Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "wszechświat" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-33 z 33
    Tytuł:
    Ontologiczne i epistemologiczne aspekty pojęcia „ex nihilo” w modelach kosmologicznych kwantowej kosmogenezy
    Ontological and epistemological aspects of the models of quantum cosmogenesis cosmology
    Autorzy:
    Szydłowski, Marek
    Tambor, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431174.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    quantum cosmogenesis
    ex nihilo
    universe
    kosmogeneza kwantowa
    wszechświat
    Opis:
    This paper studies the ontology of the term “ex nihilo” as used by physicists in the context of constructing quantum cosmogenesis models. The meaning of the term “ex nihilo” in the representative approaches of Tryon and Fomin, Zeldovich–Grishchuk, Vilenkin and Hartle–Hawking is indicated and, in each case, the word “nothing” turns out to be actually “something”. We also examine the epistemological status of quantum cosmogony models and show that they are effective theories of the early evolution of the universe at the Planck epoch. These theories’ baseline – the low level of emergence – is always a physical reality (e.g. quantum vacuum fluctuations). The high level of emergence is a de Sitter universe. The mechanisms of emergence are quantum processes and lead to a classical world. The multiplicity of these approaches corresponds to the different proposals for quantum mechanism. Moreover, the paper undertakes Woleński’s question: “Is physics based on philosophical assumptions?” The question is placed in the context of cosmology understood as the physics of the universe. We argue that if such assumptions cannot be found in the models of quantum cosmogony, neither can they be found in cosmology as such. In the paper it is demonstrated that all models of quantum origin are realizations of the idea of emergence of the classical world from quantum rules acting in the quantum universe, thus a lower state of the emergence cannot be empty at the very beginning.
    W pracy przedstawiamy modele kosmologiczne kosmogenezy kwantowej. Wszechświat powstaje w nich na drodze pewnego mechanizmu kwantowego. W pracy wskazujemy też na różne ontologie terminu ex nihilo stosowanego przez fizyków proponujących modele kosmogenezy kwantowej. Za każdym razem wskazujemy, że owo „nic” jest „czymś”: a to punktem w podejściu S. Hawkinga, zbiorem pustym w interpretacji G. McCabe’a, stanem próżni kwantowej, zerowym stanem nicości czasoprzestrzeni, etc. W kontekście krytyki modeli kosmogenezy kwantowej stawiamy dwa problemy: (1) Jaka jest ontologia modeli kosmogenezy kwantowej ex nihilo; dokładnie samego stanu ex-nihilo? (2) Jakie jest wyjaśnienie faktu, że fizycy używają terminu „nicość”, który należy do obszaru filozofii czy też teologii, gdy w praktyce badawczej okazuje się, że zawsze zakładana jest jakaś rzeczywistość, którą banalizują. Na pierwsze z postawionych wcześniej pytań odpowiadamy, że w fizyce i kosmologii kwantowej nie jest możliwe zbudowanie modelu kosmogenezy kwantowej ex nihilo, oraz że te konstrukcje teoretyczne powinny być nazywane modelami emergentnymi: z pewnej rzeczywistości kwantowej wyłania się nowa rzeczywistość wszechświata klasycznego. Metod opisu tego przejścia dostarczają teorie efektywne a rekonstrukcja poznawcza daje się ująć w postaci procesu emergencji epistemologicznej. Na drugie pytanie odpowiadamy, powołując się na klasyczne rozróżnienie Reichenbacha kontekstu odkrycia i kontekstu uzasadniania. Pisząc wstępy do swoich prac badawczych, fizycy starają się je odpowiednio zareklamować i nadać im marketingowe tytuły. W dalszej części pracy przedstawiany jest rachunek, w którym muszą oni poczynić pewne założenia, aby wyprowadzić z formalizmu wnioski o charakterze fizycznym. W tej zasadniczej części pracy tkwią założenia co do tego, jak rozumiana jest nicość. Nasze badania ontologii terminu ex nihilo w modelach kosmologicznych powstania wszechświata są również motywowane próbą odpowiedzi na klasyczne pytanie Jana Woleńskiego: „czy w fizyce występują założenia o charakterze filozoficznym?”. My adresujemy to pytanie do kosmologii rozumianej jako fizyka wszechświata. Jeśli chcemy szukać założeń filozoficznych w fizyce, to właśnie w początkach wszechświata. Case study modeli kosmogenezy kwantowej pokazuje explicite, że takich założeń nie czynimy w praktyce badawczej, chociaż używanie terminu metafizycznego ex nihilo mogłoby to sugerować.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 1; 141-163
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka śmierci w ujęciu Aleistera Crowleya
    The issue of the death according to Aleister Crowley
    Autorzy:
    Fert, Adrianna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514898.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
    Tematy:
    Crowley
    Thelema
    death
    soul
    universe
    śmierć
    dusza
    wszechświat
    Opis:
    The aim of this paper is to present and interpret the issues connected with Crowleyan perspective on the death motif, which is strictly correlated with the Thelemic geneal-ogy of the mankind. It is also connected with the voluntaristic and pragmatic percep-tion of reality, which can be found in the writings of Aleister Crowley. The analysis comprises the issues of physical death compared with the spiritual one. Moreover, author brings up the question of the consequences of being belong to soul and the shell of the astral world as a flesh at the same time.
    Źródło:
    Amor Fati; 2015, 3; 87-100
    2449-7819
    Pojawia się w:
    Amor Fati
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idea of Dynamic Universe – Thought Styles in Cosmology
    Idea dynamicznego Wszechświata – style myślowe w kosmologii
    Autorzy:
    Szydłowski, Marek
    Krawiec, Adam
    Tambor, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950479.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    thought styles
    L. Fleck
    dynamic universe
    styl myślowy
    wszechświat dynamiczny
    Opis:
    Patrząc na korzenie współczesnej kosmologii odnajdujemy dwie ważne okoliczności: przejście z kosmologii na podstawie koncepcji czasoprzestrzeni newtonowskiej do kosmologii relatywistycznej i akceptacji idei dynamicznego relatywistycznego wszechświata. Uważamy, że podczas gdy pierwsza jest rewolucją naukową w sensie Kuhna, druga nie ma takiego charakteru. Powodem jest to, że przejście od statycznego Wszechświata Einsteina do Friedmanna dynamicznego Wszechświata odbywa się na fundamentach stworzonych przez ogólną teorię względności. Teoretyczna możliwość dynamicznego wszechświata jest naturalną konsekwencją ogólnej koncepcji względności krzywizny czasoprzestrzeni, ale nie została uznana od samego początku, gdyż Einstein był przekonany, że Wszechświat jest statyczny i nie istnieje rozwiązanie, zgodne z rozszerzającym się wszechświatem. Uważamy, że koncepcja Flecka stylu myślowego jest bardziej adekwatna w rekonstrukcji bardzo
    Looking at the roots of modern cosmology we find two important circumstances: the transition from cosmology based on the Newtonian concept of space-time to relativistic cosmology and the acceptance of the idea of dynamical relativistic Universe. We argue that while the former is a scientific revolution in the Kuhn’s sense, the latter has no such a character. The reason is that the transition from Einstein’s static to Friedmann’s dynamic Universe takes place on foundations set up by general relativity theory. The theoretical possibility of dynamic Universe is a natural consequence of general relativity concept of curvature space-time, but it was not recognized from the very beginning, when Einstein was convinced that the Universe is static and did not admit the solutions of expanding Universe. We argue that Fleck’s conception of thought style is more adequate to reconstruct the very complicated process of the dynamical relativistic picture of the Universe (‘Weltbilt’) formation.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2013, 49, 4(198); 305-319
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia pewnego obrazu: M. Bersanelli, Wielki spektakl na niebie. Osiem wizji wszechświata od starożytności do naszych czasów, tłum. A. Liszka-Drążkiewicz, Copernicus Center Press, wydanie 1, Kraków 2020, ss. 317
    The story of a painting: M. Bersanelli, A great spectacle in the sky. Eight Visions of the Universe From Antiquity to Our Time, transl. A. Liszka-Drążkiewicz, Copernicus Center Press, 1st edition, Krakow (Kraków) 2020, pp. 317
    Autorzy:
    Cygan, Milena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148294.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    book review
    philosophy
    universe
    antiquity
    recenzja książki
    filozofia
    wszechświat
    starożytność
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2022, 29; 313-318
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początek Wszechświata - między teologicznym stworzeniem a kosmologicznym przekształceniem
    The Beginning of the Universe: Between Theological Creation and Cosmological Transformation
    Autorzy:
    Świeżyński, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2186164.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    kosmologia
    przekształcenie
    początek
    stworzenie
    Wszechświat
    beginning
    cosmology
    creation
    Universe
    transformation
    Opis:
    Historia współistnienia nauk przyrodniczych i teologii naznaczona jest próbami przeciwstawiania sobie tych dwóch płaszczyzn poznania rzeczywistości. Współcześnie takie próby podejmowane są także względem kosmologicznej i teologicznej wizji powstania Wszechświata. Chodzi przede wszystkim o rozpowszechnianie się poglądu, jakoby ewolucyjny charakter istnienia Wszechświata oraz niedająca się wykluczyć możliwość, że nie posiada on początku czasowego, stanowiły argumenty zaprzeczające działaniu Boskiego aktu stworzenia jako przyczyny trwania rzeczywistości. Wydaje się, że najważniejszym źródłem tego błędnego twierdzenia jest mieszanie zasad i terminów ściśle filozoficznych (metafizycznych) z przyrodniczymi. Wbrew temu, co niekiedy próbuje się głosić, stosowane w obrębie teologii chrześcijańskiej ontologiczne rozumienie początku Wszechświata jako zaistnienia wszelkiej materii wskutek stwórczego oddziaływania Boga nie zakłada wcale, że zaistnienie to dokonało się w ramach czasu linearnego, ale wskazuje na stałą, ponadczasową zależność stworzenia od Stwórcy. Podkreślić trzeba również, że analiza zakresu metod badawczych stosowanych w naukach przyrodniczych prowadzi do wniosku o ich niewystarczalności do definitywnego rozstrzygnięcia kwestii czasowego początku Wszechświata materialnego. Na gruncie przyrodoznawstwa można bowiem w sposób uprawniony rozpatrywać wyłącznie zagadnienie początku czasowego obecnie obserwowanego, fizycznego stanu Wszechświata. Wynika z tego, że dla poprawnego zrozumienia natury relacji zachodzącej między kosmologiczną i teologiczną koncepcją kosmogenezy kluczowe znaczenie ma precyzyjne i ścisłe rozumienie znaczenia pojęć zastosowanych w obu koncepcjach powstania Wszechświata, które przynależą do dwóch odrębnych epistemologicznie płaszczyzn poznania rzeczywistości. Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie kosmologicznego i teologicznego rozumienia początku Wszechświata oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy są to stanowiska wzajemnie wykluczające się czy komplementarne.
    The history of the co-existence of natural science and theology is marked by attempts to confront each of these two levels of cognition of reality with the other. Nowadays, such aims are also pursued in relation to cosmological and theological views regarding the origins of the Universe. In particular, there is a widespread view that the evolutionary nature of the latter’s existence, and the inescapable possibility that it has no temporal beginning, furnish grounds for rejecting a Divine act of creation as being causally responsible for the supposed duration of its existence. It seems that the most important source of this erroneous claim is the mixing up of strictly philosophical (metaphysical) principles and terms with natural science. Contrary to what is sometimes held to be the case, the ontological understanding of the beginning of the Universe as a coming into being of all matter resulting from creative agency on the part of God, construed from the standpoint of Christian theology, does not presuppose at all that this coming into being took place within the framework of linear time, and points instead to a permanent, timeless dependence of creation on the Creator. It should also be emphasized that an analysis of the range of research methods used in the natural sciences leads to the conclusion that they are not capable of furnishing a definitive resolution of the question of the temporal commencement of the material Universe. In fact, taking natural science as one’s sole basis, one can only legitimately consider the question of the temporal onset of the currently observed, physical state of the Universe. It follows that in order to correctly understand the nature of the relationship obtaining between the cosmological and theological conceptions of cosmogenesis it is of crucial importance to have a precise and accurate understanding of the meaning of the concepts used in both conceptions of the origins of the Universe, where these belong to two epistemologically distinct levels of cognition of reality. The aim of this article is to present and compare the cosmological and theological approaches to understanding the beginnings of the Universe, and to answer the question of whether these positions are mutually exclusive or complementary.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2023, 20, 1; 1-36
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naturalizm ontologiczny a rola superweniencji w ewolucji biologicznej
    Ontological Naturalism and the Role of Supervenience in Biological Evolution
    Autorzy:
    Życiński, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015794.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    emergentyzm
    ewolucja
    naturalizm
    superweniencja
    teizm
    wszechświat
    emergentism
    evolution
    naturalism
    supervenience
    theism
    univers
    Opis:
    To overcome the traditional opposition between the methodological and the ontological naturalism, in the paper the notion of supervenience is proposed as an explanatory category which facilitates developing a version of nonreductionist emergentism. This category helps to understand the so called teleonomy (resp. quasi-finality) studied in modern biology and eliminates the traditional opposition between the causal and the teleological interpretation of nature. Analytical distinctions, dependent on supervenient aspects of nature, facilitate new interpretive patterns for biological evolution and make groundless many simplified patterns accepted in philosophical interpretation of evolutionism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 7-18
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza idei Wszechświata dynamicznego
    The Genesis of the Idea of the Dynamic Universe
    Autorzy:
    Turek, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015892.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Wszechświat
    dynamika Wszechświata
    kontekst odkrycia
    Universe
    dynamics of the Universe
    context of dyscovery
    Opis:
    The idea of the dynamic Universe is one of the most important achievement of Modern Cosmology. It was conditioned by the different kinds of the determinants which are usually devided int so-called epistemic and non-epistemic factors. The essence od this idea consists in the expansion and evlution of the Universe.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 3; 135-142
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Safety and security in space traffic management regulations
    Bezpieczeństwo w przepisach regulujących zarządzanie ruchem kosmicznym
    Autorzy:
    Polkowska, Małgorzata (1974- )
    Powiązania:
    Studia Bezpieczeństwa Narodowego 2019, nr 15, s. 287-303
    Data publikacji:
    2019
    Tematy:
    Bezpieczeństwo międzynarodowe
    Wszechświat
    Loty kosmiczne
    Prawo kosmiczne
    Zarządzanie
    Artykuł problemowy
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Opis:
    Artykuł dotyczy zarządzania bezpieczeństwem w ruchu kosmicznym. W tekście przedstawiono definicje i historię ewolucji koncepcji najpierw zarządzania ruchem powietrznym a później kosmicznym. Omówiono regulacje dotyczące ruchu kosmicznego i konieczność utworzenia nowych zasad i przepisów, zważywszy na systematycznie zwiększającą się aktywność i częstotliwość działań prowadzonych w kosmosie. Autorka artykułu rozpatruje też problematykę regulacji na szczeblu międzynarodowym, europejskim i krajowym, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczeń Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego i zapisów z konwencji chicagowskiej z 1944 roku.
    Bibliografia, netografia, wykaz aktów prawych na stronach 300-303.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Fizyka i umysł Boga. Przemówienie na uroczystości wręczenia Nagrody Templetona
    Physics and the Mind of God: The Templeton Prize Address
    Autorzy:
    Davies, Paul
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553148.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Wszechświat
    Bóg
    prawa przyrody
    subtelne zestrojenie
    inteligibilność przyrody
    universe
    God
    laws of nature
    fine-tuning
    intelligibility of nature
    Opis:
    Współcześnie istnienie nauki oraz jej sukcesy w różnych dziedzinach nikogo nie dziwią. Tak bardzo przyzwyczailiśmy się do funkcjonowania nauki, że nie pytamy nawet, dlaczego my, ludzie, potrafimy naukę uprawiać. Prawa przyrody traktuje się jako „dane”, lecz tylko nieliczni zastanawiają się, skąd się one wzięły. Czy to, że umysł ludzki posiada zdolność racjonalnego myślenia i skutecznego odkrywania tajemnic natury, czyni z nas kogoś wyjątkowego, czy przeciwnie, jest nic nie znaczącym zbiegiem okoliczności? Czy nasze istnienie ma jakiś głębszy sens? Czy jest ono zwykłym przypadkiem, czy też może wpisane jest w prawa przyrody? Jaka jest relacja między nauką a religią? Rozważania w wymienionych wyżej obszarach tematycznych podejmuje Paul Davies w przemówieniu wygłoszonym na uroczystości wręczenia mu Nagrody Templetona.
    Today no one is surprised at the existence of science and its successes in various domains. We have used to the functioning of science so much that we don’t ask why we, people, can pursue science at all. Laws of nature are regarded as a “given” and only few are wondering how they emerged. Is the fact that human mind has the ability of rational thinking and successful discovering the mysteries of nature a basis for concluding that we are special, or, on the contrary, is it a meaningless coincidence? Does our existence have any deeper meaning? Is it a mere accident or is it written into the laws of nature? Author considers these themes in address given at the ceremony of Templeton Prize.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 7-21
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KOSMOLOGIA BEDY CZCIGODNEGO (VIII WIEK)
    THE COSMOLOGY OF BEDE THE VENERABLE (8TH CENTURY)
    Autorzy:
    Karas, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488419.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kosmologia
    wczesne średniowiecze
    Beda Czcigodny
    filozofia przyrody
    wszechświat
    cosmology
    early Middle Ages
    Bede the Venerable
    philosophy of nature
    universe
    Opis:
    The article presents the universe in cosmology of the Venerable Bede, British scholar of the eighth century. Bede’s description of the world as whole was made by the knowledge of ancient (Pliny the Elder) and Christian (St. Isidore of Seville). Geocentric cosmos conceived as a system of fixed stars and the planets on the circles. Celestial bodies are made of fire. On Earth, there are four elements. Bede was interested in philosophy of nature and enrichment of scientific knowledge with the theological reflection. Cosmology of Bede represents an important stage of development of science in Western Christianity in the early Middle Ages.
    Artykuł przedstawia wszechświat w kosmologii Bedy Czcigodnego, brytyjskiego uczonego z VIII wieku. Beda opisywał świat za pomocą elementów wiedzy antycznej (Pliniusz Starszy) i chrześcijańskiej (św. Izydor z Sewilli). Kosmos pojmował jako geocentryczny system gwiazd osadzonych na sferze niebieskiej i planet krążących na okręgach. Ciała niebieskie zbudowane są z ognia. Na Ziemi występują cztery żywioły. Będą interesuje się przyrodoznawstwem i wzbogaca wiedzę naukową z pomocą refleksji teologicznej. Kosmologia Bedy stanowi ważny etap rozwoju nauk w zachodnim chrześcijaństwie wczesnego średniowiecza.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 1; 7-26
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Enneady" Plotyna inspiracją dla św. Jana od Krzyża w nauce o drodze do kontemplacji?
    Were Plotinus’ "Enneads" the Inspiration for St. John of the Cross’s Doctrine about the Path to Contemplation?
    Autorzy:
    Zarzycki, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789195.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Jedno
    wszechświat
    człowiek
    powrót do Absolutu
    oczyszczenie
    kontemplacja
    ekstaza
    One
    universe
    man
    return to the Absolute
    purification
    contemplation
    ecstasy
    Opis:
    Uwzględniając wpływ neoplatonizmu na chrześcijaństwo w starożytności i w średniowieczu, autor pyta o możliwość wpływu Ennead Plotyna na naukę o drodze do kontemplacji św. Jana od Krzyża. Przybliża najpierw plotyńską wizję rzeczywistości, według której z jednej zasady, z Jednego, w procesie emanacji, wyłoniły się byty: umysł, dusza jednostkowa i dusza świata. Następnie ukazuje człowieka i jego powrót do Absolutu poprzez ascezę, kontemplację i ekstazę plotyńską. Analizując Enneady Plotyna i ich interpretację w zakresie doktryny duchowej u znanych komentatorów (A. Bord, J. Baruzi, M. de la Corte, B. Salmona, L. Bouyer), dokonuje porównania opisów wybranych momentów drogi duchowej do kontemplacji i ekstazy u dwóch mistrzów duchowych i interpretuje je z uwzględnieniem różnic doktrynalnych i duchowych pomiędzy neoplatonizmem i chrześcijaństwem. Identyfikując w opisach nieliczne podobieństwa dotyczące zwłaszcza drogi oczyszczenia i uwzględniając zasadnicze i bardziej szczegółowe różnice, przychyla się za Bordem do przyjęcia możliwej inspiracji Ennead Plotyna jedynie w pewnych aspektach opisu doświadczenia duchowego mistyka Karmelu.
    Taking into account the influence of Neoplatonism on Christianity in antiquity and in the Middle Ages, the author asks about the possible influence of Plotinus’ Ennead on the doctrine about the path to contemplation of St. John of the Cross. He first introduces the Plotinian vision of reality, according to which, from one principle, from the One in the process of emanation, beings emerged: mind; the individual soul and the soul of the world. Then it shows man and his return to the Absolute through asceticism, contemplation and Plotinian ecstasy. Analyzing the Enneads of Plotinus and their interpretation in the field of spiritual doctrine in famous commentators (A. Bord, J. Baruzi, M. de la Corte, B. Salmona, L. Bouyer), he compares the descriptions of selected moments of the spiritual path to contemplation and ecstasy in two spiritual masters and interprets them taking into account the doctrinal and spiritual differences between Neoplatonism and Christianity. By identifying the few similarities in the descriptions, especially concerning the way of purification, and taking into account the fundamental and more detailed differences, one inclines with Bord to accept the possible inspiration of Ennead Plotinus only in certain aspects of the description of the spiritual experience of the Carmelite mystic.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2021, 39, 3; 1093-1117
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kosmoekologia: człowiek w kosmicznym środowisku
    Cosmoecology: Man in the Cosmic Environment
    Autorzy:
    Korpikiewicz, Honorata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013427.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Wszechświat
    różnorodność
    harmonia
    hipoteza Gai-Uranosa
    równowaga
    rytm zjawisk
    Universe
    diversity
    harmony
    hypothesis of Gaia-Uranos
    equilibrium
    rhythm of phenomena
    Opis:
    The author briefly summarises her considerations on the area of cosmoecology that she is developing. Therefore she has indicated the most important influences of the cosmic environment on the earthly life, a fact justifies by the hypothesis of Gaia-Uranos. She has also shortly discussed what features there must have characterised the cosmic environment so that in a place of the Universe life could begin and evolve. The problem of physical parameters of the cosmic environment necessary for life to come to existence has been noticed for ages. It culminated in the anthropic principle. Here I mention the most general features in Aristotle’s understanding of the category of being which the cosmic environment had to possess: harmony, diversity, imbalance, and rhythm of phenomena.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 77-86
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Дом як Радзiма ў лiрыцы беларускiх паэтэс другой паловы ХХ стагоддзя
    Dom jako ojczyzna w liryce białoruskich poetek drugiej połowy XX wieku
    Home as fatherland in the lyrics of the Belarusian poetesses in the second half of the 20th century
    Autorzy:
    Шматкова, Iрына
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116514.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    topos domu
    ojczyzna
    poezja kobieca
    chata
    rodzina
    Polesie
    Białoruś
    wszechświat
    topos of home
    fatherland
    women poets
    house
    family
    Belarus
    universe
    Opis:
    W artykule omówiono topos domu jako ojczyzny w twórczości najwybitniejszych przedstawicielek literaturze białoruskiej drugiej połowy XX wieku, a w szczególności Eugenii Janiszczyc, Niny Matiasz i Raisy Barawikowej, urodzonych na Polesiu. Omówiono wartości duchowe toposu. Na podstawie liryki poetek dokonano analizy porównawczej identyfikowania toposu w kobiecym modelu świata.
    The article deals with the identification of the topos of home as fatherland in the works of outstanding Belarusian women poets in the second half of the 20th century such as Eugenia Yanishchits, Nina Matyas and Raisa Borovikova, who are natives of a separate region of Belarus – Polesie. Semantic content of the topos has been discussed and comparative analysis of its identification in women model of the world based on their lyrics has been made.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2017; 181-192
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Дом як Радзiма ў лiрыцы беларускiх паэтэс другой паловы ХХ стагоддзя
    Dom jako ojczyzna w liryce białoruskich poetek drugiej połowy XX wieku
    Home as fatherland in the lyrics of the Belarusian poetesses in the second half of the 20th century
    Autorzy:
    Шматкова, Iрына
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944946.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    topos of home
    fatherland
    women poets
    house
    family
    Belarus
    universe
    topos domu
    ojczyzna
    poezja kobieca
    chata
    rodzina
    polesie
    białoruś
    wszechświat
    Opis:
    W artykule omówiono topos domu jako ojczyzny w twórczości najwybitniejszych przedstawicielek literaturze białoruskiej drugiej połowy XX wieku, a w szczególności Eugenii Janiszczyc, Niny Matiasz i Raisy Barawikowej, urodzonych na Polesiu. Omówiono wartości duchowe toposu. Na podstawie liryki poetek dokonano analizy porównawczej identyfikowania toposu w kobiecym modelu świata.
    The article deals with the identification of the topos of home as fatherland in the works of outstanding Belarusian women poets in the second half of the 20th century such as Eugenia Yanishchits, Nina Matyas and Raisa Borovikova, who are natives of a separate region of Belarus – Polesie. Semantic content of the topos has been discussed and comparative analysis of its identification in women model of the world based on their lyrics has been made.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2017, 9
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metaphysical and Epistemplogical Presuppositions in Stephen Hawkings Interpretation of the Creation of the Universe
    Metafizyczne i epistemologiczne założenia w Stephena Hawkinga ujęciu kreacji wszechświata
    Autorzy:
    Życiński, Józef M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015894.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    czas
    epistemologia
    kosmologia kwantowa
    kreacja
    metafizyka
    nicość
    osobliwość
    stworzenie
    wszechświat
    time
    epistemology
    quantum cosmology
    creation
    metaphysics
    nothingness
    peculiarity
    creature
    universe
    Opis:
    Artykuł przedstawia ewolucję poglądów Stephena Hawkinga dotyczącą kreacji wszechświata z nicości. Po przedstawieniu kosmologicznego kontekstu współczesnych koncepcji kreacji autor ukazuje kontrowersyjne tezy epistemologiczne i metafizyczne przyjęte w sposób ukryty przez Hawkinga. Ich status jest całkowicie niezależny od przyjmowanych interpretacji fizykalnych. W konsekwencji można przyjąć fizykę Hawkinga, odrzucając jego epistemologię i metafizykę. Podczas gdy na poziomie fizykalnym prace Hawkinga zawierają wiele interesujących idei, jego filozofia pozostaje arbitralna i naiwna. Można ją zastąpić znacznie bardziej krytycznym opracowaniem z zakresu filozofii, dlatego też propozycje Hawkinga dotyczące kreacji trzeba uznać za neutralne metafizycznie. W pracach późnego Hawkinga znajdujemy znacznie bardziej dojrzałe opracowania epistemologiczne. Jego słynne propozycje dotyczące stworzenia świata okazują się ostatecznie zgodne z teistyczną interpretacją kwantowej kreacji ex nihilo.
    The article presents the evolution of Stephen Hawking's views on the creation of the universe from nothingness. After presenting the cosmological context of contemporary concepts of creation, the author presents controversial epistemological and metaphysical theses tacitly assumed byHawking. Their status is completely independent of the accepted physical interpretations. Consequently, one can accept Hawking's physics, while rejecting his epistemology and metaphysics. While Hawking's work contains many interesting ideas on a physical level, his philosophy remains arbitrary and naive. It can be replaced by a much more critical study of philosophy, and therefore Hawking's proposals for creation must be considered metaphysically neutral. In the work of the late Hawking we find much more mature epistemological studies. His famous proposals for the creation of the world prove ultimately to be in line with the theistic interpretation of the quantum creation ex nihilo.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 3; 109-133
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wszechświat genialnym dziełem Boga według Hbr 3, 4
    Autorzy:
    Obidowicz, Andrzej J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950521.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Teologiczne
    Tematy:
    List do Hebrajczyków
    wszechświat
    analiza kontekstowa
    geniusz
    zamysł koncepcyjny
    κατασκευάζω
    Letter to the Hebrews
    Universe
    contextual analysis
    genius
    conceptional design
    Opis:
    Of all the New Testament books, the Letter to the Hebrews emphasizes the function of God as the builder the most. This article analyzes only verse 3 : 4. Both the Polish and English translations of Hebrews 3:4 apply the term “builder” or the active participle of “to build” to God.  In the way of contextual analysis, the author justifies a translation of Hebrews 3 : 4 that emphasizes God’s conceptual design in creating the universe.
    Spośród pism Nowego Testamentu funkcja Boga jako budowniczego jest najbardziej eksponowana w Liście do Hebrajczyków. W przedstawionym tutaj opracowaniu omówiono jedynie werset 3, 4. Zarówno przekłady polskie, jak i angielskie stosują tam do Boga termin „budowniczy” lub jego pochodne odsłowne. W niniejszym opracowaniu przedstawiono – na drodze analizy kontekstowej – uzasadnienie dla przekładu Hbr 3, 4 eksponującego zamysł koncepcyjny oraz kunszt Boga przy tworzeniu wszechświata.
    Źródło:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2017, 70, 3
    2391-8497
    0209-0872
    Pojawia się w:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kosmiczny kontekst ewolucji biologicznej i jego konsekwencje filozoficzno-teologiczne
    The cosmic context of biological evolution and its philosophical and theological consequences
    Autorzy:
    Leciejewski, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27832244.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Anthropic universe
    anthropic principle
    philosophy of cosmology
    philosophical implications
    theological consequences
    Wszechświat antropiczny
    zasada antropiczna
    filozofia kosmologii
    implikacje filozoficzne
    konsekwencje teologiczne
    Opis:
    W artykule opiszę kosmiczny kontekst ewolucji biologicznej i jego konkretyzację w postaci różnych sformułowań zasad antropicznych (słabej, mocnej, probabilistycznej, ostatecznej i partycypacyjnej), aby przejść do omówienia wybranych filozoficznych oraz teologicznych konsekwencji antropiczności Wszechświata. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy fakt antropiczności Wszechświata prowadzi do możliwości uzasadnienia tez o ontologicznym, epistemologicznym oraz teologicznym charakterze.
    In the article I describe the cosmic context of biological evolution and its concretization in the form of various formulations of anthropic principles (weak, strong, probabilistic, ultimate and participatory) in order to discuss selected philosophical and theological consequences of the anthropic of the Universe. The aim of the article is to answer the question whether the fact of the anthropic nature of the Universe leads to the possibility of justifying theses of an ontological, epistemological and theological nature.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2022, 19; 7-25
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja wszechświata oscylacyjnego w kosmologii — krytyczny punkt widzenia
    Oscillating Models of the Universe in Cosmology
    Autorzy:
    Szydłowski, Marek
    Tambor, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012843.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    stabilność strukturalna
    oscylujący Wszechświat
    cykl graniczny
    metodologia kosmologii
    filozofia kosmologii
    structural stability
    oscillating universe
    limit cycle
    methodology and philosophy of cosmology
    Opis:
    We criticize oscillating models of the Universe from the point of view of their structural instability. Moreover we show that parameters of a cycle depend on initial conditions in standard models of an oscillatory type in cosmology. Therefore these oscillating models do not solve the problem of initial condition. We argue that the special type of oscillating cosmology represented by a limit cycle in the phase space is a natural candidate for solving the problem of initial conditions. The programme of formulating oscillatory cosmology as a global structurally stable oscillator is formulated. The short review of models in science, where a limit cycle type of behavior appears, is given. It is also proposed to compare the oscillating models with the concordance cosmological model by using the Akaike criterion of simplicity. Advantages and disadvantages of oscillating cosmology are discussed in the framework of the philosophy and methodology of cosmology.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 301-323
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theological issues in the ecological encyclical Laudato si
    Zagadnienia teologiczne w encyklice Laudato si
    Autorzy:
    Proniewski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950654.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    encyclical Laudato si
    Pope Francis
    ecology
    theology
    Universe
    Earth
    responsibility
    man
    papież franciszek
    encyklika laudato si
    ekologia
    teologia
    wszechświat
    ziemia
    odpowiedzialność
    człowiek
    Opis:
    Papież Franciszek encyklikę Laudato si poświęcił problematyce kryzysu ekologicznego. Treść encykliki ukierunkowuje na podkreślenie prawdy, że człowiek stworzony na obraz i podobieństwo Boga jest w bliskiej relacji ze środowiskiem naturalnym. Relacja ta powinna być odzwierciedleniem odpowiedzialności i troski człowieka. Niedopuszczalne jest zatem takie jego postępowanie, które by miało przyczyniać się do degradacji środowiska i traktowania go wyłącznie eksploatacyjnie. Podejmuje w niej refleksję teologiczną nad tematyką stworzenia. Skupia swoją uwagę nad takimi zagadnieniami jak aspekty biblijne macierzyństwa ziemi, chrystologiczne spełnienie wszechświata, duchowy wymiar relacji we wszechświecie, eschatologiczne spełnienie dzieła stworzenia.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2015, 14, 1
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trynitarno-komunijna teologia stworzenia
    Trynitarian-Communial Theology of Creation
    Autorzy:
    Jagodziński, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040619.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Trójjedyny Bóg
    komunia
    stworzenie
    wszechświat ewoluujący
    teologia stworzenia
    przebóstwienie świata
    Triune God
    communion
    creation
    evolving universe
    theology of creation
    theiosis of the world
    Opis:
    Stwórcą świata jest Trójjedyny Bóg – transcendentny i immanentny jednocześnie wobec świata. W kontekście dialogu między teologią i naukami przyrodniczymi pojawiają się nowe wyzwania i perspektywy. Nauka ukazuje wszechświat ewoluujący na wszystkich poziomach, a najważniejszą racją konstytutywną dla teologii jest relacja nieustannego stwarzania. Odbicie Komunii Boga w stworzeniu i jego komunijna sakramentalność jest fundamentem trynitarno-komunijnej teologii stworzenia. Teologia wyróżnia trzy modele interpretujące działanie Boga w świecie: przez bezpośrednie interwencje, przez ustanowiony w nim ład i przez aktywną obecność. Ostatni model ukazuje, że stworzenie dokonało się nie tyle przez wszechmoc i mądrość, co przez miłość Boga. Istotnym elementem rozumienia trynitarnego dzieła stworzenia jest jego aspekt chrystologiczny, a perspektywa przebóstwienia wszechświata otwiera ostateczne wymiary tej wizji.
    Creator of the world is the Triune God – the transcendent and immanent at the same time. Science reveals the universe evolving at all levels and the most important costitutive reason for theology is the relation of constant creation. Reflection of God's Communion in creation and communional sacramentality of created world are the foundation of Trynitarian-communional theology of creation. Theology distinguishes three models of interpreting the action of God in the world: through direct intervention, through the established order and through the active presence. The last model shows that the creation was accomplished not so much through the God's omnipotence and wisdom, but by the God's love. An important element of the Trinitarian understanding of creation is its Christological aspect and the theiosis of the universe opens the prospect of the final dimensions of this vision.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 2; 137-152
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy kosmologii światła u Bartłomieja z Bolonii
    The Elements of the Cosmology of Light in Bartholomew of Bologna
    Autorzy:
    Lizun, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013163.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bartłomiej z Bolonii
    średniowiecze
    światło
    kosmologia
    metafizyka światła
    wszechświat
    ciała niebieskie
    Bartholomew of Bologna
    Middle Ages
    light
    cosmology
    metaphysics of light
    universe
    heavenly bodies
    Opis:
    The paper shows the elements of the cosmology of light in Bartholomew of Bologna, the Franciscan master of theology of the thirteenth century (d. after 1294). The paradigm of light is the key concept to understand the thought of this Bologna scholar. His views were principally inspired by Robert Grosseteste’s cosmology. According to Bartholomew of Bologna, the universe is not only the Platonic-Aristotelian machina mundi with its heavenly spheres and the spheres of the four elements of the sublunary world. It is also a vision of the cosmos in accordance with traditional theology with its Empyrean or crystalline heaven. In the construction of his picture of the universe he drew on the rich tradition of the Franciscan school. The paper discusses some particular issues contained in the Tractatus de luce by Bartholomew of Bologna, the issues that were widely considered in the Middle Ages. This concerns especially the conception of the multiplication of forms (multiplicatio specierum), the affection of light on the Earth and its effects, the composition of complex and animate bodies, the structure of heavenly bodies, and the conception of the natural place. The doctrine of Bartholomew of Bologna is a meaningful example how to adjust the problems concerning the metaphysics of light derived from Neo-Platonism to the theological Christian problems.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 165-183
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kosztowny powrót na Księżyc
    Autorzy:
    Kramarski, Ireneusz.
    Powiązania:
    Raport. Wojsko - Technika - Obronność 2020, nr 12, s. 32-33
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    NASA
    Lockheed Martin
    Kolonizacja kosmosu
    Loty kosmiczne
    Pojazdy kosmiczne
    Wszechświat
    Księżyc (satelita Ziemi)
    Mars (planeta)
    Artykuł z czasopisma fachowego
    Artykuł z czasopisma wojskowego
    Opis:
    Artykuł dotyczy amerykańskich lotów kosmicznych. Ostatni lot załogowy na Księżyc miał miejsce w grudniu 1972 roku w ramach misji Apollo 17. Kolejne programy miały kontynuować eksplorację kosmosu, miał nastąpić powrót na Księżyc, planowano również wysłanie ludzi na Marsa. W artykule omówiono programy kosmiczne z lat 1989-2020 oraz komponenty systemu m.in. kapsułę załogową Orion, rakietę nośną SLS, Human Landing System (HLS), który ma pozwolić na bezpośrednie lądowanie na powierzchni Księżyca.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Aevum ujawnia Ravn X
    Autorzy:
    Hypki, Tomasz.
    Powiązania:
    Raport. Wojsko - Technika - Obronność 2020, nr 12, s. 34-35
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Loty kosmiczne
    Pojazdy kosmiczne
    Wszechświat
    Bezzałogowe statki powietrzne
    Sztuczny satelita
    Ravn X (bezzałogowy statek powietrzny)
    Artykuł z czasopisma fachowego
    Artykuł z czasopisma wojskowego
    Opis:
    Artykuł przedstawia autonomiczny pojazd startowy Ravn X, który wraz z dwustopniową rakietą ma służyć do wynoszenia na niskie orbity satelitów o masie do 500 kg. Prototyp statku został zaprezentowany 3 grudnia 2020 roku przez firmę Aevum, start-up z Huntsville z Alabamy. Podano dane techniczne pojazdu. Zwrócono uwagę, że pomysł może w przyszłości być wykorzystany przez wojsko do stworzenia nowych rozwiązań i rodzajów broni.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    The climate change system. Introduction. Part 1
    System zmian klimatu. Wprowadzenie. Część 1
    Autorzy:
    Ecimovic, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/385685.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    zmiany klimatu
    Wszechświat
    teoria systemów
    materia
    energia
    informacja
    klimat a życie na Ziemi
    climate change system
    system theory
    matter
    energy
    information
    living conditions on the planet Earth
    Opis:
    Contemporary sciences approach with use of system theory, complex problem solving, case studies and system thinking are offering new horizon for understanding the natural sciences and the climate change system issues. Novelty is understanding of holistic nature of the world and larger. System approach has been applied and history of happenings and evolvements are presented at this part. The Climate Change System Introduction, Brief history of the Planet Earth as a one of Subsystems of the Universe, and Interdependences, Interactions and Co-operations of the Life, Climate Change System, and Biosphere are major parts presented.
    Nowoczesne podejście naukowe umożliwia zrozumienie prawidłowości przyrodniczych oraz systemowych mechanizmów zmian klimatu. Opiera się ono na przesłankach teorii systemów, kompleksowym rozwiązywaniu problemów, interdyscyplinarnym badaniu problemów i ich systemowej interpretacji. Pierwsza z trzech części tej pracy dotyczy genezy zastosowań w tej dziedzinie analizy systemowej oraz wyników i ewoluowania modelu. Meritum tej części jest krótka historia Ziemi jako części podsystemu wszechświata z uwzględnieniem współzależności i interakcji, rozpatrywana w kontekście zmian klimatu w skali całej biosfery.
    Źródło:
    Geomatics and Environmental Engineering; 2008, 2, 2; 33-45
    1898-1135
    Pojawia się w:
    Geomatics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Role of Language in the Formation of Value Models of Cultures
    Rola języka w tworzeniu aksjologicznych modeli kultury
    Autorzy:
    Leontieva, Oksana
    Teplenko, Marina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407655.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    wszechświat kulturowy
    aksjologiczny model kultury
    rodzina językowa
    starożytna warstwa języka
    językowa konceptualizacja kodów wartości
    cultural universe
    value model of culture
    language family
    ancient stratum of language
    linguistic conceptualisation of value codes
    Opis:
    Stopień, w jakim systemy wartości różnych kultur na siebie wpływają, jest jednym z najważniejszych zagadnień współczesnej komunikacji międzykulturowej, ponieważ jest ściśle powiązany ze zrozumieniem i akceptacją Innego. Każda z istniejących kultur ma swój własny, stworzony przez siebie model wartości. Fundament tego modelu tworzą najstarsze warstwy języka, jego podstawowy rdzeń. Każda wartość, która wyłoniła się z filozoficzno-religijnej warstwy kultury, jest kodowana za pomocą znaczeń językowych. Kody te stanowią rdzeń wartości kultury. Obecny artykuł dotyczy tego, w jakim stopniu kody wartości jednej kultury wpływają na kody innej kultury. W artykule omawiane są różne kulturowe modele wartości oraz rola języka w tworzeniu ich rdzenia.
    The extent to which the value systems of different cultures influence each other is one of the most important issues in intercultural communication today, as it is closely related to the understanding and acceptance of the Other. Each of the existing cultures has its own value model created by it. The core of this model is formed by the most ancient layers of language, its root basis. Any value that emerged on the philosophical-religious stratum of culture is encoded with linguistic meanings. These codes form the value core of culture. The paper deals with the extent to which the value codes of one culture influence the codes of another culture. Different value models of cultures are proposed and considered and the role of language in creating their value core is shown.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 2; 72-97
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Art of Compromise: The Human Figure in Eastern European Synagogue Decoration
    Autorzy:
    Kotlyar, Eugeny
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117177.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Jewish folklore
    symbolism
    the universe
    synagogues
    normative Judaism
    Judaic art
    prayer
    artistic analysis
    Torah
    Ashkenazi tradition
    folklor żydowski
    symbolizm
    wszechświat
    synagogi
    judaizm normatywny
    sztuka judaistyczna
    modlitwa
    analiza artystyczna
    Tora
    tradycja aszkenazyjska
    Opis:
    Arguments against human representation, leveled by normative Judaism at artistic practice, are based on the Second Commandment. Yet the principle of hiddur mitzvah, em-phasizing serving God “in all ways befitting His Holiness,” led to elaborate synagogue decoration supposed to intensify awe before the Lord. This discrepancy is clearly instantiated in Eastern European synagogue wall paintings, where Ashkenazi traditions met the spiritual mystery of the shtetl to produce new graphic renditions of Torah, midrashim, and local folklore. Humanly imaged Shekhinah, Moshiach, kohanim, simple Jews, and metaphors for the virtues became central in symbolically imag-ing the universe, spiritualizing space and intensifying concentration during prayer. But this was done rather originally, indicating the painters’ attempt to avoid human figures. Com-mon anthropomorphic motifs include images of hands, small-scale human figures barely silhouetted or schematized, and the few large-scale ones with “dissolving forms” and smudged facial features. The populous bestiary expressed the didactic, ritual, or eschato-logical subtext, where people “through animal and bird masks gaze with human eyes” (El Lissitzky). These tactics produced powerful artistic effects, turning physical space into a mystical essence available to the congregation’s inner beholding. Based on surviving text documents and photographs, the article studies general typol-ogy, iconography, and specific instances of these images.
    Argumenty przeciwko przedstawianiu człowieka, wysuwane przez judaizm normatywny wobec praktyk artystycznych, opierają się na drugim przykazaniu. Jednak zasada hiddur micwa, kładąca nacisk na służenie Bogu „na wszelkie sposoby godne Jego świętości”, doprowadziła do powstania misternych dekoracji synagogalnych, które miały wzmagać zachwyt przed Panem. Ta rozbieżność wyraźnie uwidacznia się w malowidłach ściennych synagog wschodnioeuropejskich, gdzie tradycje aszkenazyjskie zetknęły się z duchową tajemnicą sztetla, tworząc nowe graficzne interpretacje Tory, midraszy i lokalnego folkloru. Ludzkie wyobrażenia Szechiny, Mosziacha, kohanim, prostych Żydów i metafor cnót stały się centralnym elementem symbolicznego wyobrażenia wszechświata, uduchowienia przestrzeni i wzmożenia koncentracji podczas modlitwy. Czyniono to jednak dość oryginalnie, co wskazuje na dążenie malarzy do unikania postaci ludzkich. Do typowych motywów antropomorficznych należą wizerunki rąk, małe postacie ludzkie, ledwie zarysowane sylwetką lub schematem, a także nieliczne duże, o „rozpływających się formach” i rozmazanych rysach twarzy. Ludowe bestiarium wyrażało podtekst dydaktyczny, rytualny lub eschatologiczny, gdzie ludzie „przez maski zwierząt i ptaków patrzą ludzkimi oczami” (El Lissitzky). Taktyka ta przynosiła potężne efekty artystyczne, przekształcając przestrzeń fizyczną w mistyczną esencję dostępną dla wewnętrznego postrzegania zgromadzonych. Na podstawie zachowanych dokumentów tekstowych i fotografii w artykule przeanalizowano ogólną typologię, ikonografię oraz konkretne przypadki tych obrazów.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2013, 3, 3; 13-27
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Лейтматыў дому ў рамане Янкi Брыля “Птушкi i гнëзды”
    Lejtmotyw domu w powieści Janki Bryla „Ptaki i gniazda”
    The leitmotif of home in Yanka Bryl’s novel “Birds and nests”
    Autorzy:
    Нiкiфарава, Вольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944450.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    lyrical novel
    dwelling
    house
    Universe
    time and space
    homeland and foreign land
    freedom and captivity
    leitmotif
    lejtmotyw
    powieść liryczna
    miejsce zamieszkania
    dom
    wszechświat
    czas i przestrzeń
    ojczyzna i obca ziemia
    wolność i niewola
    Opis:
    W artykule omówiono semantyczną złożoność i fundamentalne strukturalne znaczenie lejtmotywu domu w lirycznej powieści Janki Bryla „Ptaki i gniazda”. Poszukiwanie domu i ojczyzny jest najważniejszym czynnikiem ewolucji głównego bohatera Andreja Runiewicza. Definiuje ono również strukturę powieści. Topos domu jest głównym lejtmotywem, który pojawia sie na przeciwnych biegunach semantycznych, takich jak obca ziemia – ojczyzna, niewola – wolność.
    The article discusses semantic complexity and fundamental structural importance of the leitmotif of home in Yanka Bryl’s lyrical novel “Birds and nests”. The searching of home and homeland is the most important factor in the evolution of Andrey Runevich, the main character of the novel. It also defines the content and the structure of the novel. Topos of home becomes one of the most principal leitmotifs which appears between sense poles of foreign land and homeland, captivity and freedom.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2017, 9; 139-154
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Лейтматыў дому ў рамане Янкi Брыля “Птушкi i гнëзды”
    Lejtmotyw domu w powieści Janki Bryla „Ptaki i gniazda”
    The leitmotif of home in Yanka Bryl’s novel “Birds and nests”
    Autorzy:
    Нiкiфарава, Вольга
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116512.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    lejtmotyw
    powieść liryczna
    miejsce zamieszkania
    dom
    wszechświat
    czas i przestrzeń
    ojczyzna i obca ziemia
    wolność i niewola
    leitmotif
    lyrical novel
    dwelling
    house
    Universe
    time and space
    homeland and foreign land
    freedom and captivity
    Opis:
    W artykule omówiono semantyczną złożoność i fundamentalne strukturalne znaczenie lejtmotywu domu w lirycznej powieści Janki Bryla „Ptaki i gniazda”. Poszukiwanie domu i ojczyzny jest najważniejszym czynnikiem ewolucji głównego bohatera Andreja Runiewicza. Definiuje ono również strukturę powieści. Topos domu jest głównym lejtmotywem, który pojawia sie na przeciwnych biegunach semantycznych, takich jak obca ziemia – ojczyzna, niewola – wolność.
    The article discusses semantic complexity and fundamental structural importance of the leitmotif of home in Yanka Bryl’s lyrical novel “Birds and nests”. The searching of home and homeland is the most important factor in the evolution of Andrey Runevich, the main character of the novel. It also defines the content and the structure of the novel. Topos of home becomes one of the most principal leitmotifs which appears between sense poles of foreign land and homeland, captivity and freedom.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2017; 139-154
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The climate change system : introduction. Part 2
    System zmian klimatu : wprowadzenie. Cz. 2
    Autorzy:
    Ecimovic, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/386024.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Wszechświat
    interakcje materii, energii i informacji
    cząstki
    promieniowanie
    system zmian klimatu
    warunki życia na Ziemi
    Universe
    interaction of matter, energy, information
    particles
    rays
    climate change system
    living conditions on the planet Earth
    Opis:
    Contemporary sciences approach with use of system theory, complex problem solving, case studies and system thinking are offering new horizon for understanding the natural sciences and the climate change system issues. Novelty is understanding of holistic nature of the Universe. System approach has been applied and history of happenings and evolvements are presented at this part of the presentation and where we continue with description of the Earth, Biosphere and the Nature actual working systems. As main action are Interdependences, Interactions and Co-operations of the Life, Climate Change System, and Biosphere. More emphases have been put at the system thinking and its values for understanding the Nature.
    Współczesne podejście naukowe z zastosowaniem teorii systemowej, rozwiązań kompleksowych problemów, studiów przypadku i myślenia systemowego otwiera nowe horyzonty przed naukami przyrodniczymi. Nowością jest dostrzeżenie holistycznej natury wszechświata. W tej części pracy zastosowano podejście systemowe do ewoluowania Ziemi, biosfery oraz systemów przyrodniczych. Za najważniejsze cechy uznano współzależnooeć i interakcje pomiędzy zmianami klimatu a biosferą. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie myślenia systemowego dla rozumienia przyrody.
    Źródło:
    Geomatics and Environmental Engineering; 2008, 2, 3; 35-45
    1898-1135
    Pojawia się w:
    Geomatics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzny wybór między zasadą indyferentyzmu a zasadą szczególnego dostrojenia
    Philosophical Choice between Indifference Principle and Fine-Tuning Principle
    Autorzy:
    Szydłowski, Marek
    Golbiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013411.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    zasada szczególnego dostrojenia
    zasada indyferentyzmu
    zasady wyjaśniające Holtona
    Wszechświat jako globalny atraktor w przestrzeni fazowej
    fine-tuning principle
    indifference principle
    Holton explanation principles
    the Universe as a global attractor in phase space
    Opis:
    We formulate a cosmogonic indifference principle in cosmology in terms of a dynamical system theory. While the choice between generic and fine tuned initial condition for our Universe has a rather philosophical character, there is a very generic set of initial conditions which give rise to the concordance inflectional ΛCDM model which becomes in good agreement with astronomical observations.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 231-253
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Popularyzatorska działalność Jana Jędrzejewicza
    Jan Jędrzejewicz and the popularisation of science
    Autorzy:
    Siuda-Bochenek, Magda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1398115.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    popularyzacja nauki
    astronomia i meteorologia w XIX w.
    polskie czasopiśmiennictwo popularnonaukowe w XIX w.
    Jan Jędrzejewicz
    Wszechświat
    popularisation of science
    astronomy and meteorology in the 19th century
    Polish popular science periodicals in the 19th century
    Opis:
    The article is a summary of the activities of the amateur astronomer Jan Jędrzejewicz (1835–1887), who popularised science by publishing articles in different newspapers, such as “Wszechświat”, and delivering popular speeches. The article analyses the magazines that Jędrzejewicz published in, the scope of his articles and the ways of explaining complex scientific ideas. The articles are compared to those of other authors, such as Stanisław Kramsztyk and Jan Kowalczyk. The article also discusses the role played by Jędrzejewicz in the popularisation of astronomy and meteorology.
    Źródło:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2019, 28, 2; 135-156
    1509-0957
    Pojawia się w:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Binary and ternary structures in the evolutions in the Universe (2×3×2×2×···-world). From space-time tomolecular biology
    Struktury binarne i ternarne w ewolucjach wszechświata (´SWIAT 2 × 3 × 2 × 2 × · · · )
    Autorzy:
    Suzuki, Osamu
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837592.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    binary physical structure
    ternary physical structure
    polymer
    evolution
    universe
    binary extension
    ternary extension
    noncommutative Galois extension
    binarne struktury fizyczne
    ternarne struktury fizyczne
    kwinarne struktury fizyczne
    senarne struktury fizyczne
    pentacen
    polimer
    ewolucja
    wszechświat
    rozszerzenie binarne
    rozszerzenie ternarne
    nieprzemienne rozszerzenie Galois
    Opis:
    First we give a definition of evolution. Introducing the concepts of binary and ternary extensions we describe the hierarchy structure (BTBB-structure) and the complexity systems of the evolution of the universe in a unified manner. Our main results are given and the evolutional tree is constructed in Paragraph 3. Finally we discuss basic problems concerning the evolutions.
    Formułujemy definicję ewolucji. Wprowadzając pojęcia rozszerzeń binarnych i ternarnych opisujemy strukturę hierarchiczną (BTBB) i systemy złożoności ewolucji wszechświata w jednolity sposób. Główny rezultat tej pracy to drzewo ewolucyjne, które konstruujemy w Paragrafie 3. Na koniec odnosimy się do zasadniczych problemów teorii ewolucji.
    Źródło:
    Bulletin de la Société des Sciences et des Lettres de Łódź, Série: Recherches sur les déformations; 2019, 69, 1; 11-24
    1895-7838
    2450-9329
    Pojawia się w:
    Bulletin de la Société des Sciences et des Lettres de Łódź, Série: Recherches sur les déformations
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-33 z 33

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies