalnego biofiltra. Jednak najważniejszą jest uregulowana gospodarka ściekowa w zlewni rzeki Bystrzycy i zbiornika. Badane sztuczne podłoża dla roślin, chociaż wolno, ale sukcesywnie zasiedlane są przez rośliny, mogą stanowić narzędzie wspomagające oczyszczanie wód zbiorników zaporowych. Są jednocześnie trwałe i mogą być dowolnie kształtowane, co może stanowić dodatkowy atut – estetyczny.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 392-416
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza porównawcza stanów fizyczno-chemicznego i troficznego wód Jeziora Czanieckiego i Jeziora Goczałkowickiego w latach 2011–2015
Comparative analysis of physico-chemical and trophic water state of Czaniec and Goczalkowice Dam Reservoirs in the period of 2011–2015
Autorzy:
Neverova-Dziopak, E.
Droździk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237468.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
dam reservoir
water intake
water quality
autochthonic substances
allochthonic substances
inorganic compounds
biogenic compounds
integral in dex of trophic state (ITS)
zbiornik zaporowy
ujęcie wody
jakość wody
substancje autochtoniczne
substancje allochtoniczne
składniki nieorganiczne
związki biogenne
integralny wskaźnik troficzności
Opis:
Analysis of changes in physico-chemical quality and trophic status of waters from the intakes of two dam reservoirs in Southern Poland, i.e. Czaniec and Goczalkowice, was performed for the period of 2011–2015. The Index of Trophic State (ITS) was used to assess trophic state of both reservoirs as well as to determine dynamics of its changes for the analyzed period. Since the main function of both reservoirs is drinking water storage for the Silesian agglomeration with about 3.5 mln population, special attention was paid to the physico-chemical indices describing the utility function of water and reflecting impact of eutrophication on water quality. Despite similar functions, the two reservoirs differ fundamentally in terms of their morphometric parameters, level of impact of the catchment area and potential vulnerability to degradation. The land utilization structure for both reservoir catchments varies too. Water quality was determined on the basis of temperature, electrical conductivity, BOD5, and the amount of total suspended solids, nitrates and phosphates. For both dam reservoirs, indicators values remained within the levels of very good water quality that corresponded to the A1 category of water utility for a public water supply. Only a few BOD5 measurement results for water from Goczalkowice dam reservoir corresponded to the A2 water category. According to the trophic state assessment, the Goczalkowice dam reservoir was classified as a mesotrophic while Czaniec dam reservoir – as a mesotrophic water body. In the examined 5-year period, the dynamics of trophic state changes in both dam reservoirs was comparable, and their ecological status was characterized as stable. This ensures good quality of water near the discussed intakes, despite the relatively high trophic status of the reservoirs.
Przeprowadzono analizę zmian jakości fizyczno-chemicznej oraz stanu troficznego wód w pobliżu ujęć wody z dwóch zbiorników zaporowych w południowej Polsce – Jeziora Czanieckiego i Jeziora Goczałkowickiego – w latach 2011–2015. Do oceny stanu troficznego obu zbiorników wykorzystano integralny wskaźnik troficzności (ITS), określając również dynamikę jego zmian w badanym czasie. Ponieważ podstawowym zadaniem obu zbiorników zaporowych jest magazynowanie wody na potrzeby zaopatrzenia około 3,5 mln mieszkańców Górnego Śląska w wodę przeznaczoną do spożycia, szczególną uwagę zwrócono na wskaźniki fizyczno-chemiczne wody, charakteryzujące jej właściwości użytkowe oraz odzwierciedlające wpływ procesu eutrofizacji na jakość wody. Mimo podobnych funkcji oba zbiorniki różnią się zasadniczo parametrami morfometrycznymi, stopniem oddziaływania obszaru zlewni i potencjalną podatnością na degradację. Różna jest też struktura użytkowania gruntów w zlewni obu zbiorników. Jakość wód określono na podstawie temperatury, przewodności elektrycznej, BZT5, ilości zawiesin ogólnych, azotanów i fosforanów. W przypadku obu zbiorników zaporowych wartości badanych wskaźników mieściły się w granicach oznaczających bardzo dobrą jakość wody, odpowiadających kategorii A1 przydatności wody do zaopatrzenia ludności. Tylko kilka przypadków dotyczących wartości BZT5 wody w Jeziorze Goczałkowickim odpowiadało kategorii A2. Ocena stanu troficznego pozwoliła zakwalifikować Jezioro Goczałkowickie jako zbiornik mezoeutroficzny, zaś Jezioro Czanieckie jako zbiornik mezotroficzny. Wykazano, że dynamika zmian stanu troficznego obu zbiorników zaporowych w badanym pięcioleciu była analogiczna, a ich stan ekologiczny był stabilny. Warunkuje to dobrą jakość wody w pobliżu ujęć, pomimo dość wysokiego poziomu trofii tych zbiorników.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2017, 39, 2; 11-16
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wieloletnich zmian stanu troficznego zbiornika Tresna w aspekcie jego lokalizacji i roli w kaskadzie zbiorników
Analysis of long-term changes of Tresna dam reservoir trophic state in terms of its location and the role in reservoirs cascade
Autorzy:
Neverova-Dziopak, E.
Droździk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400543.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik zaporowy
stan troficzny
wskaźnik ITS
Index of Trophical State
substancje biogenne
priorytetowe czynniki eutrofizacji
dam reservoir
trophic state
ITS index
nutrients
priority factors of eutrophication
Opis:
Zbiornik Tresna pełni szczególną rolę w kaskadzie stanowiąc swoistą ochronę kolejnych zbiorników na Sole. Jego stan troficzny wpływa na kształtowanie jakości wody w pozostałych zbiornikach. Celem badań była analiza wieloletniej dynamiki stanu troficznego zbiornika oraz próba ustalenia priorytetowych czynników jego eutrofizacji. Podstawą opracowania były dane monitoringu zbiornika prowadzonego w okresie 2000–2015 przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach. Oceny stanu trofii dokonano w oparciu o wskaźnik ITS (Index of Trophical State), a uzyskane wyniki zweryfikowano za pomocą indeksów Carlsona TSI (Trophic State Index) oraz wykorzystując Rozporządzenia Ministra Środowiska dotyczące oceny eutrofizacji. Zbieżność ocen uzyskanych na podstawie indeksów ITS i TSI z wynikami ocen innych autorów, pozwoliła uznać wskaźnik ITS jako wiarygodny oraz łatwy i szybki w zastosowaniu. Na jego podstawie stwierdzono stan eutrofii wód Zbiornika Tresna oraz zasilającej go Soły. Zaś na podstawie analizy korelacyjnej przeprowadzonej w celu ustalenia priorytetowych czynników eutrofizacji w badanym zbiorniku stwierdzono, że jego stan troficzny jest uwarunkowany głównie wartością wskaźnika BZT5, warunkami tlenowymi i stężeniem fosforu ogólnego. Uzyskane wyniki oceny wysokiego stanu troficznego wskazują na konieczność ochrony zbiornika i podjęcia działań zapobiegających eutrofizacji zarówno w samym zbiorniku jak i jego zlewni, z uwzględnieniem priorytetowych czynników tego procesu i roli zbiornika w kaskadzie.
Tresna Dam Reservoir plays a special role in the cascade, acting as a kind of protection of successive water reservoirs on the river Soła. Its trophic condition affects the formation of quality of water in other reservoirs. The aim of the study was the analysis of long-term dynamics of Tresna Dam Reservoir trophic status and the attempt to determine the priority factors of eutrophication. The research is based on water monitoring data carried out during 2000–2015 by Provincial Environmental Protection Inspectorate in Katowice. Assessment of the trophic status is based on ITS indicator (Index of Trophical State), and the results of assessment were verified by Carlson’s indexes TSI (Trophic State Index) and using the Regulation of the Minister of the Environment on the assessment of eutrophication. Convergence of results obtained on the basis of ITS and TSI with the results of evaluations obtained by other authors with different methods allowed to accept the ITS to be reliable indicator of water trophic state, as well as easy and quick method. On the basis of ITS the water of Tresna Dam Reservoir and of feeding the Soła river were assessed as eutrophic. On the basis of the correlation analysis carried out in order to determine the priority factors of eutrophication of the examined water body, it was found that the trophic state is mostly determined by the BZT5 value, oxygen conditions and the concentration of total phosphorus. The results of the assessement of high trophic status point to the need to protect the reservoir and take steps to avoid eutrophication in both the reservoir and its catchment area, taking into account the priority factors of eutrophication and the role of Tresna in the reservoirs cascade.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 1; 135-148
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eutrofizacja wód zbiorników zaporowych oraz rola makrofitów w tym procesie
Eutrophication of water reservoirs and role of macrophytes in this process
Autorzy:
Sender, J.
Jaruga, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401685.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
eutrofizacja
makrofity
zbiornik zaporowy
biogeny
strefy buforowe
zlewnia
oczyszczalnie hydrofitowe
eutrophication
macrophytes
water reservoir
nutrients
buffer zone
catchment
constructed wetland
Opis:
W pracy przedstawiono zagadnienie związane z procesem eutrofizacji wód, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorników zaporowych. Eutrofizacja to procesem globalnym, zagrażający ekosystemom wodnym na każdym kontynencie. Często doprowadza ona do ich degradacji. Szczególnie narażonymi na to zjawisko są zbiorniki sztuczne jakimi są zbiorniki zaporowe. W pracy przedstawiono mechanizmy procesu eutrofizacji. Wskazano także na znaczenie roślin wodnych w procesie oczyszczania wód, możliwości ich wielostronnego zastosowania. W ostatnim okresie w Polsce i na świecie obserwuje się tendencję do nakierowania badań na naturalne, czy półnaturalne metody oczyszczania wód, w tym także oczyszczalnie hydrofitowe. Obecność makrofitów w zbiornikach wodnych to z jednej strony gwarant dobrego stanu ekologicznego, z drugiej niezaprzeczalny walor estetyczny.
The paper presents the problem related with the process of eutrophication, with special emphasis on dam reservoirs. Eutrophication is a global process, threatening the water ecosystem on every continent. It often leads to their degradation. Particularly vulnerable to eutrophication are artificial reservoirs which are dam reservoirs. This paper describes the mechanisms of eutrophication. We also pointed to the importance of aquatic plants in the process of water purification, as well as the possibility of multilateral use. Recently, in the world and in Poland there is a tendency to pay attention to the natural or semi-natural method of water purification (including constructed wetland). On the one hand, the presence of macrophytes in water bodies is a guarantor of good ecological status, on the other hand, the undeniable aesthetic value.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 3; 227-244
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zanieczyszczenia osadów dennych metalami śladowymi na przykładzie nizinnego zbiornika zaporowego w miejscowości Słup na Dolnym Śląsku
Evaluation of trace metal contamination of bottom sediments based on the example of lowland dam reservoir in slup in the Lower Silesia Region
Autorzy:
Senze, M.
Kowalska-Góralska, M.
Wondołowska-Grabowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237243.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
bottom sediments
copper industry
copper mine
trace metals
dam reservoir
geoaccumulation index
enrichment factor
osady denne
przemysł miedziowy
kopalnia miedzi
metale śladowe
zbiornik zaporowy
współczynnik geoakumulacji
współczynnik wzbogacenia
Opis:
Analizowano stan zanieczyszczenia metalami śladowymi (ołów, miedź, nikiel, cynk, kadm, chrom, kobalt) osadów dennych w zbiorniku zaporowym „Słup” na Dolnym Śląsku na tle potencjalnego wpływu emisji z kopalni miedzi. Stopień zanieczyszczenia osadów dennych określono na podstawie wartości współczynnika geoakumulacji metali (Igeo). Spośród analizowanych metali śladowych kadm, ołów i cynk przyjmowały wartości mieszczące się w grupie osadów niezanieczyszczonych (I klasa czystości osadów). Z kolei zawartość kobaltu i miedzi osiągała wartości przypisane osadom niezanieczyszczonym i umiarkowanie zanieczyszczonym (klasa I i II), a nikiel i chrom osadom umiarkowanie zanieczyszczonym (klasa II). Badania wykazały nieznaczny wpływ oddziaływania kopalni miedzi na środowisko wodne zbiornika zaporowego. Możne to wynikać z napływu mas powietrza na teren Dolnego Śląska najczęściej z kierunków zachodniego i południowo-zachodniego. Dlatego kopalnia miedzi, znajdująca się na północ od zbiornika, nie ma większego wpływu na jakość wód retencjonowanych w zbiorniku zaporowym.
Degree of trace metal contamination (lead, copper, nickel, zinc, cadmium, chromium, cobalt) of bottom sediments from the Slup dam reservoir in Lower Silesia was analyzed considering potential effect of copper mine emissions. Degree of bottom sediment contamination was determined on the basis of a geoaccumulation factor for metals (Igeo). Among the analyzed trace metals, values for cadmium, lead and zinc were within the limits for the uncontaminated sediment group (class I). Cobalt and copper content were at the “uncontaminated” and “moderately contaminated” level (class I and II), while that of nickel and chrome — within limits for the moderately contaminated group (class II). The research pointed towards a negligible copper mine impact on the water environment of the dam reservoir. This could be explained by the inflow of air masses over the Lower Silesia Region mostly from the west and south-west. Therefore, the copper mine located to the north of the reservoir does not have a major effect on quality of the dam reservoir water.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2017, 39, 4; 51-56
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określenie statusu troficznego oraz jakości wody rekreacyjnego zbiornika zaporowego Porąbka
The designation of the trophic state and water quality of the Porąbka dam recreational reservoir
Autorzy:
Jachniak, E.
Dobija, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401333.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
biomasa fitoplanktonu
zbiornik zaporowy
jakość wody
biomass of phytoplankton
dam reservoir
water quality
Opis:
W artykule oszacowano poziom zeutrofizowania wody zbiornikowej za pomocą wybranych metod. Dodatkowo określono jakość wody zbiornika (potencjał ekologiczny, stan chemiczny, stan wód zbiornika) w oparciu o wybrane parametry. Wskaźniki biologiczne wskazały na znaczny poziom eutrofizacji wód zbiornika (głównie biomasa fitoplanktonu), a także na umiarkowany potencjał ekologiczny – III klasa (głównie makrobezkręgowce). Parametry fizykochemiczne nie przekraczały wartości granicznych dla I klasy jakości wód. Mimo tego, ogólny stan wód zbiornikowych został zaklasyfikowany jako zły (zadecydowały o tym elementy biologiczne i ich przynależność do III klasy potencjału ekologicznego).
In this publication the eutrophic level of the reservoir water, based on the chosen methods, was estimated. Additionally, in this publication the quality of the reservoir water (ecological potential, chemical state, state of the water), based on the chosen parameters, was defined. The biological indicators indicated on the significant level of the reservoir water eutrophication (mainly phytoplankton biomass) and on the moderate ecological potential – III class (mainly macroinvertebrates). The physical and chemical parameters didn’t exceed the boundary values for first water quality class. Despite this, the total state of the reservoir water was classified as bad, (biological elements had decided about this and their affiliation to III class of the ecological potential).
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 2; 46-54
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem zamulania zbiorników kaskady Soły
Sediment accumulation problem in Soła River dam cascade
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399824.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik zaporowy
kaskada Soły
osady denne
ochrona zasobów wodnych
dam water reservoir
Soła River dam cascade
bottom sediments
water resources protection
Opis:
W artykule przedstawiono problem zamulania zbiorników zaporowych. Studia dotyczyły kaskady rzeki Soły, składającej się z trzech zbiorników: Tresna, Porąbka, Czaniec. Pełni ona ważną rolę w gospodarce wodnej województwa śląskiego. Wykazano, że obszar zlewniowy jest niewłaściwie zagospodarowany, co w warunkach górskich sprzyja procesom spływu powierzchniowego i erozji. Soła, zwłaszcza podczas wezbrań, transportuje duże ilości rumowiska, które prawie w całości jest deponowane w zbiorniku Tresna. Tempo zamulania zbiornika Tresna wynosi 0,309 mln m3 rocznie, a zbiornika Porąbka 0,042 mln m3 rocznie. Zbiornik Czaniec jako silnie przepływowy nie gromadzi osadów. Działania zapobiegające zamulaniu są niewystarczające – powinny być realizowane systemowo zwłaszcza w zlewni Soły powyżej zbiornika Tresna, aby utrzymać jego możliwości retencyjne.
The paper focuses on the problem of sediment accumulation in dam reservoirs. The studies were conducted in Soła River dam cascade containing three reservoirs: Tresna, Porąbka, Czaniec. It plays an important role in the water management in Silesian province. It was revealed that the catchment area is improperly managed which, under the mountainous conditions, leads to surface runoff and erosion processes. Soła, especially during the floods, transports large quantities of debris that are almost entirely deposited in the Tresna reservoir. The rate of deposit accumulation in Tresna water body amounts to 0.309 million m,sup>3 per year, and in the Porąbka reservoir it is estimated to 0.042 million m3 per year. The Czaniec reservoir, as fast flow reservoir, does not accumulate deposits at all. The actions aiming at prevention of sediments accumulation are insufficient – they should be realized systemically particularly in the Soła catchment above Tresna reservoir in order to maintain its retention capability.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 5; 92-102
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność ochrony zbiornika Tresna w świetle zanieczyszczenia rzeki Soły
Assessment of the effectiveness of Tresna reservoir protection based on the Soła river waters contamination
Autorzy:
Jaguś, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401058.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zasoby wodne
zbiornik zaporowy
zanieczyszczenie wody
ochrona środowiska wodnego
water resources
dam water reservoir
water contamination
water environment protection
Opis:
W pracy przeanalizowano jakość wód rzeki Soły, dopływającej do zaporowego zbiornika Tresna. Jest to najwyższy zbiornik tzw. kaskady Soły, mającej duże znaczenie przeciwpowodziowe i jako rezerwuar wody do celów komunalnych. Celem pracy była ocena skuteczności działań ochronnych dla zasobów wodnych, realizowanych w zlewni zbiornika. Wykazano, że działania wpływają na poprawę jakości wód Soły, ale niektóre parametry pozo- stają na poziomach niezadowalających. Do zbiornika dopływa nadmierny ładunek azotu i fosforu. W warunkach wezbraniowych dotyczy to też cząstek stałych (zawiesin). Ponadto stwierdzono zanieczyszczenie mikrobiologiczne. Wszystko to wskazuje na nie do końca właściwe zagospodarowanie przestrzenne obszaru zlewniowego.
The quality of the Soła river flowing into the dam reservoir Tresna was presented in this paper. This is the highest reservoir of so called Sola cascade, which is important in case of flood control and as a reservoir of water used for municipal purposes. The aim of the study was to evaluate the effectiveness of protective measures for water resources realized in reservoirs catchment. Presented results showed positive influence on water quality of Soła river, but some parameters has remained at unsatisfactory levels. Especially the excessive load of nitrogen and phosphorus which flows into the reservoir was observed. The last mentioned, in flood conditions, also applies to solids (suspensions). Furthermore microbial contamination was noticed as well. All those factors indicates not entirely appropriate spatial planning of basin area.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 2; 55-60
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Speciation forms of phosphorus in bottom sediments of three selected anthropogenic reservoirs with different trophy degree
Specjacyjne formy fosforu w osadach dennych trzech wybranych zbiorników antropogenicznych o różnym stopniu trofii
Autorzy:
Kostecki, M.
Janta-Koszuta, K.
Stahl, K.
Łozowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204742.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
phosphorus speciation
bottom sediments
dam reservoir
fosfor
specjacyjne formy fosforu
osady denne
zbiornik zaporowy
Opis:
The study presents the results of the research into different phosphorus forms in the bottom sediments of anthropogenic limnic ecosystems i.e. the reservoirs of Pławniowice, Rybnik and Goczałkowice (SP). The bottom sediments of dam reservoirs were investigated by chemical extraction procedure for phosphorus forms. The lowest value of the mean AAP form percentage in the Pławniowice bottom sediments reflected the effect of reclamation with the hypolimnetic removal that had been conducted in the reservoir since 2003. The highest percentage of the RDP form (2%) was found in the Goczałkowice bottom sediments. The order of the specific speciation forms in the bottom sediments of the examined reservoirs was: Rybnik: AAP > EP > WDP > RDP; 4,630> 3,740 > 117 > 65 > 3.5 mgP/kg Pławniowice: AAP > EP > WDP > RDP; 916 > 783 > 107 > 15 > 1.4 mgP/kg Goczałkowice: AAP > WDP > EP > RDP; 686 > 628 > 51 > 7 > 0.14 mgP/kg The mutual correlations between the phosphorus speciation forms (AAP : EP : WDP : RDP) were as follows: Rybnik: 1,323 : 1,068 : 33 : 18 : 1; Pławniowice: 654 : 559 : 76 : 11 : 1; Goczałkowice: 4,900 : 4,485 : 364 : 50 : 1. The comparison of the mean concentration values for specific phosphorus forms in the bottom sediments of the three investigated reservoirs demonstrated that the Rybnik sediments had the highest contents of phosphorus. The contents in Pławniowice and Goczałkowice were 5–7 times lower.
Przedstawiono wyniki badań specjacyjnych form fosforu w osadach dennych antropogenicznych ekosystemów limnicznych. W badaniach wykorzystano chemiczną ekstraktację form fosforu oraz zasady analizy biodostępności. Osady zbiorników Pławniowice i Goczałkowice zawierają około 5–7 razy mniej fosforu niż zbiornik Rybnicki. Najniższa wartość średniego udziału formy AAP w osadach dennych zbiornika Pławniowice odzwierciedla skutek prowadzonej od 2003 roku rekultywacji tego zbiornika metoda usuwania hypolimnionu. Najwyższa ze wszystkich trzech zbiorników wartość udziału (2%) formy RDP, w osadach dennych zbiornika Goczałkowice może wskazywać na silniejsze właściwości sorpcyjne materii tworzącej osady tego zbiornika. Pod względem stężenia, kolejność form specjacyjnych w osadach dennych badanych zbiorników układała się: Zbiornik Rybnicki: AAP > EP > WDP > RDP; 4630.> 3740 > 117 > 65 > 3,5 mgP/kg Zbiornik Pławniowice: AAP > EP > WDP > RDP; 916 > 783 > 107 > 15 > 1,4 mgP/kd Zbiornik Goczałkowice: AAP > WDP > EP > RDP; 686 > 628 > 51 > 7 > 0,14 mgP/kg W zbiorniku Goczałkowice wyższe stężenie WDP od EP wskazuje niski potencjał kumulacyjny. Wzajemne relacje pomiędzy formami fosforu – AAP : EP : WDP : RDP – były następujące: Zbiornik Rybnicki: 1323 : 1068 : 33 : 18 : 1, Zbiornik Pławniowice: 654 : 559 : 76 : 11 : 1, Zbiornik Goczałkowice: 4900 : 4485 : 364 : 50 : 1. Wartości potencjału redox wskazują na środowisko redukcyjne w osadach zbiorników Pławniowice i Rybnik. Średnie stężenia specjacyjnych form fosforu w osadach dennych wykazało, że najbardziej zasobne w fosfor są osady zbiornika Rybnickiego.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2017, 43, 2; 44-49
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Temporal and spatial variability in concentrations of phosphorus species under thermal pollution conditions of a dam reservoir : the Rybnik Reservoir case study
Czasowa i przestrzenna zmienność stężeń specjacyjnych form fosforu w warunkach termicznego skażenia zbiornika - studium przypadku : Zbiornik Rybnicki
Autorzy:
Kostecki, M.
Tytła, M.
Kernert, J.
Stahl, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/205360.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
phosphorus speciation
bottom sediments
dam reservoir
thermal pollution
fosfor
specjacyjne formy fosforu
osady denne
zbiornik zaporowy
zanieczyszczenie termiczne
Opis:
The research objective was to study temporal and spatial relations between specific phosphorus species as well as to examine total phosphorus content in the bottom sediments of an anthropogenic, hypertrophic limnic ecosystem Rybnik Reservoir, functioning under thermal pollution conditions. The chemical extraction procedure for the speciation of bioavailable phosphorus forms was used. It was found that available algae phosphorus was the most dominant phosphorus species in both sediment layers (83%), while the lower share was readily desorbed phosphorus form (0.1%). The phosphorus species concentrations depended on the organic matter concentration. The differences between phosphorus species contents in the upper (5 cm) and lower (15–20 cm) sediment core layers were low. The biologically active sediment layer extended from the sediment surface to at least 20 cm depth of the sediment core. Distributions of the concentrations within the year and at specific sampling points resulted from the variability observed for particular points and transformation intensity. Furthermore in the following study, the reaction rate constant for the increase and decrease in the concentrations of the phosphorus species in sediments was given. It was indicated that the speed of the phosphorus species transformations was affected by the environment temperature. In the heated water discharge zone (water temp. 17–35°C) the concentrations of selected speciation phosphorus forms increased more than in the dam zone (5–25°C). It was also found that the abundance of the bottom sediments with phosphorus species was related to the oblong and transverse asymmetry of reservoir depth.
Celem pracy było zbadanie relacji czasowej i przestrzennej pomiędzy poszczególnymi formami specjacyjnymi fosforu, oraz ogólnej zasobności w fosfor, w osadach dennych antropogenicznego, hipertroficznego ekosystemu limnicznego Zbiornika Rybnickiego, funkcjonującego w warunkach skażenia termicznego. Stwierdzono, że dominującą formą specjacyjną fosforu w obu warstwach osadów dennych była frakcja algal available phosphorus (83%), z kolei najmniejszy udział stanowiła frakcja redaily desorber phosphorus (0.1%). Do oznaczenia form biodostępnych fosforu zastosowano procedurę ekstrakcji chemicznej. Stężenie form specjacyjnych fosforu było zależne od stężenia materii organicznej. Różnice pomiędzy zawartością specjacyjnych form fosforu w górnej (5 cm) i dolnej (15–20 cm) warstwie rdzenia osadów były niewielkie. Czynna biologicznie warstwa osadów sięgała od ich powierzchni do co najmniej 20 cm rdzenia osadów. Zaobserwowano, że rozkład stężeń poszczególnych form fosforu w skali roku jak i na poszczególnych stanowiskach, wynikał ze zmienności stanowiskowej oraz z intensywności przemian zachodzących w zbiorniku. W opracowaniu przedstawiono także stałe szybkości wzrostu oraz spadku stężenia specjacyjnych form fosforu w osadach dennych. Stwierdzono, że szybkość przemian fosforu w osadach dennych była zależna od warunków termicznych środowiska. Wykazano, że w strefie zrzutu wód podgrzanych (temp. wody 17–35°C) szybkość wzrostu stężenia wskaźników wybranych form fosforu jest wyższa niż w strefie zapory (5–25°C). Ponadto stwierdzono, że zasobność osadów dennych w specjacyjne formy fosforu pozostaje w związku z podłużną i poprzeczną asymetrią misy zbiornika.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2017, 43, 3; 42-52
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 40

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies