Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "turn of the century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 54
Tytuł:
Вобраз творчай асобы ў беларускай і польскай малой прозе мяжы XIX–XX ст.: параўнальны аспект
The image of creative personality in Belarusian and Polish short prose at the turn of the 19th–20th centuries: comparative aspect
Wizerunek osobowości twórczej w białoruskich i polskich krótkich formach narracyjnych przełomu XIX–XX wieku: aspekt porównawczy
Autorzy:
Bakhanovich, Natallia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341088.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
concept of personality
creative personality
turn of the century
fiction
professionalization of art
commercialization of art
modernism
koncepcja osobowości
osobowość twórcza
przełom wieków
proza artystyczna
profesjonalizacja sztuki
komercjalizacja sztuki
modernizm
канцэпцыя асобы
творчая асоба
мяжа стагоддзяў
мастацкая проза
прафесіяналізацыя мастацтва
камерцыялізацыя мастацтва
мадэрнізм
Opis:
The concept of creative personality at the turn of the 19th and 20th centuries is analyzed on the basis of Belarusian and Polish prose of the small genre. In both literatures, the person engaged in the “production” of art appears in an ironic light in the image of a failed creator; similarly, the collision of the hero with the superficial “consumer” of art, as well as critics and reviewers is colored by irony. But while Polish writers express their creative personality through plot-thematic aspects of the desire to commercialize their “product” and concern for the material, the Belarusian show its internal conflict due to a break with tradition.
Pojęcie osoby twórczej przełomu XIX i XX wieku analizowane jest na podstawie białoruskiej i polskiej prozy małogatunkowej. W obu literaturach osoba zaangażowana w dziedzinę „produkcji” artystycznej pojawia się w ironicznym świetle na obraz nieudanego twórcy; podobnie spotkanie bohatera z powierzchownym „konsumentem” sztuki, a także krytykiem i recenzentem jest zabarwione ironią. Jeśli jednak polscy pisarze ujawniają osobowość twórczą poprzez fabularno-tematyczne aspekty dążenia do komercjalizacji swojego „produktu” i troski o rzeczy materialne, to Białorusini pokazują jej wewnętrzny konflikt z powodu zerwania z tradycją.
На матэрыяле беларускай і польскай малой прозы аналізуецца канцэпцыя творчай асобы мяжы XIX–XX стст. У абедзвюх літаратурах чалавек, заняты ў сферы “вытворчасці” мастацкага, паўстае ў іранічным асвятленні ў вобразе няўдалага творцы; аналагічна іроніяй афарбавана сутыкненне героя з павярхоўным “спажыўцом” мастацкага, а таксама крытыкам і рэцэнзентам. Але, калі польскія пісьменнікі выяўляюць творчую асобу праз сюжэтна-тэматычныя аспекты імкнення да камерцыялізацыі свайго “прадукту” і заклапочанасці матэрыяльным, то беларускія – паказваюць яе ўнутраны канфлікт з-за разрыву з традыцыяй.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2022, 22; 169-183
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zgony i ich uwarunkowania w parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 w kontekście pierwszego przejścia demograficznego
Deaths and their Considerations in the Rzeszów Parish between the Years 1876–1913 in the Context of the First Demographic Transition
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367937.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
deaths
parish registers
the first demographic transition
Galicja
Rzeszów
the turn of 20th century
zgony
księgi metrykalne
pierwsze przejście demograficzne
przełom XIX i XX w.
Opis:
W artykule scharakteryzowano zgony w rzeszowskiej parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 na podstawie ksiąg metrykalnych. Zwrócono uwagę na te aspekty, które mogły potwierdzić (lub nie) zjawisko pierwszego przejścia demograficznego, które dokonywało się w Galicji na przełomie XIX i XX wieku i polegało na spadku natężenia najpierw zgonów, później urodzeń, czasowym wysokim przyroście naturalnym i w końcowej fazie na ukształtowaniu się jego wartości na niewysokim, stabilnym poziomie. Analizie poddano następujące zagadnienia: liczbę ludności w parafii, liczbę zgonów, współczynnik zgonów, urodzenia martwe; strukturę zgonów według płci, wieku i przyczyn zgonów; średnią wieku zmarłych. Posłużono się metodami statystycznymi.
The article presents deaths in the Rzeszów parish between the years 1876–1913, based on the parish register. Attention was paid to facts, which could confirm (or deny) the process of the first demographic transition. This took place in Galicja at the turn of the 20th century and was marked by a decrease in death intensity, a subsequent increase in birth rate followed by temporary high population growth, only to establish a low, stable level in the final phase. The analysis takes into account the population of the parish, the number of deaths, death rate, stillbirths, structure of deaths according to sex, age and causes of death, along with the average age of the deceased. Statistical methods were used.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2018, 40; 245-272
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykonania muzyki Władysława Żeleńskiego w Wiedniu
Władysław Żeleński and the performances of his musical pieces in Vienna
Autorzy:
JACZYŃSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454046.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
muzyka polska przełomu XIX/XX wieku twórczość kompozytorów polskich
muzyka w Wiedniu
muzyka w Austro-Węgrzech
muzyka słowiańska
Polish music on the turn of 19th/20th century
output of Polish composers
music in Vienna
music in Austro-Hungarian Empire
Slavic music
Opis:
Ciekawym, całkowicie dziś nieznanym wątkiem w biografii Władysława Żeleńskiego (1837– 1921) były liczne próby zdobycia przez tego kompozytora uznania na arenie międzynarodowej. Jednym z głównych ośrodków muzycznych, w którym działania te były realizowane, okazał się, obok czeskiej Pragi, Wiedeń – miasto w powszechnej świadomości pozostające „muzyczną stolicą” Europy Środkowej, politycznie zaś będące stolicą Przedlitawii (austriackiej części Austro- -Węgier). Artykuł poświęcony został wiedeńskim wykonaniom utworów muzycznych Władysława Żeleńskiego, a za początek opowieści przyjął autor premierę Sechs Charakterstücke op. 17 na fortepian, która miała miejsce 21 grudnia 1871 roku. W artykule wyjaśnione zostały przyczyny ewidentnej klęski, jaką poniosła polska muzyka – a wraz z nią Władysław Żeleński – na słynnej Wystawie Muzyczno-Teatralnej, która odbyła się latem i wczesną jesienią roku 1892. Zrelacjono- wane zostały też – będące bezpośrednią reakcją na owo niepowodzenie – tzw. „koncerty rehabili- tacyjne” kompozytora z roku 1893, omówiona została również obecność utworów tegoż twórcy na estradach wiedeńskich w czasie I wojny światowej oraz w okresie międzywojennym. Niejako na marginesie przedstawione zostały oczekiwania zachodniej krytyki wobec muzyki polskiej (a sze- rzej: słowiańskiej). Niniejszy tekst pozwala zrozumieć trudną sytuację kompozytorów słowiań- skich pragnących osiągnąć artystyczny i komercyjny sukces w Wiedniu w okresie istnienia imperium austro-węgierskiego.
Very interesting yet utterly unknown threads in the biography of Władyslaw Żeleński are his numerous attempts to gain the international recognition (1837–1921). One of the major musical centers in which Żeleński was promoting his musical output turned out to be, apart from Prague, Vienna – the city which was remaining, in the popular consciousness, “the musical capital” of Central Europe and politically – the capital of Cisleithania (the Austrian part of Austria-Hungary). The article is devoted to the performances of Władyslaw Żeleński’s musical pieces in Vienna. The author has adopted as the beginning of the story the premiere of Sechs Charakterstücke Op. 17 for piano, which took place on December 21, 1871. The essay explains the causes of the manifest failure of Polish music (as well as Władyslaw Żeleński’s one) at the famous Exhibition for Music and the Drama, which took place during the summer and early autumn 1892. It deals also with his so-called “rehabilitative concerts” dating from 1893 and being the direct reaction to this failure, as well as with the presence of his works on Viennese stages during the World War I and the interwar period. Further on are mentioned, as a sort of peripheral comment, the expectations of Western critics towards Polish (and more broadly: Slavic) composers. The article enables us to understand the difficult situation of those Slavic composers who decided to achieve artistic and commercial success in Vienna in the period of the Austro-Hungarian empire.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2015, 10; 163-180
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władysław Żeleński w Pradze
Władysław Żeleński in Prague
Autorzy:
JACZYŃSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454022.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
muzyka polska przełomu XIX/XX wieku
twórczość kompozytorów polskich
krytyka muzyczna
Polish music on the turn of 19th/20th century
output of Polish composers
musical critique
Opis:
Artykuł szczegółowo omawia praski okres działalności Władysława Żeleńskiego, jednego z najważniejszych polskich kompozytorów i pedagogów muzycznych drugiej połowy XIX i początku XX w. Autor wyjaśnia m.in. powody wyjazdu Żeleńskiego do Pragi w roku 1859, jak również koncentruje się na jego muzycznej edukacji w tym mieście. Czytelnik zaznajomić się może z kulisami studiów doktorskich Żeleńskiego na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, jak i jego działalnością w praskim ruchu studenckim. Nadto w porządku chronologicznym przedstawione zostały wszystkie dostępne wzmianki dotyczące działalności twórczej Żeleńskiego w tym okresie – tak powstałych dzieł, jak i koncertów, podczas których były one wykonywane. Przywołane zostają również praskie wydania kompozycji Żeleńskiego oraz głos polskiej fachowej prasy muzycznej, szczególnie relacje korespondentów ze stolicy Czech, m.in. Franciszka Stevicha, a także recenzje utworów Żeleńskiego pióra Józefa Sikorskiego. Na zakończenie poruszona zostaje kwestia obecności Żeleńskiego w czeskim życiu muzycznym już po wyjeździe kompozytora z Pragi, co miało miejsce w roku 1866.
The article extensively discusses the Prague period of the artistic creation of Władysław Żeleński, one of the most important Polish composers and musical educationists of the second half of 19th and the beginning of the 20th century. The author explains, among others, the reasons of Żeleński’s departure for Prague in 1859, and also focuses on his musical education in this city. Readers can have a look behind the scenes of Żeleński’s doctoral studies at the faculty of philosophy at Charles University as well as get to know his activity in Prague student movement. Moreover, the author presents in chronological order all the available mentions concerning creational activity of Żeleński in that period – his works as well as concerts, where the works were performed. There are also recalled Prague publications of Żeleński’s compositions and the voice of Polish professional musical press, especially the reports of correspondents from Prague, among others Franciszek Stevich, and the reviews of Żeleński’s works by Józef Sikorski. Finally, the author raises the issue of Żeleński’s presence in Czech musical life already after his departure from Prague, which took place in 1866.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 63-77
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiara w dogmaty maryjne dorosłych katolików w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Na podstawie wyników badań socjologicznych
Belief in the Marian Dogmas of Adult Catholics in Poland at the Turn of the 20th and 21st Centuries: A Study on Sociological Research
Autorzy:
Baniak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33720184.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Dogmaty maryjne
wiara w dogmaty maryjne
katolicy dorośli
przełom XX i XXI wieku
Marian dogmas
belief in the Marian dogmas
adult Catholics
the turn of the 20th and 21st century
Opis:
W artykule ukazano wiarę dorosłych katolików w Polsce w dogmaty maryjne. Podstawę tej prezentacji stanowią wyniki badań socjologicznych zrealizowanych na przełomie XX i XXI wieku wśród dorosłych katolików zamieszkujących miasta i wsie. Badania uwzględnione w tym artykule zostały zrealizowane przez autorów za pomocą różnych metod socjologicznych. Badania te wykazały, że nastawienie dorosłych katolików do dogmatów maryjnych było zróżnicowane i zależne od takich czynników jak płeć, miejsce zamieszkania, wiek, deklaracje wiary religijnej i praktyk kultowych. Badania wykazały, że w XXI wieku mniej dorosłych katolików akceptowało dogmaty religijne i wierzyło w ich sens religijny niż w XX wieku.
This article investigates the level of belief in the Marian dogmas reported by adult Catholics in Poland. The discussion is based on sociological research carried out at the turn of the 20th and 21st centuries involving adult Catholics living in towns and villages. The research covered in this article was carried out by the authors with the use of diverse sociological methods. The results show that adult Catholics’ attitudes towards the Marian dogmas vary and depend on factors such as gender, place of residence, age, declarations of religious faith and worship practices. The research shows that the number of adult Catholics in Poland who accept religious dogmas and acknowledge their religious significance decreased between the 20th and the 21st century.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 1; 83-106
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What is the androgyne? The androgynous character and Kazimierz Lewandowski ‘morbid modernity’
Kim jest androgyne? Figura androgyne – o „chorobliwym modernizmie” Kazimierza Lewandowskiego
Autorzy:
Ejzak, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087624.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the turn of the 19th century
Young Poland movement
modernist poetry
androgyne
Mephistophelian personality
Kazimierz Lewandowski (1869– 1938)
Kazimierz Lewandowski
Lais
Szella
Androgyne
Opis:
On the basis of a close reading of the poetry of Kazimierz Lewandowski (Lais and the poems in Szella) this article presents a revised view of the androgyne in the perception of the Young Poland modernism. The article examines the symbolism and the spaces with which the androgyne is associated, the androgyne’s destructive influence on men and demonic, Mephistophelian personality traits.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 4; 479-492
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wanda and Maryla – mother and daughter: Two stories of artistic talent
Wanda i Maryla – dzieje talentów artystycznych matki i córki
Autorzy:
Zabawa, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087283.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the turn of the 19th century
women's literature
Young Poland's poetry and art
memoirs
translations from the German
children’s literature
mother and daughter
Wanda Młodnicka (1850–1923)
Maryla Wolska (1873–1930)
relacja matka-córka
literatura dla dzieci
poezja przełomu XIX i XX wieku
przekład
śpiew
malarstwo
rzeźba
biografia
Opis:
This article portrays a pair of artistically gifted women, Wanda Młodnicka née Monné (1850–1923) and her daughter Maryla Wolska (1873–1930), each with a diverse range of interests, including painting, music, and, first and foremost, literature. Their achieve-ment (both original works and translations) achievement has been largely forgotten. This article attempts to find out what inspired the two women, to identify those points of their artistic endeavor they had in common and those that determined their individual profiles, while paying special attention to the mother-daughter relationship.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 2; 175-194
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W trosce o polską wieś. Księżna Izabela Czartoryska i jej dydaktyczna opowieść o mieszkankach Dobromila. Z dziejów Macierzy Polskiej we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku
Caring about the Polish countryside. Princess Izabela Czartoryska and her didactic story about the female inhabitants of Dobromil. From the history of the Polish Cradle in Lviv at the turn of the 20th century
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547045.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Pielgrzym w Dobromilu
Izabela Czartoryska
Macierz Polska we Lwowie
literatura dla ludu
edukacja historyczna na przełomie XIX i XX w.
Pilgrim in Dobromil
Polish Cradle in Lviv
literature for the people
historical education at the turn of the 20th century
Opis:
Artykuł traktuje o edukacji historycznej dla ludu na przełomie XIX i XX w. Punktem wyjścia są pierwsze całościowe dzieje Polski dla chłopów autorstwa Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. Jej Pielgrzym w Dobromilu powstał z myślą o spopularyzowaniu historii ojczystej oraz zaszczepieniu pojęcia ojczyzny w świadomości chłopów. Dużo miejsca poświęcono w nim kobietom: władczyniom, szlachciankom oraz chłopkom. Księżna starała się o ukształtowanie pożądanego społecznie wzorca włościanki: kobiety pobożnej, dobrej, schludnej i pracowitej, spełnionej w roli żony, matki i gospodyni. Krytykowała kobiece pijaństwo, prostytucję, lenistwo, guślarstwo, kłótliwość i inne przywary. Narracja oparta była na balansowaniu między wyidealizowanym obrazem wiejskich stosunków oraz piętnowaniem tego, co w gromadach naganne i wymagające zmiany. Autorka artykułu stara się odpowiedzieć na pytania: 1) Dlaczego po ponad sześciu dekadach od wydania Pielgrzyma w Dobromilu dziełko nadal uznawano za przydatne w edukacji warstw plebejskich zaboru austriackiego oraz 2) W jaki sposób lwowska fundacja starała się podtrzymać zainteresowanie autorką i jej aktywnością twórczą adresowaną do „niższych” warstw społecznych. Dochodzi do wniosku, że było to spowodowane zarówno deficytem nowych i dobrych opracowań przeznaczonych dla warstw plebejskich, jak i przyjętą przez Macierz Polską strategią wydawniczą obejmującą włączanie w obręb narodu polskiego przez zapoznawanie z klasyką narodowej historiografii i literatury. Przed wybuchem I wojny światowej zaznaczył się w niej także trend polegający na przybliżaniu czytelnikom MP określonych środowisk umysłowych, co pozostawało w związku z akcentowaniem roli inteligencji w porozbiorowych dziejach narodu. Opracowanie Władysława Jankowskiego o Puławach nie tylko prezentowało klimat i dokonania środowiska związanego z dworem Czartoryskich, ale i służyło promowaniu ideologii solidaryzmu narodowego i społecznego.
The article deals with historical education for the people at the turn of the 20th century. The starting point is the first comprehensive history of Poland for peasants by Izabela Czartoryska née Flemming. Her Pilgrim in Dobromil aimed at popularizing her native history and instilling the notion of "homeland" in the minds of peasants. A lot of space was devoted to women: rulers, noblemen, and peasants. The Duchess tried to shape a socially desirable model of a peasant woman: pious, good, neat and hardworking, fulfilling the role of wife, mother and housewife. She criticized female drunkenness, prostitution, laziness, witchcraft and other vices. The narrative was based on balancing the idealized image of rural relations with the stigmatization of what was reprehensible and in need of change. The author of the article tries to answer two questions: 1) Why, more than six decades after the publication of the Pilgrim in Dobromil, was the work still considered useful for the education of the plebeian layers of the Austrian partition and 2) How did the Lviv Foundation try to maintain its interest in the author and her creative activity calculated for the "lower" social classes? She concludes that this was due both to the shortage of new and good papers of the addressed plebeian classes and to the publishing strategy adopted by the Polish Cradle, which included the inclusion of the Polish nation through the study of the classics of national historiography and literature. Before the outbreak of the First World War, a trend was also observed in the strategy to familiarize readers with specific mental environments, which was related to the emphasis on the role of the intelligentsia in the post-partitioning history of the nation. Władysław Jankowski's study on Puławy not only presented the climate and achievements of the Czartoryski court environment, but also served to promote the ideology of national and social solidarity.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 13, 4; 23-46
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość Mykoły Łysenki w dorobku wykonawczym i publicystycznym Galiny Lewickiej
The works of Mykola Lysenko in Galina Lewicka’s performing and journalistic activity
Autorzy:
Kuznetsova, Olha
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1358242.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Mykoła Łysenko
Galina Lewicka,
Pierwsza rapsodia
muzyka ukraińska przełomu XIX/XX wieku
życie koncertowe na Ukrainie
Mykola Lysenko
Galina Lewicka
First rhapsody
Ukrainian music at the turn of the 19th and 20th century
concert life in Ukraine.
Opis:
The article analyses the achievements of Galina Lewicka (1901–1949) in the fields of piano performance and journalism. She promoted the artistic output of Mykola Lysenko (1842–1912) – a Ukrainian composer, teacher, pianist, conductor and folklorist. As one of the greatest Galician pianists, Lewicka took part in a series of concerts held in the years 1930–1940 to honour Lysenko, during which she performed his First rhapsody – a remarkably difficult piece created on the basis of folk dumas. In 1937, her interpretation of this work performed in Lviv was enthusiastically received by several critics. She wrote about the experience of performing the piece in the article Lysenko’s “First rhapsody.” Lewicka also performed other works written by the composer, including vocal-instrumental pieces played with the famous singer Michaił Gołyński. The pianist is also the author of a book for young people entitled Mykola Lysenko, which she published under the pseudonym of Oksana Piatygorskaya for the 100th anniversary of Lysenko’s birth, which was held in Lviv in 1942, and a review of a concert that took place in an opera theatre as part of the event. Lewicka’s promoting activity is an expression of her sincere respect for Mykola Lysenko – the founder of the Ukrainian school of composition, an activist and a patriot. The pianist’s achievements in performing drew the attention of numerous authors: Oleg Krysztalski, Tetiana Worobkewycz, Natalia Kaszkadamowa, Oksana Ditczuk and others. None of them, however, paid attention to her accomplishments in the field of promoting Lysenko’s activity and works ject. The aim of this article is, therefore, to present Lewicka’s achievements in the field of perform- ing Lysenko’s pieces and to determine the degree to which she contributed to popularizing the knowledge of the composer in Galicia.
W artykule przeprowadzono analizę osiągnięć z zakresu wykonawstwa fortepianowego i działalności publicystycznej Galiny Lewickiej (1901–1949), która propagowała dorobek artystyczny Mykoły Łysenki (1842–1912) – ukraińskiego kompozytora, pedagoga, pianisty, dyrygenta i folklorysty. G. Lewicka – jako jedna z najwybitniejszych pianistek galicyjskich – w latach 1930–1940 brała udział w koncertach ku czci M. Łysenki, na których wykonywała jego Pierwszą rapsodię – utwór niezwykle trudny, stworzony w oparciu o stylizację ludowych dum. W 1937 roku jej interpretacja tego dzieła we Lwowie zdobyła entuzjastyczną ocenę kilku krytyków. Doświadczenie, które było jej udziałem w związku z wykonaniem utworu, opisała w artykule „Pierwsza rapsodia” Łysenki. G. Lewicka wykonywała też inne utwory kompozytora, między innymi wokalno-instrumentalne, wspólnie ze znanym wokalistą Mychajłem książki popularnonaukowej dla młodzieży pt. Mykoła Łysenko, którą opublikowała pod pseudonimem Oksana Piatygorskaya . Napisała ponadto artykuł o wystawie jubileuszowej z okazji 100. rocznicy urodzin M. Łysenki, obchodzonej we Lwowie w roku 1942, oraz recenzję koncertu, który odbył się w teatrze operowym z tejże okazji. Działalność propagatorska Lewickiej jest wyrazem szczerego szacunku dla Mykoły Łysenki – założyciela ukraińskiej szkoły kompozytorskiej oraz aktywnego działacza i patrioty. Osiągnięciami wykonawczymi pianistki interesowali się liczni autorzy: Oleg Krysztalski, Tetiana Worobkewycz, Natalia Kaszkadamowa, Oksana Ditczuk i inni. Nie zwrócono jednakże uwagi na jej dorobek z zakresu popularyzowania działalności i twórczości M. Łysenki . Stąd wypływa potrzeba kompleksowego pogłębienia tego zagadnienia. Celem niniejszego artykułu jest zatem wykazanie osiągnięć G. Lewickiej w zakresie wykonawstwa utworów fortepianowych M. Łysenki oraz określenie jej udziału w pogłębieniu galicyjskiej wiedzy na temat kompozytora.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2019, 14; 465-496
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlacheckie drogi do nowoczesności. Biedna szlachta w Prusach na przełomie XVIII i XIX wieku
Nobility on a Path to Modernity: Impoverished Nobility in Prussia at the Turn of the Nineteenth Century
Autorzy:
Szudarek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1057987.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
turn of the nineteenth century
modernisation
estate-based society
nobility
poverty
Prussia
Opis:
In 2020, Chelion Begass published a book on impoverished nobility in Prussia at the turn of the nineteenth century. The aim of this discussion article is to assess the scholarly merits of this publication and to evaluate the new research approach proposed by the authoress. It should be emphasised that the very topic of the work is innovative in itself. Begass focuses on the impoverished nobility, i.e. this part of the social stratum that was not able to live a life suited for the nobility due to insufficient financial resources. Such nobles experienced contradictions that arose from the discrepancy between high social prestige and uncertain livelihood. The book identifies the causes and consequences of this situation. In the subsequent chapters, Begass discusses the policy of the Prussian State towards the impoverished nobility and then presents the results of her research on poverty experienced by the nobility. The authoress makes use of the approach of cultural anthropology and attempts to demonstrate the worldview of investigated nobles. Her studies indicate that the impoverished nobility had to face the new economic circumstances and the emerging bourgeois society as early as at the turn of the nineteenth century, i.e. much earlier than the aristocracy placed higher in the social hierarchy. Begass’s research demonstrates the necessity to take a different view of the history of Prussian nobility. One needs to take into account the heterogeneity of this social group, the economic condition of its members, their relations with the monarchy, and the different paths that led them to modernity.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2021, 86, 1; 147-161
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkolnictwo protestanckie i jego wpływ na polszczyznę cieszyńską przełomu XVIII i XIX wieku
Protestant education system and its influence on Polish language in Cieszyn Silesia at the turn of the eighteenth century
Autorzy:
Raclavská, Jana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171618.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Polish language in Cieszyn Silesia
protestant secondary grammar school in Cieszyn
student´s work
Polish language at the turn of the eighteenth century
polszczyzna cieszyńska
język edukacji szkolnej
gimnazjum protestanckie w Cieszynie
język polski przełomu XVIII i XIX wieku
Opis:
The article presents the part of the research material based on Silesian language from the Cieszyn area. The author analyses works written by Cieszyn protestant secondary grammar school students which have preserved in archives of Tschammer´s Library. The manuscripts which were studied date back to turn of the eighteenth century. The research proved that spoken language in Cieszyn differ from the common Polish language of that time in every level of language.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 197-203
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stuck in loop: Kazimierz Tetmajer’s attempts to cope with transcendental absence (lack)
Tetmajerowskie próby przepracowania braku
Autorzy:
Pilch, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087387.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the turn of the 19th century
Young Poland
philosophy of poetic creation
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865–1940)
nothingness
absence and lack
figuration
Gilles Deleuze (1925–1995)
Félix Guattari (1930–1992)
Kazimierz Tetmajer
pustka
brak
poezja
figuracja
wywoływanie
Opis:
At the core of Kazimierz Tetmajer’s lyricism is the perception of transcendental absence, which provokes a range of unsettling reactions like fear, horror, or scorn (irony), and, in turn, the need to regain some sort of balance. This article analyzes all elements of this paradigmatic situation, especially the poet’s owing up to those reactions, his attempts to come to terms with them, and, if possible, to work out a way of converting their negativity into something that he actually wanted. At all times, it seems, he looks hard for the adequate means to express his emotional states. Struggling to express the inexpressible, he performs acts of creation which, however, do not produce anything (i.e. ‘nothing’ or ‘lack’). This outcome sets in motion, largely beyond conscious control, an emotional reaction, the affect of emptiness and lack (l’affect de vide et de manque). That emptiness constitutes a certain whole, or, more precisely, a negative figuration of lack. Attempts to make sense of it endow it with a new, spatial quality – it is a site where lack becomes nothing (le néant), but at the same time is reconstituted as a space which can engulf the human subject. This precarious situation defines in a way the human condition. The poet, as Tetmajer’s poetry shows, is stuck in a loop. The creative act is elicited by a lack which he tries to control, fill in, and master, yet all the attempts to find an adequate expression or figuration are in vain. They merely recreate the original absence (lack).
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 2; 195-216
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Przybyszewski’s Vigils
O Wigiliach Stanisława Przybyszewskiego
Autorzy:
Matuszek-Stec, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087392.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the turn of the 19th century
symbolism
Polish-German literary connections
Stanisław Przybyszewski (1868–1927)
Stanisław Przybyszewski
"Z cyklu Wigilii"
Vigilien
Opis:
Stanisław Przybyszewski’s Vigils is a prose poem written originally in German; its publication in 1895 was followed by a revised edition in 1901. A Polish translation, by Przybyszewski himself, entitled Z cyklu Wigilii was published in 1899. This interpretation of the Vigils not only takes a closer look at its origins and history, but also analyzes the differences between the two German versions and makes a comparison of the German and Polish texts. The comparison reveals that the most flagrant and blasphemous passages have been left out of the Polish version. Moreover, the omission of the original conclusion changes the meaning of the story. The article quotes the opinions of the first readers of the Vigils, the German and Polish reviewers, and goes on to present its own interpretation of the poem. What it actually dramatizes is the failure to find a formula that would integrate the protean, irrational and entropic reality the story. In effect, the project of establishing a connection between the act of creation and transcendental knowledge through a total, mystical union of male and female, soul and soma, turns out to be an illusion.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 2; 159-174
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczno-obyczajowe uwarunkowania porzucania dzieci i dzieciobójstwa w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku
Social and Moral Conditions for Abandonment of Children and Infanticide in the Kingdom of Poland at the Turn of the 20th Century
Autorzy:
Bołdyrew, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955144.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
abandoned children, infanticide, Kingdom of Poland at the turn of the 20th century
Opis:
In the last decades of the 19th century, in the Kingdom of Poland, the scale of social pathologies increased, including infanticide and abandonment of children. Such phenomena were conditioned by a number of social, demographic, economic and moral factors; the processes of urbanization and industrialization played a major part as they resulted in the inflow of great masses of people to cities, who experienced difficulties in the adaptation to new conditions. Poverty, illiteracy, often the lack of steady employment, disintegration of the traditional social groups and the system of values lead to the destabilization of the situation of the immigratory population. This made starting a family difficult, leading to a large number of informal relationships, lone mothers and illegitimate children deprecated by public opinion. The hardships of lonely maternity, lack of support on the part of the state administration and shelters determined the increased number of crimes against children. Also, unfavourable was a common practice of employing wet nurses, who left their own children in the care of hired babysitters, who were knowingly called the “producers of angels” because of the fact of a huge mortality rate among such infants, dying as a result of disastrous care, or, sometimes, simply murdered. Social work of pedagogues, doctors and lawyers slightly improved the fate of the poorest mothers, who most often committed infanticide and abandonment of their children, and, consequently, the scale of such phenomena at the beginning of the 20th century slightly decreased.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2012, 28; 35-51
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samozniszczenie i samoocalenie w powieściach Emmy Jeleńskiej-Dmochowskiej
Self-destruction and self-salvation in Emma Jeleńska-Dmochowska’s novels
Autorzy:
Banot, Aleksanra E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828451.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
Emma Jeleńska-Dmochowska
pisarstwo kobiet przełomu XIX i XX wieku
samozniszczenie
samoocalenie
powieść popularna
women’s writing at the turn of the 19th and 20th century
self-destruction self-salvation popular novel
Opis:
Emma Jeleńska-Dmochowska’s novels: Young Lady (1899), The Ring (1907), Woman, Miserable Fluff... (1909) seem to be an insightful, though probably unintentional, study of female self-destruction. At the root of this self-destruction is always the male element – the character of a father or brother, cousin, husband. A man who – through a relationship of kinship or affinity – gives the female heroin her status and defines her identity, and who is (or was) the owner or co-owner of the landed property located in the Polesian borderlands. Such story patterns and creations of the heroines are already implemented by the works of Eliza Orzeszkowa (e.g. Two Poles, 1893) and Maria Rodziewiczówna (e.g. Dewajtis, 1889). In my article, I want to trace the similarities (and differences) between the narratives of Jeleńska-Dmochowska and Orzeszkowa. I am also interested in reflecting on whether the analyzed novels of the Rose and Fly author really have such a pessimistic tone. It seems that in these stories of self-destruction one can find their reverses – stories of self-salvation. Finally – I would like to think about the consequences of this double interpretation for the reception of Jeleńska-Dmochowska’s work.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 225-238
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 54

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies