Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "turn of the 19th and 20th centuries" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Pojem secese v české literární vědě
Autorzy:
Touš, Radek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/48837306.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Art Nouveau
modernism
turn of the 19th and 20th centuries
literary studies
Opis:
The presented study deals with the concept of Art Nouveau in Czech literary studies. In the first part, we try to outline the meaning that literary critics assigned to the term Art Nouveau at the turn of the 19th and 20th centuries, when this term first began to appear in the Czech language environment. In the second part, we introduce the basic approaches to the term Art Nouveau, which numerous literary historians have applied in their works in many variations over the years. The aim of the paper is to point out the ambiguity of the term Art Nouveau, the core of which lies in the insufficient distinction between the original meaning of the term(from the turn of the 19th and 20th centuries) and the later meanings that literary historians began to ascribe to it. The aim of the thesis is also to infer criteria from the presented analyses and interpretations, the observance of which would lead to a clearer usage of the term Art Nouveau and, consequently, to its introduction as a justified literary-historical category
Źródło:
Stylistyka; 2022, 31; 215-230
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epoka zakazu druku jako geneza litewskiej nowoczesności – zarys perspektyw
Autorzy:
Marcin, Niemojewski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902326.pdf
Data publikacji:
2018-11-14
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Lithuania at the turn of the 19th and 20th centuries
modernity
period of Lithuanian press ban
book smugglers
print culture
Opis:
On May 7, 1904 the prohibition against the Lithuanian press was lifted. It was one of the most significant events that had a direct influence on the evolution of Lithuanian cultural, political and social life. Because of its importance it can be considered as the beginning of Lithuanian modernity. The aim of this reaserch paper is to demonstrate the significance of this turning point and to discuss the genesis of modern era by analysing the period preceding this event, in Lithuanian historiography called “the era of press ban” or “the time of book smugglers”. This period begun in 1864, when czarist authority prohibited the press in latin alphabet and tried to enforce the Russian one. During these 40 years of Lithuanian fight for freedom of printing, the proces of social and cultural changes were initiated. At that time, the first cultural institutions gathering a new generation of intelligentsia, using Lithuanian language, were born, and new forms of self-organization and the new cycles of ideas were shaped. Those processes were related to spreading the types and practices of printing word, available through illegal and well-organised publishing network. From this perspective, the period in which the seeds of Lithuanian modernity were created was a variant of the development of the printing culture, characteristic for Central and Eastern Europe.
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 11; 255-280
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemianki Królestwa Polskiego a gospodarka. Koncepcje i empiria (przełom wieków XIX i XX)
Female Landowners in the Kingdom of Poland and Its Economy. Ideas and the Real Situation (the Turn of the 19th and 20th Century)
Autorzy:
Kostrzewska, Ewelina Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1602031.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
economy
modernization
female landowners (turn of the 19th and 20th centuries)
kobiety-ziemianki (przełom XIX i XX w.)
gospodarka
modernizacja
Opis:
Od początku XIX w. ewolucja stosunków ekonomicznych i skomplikowane uwarunkowania polityczne na ziemiach polskich zmuszały, a jednocześnie umożliwiały części ziemianek podejmowanie aktywności gospodarczej. Co prawda, już w okresie staropolskim zdarzało się, że kobiety zarządzały dobrami ziemskimi i prowadzeniem tzw. żeńskiego gospodarstwa, ale przełom wieków XIX i XX wraz z industrialno-cywilizacyjnymi przemianami nadawał ich obecności w majątkach nową jakość. Ziemianki stawały się oficjalnymi współgospodarzami dóbr, odpowiedzialnymi za ich finansową kondycję. W artykule podjęte zostały zagadnienia związane z udziałem i wkładem ziemianek zarówno w rozwój własnych majątków, jak i życie gospodarcze Królestwa Polskiego w okresie przełomu stuleci. Postawione w tekście pytania, m.in. o preferowane przez ziemianki branże rolniczej wytwórczości, nie tylko tradycyjne, lecz także mniej typowe, pozwalają zauważyć wzrost aspiracji kobiet wypowiadających się w prasie i czasopismach fachowych na tematy gospodarcze, jak i nie zawsze udane zmagania z twardymi prawami rynku. Specyfika ziemianek – przedstawicielek elit – kierowała je w stronę poszukiwania europejskich inspiracji czy wzorców, znajdowanych w gospodarczych podróżach. Zdobytą wiedzę i umiejętności przekładały na własną działalność i na społecznym forum dzieliły się doświadczeniami. Coraz częściej też pojawiały się obok mężczyzn jako równoprawne działaczki gospodarcze, podejmujące mniej lub bardziej udane próby samodzielnej aktywności, warunkowanej finansową niezależnością. Zdobywały ją na drodze ewolucji i raczej powolnymi przemianami mentalności charakterystycznej dla środowiska, z którego się wywodziły.
Since the beginning of the 19th century the evolution of economic relations and complicated political factors on the Polish territories forced – and at the same time – enabled part of the female landowners to engage in business activities. Actually, even in ancient times female landowners happened to run country estates (the so called female farmsteads), but at the turn of the 19th a nd 20th centuries, together with industrial and civilisational changes, the role of women in running country farms acquired a new quality. Female landowners became official administrators of country estates responsible for their financial situation. The author deals with questions concerning the participation and contribution of female landowners both in the development of their own estates and the economic life of the Kingdom of Poland as a whole at the turn of the centuries. The questions asked in the text of the article, among other things, about the agricultural branches – not only the traditional ones but the less typical ones as well – preferred by female landowners permit noticing the rise in aspirations of women who started expressing their opinions in the press and professional journals on economic matters; on the other hand, their struggle with the market was not always successful. Female landowners – representatives of the Polish elites – looked for inspiration in the European models. The knowledge and skills they acquired they implemented into their own economic activities, and at the same time they shared their experience with others in social forums. Female landowners more and more frequently appeared arm in arm with men as their economic partners who had equal rights and who undertook attempts – based on their financial independence – of self-reliant economic activities that sometimes failed and sometimes succeeded. Their financial independence resulted from slow changes in the mentality typical of the social group they came from.
Źródło:
Studia Maritima; 2015, 28; 295-315
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowisko inteligencji radykalnej na przełomie XIX i XX wieku. Próba portretu
The environment of radical intelligentsia at the turn of 19th and 20th century. An attempt at a portrait
Autorzy:
Sikorska-Kowalska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687494.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
inteligencja
socjalizm
przełom XIX i XX w.
portret zbiorowy
intelligentsia
socialism
the turn of the 19th and 20th centuries
collective portrait
Opis:
The activists of socialist movement in 19th century underlined that it was created by inteligentsia. In memories we can find a characterisation of several types of inteligentsia and motives which led them to such radical ideological choices. When we try to characterize an environment of radical inteligentsia we are necessarily involved into questions concerning patriotism, independence and Polish nationality. Very important is the relationship to left wing and socialism. Leaving leftism and searching for new ideas was typical for the “generation of disobedient”. Investigation of biographies of leftist political activists, scientists and philanthropists show outstanding people, strongly engaged in social work for a class or local community. Members of radical inteligentsia are often outstanding scientists who additionaly realised social work on great scale. In particular, they realised educational activity, and wide popularisation of severalkinds of knowledge. This attempt at devising a portrait of radical inteligentsia is showing the complex character of biographies of many members of this group. We try to provide an answer for the question: what was the ideological nexus of this generation.
XIX-wieczni uczestnicy polskiego ruchu socjalistycznego wyraźnie podkreślali, że został on zbudowany przez inteligencję. We wspomnieniach polskich socjalistów odnajdziemy charakterystykę typów polskiej inteligencji, która przystąpiła do socjalizmu. Odnajdziemy również motywy wyboru radykalnej drogi ideowej.Próba charakterystyki środowiska radykalnej inteligencji, którą łączyły poglądy lewicowe, zawiera pytania o tożsamość, patriotyzm, stosunek do socjalizmu, niepodległości i polskości. Ważny jest również stosunek do lewicowości i trwałość związków z socjalizmem, bowiem odchodzenie od lewicowych zasad, poszukiwanie nowych dróg ideowych, było typowe dla „pokolenia niepokornych”, którzy często młodzieńcze ideały zamieniali na inne postawy i poglądy. Badania biografii lewicowych działaczy politycznych, społeczników, uczonych, ukazują sylwetki ludzi wybitnych, ideowych, zaangażowanych na bardzo szeroką skalę w pracę na rzecz danej warstwy społecznej czy lokalnej wspólnoty. W grupie radykalnej inteligencji, zorientowanej lewicowo odnajdujemy wybitnych uczonych, intelektualistów, którzy pracę polityczną łączyli z realizacją misji społecznej. Prowadzili często szeroko zakrojoną działalność oświatową, byli popularyzatorami wiedzy z różnych dziedzin. Próba skreślenia portretu socjologicznego środowiska radykalnej inteligencji, ma na celu ukazanie złożoności biografii przedstawicieli tego pokolenia. Ma stanowić próbę odpowiedzi na pytanie co było spoiwem tego pokolenia, jaki był klucz ideowy, który łączył radykalną, socjalistyczną, postępową inteligencję polską.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 33-50
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oswald Balzer versus Theodor Mommsen – polityczne emocje z historią w tle. Nowa ocean sporu
Autorzy:
Słapek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631299.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
THEODOR MOMMSEN
OSWALD BALZER
POLISH 19th CENTURY HISTORIOGRAPHY
PRUSSIAN HISTORICAL SCHOOL
POLISH –GERMAN RELATIONSHIPS AT THE TURN OF THE 19th AND 20th CENTURIES
NATIONALISM OF THE 19th CENTURY EUROPE
Opis:
There is a prominent tendency in the abundant literature concerning Th. Mommsen to portray him as an active, valued liberal politician of the second half of the 19th  century. In this context, relatively little is said about his appeal to the Sudeten Germans of 1897 who faced the so-called Badenischen Sprachenverordnungen. The letter of the German scholar, published in the Viennese press, included many violently unjust accusations, especially against the Czechs. In the storm of polemics and discussions unleashed by the text, the voice of the Polish historian of law, Oswald Balzer, was probably the loudest.  His open letter, defending the civilisational achievements of the Slavs, never received Mommsen’s response. Nonetheless, in the awareness of Poles and Czechs in particular the Berlin historian became their confirmed enemy. German science, making light of the event, puts it down to Mommsen’s unbridled political fervour, which made him speak out in public even in those matters of which he had little knowledge.  It admits, however, that the episode with pure nationalism looming in the background is a certain flaw on Mommsen’s idealized image of an ever valid role-model of a liberal politician. The view is admissible, although one may be surprised at the implied ignorance of Mommsen’s especially with regard to the Sudeten Germans, to whom the language laws introduced by Count Badeni’s government were to apply, and which he knew well from his native Schleswig.  As to the negligible knowledge Mommsen had of the Slavs, the views conveyed by Croatian Slavist  V. Jagić may be convincing to some extent, although it is worth remembering that Mommsen (a person perfectly conversant with the nuances of world politics!) needed no profound academic knowledge to formulate general (remote from scientific inquiry) views about the Czechs.   It is likely that when attacking Slavs, he drew upon the stereotypes which circulated at the time (he was not entirely independent in his opinions about Poles, remaining under the influence of M. Weber), supported by more readily definable personal views on the role of the Church and Catholicism, or the frontiers of the German state. Mommsen probably never formulated his convictions concerning Poles and the Polish issue of the turn of the 19th and 20th  centuries in a consistent, logical statement. In the Polish press before 1897 he had not been treated as a declared enemy of Polishness and even his adversary, Balzer emphasised Mommsen’s former objectivity. It appears it was theLvov law historian who lacked objectivity. His disputatious character, apparently combined with the a fairly unpleasant memory of studies inBerlin  (personal encounter with the demanding Mommsen) materialised in a polemic manifesto, in which, with a characteristic fluency, large dose of emotion and patriotic throes (although resorting to the standard historical argumentation of the time), the author drew a fairly unequivocal, anti-Polish image of Mommsen. This view persisted as long as 1918, although the admirers of Balzer’s views maintained it long after the death of both adversaries.   
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2012, 5; 99-143
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasopismo „Muzeum” w dyskusji o zadaniach wychowawczych szkoły na przełomie XIX i XX wieku
Autorzy:
Dolata, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606531.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
history of upbringing
new upbringing
school tasks at the turn of the 19th and 20th centuries
historia wychowania
nowe wychowanie
zadania szkoły na przełomie XIX i XX wieku
Opis:
At the turn of the 19th and 20th centuries, in Europe, there was a heated discussion about the concept of teaching and upbringing. Pedagogy of this period was dominated by the ideas of naturalism and individualism, which in turn contributed to the changes in the education system. A wide range of people involved in educational issues discussed the shape of the school at that time. On Polish soil, pedagogical journals became an extremely important forum for the exchange of views on education, culture and education. This was the place where the views of the representatives of the “new education” and the traditional school clashed. The Galician magazine „Museum” joined the ongoing discussion about the school. It was a monthly magazine that was published in Lviv between 1885 and 1939 as an organ of the Society of Teachers of Higher Education and was addressed to people connected with secondary education. The article contains conclusions from the analysis of the content of articles concerning the educational tasks of the school, which appeared in the whole period of publishing the „Museum”. The discussion in the magazine focused on a few thematic areas. Most frequently, issues related to the organizational model of schools were raised, innovative concepts of education were discussed and the role of teachers in the process of teaching and education was discussed. The analysis carried out allows us to conclude that the authors of the texts published in the „Museum” magazine have joined in the discussion about the school with great involvement. It can also be said that the „Museum” acted as a representative of innovative concepts of upbringing. It inspired to undertake modernization of the teaching and upbringing process, with reference to foreign models. It played an enormous role in the popularization and adaptation of Western European pedagogical thought to the Polish conditions. It acquainted Polish teachers with its achievements and directions of development, contributing to a better understanding of the role of education in the development of societies.
Na przełomie XIX i XX wieku w Europie rozgorzała burzliwa dyskusja dotycząca koncepcji nauczania i wychowania. Pedagogika tego okresu została zdominowana przez idee naturalizmu i indywidualizmu, co w konsekwencji przyczyniło się do przemian w systemie edukacji. Szerokie grono osób zaangażowanych w sprawy oświaty dyskutowało o kształcie ówczesnej szkoły. Na ziemiach polskich niezmiernie istotnym forum wymiany poglądów na temat edukacji, kultury i oświaty stały się czasopisma pedagogiczne. Ścierały się tu przede wszystkim poglądy przedstawicieli nowego wychowania i szkoły tradycyjnej. Do toczącej się dyskusji o szkole żywo włączyło się galicyjskie czasopismo „Muzeum”. Był to miesięcznik, który ukazywał się we Lwowie w latach 1885–1939 jako organ Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych i adresowany był do osób związanych ze szkolnictwem średnim. W artykule zawarto wnioski z analizy treści artykułów dotyczących zadań wychowawczych szkoły, ukazujących się w całym okresie wydawania „Muzeum”. Tocząca się na łamach czasopisma dyskusja koncentrowała się wokół kilku obszarów tematycznych. Najczęściej poruszano kwestie związane z modelem organizacyjnym szkół, omawiano nowatorskie koncepcje wychowania oraz dyskutowano o roli nauczyciela w procesie nauczania i wychowania. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że autorzy tekstów publikowanych na łamach „Muzeum” włączyli się z dużym zaangażowaniem w dyskusję o szkole. Można uznać również, że „Muzeum” występowało jako reprezentant nowatorskich koncepcji wychowania. Inspirowało do podejmowania unowocześniania procesu nauczania i wychowania, z odwołaniem się do wzorów zagranicznych. Odegrało ogromną rolę w popularyzacji i adaptacji do polskich warunków zachodnioeuropejskiej myśli pedagogicznej. Zapoznawało polskich nauczycieli z jej dorobkiem i kierunkami rozwoju, przyczyniając się do lepszego zrozumienia roli wychowania w rozwoju społeczeństw.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2020, 39, 1
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Sztuka dla sztuki” czy „sztuka dla narodu”? Działalność artystyczna, krytycznoliteracka oraz wydawnicza Iwana Trusza wobec wyzwań ukraińskiego życia społecznego w Galicji na przełomie XIX i XX wieku
“Art for the art’s sake” or “art for the nation”? Iwan Trusz’s artistic, critical literary and publishing activity against the challenges of Ukrainian social life in Galicia at the turn of the 19th and 20th centuries
Autorzy:
Neszew, Vira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40615046.pdf
Data publikacji:
2023-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Iwan Trusz
Galicja
modernizm
polsko‑ukraińskie kontakty artystyczne na przełomie XIX i XX wieku
Galicia
modernism
Polish-Ukrainian artistic relations at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
The article is an attempt at reconstructing the artistic and critical literary activity of a Ukrainian painter Iwan Trusz, who noticed a great need of the Ukrainian society to cultivate and develop national art. The Ukrainian artist also contributed to the development of Polish art of that period, as he was highly estimated among Polish intellectuals and took an active part in Polish and Ukrainian cultural enterprises that took place in Lviv at the turn of the 19th and 20th centuries. The experience which Trusz gained during his education in the Cracow Academy of Fine Arts, as well as his direct contact with distinguished Polish painters (e.g. Leon Wyczółkowski, Jan Stanisławski) evoked in the painter a great need to take care of the enrichment of contemporary Ukrainian art and to raise the awareness of Galician Ukrainians about the effect which art has on the formation of every nation. Looking at the activity of Trusz‑an artist or Trusz‑an art critic from the perspective of the 21st century, makes it possible to find the answers to some key questions: “Should national art be promoted?”, “How to educate society through art?” and “What is the role of an artist during the formation of an independent nation?”
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2023, 23; 73-93
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Städtisches Museum in Thorn/Toruń in den Jahren 1896-1921. Arthur Semrau und seine Vision des Museums um die Jahrhundertwende des 19. Jh
The City Museum (Städtisches Museum) in Toruń in the Period 1896-1921. Arthur Semrau and His Vision of the Museum at the Turn of 19th and 20th Centuries
Muzeum Miejskie (Städtisches Museum) w Toruniu w latach 1896-1921
Autorzy:
Kłudkiewicz, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891474.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
Arthur Semrau
Städtisches Museum in Toruń
Deutsche Museen um die Wende des 19. Jahrhunderts
Museumswesen um die Wende des 19. Jahrhunderts
the City Museum (Städtisches Museum) in Toruń
German museums at the turn of the 19th and 20th centuries
museums at the turn of the 19th and 20th centuries
Muzeum Miejskie (Städtisches Museum) w Toruniu
muzea niemieckie na przełomie XIX i XX wieku
muzealnictwo na przełomie XIX i XX wieku
Opis:
1861 wurde in Toruń ein deutsches Museum eröffnet - das Städtische Museum. Darin wurden Sammlungen der Stadtgemeinde Toruń und des örtlichen Copernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst ausgestellt. 1896 wurde Arthur Semrau (1862-1940), Lehrer am Toruner Gymnasium, zum ersten offiziellen Leiter des Museums bestellt. Das Museum verdankte ihm die Neuorganisation seiner Aktivitäten, die Erweiterung der Sammlung und deren wissenschaftliche Bearbeitung. Semrau nahm Kontakt zu anderen Museumsmitarbeitern in Deutschland auf, und seine Aktivitäten belegen seine Kenntnis  der Veränderungen in den Berliner Museen um die Wende des 19. Jh.. In dem Beitrag wurde hauptsächlich Entwicklung der Gipsabgußsammlung und die Neugestaltung der kultur-historischen Sammlungen in Toruń besprochen. Die Entwicklung des Museums unter der Leitung von Semrau wurde vor dem Hintergrund der Diskussionen über öffentliche Sammlungen in Deutschland und der Veränderungen in diesem Bereich vornehmlich in Berlin gezeigt. 
In 1861, a German museum was opened in Toruń - the City Museum (Städtisches Museum). It displayed the collections of the Toruń Municipal Commune and the local Copernicus Science and Art Association (Copernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst). In 1896, Arthur Semrau (1862-1940), a teacher at the Toruń gymnasium, became the first official curator of the museum. The museum owed him the reorganization of its activities, expansion of the collection and its scientific studies. Semrau contacted other museum workers from Germany, and his actions prove his familiarity with the changes in Berlin's museums at the turn of the 19th and 20th centuries. The text mainly discusses the development of the plaster cast collection and the reconstruction of the cultural and historical collection in Toruń. The development of the museum under the leadership of Semrau was shown in the context of the discussions on public collections taking place in Germany and the changes in this field taking place primarily in Berlin.
W 1861 r. otwarto w Toruniu niemieckie muzeum - Muzeum Miejskie (Städtisches Museum). Prezentowano w nim zbiory toruńskiej Gminy Miejskiej i miejscowego Kopernikowskiego Stowarzyszenia Nauki i Sztuki (Copernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst). W 1896 r. pierwszym oficjalnym kustoszem muzeum został Arthur Semrau (1862-1940), nauczyciel w toruńskim gimnazjum. Muzeum zawdzięczało mu reorganizację swojej działalności,  rozbudowę kolekcji oraz jej naukowe opracowanie. Semrau kontaktował się z innymi muzealnikami z Niemiec, a jego działania dowodzą znajomości zmian w berlińskim muzealnictwie na przełomie XIX i XX wieku. W tekście omówiono przede wszystkim rozwój kolekcji odlewów gipsowych oraz przebudowę zbiorów kulturalno-historycznych w Toruniu. Rozwój muzeum pod wodzą Semrau’a pokazano w kontekście toczonych w Niemczech dyskusji nad zbiorami publicznymi oraz przemian na tym polu dokonywanych przede wszystkim w Berlinie.
Źródło:
Rocznik Toruński; 2020, 47; 99-137
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia społeczno-gospodarcze wsi w okolicach Szadku na łamach prasy kaliskiej w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w.
Socio-economic aspects of the villages near Szadek, based on the Kalisz press in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century
Autorzy:
Figlus, Tomasz
Cepil, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028710.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Szadek
wieś
zagospodarowanie przestrzenne
historia gospodarcza
geografia historyczna
prasa
Kalisz
przełom XIX i XX w.
village
spatial development
economic history
historical geography
press
turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących wymiaru przestrzennego wybranych aspektów życia społeczno-gospodarczego wsi w okolicach Szadku w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w. Analizę przeprowadzono na podstawie kwerendy artykułów i notatek zamieszczonych na łamach dwóch czasopism prowincjonalnych wydawanych w badanym okresie: „Kaliszanin” i „Gazeta Kaliska”. Okazało się, że zawierają one wiele wartościowych danych, często nieuchwytnych w świetle innych typów źródeł historycznych. Badania pozwoliły ukazać główne kierunki przeobrażeń oraz różnorodność problemów odnoszących się do kwestii społeczno-kulturowych, działalności gospodarczo-agrarnej oraz stosunków własnościowych na analizowanym obszarze, a pośrednio możliwe było nakreślenie sytuacji panującej na obszarach wiejskich w zaborze rosyjskim w okresie pouwłaszczeniowym.
The article presents the results of research on the spatial dimension of selected aspects of socio-economic life in the countryside around Szadek in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century. The analysis was carried out on the basis of a query of articles and notes from two provincial magazines published in the analyzed period: “Kaliszanin” and “Gazeta Kaliska”. It turned out that they contain a lot of valuable data, often unavailable in other types of historical sources. The research allowed to show the main directions of transformations and the variety of problems relating to socio-cultural issues, economic and agrarian activity and ownership relations in the analyzed area, and indirectly gave an opportunity to present the situation in rural areas in the Russian partition in the period after the enfranchisement of peasants.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2021, 21; 51-69
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy polski historyk przełomu XIX i XX wieku mógł być pozytywistą? O przypadku Władysława Smoleńskiego
Could a Polish Historian of the Turn of the 19th and 20th Centuries be a Positivist? On the Case of Władysław Smoleński
Autorzy:
Kościesza, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934223.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pozytywizm polski
warszawska szkoła historyczna
Władysław Smoleński
wzniosłość
historiografia polska przełomu XIX/XX wieku
Polish positivism
Warsaw historical school
sublimity
Polish historiography at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
Władysław Smoleński was one of the leading representatives of the Warsaw historical school. When one talks about the positivist Warsaw school, he usually means its affiliation with the current of Warsaw positivism, and not its relation to the philosophy of positivism, as Polish positivism was a trend with a much more ideological, and not philosophical basis. Still, academics tried to practically implement the postulates of the positivist methodology. For the intelligentsia of that time a critical attitude towards the Catholic Church was typical. The Church's significance in the history of Poland as well as the role of religion in the reality of those times were criticized. Writing his works on the Enlightenment he became part of the criticism directed towards the Catholic world view, but despite the clear anticlericalism, under the influence of his attitude towards Russia he was able to defend the Church. His brochure, in which he drew the reader's attention to the tragic fate of the Uniates, is a proof of this. The category of sublimity is useful in interpreting the historiography of that period, as it allows indicating the constant tension between the views of the past declared by the historians on the one hand, and what is hidden in various layers of their narrative on the other.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 225-244
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ideowo etyczny wizerunek polskiego inteligenta przełomu XIX i XX wieku – epoki wybitnych teoretyków oświaty i wychowania
Ideologically ethical image of the Polish radical intelligentsia of the turn of the 19th and 20th centuries – the era of eminent theoreticians of education and upbringing
Autorzy:
Sędek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40220998.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Edward Abramowski
Janusz Korczak
Jan Władysław Dawid
radical intelligentsia
Polish education and upbringing at the turn of the 19th and 20th centuries
radykalna inteligencja
polska oświata i wychowanie przełomu XIX i XX wieku
Opis:
Artykuł jest próbą ukazania etyczno-ideowego wizerunku radykalnej inteligencji polskiej z przełomu XIX i XX wieku. Edward Abramowski, Janusz Korczak oraz Jan Władysław Dawid to wybitni przedstawiciele tej formacji. W ich myśli społeczno-politycznej ważne miejsce zajmuje problematyka dotycząca edukacji, oświaty i wychowania. Edukacja nigdy nie jest neutralna, zazwyczaj jest polityczna – wskazują na to przedstawiciele pedagogiki krytycznej, np. Henry A. Giroux. Rzeczywistość edukacyjna jest przedmiotem uwagi nie tylko pedagogów, ale też myślicieli, moralistów, społeczników, organizatorów życia społecznego i polityków. Opracowanie jest próbą znalezienia wspólnego mianownika dla idei „naprawy świata” propagowanych przez bohaterów opracowania – reprezentantów polskich intelektualistów i społeczników z przełomu XIX i XX wieku. Ich twórczość i działalność wynikała z niezgody na zastaną rzeczywistość społeczno-polityczną, a edukacja i wychowanie miały ich zdaniem być czynnikiem zmiany społecznej.
The article is an attempt to show the ethical and ideological image of the radical Polish intelligentsia of the turn of the 19th and 20th centuries.  Three representatives of this formation: Edward Abramowski, Janusz Korczak, and Jan Władysław Dawid are its prominent representatives. In their socio-political thought, issues concerning education, education, and upbringing occupy an important place. Education is never neutral, it is usually political, which is shown by representatives of critical pedagogy, such as Henry A. Giroux. The educational reality is the object of attention not only of educators, but also of thinkers, moralists, social activists, organisers, and politicians. The study is an attempt to find a common denominator in the ideas of ’repairing the world‘ of the study’ protagonists, representatives of Polish intellectuals and social activists of the turn of the 19th and 20th centuries. Their work and activity stemmed from their disagreement with the existing socio-political reality, and education and upbringing, in their view, were to be a factor of social change.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2023, 20, 20; 183-203
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowskie tropy w prasie Polonii amerykańskiej przełomu XIX i XX wieku
Norwid’s tropes in the press of the Polish community in the USA at the turn of the 19th and 20th centuries
Autorzy:
Jarosz, Agnieszka
Kiper, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233700.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
Ameryka
Polonia amerykańska
prasa polska w USA na przełomie XIX i XX wieku
America
Polish community in the USA
Polish press in the USA at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
Przedmiotem artykułu jest omówienie charakteru oraz funkcji recepcji Cypriana Norwida w amerykańskich wspólnotach polonijnych na przełomie XIX i XX wieku. Za pomocą wybranych tekstów prasowych starano się określić zasięg obecności wieszcza w świadomości elit przewodzących diasporze polskiej za oceanem. Przeglądowi zostały poddane takie tytuły jak „Dziennik Chicagoski”, „Zgoda”, „Polak w Ameryce”, „Ameryka-Echo” i „Kurier Polski”, z których wydobyto ślady obecności wątków norwidowskich. Z materiału prasowego wyłania się kilka obszarów tematycznych odnoszących się zarówno do życiorysu poety, jego twórczości, jak i rozmaitych kontekstów odbijających tendencje do określonego postrzegania postaci Norwida. Wiele z omawianych przykładów odzwierciedla stereotypowe opinie oraz skojarzenia wypracowane przez środowiska literackie w kraju.
The article discusses the nature and function of Cyprian Norwid’s reception in Polish communities in the USA at the turn of the 19th and 20th century. Using selected press texts, an attempt was made to determine the extent of Norwid’s presence in the consciousness of elites leading the Polish diaspora overseas. Titles such as “Dziennik Chicagoski”, “Zgoda”, “Polak w Ameryce”, “Ameryka-Echo” and “Kurier Polski” have been reviewed, from which the traces of the presence of Norwid’s themes have been extracted. Several thematic areas emerge from the press material, relating both to the poet’s biography, his works, but also to various contexts reflecting tendencies towards a particular perception of the poet’s figure. Many of the examples discussed here reflect stereotypical opinions and associations developed by literary circles in Poland.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2023, 41; 201-220
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalne uwarunkowania i efekty rosyjskiej polityki oświatowej na Białostocczyźnie u progu XX wieku
The local conditions and results of Russian educational policy in Bialostocczyzna at the dawn of the 20th century
Локальная обусловленность и әффекты российской политики просвещения и образования на Белостотчине в начале ХХ века
Autorzy:
Miodowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952224.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Россия на рубеже ХIХ–ХХ в.в.
политика просвещения
русификация
Белостотчизна
rosja przełomu xix/xx w.
polityka oświatowa
rusyfikacja
białostocczyzna
russia at the turn of the 19th and 20th centuries
educational
policy
russification
bialostocczyzna
Opis:
In the nineteenth century the primary function of school involved educating students, in most cases mechanically, with a limited range of knowledge. The first, often ultimate stage, included instruction on reading, writing and basic arithmetical operations. Learning those skills was enough during the period under consideration within the area of Bialystok district to be recognized an “enlightened person”. Central authorities in Petersburg aimed at promoting, through the schools, knowledge of the state language, components of Russian culture and the most important events in the time of the Romanovs. A primary educational objective was making students loyal in relation to the existing socio-political system. In the opinion of local community, Russian elementary public schools were considered a foreign and unwanted entity. This was mainly the result of the historical occurrences, although not exclusively. Partly, this unwillingness was due to the fact that the central authorities relinquished the costs of schools maintenance to the local people depriving them, at the same time, of the influence on their functioning.
В девятнадцатом столетии основная функция школы заключалась в передаче учащимся, обычно механическим прикладным способом, определенного объема знаний. Первый әтап, часто он же и последний, заканчивался на обучении чтению, письму и простейших арифметических действий. Освоение указанных умений хватало для того, чтобы в описываемом периоде на территории белостокского повета считаться «просвещенным человеком». Центральная власть в Петербурге при помощи школ стремилась к популяризации государственного языка, русской культуры и ознакомлению с самыми важными событиями в истории Империи Романовых. Главной воспитательной целью считалось умение сформировать у учащихся лояльного отношения к существующей общественно-политической системе. Для локальной общественности русские публичные начальные школы являлись чуждыми и нежеланными. Әто являлось последствием исторических событий, хотя и не только. Иногда такое отношение появлялось на основании того, что власти перекладывали на плечи местного населения содержание таких школ, одновременно лишая жителей возможности влиять на их функционирование.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2016, 24
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brat Albert w polskim pejzażu intelektualnym z początku XX wieku
Brother Albert in the Polish intellectual landscape of the beginning of the 20th century
Autorzy:
Kielak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596307.pdf
Data publikacji:
2021-09-01
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
kultura polska przełomu XIX i XX w.
duchowość franciszkańska
św. Franciszek z Asyżu
albertyni
Brat Albert
Polish culture at the turn of the 19th and 20th centuries
Franciscan spirituality
St. Francis of Assisi
Albertine Brothers
Brother Albert
Opis:
Postać Brata Alberta wpisała się w pejzaż intelektualny pierwszych dekad XX w., inspirując modernistycznych pisarzy do kreowania bohaterów na wzór tego Wielkiego Jałmużnika. Młodopolscy pisarze widzieli w nim wzorzec etyczny swojej epoki, w perspektywie jego duchowości rozważali jej dylematy światopoglądowe. Osoba Brata Alberta nabrała też szczególnego znaczenia po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Od drugiej dekady XX w. znacznie zintensyfikowana została publicystyczna aktywność mająca na celu upowszechnienie postawy i znaczenia Brata Alberta w polskim życiu społecznym czasu zaborów. W artykule prześledzony został właśnie sposób jego postrzegania oraz kategorie interpretacji życia i przemiany tego artysty w jałmużnika, które ukierunkowane zostały na ukazanie jego postaci jako integralnie związanej z przemianami polskiej świadomości po klęsce powstania styczniowego. Z analizy dość obszernego materiału źródłowego wynika, że Brat Albert – powstaniec przechodzący głęboką wewnętrzną przemianę – postrzegany był nie tylko jako dwudziestowieczne wcielenie św. Franciszka z Asyżu, jako wielki człowiek Kościoła, tworzący kanony etyczne dla swojej epoki, ale przede wszystkim jako unaoczniający w swojej postawie ewolucję polskiej świadomości kulturowej drugiej połowy XIX oraz początków XX w. W perspektywie rozważań o jego życiu scalała się polska biografia kulturowa tego czasu, odsłaniała się konstytuująca ją logika przenoszenia romantycznej „egzaltacji patriotycznej” na płaszczyznę marzeń o chrześcijańskiej doskonałości. Sylwetka Brata Alberta stała się w początkach XX w. istotnym elementem w polskim dyskursie tożsamościowym.
The figure of Brother Albert was inscribed in the intellectual landscape of the first decades of the 20th century, inspiring modernist writers to create heroes based on the example of this Great Almoner. Young Poland writers saw in him an ethical pattern for their era, they considered current outlook dilemmas in the perspective of his spirituality. Brother Albert acquired a special meaning after Poland regained its independence. In the 20s of the 20th century, journalistic activity aimed at popularising the attitude and significance of Brother Albert in the Polish social life of the partitions time was significantly intensified. The article examines the way of perceiving the poet and the categories of interpretation of his life and transformation into an almoner that aimed at presenting the figure of the Saint as integrally connected with the transformation of Polish consciousness after the defeat of the January Uprising. The analysis of a fairly extensive source material shows that Brother Albert – an insurgent undergoing a profound inner transformation – was perceived not only as the 20th century incarnation of Saint Francis of Assisi, as a great man of the Church, creating ethical canons for his epoch, but above all as the one who visualised in his posture the evolution of Polish cultural awareness of the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century. In the perspective of reflections on his life, the Polish cultural biography of that time merged, revealing the logic of transferring the romantic “patriotic exaltation” to the plane of dreams of Christian perfection. Brother Albert became an important element in the Polish identity discourse at the beginning of the 20th century.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2018, 29, 1; 105-132
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów dialektologii litewskiej
From the History of Lithuanian Dialectology
Autorzy:
Sawaniewska-Mochowa, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435834.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialektologia litewska
geneza
okres poprzedzający systematyczne badania gwar
ekspedycje terenowe
próby podziału gwar
perspektywy badawcze na przełomie XIX i XX wieku
Lithuanian dialectology
genesis
predialect period
field expeditions
identification of dialects
research perspectives at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
The reviewed monograph is the first part of the three-volume series prepared by the Lithuanian linguist Danguolė Mikulėnienė. She has taken on the ambitious task of presenting the genesis, development stages, paradigmatic breakthroughs and achievements of Lithuanian dialectology until the beginning of the twenty-first century. The richly illustrated study contains a detailed discussion of the period preceding the birth of scientific dialectology in Lithuania (from the seventeenth until the mid-nineteenth centuries), and covers in a systematic way conceptual changes in the linguists’ approaches to the issue of determining the extent and classification of Lithuanian dialects at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. The advantage of the monograph is the consistent combining of a historiographic approach with a strictly linguistic analysis. The reviewed volume includes commentaries on numerous source materials which document contribution that scientists from various research traditions have made to the discourse of Lithuanian scientific dialectology paving the way for its constant development.
Recenzowana monografia stanowi pierwszą część trylogii przygotowywanej przez litewską lingwistkę Danguolė Mikulėnienė, która postawiła sobie ambitne zadanie przedstawienia genezy, etapów rozwojowych, przełomów i dorobku litewskiej dialektologii aż do początku XXI wieku. Bogato ilustrowane opracowanie zawiera szczegółowe omówienie okresu poprzedzającego narodziny naukowych badań gwaroznawczych na Litwie oraz ukazuje w sposób usystematyzowany przemiany, jakie dokonują się w podejściu do problematyki wyznaczania zasięgu i klasyfikacji gwar litewskich na przełomie XIX i XX wieku. Zaletą monografii jest konsekwentne łączenie ujęcia historiograficznego z analizą stricte lingwistyczną. W pracy zostały przedstawione i skomentowane liczne materiały źródłowe, które dokumentują wkład, jaki wnieśli do dyskursu przyszłej naukowej dialektologii litewskiej uczeni z różnych tradycji badawczych.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 296-303
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies