Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zbójnictwo" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Czy rozważania dobiegły już końca? Rzecz o ostatnim hetmanie zbójnickim Żywiecczyzny – Jerzym Fiedorze zwanym Proćpakiem i jego legendzie
    Have the Deliberations Already Come to the End? The Question about Jerzy Fiedor “Proćpak” – the Last Robber Hetman from the Land of Żywiec and His Legend
    Autorzy:
    Rodak, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051723.pdf
    Data publikacji:
    2013-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    brigandage
    legendalisation
    biography
    zbójnictwo
    legendalizacja
    biografia
    Opis:
    The last, great robber hetman of the region of Żywiec – Jerzy Fiedor, nicknamed “Proćpak”, (1767–1796) became a legend already during his lifetime. He was the one to whom an anonymous author dedicated a song entitled: “Song about standrecht court and Proćpak’s band in 1795”, in which he described the events that accompanied the hetman’s death. This story gave rise to the legend that has two aspects: literary and folk. Unfortunately, the fame of the bandit born in Kamesznica did not spread beyond a very narrow audience connected with the region of Żywiec. Even nowadays, in the oral tradition of Polish highlanders one may find songs, tales and legends about this folk hero, who made other people and the world ‘equal’ to himself. However, in the wider public perception, Jerzy Fiedor remains an unknown figure, though his actions greatly outweigh the record of offenses made by Jura Janosik from Terchova (1688–1713).
    Ostatni wielki hetman zbójnicki Żywiecczyzny – Jerzy Fiedor zwany Proćpakiem (ok. 1767-1796) – stał się postacią legendarną już za życia. To jemu anonimowy autor poświęcił „Pieśń o standrechcie i Proćpakowej bandzie w roku 1795”, w której opisał dzieje i okoliczności towarzyszące jego śmierci. Na kanwie tej opowieści zrodziła się legenda mająca dwojakie oblicze: literackie i ludowe. Niestety sława rozbójnika rodem z Kamesznicy nie wyszła poza wąski krąg odbiorców związanych z ziemią żywiecką. Do dziś w tradycji ustnej górali krążą pieśni, opowieści i legendy o tym ludowym bohaterze, który „równał” świat i ludzi ze sobą. W szerszym odbiorze społecznym Jerzy Fiedor jest jednak postacią nieznaną, choć dokonania jego wielokrotnie przewyższają rejestr wykroczeń Jury Janosika z Terchowej (1688-1713).
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 36-47
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ondraszek i Juraszek (Ondráš i Juráš). Postaci mityczne czy historyczne?
    Ondraszek and Juraszek (Ondráš and Juráš). Mythological or historical figures?
    Autorzy:
    Putzlacher-Buchtová, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051731.pdf
    Data publikacji:
    2013-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    brigandage
    biography
    legendalisation
    zbójnictwo
    biografia
    legendalizacja
    Opis:
    This article is the result of many years of the author’s studies dedicated to the legendary Beskid Mountains brigands Ondraszek and Juraszek. Theese studies began with the projects in which Renata Putzlacher-Buchtová was actively involved: the premiere of the play Ondraszek – Lord of the Łysa Góra (2005), a grant project Ondráš – Ondraszek financed from the budget of the Ministry of Education, Youth and Sports of the Czech Republic (2006) and the project Ondrášovo – the touristic product, initiated by the Cieszyn-Silesia Euroregion (2007). The author analyses the history of Carpathian brigandry, putting emphasis on the psychological, societal and cultural phenomenon of transformation from brigands to Carpathian heroes representing unfettered personal freedom. The article presents Ondraszek as historical character, discussing facts and assumptions concerning his birth, real name, school years, circumstances that led him to start his “brigand career”, and his sudden death. The phenomenon of brigandry was an important element of peasant culture and a source of inspiration for artists fascinated by the spiritual culture of highlanders. Therefore, the author points out the role of regional journals, calendars and socalled ‘culture for people’ in the development of readership and the rise of national consciousness in the Cieszyn Silesia. Because the brigandry myth refers to the ancient structures of the Indo-European heroic myths, the author also discusses the rituals of initiation and the echoes of epic poetry.
    Artykuł jest podsumowaniem wieloletnich badań i działań autorki związanych z postaciami legendarnych beskidzkich zbójników Ondraszka i Juraszka. Zapoczątkowały je projekty, które Renata Putzlacher-Buchtová współtworzyła: premiera sztuki teatralnej Ondraszek – Pan Łysej Góry (2005), projekt grantowy Ondráš – Ondraszek, finansowany przez Ministerstwo Szkolnictwa, Młodzieży i Kultury Fizycznej Republiki Czeskiej (2006) oraz projekt Turistický produkt Ondrášovo zainicjowany przez Euroregion Śląsk Cieszyński (2007). Autorkę w historii zbójnictwa karpackiego zaciekawił przede wszystkim fenomen psychologiczny, społeczny i artystyczny, jakim jest przemiana dawnych zbójców w góralskich bohaterów, przedstawicieli nieskrępowanej jednostkowej wolności. W artykule przedstawiona jest postać historycznego Ondraszka, fakty i domysły dotyczące jego narodzin, prawdziwości jego nazwiska, lat szkolnych, okoliczności, w jakich wstąpił na drogę zbójecką i jego nagłej śmierci. Fenomen zbójnictwa był ważnym składnikiem kultury chłopskiej i inspirował artystów zafascynowanych kulturą duchową górali. Dlatego autorka przypomina rolę, jaką odegrały czasopisma, kalendarze i tzw. „literatura dla ludu” w rozwoju czytelnictwa i budzeniu świadomości narodowej na Śląsku Cieszyńskim. Ponieważ mit zbójnicki nawiązuje do starych struktur indoeuropejskich mitów bohaterskich, autorka poświęciła też uwagę rytuałom inicjacji i pogłosom epiki bohaterskiej.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 61-74
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbóje z naszego regionu
    The Robbers from our Region
    Autorzy:
    Czubala, Dionizjusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051716.pdf
    Data publikacji:
    2013-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    folklore prose
    folklore
    brigandage
    proza folklorystyczna
    folklor
    zbójnictwo
    Opis:
    This article presents the fate and characteristics of the most famous outlaws of Górny Śląsk (Eng. Upper Silesia) and Zagłębie Dąbrowskie (Eng. Dąbrowa Basin) such as Eliasz, Pistulka, Malarski and others. The author points to the existence of identical or similar motifs linking the stories of villains and collective heroes. The contents of such texts are not determined by the facts but by the functions that such narratives play – we will not find the truth in them, but the realization of some important social needs.
    Artykuł prezentuje losy i cechy najsłynniejszych zbójców Górnego Śląska oraz Zagłębia Dąbrowskiego: Eliasza, Pistulki, Malarskiego i innych. Autor wskazuje na obecność identycznych lub podobnych motywów łączących opowieści o zbójcach i bohaterach zbiorowych. Treści obecne w tego typu tekstach podporządkowane są bowiem nie faktom a funkcjom, jakie owe narracje pełnią – nie znajdziemy w nich prawdy, a realizację pewnych istotnych społecznych potrzeb.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 25-35
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbójnicy żywieccy w strofach starszych i nowszych
    The Robbers from Żywiec in Old and New Stanzas
    Autorzy:
    Kastelik-Herbuś, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051724.pdf
    Data publikacji:
    2013-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    brigandage
    regionalism
    folk songs
    zbójnictwo
    regionalizm
    pieśni ludowe
    Opis:
    Żywiecczyzna (The Żywiec region of the Beskids) and its highland robbers had everything it takes to create a literary character worth a myth. The aim of the article is to put forward few research hypotheses on why it was Janosik of Slovakia rather than one of the brigands of the Żywiec region who became an unequivocal symbol of brigandry. The research is based mainly on folk songs of the region as well as on the repertoire of Emil Zegadłowicz Literary Group “Gronie”.
    Żywiecczyzna i jej zbójnicy mieli wszelkie atuty, by stworzyć literacką postać godną mitu. Celem artykułu jest postawienie kilku hipotez badawczych, dlaczego to słowacki Janosik, a nie żywiecki harnaś stał się jednoznacznym symbolem. Materiałem badawczym są przede wszystkim ludowe przyśpiewki tego regionu oraz utwory wierszowane grupy literackiej im. Emila Zegadłowicza „Gronie”.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 48-60
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epilog zbójnickiego żywota
    The Epilogue of the Robber’s Life
    Autorzy:
    Janicka-Krzywda, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051734.pdf
    Data publikacji:
    2013-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    brigandage
    court cases
    ethnography of the Carpathians
    zbójnictwo
    sprawy sądowe
    etnografia Karpat
    Opis:
    Robbery in the Carpathians and the Carpathian Foothills region lasted from the early 16th till the mid-19th century, causing problems first for Poland and next, after the Partitions of Poland, for the Austrians who struggled with this phenomenon with varying success., In times before the Partitions, the person responsible for the prosecution of crime was called Starosta Grodowy. However, the best results were achieved by summary courts called Standrecht, introduced in the Austro-Hungarian Monarchy in late 18th century. In cases of robbery courts sentenced to the so-called qualified death, which meant quartering, tortures on a breaking wheel, impalement or dismemberment by horses, often preceded by mutilation: cutting arms, legs or ears, gouging eyes out or flaying. The most “deserving” criminals were sentenced to death by hanging on a hook by the inferior rib. The executions took place in the city markets or more often in special places of execution, located outside the settlements usually on a nearby hill. The convict was accompanied to the place of execution by members of judicial panel and priests.
    Zbójnictwo trwało na obszarze całych Karpat i Pogórza Karpackiego mniej więcej od początku XVI po połowę XIX stulecia i było problemem nie tylko dla Rzeczpospolitej, ale również dla austriackiego zaborcy, który z różnym skutkiem zmagał się z tym zjawiskiem. Do ścigania przestępstw w Polsce przedrozbiorowej powołani byli z urzędu starostowie grodowi. Najlepsze efekty przyniosły jednak ustanowione pod koniec XVIII wieku w monarchii austro-węgierskiej sądy doraźne, tzw. Standrecht. W sprawach o zbójectwo sądy prawie wyłącznie orzekały wyrok śmierci tzw. kwalifikowanej, a więc ćwiartowanie, łamanie kołem i wplatanie w koło, wbijanie na pal, rozrywanie końmi, poprzedzane często okaleczeniem: ucięciem rąk, nóg, uszu, wykluciem oczu, darciem pasów. Dla najbardziej „zasłużonych” wymiar sprawiedliwości przewidywał powieszenie na szubienicznym haku za poślednie żebro. Egzekucje odbywały się na rynkach miast lub częściej na miejscach straceń położonych poza granicami osad zwykle na pobliskim wzniesieniu. Skazańcowi na miejsce kaźni towarzyszyli m.in. członkowie kolegium sędziowskiego i duchowni.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 75-82
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies