Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "urbanonimy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Commemorative Names of Streets — A Deliberation on Terminology
    Pamiątkowe nazwy ulic — rozważania terminologiczne
    Autorzy:
    Myszka, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1928193.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-10
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    nazwy pamiątkowe
    urbanonimy
    terminologia
    commemorative names
    urbanonyms
    terminology
    Opis:
    Commemorative Names of Streets — A Deliberation on TerminologyThe author of this article carries out an analysis of the evolution of the term ‘commemorative names’ in the aspect of municipal onomastics. She primarily researches how the scope of this term has changed and which name groups have been included with that term. Moreover, she researches how the commemorative names themselves have changed. She concludes that the names of symbolic motivation that refer to cultural competencies of their users do not form a homogenous group, but they differ in genetic and motivational terms. Thus, four such groups may be identified: 1. commemorative names bearing real meaning, 2. conventional discretionary names (honorifying), 3. commemorative-discretionary names referring to local heroes, places and events, 4. names resulting from the broadly understood ‘cultural memory’, commemorating ideas, values, literary and movie characters, titles, Slavonic mythology and Polish legends, faith in its various dimensions, literary trends, artistic styles, art, etc. All four groups have their dual functions in common: deictic and cultural.
    Źródło:
    Onomastica; 2018, 62; 113-128
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Topografia wolności. Patriotyczne urbanonimy w przestrzeni Wadowic (do 1939 r.)
    Topography of freedom. Patriotic urbanonyms in space Wadowice (until 1939)
    Autorzy:
    Witkowski, Karol
    Witkowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/458384.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
    Tematy:
    toponomastics
    urbanonyms
    urban space
    Wadowice
    Galicia
    topografia
    urbanonimy
    przestrzeń miejska
    Galicja
    Opis:
    Pierwsze urbanonimy nawiązujące do postaci i wydarzeń z okresu I Rzeczypospolitej pojawiły się w przestrzeni miejskiej Wadowic w latach 80. XIX w. Honorowano postacie polskich królów (Jan III Sobieski, Stefan Batory), bohaterów narodowych (Tadeusz Kościuszko) i osobistości związane z miastem (Marcin Wadowita, Jan Iwański). Nazwy nie miały niewłaściwych konotacji historycznych, stąd były akceptowane przez austriacką administrację. Na przełomie wieków, tak jak w innych galicyjskich miastach, uczczono w Wadowicach wieszczów – Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, nie tylko nadając im nazwy ulic, ale także włączając się w uroczyste obchody rocznic urodzin i śmierci poetów. Po 1918 r. patriotyczne nazewnictwo stało się elementem polityki państwa, zwłaszcza związanej z kultem ojca czynu niepodległościowego, marszałka Józefa Piłsudskiego, którego imieniem nazwano wadowicki rynek. W drugiej połowie lat 30. urbanonimy pamiątkowe stanowiły aż 40 % wszystkich toponimów w mieście.
    Urbanonyms, as one of the elements characterizing the city are the subject of research, among linguists, historians and geographers. The naming policy can be the subject of ideologizing of urban space. Referring to important events or commemoration of people in the names of streets for important events or commemoration of people strengthened the sense of patriotism, both national and local. In the article, the authors draw attention to commemorative urbanonyms, which appeared in Wadowice in the 1880s, and in the time of the Second Polish Republic the patriotic name convention became an element of the state’s policy. A clear manifestation of these changes is a 15% increase in the number of commemorative urbanonyms in Wadowice in the period 1918-1939.
    Źródło:
    Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2018, 21; 146-165
    1505-0181
    Pojawia się w:
    Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interferencje językowe i kulturowe w przemyskiej urbanonimii
    Linguistic and cultural interferences in the urbanonymy of Przemyśl
    Autorzy:
    Myszka, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992260.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    urbanonimy
    pogranicze językowo-kulturowe
    interferencje
    Przemyśl
    urbanonyms
    linguistic and cultural borderline
    interferences
    Opis:
    Przemyśl to miasto, które od zarania dziejów było grodem granicznym między Królestwem Polskim a Rusią Kijowską. Na tym terenie przez stulecia ścierały się wpływy różnych języków, wyznań, narodowości, a liczne ślady tych interferencji możemy obserwować w toponimii regionu. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, na ile skomplikowane stosunki językowo-narodowo-religijne znalazły odzwierciedlenie we współczesnym i dawnym nazewnictwie miejskim, które jest młodsze i bardziej zmienne niż nazewnictwo miejscowe. Analizowano wpływ lokalizacji grodu na nazewnictwo, badano odbicie w urbanonimach stosunków narodowościowych (pogranicze etniczne) i religijnych (wielowyznaniowość mieszkańców miasta), a także interferencje językowe. Przeprowadzona analiza pokazała, że skomplikowana przeszłość regionu ma niewielki wpływ na teraźniejszość nazewniczą, ale nie jest bez znaczenia. Wpływy języka i kultury mniejszości etniczno-wyznaniowych najmocniej zaznaczają się w sferze religii, mniej wyraźnie są natomiast w nazwach lokalizujących, kulturowych i pamiątkowych.
    Przemyśl used to be a fortified border town between the Kingdom of Poland and Kievan Rus. The influence of various languages, religions or nationalities existed in that area for centuries, and the numerous traces of such interference can be observed in the toponymy of the region. The aim of this article is to attempt to answer the question to what degree the complex linguistic and national and religious relations have been reflected in both contemporary and old urban names, which are younger and more changeable than settlement names. The impact of the location of a fortified town was analyzed, as well as the reflection of national (the ethnic border) and religious (the multiconfessionalism of city dwellers) relationships in urbanonyms and linguistic interference. The conducted analysis has shown that the complicated past of the region has had only a slight impact on the contemporary onomastics, but cannot be ignored. The influence of the language and culture of ethnic and religious minorities on the urbanonyms is mostly noticeable in the names motivated by religion, and less so in localizing, cultural or commemorative names.
    Źródło:
    Onomastica; 2021, 65, 1; 289-305
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Względy etyczne dotyczące przemianowań urbanonimów spowodowanych dekomunizacją (na przykładzie zielonogórskich nazw)
    Ethical Considerations Regarding Renaming ofurbanonyms Caused by De-communization (on the Example ofZielona Góra Names)
    Autorzy:
    Żuraszek-Ryś, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798666.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    urbanonimy; dekomunizacja; względy etyczne; prawda i fałsz
    urbanonyms; de-communization; ethical considerations; truth and falsehood
    Opis:
    Artykuł traktuje o względach etycznych towarzyszących przemianowaniom urbanonimów wkontekście dekomunizacji. Skupiono się w nim na kilku kwestiach, dotyczących zwłaszcza uzasadniania zmian nazw ulic i placów, a także traktowania onimów jako nośników wartości, mogących służyć władzy i jej propagowaniu. Zwrócono ponadto uwagę na udział lokalnej społeczności w usuwaniu niepożądanych symboli komunistycznych. Ustalono, że naruszenie norm etycznych dotyczy: nieuwzględniania opinii środowisk lokalnych, zwłaszcza mieszkańców danej ulicy, w kwestii zmiany nazwy oraz wykorzystywania przez władzę swojej uprzywilejowanej w tym względzie pozycji, narzucania przez nią określonego światopoglądu i systemu wartości, a także posługiwania się nieprawdziwymi argumentami.
    This article deals with ethical considerations accompanying the reorganization of urbanonyms in the context of de-communization. It is focused on several issues, in particular concerning the justification of changes in the names of streets and squares, as well as the treatment of onyms as carriers of values that could serve the authority and its propagation. Attention was also paid to the participation of the local community in removing unwanted communist symbols. Based on the observations made, it was established that the violation of ethical norms concerns: disregarding the opinions of local communities, especially residents of a given street, regarding the change of name and the use of its privileged position by the authority, the imposition of a particular worldview and value system, and the use of untrue arguments.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 6; 173-184
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Onomastykon wybranych poznańskich powieści kryminalnych (urbanonimy i antroponimy)
    Onomastics in selected detective stories about Poznań (urbanonyms)
    Autorzy:
    Nowak, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496928.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    powieść kryminalna
    miasto
    antroponimy
    urbanonimy
    onomastyka literacka
    detective story
    city
    proper names
    urbanonyms
    literary onomastics
    Opis:
    Celem artykułu jest pokazanie przestrzeni Poznania we współczesnym kryminale ze szczególnym uwzględnieniem warstwy onimicznej (urbanonimów oraz antroponimów) oraz tego, jak nazwy wpływają na obraz miasta i jego mieszkańców wyłaniający się z kart powieści. W artykule analizie poddano pięć kryminałów czworga różnych autorów. Kryminalny Poznań przypomina rzeczywiste miasto, ale nie jest jego odwzorowaniem, a zastosowane nazwy zazwyczaj spełniają inne funkcje niż tylko lokalizacja w przestrzeni. Autorzy przedstawiają miasto jako przestrzeń tętniącą życiem, będącą czasami niezależnym bohaterem (jak u Ryszarda Ćwirleja), a czasami przede wszystkim tłem wydarzeń (w powieściach pozostałych autorów). Literacki Poznań wyróżnia także szereg nazw charakterystycznych, powtarzających się w powieściach, które wyróżniają miasto na tle innych metropolii.
    The aim of the article is to present Poznań's space in contemporary crime, with particular emphasis on the literary onomastics (urbanonyms and proper names) and show how names can influence the image of the city and its inhabitants. I have analyzed five detective stories which were written by four different authors. Literary city and the real one bear a lot of resemblance, but they are not the same. Urbanonyms and proper names used in novels usually perform different functions than just the location in space. The authors portray the city as a bustling, sometimes city is as important as the literary heroes (in Ryszard Ćwirlej's books), and sometimes it is just the background of the events (in the novels written by other authors). Literary Poznań also distinguishes a number of characteristic names, repeated in novels, which distinguish the city against the others.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2018, 1(17); 51-62
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Les techniques de traduction des urbanonymes sur l’exemple des romans policiers polonais et leurs traductions en français
    Techniques of translating urbanonyms derived from Polish crime novels and their French translations
    Autorzy:
    Kochanowska, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053431.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    urbanonimy
    nazwy własne
    techniki tłumaczeniowe
    Warszawa
    powieść kryminalna
    urbanonyms
    proper names
    translation techniques
    Warsaw
    crime novel
    Opis:
    Uważa się powszechnie, że nazwy własne nie podlegają tłumaczeniu. Autorkę interesuje transferowanie urbanonimów w przetłumaczonych na język francuski dwóch polskich powieściach kryminalnych, których akcja toczy się we współczesnejWarszawie. Analiza została oparta na technikach tłumaczenia nazw własnych K. Hejwowskiego (2004, 2015).Wyodrębniono techniki dominujące w różnych kategoriach urbanonimów (transfer prosty, transfer z modyfikacją graficzną, tłumaczenie). W przypadku nazw ulic, alej i placów pochodzących od nazwiska tłumacze stosują neutralizację fleksyjną. Inną często stosowaną techniką jest dodawanie kwalifikatorów rue (‘ulica’) i quartier (‘osiedle’) do nazw ulic i osiedli. W języku polskim często się je pomija, co w przypadku nazw ulic jest niedopuszczalne w języku francuskim. Zaobserwowano również techniki pozwalające na usunięcie nazwy własnej lub zastąpienie jej nazwą pospolitą. Zastosowane techniki tłumaczenia urbanonimów ułatwiają francuskiemu odbiorcy śledzenie wątków powieści oraz odczytanie obcych nazw. Pozbawiają go jednak możliwości poznania nazewnictwa z innego obszaru kulturowego.
    There is a common belief that proper names are not to be translated. The author traced the transfer of urbanonyms in French translations of two Polish crime novels set in contemporary Warsaw. The analysis has been based on the techniques of translating proper names by K. Hejwowski (2004, 2015). The dominant techniques used in various categories of urbanonyms have been distinguished (simple transfer, transfer with spelling modification, translation). In the case of street names, avenues and squares derived from surnames, translators use inflectional neutralization. Another frequent technique is to add the qualifiers rue (‘street’) and quartier (‘district’) to the names of streets and neighbourhoods. In Polish, they are often omitted, which, in the case of street names, is unacceptable in French. Moreover, several techniques allowing removing a proper name or to replace it with a common noun have also been detected. All in all, the techniques applied for translating urbanonymsmake it easier for the French recipient to follow the threads of the novel and to read foreign names. However, they deprive him/her of contact with some features of foreign names’ strangeness that characterize a different cultural area.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2021, 25; 51-68
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy miejscowe – przekaz i świadectwo rzeczywistości kulturowo-historycznej. Ochrona, eksploracja, upowszechnianie
    Autorzy:
    Trapszyc, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687259.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    intangible cultural heritage
    toponyms
    place names
    urbanonyms
    Torun
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
     toponimy
     nazwy terenowe
      urbanonimy
     Toruń
    Opis:
    The UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage strongly emphasises the role of oral tradition. However, among the  elements of intangible heritage which it mentioned, toponyms– names of historic, cultural and topographic/natural content – were omitted. This does not mean that they are not under protection. Place names and urbanonyms deserve attention of cultural anthropologists, historians and museologists, not only as research objects, but also as historical sources requiring the same care as other monuments.In the article I concentrate on the names of Toruń, a city included in the UNESCO World Heritage List, and the names of several villages near Toruń. This choice is aimed at presenting the problem of protecting historic names, the necessity of restoring the names eradicated from terminology and assigning toponyms used in colloquial speech.My reflections are the result of research carried out as part of my work in the Ethnographic Museum in Toruń. It is based on interaction with members of the local community, activists of local organisations and officials. The experiences gained from these contacts prove that the awareness of the value of historic place names and the knowledge of the law on the preservation of historic monuments are still very low. Hence the need for cultural anthropologists’ work. However, it should involve not only discovering toponyms and creating a catalogue of historic names, but also education, which can be provided in the dialogue with our interlocutors.
    W Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego mocno podkreśla się rolę ustnego przekazu. Wśród wymienionych elementów niematerialnego dziedzictwa pominięto jednak toponimy – nazwy  o historycznych treściach, tak kulturowych, jak topograficzno-przyrodniczych. Nie  oznacza to jednak, że nie podlegają one ochronie. Nazwy terenowe i urbanonimy  zasługują na zainteresowanie antropologa kultury, historyka i muzealnika, nie  tylko jako obiekty badań, ale jako źródła historyczne wymagające takiej samej  troski, jak inne zabytki. W artykule zwracam uwagę na nazwy Torunia, miasta wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO, oraz na nazwy kilku  podtoruńskich wsi. Wybór ten ma na celu wskazanie na potrzebę ochrony nazw  zabytkowych, a także na konieczność przywrócenia nazw wyrugowanych z nomenklatury oraz powołania toponimów funkcjonujących w mowie potocznej. Moje refleksje są wynikiem badań, jakie prowadzę w ramach pracy w Muzeum Etnograficznym w Toruniu. Mają one charakter interakcji z miejscową społecznością,   działaczami lokalnych towarzystw i urzędnikami. Doświadczenia wyniesione z tych  kontaktów dowodzą, że świadomość wartości historycznej nazw miejscowych  oraz znajomość prawa o ochronie zabytków są u nas wciąż bardzo niskie. Stąd  i potrzeba działań antropologów kultury. Nie chodzi jednak tylko o odkrywanie  toponimów i tworzenie katalogu nazw zabytkowych, ale o edukację, którą możemy  prowadzić w dialogu z naszymi rozmówcami.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieoficjalne urbanonimy Brna na tle podobnych nazw Poznania i Warszawy (rekonesans badawczy)
    Unofficial urbanisms of Brno against background similar names of Poznań and Warsaw (research reconnaissance)
    Autorzy:
    Juszczak, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908784.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    onomastics
    urban place names
    unofficial urbanonimes
    Hantec
    Brno urban dialect
    Warsaw urban dialect
    Poznan urban dialect
    onomastyka
    urbanonimia
    nieoficjalne urbanonimy
    hantec
    dialekt miejski Brna
    gwara warszawska
    gwara miejska Poznania
    Opis:
    Artykuł dotyczy nieoficjalnych urbanonimów Brna (na tle takich samych nazw Warszawy i Poznania). Część empiryczną materiału badawczego stanowi 265 nieoficjalnych nazw obiektów przestrzeni miejskiej wyekscerpowanych ze źródeł leksykograficznych, a także portali internetowych. W zgromadzonym materiale można wyłonić wszystkie typy obiektów przestrzeni miejskiej, które są reprezentowane przez różną liczbę urbanonimów. Podczas tworzenia nieoficjalnych toponimów miejskich obserwujemy różne procesy słowotwórcze (uniwerbizacja), posiłkowanie się obcą leksyką, zjawisko eliptyzacji i przeniesień metaforycznych. 
    The article studies unofficial Brno urbanonimes (on the basis of the same names in Warsaw and Poznan). The empirical part of the research material constitutes 265 unofficial names of urban space objects excerpted from lexicographical sources and from web portals. The collected material represents three types of urban space objects that are represented by a different number of urbanonimes. The formation of the aforementioned toponyms requires a (limited) set of word-formation processes, such as univerbation, foreign lexicon borrowings, elliptical constructions and metaphorical transfers.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2018, 1; 61-75
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies