Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "world-view" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 53
Tytuł:
Фрагмент национальной языковой картины мира в повести Н.В. Гоголя Шинель
Autorzy:
Соболева, Галина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057451.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
linguistic view of the world
a wide historical background
lexical unit
semantic analysis
individual author’s nominations
Opis:
This article discusses the peculiarities of the linguistic representation of the 19th century St. Petersburg as understood by the individual author. Through the analysis and description of the lexical units of the novel against a wide historical background, it is possible to reconstruct the details of the life of the city. Facts of a social, domestic, and cultural nature are revealed through a close examination of the writer’s idiosyncratic language, including fixed collocations, jargon words and names created by Gogol himself. The lexeme “shinel” and its various descriptions in accordance with civilian ranks, as well as other names contextually related to this uniform, are also examined.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2021, 3, XXVI; 87-100
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Философское образование в классических университетах России: история и современность
Edukacja filozoficzna na klasycznych uniwersytetach w Rosji: historia a współczesność
The Philosophical Education at the Classical Universities in Russia: the History and Nowadays
Autorzy:
Дианова, Валентина М.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497928.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
światopogląd
filozofia nauki
przestrzenie dyscyplinarne
uniwersalność
мировоззрение
философия науки
дисциплинарные пространства
универсальность
world-view
philosophy of science
disciplinary spaces
universality
Opis:
Autorka tekstu podjęła kwestię nauczania filozofii na uniwersytetach rosyjskich od wieku XVIII do czasów współczesnych. Kwestię tę omawia na przykładzie uniwersytetów w Sankt Petersburgu, Moskwie, Kazaniu, Rostowie nad Donem, Jekaterynburgu, Tomsku i innych ośrodków akademickich. Prezentując dzieje filozofii podejmuje także zagadnienie wpływu nauczania filozofii na formowanie się postaw światopoglądowych.
The author takes up the issue of teaching philosophy at the universities in Russia from the 18th century to the present. This issue the author discusses on the example of the universities in St. Petersburg, Moscow, Kazan, Rostov-on-Don, Yekaterinburg, Tomsk and other academic centers. Presenting the history of philosophy the author also takes up the issue of the influence of teaching philosophy on the formation of attitudes world-view.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2014, 14; 73-79
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Философско-идеологические особенности современного реализма
Autorzy:
Вандышева-Ребро, Надежда В.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158573.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
appearance
realism
socialistic realism
modernism
postmodernism
universalism
world view
Opis:
Realism as one of methods of the philosophical mastering of the world has the protracted history. He is related to the philosophical inheritance not only ancient but also previous it east culture, as concepts «realism» are «realities» «reality» is demonstrated orientation of researcher on the searches of present in existing. Problematic of realism predominates and in the study of art, where the degree of accordance of the world is probed artistic the world to actual; accordances of the world of images to the world in which and the man of letters and artist search confirmation the appearances. Socialistic realism of epoch modern, especially period of unrestrained in the expression violent reorganization of the world, gravitated to the genre of heroic fresco. Works of writers A. Malyshkin, A. Seraphimovich, A. Veselyi is very models. In the conditions of revolution already it was not to individuality, unique and unique, because enormous the masses of «slivers» and «screws» did history. And their independent action was even encouraged. Realities and socialistic society changed attained the stage of the «developed socialism». On flight this new society which flew to nowhere, distinctly in a domestic literary process «cut» through and voice of writers-postmodernists, well-disposed to individualism and to principle of noninterference in what be going on.
Źródło:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 2(2); 111-119
1730-0266
Pojawia się w:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Термины „сансара” и „нирвана” как языковые средства описания картины мира в философской традиции махаяны
The terms “samsara” and “nirvana” as linguistic means of describing the picture of the world in the philosophical tradition of the Mahayana
Terminy „sansara” i „nirvana” kak âzykovye sredstva opisaniâ kartiny mira v filosofskoj tradicii mahaâny
Autorzy:
Belâkov, Aleksej О.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920444.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Buddhism
Mahayana
samsara
nirvana
world view
Opis:
The article deals with the fundamental concepts of Buddhism – samsara and nirvana, explains their etymology, and application in the philosophy of Mahayana Buddhism. At the end of the article, the author draws conclusions about the need to differentiate the general and particular applications of these concepts in comparative studies on religion, as well as about the variability and heterogeneity of approaches to the consideration of the Buddhist worldview within the Buddhist traditions.
Źródło:
Stylistyka; 2020, 29; 399-410
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Пасічницькі замовляння у світоглядній традиції українців: магічна влада слова
Bee-keepers’ Spell in Ukrainians’ World-View Practice: the Magical Power of a Word
Autorzy:
Мовна, Уляна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635982.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
spell
bee-keeping
folklore text
world-view
word
action
thinking
utilitarian
Ukrainians
Opis:
The article is exposing some results of the study in bee-keepers’ spell as a featuring trait of Ukrainians’ world-view practice; the present research is the first work of such a kind in the home ethnology. The spell belongs to that sort of ritual text that might be characterized by a vivid and most active speech with its fully evident magical strength. Spell as a genre of folklore refers to peculiar items owing to its archaic nature as well as to utilitarian functionalism, especially verbal destination, unity of sacral and profane articulation. The world-view ground of spell has been always heterogeneous as that originated and developed through the ages  with  fixing  so  prime  of  human world-consciousness  as  historically  later  (Christian) epistemological and axiological picture of the reality. In the paper the bee-keepers’ spell has been  considered  because  of  its  religious  and magical  contents  that  has  quite  significant spread so in everyday bee-keeping practice (occasional aspect), as in the contents of yearly religious  festivals  (the  calendar  one).  The  aim  of  bee-keepers’  spell  has   been  getting a concrete practical result, i.e. successful functioning of apiary. 
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 3
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Образы национальных характеров и юмористические персонажи балканских народов Южной Славии сквозь призму их стереотипного отображения в современных анекдотах
Obrazy charakterów narodowych i humorystyczne postacie bałkańskich ludów Południowej Slawii przez pryzmat ich stereotypowego wizerunku we współczesnych anegdotach
Images of national characters and humorous characters of the Balkan peoples of South Slavia through the prism of their stereotypical reflection in modern anecdotes
Autorzy:
Savchenko, Alexandr
Khmelevskiy, Mikhail
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127841.pdf
Data publikacji:
2022-02-03
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
анекдот
национальные стереотипы
картина мира
сербы
хорваты
боснийцы
черногорцы
образ
символ
национальный характер
anegdota
stereotypy narodowe
obraz świata
Serbowie
Chorwaci
Bośniacy
Czarnogórcy
obraz
symbol
charakter narodowy
anecdote
national stereotypes
view of the world
Serbs
Croats
Bosnians
Montenegrins
image
national character
Opis:
Предлагаемая статья посвящена рассмотрению одной из малых форм фольклора – анекдоту и более конкретно – этноанекдоту как способу отражения национальной специфики, национального колорита, форме выражения наиболее характерных особенностей менталитета и образа жизни определенного народа, нации, социальной группы. На примере текстов наиболее типичных и распространенных на славянских Балканах текстов анекдотов представлены наиболее типичные, характерные для представителей т.н. «сербохорватского языкового континуума» национально-специфические качества, отражаемые в подобных этноанекдотах, еще одной особенностью которых является то, что нередко национальные (авто)стереотипы объединены в собирательном образе (образах) – герое (или героях), наиболее ярко и во всей совокупности аккумулирующих и представляющих основные стереотипы, характерные для данной нации. Выводится заключение о том, что этноанекдоты, как особая тематическая разновидность анекдота, помимо прочего, содержат важную экстралингвистическую информацию и способны стать объективным источником для этнолингвистической и культурологической характеристики определенной страны и населяющих ее жителей.
Artykuł poświęcony jest analizie jednej z małych form folkloru – anegdoty, a dokładniej etnoanekdoty jako sposobu odzwierciedlenia narodowej specyfiki, narodowego kolorytu, formy wyrażenia najbardziej charakterystycznych cech mentalności i stylu życia określonego ludu, nacji, grupy społecznej. Na przykładzie najbardziej typowych i rozpowszechnionych na słowiańskich Bałkanach tekstów anegdot przedstawiono najbardziej charakterystyczne dla przedstawicieli serbochorwackiego kontinuum językowego narodowo-specyficzne cechy, odzwierciedlone w tego rodzaju etnoanegdotach. Ich dodatkową cechą jest to, że często narodowe (auto)stereotypy są połączone we wspólnym obrazie (obrazach) – bohatera (lub bohaterów) najbardziej wyraziście i w całości skupiającym i reprezentującym główne stereotypy charakterystyczne dla danego narodu. Przeprowadzona analiza pozwala wnioskować, że etnoanegdota, jako szczególna odmiana tematyczna anegdoty, zawiera między innymi ważne informacje ekstralingwistyczne i może stać się obiektywnym źródłem etnolingwistycznej i kulturoznawczej charakterystyki danego kraju i zamieszkujących go mieszkańców.
This article reviews one of the small forms of folklore – anecdote and, more specifically, ethno-anecdote (ethnic joke) as a way of reflecting national specifics, national colour, a form of expression of the most characteristic features of the mentality and way of life of a certain people, nation, social group. Based on texts of anecdotes that are most typical and widespread in the area of the Slavic Balkans, the characteristics of representatives of the so-called “Serbo-Croatian dialect continuum” are explored. Nationalspecific qualities reflected in ethnic jokes and stereotypes are discussed. It is concluded that ethnic jokes, as a special thematic kind of anecdote, contain, among other things, important extralinguistic information and can become an objective source when studying the ethnolinguistic and culturological characteristics of a particular country and its inhabitants.
Źródło:
Językoznawstwo; 2021, 15; 241-257
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К истории формирования древних фамилий современного белорусского ареала
Autorzy:
Гурская [Hurskaia], Юлия [IUliia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676384.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
onomastics
proper names
ancient family names
composite anthroponymy
etymology
language world-view
Opis:
To the history of the ancient family names format on of modern Belarus arealThe aim of the article is investigation of the ancient family names formation of the modern Belarus areal covering three aspects: areal topological, comparatively historical and lingua cultural.The Object Subject of the article is the etymological reconstruction of the anthroponymycal archetypes, cultural possibilities and modes of ancient family names conceptualization. We understand the term “ancient family names” as family naming in the XIV–XV centuries when this territory belong to the Great Principality of Lithuania. We attributed to the ancient family names’ nuclear composite and formed out of them short onomastic units that go back, regarding X. Krae, to the ancient European areal. Many anthroponymycal roots entering into the composition of ancient complex names are referred by investigators to the category of relict proper names.Methods of investigation is areal‑typological, comparatively‑historical and descriptive. Some methods of onomastic investigation such as etymological, structural and word‑formative analysis were also used.The scientific novelty of the investigation lies in the fact that we propose the concept of the ancient family names formation in Belarus areal in the context of the formation of the European anthroponymycal systems; singled out and systematize the corpus of ancient anthroponymycal and toponymycal lexemes of investigated areal and their etymological conceptual analysis was carried out.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Естетико-художні засади неокласицизму в творчості Лесі Українки
Aesthetic-Artistic Elements of Neoclassicism in Lesya Ukrainka’s Works
Estetyczno-artystyczne elementy neoklasycyzmu w twórczości Łesi Ukrainki
Autorzy:
Siryk, Lyudmyla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929315.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Łesia Ukrainka
neoklasycy kijowscy
światopogląd estetyczny
literaturoznawstwo
tradycja
patriotyzm
neoromantyzm
neoklasycyzm
zasady neoklasycyzmu
Lesya Ukrainka
Kyiv neoclassic writers
aesthetic world-view
drama
literary criticism works
tradition
patriotism
neoromanticism
classicism
neoclassicism
Opis:
Autorka artykułu omawia poglądy neoklasyków kijowskich na klasycystyczne tendencje w twórczości Łesi Ukrainki, m.in. zdania badaczy, co do genezy okcydentalizmu pisarki oraz głównych cech formy i treści jej poezji a zwłaszcza dramaturgii. Spostrzeżenia i wnioski zawarte w pracach neoklasyków kijowskich świadczą o realizacji w twórczości Łesi Ukrainki artystycznych i światopoglądowych zasad neoklasycyzmu. Są to takie zasady, jak: mimesis twórczy, wykorzystanie „wiecznych оbrazów” і „wędrownych fabuł” tradycji śródziemnomorskiej, synkretyzm kulturowy, synteza uniwersalnego z narodowym, doskonałość formy, antropocentryczna wizja świata, idealistyczny obraz. Artykuł sygnalizuje problem adekwatnego odbioru oraz identyfikacji twórczości pisarki w literaturoznawstwie.
In the article the Kyiv neoclassic writers’ views at classical trends in Lesya Ukrainka’s works are examined, namely: interpretation by the scientists а genesis of intellectual westernization and the major features of form and content in Lesya Ukrainka’s works, particularly in drama. It is exposed that the observation and findings in works of neoclassic writers affirm the realization of neoclassical artistic statements in the analyzed works. Such as: creative mimesis, usage of “eternal images” and “wayfaring plots”, Mediterranean tradition, cultural syncretism, synthesis of universal with national, form perfection, anthropocentric vision of world perception, idealistic image etc. In the research the problem of identification the writer’s works in Ukrainian literary criticism is signalized.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 115-128
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Віра як квінтесенція концептуальної картини світу письменників-полемістів епохи раннього бароко
Faith as the Quintessence of the Conceptual World View of Writers- Polemists of Ukrainian Early Baroque
Autorzy:
Slipushko, Oksana
Katyuzhynska, Anastasiya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154610.pdf
Data publikacji:
2019-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
faith
religion
God
conceptual world view
polemical literature
Union of Brest
Early BaroqueMeletij Smotrytskyj
Christophor Filalet
Hypatius Potij
Opis:
The article investigates the peculiarities of the interpretation of faith as a quintessence in the conceptual world view of writers-polemists of the Early Baroque epoch. It is clarified that religious and literary controversy was caused by the adoption of the Union of Brest. In Ukrainian society, in fact, there was a schism between the supporters of different religious denominations into those who supported or rejected the Union. Therefore, the aim of the polemists was to establish the veracity of faith. The works of M. Smotrytskyj, Ch. Filalet, and H. Potij are created in accordance with the conceptual space of polemical literature of the Early Baroque epoch and represent diametrically opposed opinions on the interpretation of the Union. M. Smotrytskij and Ch. Filalet are against the Union and Catholicism, and as such express the idea of the necessity to protect the Greek Orthodox Church. Against this view, H. Potij demonstrates solidarity with the conception of the supporters of the Union, which contradicts the main ideas of M. Smotrytskij and Ch. Filalet. However, the concept of faith as the main condition of Christian life and the manifestation of spiritual values of personality acquires the highest axiological characteristic in the works of the polemists. Faith is the dominant philosophical and ideological category of the conceptual world view of the writers, a peculiar key to the implementation of the authors’ position in the controversy. The ideological sense of their works, which is embodied in religious concepts, represents the peculiarities of the outlook of the Early Baroque epoch. In the works of the polemists, the first priority is faith, which is God’s gift and creates existential dimensions of personality. Actually, faith is conceived as the basis of human life and the formation of a mentally conscious and value-oriented nation.
Źródło:
Studia Polsko-Ukraińskie; 2019, 6; 82-95
2353-5644
2451-2958
Pojawia się w:
Studia Polsko-Ukraińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
¿Podríamos vivir en los mundos de Nelson Goodman? Reflexiones sobre el pluralismo de Goodman y su reconcepción de la filosofía
Could we live in Nelson Goodman’s worlds? Thoughts on Goodman’s pluralism and its reconception of philosophy
Autorzy:
Brugnami, Enrico
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407281.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Nelson Goodman
world
pluralism
knowledge
construction
perspective
point of view
Mundo
Pluralismo
Conocimiento
Construcción
Perspectiva
Punto de vista
Opis:
The idea of living in a world seems to be obvious. Only a skeptical person would deny that we live in one, or that we are able to say it. And it is precisely because of skepticism that the existence and knowledge about the external world has been a recurring topic in the history of philosophy. Nelson Goodman has confronted this problem and has offered a constructivist and pluralist solution. This article explains these key points of Goodman's epistemology, as well as his ontological pluralism. Subsequently, I explain how, according to the author, these philosophical positions would imply a reconception of classical concepts of philosophy. Finally, I criticize the Goodmanian thesis that we can live in different worlds simultaneously and reconsider the problem from the perspectivist approach of the authors Manuel Liz, Margarita Vázquez and Antti Hautamäki.  
La idea de vivir en un mundo parece ser obvia. Solamente una persona escéptica negaría que vivimos en uno, o siquiera que podamos afirmarlo. Y precisamente por el escepticismo es que la existencia y el conocimiento del mundo exterior ha sido un tópico recurrente en la historia de la filosofía. Nelson Goodman se ha enfrentado a este problema y ha ofrecido una solución constructivista y pluralista. En este artículo se explican estos puntos clave de la epistemología de Goodman, así como su pluralismo ontológico. Posteriormente, se explica como estas posturas filosóficas implicarían, de acuerdo con el autor, una reconcepción de conceptos clásicos de la filosofía. Finalmente, someto a crítica la tesis goodmaniana de que podamos vivir en mundos distintos simultáneamente y reconsidero el problema desde el enfoque perspectivista de los autores Manuel Liz, Margarita Vázquez y Antti Hautamäki.
Źródło:
Forum for Contemporary Issues in Language and Literature; 2022, 3; 78-90
2391-9426
Pojawia się w:
Forum for Contemporary Issues in Language and Literature
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniany spór o tomizm
The Forgotten Dispute on Thomism
Autorzy:
Tyl, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665134.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
filozofia chrześcijańska
tomizm egzystencjalny
tomizm tradycyjny
światopogląd
A. Siemianowski
H. Bortnowska
B. Celiński
M.A. Krąpiec
J. Tischner
christian philosophy
existential thomism
traditional thomism
world-view
S. Siemianowski
M. A. Krąpiec
Opis:
The aim of the article is the forgotten dispute regarding the world-view value of Thomism, taking place in the early 1960s in the Polish Catholic press. I attempt to present and evaluate the theses and arguments of both sides (critics as well as advocates of Thomism). My claim is that the dispute anticipated the loud discussion with Thomism initiated by J. Tischner in the 1970s and designated the areas of confrontation, as well as, the content and the character of the arguments for and against Thomism.
Przedmiotem artykułu jest zapomniany spór na temat światopoglądowej wartości tomizmu, toczący się na początku lat sześćdziesiątych XX wieku w polskiej prasie katolickiej. Próbuję przedstawić tezy i argumenty obu stron oraz dokonać ich oceny. Twierdzę, że spór ten antycypował głośną dyskusję z tomizmem, podjętą przez J. Tischnera w latach siedemdziesiątych – wyznaczył obszary tej konfrontacji oraz treść i charakter argumentacji za i przeciw.
Źródło:
Folia Philosophica; 2018, 40
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowanie do wartości w zmieniającym się świecie
Value-Oriented Upbringing in the Changing World
Autorzy:
Świtała, Ireneusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919918.pdf
Data publikacji:
2019-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
children
teenagers
upbringing
values
moral norms
educational systems
ideology
world view
Opis:
The need for value-oriented upbringing is obvious and necessary, though difficult in the world full of contrasts, conflicts and plurality of worldviews. Upbringing to values is aimed at preparing children and young people to individual, conscious selection and hierarchization of values and being guided by them in all areas of their personal and professional lives. Axiological education helps to gain the ability to distinguish between good and evil, truth and falsehood, selfishness and altruism. A pedagogical approach to values has become the subject of many scientific considerations and discussions among parents and teachers. This article is a review of the relationships between value systems and upbringing.
Źródło:
Studia Edukacyjne; 2019, 52; 159-172
1233-6688
Pojawia się w:
Studia Edukacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Truhanería y sexualidad: Techalotl entre los nahuas prehispánicos
Autorzy:
Brylak, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079570.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
squirrel
sexuality
performance
deity
Nahuas
world view
Opis:
The aim of the present paper is to carry out a preliminary study of the Nahua pre- Hispanic god called Techalotl. The first part focuses on the animal avatar of this deity, whose identification in colonial sources ranges from squirrel to skunk and mole, and which, at the same time, shares many characteristics with the opossum. The next step consists on the comparison of the limited data about Techalotl included in the alphabetic and pictographic documents from Central Mexico, in order to determine the domain of this god. It has been noted that on the iconographic level he resembles the “gods-Five” or macuiltonaleque, which links him to the field of dances, songs, performances, mockery (hence his description as “god of buffoons”) and excesses. The latter aspect is reflected, among others, in his relation to sexuality and transgression, quite evident from the festive context in which the figure of the impersonator of this deity appears. The sexual connotations of squirrel are also visible in the symbolism of this animal among the Nahuas and, more broadly, in Mesoamerica, that has survived to this day in various indigenous communities.
Źródło:
Itinerarios; 2015, 21; 57-78
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Polish Language Is Not a Male-Chauvinistic Language (A Computer-Aided Research on the Polish Gender Category Presented in a Nutshell)
Język polski nie jest męskoszowinistyczny (krótka informacja o wspomaganym komputerowo badaniu nad rodzajem w języku polskim)
Autorzy:
Włodarczyk, Hélène
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13132597.pdf
Data publikacji:
2023-01-04
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
rodzaj w języku polskim
lingwistyka interaktywna
językowy obraz świata
gender in Polish
interactive linguistics
linguistic view of the world
Opis:
I took up the topic of grammatical gender in Polish due to the fact that the theories of 5, 7 and even 9 genders (including the so-called personal-masculine gender in plural) accepted in Poland since the second half of the 20th century give rise to unnecessary difficulties for foreigners attempting at correctly building Polish sentences such as Matka i dziecko nie mogli się sobą nacieszyć. (‘Mother and child could not stop enjoying each other’). The research I conducted as part of interactive linguistics (using the Prolog artificial intelligence language and the SEMANA platform) showed that the theory distinguishing the category of gender from the category of animacy (as in comparative Slavic linguistics) is more economical and gives better results (than the theory of 9 genders) both in the analysis and production of utterances. Additionally, due to the “personal-masculine” gender introduced into Polish grammar, there arose a debate on the possible “male-chauvinistic” character of the Polish language, and consequently of the entire Polish culture. In response to this, I argue that one should not too hastily identify grammatical categories with cognitive categories, especially since in all European languages I know, it is the masculine gender which is the unmarked gender (-feminine). It follows from this that the masculine gender has two meanings, one broad and more abstract (e.g., man as a human being in general) and one narrow indicating only men (e.g., man as a male person). Recently, however, the non-marked meaning of the masculine gender has been undermined by the so-called inclusive speech. In Polish, in the plural, the so-called masculine-personal form indicates either a group of men or a group of entities among which is at least one human being regardless of gender (in the utterance quoted above, in which the verb nie mogli (‘could not’) exhibits the so-called personal-masculine form, the feminine noun matka (‘mother’) and the neuter noun dziecko (‘child’) constitute a collective subject that occurs in grammatical agreement with the verb form in the masculine gender, acting as an exponent of the category of humanity (not “masculinity”). Thus, the so-called personal-masculine form is used with the unmarked gender meaning of a personal (or human) form (+human, feminine). The research I conducted shows that in contemporary Polish the category of gender has the following meanings: masculine, feminine, and neuter, and the category of animacy: inanimate (-animate), human animate (+animate, +human), and non-human or animal animate (+animate, -human).
W niniejszym artykule podejmuję temat rodzaju w języku polskim ze względu na fakt, że upowszechniane w Polsce od drugiej połowy XX wieku teorie pięciu, siedmiu, a nawet dziewięciu rodzajów (w tym tzw. rodzaju męskoosobowego) sprawiają cudzoziemcom niepotrzebne trudności w poprawnym budowaniu polskich zdań typu: Matka i dziecko nie mogli się sobą nacieszyć. Badania, jakie prowadziłam w ramach lingwistyki interaktywnej (za pomocą języka sztucznej inteligencji Prolog oraz platformy SEMANA), wykazały, że teoria odróżniająca kategorię rodzaju od kategorii żywotności (jak w porównawczej lingwistyce słowiańskiej) jest bardziej ekonomiczna i daje lepsze wyniki (niż teoria dziewięciu rodzajów) tak w analizie, jak i w produkcji wypowiedzi. Ponadto wprowadzenie do gramatyki opisowej języka polskiego rodzaju męskoosobowego zapoczątkowało debatę nad rzekomo „męskoszowinistycznym” charakterem polszczyzny, a co za tym idzie – także całej kultury polskiej. W odpowiedzi na to twierdzę, że nie można zbyt pochopnie utożsamiać kategorii gramatycznych z kategoriami kognitywnymi, zwłaszcza że w znanych mi językach europejskich odróżniających rodzaj męski od żeńskiego rodzajem nienacechowanym jest rodzaj męski (-żeński). Z tego wynika, że rodzaj męski ma dwa znaczenia – szerokie i bardziej abstrakcyjne (np. człowiek) albo wąskie, wskazujące tylko na mężczyzn (np. mężczyzna). Ostatnio jednak charakter nienacechowany rodzaju męskiego został podważony przez tzw. mowę inkluzywną. W języku polskim w liczbie mnogiej tzw. forma męskoosobowa wskazuje albo na grupę mężczyzn, albo na grupę istot, wśród których znajduje się przynajmniej jedna istota ludzka niezależnie od płci – jak w cytowanym przykładzie wypowiedzi, w której czasownik nie mogli ma tzw. formę męskoosobową, a matka (rzeczownik rodzaju żeńskiego) i dziecko (rzeczownik rodzaju nijakiego) stanowią zbiorowy podmiot, który występuje w zgodzie z formą czasownika w rodzaju męskim jako wykładnik kategorii ludzkości (a nie „męskoosobowości”). Zatem tzw. forma męskoosobowa jest użyta z nienacechowanym znaczeniem rodzaju (-feminine) oraz z nacechowanym znaczeniem formy osobowej, czy inaczej ludzkiej (+human). Z przedstawionych badań wynika, że w języku polskim kategoria rodzaju ma obecnie następujące znaczenia: męski, żeński i nijaki, a kategoria żywotności: nieżywotny (-animate), żywotny ludzki (+animate, +human) i żywotny nieudzki (+animate, -human).
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-7
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopogląd naukowy czy iluzja poznawcza ?
The Scientific Worldview or A Cognitive Illusion?
Autorzy:
Krygier, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371313.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
formowanie się światopoglądu
rola świadomości
procesy percepcji
uwarunkowania neurofizjologiczne i kosmiczne
world view
role of consciousness
process of perception
neurophysiological and cosmic conditioning
Opis:
Zanieczyszczenie biosfery stwierdzone jest jako fakt. Lecz podobne zanieczyszczenie może występować w sferze zmysłowej (lub noosferze, jak nazywają ją Wiernadski i Teilhard de Chardin). To zanieczyszczenie umysłu może mieć ogromne konsekwencje. We współczesnym świecie zagubiliśmy się w wielości relatywistycznych perspektyw, które nie stanowią podstawy konkrentnego obrazu świata; również nauka nie jest w stanie dostarczyć nam spójnego obrazu świata. Najwyższy czas, aby poszerzyć i wzbogacić istniejące perspektywy (i nasze myślenie o świecie) o perspektywę kosmiczną. Była ona rozpatrywana w XX wieku m.in. przez rosyjskich myślicieli związanych z kierunkiem nazywanym - kosmizm, takich jak K. Ciołkowski i W. Wiernadski.
We recognize that the pollution of the biosphere is a fact. However, we should also recognize that a similar process of pollution may occur in the sphere of thought (or noosphere, as Viernadsky and Teilhard de Chardin called it). Such pollution of the mind may have tremendous consequences. In the present world we are lost in the multitude of relativistic perspectives, which do not give a coherent picture of the world. And, science is not capable of providing the coherent picture we seek. It is high time to broaden and enrich the existing perspectives (and our thinking about the world) with a cosmic perspective. It has been discussed by Russian thinkers connected with the theory called Cosmizm, such as K. Ciołkowski and W. Wiernadski.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2007, 2, 2; 51-58
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 53

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies