Temat: ukrainian language - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Концепт низ: семантика базових слів
The concept of bottom: the semantics of the base words
Autorzy:: Ястремська, Тетяна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1854225.pdf
Data publikacji:: 2021-12-10
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: dialects of the Ukrainian language
dialectal worldview
semantic opposition top / bottom
semantics
semantic field
concept
діалекти української мови
діалектна картина світу
семантична опозиція верх / низ
семантика
семантичне поле
концепт
Opis:: Верх / низ – просторова опозиція, яка не тільки демонструє орієнтацією об’єктів у просторі, уточнює просторову кваліфікацію частини об’єкта, а й окреслює і формує систему координат мовної (resp. діалектної) картини світу. У статті проаналізовано лексико-семантичні особливості одного із полюсів цієї опозиції – концепту низ, який у говорах української мови репрезентують базові слова низ, діл, під (спід). Семантику базових слів досліджено в межах семантичних полів («Рельєф», «Будівля», «Тіло», «Одяг і взуття», «Сінозаготівля», «Соціум» та ін.), а також відповідно до семантичних субкомплексів (‘частина об’єкта’, ‘край, межа’, ‘поверхня’). У дослідженні застосовано ономасіологічну модель опису – від значення до слова. Корпус джерел сформували діалектні й етнографічні тексти, словники, регіональні атласи та записи діалектного мовлення носіїв говорів української мови, а також історичні словники, які документують семантичні зміни в часі.
The top / bottom is a binary opposition. It describes the orientation of objects in the space; it also identifies the spatial qualification of an object, and models the coordinate system of the linguistic (dialectal) worldview.This article deals with the issue of the lexical-semantic interpretation of one of the extremes of this opposition, the concept of bottom. It is represented by base words низ, діл, під (спід) in the dialects of the Ukrainian language. The author scrutinizes the semantics of the base words. The semantic features of the basic words are analysed within the semantic fields (“Relief”, “Building”, “Body”, “Clothing & Shoes”, “Haying”, “Society”, etc.), as well as in accordance with the semantic sub-complexes (‘the part of the object’, ‘limit’, ‘surface’). The meanings of these words represent different aspects of the Ukrainian life. This study applied the traditional onomasiological model of description, shifting the stress from the meaning to the word. The sources include historical and regional dictionaries and texts, as well as linguistic atlases. As based on an analysis of historical sources and manuscripts of the Ukrainian language, semantic changes were recorded at different historical stages.
Źródło:: Gwary Dziś; 2021, 14; 113-137
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Лексико-семантичне моделювання: переваги та перспективи
Lexical-semantic modelling: advantages and prospects
Autorzy:: Ястремська, Тетяна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26850480.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: dialects of the Ukrainian language
modelling
dialectal worldview
concept
top / bottom
говори української мови
моделювання
діалектна картина світу
концепт
верх / низ
Opis:: У статті запропоновано авторську концепцію лексико-семантичного моделювання українського діалектного континууму від абстрактної моделі до реальної репрезентації, на підставі якого зроблено спробу реконструювати фрагмент діалектної картини світу – її вертикальну вісь, пов’язану з опозицією верх / низ, кожен із компонентів якої кваліфіковано як концепт. Застосовано системний підхід до аналізу діалектних явищ, спроєктований на семантику, а передусім на виявсемантичних трансформацій. Обґрунтовано важливість лексико-семантичного моделювання не лише для аналізу семантичних процесів, а й для репрезентації когнітивного простору, результатом якого є моделювання діалектноїкартини світу. Зазначено основні засади й переваги моделювання як методу, а також результати й перспективи дослідження. Корпус джерел сформували діалектні й етнографічні тексти, словники, регіональні атласи та записи діалектного мовлення носіїв говорів української мови, а також історичні словники, які документують семантичні зміни в часі.
This article presents the author’s conception of the lexical-semantic modelling of the Ukrainian dialectal space from the abstract model to the actual representation. The fragment of the dialectal worldview – its vertical axis connected with the opposition of concepts top / bottom – was reconstructed on the basis of the lexical-semantic modelling of dialectal phenomena. A systematic approach to the analysis of dialect phenomena was suggested; it is projected on semantics, and above all on the detection of semantic transformations. The importance of the lexical-semantic modelling not only for the analysis of the semantic processes butalso for the representation of the cognitive space (the result of which is the modelling of the dialectical worldview) was justified. The main principles and advantages of modelling as a method and the results and prospects of the research are indicated. The sources of the study are historical and regional dictionaries and texts, as well as linguistic atlases. Based on the analysis of historical sources and manuscripts of the Ukrainian language, semantic changes were recorded at different historical stages.
Źródło:: Gwary Dziś; 2023, 16; 65-81
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Семантична опозиція „верх / низ” у діалектній картині світу українців
Semantic Opposition “top / bottom” in the Ukrainian Dialectal Worldview
Autorzy:: Ястремська, Тетяна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2030988.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: dialects of the Ukrainian language
dialectal worldview
semantic opposition
semantics
derivation
adjective
Źródło:: Slavia Orientalis; 2021, LXX, 1; 187-211
0037-6744
Pojawia się w:: Slavia Orientalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Семантична опозиція горі – долі в говірках південно-західного наріччя української мови
The semantic горі – долі opposition in the South-Western dialects of the Ukrainian language.
Autorzy:: Ястремська, Тетяна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/498378.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:: семантика
мікроконтекст
прислівник
прийменник
говори південно-західного наріччя української мови
semantics
micro-context
adverb, preposition
South-Western dialects of the Ukrainian language
Źródło:: Gwary Dziś; 2017, 9; 159-174
1898-9276
Pojawia się w:: Gwary Dziś
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Український вокатив: зміна поглядів на функції морфологійної форми на тлі суспільних трансформацій
The Ukrainian Vocative: Changing Views on the Functions of the Morphological Form іn the Context of Social Transformations
Ukraiński wołacz: zmiana funkcji formy morfologicznej na tle przemian społecznych
Autorzy:: Ясакова, Наталія Ю.
Кобченко, Наталя В.
Ожоган, Василь М.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38698477.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Ukrainian language
stylistics
vocative
reduced form of the vocative
nominative
appeal
address
Opis:: This article highlights changes in the linguistic interpretation and practice of using the vocative case in Ukrainian which took place during the centuries. The study demonstrates the relation between the linguistic evaluation of this morphological form and political situation, and the status of the Ukrainian language. During theSoviet Unionperiod, linguists pointed out that the address function is peculiar to two morphological forms of a noun, i.e. the vocative and the nominative. Stylists recommended using the nominative in the official and business spheres; they considered the vocative more suitable for everyday speech. Modern Ukrainian language experts consider the vocative to be the only normative form of appeal. They suppose that using the nominative in the address form is a deviation from the norm caused by the influence of the Russian language, which prevailed in theSoviet Union. As a result of the traumatic experience of Soviet totalitarianism, issues of the literary standard of Ukrainian and its purity are acute. Thus, the linguistic evaluation, recommendations on the usage of the vocative in modern papers of Ukrainian linguists are often emotional and appeal to the speaker’s commitments. The nominative often performs the address function in the spoken language of the Ukrainians; the vocative may have a full and reduced form of both kinds. Print media orient themselves towards the literary standard and usage of the vocative. The belles lettres reflect the competition of morphological forms of the noun for the appeal expression, which is peculiar to uncontrolled speech.
Artykuł przedstawia analizę zmian w interpretacji lingwistycznej i praktyce używania wołacza, które nastąpiły w trakcie XX i XXI stulecia. Wykazano związek między oceną lingwistyczną tej formy morfologicznej a sytuacją polityczną, statusem języka ukraińskiego. W okresie radzieckim językoznawcy zwracali uwagę, że funkcja odwołania występuje w dwóch formach morfologicznych rzeczownika – w wołaczu i w mianowniku. Styliści zalecali używanie mianownika w stylu urzędowym, wołacz uznano za formę właściwą przede wszystkim dla języka mówionego. Współcześni językoznawcy ukraińscy uważają wołacz za jedyną formę normatywną odwołania, a mianownik w tej roli interpretowany jest jako odchylenie od normy spowodowane wpływem dominującego w Związku Radzieckim języka rosyjskiego. W wyniku traumatycznych doświadczeń radzieckiego totalitaryzmu kwestie standardu literackiego i czystości języka ukraińskiego są postrzegane jako bardzo drażliwe. Dlatego ocena lingwistyczna, zalecenia dotyczące użycia wołacza we współczesnych pracach ukraińskich językoznawców mają często charakter emocjonalny i odwołują się do przekonań mówiąсego. W mowie Ukraińców funkcję odwołania pełni często mianownik, a wołacz może mieć zarówno pełne, jak i skrócone formy dwojakiego rodzaju. W przypadku wydań drukowanych typowe jest koncentrowanie się na standardzie literackim, a zatem stosowanie wołacza. Konkurencja form morfologicznych rzeczownika w wyrażaniu apelatywnym, charakterystyczna dla swobodnej mowy, znajduje odzwierciedlenie w literaturze pięknej.
Źródło:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Lingwodydaktyczny aspekt opisu intonacyjnego systemu języka ukraińskiego
Linguodidactic aspect of the intonation system in ukrainian
Autorzy:: Шевченко, Мирослава Вiкторiвна
Anchimiuk, Olga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1897349.pdf
Data publikacji:: 2019-03-05
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: lingwodydaktyka
język ukraiński
intonacja
konstrukcje intonacyjne
linguodidactics
Ukrainian language
intonation
intonation constructions
Opis:: W artykule autorzy analizują system intonacji języka ukraińskiego z punktu widzenia lingwodydaktyki; wskazują problemy, które muszą rozwiązywać wykładowcy, zapoznając obcokrajowców z nowymi dla nich konturami intonacyjnymi wypowiedzi. Autorzy komentują również istniejące programy, podręczniki i pomoce dydaktyczne przeznaczone do nauki języka ukraińskiego, ukierunkowane na uczenie obcokrajowców intonacji. Podczas badania autorzy określają funkcje intonacji w mowie i jej komponenty, opisują transkrypcję intonacyjną, zrozumiałą i przydatną uczniom-cudzoziemcom, wskazują minimalne konstrukcje intonacyjne niezbędne do nauki na określonym etapie nauczania języka ukraińskiego. Autorzy uważają, że wypracowanie nawyku poprawnego intonowania jest obowiązkowym warunkiem, podstawą, środkiem i sposobem prowadzenia komunikacji w języku ukraińskim.
The authors of the article consider the intonation system of the Ukrainian language from the position of linguodidactics, and define problems to be solved by teachers when introducing new intonation patterns of statements to foreign students. The authors also analyze existing programs, text and handbooks in Ukrainian intended for non-native speakers in terms of intonation issues. As part of the study the authors define the functions of intonation while speaking, and intonation components, describe the intonation transcription which is clear and functional for a foreign audience, and minimize intonation constructions necessary to learn at a certain stage of learning Ukrainian. The authors opine that the skill of proper intoning of statements is an obligatory condition, basis, means and way of speaking activityin the Ukrainian language.
Źródło:: Linguodidactica; 2019, 23; 225-235
1731-6332
Pojawia się w:: Linguodidactica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Використання текстiв сучасної есеїстики в навчаннi української мови iноземних студентiв-гуманiтарiїв
Modern essays in the teaching Ukrainian as foreign language (for students of humanities)
Autorzy:: Швець, Ганна
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1832843.pdf
Data publikacji:: 2018-12-30
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: есеїстика
есеїстична проза
навчальний текст
українська мова як iноземна
essays
essay prose
educational text
Ukrainian as a foreign language
Opis:: The article describes the possibilities of an essay in the teaching Ukrainian to foreign students of humanities. The author outlines the specifics of the genre, emphasizing the subjective interpretation of the topic as the essential characteristic, the main genre law of the essay. It is described the development of Ukrainian essay prose. It is emphasized the dependence of the genre on the political climate in society. An essay develops where there is an opportunity to freely express their own point of view, demonstrating the independence of thinking. The author substantiates the importance of using essays in the teaching of foreign students in the humanities. This enriches the knowledge of students in the chosen specialty and promotes the development of critical thinking and the complex feeling the text, which is the basis of professional competence in humanities. The author considers the essay in the form of a column to be optimal (in terms of volume and style) for effective reading in a foreign audience. The effectiveness of reading and discussing a particular text can only be guaranteed if it is selected, taking into account a number of objective and subjective factors (level of language proficiency, students’ professional and personal interests, their nationality, psychological microclimate in the group) and the use of appropriate methods of work: reading with comments, method of expression of thoughts, discussion, essay about essay. These forms of work are demonstrated on the example of essays by Y. Andrukhovych, S. Zhadan, O. Zabuzhko and others. Reading modern Ukrainian essays is able to improve the communication skills of a foreigner, deepen his professional knowledge, raise interest in the culture of Ukraine and promote the development of personally important features.
Źródło:: Studia Wschodniosłowiańskie; 2018, 18; 263-285
1642-557X
Pojawia się w:: Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Стилістичні студії мовознавців харківської філологічної школи 20–30 рр. ХХ ст.
Stylistic studies of the linguists of Kharkiv philological school in the 1920s and 1930s
Autorzy:: Черемська, Ольга
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1008795.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Opolski
Tematy:: Kharkiv linguistic school
stylistics of the Ukrainian language
culturre of language
fonctional styles
individual language
literary language
normality
Opis:: The article focuses on the concept of historical memory on the basis of the Ukrainian linguistics ofthe 1920s and 1930s. The aspects of the scientific work of linguists of the Kharkiv Philological School (O. Vetukhov, M. Yogansen, O. Kurylo, M. Nakonechnyi, K. Nymchynov, V. Simovych, O. Synyavskyi, S. Smerechynskyi, M. Sulyma, B. Tkachenko, О. Finkel), who were in creative interaction with the Slavic and European scientific circles, are characterised; the influence of the ideas of the Prague linguistic circle, in particular its structural-semantic paradigm, on the directions of scientific research of Ukrainian linguists during the mentioned period is noted. Attention is focused on the main achievements of Ukrainian linguistics in the field of stylistics. The work of O. Kurylo Attention on the modern Ukrainian literary language (1920) is analysed in view of the terminology apparatus of stylistics, including theoretical and methodological principles of Ukrainian and Slavic linguistics in general. The stylistic advisers of M. Gladkyi, which highlight the cultural aspects of journalism and literature, and peculiarities of word-formation in the language of the press and fiction, are discussed. The work Ukrainian phrase. Short Sketches (1928) by M. Sulyma, devoted to issues of stylistic morphology and stylistic syntax is investigated as well as the terminology of stylistics used in the work of S. Smerechynskyi Essays on the Ukrainian syntax (in connection with phraseology and stylistics) (1932); M. Yogansen’s scientific discoveries Elementary laws of versification (1922) and How the narrative is constructed. Analysis of Prose Samples (1927) as well as O. Finkel’s: A Brief Introduction to Theoretical Stylistics (1927), L. Bulakhovsky’s The Basics of Linguistics (1931–1932) are scrutinised. The course of B. Tkachenko’s Essay of Ukrainian Stylistics (Kharkiv, 1929–1930?), created under the influence of French stylistics by S. Bally is noted, in which for the first time in Ukrainian linguistics, the necessity of studying stylistics as a separate educational discipline was proved, its purpose and task were articulated, and conceptual apparatus outlined; the essence and nature of the interrelations of the literary language with individual and folk-colloquial language are investigated.
Źródło:: Stylistyka; 2019, 28; 373-392
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:: Stylistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: CТАНОВЛЕННЯ Й РОЗВИТОК УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ НА ТЕРИТОРІЇ ГАЛИЧИНИ В ДРУГІЙ ПОЛ. XIX СТ.
FORMATION AND DEVELOPMENT OF THE UKRAINIAN LANGUAGE IN THE TERRITORY OF GALICIA IN THE 2ND HALF OF THE 19TH CENTURY
Autorzy:: Холодова, УЛЯНА
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1041283.pdf
Data publikacji:: 2020-06-30
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: vocabulary
western Ukrainian variant of the Ukrainian standard language,
Galicia
standard language
western Ukrainian variant of the Ukrainian standard language
zasób leksykalny
odmiana języka zachodnioukraińskiego
Galicja
język literacki
Opis:: Przedmiotem artykułu jest analiza głównych tendencji kształtowania się zasobu leksykalnego odmiany języka zachodnioukraińskiego w Galicji —na terenie dawnych AustroWęgier. Na specyfikę rozwoju oraz kształtowanie się ukraińskiego języka literackiego w opisywanym regionie wpłynęła wielojęzyczność środowiska, w którym miała miejsce aktywna interakcja międzyjęzykowa powodująca zapożyczenia znacznej części słownictwa z innych języków. Ówcześni językoznawcy przyczynili się, pod wpływem idei odrodzenia języków słowiańskich, do stworzenia podstaw gramatyczno-leksykalnych ukraińskiego języka literackiego w oparciu o język potoczny. W rezultacie spowodowało to zastosowanie form dialektalnych na płaszczyźnieogólnogalicyjskiej. Jednocześnie brak jednostek leksykalnych w języku potocznym został zrównoważony poprzez wprowadzenie zapożyczeń z języka starosłowiańskiego, rosyjskiego, polskiego oraz częściowo niemieckiego, jak również zastosowanie derywatów typowych dla języka ukraińskiego.
The article presents the analysis of main tendencies of the vocabulary formation of the western Ukrainian variant of standard Ukrainian in the territory of the former Austro-Hungarian Empire, especially in Galicia. The specificity of the development and formation of the Ukrainian standard language in this region was a multilingual environment which comprised an active interlanguage interaction. These factors contributed to the borrowing of a significant part of the vocabulary from other languages. In addition, artists of that time, who were influenced by the idea of the Slavic languages’ revival, promoted the creation of grammar books and the lexical basis for the Ukrainian standard language through the use of a folk-colloquial variant. Consequently, this resulted in the use of the dialectal layer, including both general Galician words and peculiarly dialectal ones. The lack of lexical units in the colloquial speech was offset by borrowings from Church Slavonic, Russian, Polish and, in part, German according to the word-building models which were typical of Ukrainian
Źródło:: Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 9-18
2300-4754
Pojawia się w:: Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: СТУПЕНІ ПОРІВНЯННЯ ПРИКМЕТНИКІВ: ВІД ПОРУШЕННЯ НОРМИ ДО ТРАДИЦІЇ (на матеріалі словника А. Нелюби, Є. Редька Словотворчість незалежної України. 2012–2016)
DEGREES OF COMPARISON OF ADJECTIVES: FROM NORM VIOLATION TO TRADITION (based on dictionary compiled by A. Neliuba, Ye. Redko Word-Formation in Independent Ukraine. 2012–2016)
Autorzy:: Халіман, Оксана
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1041767.pdf
Data publikacji:: 2019-01-30
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: adjective
comparative
superlative
grammar
dictionary
Ukrainian language
przymiotnik
komparatyw
superlatyw
gramatyka
słownik
język ukraiński
Opis:: W artykule opisano tendencje tworzenia form komparatiwu i superlatiwu we współczesnym języku ukraińskim na materiale słownika A. Neluby, J. Red`ki Słowotwórstwo niepodległej Ukrainy. 2012–2016 (2017). Modele tworzenia form od przymiotników jakościowych oznaczających cechę niestopniowalną, dzierżawczych, przymiotników złożonych itp. sprzyjają reinterpretacji, rozszerzeniu struktury semantycznej słów podstawowych. Cechuje je regularność. Podkreślono potrzebę usystematyzowania odpowiednich tendencji z uwzględnieniem ich regularnej odtwarzalności w gramatyce języka ukraińskiego, ujęciem i objaśnieniem nowych odcieni semantycznych w źródłach leksykograficznych.
The article focuses on the tendencies description of the comparative and superlative forms in modern Ukrainian based on the dictionary compiled by A. Neliuba, Ye. Redko Word-Formation in Independent Ukraine. 2012–2016 (2017). The formation models favour the reinterpretation, enlarge the semantic structure of the initial words from qualitative adjectives, which nominate non-grade characteristics, from relative, compound adjectives, from nouns with the omission of the adjectivity stage, the inclination to the synthetic forms. These formation models are marked with regularity. The need to codify the correspondent tendencies, taking into account the regularity of reproduction in the Ukrainian language grammar books sources has been argumented, as well as the need to fi xate and interpret new semantic shades in lexico-graphic sources.
Źródło:: Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 19-26
2300-4754
Pojawia się w:: Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Архівна картотека української мови в цифровому форматі: від пам’ятки мови до сучасного лексикографічного інструментарію
Archival Card Index of the Ukrainian Language in Digital Format: from the Monument of the Language to the Modern Lexicographic Tool
Autorzy:: Тищенко, Оксана М.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2084490.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Ukrainian language
Ukrainian lexicography
digital format
electronic lexical card index
Archival card index
«Russian-Ukrainian Dictionary» ed. by A. Krymsky and S. Yefremov
Opis:: The Electronic System «Archival Card Index» (АСI) represents the digital format of lexical and illustrative materials of the Commission of the Dictionary Living Ukrainian language (All-Ukrainian Academy of Sciences), which created the «Russian-Ukrainian Dictionary» by ed. A. Krymsky and S. Yefremov, today recognized as the superlative of Ukrainian lexicography of the 20-30’s of the 20th century, and which is becoming even more relevant today. The value of the АСI consists in the fact that it contains materials IV volume of the «Russian-Ukrainian Dictionary» destroyed in 1933. For the first time since the 1930’s ACI became the object of scientific attention precisely as materials of the repressed Commission, for more than half a century they were considered lost. ACI digital format is needed in order to prevent its physical decay, to return to the linguistic-cultural process, to optimize research work. After all, ACI contains professionally processed linguistic sources of general dictionaries first half XXth century, which are of great value for the restoration of the authenticity of Ukrainian language thinking, to eliminate the prolonged russification of Ukrainian vocabulary and the creation of dictionaries of the Ukrainian language of the 21th century.
Źródło:: Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 143-155
0080-3588
Pojawia się w:: Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: ШЛЯХИ, ХАРАКТЕР ТА ТИПИ ЗАПОЗИЧЕНЬ З УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ В МОВУ РОСІЙСЬКУ (на матеріалі словника живої російської мови В. Даля)
WAYS, MEANS AND TYPES OF BORROWINGS FROM UKRAINIAN INTO RUSSIAN (based on V. Dahl Dictionary of the Russian Language)
Autorzy:: Тетяна, Космеда
Намачинська, Галина
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1041651.pdf
Data publikacji:: 2019-06-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: borrowing
Ukrayinism
lexical meaning
lexicography
equivalent
Ukrainian language
Russian language
zapożyczenia
ukrainizm
znaczenie leksykalne
leksykograﬁa
ekwiwalent
język ukraiński
język rosyjski
Opis:: W artykule wyznaczono na podstawie analizy słownika żywego języka rosyjskiego W. Dala typy zapożyczeń z języka ukraińskiego na rosyjski. Wyróżniono zapożyczenia pośrednie i bezpośrednie, kognaty, zapożyczenia leksykalno-semantyczne oraz semantyczne, zapożyczenia będące faktami rosyjskiego języka literackiego oraz te, które weszły w skład języka narodowego jako dialektyzmy. Ukrainizmy uzupełniły pasywną leksykę języka rosyjskiego w postaci archaizmów oraz historyzmów, jak również jego aktywną leksykę, z uwzględnieniem stylistycznej oraz stylowej różnorodności, reprezentując nominacje językowe właściwe i przenośne. Nie wszystkie fakty zapożyczeń z języka ukraińskiego odnotowane w słowniku W. Dala zostały formalnie potwierdzone we współczesnych słownikach języka rosyjskiego. Do ukrainizmów w języku rosyjskim należą przede wszystkim nominacje faktów ukraińskiej kultury i historii, leksemy, które „ujęzykowiają” kluczowe koncepty ukraińskiej mentalności, egzotyzmy oraz etnograﬁzmy.
The article focuses on the borrowings types from the Ukrainian language into the Russian one based on the analysis of V. Dahl Dictionary of the Russian language. The direct and indirect borrowings, the cognate borrowings, lexical, lexical-semantic borrowings and their semantic types; the borrowings that became the facts of the Russian literary language and the ones that enriched the Russian language as the dialect words have been singled out. The Ukrayinisms enriched the passive stratum of the Russian language because they nominate the archaisms as well as the active stratum of the Russian language taking into account the stylistic diversity and the diversity of style, representing the direct and indirect nominations. Not all the facts of borrowings from the Ukrainian language ﬁxed by V. Dahl are registered in modern dictionaries of the Russian language. The nominations of the facts of Ukrainian culture, its history, lexemes that verbalize the key concepts of Ukrainian mentality, exotisms and ethnographisms belong to the borrowings-Ukrayinisms in the Russian language.
Źródło:: Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 2; 19-33
2300-4754
Pojawia się w:: Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Художественный стиль в истории украинсково литературного языка
Autorzy:: Сюта, Галина М.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/615553.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Opolski
Tematy:: Ukrainian literary language
artistic style
literary norm
poetic style (artistic) norm
tradition
innovation
writer’s language practice
Opis:: In the article, the role of the artistic style as one of the major componens of the Ukrainian linguo-culture has been stressed. The writers’ language-creative practice has been qualified as an important factor in the national literary language development and as a criterion of the literary norm formation. As for the latter, two major kinds of writers’ impact are noted – structural-expanding and cutting, aimed at improvement. In this context, the concept of norm arises as an actual parameter to determine the level of correlation of both literary language and language of fiction.
Źródło:: Stylistyka; 2013, 22; 415-424
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:: Stylistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: ФРАЗЕОЛОГІЗМ ЯК ОБ’ЄКТ ВИВЧЕННЯ В ІНШОМОВНІЙ АУДИТОРІЇ (доцільність використання й критерії добирання)
FRAZEOLOGY AS THE OBJECT OF STUDY IN FOREIGN AUDIENCE (expediency and selection criteria)
Autorzy:: СЦІРА, МАРІЯ
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1041618.pdf
Data publikacji:: 2020-06-30
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: phraseology
learning Ukrainian as a foreign language
specificity
criteria
foreign students
frazeologia
nauka języka ukraińskiego jako obcego
kulturowo-narodowa specyfika
kryteria
studenci obcojęzyczni
Opis:: Artykuł dotyczy problematyki definicji frazeologii oraz klasyfikacji frazeologizmów. Badanie koncentruje się na zasadach nauczania frazeologii w audytorium obcojęzycznym. Celem artykułu jest wytyczenie kryteriów doboru jednostek frazeologicznych do ich zastosowania w procesie nauczania języka ukraińskiego jako obcego w audytorium obcojęzycznym. Przedstawiono zasady prezentacji frazeologizmów w audytorium obcojęzycznym, określono kryteria doboru jednostek frazeologicznych dla studentów obcojęzycznych na poziomie początkowym, takie jak: prosta struktura frazeologiczna (wyrazy w sensie dosłownym, 2-3 elementy, prosta struktura morfemiczna); przejrzysta forma wewnętrzna (motywacja); aspekt badań regionalnych; częstotliwość użycia frazeologizmu. W procesie nauczania nauczyciel musi stworzyć potencj ał j ęzykowy i komunikacyjny, który przede wszystkim zwiększy zdolność studenta do skutecznego postrzegania i przyswajania informacji. Nauczanie języków powinno stanowić część składową kulturowo-narodowego postrzegania nowego środowiska. Tylko wówczas bowiem student obcojęzyczny uzyskuje świadomość językową, która ułatwi mu postrzeganie formuł językowych na tle ogólnej kulturowo-narodowej specyfiki.
The article deals with the issues of the definition of phraseology, classification of phraseologisms, and focuses on the principles of teaching phraseologisms for foreigners. The purpose of the article is to show the criteria of selection of phraseological units for their application in the process of studying Ukrainian as a foreign language, to describe the principles of presenting phraseologisms for a foreign language audience. The criteria of selecting phraseological units for foreign students at the initial level are set out, namely: a simple structure of phraseology (words in the literal sense, 2-3 components, a simple morphemic structure); transparent internal form (motivation); regional studies aspect; frequent use of phraseologism. In the process of learning, the teacher is to form a linguistic and communicative potential, which, first of all, will increase the student’s ability to effectively perceive and master information. Language teaching should form general cultural and national component of the perception of the new environment, since in this way a foreign student forms a linguistic consciousness that facilitates the perception of language formulas against the background of common cultural and national peculiarities.
Źródło:: Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 157-166
2300-4754
Pojawia się w:: Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Лінгвальні та позалінгвальні аспекти функціонування суржику в Україні
Lingual and Extralingual Aspects of Surzhyk Functioning in Ukraine
Językowe i pozajęzykowe aspekty funkcjonowania surżyka w Ukrainie
Autorzy:: Соколова [Sokolova], Світлана [Svitlana]
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32388029.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Surzhyk
Ukrainian language
Russian language
colloquial language
mixed speech
surżyk
język ukraiński
język rosyjski
język potoczny
mowa mieszana
Opis:: Surzhyk is a mixed type of speech that is typical within modern Ukraine, where we can observe the coexistence of two major language codes, namely Ukrainian and Russian. These are represented by both literary variants and numerous subcodes, primarily Ukrainian dialects (including transitional dialects, with features related to Russian and Belarusian dialectal areas) and Russian colloquial speech with elements of slang. Some language scholars rank Surzhyk as a separate language subcode – as a peculiar type of pidgin – and try to study its structure (lexical composition, grammatical structure) and areal distribution of elements accordingly. At present, in addition to “classical” Surzhyk, a new type of mixed speech has also arisen on the Russian phonetic-grammatical basis with the involvement of a large number of Ukrainian lexemes (original or borrowed by the Ukrainian language), mainly terms, taken from different fields. This new type of mixed speech is Russian-Ukrainian Surzhyk. The report analyzes several samples of mixed speech. On the basis of this analysis, criteria for the qualification of a text are proposed either as an example of Surzhyk, or simply as speech with signs of interference. Such criteria include lingual (Ukrainian or Russian phonetic basis, levels of interference, number of foreign language implementations, variations within the text), social (language is higher in status at the moment of the occurrence of the phenomenon; the scope of the functioning of the idiom itself), territorial (depending on the speaker’s place of inhabitance – urban or rural) and personal (native/first language of the speaker, level of education, knowledge of the literary language). It was concluded that the new mixed speech differs from Surzhyk in terms of the number of used units of another language, linguistic levels of manifestation, scope of distribution, conditions of occurrence and personal characteristics of speakers, among which the level of education and possession of standard subcodes are of leading importance. It is a transitional phenomenon in the process of the formation of Ukrainian as a state language.
Surżyk to mieszany typ mowy, typowy dla współczesnej Ukrainy, gdzie obserwujemy współistnienie dwóch języków, ukraińskiego i rosyjskiego. Języki te są reprezentowane zarówno przez ich warianty literackie, jak i liczne subkody, przede wszystkim przez dialekty ukraińskie (w tym również dialekty przejściowe do rosyjskiego i białoruskiego obszaru dialektalnego) oraz przez potoczną odmianę języka rosyjskiego z elementami slangu. Niektórzy językoznawcy uważają surżyk za odrębny subkod językowy – swoisty rodzaj pidginu – i podejmują próby analizy jego struktury (leksykonu, gramatyki) i uwarunkowań z zakresu geografii językowej. Obecnie obok „klasycznego” surżyka pojawił się nowy typ mowy mieszanej, oparty na bazie fonetyczno-gramatycznej języka rosyjskiego, z udziałem dużej liczby leksemów ukraińskich (oryginalnych lub zapożyczonych do języka ukraińskiego), głównie terminów z zakresu wielu dziedzin. Ten nowy rodzaj mowy mieszanej to surżyk rosyjsko-ukraiński. W niniejszym tekście poddano analizie próbki tego typu mowy mieszanej. Na podstawie analizy zaproponowano kryteria dwojakiej kwalifikacji tekstu, bądź jako przykładu surżyka, bądź po prostu jako przykładu mowy z cechami interferencji. Kryteria te mają charakter lingwistyczny (ukraińska lub rosyjska baza artykulacyjna, zakres interferencji, liczba jednostek zaadaptowanych z języków obcych, poziom wariancji tekstowej), socjologiczny (język o wyższym statusie w momencie wystąpienia danego zjawiska; zakres funkcjonowania idiomu), terytorialny (w zależności od miejsca zamieszkania mówiącego – miejski lub wiejski) i indywidualny (ojczysty/pierwszy język mówiącego, poziom wykształcenia, znajomość języka literackiego). Stwierdzono, że nowa mowa mieszana różni się od surżyka pod względem liczby używanych jednostek z innego języka, płaszczyzny językowej jego realizacji, zasięgu i warunków jego występowania, indywidualnych cech mówiących, wśród których poziom wykształcenia i znajomość subkodów standardowych mają pierwszorzędne znaczenie. Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem przejściowym w procesie uzyskiwania przez język ukraiński statusu języka państwowego.
Źródło:: Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:: Slavia Meridionalis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "ukrainian language" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język