Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "vilnius region" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
„Litwinów zlikwidować, Łotyszów wypuścić”. Wileńszczyzna 1944
„Eliminate the Lithuanians, Release the Latvians.” Vilnius Region 1944
Autorzy:
Balbus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40809849.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
Tematy:
okupacja niemiecka Polski
Armia Krajowa
Wileńszczyzna
Litwa
jeńcy wojenni
egzekucje
German occupation of Poland
Polish Home Army
Vilnius region
Lithuania
prisoners of war
executions
Opis:
Opracowanie ukazuje egzekucje jeńców dokonywane przez brygadę por. Gracjana Froga „Szczerbca” pod Wilnem, mające miejsce w czasie działalności bojowej tegoż oddziału Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej. Przedstawione zostały motywy, przypadki i przebieg wydarzeń. Niewątpliwie przy każdej zarysowanej egzemplifikacji będzie konieczność przeprowadzenia w przyszłości pogłębionych badań umożliwiających doprecyzowanie szczegółów tych dramatycznych wydarzeń z okresu niemieckiej okupacji Polski. Studium powstało w oparciu o relacje i wspomnienia polskich weteranów oraz raporty policji litewskiej i niemieckiej.
The study shows the executions of prisoners of war carried out by the Polish Home Army (AK) brigade of Lieutenant Gracjan Frog, alias “Szczerbiec” near Vilnius, in 1944. The motives, cases, and course of these dramatic events are presented. They took place during the occupation of Poland by the German army. The text was based on the accounts and memories of Polish veterans as well as reports from the Lithuanian and German police.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2023, 17, 1; 81-111
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Action research in the Vilnius region
Autorzy:
Sikora, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644577.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Action research
engaged anthropology
The Vilnius region
cooperation
Opis:
The author in his text dedicated to action research made in the Vilnius region, Lithuania (a project realized by undergraduate students, PhD students, and one of the employees of the Chair of Ethnology and Anthropology University of Wrocław and a Lithuanian partner), presents an approach of engaged anthropology, basing on the characteristics important for it: cooperation, dialogism, openness, voluntariness. The paper presents the main features of the methodology of action research and further – the objectives and results of the research. It describes the cooperation between the academic anthropologists and non-professionals, moreover – the reflections on fieldwork and the problems that researcher has to cope with.
Źródło:
Prace Etnograficzne; 2013, 41, 3; 157-168
0083-4327
2299-9558
Pojawia się w:
Prace Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Augustinasa Voldemarasa jako kreatora litewskiej polityki zagranicznej wobec Polski, Niemiec i ZSRR w latach 1926–1929
Activity of Augustinas Voldemaras as the Author of Lithuanian Foreign Policy towards Poland, Germany, and the USSR in 1926–1929
Autorzy:
Malužinas, Martinas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653993.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Augustinas Voldemaras
stosunki litewsko-polskie
stosunki litewsko-niemieckie
stosunki litewsko-sowieckie
litewska polityka zagraniczna 1926–1928
Wileńszczyzna
Kłajpeda
Polish-Lithuanian relations
Lithuanian-German relations
Lithuanian-Soviet relations
Lithuanian foreign policy 1926–1928
Vilnius region
Klaipeda
Opis:
Po zamachu stanu w grudniu 1926 r. na czele Litwy stanęli liderzy partii narodowców: Augustinas Voldemaras i Antanas Smetona. W artykule omówiono politykę zagraniczną Voldemarasa w kluczowych dla Litwy latach 1927–1928. Był to okres próby przebudowy stosunków relacji polsko-litewskich, głównie w kontekście Wileńszczyzny, tajnych negocjacji z Niemcami, mających na celu pozyskanie dodatkowego wsparcia finansowego dla młodego państwa litewskiego oraz polityki zbliżenia z ZSRR, dzięki której Litwa zyskała potężnego sojusznika w sporze z Polską.
Following the coup d’état of December 1926, Lithuania found itself governed by the leaders of the Lithuanian Nationalists, Augustinas Voldemaras and Antanas Smetona. The article discusses Voldemaras’ foreign policy during the important for Lithuania years of 1927 and 1928. It was the period of attempted reconstruction of Polish-Lithuanian relations, mainly in the context of Vilnius region, secret negotiations with the Germans to secure additional financial support for the young Lithuanian state, and policy of détente with the USSR which made it possible for Lithuania to gain a powerful ally in the argument with Poland.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 2; 151-177
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje Cerkwi prawosławnej na terenie diecezji grodzieńskiej do roku 1900
The history of the Orthodox Church on the Grodno region to the year 1900
Autorzy:
Pytel, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494606.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Grodno
Grodzieńszczyzna
Wilno
Wileńszczyzna
Cerkiew
Prawosławie
Diecezja
historia
Grodno region
Vilnius region
orthodox church
diocese
history
Opis:
Artykuł przedstawia historię dziejów Cerkwi prawosławnej na Grodzieńszczyźnie od czasów pojawienia się Prawosławia na terenach współczesnej Białorusi. Prezentowany tekst ma formę przekroju prawie tysiącletniej tradycji Prawosławia na Rusi ze szczególnym uwzględnieniem terenów Wileńszczyzny i Grodzieńszczyzny. W artykule omówione zostały plemiona zamieszkujące dawniej te tereny oraz okres pojawienia się chrześcijaństwa w obrządku wschodnim w Grodnie. Artykuł przedstawia podział historyczny, politykę poszczególnych państw i losy wiernych prawosławnych zamieszkujących tereny, które w latach 1900–1915 należały do diecezji grodzieńskiej. Znamiennym okresem historycznym w egzystencji Prawosławia i zarazem godzącym w jego niezachwiany status religii dominującej na terenach Kresów Wschodnich okazuje się być katolizacja oraz Unia Brzeska (1596 r.). Była propagowana z różnym nasileniem dzięki zmieniającej się w tym czasie władzy przez 243 lata, do ostatecznej jej kasaty w 1839 roku na Soborze w Połocku. Zabór rosyjski sprawił, iż granice Grodzieńszczyzny i Wileńszczyzny znalazły się pod panowaniem prawosławnej Rosji. Wiek XIX to przede wszystkim wpływ Imperium na restytucję Prawosławia na tych terenach oraz ich gwałtowny rozwój gospodarczy, ekonomiczny i konfesyjny. Grodno, stając się stolicą guberni, podnosiło status administracyjny swych terenów. Po powrocie unitów do Prawosławia Grodzieńszczyzna staje się ważnym zapleczem ekonomicznym diecezji wileńsko-litewskiej. Skutkiem tego jest ubieganie się wiernych o utworzenie samodzielnej diecezji Grodzieńskiej z siedzibą biskupa w Grodnie, co ostatecznie ma miejsce w 1900 roku.
The article shows history of the Orthodox Church in Grodno region from times of the appearance of the orthodox faith in the areas of contemporary Belarus. The presented text has a form of the diameter of almost a thousand year of tradition of the orthodox faith on Rus’ with particular reference of the areas of Vilnius region and Grodno region. The article describes the tribes dwelling on these areas before and period of the appearance of the Eastern Orthodox Christianity rite in Grodno. The article describes also historical periods, the politics of individual countries and fates of the dwelling orthodox faithful on these areas which belonged to the diocese of Grodno in 1900-1915. The conversion to Catholicism and the Brest Union (1596) are the characteristic historical period in existence of the orthodox faith and which at the same time are striking to its unswerving status of the dominant religion on the areas of the Eastern Borderlands. The Brest Union was propagated with variable intensity was propagated, thanks to the changing government during 243 years to its final dissolution in 1839 on the Council in Polotsk. The Russian annexation made that the borders of Grodno region and Vilnius region were under the rule of the orthodox Russia. The nineteenth century means primarily the influence of Empire on the reconstruction of the Orthodox Church in this areas and their rapid economic and confessional development. Grodno when became the capital of the province raised the administrative status of their land. After return of the Union members to Orthodoxy, Grodno region becomes the important economic facilities of Vilnius and Lithuania diocese. The result of this are efforts of faithful to create an independent diocese of Grodno with the bishop settlement in Grodno which finally take place in 1900.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2016, 58, 3; 339-376
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy upamiętnienia Józefa Piłsudskiego w Wilnie i na Wileńszczyźnie w latach 1936-1939. Próba reasumpcji
Forms of commemorating Józef Piłsudski in Vilnius and the Vilnius Region from 1936 to 1939. An attempt at recapitulation
Autorzy:
Bojarski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050162.pdf
Data publikacji:
2021-11-05
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Józef Piłsudski
pogrzeb serca
Wilno
Wileńszczyzna
upamiętnienie
cmentarz na Rossie
funeral of the heart
Vilnius
Vilnius Region
commemoration
Rasos cemetery
Opis:
Niniejszy artykuł przedstawia różnorodne formy upamiętnienia Józefa Piłsudskiego w Wilnie i na Wileńszczyźnie. Jego uzupełnienie stanowią zdjęcia z uroczystości złożenia szczątków Marii Piłsudskiej i serca Józefa Piłsudskiego do specjalnie przygotowanego mauzoleum. Załączone fotografie pochodzą ze zbiorów Instytutu Północnego im. W. Kętrzyńskiego oraz osób prywatnych. Tekst powstał w oparciu o najnowszą literaturę, wspomnienia z epoki oraz prasę z okresu międzywojennego. Przy okazji 85 rocznicy tego wydarzenia, warto odnotować, że pamięć o Józefie Piłsudskim ma szczególny wymiar na Warmii i Mazurach – regionie licznie zamieszkałym przez przesiedleńców z Wileńszczyzny i ich potomków.
This article is concerned with various expressions of commemorating Józef Piłsudski in Vilnius and in the Vilnius region. It is complemented by photos from the ceremonial deposition of the remains of Maria Piłsudska and the heart of Józef Piłsudski within a specially prepared mausoleum. The photos derive from the collections of the Northern Institute of W. Kętrzyński and from private individuals. The text is based on the latest literature, memories from the period and the press from the interwar period. On the occasion of the 85th anniversary of this event, it is worth noting that the memory of Józef Piłsudski has a special place in Warmia and Masuria - a region inhabited by displaced people from the Vilnius Region and their descendants.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 313, 3; 487-510
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Generał armii Iwan Czerniachowski – bohater czy zbrodniarz wojenny?
Army General Ivan Czerniachowski, hero or criminal?
Autorzy:
Łach, Wiesław Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688058.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dowódca 3 Frontu Białoruskiego
Wileńszczyzna
operacja wschodniopruska
zabity
pomnik
commander of the Third Belarusian Front
Vilnius region
East Prussian operation
killed
monument
Opis:
Career of the general of the army of Ivan Czerniachowski, who was one of the youngest generals in military history, was quite brilliant. In connection with his person, many questions arise. Was he a hero or a criminal? Why did his monument at Pieniężno evoke such emotions? On April 24, 1944, Ivan Czerniachowski was appointed commander of the Third Belarusian Front. He commanded the Vilnius and Kaunas operation. However, for us, Ivan Czerniachowski is not a positive figure, because he led to the arrest of the command and soldiers of the Home Army in the Vilnius region. Although the operation was managed by the NKVD, the role of Czerniachowski in this story is clearly negative. In January 1945, the Third Belarusian Front took part in the East Prussian operation and broke up the German defense in the northern part of Prussia. The Third Belarussian Front, which was commanded by Czerniachowski, was given the task of liquidating the surrounded German armies. On February 18, Czerniachowski went on an inspection, despite many warnings about the shooting of the road. He ordered the driver to go in the direction of Pieniężno. The General was killed by a wounded artillery. After the Second World War, many residents of Vilnius region arrived in Warmia. Among them were soldiers of the Home Army, who perfectly remembered the role of Czerniachowski in the disarmament and arrest of Polish officers and soldiers in Vilnius. In 1971 a monument was erected commemorating the death of a general in Pieniężno at the intersection of roads. Until 1990, local party authorities organized rallies and folding flowers several times a year. In January 2014, the city council in Pieniężno decided to demolish the monument.
Kariera generała armii Iwana Czerniachowskiego, który był jednym z najmłodszych generałów w historii wojskowości, była dość błyskotliwa. W związku z jego osobą rodzi się wiele pytań. Czy był on bohaterem czy zbrodniarzem wojennym? Dlaczego jego pomnik pod Pieniężnem wywołał aż takie emocje?. W dniu 24 kwietnia 1944 r. Iwan Czerniachowski został mianowany dowódcą 3 Frontu Białoruskiego. Dowodził operacją wileńską i kowieńską. Jednak dla nas nie jest on postacią pozytywną, ponieważ doprowadził do aresztowania dowództwa i żołnierzy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie. Co prawda operacją kierowała NKWD, jednak rola Czerniachowskiego jest w tej historii jednoznacznie negatywna. W styczniu 1945 r. 3 Front Białoruski brał udział w operacji wschodniopruskiej i przełamał niemiecką obronę w północnej części Prus. Trzeci Front Białoruski, który był dowodzony przez Czerniachowskiego, otrzymał zadanie likwidacji otoczonych armii niemieckich. Dnia 18 lutego Czerniachowski udał się na inspekcję, mimo wielu ostrzeżeń o ostrzale drogi. Nakazał kierowcy jechać w kierunku Pieniężna. Generał zginął raniony odłamkiem artyleryjskim. Po II wojnie światowej na Warmię przybyło wielu mieszkańców Wileńszczyzny. Byli wśród nich żołnierze Armii Krajowej, którzy doskonale pamiętali rolę Czerniachowskiego w rozbrojeniu i aresztowaniu polskich oficerów i żołnierzy w Wilnie. W 1971 r. postawiony został pomnik upamiętniający śmierć generała w Pieniężnie na skrzyżowaniu dróg. Do roku 1990 miejscowe władze partyjne organizowały wiece i składanie kwiatów kilka razy w roku. W styczniu 2014 r. rada miejska w Pieniężnie zdecydowała o rozbiórce obelisku.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 103; 155-171
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grzegorz Dąbrowski, "Prosta etnografia Wileńszczyzny", Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wrocław 2013, ss. 313. „Wileńszczyzna. Przedmioty – opowieści – refleksje” red. Piotr Oleksy, Mateusz Sikora, Epigram, Bydgoszcz 2012, ss. 185
Autorzy:
Głuszkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676573.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Vilnius region
the Commonwealth of Poland and Lithuania
ethnography
field research
Opis:
The review concerns two books devoed to the sociocultural, historical and lingusitic situation of Vilnius region (Lithuania). The author compares G. Dąbrowski's 'simple' ethnography and the practical application of his theories in the volume "Wileńszczyzna. Przedmioty – opowieści – refleksje".
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 333-339
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inżynier, społecznik, krajoznawca. Przyczynek do biografii Aleksandra Zubelewicza (1890-1956)
Engineer, social activist, tourist. Contribution to the biography of Aleksander Zubelewicz (1890-1956)
Autorzy:
Bojarski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135578.pdf
Data publikacji:
2022-08-18
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
biografie
przesiedleńcy z Wileńszczyzny na Warmii i Mazurach
komunikacja i drogownictwo
ruch turystyczny i krajoznawczy
odbudowa Warmii i Mazur
biographies
resettlers from the Vilnius Region in Warmia and Mazury
communication and transport
tourist and sightseeing traffic
reconstruction of Warmia and Mazury
Opis:
W artykule została zaprezentowana sylwetka inżyniera Aleksandra Zubelewicza – pierwszego powojennego naczelnika wydziału komunikacyjnego Urzędu Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski i Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie. Aleksander Zubelewicz był absolwentem Instytutu Technologicznego w Petersburgu. W okresie międzywojennym pracował m.in. jako dyrektor Dyrekcji Robót Publicznych w Nowogródku i w Wilnie oraz w charakterze naczelnika wydziału komunikacyjnego Urzędu Wojewódzkiego w Wilnie. Oprócz pracy zawodowej angażował się społecznie zarówno przed jak i po II wojnie światowej. Działał m.in. na rzecz rozwoju turystyki i krajoznawstwa, a po wielkiej powodzi jaka dotknęła Wilno w 1931 r. w ramach Komisji Technicznej Komitetu Ratowania Bazyliki Wileńskiej nadzorował prace budowlane w Katedrze Wileńskiej. Tekst stanowi przyczynek do dalszych badań nad dziejami elit przybyłych z Wileńszczyzny na Warmię i Mazury po II wojnie światowej.
The article presents engineer Aleksander Zubelewicz - the first post-war head of the communications department of the Office of the Government Plenipotentiary of the Republic of Poland for the Mazury District and the Voivodeship Office in Olsztyn. Aleksander Zubelewicz graduated from the Technological Institute in Saint Petersburg. In the interwar period, he worked as the director of the Public Works Directorate in Nowogródek and Vilnius and as the head of the communication department of the Provincial Office in Vilnius, among other things. Apart from his professional life, he was involved in social issues both before and after World War II. For instance, he made efforts for the development of tourism and sightseeing, and after the great flood that hit Vilnius in 1931 he supervised construction works at the Vilnius Cathedral as part of the Technical Commission of the Committee for the Rescue of the Vilnius Basilica. The text is a contribution to further research on the history of the elites who came from the Vilnius Region to Warmia and Mazury after World War II.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2022, 317, 2; 196-218
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kaplica Matki Bożej Uzdrowienia chorych w Galu na Wileńszczyźnie
The Chapel of Our Lady Health of the Sick in Gaj in the Vilnius region
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022042.pdf
Data publikacji:
2016-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
historia Wileńszczyzny
archidiecezja wileńska
osobliwości na Wileńszczyźnie
the history of the Vilnius region
the Archdiocese of Vilnius
the Polish places of interest in the Vilnius region
Opis:
In the Vilnius region near Troki there is the tiny village of Gaj situated in the forest; it is part of the parish of Stare Troki in the Archdiocese of Vilnius. The village is inhabited by dozens of residents who are Polish. In this village there is a chapel of Our Lady Health of the Sick, which was built in the thirties of the last century thanks to the efforts of Włodzimierz Andrzejewski’s brother (a member of the Brothers Hospitallers of Saint John of God) and his family. It was consecrated in 1937. The chapel houses a copy of the image of Our Lady Health of the Sick from the Holy Cross Church of the Brothers Hospitallers in Vilnius. To this day, on the last Sunday in August, the faithful gather in the parish fair to give thanks to God, through the intercession of Our Lady, for everything they received from Him.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 389-400
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcje przynależności Wileńszczyzny i kultura dyskusji na forum obrad Sejmu Wileńskiego od 4 lutego do 1 marca 1922 r.
The concepts of ‘belonging’ in the Vilnius Region and culture of discussions at the sessions of the Sejm of Vilnius 4th of February – 1st of March 1922
Autorzy:
Błażejczyk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621777.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Wilno, Wileńszczyzna, endecja, Sejm Wileński 1922, kultura dyskursu politycznego, doktryny międzywojnia.
Vilnius, Vilnius region, National Democracy fraction, Sejm of Vilnius 1922, culture of political discussion, doctrines of interwar.
Opis:
The question of ‘belonging’ in the Vilnius Region became a significant problem in Pol- ish – Lithuanian relations following World War I. The Polish population of this region spontanously expressed its will to join the reborn Polish state. It was treated by them as a natural historical consequence and as an example of the tradition and the work and goals of previous generations. In the elections of January 8th 1922, this will was formally expressed. It was confirmed by the proceedings of the elected Sejm, which was domi- nated by the Polish National Democracy fraction (aka the Polish Central Elections’ Com- mittee). Minutes of the sessions of the Sejm show that different concepts for the future of the Vilnius Region were presented. Discussions were of a highly emotional character with MPs using arguments in personam. Similarly, accusations were vented about past events. However, the debate was meritous and demonstrated sound political argument. The debate in the Sejm of the Vilnius Region ended on Feb. 20th 1922, when the act on joining the Polish state was passed, along with some additional declarations regarding its execution.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 2; 301-315
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność polska w wieloetnicznych regionach Litwy, Łotwy i Białorusi
The Polish population in multi-ethnic regions of Lithuania, Latvia and Belarus
Autorzy:
Kowalski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965549.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Vilnius region
Latgale region
Hrodna region
Polish minority
multiethnic regions
ethnic relations
mniejszość polska
regiony wieloetniczne
stosunki narodowościowe
Wileńszczyzna
Łatgalia
Grodzieńszczyzna
Opis:
The aim of the paper was to compare the situation of the Polish minority in the three bordering countries: Lithuania, Latvia and Belarus. Despite similar historical circumstances contemporary groups of Polish minority in the lands of former Grand Duchy of Lithuania and Polish Livonia living in the different socio-economic and political conditioning. This situation affecting their relations with other ethnic groups and state authorities. All of the researched areas – Vilnius region in Lithuania, Latgale region in Latvia, Hrodna region in Belarus – are multicultural. In all, owing to special circumstances of Eastern Slavic-Baltic ethnic borderland, a compact Polish ethnic area was formed. Despite the deportation and postwar emigration of Poles and despite that areas inhabited by them belong to three different states, the Polish population still represents a significant proportion of the population, affecting the local socio-cultural and political life. The analysis of census data and maps indicates the progressive decrease of the Polish population and retreat of Polish ethnic area. However, recent censuses show the vary – depending on the region – processes. In Lithuania the stabilization of the ethnical structure of the population is observed. Despite the hostile attitude of Lithuanian nationalists and state authorities that often remain under their influence, Polish population takes advantage of the civil rule of law to consolidate its assets. In Belarus further melting of Polish ethnic area is observed, associated with a decrease in the number of Poles, both in absolute and relative terms. This can be combined with both the difficult situation of the Polish population in the Soviet period (no schools and other Polish institutions), and the current socio-political situation in Belarus. Under Lukashenka’s dictatorial rule the Polish minority action is merely tolerated. Government support the policy of the tsarist and Soviet authorities, under which local Poles were considered as regional (Catholic) branch of the Belarusian people. Paradoxically, the relatively best situation concern the Polish population in Latvia, where Polish community is the least numerous, both in absolute and relative terms. The clear revival of Polish socio-cultural, and even increasing participation of Poles in some areas, can be observed. The Latvian authorities are positively oriented to the Polish socio-cultural initiatives, seeing the Polish movement as a counterweight to the demographic dominance of East Slavic population (Russians, Belarusians, and Ukrainians) in the south-eastern part of the country.
Pomimo podobnych uwarunkowań historycznych mniejszość polska, zamieszkująca tereny dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Inflant Polskich, w zależności od miejsca zamieszkania (Litwa, Łotwa, Białoruś) znajduje się w odmiennej sytuacji społeczno-gospodarczej i polityczno- -ustrojowej. Odciska się to na relacjach mniejszości polskiej z innymi grupami etnicznymi oraz władzami państwowymi. Analiza sytuacji sugeruje, iż pod wieloma względami najlepsze warunki dla pielęgnowania swojej odrębności (pomimo niewielkiej liczebności) ma mniejszość polska na Łotwie. Na przeciwległym krańcu, choć najliczniejsza, znajduje się mniejszość polska na Białorusi.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2013, 2; 205-237
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludobójstwo w Ponarach – obraz zbrodni w świetle relacji Kazimierza Sakowicza i Heleny Pasierbskiej cz. 1
Genocide in Ponary – the picture of the crime from the account of Kazimierz Sakowicz and Helena Pasierbska / part 1
Autorzy:
Janusiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469776.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Ponary
Polacy na Wileńszczyźnie
eksterminacja Żydów
ludobójstwo
doły śmierci
szaulisi
Poles in the Vilnius region
extermination of Jews
genocide
death pits
shaulists
Opis:
Niniejszy artykuł porusza problem niemal nieistniejącej w społecznej świadomości prawdy o zbrodni ludobójstwa, jakiej dopuścili się Niemcy i Litwini w latach 1941–1944 w Ponarach. Pierwsza część opracowania przedstawia genezę polsko-litewskiego konfliktu w przededniu II wojny światowej oraz sytuację Polaków na Wileńszczyźnie w kolejnych miesiącach okupacji. Opierając się na „Dzienniku” Kazimierza Sakowicza oraz na opracowaniu Heleny Pasierbskiej, autorka przedstawia ogrom zbrodni, której ofiarami stało się ok. 70 tys. Żydów i ponad 20 tys. Polaków, zamordowanych rękami litewskich szaulisów
This article addresses the truth, almost non-existent in the social awareness, about the genocide committed by the Germans and Lithuanians in 1941–1944 in Ponary. The first part of the publication describes the genesis of the Polish-Lithuanian conflict on the eve of World War II, as well as the situation of Poles in the Vilnius region in the months following occupation. On the basis of Diary by Kazimierz Sakowicz and a study by Helena Pasierbska, the author presents an enormous crime, whose victims included approximately 70 thousand Jews and over 20 thousand Poles killed by Lithuanian shaulists.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2016, 23; 355-375
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małe przedmioty, duże historie – antropologiczne badania w działaniu
Small Objects, Big Stories – Anthropological Action Research
Autorzy:
Sikora, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517893.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Tematy:
badania w działaniu
antropologia zaangażowana
współpraca
Wileńszczyzna
action research
engaged anthropology
cooperation
Vilnius region
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie badań w działaniu ujętych jako metoda, za pomocą której możliwe jest dokonanie zmian w określonym środowisku przy jednoczesnej refleksji nad własną praktyką. W artykule, oprócz krótkiego wstępu, w którym w sposób ogólny przedstawione zostają teoretyczne zagadnienia związane z definiowaniem oraz kształtowaniem się badań w działaniu, zaprezentowane zostało studium przypadku projektu zakładającego realizację badań w działaniu. Organizatorami i uczestnikami inicjatywy były osoby związane z Katedrą Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego oraz osoby należące do stowarzyszenia ‘Lenkų Studentų Klubas Lietuvoje’.
The article focuses on action research – a method that aims at changing a particular region, while allowing ethnographers to reflect on their own daily practices. The article presents theoretical issues related to the action research, as well as a case study: an action research project. The organizers and participants of the initiative were associated with the Department of Ethnology and Cultural Anthropology at the University of Wroclaw and the ‘Lenkų Studentų Klubas Lietuvoje’ organization.
Źródło:
Tematy z Szewskiej; 2013, Współpraca 2(10)/2013; 100-115
1898-3901
Pojawia się w:
Tematy z Szewskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obyczajowość Tatarów polsko‑litewskich na Wileńszczyźnie
Autorzy:
Smajkiewicz-Murman, Dżemila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676747.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Vilnius region
Polish-Lithuanian Tatars
symbolic culture
material culture
Opis:
The culture of Polish-Lithuanian Tatars in the Vilnius regionThe article analyses the culture of the Tatars who came to the Vilnius region centuries ago. In 1945, most of the Tatars from the region decided to go to Poland during the process of repatriation, because they were entitled to do so as Polish citizens.First, the article provides a description of the Tatars’ Muslim religion: the Quran, the doctrine and the dogmas of Islam, mosques, imams and their religious functions, festivals, and prayers. The subsequent part analyses Tatar’s symbolic culture: science, writing, language diversity, legends and superstitions, professions; material culture: clothes, cuisine, the interiors of mosques and grave adornments; as well as their rituals and ceremonies: giving names to children, weddings, funerals, rites of brotherhood, sacrifice.All names and the terminology are given in their official and colloquial versions, as well as in the version “that is used / was used in everyday conversations”. This shows the influence of the linguistic environment, which began already in the area of the Grand Duchy of Lithuania. Бытовой уклад польско-литовских татар на ВиленщинеВ статье представлены черты бытового уклада общества татар, столетия назад осевших в Виленском крае. Большая часть татарского населения этих мест, имея польское гражданство, воспользовалась правом «репатриации» в Польшу. Автор знакомит нас с основами мусульманской религии татарского населения и, в этой связи, в доступной форме напоминает основы Корана, говорит о доктрине и догматах ислама, о мечети, имаме и функциях имамов (выполняемых ими религиозных услугах), о праздниках и молитвах. В последующих подразделах описывается духовная культура – наука, письменность, языковая разнородность, легенды, суеверия, профессиональная деятельность; материальная культура – одежда, кухня, убранство мечетей, могил, а также обряды – наречение ребёнка именем, бракосочетание, похороны, побратимство, жертвоприношение. Очень важным является закрепление ономастических определений и терминов в рассматриваемой тематике, представляемых в официальной и разговорной версиях, а также в версии «так, как произносят / произносили». Это отображает влияния языковой среды, закрепившиеся в прошлом, ещё на землях Великого княжества Литовского.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osobliwe analityzmy słownikowe i frazeologizmy w polskojęzycznej wileńskiej prasie międzywojennej. (Na materiale „Kuriera Wileńskiego”)
Specific dictionary analytisms and idiomatic phrases in the Polish interwar Vilnius press (on the basis of the “Kurier Wileński”)
Autorzy:
Joachimiak-Prażanowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967740.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
idiomatic phrases
dictionary analytisms
Vilnius Region
frazeologizmy
analityzmy słownikowe
wileńszczyzna
Opis:
This article presents specific dictionary analytisms and idiomatic phrases used in the Polish language of Kurier Wileński in the interwar period. I have found 50 dictionary analytisms (7 citations included) and 5 idioms (1 citation included). Amongst specific analytisms the Russicisms dominate: 31 items. Older Polish vocabulary creates a large group: 10 items. Six out of these phrases stand for recessive elements, four – are a part of obsolete lexis. One ephemeral unit (narzędzia moczowe) and one regionalism (skład apteczny) have appeared. The genesis of 5 unique idiomatic phrases excerpted from Kurier Wileński is shown in a following way: 3 Russicisms, 1 Ukrainian or Bielarusian borrowing (duby smalone), 1 idiomatic phrase of an unknown origin (ruszać się jak mucha w śmietanie). The textual frequency of appearance of all the collected peculiar lexical phenomena was in total 81 examples. As the analysis denoted, in the second decade of the period between the Wars the language of the editors of Kurier Wileński was less saturated with uniqueness than in the first ten years after the First World War. It could be – yet in the weak form – the result of contact of the Vilnius Region with ethnic Poland lands within one country.
W niniejszym artykule przedstawiono osobliwe analityzmy słownikowe i frazeologizmy funkcjonujące w polszczyźnie „Kuriera Wileńskiego” w dwudziestoleciu międzywojennym. Z badanej gazety wyekscerpowano łącznie 50 analityzmów słownikowych (w tym 7 cytatów) i 5 frazeologizmów (w tym 1 cytat). W grupie osobliwych analityzmów dominują rusycyzmy: 31 jednostek. Stosunkowo licznie reprezentowane jest starsze słownictwo ogólnopolskie: 10 jednostek. Sześć spośród nich to elementy recesywne, 4 leksemy należą zaś do leksyki przestarzałej. W badanym dzienniku napotkano 1 jednostkę efemeryczną (narzędzia moczowe) oraz 1 regionalizm (skład apteczny). Geneza 5 osobliwych frazeologizmów wynotowanych z KW przedstawia się następująco: 3 rusycyzmy, 1 ukrainizm lub białorutenizm (duby smalone), 1 frazeologizm o niejasnym pochodzeniu (ruszać się jak mucha w śmietanie). Frekwencja tekstowa wszystkich zgromadzonych osobliwych jednostek leksykalnych była niewielka i wynosiła łącznie 81 wystąpień. Jak wykazała analiza, w drugim dziesięcioleciu okresu międzywojennego język redaktorów KW był nieco mniej nasycony osobliwościami niż w pierwszych latach po I wojnie światowej. Mógł to być – słaby jeszcze – efekt zbliżenia Wileńszczyzny z Polską etniczną w granicach jednego państwa.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 153-171
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies