Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "w XVI wieku" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Małżeństwo w nowożytnym Gdańsku w świetle XVI- i XVII-wiecznych portretówmieszkańców miasta.
Marriage in Early Modern Gdańsk in view of the 16th and 17th-century portraits of its citizens
Autorzy:
Jaśniewicz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560278.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
Gdańsk w XVI- i XVII- wieku
Opis:
The period of the Reformation came along with a new definition of marriage comprehended as fulfilling God’s law on Earth. Performing this imposed by God duty was essential both from personal perspective and for the benefit of the society. Marriage achieved, according to the Lutherans, the range of one of pillars of the Earth order, and in Calvinist version it took on the role of a joint between earth and divine orders. The representatives of both the of Reformation camps underlined the role of secular authorities in imposing moral standards. The supervision over the institution of marriage came in this way under secular jurisdiction which demanded laws according to God’s will. This formula was also accepted in Gdańsk. As ‘natural foundation of social order’ marriage was a state legally required. The portraits of the dwellers of Gdańsk reflect Early Modern system of beliefs and ideas related with the institution of marriage. A man, of a superior position in a family, was ascribed strength, wisdom, independence, good manners: all the features guaranteed him not only power over a wife and children, but also a success in a company, or even to a wider extent – in a society. Female features, such as ease in subordination, modesty, loyalty and fidelity, expressed the demanded from the male point of view attitude to a spouse and confirmed her assignment to a household sphere. Poses, gestures and facial expression of Gdańsk dwellers depicted in the discussed portraits serve a just performance of the ascribed to them roles. Valentin von Bodeck in the painting Allegory of marital virtue and Friedrich Gottlieb Engelcke were posed to indicate their social ease, the facial expression of a Gdańsk lawyer and Johann Konrad von Fichtel’s suggest distance and self assurance. In female portraits the feature stressed most is modesty, which in Agata von der Linde and Concordia Fichtel’s portraits is expressed by turning their eyes away, whereas in the lost portrait of a female patrician from the Cologne Neuerburg collection it can be easily read in her gesture of entwined hands, also submissiveness visible in leaning against her husband’s arm by Agata von der Linde, as well as the presence of a sheep in Anna Koopman’s portrait. Elegant clothes of female citizens of Gdańsk serve mostly accentuating their social position owed to their husbands. In view of the preserved or known thanks to iconographic sources portraits of Gdańsk citizens, the role of a husband was one of many performed by the city inhabitants during their lives. Whereas the female portraits are restricted only to paintings depicting these men’s wives or fiancées.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2012, 3(25); 2-16
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadawca i odbiorca w Dzienniku wyprawy Stefana Batorego pod Psków Jana Piotrowskiego
An addresser and a recipient in Jan Piotrowski’s Journal of Stefan Batory’s campaign against Pskov
Autorzy:
Ślęczka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401152.pdf
Data publikacji:
2019-01-09
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
The Russo-Polish Wars of the 16th century
wojny polsko-moskiewskie w XVI wieku
Opis:
Praca poświęcona jest śladom obecności autora i wizerunkowi odbiorcy w Dzienniku wyprawy Stefana Batorego pod Psków Jana Piotrowskiego. Autor, kanonik gnieźnieński i sekretarz królewski, sporządzał na zlecenie marszałka wielkiego koronnego, Andrzeja Opalińskiego, sprawozdania z postępów wyprawy i w regularnych odstępach czasu wysyłał swemu mocodawcy, informując go o postępach walk z Moskalami. Piotrowski kryje się za swoją relacją i niewiele można o nim powiedzieć na podstawie tego, co napisał. Jest bystrym obserwatorem, umiejętnie zbiera informacje, jednak rzadko pozwala sobie na prywatne i osobiste uwagi. Wizerunek odbiorcy ujawnia się wyłącznie pośrednio, poprzez to, co autor wybiera i mu przesyła. Andrzej Opaliński jest panem wymagającym, jednak potrafi zadowolić się tym, co jego agent zbiera w obozie Batorego. Interesują go nie tylko sprawy bezpośrednio związane z wojną, ale i postępowanie najważniejszych w Rzeczypospolitej osób (np. kanclerza Jana Zamojskiego).
The work is dedicated to the traces of the author’s presence and the image of the recipient in Jan Piotrowski’s Journal of Stefan Batory’s campaign against Pskov. The author, a canon of Gniezno and the royal secretary, prepared, on behalf of the royal marshal, Andrzej Opaliński, reports on the progress of the expedition and at regular intervals he sent them to his principal, informing him of the progress of the struggle with the Muscovites. Piotrowski hides behind his relations and there is little to say about him on the base of what he wrote. He is a keen observer who collects information skilfully but rarely allows himself for private and personal remarks. The image of the recipient is revealed only indirectly, through what the author chooses and sends to the addressee. Andrzej Opaliński is a demanding master but he can be content with what his agent collects in Batory’s camp. He is interested not only in matters directly connected with the war, but also in the actions of the most important persons in the Republic of Poland (eg. Chancellor Jan Zamojski).
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 23-37
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa publikacja na temat mecenatu książęcego na Śląsku Bogustaw Czechowicz -"Książęcy mecenat artystyczny na Śląsku u schyłku średniowiecza"
Autorzy:
Eysymontt, Rafał
Kaczmarek, Romuald
Witkowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560055.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
średniowiecze
Śląsk w XIV, XV, XVI wieku
Bogusław Czechowicz
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2006, 1(1); 88-94
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Kośmider z Ostrzeszowa. Zapomniany medyk z początku XVI wieku
Jan Kośmider from Ostrzeszów. A Forgotten Medic from the Beginning of the Sixteenth Century
Autorzy:
Sroka, Stanisław A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085459.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
Tematy:
Jan Kośmider z Ostrzeszowa, Uniwersytet
Krakowski w XVI wieku, Wydział Lekarski
Uniwersytetu Krakowskiego, Uniwersytet w Bolonii
w XVI wieku
Jan Kośmider from Ostrzeszów, University
of Krakow in the sixteenth century, Faculty of the Medicine
at the University of Krakow, University of Bologna
in the sixteenth century
Opis:
W artykule ukazano sylwetkę Jana Kośmidera, zapomnianego lekarza z początku XVI w. Jan po studiach odbytych w Krakowie wykładał przez kilka lat (1499- 1503) na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Uniwersytetu Krakowskiego. W 1511 r. uzyskał w Bolonii stopień doktora medycyny. Po powrocie do Polski inkorporował się do Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Krakowskiego. W 1513 r. był dziekanem tegoż fakultetu. Dał się poznać jako wytrwały obrońca prawa do wykonywania zawodu medyka tylko przez osoby legitymujące się doktoratem z tej dziedziny, za co czasami spotykały go szykany. Kariera Jana Kośmidera w Uniwersytecie Krakowskim była krótka ze względu na rychłą śmierć medyka w 1516 r. w trakcie panującej wówczas w Krakowie zarazy.
This article presents the life of Jan Kośmider, a forgotten physician from the beginning of the sixteenth century. After studying in Cracow, Jan lectured for several years (1499-1503) in the Faculty of Liberal Arts at the University of Krakow. In 1511, he obtained a doctorate in medicine in Bologna. After returning to Poland, he joined the Faculty of Medicine at the University of Krakow. He became the dean of that faculty in 1513. He was known as a persistent defender of restricting the right to practice medicine to only individuals holding a doctorate in the field, for which he was sometimes harassed. The career of Jan Kośmider at the University of Krakow was short due to his early death in 1516 during an outbreak of plague in Cracow at the time.
Źródło:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2020, 83; 30-36
0860-1844
Pojawia się w:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identyfikacja chłopców w księgach poznańskiego cechu złotników jako świadectwo rzemieślniczej kultury onimicznej w XVI wieku
Identification of apprentices in Poznań goldsmiths archive books as an evidence of craftsmen onimic culture in the 16th century
Autorzy:
Nowak-Pasterska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475733.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
onomastyka
antroponimia
poznański cech złotników w XVI wieku
nazwiska rzemieślników
onomastic sciences
anthroponymy
Poznań goldsmiths’ guild in 16th century
names of craftsmen
Opis:
Artykuł mieszczący się w obszarze badań antroponomastycznych pokazuje sposoby identyfikacji chłopców zapisywanych na naukę rzemiosła złotniczego do poznańskiego cechu złotników w XVI w. Analizie poddano rozbudowane modele nazewnicze, wyekscerpowane z ksiąg cechu złotników zdeponowanych w Archiwum Państwowym w Poznaniu, zawierające oprócz imienia i nazwiska rozmaite deskrypcje jednostkowe identyfikujące adeptów złotnictwa. Wspomniany materiał dotąd nie był w pełni wykorzystany w badaniach antroponimicznych. Jego analiza i interpretacja, będąca próbą uchwycenia XVI-wiecznej rzemieślniczej tradycji onimicznej, pozwoliła na dopełnienie historycznego antroponomastykonu miasta Poznania i scharakteryzowanie badanej grupy rzemieślniczej w wymiarze socjoonomastycznym.
The paper related to the area of anthroponomastic sciences shows the manners of identification young men enrolled in apprenticeship to Poznań goldsmiths’ guild in 16th century. Extensive naming models excerpted from the goldsmiths’ guild books deposited in the Poznań State Archives, including not only names but also various identifying descriptors, were analyzed in socioonomastic perspective. Mentioned language material has not been fully used in anthroponymy researches so far. The analysis and interpretation are a try to observe 16th century craftsmen onimic tradition and they allow to complete historical personal names of Poznań city.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2017, 31; 177-189
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznane fakty z życia rajcy wadowickiego Mateusza Kępki (zm. 1602), ojca Marcina Wadowity, w świetle dokumentów z Archiwum Parafialnego Bazyliki WNMP w Wadowicach z lat 1585, 1599 i 1616
Unknown facts of life councillor Mateusz Kepka (d. 1602), the father of Marcin Watowita, in the light of documents from the Parish Archives of the Assumption of the Blessed Virgin Mary Basilica in Wadowice in the years 1585, 1599 and 1616
Autorzy:
Graff, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/458336.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
Tematy:
Mateusz Kępka
Marcin Wadowita
kościół parafialny w Wadowicach
Wadowice w XVI i XVII wieku
Opis:
The author informs about the discovery of previously unknown sources in the Parish Archives of the oldest church in Wadowice, concerning a theologian, father Martin Wadowita also known as Mateusz Kępka. So far the figure of Mateusz Kępka has not been the focus of interest in the literature of the subject. Hence, the article is trying to confront new information with other archives, including those located at the Jagiellonian Library and the Archives of the Jagiellonian University. It turns out that the person in question was a city councilor belonging to the elite of the town of Wadowice, who could significantly affect the academic career of his son, Marcin. In the appendix, the author publishes 3 unknown sources concerning the foundation of the altar in the parish church in Wadowice, in which Mateusz Kępka, executing care over the money offered by the founder, was directly involved.
Źródło:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2015, 18; 13-25
1505-0181
Pojawia się w:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Boloński doktorat z prawa Wawrzyńca ze Słupcy (1517)
Wawrzyniec of Słupca’s Bologna Doctorate in Law (1517)
Autorzy:
Sroka, Stanisław A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955681.pdf
Data publikacji:
2021-12-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Universität Bologna im 16. Jahrhundert
Wawrzyniec ze Słupcy
kanonisches Recht
Universität Krakau im 16. Jahrhundert
Scholasteramt von Kjelzy
Uniwersytet Boloński w XVI wieku
prawo kanoniczne
Uniwersytet Krakowski w XVI wieku
scholasteria kielecka
University of Bologna in the sixteenth century
Wawrzyniec of Słupca
canon law
University of Krakow in the sixteenth century
Kielce scholastics
Opis:
W artykule zaprezentowano karierę Wawrzyńca ze Słupcy, ze szczególnym uwzględnieniem uzyskania przez niego doktoratu z prawa kanonicznego w Bolonii w 1517 roku. Boloński doktorat otworzył Wawrzyńcowi drogę do uniwersyteckiej kariery, wcześniej był on bowiem notariuszem publicznym, przyjął też niższe święcenia (akolitat). W 1521 roku wszedł w skład kolegium prawniczego Uniwersytetu Krakowskiego. Uzyskał też beneficja kościelne w postaci scholasterii kieleckiej i kanonii sandomierskiej. Ze względu na rychłą śmierć w 1528 roku kariera uniwersytecka Wawrzyńca ze Słupcy była krótka. Podczas egzaminu doktorskiego towarzyszyli mu w Bolonii jego koledzy ze studiów lub też inni Polacy, którzy byli tam wówczas przejazdem i chcieli zobaczyć na własne oczy przebieg egzaminu doktorskiego. Byli to: Jan Rybieński, prepozyt kruszwicki i kanonik gnieźnieński oraz poznański, Jan Łącki, kanonik poznański, a także Jan Międzyrzecki, Jan Łaski, Maciej Śliwnicki i Stanisław Szczawiński. W uniwersyteckich źródłach bolońskich zostali oni określeni mianem studentów bolońskich oraz kleryków diecezji gnieźnieńskiej, poznańskiej i ołomunieckiej. W artykule omówiono ich intelektualną drogę, często w historiografii mniej znaną, jak również pokazano, ale już bardziej skrótowo, ich późniejsze kariery.
Stanisław Sroka’s article presents the career of (Lawrence) of Słupca, with particular emphasis on his obtaining a doctorate in canon law in Bologna in 1517. The Bologna doctorate opened a way for Wawrzyniec to a university career, because earlier he was a public notary and he also accepted the minor orders (acolyte). In 1521, he became a member of the law college of the University of Kraków. He also obtained church benefices in the form of the Kielce scholastery (scholasteria) and the Sandomierz canonry. Due to his imminent death in 1528, the university career of Wawrzyniec of Słupca was short. During the doctoral exam, he was accompanied in Bologna by his fellow students or other Poles who were there at the time and wanted to witness the doctoral proceedings. This group included: Jan Rybieński, provost of Kruszwica and canon of Gniezno and Poznań, Jan Łącki, canon of Poznań, as well as Jan Międzyrzecki, Jan Łaski, Maciej Śliwnicki and Stanisław Szczawiński. In the sources at the University of Bologna, they were referred to as students of Bologna and seminarians of the Dioceses of Gniezno, Poznań and Olomouc. Sroka discusses their intellectual paths, often omitted in historiography, and briefly describes their subsequent careers.
In dem Artikel wird der Werdegang von Laurenz von Slupca (Wawrzyniec ze Słupcy) unter besonderer Berücksichtigung seiner Promotion im kanonischen Recht im Jahre 1517 in Bologna dargestellt. Der Bologna-Doktorat eröffnete ihm den Weg zu einer Universitätskarriere. Zuvor war er als öffentlicher Notar tätig und hatte auch niedere Weihen (Akolyth) erhalten. 1521 wurde er Mitglied von Collegium Iuridicum der Universität Krakau. Er erhielt auch kirchliche Pfründe, und zwar das Scholasteramt von Kjelzy (Kielce) und das Kanonikeramt von Sandomir (Sandomierz). Wegen seines frühen Todes im Jahre 1528 war die Universitätskarriere von Laurenz von Slupca von kurzer Dauer. Während seiner Doktorprüfung wurde er in Bologna von seinen Kommilitonen bzw. von anderen Polen begleitet, die sich dort zu dieser Zeit auf der Durchreise aufhielten und den Ablauf der Doktorprüfung mit eigenen Augen sehen wollten: Jan Rybieński — Propst von Kruschwitz (Kruszwica) und Kanoniker von Gnesen und Posen, Jan Łącki — Kanoniker von Posen, sowie Jan Międzyrzecki, Jan Łaski, Maciej Śliwnicki und Stanisław Szczawiński. In den Quellen der Universität Bologna werden sie als Bologneser Studenten und Kleriker der Diözesen Gnesen, Posen und Olmütz bezeichnet. Der Autor des Artikels beschäftigt sich mit ihrem intellektuellen Werdegang, der in der Geschichtsschreibung oft weniger bekannt ist, und stellt zugleich dar, wenn auch in kürzerer Form, ihre späteren Karrieren.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2021, 13; 220-240
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renesansowy zamek lubelski
Autorzy:
Wojciechowski, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537635.pdf
Data publikacji:
1954
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Lublin za Jagiellonów
Zamek lubelski
zabudowa terenu zamkowego w Lublinie
Brama Grodzka
pałac zamkowy w Lublinie
Zamek lubelski w XVI wieku
dom mansjonarzy zamkowych
przyziemie pałacu zamkowego
upadek zamku lubelskiego
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1954, 3; 178-182
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Niezadowoleni są, ale nie uciekać było spod Pskowa, a dotrwać do końca!” Jan Piotrowski o Litwinach
Autorzy:
Ślęczka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031015.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Lithuanians
Livonia
Jan Piotrowski
Andrzej Opaliński
Stefan Batory
diary
Polish–Russian wars in the 16th century
Pskov
Litwini
Inflanty
diariusz
wojny polsko-moskiewskie w XVI wieku
Psków
Opis:
The paper deals with the manner in which the Pole Jan Piotrowski, the author of the diary of Stefan Batory’s expedition to Pskov (1581-1582), depicted the Lithuanians participating in it. He rarely referred to stereotypical ideas about them, rather than this he described the reality that he observed and did not skew it towards the established beliefs.Although he valued his countrymen more, he could show courage and bravery of the Lithuanian soldiers, especially praising the raid of Krzysztof Radziwiłł’s troop. Somewhat more often, however, he reprimanded the Lithuanians: underestimated their number and combat quality, accused them of withdrawing too quickly from Pskov, emphasized their susceptibility to rumours. Among the citizens of the Grand Duchy of Lithuania, he most disliked  Chancellor Eustachy Wołłowicz, who hindered Piotrowski from fulfilling his mission and often refused access to the documents he possessed.The image we receive is inhomogeneous. It combines  bright and dark sides of fellow Lithuanian citizens, which makes it seem very credible.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 202-219
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sekret pierwszej polskiej książki kucharskiej w świetle XVI-wiecznej edukacji kobiet
The secret of the first Polish cook book, in the context of the education of women in the 16th century
Autorzy:
Świerczek, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459640.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
pierwsza polska książka kucharska, edukacja kobiet, kuchnia polska w XVI wieku, kultura staropolska, kuchmistrzostwo
first Polish cookbook, education of women, Polish cuisine in the sixteenth century, Old-Polish culture, Cookbook
Opis:
Methodology. The basic method of research work was the synthesis, the analysis of available scientific materials, helped to draw detailed conclusions of the study. The results and the findings. Studies have shown that mainly dealt with education of the boys. Noble families gave money for that their descendants have gained proper manners and knowledge by acquiring the necessary skills for future political activity. Descriptions associated with raising children only mention that the girls were prepared for the future role of the lady of the house. Education of women in the sixteenth century is the subject rarely undertaken in Polish literature. Examination of the problem in the context of the first Polish cookbook is undoubtedly an important part of learning about Polish culture. Education of women in the sixteenth century is a topic which has been written rarely in Polish literature because only boys were learning. At the turn of the fifteenth / sixteenth century a new ideological current was developed in Poland. Along with changes in cultural and mental coming from the royal court a change in many areas including education and the Polish kitchen. In the light of the available studies in history, women already used cookbooks, what is more, written in Polish.
Cel badań. Celem badania było opisanie kulinarnej edukacji kobiet w XVI-wiecznej Rzeczpospolitej oraz znalezienie odpowiedzi na pytania: Kto mógł posiadać książkę kucharską? Czy przygotowywano kobiety do prac w kuchni? Dla kogo było przeznaczone Kuchmistrzostwo? Jaki miało ono związek z edukacją kobiet? Metoda badań. Podstawową metodą badawczą zastosowaną w pracy była synteza, a także analiza dostępnych materiałów naukowych, które pozwoliły na próbę sformułowania szczegółowych wniosków z przeprowadzonych badań. Wyniki i wnioski. Badania wykazały, że zajmowano się głównie wychowaniem chłopców. Rodziny szlacheckie łożyły pieniądze na to, by ich potomkowie zdobyli odpowiednią ogładę oraz wiedzę nabywając niezbędne umiejętności do późniejszej działalności politycznej. Opisy związane z wychowaniem dzieci jedynie wspominają, że dziewczęta były przygotowywane do roli przyszłej pani domu. Na podstawie dostępnych opracowań historycznych wiemy już, że kobiety miały wówczas do dyspozycji książki kucharskie, co więcej były to prace napisane w języku polskim. Być może był to wynik rozwijającego się w Polsce na przełomie XV/XVI wieku humanizmu. Edukacja kobiet w XVI wieku jest tematem rzadko podejmowanym w polskiej literaturze. Rozpatrywanie problemu w kontekście pierwszej polskiej książki kucharskiej jest niewątpliwie ważnym elementem poznawania polskiej kultury.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2017, 7; 159-169
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The development of the parish network in the archdeaconry of Lublin until the end of the 16th century. The current state of research
Rozwój sieci parafialnej na terenie archidiakonatu lubelskiego do końca XVI wieku. Stan badań
Autorzy:
Chachaj, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784068.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
archidiakonat lubelski
rozwój sieci parafialnej w średniowieczu
rozwój sieci parafialnej w XVI wieku
the archdeaconry of Lublin
the development of the parish network in the Middle Ages
the development of the parish network in the 16th century
Opis:
Artykuł podsumowuje dotychczasowe ustalenia dotyczące rozwoju sieci parafialnej na terenie archidiakonatu lubelskiego w okresie od początku pojawienia się na tym obszarze struktur kościelnych do początków XVII wieku. Pracą, która miała fundamentalne znaczenie w badaniach dotyczących omawianego tematu było opracowanie Przemysława Szafrana, wydane w latach 50. ubiegłego wieku. Na zawarte w nim ustalenia do dziś powołują się badacze poruszający zagadnienie rozwoju struktur parafialnych na terenach położonych wokół Lublina. Do dzisiaj brak opracowania porównywalnego znaczeniem ze wspomnianą pracą, choć liczne przeprowadzone w ciągu ostatnich dekad badania wykazały, że jest ona już w bardzo dużym stopniu nieaktualna. Postulatem na przyszłość jest zatem przeprowadzenie kompleksowych badań dotyczących rozwoju struktur kościelnych na terenie Lubelskiego w pierwszych wiekach ich rozwoju i wprowadzenie do obiegu naukowego aktualnych danych na ten temat.
The article summarizes all the findings on the development of the parish network in the archdeaconry of Lublin in the period from the appearance of the church structures in this area until the beginning of the 17th century. The work which was of fundamental importance in research on the issue under discussion was the study by Przemysław Szafran, published in the 1950s. Researchers exploring the issue of the development of the church structures in the areas around Lublin still refer to the findings included in the work mentioned above. There is no other work which could be compared to Szafran’s one, despite the fact that numerous studies conducted in recent decades have revealed that it is already out of date. The postulate for the future is, therefore, conducting comprehensive research on the development of the church structures in the archdeaconry of Lublin in the first centuries of their development and presenting up-to-date data on this subject.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 112; 113-136
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz zarazy w świetle traktatu medycznego Piotra Umiastowskiego pt. Nauka o morowym powietrzu na czwory księgi przełożona (1591)
The Plague In Piotr Umiastowski’s Medical Treatise Nauka o Morowym Powietrzu na Czwory Księgi Przełożona (1591)
Autorzy:
Kowalska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929052.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Piotr
Nauka o morowym powietrzu
traktat medyczny
obraz choroby w polszczyźnie XVI wieku
słownictwo medyczne XVI wieku
leksyka wartościująca
Piotr Umiastowski
medical treatise
disease description in 16th-century Polish
medical terminology in 16th century
evaluative lexicon
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie obrazu zarazy wykreowanego przez Piotra Umiastowskiego w traktacie medycznym pt. Nauka o morowym powietrzu na czwory księgi przełożona (1591). W tym celu omawia się synonimię związaną z nazwami choroby, cechy i atrybuty zarazy oraz towarzyszących jej objawów, genezę epidemii, a także ukazuje metaforyczne sposoby postrzegania choroby. Analizy zmierzają do odtworzenia dawnego sposobu konceptualizowania choroby, który warunkowany jest z jednej strony ówczesnym poziomem sztuki medycznej, z drugiej zaś utrwalonym w języku potocznym wyobrażeniem choroby. W toku analiz uwagę zwraca się także na wybrane zabiegi językowe, kształtujące obraz choroby, zwłaszcza udział leksyki wartościującej oraz wybrane środki stylistyczne, związane z funkcją artystyczną (porównania, przenośnie, epitety).
This article aims to show the picture of the plague as created by Piotr Umiastowski in his medical treatise entitled Nauka o morowym powietrzu na czwory księgi przełożona from 1591. It discusses the synonymy connected with the names of illnesses, the features of the plague and its symptoms, the origins of the epidemic, as well as the ways illness can be perceived in metaphorical terms. The analyses are intended to show the past methods of conceptualising an illness, which was, on the one hand, determined by the medical science of sixteenth century, and, on the other, by the idea of illness as preserved in colloquial language. The research also points to chosen linguistic devices which form the image of an illness, in particular the evaluative lexicon and given stylistic devices that perform the artistic functions of language (comparison, metaphor, epithets).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6 Special Issue; 85-104
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies