Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Термины „сансара” и „нирвана” как языковые средства описания картины мира в философской традиции махаяны
The terms “samsara” and “nirvana” as linguistic means of describing the picture of the world in the philosophical tradition of the Mahayana
Terminy „sansara” i „nirvana” kak âzykovye sredstva opisaniâ kartiny mira v filosofskoj tradicii mahaâny

Autorzy:

Belâkov, Aleksej О.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1920444.pdf

Data publikacji:

2020-12-20

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

Buddhism
Mahayana
samsara
nirvana
world view

Opis:

The article deals with the fundamental concepts of Buddhism – samsara and nirvana, explains their etymology, and application in the philosophy of Mahayana Buddhism. At the end of the article, the author draws conclusions about the need to differentiate the general and particular applications of these concepts in comparative studies on religion, as well as about the variability and heterogeneity of approaches to the consideration of the Buddhist worldview within the Buddhist traditions.

Źródło:

Stylistyka; 2020, 29; 399-410
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Truhanería y sexualidad: Techalotl entre los nahuas prehispánicos

Autorzy:

Brylak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2079570.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii

Tematy:

squirrel
sexuality
performance
deity
Nahuas
world view

Opis:

The aim of the present paper is to carry out a preliminary study of the Nahua pre- Hispanic god called Techalotl. The first part focuses on the animal avatar of this deity, whose identification in colonial sources ranges from squirrel to skunk and mole, and which, at the same time, shares many characteristics with the opossum. The next step consists on the comparison of the limited data about Techalotl included in the alphabetic and pictographic documents from Central Mexico, in order to determine the domain of this god. It has been noted that on the iconographic level he resembles the “gods-Five” or macuiltonaleque, which links him to the field of dances, songs, performances, mockery (hence his description as “god of buffoons”) and excesses. The latter aspect is reflected, among others, in his relation to sexuality and transgression, quite evident from the festive context in which the figure of the impersonator of this deity appears. The sexual connotations of squirrel are also visible in the symbolism of this animal among the Nahuas and, more broadly, in Mesoamerica, that has survived to this day in various indigenous communities.

Źródło:

Itinerarios; 2015, 21; 57-78
1507-7241

Pojawia się w:

Itinerarios

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Językowy obraz ojczyzny w przekładzie wierszy Maschy Kaléko na język polski
„Ojczyzna” and its cultural worldview within the translation of Mascha Kaleko’s poems into Polish

Autorzy:

Kazik, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1191944.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

world view
literary translation
equivalency
cognitive ethnolinguistics
categorisation

Opis:

This article demonstrates how language and culture determine the use of German „Heimat”, „Heimatland” and „Vaterland” translated into Polish as „ojczyzna”. From the perspective of anthropocentric linguistics, the central research object is primarily the translator who is responsible for the appropriateness of the translation result. The explication reflects the theories within the scope of linguistic worldview, developed by J. Bartmiński and A. Wierzbicka. The cognitive aspects of literary translation will be explained on the example of Mascha Kaléko’s poems, originally written in German.

Źródło:

Studia Translatorica; 2019, 10; 223-234
2084-3321
2657-4802

Pojawia się w:

Studia Translatorica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Słowo o terminie ekofilozofia

Autorzy:

Dołęga, Józef M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1964084.pdf

Data publikacji:

2005-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

ekofilozofia
metodologia
światopogląd
eco-philosophy
methodology
world view

Źródło:

Studia Ecologiae et Bioethicae; 2005, 3, 1; 499-502
1733-1218

Pojawia się w:

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Słowo magiczne jako działanie – o kilku walorach koncepcji Bronisława Malinowskiego
Magical Word as an Action. A Few Thoughts about Bronisław Malinowski’s Concepts

Autorzy:

Rakoczy, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635847.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

magical word
literacy
textual bias
textualisation
„magical world view”

Opis:

This article concerns Bronisław Malinowski’s ethnographical theory  of magical word. His theory was a revolutionary one for two reasons (1)  he claimed that magical word is not an instrument of understanding of „primitive mentality” (2) he argued that analysis of magical word  demanded abandoning  of  textual  bias  which  entailed  our  seeing  linguistic  genres  as semantically autonomous texts. Malinowski was not so interested in the question of literacy. He  remarked, though,  that  writing  determinated  our  linguistic  reflection  and  that  magical word, as another oral linguistic genres, demanded a radical rejection of textual conceptions of  meaning,  language and folklore.  Although  Malinowski’s  methodological  stipulations were not always consistent and his rejection of textual bias was fairly half, his abandonment of the conception of „magical world view” which is  a foundation for uses of magic is still up-to-date. 

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 4
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Философско-идеологические особенности современного реализма

Autorzy:

Вандышева-Ребро, Надежда В.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2158573.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum

Tematy:

appearance
realism
socialistic realism
modernism
postmodernism
universalism
world view

Opis:

Realism as one of methods of the philosophical mastering of the world has the protracted history. He is related to the philosophical inheritance not only ancient but also previous it east culture, as concepts «realism» are «realities» «reality» is demonstrated orientation of researcher on the searches of present in existing. Problematic of realism predominates and in the study of art, where the degree of accordance of the world is probed artistic the world to actual; accordances of the world of images to the world in which and the man of letters and artist search confirmation the appearances. Socialistic realism of epoch modern, especially period of unrestrained in the expression violent reorganization of the world, gravitated to the genre of heroic fresco. Works of writers A. Malyshkin, A. Seraphimovich, A. Veselyi is very models. In the conditions of revolution already it was not to individuality, unique and unique, because enormous the masses of «slivers» and «screws» did history. And their independent action was even encouraged. Realities and socialistic society changed attained the stage of the «developed socialism». On flight this new society which flew to nowhere, distinctly in a domestic literary process «cut» through and voice of writers-postmodernists, well-disposed to individualism and to principle of noninterference in what be going on.

Źródło:

Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 2(2); 111-119
1730-0266

Pojawia się w:

Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Más allá del alma: el enterramiento como destino de los muertos entre los antiguos nahuas y otros pueblos de tradición mesoamericana

Autorzy:

González, Roberto Martínez

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2080006.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii

Tematy:

death
manipulation of bones
Mesoamerican world view
inhumation
underworld

Opis:

El presente trabajo versa sobre las implicaciones que tuvo en la concepción de los muertos el enterramiento. Se muestra así que no sólo la inhumación era la práctica mayoritaria sino que, además, el viaje de cadáver al lugar de los muertos daba inicio con su depósito al interior de la tierra. Tras la salida de la principal entidad anímica, el cuerpo continuaba dotado de volición e intencionalidad y, por consiguiente, las diferentes manipulaciones a las que fuera sometido repercutían directamente en los tipos de relaciones que el muerto mantendría con la sociedad; ya sea para retenerlo o para expulsarlo si se trataba de un ser potencialmente dañino. A su paso por Mictlan, el difunto habría perdido tanto su identidad individual como su función dentro del grupo pero, al mantener sus vínculos con el territorio, terminaría transformándose en una entidad gestora de recursos. Los diferentes desplazamientos de segmentos corporales que atestiguan los contextos arqueológicos muestran que, a través de su división, se debió multiplicar la presencia de los muertos en diferentes espacios significativos. Es así que, a través del contraste entre datos arqueológicos, etnohistóricos y etnográficos, este trabajo muestra que, a través de la manipulación de los cuerpos, la memoria termina por inscribirse en el espacio.

Źródło:

Itinerarios; 2014, 19; 25-51
1507-7241

Pojawia się w:

Itinerarios

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Profil žiaka vo vzťahu k učiteľovi
Pupil’s Profile and Pupil - Teacher Relationship

Autorzy:

Dudová, Katarína

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/942634.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

point of view
pupil
perceiving subject
concept of SEEING
linguistic world view

Opis:

The aim of this paper is to bring a set of specific semantic features which profile both a pupil and a pupil’s perception of a teacher. This issue is manifested at several levels and in various aspects of the concept of SEEING in Slovak linguistic world view. The study seeks to examine this subject in view of the statements collected in the questionnaire survey conducted on 10-14‑year‑old high school students. Therefore, the author focuses on the adolescent pupil, his or her perception of the school environment, and the selection of perceived object properties.

Źródło:

Paidia i Literatura; 2019, 1; 117-127
2719-4167

Pojawia się w:

Paidia i Literatura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Odżibuejska ontologia, zachowanie i światopogląd
Ojibwa ontology, behavior, and world view

Autorzy:

Hallowell, A. Irving
Żerkowski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31050448.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Tematy:

Ojibwa
ontology
behavioral environment
world view
other-than-human persons

Opis:

In this paper I have assembled evidence, chiefly from my own field work on a branch of the Northern Ojibwa, which supports the inference that in the metaphysics of being found among these Indians, the action of persons provides the major key to their world view. While in all cultures “persons” comprise one of the major classes of objects to which the self must become oriented, this category of being is by no means limited to human beings. (...) Although not formally abstracted and articulated philosophically, the nature of “persons” is the focal point of Ojibwa ontology and the key to the psychological unity and dynamics of their world outlook. This aspect of their metaphysics of being permeates the content of their cognitive processes: perceiving, remembering, imagining, conceiving, judging, and reasoning.

Źródło:

Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia; 2023, 8; 221-252
2392-0971
2543-9537

Pojawia się w:

Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

'Objective ' versus 'Subjective ' Perception of Time in Literary Text: The Point of View of a Mature Female and an Adolescent Girl

Autorzy:

Andreev, Vladimir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1204831.pdf

Data publikacji:

2005

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

fictional discourse
cognitive approaches
time representation
adult vs adolescent world view.

Opis:

The paper deals with the problem of representing time in fictional discourse from different perspectives The principle of binary oppositions is used in it to investigate "surface"and "deep" layers of meaning in the text of the short story Ripe Figs by the American writer Kate Chopin. lt is established that the "surface" semantic layer includes the opposition of the key words "ripe" (adult) and " green" (young) as well as the corresponding semantic fields. The "deep" layer of meaning includes an opposition of descńptive-narrative contexts and evaluative textual sequences. the analysis shows that narrative and descriptive sequences are connected with the perception of time by an adult w oman(which may be called "objective fictional time") while evaluative contexts are connected with the perception of time by a teenage girl ("subjective fictional time).

Źródło:

Stylistyka; 2005, 14; 581-585
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Wychowanie do wartości w zmieniającym się świecie
Value-Oriented Upbringing in the Changing World

Autorzy:

Świtała, Ireneusz M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/919918.pdf

Data publikacji:

2019-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

children
teenagers
upbringing
values
moral norms
educational systems
ideology
world view

Opis:

The need for value-oriented upbringing is obvious and necessary, though difficult in the world full of contrasts, conflicts and plurality of worldviews. Upbringing to values is aimed at preparing children and young people to individual, conscious selection and hierarchization of values and being guided by them in all areas of their personal and professional lives. Axiological education helps to gain the ability to distinguish between good and evil, truth and falsehood, selfishness and altruism. A pedagogical approach to values has become the subject of many scientific considerations and discussions among parents and teachers. This article is a review of the relationships between value systems and upbringing.

Źródło:

Studia Edukacyjne; 2019, 52; 159-172
1233-6688

Pojawia się w:

Studia Edukacyjne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Пасічницькі замовляння у світоглядній традиції українців: магічна влада слова
Bee-keepers’ Spell in Ukrainians’ World-View Practice: the Magical Power of a Word

Autorzy:

Мовна, Уляна

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635982.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

spell
bee-keeping
folklore text
world-view
word
action
thinking
utilitarian
Ukrainians

Opis:

The article is exposing some results of the study in bee-keepers’ spell as a featuring trait of Ukrainians’ world-view practice; the present research is the first work of such a kind in the home ethnology. The spell belongs to that sort of ritual text that might be characterized by a vivid and most active speech with its fully evident magical strength. Spell as a genre of folklore refers to peculiar items owing to its archaic nature as well as to utilitarian functionalism, especially verbal destination, unity of sacral and profane articulation. The world-view ground of spell has been always heterogeneous as that originated and developed through the ages  with  fixing  so  prime  of  human world-consciousness  as  historically  later  (Christian) epistemological and axiological picture of the reality. In the paper the bee-keepers’ spell has been  considered  because  of  its  religious  and magical  contents  that  has  quite  significant spread so in everyday bee-keeping practice (occasional aspect), as in the contents of yearly religious  festivals  (the  calendar  one).  The  aim  of  bee-keepers’  spell  has   been  getting a concrete practical result, i.e. successful functioning of apiary. 

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 3
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

К истории формирования древних фамилий современного белорусского ареала

Autorzy:

Гурская [Hurskaia], Юлия [IUliia]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676384.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

onomastics
proper names
ancient family names
composite anthroponymy
etymology
language world-view

Opis:

To the history of the ancient family names format on of modern Belarus arealThe aim of the article is investigation of the ancient family names formation of the modern Belarus areal covering three aspects: areal topological, comparatively historical and lingua cultural.The Object Subject of the article is the etymological reconstruction of the anthroponymycal archetypes, cultural possibilities and modes of ancient family names conceptualization. We understand the term “ancient family names” as family naming in the XIV–XV centuries when this territory belong to the Great Principality of Lithuania. We attributed to the ancient family names’ nuclear composite and formed out of them short onomastic units that go back, regarding X. Krae, to the ancient European areal. Many anthroponymycal roots entering into the composition of ancient complex names are referred by investigators to the category of relict proper names.Methods of investigation is areal‑typological, comparatively‑historical and descriptive. Some methods of onomastic investigation such as etymological, structural and word‑formative analysis were also used.The scientific novelty of the investigation lies in the fact that we propose the concept of the ancient family names formation in Belarus areal in the context of the formation of the European anthroponymycal systems; singled out and systematize the corpus of ancient anthroponymycal and toponymycal lexemes of investigated areal and their etymological conceptual analysis was carried out.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Czy nauka zagraża wierze? Biograficzne uwarunkowania wiary ukraińskich przyrodników
Is Science a Threat to Faith? The Biographical Dimensions of Faith Among Ukrainian Natural Scientists

Autorzy:

Rogińska, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/427579.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

fizycy
biolodzy
światopogląd religijny
Ukraina
wywiady pogłębione
physicists
biologists
religious world view
Ukraine
in-depth interviews

Opis:

Badania środowiska akademickiego prowadzone w różnych krajach nieodmiennie pokazują niższy stopień religijności uczonych w stosunku do ogółu społeczeństwa. Powstające głównie w socjologii amerykańskiej próby interpretacji tego zjawiska ujawniają jego złożony charakter. Odsyłają badacza do problematyki zarówno poznawczej (zgodność nauki i religii), jak i społecznej (czynniki społeczno-biograficzne). Artykuł podejmuje ten temat na przykładzie kraju, który nie był wcześniej pod tym względem badany – Ukrainy. Ma na celu ustalenie, czy zajmowanie się nauką ma związek z obniżeniem poziomu religijności ukraińskich naukowców-przyrodników. Rekonstruuje także dynamikę religijną w biografiach uczonych na tle burzliwych dziejów radzieckiej i postradzieckiej Ukrainy. Na podstawie analizy 50 wywiadów pogłębionych z fizykami i biologami zatrudnionymi w instytutach badawczych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy autorka dochodzi do wniosku, że nauka nie tylko nie wpływa negatywnie, lecz przeciwnie, sprzyja powstaniu światopoglądów religijnych w tej grupie badawczej. Pokazuje ponadto silny związek religijnych trajektorii uczonych ze zmianami społeczno-politycznymi w kraju przełomu lat osiemdziesiątych XX wieku.
Academic research in different countries reveals that academic scientists are less religious than the general public. The attempts of the sociologists, mainly American, to understand this phenomenon show its complex character that involves both epistemological (science i religion conflict paradigm) and social (socio-biographical dimension) aspects. The article investigates this topic focusing on the case of Ukraine, the country that was not previously examined in this regard. It aims to determine whether science as a professional activity is related to the lower religiousness among Ukrainian natural scientists. It also reconstructs the religious dynamics in their biographies which take place against a backdrop of the turbulent Soviet and post-Soviet history of Ukraine. The analysis is based on the 50 in-depth interviews with physicists and biologists employed in the research institutes of the National Academy of Sciences of Ukraine. The author concludes that science not only has no negative effect, but, on the contrary, promotes the religious worldviews in this group. She also shows a strong association of the religious trajectories in the studied biographies with the socio-political changes in the country of the late 1980s.

Źródło:

Studia Socjologiczne; 2017, 3(226); 71-97
0039-3371

Pojawia się w:

Studia Socjologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Démythisation dialectique et reconstruction sémantique de la dyade maître-disciple dans L’Enfant-pluie de Francis Bebey
Dialectical demystification and semantic reconstruction of the master-disciple dyad in Francis Bebey's L'Enfant-pluie

Autorzy:

Eyenga Onana, Pierre Suzanne

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/483435.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset

Tematy:

démythisation
accompagnement didactique
dialectique
sociocritique
vision du monde
Francis Bebey
demythisation
didactic support
dialectic
sociocritical
world view

Opis:

In Francis Bebey's L'Enfant-pluie, the learner Mwana is burning with the desire to grow up. Weaned almost from his parents, he is forced to live in the village with his grandmother Iyo. He bases his daily sapiential quest on a repetitive questioning that he formulates towards his master. But beyond the child's fascination and in the face of the immensity of the training modules, what types of links do they singularize their relationship with Iyo? A didactic support for the teacher or simply a guidance for the learner? By backing our analysis with the phenotext-genotext diptych that underlies Edmond Cros' sociocritical approach, we organize our work into two main parts. First, we examine the thematic components that articulate Mwana's learning by showing each time how the artist-writer stylizes this theme to finally question the vision of the world he posits through his writing.  
Dans L’Enfant-pluie de Francis Bebey, l’apprenant Mwana brûle d’envie de devenir grand. Sevré pour ainsi dire de ses parents, il est obligé de vivre au village aux côtés de sa grand-mère Iyo. Il fonde sa quête sapientiale journalière sur un questionnement répétitif qu’il formule à l’endroit de son maître. Mais par-delà la fascination de l’enfant et face à l’immensité des modules de formation, quels types de liens singularisent-ils son rapport à Iyo ? Un accompagnement didactique pour le maître ou simplement une guidance pour l’apprenant ? En adossant notre analyse au diptyque phénotexte-génotexte qui sous-tend l’approche sociocritique d’Edmond Cros, nous organisons notre travail en deux grandes parties. D’abord, nous scrutons les composantes thématiques qui articulent l’apprentissage de Mwana en montrant à chaque fois comment l’artiste-écrivain stylise cette thématique pour enfin interroger la vision du monde qu’il postule à travers son écriture.

Źródło:

Quêtes littéraires; 2019, 9; 146-157
2084-8099
2657-487X

Pojawia się w:

Quêtes littéraires

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Rodin, czyli świat. Dwie kosmogonie – Rainera Marii Rilkego i Georga Simmla
Rodin, or the world. Two cosmogonies – Rainer Maria Rilke and Georg Simmel

Autorzy:

Popiel, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039750.pdf

Data publikacji:

2019-01-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

the aesthetics of creation
creative process
Rainer Maria Rilke
Georg Simmel
August Rodin
aesthetic experience
aesthetic world-view

Opis:

The article is a comparative analysis of the modernist aesthetics of creation. It describes how Rilke and Georg Simmel discovered August Rodin’s rules of modern perception, sensitivity and creative imagination. In the work of both writers we see them striving to interpret works of art as a creative process that is the effect of their astute diagnosis of contemporary culture. A new approach to aisthesis restores value to aesthetic experience and opens up broader learning opportunities.

Źródło:

Przestrzenie Teorii; 2018, 29; 15-29
2450-5765

Pojawia się w:

Przestrzenie Teorii

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Możliwości rozwiązania sporu o ideologię w edukacji. Znaczenie edukacji filozoficznej
Opportunities to Solve the Dispute About Ideology in Education. The Significance of Philosophical Education

Autorzy:

Woźniczka, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/629155.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

ideologia
światopogląd
nauczanie filozofii i etyki
nauczanie religii
ideology
world view
education
teaching philosophy and ethics
teaching religion

Opis:

Contrary to popular opinions, teaching philosophical subjects is not ideologically neutral. Currently, philosophy is characterized by theoretical pluralism (the base of contemporary civilizational trends) which assumes that basic philosophical orientations, trends and positions are of the same value. Neither in the whole history of philosophy nor nowadays any criteria on the basis of which the superiority/inferiority of one philosophical formation over another could be clearly determined have been formed (apart from direct rejection of extreme cases of ideological orientations leading to such ideologies as the totalitarian one). It also applies to religious formations where the truth is believed to be in the act of faith, not in arguments based on knowledge. Meanwhile, in Polish school education Catholic worldview is being given preference (the lack of general philosophical education, clearly evident institutional obstacles to organize ethics classes). Almost compulsory school classes where religion (no matter which one) is taught is not in conformity with the modern worldview and cultural paradigm (compare e.g. the contemporary phenomenon of multi- and transreligiousness). The theoretical dispute about educational ideas, in the situation where the adoption of socially acceptable solutions is a must, has become an ideological dispute. Dominance of the Catholic worldview in school education is legitimate only on the grounds of tradition and socio-cultural interests of a given religious formation (the category of interest having priority over the category of socio-philosophical truth). The inadequacy of educational solutions in relation to the cultural truth of the current historical period is one of the causes of the present crisis of education in Poland. The analysis of possible solutions to the dispute about the ideology in education is becoming of great importance. One of the solutions is to introduce compulsory and universal philosophical education in Polish schools (an example of the nation’s cultural interest having priority over the interests of one religious formation).
Wbrew powszechnie panującym opiniom nauczanie przedmiotów filozoficznych nie jest światopoglądowo obojętne. Obecnie w filozofii występuje pluralizm teoretyczny (podstawa współczesnychtrendów cywilizacyjnych), zakładający równocenność podstawowych orientacji filozoficznych, nurtów i stanowisk. Jak w całym okresie dziejów filozofii, tak i obecnie nie sformułowano kryteriów, na podstawie których można by jednoznacznie wykazać wyższość/niższość jednej formacji filozoficznej nad inną (poza oczywistym odrzuceniem skrajnych przypadków orientacji ideowych, które prowadzą np. do ideologii totalitarnych). Dotyczy to również formacji religijnych, dla których prawda leży po stronie aktu wiary, a nie argumentu wypływającego z wiedzy. Teoretyczny spór o idee edukacyjne w warunkach nakazu przyjęcia rozwiązań społecznie akceptowanych stał się sporem o charakterze ideologicznym. Dominacja światopoglądu katolickiego w edukacji szkolnej legitymizowana jest jedynie tradycją i interesem społeczno-kulturowym tej formacji religijnej (kategoria interesu wyższa od kategorii prawdy społeczno-filozoficznej). Nieadekwatność przyjętych rozwiązań edukacyjnych wobec kulturowej prawdy obecnego okresu dziejowego jest jedną z przyczyn współczesnego kryzysu edukacji w Polsce. Istotna staje się analiza możliwości rozwiązania sporu o ideologię w edukacji. Jako jedną z propozycji jego rozwiązania przedstawia się propozycję wprowadzenia w polskiej szkole obowiązkowej, powszechnej edukacji filozoficznej (przykład interesu kulturowego narodu wyższego od interesu jednej formacji religijnej).

Źródło:

Podstawy Edukacji; 2014, 7; 61-83
2081-2264

Pojawia się w:

Podstawy Edukacji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Віра як квінтесенція концептуальної картини світу письменників-полемістів епохи раннього бароко
Faith as the Quintessence of the Conceptual World View of Writers- Polemists of Ukrainian Early Baroque

Autorzy:

Slipushko, Oksana
Katyuzhynska, Anastasiya

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2154610.pdf

Data publikacji:

2019-12-10

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

faith
religion
God
conceptual world view
polemical literature
Union of Brest
Early BaroqueMeletij Smotrytskyj
Christophor Filalet
Hypatius Potij

Opis:

The article investigates the peculiarities of the interpretation of faith as a quintessence in the conceptual world view of writers-polemists of the Early Baroque epoch. It is clarified that religious and literary controversy was caused by the adoption of the Union of Brest. In Ukrainian society, in fact, there was a schism between the supporters of different religious denominations into those who supported or rejected the Union. Therefore, the aim of the polemists was to establish the veracity of faith. The works of M. Smotrytskyj, Ch. Filalet, and H. Potij are created in accordance with the conceptual space of polemical literature of the Early Baroque epoch and represent diametrically opposed opinions on the interpretation of the Union. M. Smotrytskij and Ch. Filalet are against the Union and Catholicism, and as such express the idea of the necessity to protect the Greek Orthodox Church. Against this view, H. Potij demonstrates solidarity with the conception of the supporters of the Union, which contradicts the main ideas of M. Smotrytskij and Ch. Filalet. However, the concept of faith as the main condition of Christian life and the manifestation of spiritual values of personality acquires the highest axiological characteristic in the works of the polemists. Faith is the dominant philosophical and ideological category of the conceptual world view of the writers, a peculiar key to the implementation of the authors’ position in the controversy. The ideological sense of their works, which is embodied in religious concepts, represents the peculiarities of the outlook of the Early Baroque epoch. In the works of the polemists, the first priority is faith, which is God’s gift and creates existential dimensions of personality. Actually, faith is conceived as the basis of human life and the formation of a mentally conscious and value-oriented nation.

Źródło:

Studia Polsko-Ukraińskie; 2019, 6; 82-95
2353-5644
2451-2958

Pojawia się w:

Studia Polsko-Ukraińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Filozofia przyrody i jej znaczenie dla nauk przyrodniczych

Autorzy:

Korpikiewicz, Honorata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013454.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

antropiczny
chaos
holizm
hipoteza
kosmoekologia
światopogląd
obraz świata
upadek łańcuszkowy
anthropic universe
holism
hypothesis
cosmoecology
world-view
chain fall

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 345-348
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Философское образование в классических университетах России: история и современность
Edukacja filozoficzna na klasycznych uniwersytetach w Rosji: historia a współczesność
The Philosophical Education at the Classical Universities in Russia: the History and Nowadays

Autorzy:

Дианова, Валентина М.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497928.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich

Tematy:

światopogląd
filozofia nauki
przestrzenie dyscyplinarne
uniwersalność
мировоззрение
философия науки
дисциплинарные пространства
универсальность
world-view
philosophy of science
disciplinary spaces
universality

Opis:

Autorka tekstu podjęła kwestię nauczania filozofii na uniwersytetach rosyjskich od wieku XVIII do czasów współczesnych. Kwestię tę omawia na przykładzie uniwersytetów w Sankt Petersburgu, Moskwie, Kazaniu, Rostowie nad Donem, Jekaterynburgu, Tomsku i innych ośrodków akademickich. Prezentując dzieje filozofii podejmuje także zagadnienie wpływu nauczania filozofii na formowanie się postaw światopoglądowych.
The author takes up the issue of teaching philosophy at the universities in Russia from the 18th century to the present. This issue the author discusses on the example of the universities in St. Petersburg, Moscow, Kazan, Rostov-on-Don, Yekaterinburg, Tomsk and other academic centers. Presenting the history of philosophy the author also takes up the issue of the influence of teaching philosophy on the formation of attitudes world-view.

Źródło:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2014, 14; 73-79
1642-1248

Pojawia się w:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Przekonania o świecie społecznym a pogląd na prawo do posiadania broni palnej w Polsce
Views on global society and opinions on the right to possess firearms in Poland

Autorzy:

Seń, Magdalena
Zielińska, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/460423.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

broń palna
orientacja na dominację społeczną
prawicowy autorytaryzm
świat jako rywalizacyjna dżungla świat jako miejsce niebezpieczne przekonania kulturowe przekonania ekonomiczne zaufanie interpersonalne
firearms
social dominance orientation right-wing authoritarianism dangerous and threatening social world view, competitive jungle social world view
cultural beliefs
economic beliefs
interpersonal trust

Opis:

Cel badań. Celem prezentowanych badań było ustalenie, jakie przekonania o świecie społecznym współwystępują z określonym poglądem na prawo do posiadania broni palnej w Polsce – mniej lub bardziej permisywnym (liberalnym). Metodologia. Grupę badawczą stanowiło 109 osób (74 kobiety i 35 mężczyzn) rekrutowanych metodą kuli śnieżnej. Badanie przeprowadzone było w formie internetowej; polegało na wypełnieniu Kwestionariusza Przekonań Społecznych i odpowiedzi na pytania o pogląd na prawo do posiadania broni palnej w Polsce oraz o dotychczasowe doświadczenia z bronią palną. Wyniki badań. Pięć z sześciu stawianych hipotez nie znalazło potwierdzenia w uzyskanych wynikach. Ustalono jednak, że wraz ze wzrostem poziomu orientacji na dominację społeczną (SDO) opinie na temat prawa do posiadania broni palnej stawały się średnio bardziej liberalne. Wykryto, że mężczyźni w porównaniu do kobiet charakteryzują się bardziej przyzwalającymi poglądami na temat prawa do broni palnej. Podobnie badani będący w relacjach z osobami, którym przyznano prawo dostępu do broni, wyrażają bardziej permisywne przekonania w omawianej sprawie. Mieszkańcy dużych miast przejawiają bardziej liberalne przekonania kulturowe i ekonomiczne, a także słabszy poziom prawicowego autorytaryzmu niż osoby zamieszkujące mniejsze miejscowości i wsie. Spośród pozycji wchodzących w skład skali SDO wyodrębniono dwa wymiary: Antyegalitaryzmu oraz Dominacji (Opresyjności). Wnioski. Badanie wpisuje się w istotny społecznie dyskurs dotyczący posiadania broni palnej; dostarcza wiedzy o motywach sięgania ludzi po taką broń oraz tłumaczy, jak zmieniają się ich pobudki pod wpływem dostępu do niej. Znaczącym ograniczeniem badania jest sposób, w jaki sprawdzano opinię na temat prawa do posiadania broni (zadawano wyłącznie jedno pytanie). W kolejnych pracach warto zastosować bardziej rozbudowane narzędzie.
Purpose of research. The aim of the research is to determine which beliefs about the social world co-exist with a given view on the right to possess a firearm in Poland – more or less permissive (liberal). Methodology. The research group consisted of 109 people (74 women and 35 men) recruited by the snowball sampling method. The study was conducted by Internet; it consisted in completing the Social Conviction Questionnaire and answering questions about opinions on the right to possess firearms in Poland and on previous experiences with firearms. Results. Most of the results obtained are not consistent with predictions. However, it was found that as the level of social dominance orientation (SDO) increased, opinions on the right to possess firearms were on average more permissive. It has been detected that compared to women men have more permissive views about the right to firearms. Similarly, participants who have a relatrionship with people who have been granted the right of access to firearms express more permissive beliefs on the matter. Inhabitants of large cities exhibit more liberal cultural and economic beliefs, as well as weaker levels of right-wing authoritarianism than people living in smaller towns and villages. Among the items included in the SDO scale, two dimensions have been distinguished: Anti-Egalitarianism and Dominance (Opressiveness). Conclusions. The research is a part of an important ongoing study on firearms; provides knowledge about the motives of people reaching for such weapons and explains how they change under the influence of access to them. A significant limitation of the study is the way in which opinions on the right to firearms were checked (only one question was asked). In subsequent studies on similar beliefs, a broader perspective is worth considering.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2019, 9; 75-94
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Błogosławionego Jana Pawła II pedagogia osobowej wolności autonomicznej w świetle encykliki Fides et ratio
Pedagogy of personal autonomous freedom according to Blessed John Paul II in the light of the encyclical Fides et Ratio

Autorzy:

Cichosz, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/559520.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Gdańskie Seminarium Duchowne

Tematy:

ideologia
osoba
pedagogia
religia
rozum
światopogląd
wiara
wolność autonomiczna
wychowanie
autonomous freedom
faith
ideology
pedagogy
person
reason
religion
upbringing
world view

Opis:

Chrześcijańska myśl personalistyczna proponuje w procesie wychowania budowanie ciągłej relacji w przestrzeni wolności pojętej jako dar i zadanie od Boga. Pedagogia osobowej wolności autonomicznej wymaga dialogu, a nie monologu czy terroru, toteż w dialogicznym spotkaniu ucznia i wychowawcy ważną okazuje się zasada złotego środka. Analogicznie ma się rzecz w wychowaniu do wolności: i w wierze, i w rozumie. Tę prawdę wskazuje Jan Paweł II w Fides et ratio, gdy podkreśla, że obie te rzeczywistości wzajemnie się przenikają – każda we własnej przestrzeni, w której się realizuje. Między poznaniem rozumowym a poznaniem wiary istnieje głęboka i nierozerwalna jedność, która umożliwia osobie ludzkiej możność właściwego poznania samego siebie, świata i Boga. Za ks. prof. Józefem Tischnerem można powiedzieć, że Jan Paweł II, poddając krytyce wolność, pragnie ocalić wolność.
If we want to understand the concept of the pedagogy of personal autonomous freedom according to John Paul II, we must establish first the content of the appearing notions, and then clearly point out the main relationships that occur between faith and reason. Nowadays, on one hand we can observe increasing brutalization of social life and the cult of money, and on the other hand we can notice disrespect towards traditional values, numerous pathologies and social dysfunctions, including the fall of authority. In this context personal autonomous freedom should be examined in the reality of faith and reason. In the process of upbringing the Christian personalistic thought offers building constant relation in the space of freedom, which is understood as a gift and a task given from God. Pedagogy of personal autonomous freedom requires a dialogue, and not a monologue or terrorism, that is why the rule of the golden mean is crucial in the meeting between the teacher and the student. The same refers to education towards freedom: both in faith and in reason. John Paul II emphasises that both these realities permeate each other. There is a profound and unbreakable unity between the rational cognition and discovering faith, and this unity allows us to get to know ourselves, the world and God in an appropriate way. Freedom is the fundamental value, without which rebuilding the personal identity of a man is impossible. Paradoxically, it might be said that John Paul II, by criticising freedom wants to save it at the same time.

Źródło:

Studia Gdańskie; 2012, 30; 219-234
0137-4338

Pojawia się w:

Studia Gdańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Obraz ponowoczesnego świata z perspektywy współczesnej młodzieży
Image of Postmodern World from the Perspective of Contemporary Youth

Autorzy:

Myszka, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Pozn Lucyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644786.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

youth
postmodernity
contemporary view of the world
research

Opis:

Modern reality is ambivalent, heterogenous, ambiguous and unpredictable. The living conditions it creates aren’t easy for adolescing people forced to realize many developmental tasks. Among theese tasks is forming a mature vision of reality. This article presents the postmodern view of the world from the perspective of young people, based on research conducted on high school graduates. It shows young people as very reflective, critical towards certain aspects of postmodernity but at the same time, due to highly developed adaptational skills, able to find their place in the world and make use of its possibilities.

Źródło:

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2014, 6, 2; 153-173
2300-0422

Pojawia się w:

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Światopogląd naukowy czy iluzja poznawcza ?
The Scientific Worldview or A Cognitive Illusion?

Autorzy:

Krygier, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/371313.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN

Tematy:

formowanie się światopoglądu
rola świadomości
procesy percepcji
uwarunkowania neurofizjologiczne i kosmiczne
world view
role of consciousness
process of perception
neurophysiological and cosmic conditioning

Opis:

Zanieczyszczenie biosfery stwierdzone jest jako fakt. Lecz podobne zanieczyszczenie może występować w sferze zmysłowej (lub noosferze, jak nazywają ją Wiernadski i Teilhard de Chardin). To zanieczyszczenie umysłu może mieć ogromne konsekwencje. We współczesnym świecie zagubiliśmy się w wielości relatywistycznych perspektyw, które nie stanowią podstawy konkrentnego obrazu świata; również nauka nie jest w stanie dostarczyć nam spójnego obrazu świata. Najwyższy czas, aby poszerzyć i wzbogacić istniejące perspektywy (i nasze myślenie o świecie) o perspektywę kosmiczną. Była ona rozpatrywana w XX wieku m.in. przez rosyjskich myślicieli związanych z kierunkiem nazywanym - kosmizm, takich jak K. Ciołkowski i W. Wiernadski.
We recognize that the pollution of the biosphere is a fact. However, we should also recognize that a similar process of pollution may occur in the sphere of thought (or noosphere, as Viernadsky and Teilhard de Chardin called it). Such pollution of the mind may have tremendous consequences. In the present world we are lost in the multitude of relativistic perspectives, which do not give a coherent picture of the world. And, science is not capable of providing the coherent picture we seek. It is high time to broaden and enrich the existing perspectives (and our thinking about the world) with a cosmic perspective. It has been discussed by Russian thinkers connected with the theory called Cosmizm, such as K. Ciołkowski and W. Wiernadski.

Źródło:

Problemy Ekorozwoju; 2007, 2, 2; 51-58
1895-6912

Pojawia się w:

Problemy Ekorozwoju

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Owady w polskim i rosyjskim językowym obrazie świata
Насекомые в польской и русской языковых картинах мира

Autorzy:

Kuligowska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1023679.pdf

Data publikacji:

2018-11-26

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

linguistic view of the world
idioms
metaphors
connotations
insects

Opis:

The paper is devoted to insects in Polish and Russian linguistic views of the world. The figurative meanings, derivational potential and semantic connotations of insects’ names, as well as idioms have been analysed to reveal the position of these animals in the language awareness of Poles and Russians.

Źródło:

Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 167-180
0081-6884

Pojawia się w:

Studia Rossica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Aksjolingwistyczny portret wartości i ich postrzeganie przez polskojęzyczną i ukraińskojęzyczną młodzież akademicką
Axiolinguistic portrayal of values and their perception by Polish-speaking and Ukrainian-speaking academic youth

Autorzy:

Borkowska, Alisa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/40249235.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

values
linguistic view of the world
point of view
Polish
Ukrainian
students

Opis:

Values are an essential, intrinsic part of language and the linguistic view of the world. They are associated with the point of view and perspective of perception of the surrounding reality, and the linguistic view of the world is derived from the presumed value system. When studying language, one can discuss values, their hierarchy, the cultural orientation of the system of judgments and patterns, ways of judging, typical of a given community. Interest in the influence of values on worldview and, consequently, on intercultural communication resulted in a study in the form of an associative experiment among Polish and Ukrainian youth. Its results showed that the perception of values is most often similar or even the same in both nationality groups, e.g. associative interpretations of such phenomena as health, love, friendship, etc. Differences in understanding are more noticeable in values that are ranked differently, cf. security, honesty, etc.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2022, 22; 11-26
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Matka w poetyckim obrazie świata Wisławy Szymborskiej
A mother in the poetic picture of the world created by Wisława Szymborska

Autorzy:

Dulko, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2109384.pdf

Data publikacji:

2021-11-22

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Wisława Szymborska
poetry
mother
linguistic view of the world

Opis:

The article focuses on the ways Wisława Szymborska potrays a mother in her poetic works. The main goal of the analysis is to establish and discuss characteristic features of mother figure and to define the linguistic and stylistic measures Szymborska employs to convey her artistic vision. Additionally, the connotations of mother exposed in Szymborska’s poetry are confronted with the traditional view of maternity to highlight the differences and similarities between a generally accepted stereotype and the artistic vision of the poet. The study shows that the portrayal of mother in Szymborska’s poetry is characterized by a diversity of representation and artistic vibrancy of language used by the artist, who is not confining herself only to dictionary definitions and stereotypes.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 11-21
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Miłosz w sporze z formą poetycką
Miłosz in a Dispute against Poetical Form

Autorzy:

Kluba, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1534029.pdf

Data publikacji:

2012-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czesław Miłosz
poetry
form
convention
world-view
meta-reflection
antynomy
asystematic thinking
subjectivity
lyricism
self-representation
distance
crisis of language
pure poetry
involved poetry
reality
truth

Opis:

Czesław Miłosz accompanied his poetry with an extensive body of self-reflective writings, developed over many years. It is characterised by, on the one hand, a relative constancy of recurring motifs, and on the other, an equally constant tendency to juxtapose the motifs in variously defined binary systems. The analysis of connections that occur not so much between the elements of specific antinomies, but, on a higher level, between separate antinomies (especially between values ascribed to poles of the oppositions), makes it possible to notice that many of the antinomies cannot be subjected to easy reconciliations, but rather exclude each other. This makes it possible to understand why Miłosz’s thought seems to be systematic. Above all, however, it allows us to look, in a new way, at the feats of Miłosz’s constant struggle against poetic form – immanent contradictions and inconsistencies of Miłosz’s reflection become interesting only when they are referred to the order of creation and its disturbing metamorphoses.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 20; 53-70
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Medialny obraz osób z zaburzeniami psychicznymi na przykładziev wybranych dzienników
A journalistic presentation of people with mental disorders, examples from the Polish newspapers

Autorzy:

Krawczyński, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/484322.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

językowy obraz świata
medialny obraz świata
zaburzenie psychiczne
osoba chora psychicznie
linguistic view of the world
journalistic view of the world
mental disorder
mentally ill person

Opis:

Artykuł przedstawia charakterystykę medialnego obrazu osób z zaburzeniami psychicznymi sporządzoną na podstawie analizy treści i narracji 403 tekstów opublikowanych w polskich dziennikach w 2015 roku. Wykazano w niej, że osoby chorujące psychicznie przeważnie są prezentowane w negatywnych kontekstach lub w celu metaforycznego przedstawienia jakiegoś zachowania jako nielogicznego lub ryzykownego. Ich medialny obraz ma dwojaką formę: z jednej strony są to istoty działające pod wpływem emocji, bez udziału rozumu, z drugiej – są pozbawione emocji i przeintelektualizowane.
The article in which people with mental disorders are being presented in the media. The study is based on content analysis of 403 press materials which were publicized in Polish newspapers in 2015. The author concludes that press expose mental disorders mainly in negative context or as a metaphor for something illogical or risky. The main image of mentally deranged people is usually twofold: they are either very emotional and illogical or overly intellectual and emotionless.

Źródło:

Studia Medioznawcze; 2016, 4 (67); 61-72
2451-1617

Pojawia się w:

Studia Medioznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Miłość i erotyzm jako elementy językowego obrazu świata żeńskiej młodzieży akademickiej
Love and Eroticism as Elements Comprising the Linguistic View of the World of Female University Students

Autorzy:

Baruk-Dzięcioł, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/944258.pdf

Data publikacji:

2020-03-31

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego

Tematy:

miłość
erotyzm
językowy obraz świata
love
eroticism
linguistic view of the world

Opis:

A linguistic picture of the world is such a vision of reality existing in the minds of people forming a language community which is fixed in words. The results of empirical research presented in this paper lead to the conclusion that no elements of the so-called striptease culture or confessing culture, or the phenomena of de-tabooisation or eroticisation, perceived as inherent traits of the contemporary mass culture, are observed within the love and eroticism prototypes – components of the linguistic world view of the women in early adulthood examined in this study.
Językowy obraz świata stanowi utrwaloną w słowach taką wizję rzeczywistości, jaka istnieje w świadomości osób stanowiących wspólnotę językową. Zaprezentowane w niniejszym tekście wyniki badań empirycznych prowadzą do spostrzeżenia, iż w obrębie prototypu zarówno miłości, jak i erotyzmu – wycinków językowego obrazu świata objętych badaniami kobiet w wieku wczesnej dorosłości – nie zauważa się ani elementów tzw. kultury obnażania czy kultury zwierzeń, ani zjawiska detabuizacji i zerotyzowania, które są postrzegane jako immanentne właściwości współczesnej kultury masowej.

Źródło:

Seminare. Poszukiwania naukowe; 2020, 41, 1; 87-101
1232-8766

Pojawia się w:

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Естетико-художні засади неокласицизму в творчості Лесі Українки
Aesthetic-Artistic Elements of Neoclassicism in Lesya Ukrainka’s Works
Estetyczno-artystyczne elementy neoklasycyzmu w twórczości Łesi Ukrainki

Autorzy:

Siryk, Lyudmyla

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1929315.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Łesia Ukrainka
neoklasycy kijowscy
światopogląd estetyczny
literaturoznawstwo
tradycja
patriotyzm
neoromantyzm
neoklasycyzm
zasady neoklasycyzmu
Lesya Ukrainka
Kyiv neoclassic writers
aesthetic world-view
drama
literary criticism works
tradition
patriotism
neoromanticism
classicism
neoclassicism

Opis:

Autorka artykułu omawia poglądy neoklasyków kijowskich na klasycystyczne tendencje w twórczości Łesi Ukrainki, m.in. zdania badaczy, co do genezy okcydentalizmu pisarki oraz głównych cech formy i treści jej poezji a zwłaszcza dramaturgii. Spostrzeżenia i wnioski zawarte w pracach neoklasyków kijowskich świadczą o realizacji w twórczości Łesi Ukrainki artystycznych i światopoglądowych zasad neoklasycyzmu. Są to takie zasady, jak: mimesis twórczy, wykorzystanie „wiecznych оbrazów” і „wędrownych fabuł” tradycji śródziemnomorskiej, synkretyzm kulturowy, synteza uniwersalnego z narodowym, doskonałość formy, antropocentryczna wizja świata, idealistyczny obraz. Artykuł sygnalizuje problem adekwatnego odbioru oraz identyfikacji twórczości pisarki w literaturoznawstwie.
In the article the Kyiv neoclassic writers’ views at classical trends in Lesya Ukrainka’s works are examined, namely: interpretation by the scientists а genesis of intellectual westernization and the major features of form and content in Lesya Ukrainka’s works, particularly in drama. It is exposed that the observation and findings in works of neoclassic writers affirm the realization of neoclassical artistic statements in the analyzed works. Such as: creative mimesis, usage of “eternal images” and “wayfaring plots”, Mediterranean tradition, cultural syncretism, synthesis of universal with national, form perfection, anthropocentric vision of world perception, idealistic image etc. In the research the problem of identification the writer’s works in Ukrainian literary criticism is signalized.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 115-128
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Zapomniany spór o tomizm
The Forgotten Dispute on Thomism

Autorzy:

Tyl, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/665134.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

filozofia chrześcijańska
tomizm egzystencjalny
tomizm tradycyjny
światopogląd
A. Siemianowski
H. Bortnowska
B. Celiński
M.A. Krąpiec
J. Tischner
christian philosophy
existential thomism
traditional thomism
world-view
S. Siemianowski
M. A. Krąpiec

Opis:

The aim of the article is the forgotten dispute regarding the world-view value of Thomism, taking place in the early 1960s in the Polish Catholic press. I attempt to present and evaluate the theses and arguments of both sides (critics as well as advocates of Thomism). My claim is that the dispute anticipated the loud discussion with Thomism initiated by J. Tischner in the 1970s and designated the areas of confrontation, as well as, the content and the character of the arguments for and against Thomism.
Przedmiotem artykułu jest zapomniany spór na temat światopoglądowej wartości tomizmu, toczący się na początku lat sześćdziesiątych XX wieku w polskiej prasie katolickiej. Próbuję przedstawić tezy i argumenty obu stron oraz dokonać ich oceny. Twierdzę, że spór ten antycypował głośną dyskusję z tomizmem, podjętą przez J. Tischnera w latach siedemdziesiątych – wyznaczył obszary tej konfrontacji oraz treść i charakter argumentacji za i przeciw.

Źródło:

Folia Philosophica; 2018, 40
1231-0913
2353-9445

Pojawia się w:

Folia Philosophica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Językowa kreacja miasta w Bambino Ingi Iwasiów
Linguistic creation of city in Bambino by Inga Iwasiów

Autorzy:

Szlachta, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1595583.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

modern linguistics
linguistic view of the world
city
językoznawstwo współczesne
językowy obraz świata
miasto

Opis:

The article describes the linguistic mechanisms that create an image of Szczecin in the novel Bambino by Inga Iwasiów. The subject of examination are lexical and phraseological forms and word interactions which present an image of the city in three dimensions: spatial, social and both: historical and cultural. This lexical and semantic circle was made up by the names, usage of selected colloquial lexemes and non-standard verbal collocations. Linguistic mechanisms are various and contain also specifi c evaluation of used forms. The article is concluded with the observation that linguistic creation of Szczecin in analyzed novel is a multiaspectual and subjective construction.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2013, 12; 221-236
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Językowy obraz świata w tekstach Jana Jakuba Rousseau. „Wyznania” jako narracyjne konstruowanie tożsamości
A linguistic view of the world in texts by J.J. Rousseau “Confessions” as a narrative way of constructing identity

Autorzy:

Wasilewska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1388531.pdf

Data publikacji:

2015-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Tematy:

linguistic view of the world
autobiography
narrative way of constructing identity
cognitive antrophology
fiction

Opis:

In this text I have taken up a reflection upon one of the most important works by J.J. Rousseau, “Confessions”. The book is considered to belong to personal literature, so I treated it as an autobiographical narration. In the methodological research I used both the category of a linguistic view of the world and the category of constructing an identity in the linguistic and cognitive analysis. On the one hand Rousseau’s work can be considered as an autobiographical narrative, but on the other hand it can be treated as fiction. And it is the dualism of construction that allows the interpretation of the text in many ways, formal or poetic, as well as referring to the writer’s life. I recommend reading Rousseau’ s biography again in order to see the intersection of history and fictitious reality, to reconstruct the linguistic strategy of giving meaning by J.J. Rousseau in constructing “Confessions” as well as in constructing identity.

Źródło:

Problemy Wczesnej Edukacji; 2015, 29, 2; 67-80
1734-1582
2451-2230

Pojawia się w:

Problemy Wczesnej Edukacji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Filozofia biogenezy: Kategoria światła a natura życia
Philosophy of Biogenesis: The Category of Light and the Nature of Life

Autorzy:

Wnuk, Marian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084187.pdf

Data publikacji:

2021-12-21

Wydawca:

Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej

Tematy:

filozofia przyrody ożywionej
elektromagnetyczna natura życia
geneza życia
metafizyka światła
teologia światła
religia
światopogląd
philosophy of living nature
electromagnetic nature of life
genesis of life
metaphysics of light
theology of light
religion
world-view

Opis:

The problem of biogenesis is presented from the transdisciplinary point of view. Special attention is paid to: (i) the nature of life, (ii) definitions of life, (iii) the religious and theological aspects of the category of light, (iv) metaphysics of light, (v) biophysics of light, (vi) the relation between light and life, especially biophotons as the carriers of biological information. It is suggested the possibility of the reconstruction of the electromagnetic biogenesis. The significant works concerning above problems have been reviewed.

Źródło:

Teologiczne Studia Siedleckie; 2021, Teologiczne Studia Siedleckie XVIII (2021) 18; 183-200
1733-7496

Pojawia się w:

Teologiczne Studia Siedleckie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Peculiarities of the emotional sphere of the students of the displaced higher educational institutions during quarantine restrictions due to Covid-19
Cechy szczególnej sfery emocjonalnej studentów przesiedlonych uczelni w okresie obowiązywania ograniczeń kwarantanny z powodu koronawirusa Covid-19

Autorzy:

Hrytsuk, Oksana
Gritsuk, Yuriy
Ostenda, Aleksander

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38074503.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach

Tematy:

emotional sphere
emotional state
displaced higher educational institution
post-traumatic stress reaction
accentuation
world view
quarantine restriction
learning activitie
sfera emocjonalna
stan emocjonalny
wysiedlona uczelnia
reakcja na stres pourazowy
światopogląd
ograniczenie kwarantanny
zajęcia edukacyjne

Opis:

This study explores the peculiarities of the emotional sphere of the students of the displaced higher educational institutions during quarantine restrictions due to coronavirus COVID–19. It has been found that the events in the East of Ukraine, which began in the spring of 2014, have been traumatically stressful for most residents of this territory and the internally displaced young persons. The fast-spreading COVID-19 has become a global challenge for the students. This process is turned to be a rapid one, and not every student can rapidly change the way of life and the type of learning activities. The students are in isolation, the emotions of them are not positive, and each student copes with this situation differently. They are to develop new strategies that benefit their psychological well-being. The emotional states of the students of the displaced higher educational institutions in the conditions of COVID–19 remain poorly understood. Thus, the significance of this problem and the lack of relevant psychological studies have determined the subject of our study. It also has been shown that the traumatic stress under the bygone circumstances and the quarantine restrictions due to coronavirus COVID–19 has not only made an impact on the students but continues to do so through various factors and reasons. The fear is caused not only by the past events but also by the concern about the fate of the relatives and classmates who still dwell on the occupied territory. It is normal to be concerned; moreover, the students are trying to develop their subjectively active efficient position.
Niniejsze badanie dotyczy specyfiki sfery emocjonalnej studentów przesiedlonych uczelni w okresie obowiązywania ograniczeń kwarantanny z powodu koronawirusa COVID-19. Stwierdzono, że wydarzenia na wschodzie Ukrainy, które rozpoczęły się wiosną 2014 był traumatycznie stresujący dla większości mieszkańców tego terytorium i młodych przesiedleńców wewnętrznych. Szybko rozprzestrzeniający się COVID-19 stał się globalnym wyzwaniem dla studentów. Okazuje się, że proces ten przebiega szybko i nie każdy uczeń może szybko zmienić styl życia i rodzaj zajęć edukacyjnych. Uczniowie są w izolacji, ich emocje nie są pozytywne, a każdy uczeń inaczej radzi sobie z tą sytuacją. Mają opracować nowe strategie, które będą korzystne dla ich dobrego samopoczucia psychicznego. Stany emocjonalne studentów wysiedlonych uczelni w warunkach COVID-19 pozostają słabo poznane. Tak więc znaczenie tego problemu i brak odpowiednich opracowań psychologicznych zdeterminowały przedmiot naszego badania. Wykazano również, że traumatyczny stres w minionych okolicznościach i ograniczenia kwarantanny spowodowane koronawirusem COVID-19 nie tylko wpłynęły na uczniów, ale nadal mają wpływ na różne czynniki i przyczyny. Strach w ywołują nie tylko przeszłe wydarzenia, ale także obawa o losy bliskich i kolegów z klasy, którzy nadal mieszkają na okupowanym terytorium. Troska jest normalna; ponadto studenci starają się wypracować swoją subiektywnie aktywną, efektywną pozycję.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach; 2020, 12; 99-109
2082-7016
2450-5552

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

O przekazie uniwersalnym tekstów kultury na podstawie przysłów w języku hausa i polskim
Considering the Universal Message of Cultural Texts on the Basis of Hausa and Polish Proverbs

Autorzy:

Zając, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/522872.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Katedra Języków i Kultur Afryki. Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne

Tematy:

Hausa proverbs
cultural keywords
linguistic view of the world
comparative paremiology
universality of the message

Opis:

The paper concerns single-sentence texts recorded in different languages according to similar structural schemes, known as proverbs. It focuses on comparing the semantic content of proverbs in Hausa and Polish, but also takes into account the way of illustrating the concepts expressed by means of these contents. The applied methodology draws attention to the words most frequently used in proverbs, which (referring to Wierzbicka 1997) are considered to be cultural keywords, that is: words with a special cultural status. They encode contents that are important to the way the particular community functions. Based on the collection of proverbs by Kirk-Greene (1966), Yunusa (1977), Kłosińska (2011) and Adalberg (1889-94), pairs of proverbs having the same meaning (message) and the way of imaging (the same key words) in Hausa and Polish, have been found. The occurrence of such pairs of proverbs (e.g. Matambayi ba ya ɓata – “Who asks, does not stray”, Rigakafi ta fi magani – “Prevention is better than cure”) in languages geographically and culturally distant evokes the question of universal values, independent of the natural and cultural environment. Examples will be presented along with translation and explanation of meaning.

Źródło:

Afryka; 2018, 47; 11-28
1234-0278

Pojawia się w:

Afryka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Фрагмент национальной языковой картины мира в повести Н.В. Гоголя Шинель

Autorzy:

Соболева, Галина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2057451.pdf

Data publikacji:

2021-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

linguistic view of the world
a wide historical background
lexical unit
semantic analysis
individual author’s nominations

Opis:

This article discusses the peculiarities of the linguistic representation of the 19th century St. Petersburg as understood by the individual author. Through the analysis and description of the lexical units of the novel against a wide historical background, it is possible to reconstruct the details of the life of the city. Facts of a social, domestic, and cultural nature are revealed through a close examination of the writer’s idiosyncratic language, including fixed collocations, jargon words and names created by Gogol himself. The lexeme “shinel” and its various descriptions in accordance with civilian ranks, as well as other names contextually related to this uniform, are also examined.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2021, 3, XXVI; 87-100
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Nowatorstwo modernistycznej prozy Alfreda Döblina na przykładzie opowiadania "Die Ermordung einer Butterblume" (Mord na kwiecie kaczeńca)
The novelty of the modernist prose by Alfred Döblin on the example of the story 'Die Ermordung einer Butterblume' (The Murder of a Buttercup)

Autorzy:

Kołodziejczyk-Mróz, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/967367.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

German Expressionism
dualistic view of the world
study of psychosis
terror
ekspresjonizm niemiecki
dualistyczny obraz świata
studium psychozy
groza

Opis:

Alfred Döblin’s short story Die Ermordung einer Butterblume (The Murder of a Buttercup), from the collection Die Ermordung einer Butterblume und andere Erzählungen (1910–1911), is considered a key prose text of early German expressionism. It describes the deconstruction of an individual by nature, the superiority of which must be recognised by a man living in a big city, alienated and “uprooted” from nature. Any attempt to return to the original place of life is bound to fail. Employing a dual (real and surreal) image of the world, Döblin creates an innovative portrayal of the protagonist – Michael Fischer, presenting the reader with the world of his internal and external experience and treating his case as a study of psychosis.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

The Polish Language Is Not a Male-Chauvinistic Language (A Computer-Aided Research on the Polish Gender Category Presented in a Nutshell)
Język polski nie jest męskoszowinistyczny (krótka informacja o wspomaganym komputerowo badaniu nad rodzajem w języku polskim)

Autorzy:

Włodarczyk, Hélène

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/13132597.pdf

Data publikacji:

2023-01-04

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

rodzaj w języku polskim
lingwistyka interaktywna
językowy obraz świata
gender in Polish
interactive linguistics
linguistic view of the world

Opis:

I took up the topic of grammatical gender in Polish due to the fact that the theories of 5, 7 and even 9 genders (including the so-called personal-masculine gender in plural) accepted in Poland since the second half of the 20th century give rise to unnecessary difficulties for foreigners attempting at correctly building Polish sentences such as Matka i dziecko nie mogli się sobą nacieszyć. (‘Mother and child could not stop enjoying each other’). The research I conducted as part of interactive linguistics (using the Prolog artificial intelligence language and the SEMANA platform) showed that the theory distinguishing the category of gender from the category of animacy (as in comparative Slavic linguistics) is more economical and gives better results (than the theory of 9 genders) both in the analysis and production of utterances. Additionally, due to the “personal-masculine” gender introduced into Polish grammar, there arose a debate on the possible “male-chauvinistic” character of the Polish language, and consequently of the entire Polish culture. In response to this, I argue that one should not too hastily identify grammatical categories with cognitive categories, especially since in all European languages I know, it is the masculine gender which is the unmarked gender (-feminine). It follows from this that the masculine gender has two meanings, one broad and more abstract (e.g., man as a human being in general) and one narrow indicating only men (e.g., man as a male person). Recently, however, the non-marked meaning of the masculine gender has been undermined by the so-called inclusive speech. In Polish, in the plural, the so-called masculine-personal form indicates either a group of men or a group of entities among which is at least one human being regardless of gender (in the utterance quoted above, in which the verb nie mogli (‘could not’) exhibits the so-called personal-masculine form, the feminine noun matka (‘mother’) and the neuter noun dziecko (‘child’) constitute a collective subject that occurs in grammatical agreement with the verb form in the masculine gender, acting as an exponent of the category of humanity (not “masculinity”). Thus, the so-called personal-masculine form is used with the unmarked gender meaning of a personal (or human) form (+human, feminine). The research I conducted shows that in contemporary Polish the category of gender has the following meanings: masculine, feminine, and neuter, and the category of animacy: inanimate (-animate), human animate (+animate, +human), and non-human or animal animate (+animate, -human).
W niniejszym artykule podejmuję temat rodzaju w języku polskim ze względu na fakt, że upowszechniane w Polsce od drugiej połowy XX wieku teorie pięciu, siedmiu, a nawet dziewięciu rodzajów (w tym tzw. rodzaju męskoosobowego) sprawiają cudzoziemcom niepotrzebne trudności w poprawnym budowaniu polskich zdań typu: Matka i dziecko nie mogli się sobą nacieszyć. Badania, jakie prowadziłam w ramach lingwistyki interaktywnej (za pomocą języka sztucznej inteligencji Prolog oraz platformy SEMANA), wykazały, że teoria odróżniająca kategorię rodzaju od kategorii żywotności (jak w porównawczej lingwistyce słowiańskiej) jest bardziej ekonomiczna i daje lepsze wyniki (niż teoria dziewięciu rodzajów) tak w analizie, jak i w produkcji wypowiedzi. Ponadto wprowadzenie do gramatyki opisowej języka polskiego rodzaju męskoosobowego zapoczątkowało debatę nad rzekomo „męskoszowinistycznym” charakterem polszczyzny, a co za tym idzie – także całej kultury polskiej. W odpowiedzi na to twierdzę, że nie można zbyt pochopnie utożsamiać kategorii gramatycznych z kategoriami kognitywnymi, zwłaszcza że w znanych mi językach europejskich odróżniających rodzaj męski od żeńskiego rodzajem nienacechowanym jest rodzaj męski (-żeński). Z tego wynika, że rodzaj męski ma dwa znaczenia – szerokie i bardziej abstrakcyjne (np. człowiek) albo wąskie, wskazujące tylko na mężczyzn (np. mężczyzna). Ostatnio jednak charakter nienacechowany rodzaju męskiego został podważony przez tzw. mowę inkluzywną. W języku polskim w liczbie mnogiej tzw. forma męskoosobowa wskazuje albo na grupę mężczyzn, albo na grupę istot, wśród których znajduje się przynajmniej jedna istota ludzka niezależnie od płci – jak w cytowanym przykładzie wypowiedzi, w której czasownik nie mogli ma tzw. formę męskoosobową, a matka (rzeczownik rodzaju żeńskiego) i dziecko (rzeczownik rodzaju nijakiego) stanowią zbiorowy podmiot, który występuje w zgodzie z formą czasownika w rodzaju męskim jako wykładnik kategorii ludzkości (a nie „męskoosobowości”). Zatem tzw. forma męskoosobowa jest użyta z nienacechowanym znaczeniem rodzaju (-feminine) oraz z nacechowanym znaczeniem formy osobowej, czy inaczej ludzkiej (+human). Z przedstawionych badań wynika, że w języku polskim kategoria rodzaju ma obecnie następujące znaczenia: męski, żeński i nijaki, a kategoria żywotności: nieżywotny (-animate), żywotny ludzki (+animate, +human) i żywotny nieudzki (+animate, -human).

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-7
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Ewolucyjna teoria poznania a kognitywistyka
Evolutionary Epistemology and Cognitive Sciences

Autorzy:

Pleszczyński, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013416.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

teoria poznania
epistemologia ewolucyjna
ewolucyjna teoria poznania
kognitywistyka
reprezentacje
obrazy świata
epistemology
evolutionary epistemology
Cognitive Sciences
representations
picture of the world
view of the world

Opis:

In this article I am dealing mainly with the following notions: “perception apparatus” (Weltbildapparat), “view of the world” (Weltbild, picture of the world) and “representation”. The first and the second ones belong to the basic notions in the vocabulary of K. Lorenz’s evolutionary epistemology, the third in cognitive sciences. I seek to demonstrate the relationships between them. This analysis is put in a broader context, indicating the relationships between expensively developing cognitive sciences and evolutionary epistemology (much less popular today). It is quite easy to determine what the perception apparatus is, however, it is harder to state what the view of the world, especially in its ontological aspect, is. Nevertheless, the view of the representation in the context of evolutionary epistemology points to the fact that this notion is still unclear and many representational features can be assigned to objects which, as it seems, are not representations according to cognitive sciences.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 175-197
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Kobiety i mężczyźni w językowo-kulturowym obrazie świata w podhalańskich translacjach intrajęzykowych
Women and men in lingual-cultural picture of the world in translations of the Tatra Highlands intralinguistics

Autorzy:

Makowska, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38438712.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

language and cultural view of the world
intralinguistic translations
Polish highlanders’ dialect
język i kulturowe spojrzenie na świat
tłumaczenia wewnątrzjęzykowe
gwara góralska polska

Opis:

Tematem artykułu jest językowa kreacja mężczyzny i kobiety w języku i kulturowym spojrzeniu na świat, zawarta w dramatach pisanych w gwarze góralskiej. Autorzy analizowanych tekstów Jan Gutt-Mostowy i Aniela Gut-Stapińska adaptowali klasyczne komedie – Moliera i Fredrę – do ludowej rzeczywistości Podhala. Artykuł porusza problematykę małżeństw aranżowanych przez rodziców, interaktywnej i kulturowej dominacji mężczyzn, a także słabości męskich charakterów.
The subject of the article is a linguistic creation of men and women in language and cultural view of the world, contained in the dramas written in Polish highlanders’ dialect. Jan Gutt-Mostowy and Aniela Gut-Stapińska, the authors of the analysed texts, adapted classic comedies - Molière and Fredro to the folk reality of Podhale region. The article deals with the problems of marriages arranged by parents, interactive and cultural male domination, as well as with the weaknesses of male characters.

Źródło:

Językoznawstwo; 2013, 7; 87-97
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Herstory. The Value of Diaries as Sources for the Study of Women’s Independence Discourse: The Category of Viewpoint

Autorzy:

Hawrysz, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/35166868.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

point of view
personal document literature
women’s independence discourse
World War I

Opis:

The general aim of this outline is to indicate the diverse merits of women’s personal document literature for the study of women’s independence discourse. The specific objective is to identify the various points of view (understood as a linguistic category) that emerge in the texts regarding war and to reconstruct the image of war that emerges from the narratives of the female authors. Consequently, it can be said that the value of women’s personal document literature for researching women’s independence discourse is determined not only by its different perspective (presumably distinct from the male or official perspective) but also by the internal diversity within this discourse, which is connected to the broadly understood ideology.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2023, 30, 1; 41-55
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Próba obrony filozofii przyrody

Autorzy:

Latawiec, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013465.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

współczesna filozofia przyrody
klasyczna filozofia przyrody
filozofia przyrody
filozofia przyrodoznawstwa
filozofia w nauce
filozofia techniki
filozofia umysłu
bioetyka
medycyna
natura
przyroda
światopogląd naukowy
modern philosophy of nature
classical philosophy of nature
philosophy of nature
philosophy of science
philosophy in science
philosophy of technology
philosophy of mind
bioethics
medicine
nature
scientific world-view

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 319-322
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Odkrywanie własnej godności formą wspierania rozwoju osoby
Discovering One’s Own Dignity as a Form of Supporting the Development of a Person

Autorzy:

Marek, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340337.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

rozwój osoby
godność osoby
poznanie naturalne i religijne
światopogląd religijny
development of a person
dignity of a person
natural and religious cognition
religious view of the world

Opis:

Supporting the development of a person is done by undertaking manifold educational activities. One kind of them are activities tending to show the pupil his dignity. In looking for explanations of the problem one may be based on the acceptance of two orders of cognition: the natural one and the religious one. On the basis of the presented explanations it may be said that the religious view of the world may significantly support the processes of personal development, of achieving human maturity, and the abilities to take over responsibility in social life that are connected with them. This statement does not have the features of an absolute value, as cases that are contrary to this thesis may appear in these issues. Nevertheless, the fact that the religious (Christian) view of the world opens a more complete access to Transcendence – the source of the ultimate truth, including the truth about himself – to a person weighs in favor of the possibility that religion may support such development. It may also be assumed that in education referring to religious principles and norms we can see man and the world, in which he has to develop and live, in a different, more complete way. And what is more, the Christian view of the world envisions a person’s new meaning of his or her life.

Źródło:

Roczniki Pastoralno-Katechetyczne; 2011, 3; 79-89
2081-1829

Pojawia się w:

Roczniki Pastoralno-Katechetyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

„Zaszczytnie odznaczeni na polu naukowem”. Obraz polskich uczonych i badaczy w „Wędrowcu” (1863–1906)
“Zaszczytnie odznaczeni na polu naukowem”. The Image of Polish Scholars and Researchers in Wędrowiec (1863–1906)

Autorzy:

Pietrzak, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2135440.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polish press of the nineteenth century
scholar
linguistic image of the world
aspect
point of view

Opis:

The aim of the article is to present the linguistic image of Polish scholars and research- ers whose profiles, biographies and obituaries were published in the Warsaw weekly newspaper Wędrowiec (Traveller) in the second half of the nineteenth century. Ana- lysing the collected texts, the author distinguished a set of seven aspects which were taken into account by the journalists of Wędrowiec to present the profiles of the schol- ars. Those aspects are the following: the subject of research, scientific achievements, journalistic and publishing activities, didactic and educational activities, science-pro- moting activities, organisational activities, awards and distinctions. They were deter- mined by the points of view adopted by the authors of the texts. There are three domi- nant points of view: the one of an expert, a Pole and a positivist. These points of view coexist and complement each other. The expert and specialist informed the reader in detail about the scientific career and achievements of the scholars. The Polish publi- cist expressed his joy at the international success of his countrymen. He observed their research and scientific achievements with attention; especially those that influenced the development of fields important for the country. The positivist and journalist noticed and emphasised the utilitarian dimension of the scientific and research activities of the scholars.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2022, 29, 1; 137-159
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

¿Podríamos vivir en los mundos de Nelson Goodman? Reflexiones sobre el pluralismo de Goodman y su reconcepción de la filosofía
Could we live in Nelson Goodman’s worlds? Thoughts on Goodman’s pluralism and its reconception of philosophy

Autorzy:

Brugnami, Enrico

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407281.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

Nelson Goodman
world
pluralism
knowledge
construction
perspective
point of view
Mundo
Pluralismo
Conocimiento
Construcción
Perspectiva
Punto de vista

Opis:

The idea of living in a world seems to be obvious. Only a skeptical person would deny that we live in one, or that we are able to say it. And it is precisely because of skepticism that the existence and knowledge about the external world has been a recurring topic in the history of philosophy. Nelson Goodman has confronted this problem and has offered a constructivist and pluralist solution. This article explains these key points of Goodman's epistemology, as well as his ontological pluralism. Subsequently, I explain how, according to the author, these philosophical positions would imply a reconception of classical concepts of philosophy. Finally, I criticize the Goodmanian thesis that we can live in different worlds simultaneously and reconsider the problem from the perspectivist approach of the authors Manuel Liz, Margarita Vázquez and Antti Hautamäki.  
La idea de vivir en un mundo parece ser obvia. Solamente una persona escéptica negaría que vivimos en uno, o siquiera que podamos afirmarlo. Y precisamente por el escepticismo es que la existencia y el conocimiento del mundo exterior ha sido un tópico recurrente en la historia de la filosofía. Nelson Goodman se ha enfrentado a este problema y ha ofrecido una solución constructivista y pluralista. En este artículo se explican estos puntos clave de la epistemología de Goodman, así como su pluralismo ontológico. Posteriormente, se explica como estas posturas filosóficas implicarían, de acuerdo con el autor, una reconcepción de conceptos clásicos de la filosofía. Finalmente, someto a crítica la tesis goodmaniana de que podamos vivir en mundos distintos simultáneamente y reconsidero el problema desde el enfoque perspectivista de los autores Manuel Liz, Margarita Vázquez y Antti Hautamäki.

Źródło:

Forum for Contemporary Issues in Language and Literature; 2022, 3; 78-90
2391-9426

Pojawia się w:

Forum for Contemporary Issues in Language and Literature

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Dziewiętnastowieczne impresje z podróży do Włoch w perspektywie analizy kwantytatywnej leksyki wobec językowego obrazu świata (na przykładzie Listów z podróży po Włoszech Konstantego Gaszyńskiego)
Nineteenth century travel impressions from Italy in the perspective of a quantitative analysis of lexis in relation to the linguistic image of the world (on the example of Listy z podróży po Włoszech by Konstanty Gaszyński)

Autorzy:

Jedziniak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2174100.pdf

Data publikacji:

2022-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

quantitative linguistics
linguistic image of the world
point of view
travel impressions
lingwistyka kwantytatywna
językowy obraz świata
punkt widzenia
impresje z podróży

Opis:

The article aims to recreate the tourist view based on the observation of the lexical layer of texts in quantitative terms. The subject of the research is the most frequent lexis excerpted in the form of an frequency list from Listy z podróży po Włoszech by Konstanty Gaszyński. The collected material consists of 300 words. The most common vocabulary was grouped into 9 semantic-lexical circles and analyzed using the research tools of cultural linguistics. The research has indicated that it is possible to reconstruct, on the basis of the analysis of the most common lexis, both the points of view in the texts and the correlated profiles of the Italian space.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 83-101
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Potencjał badawczy kategorii kognitywistycznych. W poszukiwaniu nowej formuły dyskursu edukacyjnego

Autorzy:

Wiśniewska-Kin, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644638.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

the discourse of a textbook
the discourse of children
the cognitive science
the language image of the world
the text image of the world
point of view and perspective
type of rationality
method of categorizing

Opis:

In order to describe in detail the differences between the discourse of a textbook and the discourse of children I used categories - applied in the area of cognitive considerations - concerning the language image of the world and the text image of the world, as well as selected sub-categories: point of view and perspective, type of rationality, method of categorizing, stereotypical and axiological overview of the reality. I assumed that the choice of categories and subcategories will not only allow to investigate the imposed meanings of the textbook discourse, but – above all – will make it possible to notice the very process of formation, the emergence of the image of the world from the perspective of children. The adopted analysis model launches reflection on the necessary changes, exposes the oppressiveness of the language of the textbook and encourages exploring the conditions to initiate the language of children.

Źródło:

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2017, 12, 2; 173-184
2300-0422

Pojawia się w:

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Образы национальных характеров и юмористические персонажи балканских народов Южной Славии сквозь призму их стереотипного отображения в современных анекдотах
Obrazy charakterów narodowych i humorystyczne postacie bałkańskich ludów Południowej Slawii przez pryzmat ich stereotypowego wizerunku we współczesnych anegdotach
Images of national characters and humorous characters of the Balkan peoples of South Slavia through the prism of their stereotypical reflection in modern anecdotes

Autorzy:

Savchenko, Alexandr
Khmelevskiy, Mikhail

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127841.pdf

Data publikacji:

2022-02-03

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

анекдот
национальные стереотипы
картина мира
сербы
хорваты
боснийцы
черногорцы
образ
символ
национальный характер
anegdota
stereotypy narodowe
obraz świata
Serbowie
Chorwaci
Bośniacy
Czarnogórcy
obraz
symbol
charakter narodowy
anecdote
national stereotypes
view of the world
Serbs
Croats
Bosnians
Montenegrins
image
national character

Opis:

Предлагаемая статья посвящена рассмотрению одной из малых форм фольклора – анекдоту и более конкретно – этноанекдоту как способу отражения национальной специфики, национального колорита, форме выражения наиболее характерных особенностей менталитета и образа жизни определенного народа, нации, социальной группы. На примере текстов наиболее типичных и распространенных на славянских Балканах текстов анекдотов представлены наиболее типичные, характерные для представителей т.н. «сербохорватского языкового континуума» национально-специфические качества, отражаемые в подобных этноанекдотах, еще одной особенностью которых является то, что нередко национальные (авто)стереотипы объединены в собирательном образе (образах) – герое (или героях), наиболее ярко и во всей совокупности аккумулирующих и представляющих основные стереотипы, характерные для данной нации. Выводится заключение о том, что этноанекдоты, как особая тематическая разновидность анекдота, помимо прочего, содержат важную экстралингвистическую информацию и способны стать объективным источником для этнолингвистической и культурологической характеристики определенной страны и населяющих ее жителей.
Artykuł poświęcony jest analizie jednej z małych form folkloru – anegdoty, a dokładniej etnoanekdoty jako sposobu odzwierciedlenia narodowej specyfiki, narodowego kolorytu, formy wyrażenia najbardziej charakterystycznych cech mentalności i stylu życia określonego ludu, nacji, grupy społecznej. Na przykładzie najbardziej typowych i rozpowszechnionych na słowiańskich Bałkanach tekstów anegdot przedstawiono najbardziej charakterystyczne dla przedstawicieli serbochorwackiego kontinuum językowego narodowo-specyficzne cechy, odzwierciedlone w tego rodzaju etnoanegdotach. Ich dodatkową cechą jest to, że często narodowe (auto)stereotypy są połączone we wspólnym obrazie (obrazach) – bohatera (lub bohaterów) najbardziej wyraziście i w całości skupiającym i reprezentującym główne stereotypy charakterystyczne dla danego narodu. Przeprowadzona analiza pozwala wnioskować, że etnoanegdota, jako szczególna odmiana tematyczna anegdoty, zawiera między innymi ważne informacje ekstralingwistyczne i może stać się obiektywnym źródłem etnolingwistycznej i kulturoznawczej charakterystyki danego kraju i zamieszkujących go mieszkańców.
This article reviews one of the small forms of folklore – anecdote and, more specifically, ethno-anecdote (ethnic joke) as a way of reflecting national specifics, national colour, a form of expression of the most characteristic features of the mentality and way of life of a certain people, nation, social group. Based on texts of anecdotes that are most typical and widespread in the area of the Slavic Balkans, the characteristics of representatives of the so-called “Serbo-Croatian dialect continuum” are explored. Nationalspecific qualities reflected in ethnic jokes and stereotypes are discussed. It is concluded that ethnic jokes, as a special thematic kind of anecdote, contain, among other things, important extralinguistic information and can become an objective source when studying the ethnolinguistic and culturological characteristics of a particular country and its inhabitants.

Źródło:

Językoznawstwo; 2021, 15; 241-257
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce