- Tytuł:
-
Co chcemy chronić? Refleksje na temat kryteriów obejmowania zabytku ochroną konserwatorską
What do we want to protect? Thoughts on the criteria for putting a monument under conservation protection - Autorzy:
- Brudnicki, Jacek
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/23203213.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Narodowy Instytut Dziedzictwa
- Tematy:
-
zabytek
wpis do rejestru zabytków
ujęcie zabytku w ewidencji zabytków
waloryzacja zabytków
klasyfikacja zabytków
kryteria objęcia zabytku ochroną konserwatorską
monument
entry in the register of monuments
criteria for putting a monument under conservation protection
classification of monuments
inclusion of a monument in the records of monuments
valorization of monuments - Opis:
-
W związku z dwudziestoleciem obowiązywania Ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami autor stawia zasadnicze pytania dotyczące przedmiotu ochrony prawnej, to jest rozumienia prawnej definicji zabytku, granicy oddzielającej zabytki od innych obiektów dawnych oraz kryteriów przesądzających o tym, który obiekt winien trafić do rejestru zabytków, a który – jedynie do wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków. W poszukiwaniu odpowiedzi w pierwszej kolejności prześledzono przepisy ustawy i przeanalizowano poszczególne kategorie zabytków w kontekście zakresu przyznanej ochrony prawnej oraz kryteria, na których podstawie dany obiekt ma być kwalifikowany do określonej kategorii. Następnie omówiono prowadzony w ostatnich latach dyskurs przedstawicieli środowiska konserwatorskiego, który dotyczył zagadnień związanych z wartościowaniem zabytków, w tym prac nad ujednolicaniem kryteriów waloryzacji. Przedstawiono także zróżnicowane stanowiska w kwestii kryteriów wpisania zabytku do rejestru, prezentowane w decyzjach organów ochrony zabytków oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych. Rezultatem prowadzonej analizy są krytyczne wnioski dotyczące braku jednolitych i powszechnie zrozumiałych standardów oceny zasobu zabytkowego i sposobu interpretacji prawnego pojęcia zabytku oraz niejasnych kryteriów mających przesądzać o tym, który obiekt winien trafić do rejestru zabytków. Artykuł wieńczą refleksje na temat działań, które w ocenie autora winny zostać podjęte, by uporządkować proces wartościowania zabytków.
In conjunction with the twentieth anniversary of the Act of 23 July 2003 on the protection and care of historical monuments, the author raises some fundamental questions concerning the subject of legal protection, that is, the understanding of the legal definition of a monument, the borderline separating monuments from other historical objects, and the criteria determining which objects should be included in the central register of monuments, and which should only be included in voivodship or municipal records of monuments. In order to find an answer, first the provisions of the Act were examined, and the various categories of monuments analysed with regard to the scope of legal protection provided and the criteria for qualifying them to a particular category. Then the discourse that has been taking place in recent years among representatives of the conservation community is discussed; this concerns issues related to the valuation of monuments, including work on standardizing the criteria for their valorization. Also presented are the differing views on the issue of the criteria for entering a monument in the register, as expressed in the decisions of monument protection authorities and in the rulings of administrative courts. The result of the analysis is a critique of the lack of consistent and generally understood standards for the evaluation of historic monuments and how the legal concept of a monument should be interpreted, as well as vague criteria to determine which objects should be included in the register of monuments. The article concludes with reflections on actions which, in the author’s opinion, should be taken to organize the process of valuation of monuments. - Źródło:
-
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 9-34
0029-8247
2956-6606 - Pojawia się w:
- Ochrona Zabytków
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł