Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "w średniowieczu" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 45
Tytuł:
Atlas historyczny Polski w badaniach nad średniowiecznym osadnictwem Polski. Związki Atlasu ze Słowikiem historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu
Historical Atlas of Poland in the study of the medieval settlement of Poland. The Atlas relationship to the Historical-Geographical Dictionary of the Polish Lands in the Middle Ages
Autorzy:
Piber-Zbieranowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18055666.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historical geography
history of settlements
Historical Atlas of Poland
Historical-Geographical Dictionary of the Polish Lands in the Middle Ages
Mazovia
geografia historyczna
historia osadnictwa
Atlas historyczny Polski
Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu
Mazowsze
Opis:
Artykuł przedstawia związki między dwiema pomnikowymi seriami opracowywanymi w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk – Atlasem historycznym Polski i Słownikiem historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu. Pod tym kątem omówiono ideę ich powstania, założenia koncepcyjne oraz dzieje powiązań instytucjonalnych. Odrębną część poświęcono analizie wykorzystania Atlasu w opracowywaniu Słownika, koncentrując się na tomach dotyczących Mazowsza.
This article presents the relationship between two monumental series developed at the Institute of History of the Polish Academy of Sciences – the Historical Atlas of Poland and the Historical-Geographical Dictionary of the Polish Lands in the Middle Ages. From this perspective, the author presents the idea of their development, conceptual assumptions and the history of institutional relations. A separate part is devoted to analysing the use of the Atlas in the compilation of the Dictionary, focusing on the volumes devoted to Mazovia.
Źródło:
Studia Geohistorica; 2022, 10; 172-188
2300-2875
Pojawia się w:
Studia Geohistorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery naturalne i antropogeniczne w rozwoju przestrzennym miasta średniowiecznego i nowożytnego na Śląsku. Analiza kartograficzna
Natural and Anthropogenic Barriers in the Spatial Development of Medieval and Modern Cities in Silesia. A Cartographic Analysis
Natürliche und anthropogene Barrieren in der räumlichen Entwicklung einer mittelalterlichen und neuzeitlichen Stadt in Schlesien. Eine kartographische Analyse
Autorzy:
Eysymontt, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177736.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Stadtgeschichte
Stadtplanung in Schlesien im Mittelalter
historia miast
urbanistyka Śląska w średniowieczu
history of cities
urban planning of Silesia in the Middle Ages
Opis:
Oczywistą granicą miasta średniowiecznego były mury miejskie, miasta nowożytnego zaś – pas fortyfikacji bastionowych. Należy zastanowić się nad uwarunkowaniami przebiegu tej granicy. Chodzi tu zarówno o uwarunkowania naturalne (przebieg rzek, usytuowanie jez usytuowania w bezpośrednim sąsiedztwie średniowiecznego i nowożytnego ośrodka żyznych terenów rolnych i wsi lub ludnych przedmieść opasujących ciasną pętlą mury miejskie. Dobrą ilustracją tego zjawiska są czasem nowożytne opisy miast (Bartłomiej Stein dla Wrocławia, Friderico Lucae dla Wołowa), częściej jednak historyczne materiały kartograficzne i niekiedy wyniki badań archeologicznych. Przypuszczalny przebieg wód daje czasem, tak jak w Środzie Śląskiej, podstawę do rekonstrukcji oryginalnego układu funkcjonalnego miasta. Bardziej oczywiste, choć warte zauważenia, są warunkowane przebiegiem nurtu rzeki układy przestrzenne miast (Bytom Odrzański, Krosno Odrzańskie).Układ przestrzenny miast warunkowany był również przez ich usytuowanie na terenach podgórskich. Łatwo dostrzec, jak czynnik ten wpływał na zagospodarowanie przestrzeni takich miejscowości, jak Bolków lub położona w Ziemi Kłodzkiej Bystrzyca Kłodzka. Takie górskie położenie było z jednej strony dla założycieli miast komplikacją, a z drugiej – szansą na bardziej efektowne ukształtowanie ich sylwety.Pewnym ograniczeniem dla rozwoju przedmieść mogły być także, tak jak to miało miejsce we Wrocławiu, intensywnie użytkowane podmiejskie wioski, szczególnie te usytuowane na południe od miasta. To sprawiało, że obszar ten przez długi czas nie mógł przekształcić się w przedmieścia. Inaczej było na północ od centrum, gdzie siatkę uliczną zaczynano organizować już w początku XVIII wieku.Ostatnim w końcu fenomenem były niezwykle intensywnie zagospodarowane przedmieścia Kątów Wrocławskich i Jeleniej Góry. Osłabiały one funkcje obronne tych miast. W Brzegu kontynuacja tej funkcji możliwa była dopiero po kilkukrotnej rozbiórce podmiejskich wiosek.
Die offensichtliche Grenze einer mittelalterlichen Stadt war ihre Stadtmauer und bei einer neuzeitlichen Stadt – eine ringsherum verlaufende Bastionsbefestigung. Dabei wirft sich die Frage auf, wodurch der Verlauf dieser Grenze bedingt war. Hier handelt es sich sowohl um natürliche Gegebenheiten (Flusslauf, Lage von Seen und Teichen, Struktur des Geländes) als auch um anthropogene Faktoren, die sich beispielsweise aus dem Vorhandensein von fruchtbarem Ackerland oder Dörfern bzw. bevölkerungsreichen Vorstädten in unmittelbarer Nähe der mittelalterlichen und neuzeitlichen Stadt ergeben. Dieses Phänomen wird manchmal durch neuzeitliche Stadtbeschreibungen (z.B. von Bartłomiej Stein für Breslau, von Friderico Lucae für Wohlau), häufiger jedoch durch historisches Kartenmaterial und gelegentlich durch Ergebnisse archäologischer Forschungen veranschaulicht. Der vermutete Verlauf der Gewässer bietet manchmal, wie in Neumarkt in Schlesien, eine Grundlage für die Rekonstruktion des ursprünglichen funktionalen Aufbaus der Stadt. Nicht weniger erwähnenswert sind die räumlichen Strukturen der Städte, die sich am Verlauf eines Flusses orientieren (Beuthen an der Oder, Crossen an der Oder).Die Stadtstruktur wurde auch durch ihre Lage in den Vorgebirgsgebieten bestimmt. Es ist leicht zu erkennen, wie dieser Faktor die räumliche Entwicklung von Orten wie Bolkenhain oder Habelschwerdt in der Grafschaft Glatz beeinflusste. Die gebirgige Lage war für Stadtgründer einerseits eine Erschwernis, andererseits eine Möglichkeit, das Stadtbild eindrucksvoller zu gestalten.Ein gewisses Hemmnis für die Entwicklung der Vororte könnte auch, wie im Falle Breslaus, die intensive Nutzung von Vorstadtdörfern dargestellt haben, insbesondere südlich der Stadtgrenzen. Dies führte dazu, dass sich das Gebiet lange Zeit nicht zu einem Vorort entwickeln konnte. Anders verhielt es sich nördlich des Stadtzentrums, wo bereits zu Beginn des 18. Jahrhunderts ein Straßennetz angelegt wurde.Noch ein anderes Phänomen lässt sich in Bezug auf die intensiv bewirtschafteten Vororte von Kanth und Hirschberg beobachten. Sie schwächten die Verteidigungsfunktionen der genannten Städte. In Brieg war die Aufrechterhaltung dieser Funktion erst möglich, nachdem die Vorstadtdörfer mehrmals abgerissen worden waren.
City walls were the obvious border of the medieval city, a function that in the modern city is fulfilled by a belt of bastion fortifications. It is necessary to consider the conditions that determined the line of this border. These are both natural (the course of rivers, the location of lakes and ponds, the lay of the land) and anthropogenic, the latter resulting, for example, from the city’s location in the immediate vicinity of a medieval and early modern center of fertile agricultural areas and villages or populous suburbs surrounding the city walls with a tight loop. A good illustration of this phenomenon is given in some modern descriptions of cities (Bartłomiej Stein’s for Wrocław, Friderico Lucae’s for Wołów), but more common are historical cartographic materials and occasionally also the results of archaeological research. The conjectural course of the waters, as in Środa Śląska, sometimes provides the basis for a reconstruction of the original functional layout of the city. More obvious, although worth noting, are the spatial systems of cities conditioned by the course of the river (Bytom Odrzański, Krosno Odrzańskie).The spatial layout of cities was also conditioned by their location in foothill areas. It is easy to see how this factor influenced the development of Bolków and Bystrzyca Kłodzka, located in the Kłodzko region. The mountainous location was, on the one hand, a complication for the founders of cities, while on the other – a chance for a more effective sculpting of the city’s position.As the case in Wrocław shows, the development of suburbs could have been hampered by intensive use of suburban villages, especially those located south of the city. This for a long time prevented the area from being transformed into suburbs. It was different north of the center, where the street network began to be organized at the beginning of the eighteenth century.The last phenomenon discussed in the article is the extremely intensive development of the suburbs of Kąty Wrocławskie and Jelenia Góra, which weakened the defensive functions of these cities. In Brzeg, this function was sustained thanks to a series of demolitions of the suburban villages.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 185-218
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Description of omens in the Chronicle of Novgorod
Opis wróżb w Kronice Nowogrodu
Описание приметы в Новгородской летописи
Autorzy:
Mishchuk, Anastasiia V.
Rudenko, Yuliia
Dei, Maryna O.
Skliar, Iryna S.
Kovalchuk, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311775.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
небесные знамения
астрономические явления
хроники
история Киевской Руси
wróżby astronomiczne
zjawiska astronomiczne
kroniki
historia Rusi Kijowskiej
światopogląd ludzi w średniowieczu
celestial omens
astronomical phenomena
writing of chronicles
history of Kievan Rus’
worldview of the medieval person
Opis:
The author of the article is interested in the attitude of the medieval person towards various astronomical phenomena, their aspiration to characterize these phenomena, to point out their connection with the historical events of the Novgorod Republic. The relevance of the study of our subject is that the analysis of the descriptions of omens in medieval literature, including chronicles, is poorly researched by well-known historians and mediaevalists. The purpose of the work is to find, examine, and analyze what omens the medieval person drew attention to, how they reacted to them, and how these are recorded in the chronicles. Methods such as descriptive, comparative, and comparative and collation were used in the article. Fragments of the Chronicle of Novgorod describing various celestial omens were collected and analyzed in the article. The novelty of the research is that the analysis of celestial omens recorded in the Chronicle of Novgorod has not been performed before, and they have not been given much importance in the interpretation of ancient records.
Автора статьи интересует отношение средневекового человека к различным астрономическим явлениям, его стремление охарактеризовать эти явления, указать на их связь с историческими событиями Новгородской республики. Актуальность изучения нашей темы заключается в том, что анализ описаний предзнаменований в средневековой литературе, в том числе и в хрониках, мало изучен известными историками и медиевистами. Цель работы – найти, рассмотреть и проанализировать, на какие приметы обращал внимание средневековый человек, как он на них реагировал и как они зафиксированы в летописях. В статье использованы такие методы, как описательный, сравнительный, сравнительно-сопоставительный. В статье собраны и проанализированы фрагменты Новгородской летописи, описывающие различные небесные предзнаменования. Новизна исследования состоит в том, что анализ небесных предзнаменований, зафиксированных в Новгородской летописи, ранее не проводился, и им не придавалось большого значения при интерпретации древних летописей.
Autorki artykułu interesuje stosunek człowieka średniowiecza do różnych zjawisk astronomicznych, jego dążenie do scharakteryzowania tych zjawisk, wskazania ich związku z wydarzeniami historycznymi Republiki Nowogrodzkiej. Istotność badań naszego tematu polega na tym, że analiza opisów wróżb w literaturze średniowiecznej, w tym w kronikach, jest słabo zbadana przez historyków i mediewistów. Celem pracy jest odnalezienie, zbadanie i przeanalizowanie, na jakie wróżby zwracał uwagę średniowieczny człowiek, jak na nie reagował i jak zostały one zapisane w kronikach. W artykule zebrano i przeanalizowano fragmenty Kroniki Nowogrodu opisujące różne astralne wróżby. Niniejsze badanie podejmuje  problem wróżb astralnych zapisanych w Kronice Nowogrodzkiej, który do tej pory nie był podejmowany, ponieważ w tym zakresie nie przywiązywano większej wagi do historycznych zapisów.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 86-107
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Jana Sacranusa z Oświęcimia Sacrae Theologiae Professoris (1443–1527) jako proboszcza w Proszowicach
The Activities of Jan Sacranus of Oświęcim Sacrae Theologiae Professoris (1443–1527) as a Parish Priest in Proszowice
Autorzy:
Żurek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37216326.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Jan Sacranus
Proszowice
proboszcz w średniowieczu
parafia
szpital
priest in a medieval town
parish
hospital
Opis:
Artykuł poświęcony jest mało znanej działalności Jana z Oświęcimia zwanego Sakranem, wybitnego uczonego, profesora teologii, związanej ze sprawowaną przez niego funkcją proboszcza w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Jana Chrzciciela w Proszowicach, małym mieście dawnego województwa krakowskiego. Sakran, objąwszy tę funkcję w początkach XVI w., pełnił ją ponad dwadzieścia lat. Należał do grona duchownych, którzy kumulowali różne beneficja, urzędy i godności. W artykule poszukiwane są odpowiedzi na pytania, jak w tej sytuacji Sacranus wywiązywał się z obowiązków plebana, związanych z jednej strony z cura animarum, z drugiej zaś ze spoczywającym na proboszczach obowiązku opieki nad majątkiem Kościoła. Analiza została oparta w głównej mierze na księgach miejskich Proszowic, źródłach do tej pory prawie niewykorzystanych w odniesieniu do badań nad działalnością Jana Sacranusa. Wyłania się z nich obraz tego wybitnego duchownego jako troskliwego opiekuna parafii proszowickiej, a przede wszystkim fundatora szpitala dla ubogich. Odnalezione zapiski źródłowe rzucają nowe światło na tę fundację. Artykuł stanowi przyczynek do badań nad rolą plebana i jego relacjami z wiernymi w społeczności parafii miejsko-wiejskiej w późnym średniowieczu oraz sytuacją parafii, w których probostwo obejmowali wybitni duchowni, uczeni, ludzie związani z kręgami władzy.
The article is devoted to the little known activities of Jan of Oświęcim (1443–1527), an outstanding scholar and professor of theology, as a parish priest in the town of Proszowice. Sakran assumed this function at the beginning of the 16th century and held it for over twenty years. He among those clergymen who accumulated various benefices. The analysis is based mainly on the town records of Proszowice, sources that have not yet been used for research on the activities of Jan Sacranus. What emerges from these records is a picture of Sakran as a caring guardian of the Proszowice parish, and, most importantly, the founder of a hospital for the poor. The new source records shed new light on this hospital founding.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 87-102
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ile zarabiał profesor Uniwersytetu Bolońskiego w późnym średniowieczu?
How much did a professor of the University of Bologna earn in late Middle Ages?
Autorzy:
Sroka, Stanisław A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763514.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Uniwersytet Boloński
zarobki profesorów w średniowieczu
wynagrodzenia w Bolonii w późnym średniowieczu
University of Bologna
salaries of professors in the Middle Ages
earnings in Bologna in late Middle Ages
Opis:
Artykuł jest poświęcony omówieniu wynagrodzeń profesorów Uniwersytetu Bolońskiego w późnym średniowieczu. Oparty jest na analizie zachowanych w Archiwum Państwowym w Bolonii wykazów wynagrodzeń wykładowców z XIV i XV w. Wynagrodzenia profesorów porównano z zarobkami przedstawicieli innych grup społecznych w Bolonii w tym czasie.
The paper is devoted to discussing the earnings of professors at the University of Bologne in late Middle Ages. It is based on the analysis of registers of lectures’ salaries from the 14th and 15th centuries, surviving in the State Archive in Bologna. The income of professors was compared to that of other social groups in Bologna at that time.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2023, 89; 51-60
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona małoletniego i dziecka w systemie prawnym Kościoła katolickiego
Child Protection in the Legal System of the Catholic Church
Autorzy:
Klimkiewicz, Daniel
Mazur, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679004.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Tematy:
dziecko w starożytności i średniowieczu
wychowanie katolickie
kościelne prawo rodzinne
nadużycia seksualne
małoletnie ofiary
the child in antiquity and the Middle Ages
Catholic education
ecclesiastical family law
sexual abuse
underage victims
Opis:
Celem artykułu jest omówienie kościelnych reform legislacyjnych, które dotyczą małoletnich. Zarys praw należnych dzieciom rozpoczyna się od starożytności, w ramach którego przedstawiono sytuację chrześcijan w społeczeństwie grecko-rzymskim basenu Morza Śródziemnego, w którym obowiązywało prawo rzymskie nie do końca przestrzegane. W artykule odniesiono się do średniowiecza, aby zbadać, czy ustawodawstwo zawierało przepisy prawne dotyczące ochrony małoletnich. Po krótkim historycznym nawiązaniu, Autorzy przedstawili proces ewolucji kościelnego systemu prawnego względem małoletnich, dzieląc go na trzy etapy. Obecny system prawny Kościoła katolickiego wchodzi w czwarty okres ewolucji, dlatego Państwo i Kościół powinni wykorzystywać narzędzia prawne, aby chronić małoletnich i dzieci.
The purpose of this article is to discuss ecclesiastical legislative reforms that affect minors. An outline of the rights due to children begins with antiquity, addressing the situation of Christians in the Greco-Roman society of the Mediterranean basin, where Roman law was in force but not fully respected. The article refers to the Middle Ages to examine whether legislation contained legal provisions for the protection of minors. After a brief historical reference, the Authors presented the process of evolution of the Church’s legal system towards minors, dividing it into three stages. The current legal system of the Catholic Church is entering the fourth period of evolution, and therefore the State and the Church should use legal tools to protect minors and children.
Źródło:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2023, 18, 20 (1); 137-156
2719-3128
2719-7336
Pojawia się w:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki kariery naukowej i praca dydaktyczna Józefa Garbacika w latach 30. XX wieku
The beginnings of Józef Garbacik’s academic career and didactic work in the 1930s
Autorzy:
Garbacik, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28689960.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Józef Garbacik
krakowskie środowisko historyczne
kariera naukowa
stosunki polsko-włoskie w średniowieczu i czasach nowożytnych
dydaktyka
nauczyciele szkół średnich
popularyzacja historii
Kraków’s historical milieu
academic career
Polish-Italian relations in the Middle Ages and modern times
didactic work
secondary schools teachers
publications promoting the history
Opis:
Artykuł omawia studia, pracę dydaktyczną i pierwsze próby aktywności naukowej ciekawej postaci krakowskiego środowiska historycznego XX w., jaką był – pochodzący z ziemi jasielskiej – Józef Garbacik. Charakteryzujący się barwną osobowością mediewista swoje pierwsze kroki badawcze stawiał po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 30. XX w. W 1932 r. uzyskał doktorat na podstawie rozprawy Studia nad stosunkami polsko-włoskimi w XV wieku. Potem aktywnie udzielał się w Polskiej Akademii Umiejętności i krakowskim Oddziale Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz podjął pracę w szkolnictwie średnim w Krakowie i Kielcach. Nie rezygnując z drogi naukowego rozwoju, publikował prace dotykające szeroko pojętej regionalistyki, odbywał podróże zagraniczne do Italii i poszerzał swoje badania nad relacjami Królestwa Polskiego z Wenecją i Kurią Rzymską.
The article discusses studies, didactic work and the first attempts at the academic activity of an interesting figure of the Kraków historical milieu of the twentieth century, Józef Garbacik, who came from the Jasło region. Characterised by a colourful personality, the medievalist took his first research steps after graduating from Jagiellonian University in the 1930s. In 1932, he obtained a PhD degree after defending his dissertation Studia nad stosunkami polsko-włoskimi w XV wieku [Studies on Polish-Italian relations in the 15th century]. Next, he was actively involved in the activities of the Polish Academy of Arts and Sciences and the Kraków Branch of the Polish Historical Society, and started working in secondary education in Kraków and Kielce. Without giving up the path of academic development, he published works on broadly understood regional studies, travelled abroad to Italy, and expanded his research on the relations of the Kingdom of Poland with Venice and the Roman Curia.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2023, 14; 91-111
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tortury w świetle bulli Ad extirpanda (1252) papieża Innocentego IV
Torture in Light of the Bull Ad extirpanda (1252) of Pope Innocent IV
Autorzy:
Sadowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308720.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Innocenty IV
tortury w średniowieczu
prawo rzymskie
Innocent IV
torture in the Middle Ages
Roman law
Opis:
W niniejszym artykule autor omawia treść bulli Ad extirpanda z 1252 r. i szuka odpowiedzi na pytanie dlaczego papież Innocenty IV zezwolił w niej władzy świeckiej i kościelnej na stosowanie tortur w procesach przeciwko heretykom. Dotyczyło to tak oskarżonych jak i świadków. Ceniony romanista, jakim był Sinibaldo Fieschi działał w okresie średniowiecznej odnowy prawa rzymskiego. Niewątpliwie to, jak i wiele innych czynników, np. rozwój inkwizycji, rzutowało na decyzję papieża. Sama kwestia tortur w bulli potraktowana została dość marginalnie, a dokument bardziej dotyczył postępowania inkwizycyjnego. W artykule dominuje metoda historyczno-prawna, ale autor sięga także do tych dogmatyczno-prawnych czy porównawczych. Zanim szczegółowo omowi treść bulli i racje jej ogłoszenia pochyla się nad postacią i nauczaniem Innocentego IV, który między 1213, a 1225 r. studiował prawo w Bolonii. Bulla z 1252 r. była adresowana do przywódców wszystkich komun Italii, czyli do podestów, rektorów, rad Lombardii, Romanii, Marchii Trewizańskiej. Tortury były środkiem do uzyskania przyznania się do winy, które było bardzo ważne w katalogu rożnych środków dowodowych, jak przysięga stron, świadkowie, sądy boże czy dokumenty. Tortury w świetle konstytucji 25 omawianej bulli nie powinny prowadzić do utraty członków ciała czy samego życia. Ich celem było doprowadzenie heretyków do wypowiedzenia swoich błędów i oskarżenia innych heretyków im znanych. Sama zaś procedura inkwizycyjna wzmacniała władzę papieża czy biskupów. Była bardziej racjonalna od ordaliów.
In this paper, the author discusses the content of the bull Ad Extirpanda of 1252 and seeks an answer to the question why Pope Innocent IV allowed in it for secular and ecclesiastical authorities to use torture in trials against heretics. This applied to both the accused and the witnesses. Sinibaldo Fieschi, the valued Romanist, was active during the medieval renewal of Roman law. Undoubtedly, this and many other factors, such as the development of the Inquisition, influenced the Pope's decision. The very issue of torture in the bull was treated quite marginally, and the document was more concerned with inquisitorial proceedings. This paper is dominated by the historical and legal method, but the author also reaches for the dogmatic and legal or comparative methods. Before discussing in detail the content of the bull and the reasons for its announcement, the paper focuses on the figure and teaching of Innocent IV, who, between 1213 and 1225, studied law in Bologna. The bull of 1252 was addressed to the leaders of all Italian communes, i.e. to the podests, rectors, councils of Lombardy, Romagna, and the Marchia Tervisina. Torture was a means of obtaining a confession, which was very important in the catalogue of various sources of evidence, such as oaths sworn by the parties, witnesses, God's judgments, or documents. In light of Constitution 25 of the bull in question torture should not lead to the loss of body members or life itself. It purpose was to get heretics to recant their errors and accuse other heretics known to them. The inquisitorial procedure itself strengthened the power of the Pope and the bishops. It was more rational than trial by ordeal.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 1; 435-454
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nativitas Martini Luther heretici, czyli o horoskopie urodzenia Marcina Lutra w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej
Nativitas Martini Luther heretici, or the Birth Horoscope of Martin Luther in the Collection of the Jagiellonian Library
Autorzy:
Konarska-Zimnicka, Sylwia
Śnieżyńska-Stolot, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33775905.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Martin Luther
Michał Falkener of Wrocław
astrology in the Middle Ages and the Renaissance
natal charts
prognostics
Marcin Luter
Michał Falkener z Wrocławia
astrologia w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej
horoskopy
prognostyki
Opis:
Marcin Luter był wybitną postacią, która wywarła wielki wpływ na XVI-wieczną Europę. Niektórzy uważali go za wybitnego przywódcę religijnego i reformatora, który dostrzegał potrzebę poprawy sytuacji w Kościele katolickim, inni widzieli w nim heretyka, który spowodował rozłam w Kościele. Sam Luter oraz wszystko, co z nim związane, wzbudzało duże zainteresowanie zarówno jemu współczesnych, jak i ludzi żyjących w późniejszych czasach. Astrologia natomiast była tą dziedziną badań, która w średniowieczu i we wczesnej epoce nowożytnej wyjaśniała wszystkie wydarzenia za pomocą oddziaływania ciał niebieskich. Nie dziwi więc, że tak ważna postać, jak Marcin Luter, również stała się obiektem zainteresowania astrologów. W Bibliotece Jagiellońskiej znajduje się nie analizowany wcześniej tekst Nativitas Martini Luther heretici, na który składa się horoskop urodzinowy Lutra, fragment jego do ojca z 1521 r. oraz prognostyk astrologiczny, objaśniający wykres horoskopowy. W artykule zamieszczono dokładną analizę tego horoskopu oraz aneks źródłowy z tekstem źródła.
Martin Luther was a prominent person who had a great impact on 16th century Europe. Some people regarded him as a distinguished religious leader and reformer who noticed the need to improve the situation in the Catholic Church, while others saw him as a heretic who caused a split within the Church. He and everything related to him attracted significant interest of both his contemporaries and people living in later times. Astrology was a field of study which, in the Middle Ages and early modern times, explained all events by means of planetary determinism or predestination, particularly by the Saturn and Jupiter conjunction. In the Jagiellonian Library, there is a text which has not been discussed before, entitled Nativitas Martini Luther, heretici, which consists of a birth chart, a fragment of Luther's letter to his father in 1521, as well as a iudicium. The article contains a detailed analysis of this horoscope and a source annex with the text of the source.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 95-121
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chivalric migrations to Bohemia in the 13th century and the perspectives of research into them: Hoyer’s of Friedeburg case reconsidered
Autorzy:
Pauk, Marcin R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177377.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
migracje rycerskie w pełnym średniowieczu
Czechy w XIII w.
czeski dwór królewski za Przemyślidów
chivalric migrations in the High Middle Ages
Bohemia in the 13th century
Czech royal court under the Přemyslids
Opis:
The article addresses key issues, as well as the methodology, opportunities and research limitations in the study of chivalric migrations to Central Europe in the 13th century. The case study concerns the court career of the Saxon nobleman Hoyer of Frideburg in Bohemia.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2022, 4(35); 33-57
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La partecipazione dei duchi di Masovia alle spedizioni armate di Ladislao II Jagiellone contro l'Ordine Teutonico come manifestazione dell'adempimento degli obblighi feudali
Participation of the Mazovian dukes in the armed expeditions of Władysław II Jagiełło against the Teutonic Order as a manifestation of the fulfillment of feudal obligations
Autorzy:
Jeż, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174980.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Piastowie mazowieccy
księstwo mazowieckie
Władysław II Jagiełło
Zakon Krzyżacki
konflikty zbrojne w średniowieczu
the Mazovian Piasts
the Duchy of Mazovia
the Teutonic Order
medieval armed conflicts
Opis:
Za panowania Władysława Jagiełły (1386-1434) Piastowie mazowieccy aktywnie uczestniczyli we wszystkich konfliktach zbrojnych toczonych pomiędzy swoim suwerenem a siłami Zakonu Krzyżackiego – na początku lat dziewięćdziesiątych XIV w.; w czasie tzw. wielkiej wojny z Zakonem Krzyżackim 1409-1411; w walkach 1414 r.; w krótkotrwałej wyprawie 1419 r. (zaniechanej na skutek interwencji wysłannika Zygmunta Luksemburskiego, arcybiskupa Mediolanu Bartłomiej de Capra) i w wojnie 1433 r. W ten sposób król Władysław II wzmacniał własne siły wojskowe, zapewniał lepszą aprowizację dla swoich wojsk i uniemożliwiał Piastom mazowieckim (zwłaszcza Siemowitowi IV) opowiedzenie się po stronie zakonu.
During the reign of king Władysław II Jagiełło (1386-1434), the Mazovian Piasts participated actively in all conflagrations between their sovereign and forces of the Teutonic Order: at the beginning of the 1390s; during the so-called great war against the Teutonic Order 1409-1411; in warfare of 1414; in a short-lived military expedition of 1419 (abandoned due to the intervention of Sigismund of Luxembourg's envoy, Bartholomew de Capra, Archbishop of Milan) and in the war of 1433. In this way, king Władysław II strenghtened his army, provided better supplies for his troops, and prevented the Mazovian Piasts from siding with the Teutonic Order.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 77-87
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa lista uczestników zjazdu monarchów w Budzie w 1412 r.
A new list of participants in the royal summit in Buda, 1412
Autorzy:
Sosnowski, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520786.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
zjazd monarszy w Budzie (1412)
Buda w średniowieczu
Zygmunt Luksemburski
Władysław Jagiełło
royal summit in Buda (1412)
mediaeval Buda
Sigismund of Luxemburg
Opis:
Artykuł przedstawia niewydaną dotąd listę uczestników zorganizowanego przez Zygmunta Luksemburskiego zjazdu monarszego w Budzie w 1412 r., znajdującą się w rękopisie Universitätsbibliothek Leipzig, Ms 1309. Uwagę poświęcono zawartości rękopisu, miejscu i czasowi jego spisania oraz proweniencji. Jest to najbogatsze źródło do rekonstrukcji uczestników zjazdu, zawiera blisko dwukrotnie więcej nazw własnych niż znana dotąd inna lista, zachowana na karcie przechowywanej w Magyar Nemzeti Levéltár, DL 39277. Do artykułu dołączono edycję listy, z możliwie pełną identyfikacją występujących tam postaci.
The article presents a previously unpublished list of participants in the 1412 royal summit organised by Sigismund of Luxembourg in Buda, found in the manuscript kept in the Universitätsbibliothek Leipzig, Ms 1309. Attention is paid to the manuscript’s content, the place and time of its origin and its provenance. The richest source for reconstructing the summit’s participants, the list contains almost twice as many personal names as the other list known to date, is preserved on a folio held in the Magyar Nemzeti Levéltár, DL 39277. The final part of the article is an edition of the list, with an attempt at identifying persons listed therein.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2022, 60; 133-161
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza o prawie w ujęciu Izydora z Sewilli
Knowledge of the Law as Understood by Isidore of Seville
Autorzy:
Dębiński, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049873.pdf
Data publikacji:
2022-03-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Izydor z Sewilli
Etymologiae
prawo w średniowieczu
Isidore of Seville
Etymology
law in the Middle Ages
Opis:
Przedmiotem artykułu są niektóre aspekty problematyki prawnej w ujęciu Izydora z Sewilli. Punktem wyjścia jest krótka charakterystyka jego Etymologii, dzieła uznawanego za pierwszą encyklopedię chrześcijaństwa. Zabieg ten pozwala lepiej rozeznać usytuowanie zagadnień prawnych w strukturze dzieła. Następnie przedstawiono organizację, podział i charakterystykę materiału prawnego w księdze V. De legibus, nazywanej Traktatem o prawie. W kolejnym paragrafie omówiono zagadnienia prawne, które zostały ulokowane przez Sewilczyka w innych księgach Etymologii.
The subject of this article presents selected aspects of the legal problems according to Isidore of Seville. The starting point of the analysis consists of a brief characterization of his Etymology, a work considered as the first encyclopedia of Christianity. This device allows to better examine the place of legal issues in the structure of the work. The author then presents the organization, division, and characteristics of the legal material in Book V. De legibus, also referred to as the Treatise on Law. The following paragraph discusses the legal issues included by Sevillian in other chapters of the Etymology.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2022, 1; 125-141
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksandra Gieysztora badania nad Mazowszem
Autorzy:
Samsonowicz, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900641.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Aleksander Gieysztor (1916–1999)
Mazowsze w średniowieczu
historia
historiografii polskiej
Mazovia in the Middle Ages
history of
Polish historiography
Opis:
The author attempts to evaluate the achievements of Aleksander Gieysztor (1916-1999) in the field of research on medieval Mazovia. He points to the comparative method as the basis for Gieysztor’s research and a presentation of local phenomena against a broad historical background as a characteristic feature of his research.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 263-277
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo w okresie rewolucji husyckiej
Law during the Hussite Revolution
Autorzy:
Korbel, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394400.pdf
Data publikacji:
2021-07-10
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Hussite movement
Hussite revolution
law in the Middle Ages
ruch husycki
rewolucja husycka
prawo w średniowieczu
Opis:
Na przełomie XIV i XV wieku w Królestwie Czeskim zaczął krystalizować się ruch wzywający do zreformowania Kościoła katolickiego. Opierając się na nauczaniu Johna Wiklifa , a następnie Jana Husa próbowano w sposób oddolny wpłynąć na hierarchię kościelną i przekonać ja do dokonania niezbędnych zmian i rzeczywistego wypełniania głoszonych nauk. Niestety, nauczanie Husa spotkało się z potępieniem, a on sam wezwany na sobór w Konstancji, mimo posiadania glejtu bezpieczeństwa od cesarza Zygmunta Luksemburczyka został jako heretyk w 1415 roku spalony na stosie. Doprowadziło to do radykalizacji dużej części mieszkańców Królestwa Czeskiego. Próby siłowego powstrzymania narastającego wrzenia religijnego, społecznego i narodowościowego doprowadziły do wybuchu w 1419 roku rewolucji trwającej do roku 1437.  Artykuł niniejszy jest próbą przybliżenia husyckiego programu i praktycznego jego wcielania w życie w zakresie rewolucyjnej zmiany systemu prawnego. Jakie normy prawne husyci odrzucili i dlaczego oraz czym chcieli je zastąpić?   
At the turn of the 14th and 15th centuries, a movement calling for the reform of the Catholic Church began to crystallize in the Kingdom of Bohemia. Based on the teachings of John Wiklif and later — John Hus, attempts were made to influence the church hierarchy at the grassroots level and convince them to make the necessary changes, and actually follow the doctrines they preached. Unfortunately, Hus' teaching was condemned, he was summoned to the Council of Constance, and despite having a safe-conduct voucher from the Emperor Sigismund of Luxemburg, he was burned at the stake as a heretic in 1415. This event led to the radicalisation of a large part of the population of the Bohemian Kingdom. The attempts to forcefully stop the growing religious, social and national turmoil led to the outbreak of a revolution in 1419, which lasted until 1437. This article is an attempt to present the Hussite programme and its practical implementation with regard to revolutionary change of the legal system. Which legal norms did the Hussites reject and why, and how did they want to replace them?
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 57-76
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 45

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies