- Tytuł:
-
Triazotan (V)-propano-1,2,3-triylu
Trinitrate(V)- propane-1,2,3-triyl - Autorzy:
-
Sapota, A.
Skrzypińska-Gawrysiak, M - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/138163.pdf
- Data publikacji:
- 2013
- Wydawca:
- Centralny Instytut Ochrony Pracy
- Tematy:
-
triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu
toksyczność
narażenie zawodowe
NDS
trinitrate (V)-propene-1,2,3-triyl
toxicity
occupational exposure
MAC - Opis:
-
Triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu (nitrogliceryna, TNG) w temperaturze pokojowej jest oleistą cieczą o słodkim, palącym smaku i barwie od bezbarwnej do bladożółtej. Jest substancją sklasyfikowaną jako substancja wybuchowa, bardzo toksyczna i działająca bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Nitrogliceryna jest substancją stosowaną do produkcji dynamitu i innych materiałów wybuchowych, a także w paliwach rakietowych. Znalazła także zastosowanie w medycynie jako lek stosowany w: dusznicy bolesnej, zastoinowej niewydolności mięśnia sercowego (szczególnie w przypadku ostrego zawału mięśnia sercowego) i nadciśnieniu. Możliwymi drogami narażenia na ten związek w przemyśle jest wchłanianie par w drogach oddechowych i przez kontakt ze skórą. Dane dotyczące stężeń nitrogliceryny w powietrzu środowiska pracy pochodzą z drugiej po łowy XX w. Mierzone stężenia wynosiły wówczas od <0,1 do 4,0 mg/m W Polsce według danych Głównego Inspektora Sanitarnego łączna liczba pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniu > 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) wynosiła 11 osób w 2010 r. oraz 52 osoby w 2011 r. W 2007 r. oraz w 2010 r. nie było pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniach przekraczających 0,5 wartości NDS (0,25 mg/m oraz wartość NDS (0,5 mg/m Dane dotyczące ludzi wskazują, że krytycznym skutkiem narażenia na nitroglicerynę jest działanie prowadzące do rozszerzenia naczyń krwionośnych. Jest to także główny skutek działania farmakologicznego nitrogliceryny stosowanej jako lek. Objawami działania nitrogliceryny będącymi konsekwencją rozszerzenia naczyń krwionośnych są: bóle głowy, spadek ciśnienia krwi i nudności. W warunkach narażenia zawodowego objawy takie występowały u pracowników przy narażeniu na nitroglicerynę o stężeniach 0,3 ÷ 4,0 mg/m Podobne objawy obserwowano u ludzi po narażeniu dermalnym na nitroglicerynę (płatki uwalniające 5 mg nitrogliceryny). Podana dawka wchłonięta odpowiadała stężeniu nitro gliceryny w powietrzu wynoszącemu 0,5 mg/m (przy założeniu wentylacji płuc równej 10 m w czasie 8-godzinnej zmiany roboczej). Większe stężenia nitrogliceryny mogły powodować: depresję, methemoglobinemię i sinicę. Po zmniejszeniu stężeń nitrogliceryny w powietrzu środowiska pracy do < 0,1 mg/m (0,01 ppm) u pracowników nie obserwowano żadnych szkodliwych skutków działania związku. Nie ma wiarygodnych danych, że nitrogliceryna powoduje u ludzi wzrost ryzyka wystąpienia chorób naczyń wieńcowych i mózgowych. Wyniki badań są rozbieżne, a w niektórych ba daniach kohortowych za czynnik wywołujący takie schorzenia jest uważany diazotan glikolu etylenowego (EGDN). Brak jest także danych dotyczących powtarzanego narażenia zwierząt doświadczalnych na nitroglicerynę drogą inhalacyjną. U zwierząt po podaniu dużych dawek nitrogliceryny drogą pokarmową obserwowano methemoglobinemię oraz działanie toksyczne związku na wątrobę i jądra. W badaniach na szczurach i psach ustalono wartość NOAEL dla nitrogliceryny w zakresie dawek 25 ÷ 40 mg/kg/dzień dla działania układowego związku, w tym toksyczności r produkcyjnej, co odpowiadało dużo większym stężeniom nitrogliceryny w powietrzu, niż stężenia powodujące toksyczne skutki u ludzi. Na podstawie wyników badania działania mu tagennego nitrogliceryny prowadzonych w warunkach in vitro wykazano brak działania mutagennego lub słabe działanie mutagenine substancji. Wszystkie badania działania muta gennego nitrogliceryny prowadzone w warunkach in yiyo dały wyniki ujemne. W IARC nie dokonano klasyfikacji nitroglicery ny pod kątem działania rakotwórczego. W Niemczech zaliczono nitroglicerynę do grupy 3.B rakotwórczości, natomiast w SCOEL zaklasyfikowano nitroglicerynę jako związek rakotwórczy grupy C. tj. genotoksyczny kancerogen, dla którego można ustalić praktyczną wartość dopuszczalną na podstawie istniejących danych. Nie ma danych na temat wpływu nitrogliceryny na rozrodczość u ludzi. W trzypokoleniowym badaniu toksyczności reprodukcyjnej prowadzonym na szczurach w pokoleniu F nie stwierdzono wpływu nitrogliceryny na płodność szczurów. Poważne zaburzenia płodności obserwowano w grupie F otrzymującej największą dawkę nitrogliceryny, co było związane z zahamowaniem spermatogenezy oraz istotnym zmniejszeniem masy jąder. W innych ba daniach na zwierzętach nie stwierdzono wpływu nitrogliceryny na rozrodczość. W Niemczech zaklasyfikowano nitroglicerynę do grupy C. czyli substancji, w których przypadku nie oczekuje się uszkodzenia zarodków i płodów, jeżeli jest przestrzegana wartość MAK Nitrogliceryna wchłania się do organizmu w drogach oddechowych i przez skórę. Wydajność wchłaniania przez skórę u ludzi wynosi około 68 ÷ 76%. Nie ma danych dotyczących wchłaniania nitrogliceryny w drogach oddechowych. Za podstawę ustalenia wartości NDS dla nitrogliceryny zaproponowano wyniki badań pracowników, u których nie obserwowano szkodliwych skutków działania związku po narażeniu na nitroglicerynę o stężeniach poniżej 0,095 mg/m (0,01 ppm), (Hanion, Fredrick 1966). Stężenie 0,095 mg/m (0,01 ppm) nitrogliceryny zaproponowano przyjąć za wartość najwyższe go dopuszczalnego stężenia (NDS) substancji. Określanie współczynników niepewności w tym wypadku nie było konieczne, ponieważ wartość tę wyprowadzono bezpośrednio na podstawie wyników badań ludzi zawodowo narażonych na nitroglicerynę. Zaproponowano przyjęcie stężenia 0,19 mg/m (0,02 ppm) za wartość najwyższego dopuszczalne go stężenia (NDSCh) nitrogliceryny, ponieważ u pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniach równych lub większych od 0,3 mg/m obserwowano działanie drażniące związku (Hanion, Fredrick 1966). W przypadku obecności w miejscu pracy także diazotanu glikolu etylenowego (EGDN), związku o takim samym mechanizmie działania jak nitrogliceryna, konieczne jest uwzględnienie sumy ilorazu średnich stężeń ważonych obu związków do ich wartości NDS, która nie może przekroczyć wartości równej 1. Zaproponowano oznaczenie związku literami „Sk” oznaczającymi substancje wchłaniającą się przez skórę, ponieważ nitrogliceryna bardzo wydajnie wchłania się przez skórę i wywołuje objawy układowe. Nie ma danych do wyznaczenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) nitrogliceryny.
At room temperature trinitrate(V)-propan-1,2,3 -triyl (nitrogiycerin, TNG) is an oily, colorless to pale yellow liquid with sweet, burning taste. It is classified as a highly toxic explosive substance. It shows very toxic effects by inhalation, in con tact with skin and if swallowed. Nitroglycerin is a substance used in the manufacture of dynamite and other explosive materials as well as an active ingredient of rocket propellant. Nitroglycerin is also used medically as one of the most useful drug for treating angina pectoris, congestive heart failure (especially in acute myocardial infarction) and hypertension. In industrial conditions inhalation of vapors via airways and contact with the skin are the potential routes of exposure to this compound. Data concerning TNG concentrations in the workplace air date from the second half of the 2Oth century. Its concentrations measured at that time accounted for <0.1-4.0 mg/m3 In Poland, according to the data provided by the Chief Sanitary Inspectorate, the total number of employees exposed to TNG in concentrations of >0.1- 0.5 of the maximum admissible concentration value (MAC) was 11 workers in 2010 and 52 workers in 2011. In 2007 and 2010 there were no workers exposed to ING in concentrations exceeding the MAC value of 0.5 (0.25 mg/m3 and MAC value (0.5 mg/m3 Data on human exposure indicate that dilation of blood vessels is a critical effect of exposure to nitroglycerin. It is also the major pharmacological effect of ING used as medication. Headache, pressure fall and nausea are the symptoms of ING effects, resulting from the dilation of blood vessels. In occupational expo sure these symptoms have been observed in workers exposed to nitroglycerin in concentrations of 0.3 ÷ 4.0 mg/m3 Similar symptoms have been noted in people after dermal exposure to TNG (patches releasing 5 mg of nitroglycerin). The dose absorbed corresponds to TNG air con cencentration of 0.5 mg/m3 (assuming that the King ventilation is equal to 10 m during an 8-hour shift). Higher concentrations could induce depression, methemoglobinemia and cyanosis. After diminishing TNG concentration in the workplace air to <0.1 mg/m3 (0.01 ppm) no adverse effects of this compound were observed in workers. There are no reliable data on the increased human risk of coronary and cerebrovascular diseases induced by nitroglycerin. The results of the studies performed are conflicting and the results of some cohort studies eyen suggest that the incidence of these diseases is generated by ethylene glycol dinitrate (EGDN). There is also lack of data on repeated exposure of experimental animals to nitroglycerin via inhalation. In animals methemoglobinemia and toxic effects on the liver and testes were ob served after intragastric admnistration of TNG in high doses. Studies on rats and dogs helped determine the value of no observed adverse effect level (NOAEL) for nitroglycerin in the range of doses 25 ÷ 40 mg/kg/day for the systemic effect of the compound, including reproductive toxicity, which corresponded to much higher TNG concentrations in the air than con cencentrations inducing toxic effects in humans. The results of the in vitro study of the mutagenic effect of nitroglycerin have not evidenced strong or eyen slight mutagenic effect of this substance. Ali in vitro studies of the TNG mutagenic effect produced negative results. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has not classified nitroglicerin as to its carcinogenicity to humans. In Germany TNG has been categorized into group 3B as to its car cinogenicity, whereas the Scientific Committee on Occupational Exposure Limits (SCOEL) has classified it as carcinogenic compound of group C - a genotoxic carcinogen for which it is possible to set the admissible practical value on the basis of existing data. There are no data concerning the effect of nitro glycerin on the human reproductive system. In a three-generation reproductive toxicity study carried out on rats, the F generation showed no effect of TNG on the reproduction of these animals. Major disorders in reproduction were observed in the F group administered the high est dose of nitroglycerin, which was associated with the inhibition of spermatogenesis and significant decrease in the mass of testes. Other studies did not reveal any effect of TNG on re production. In Germany nitroglycerin has been categorized in group C - a substance not expected to damage embryos and fetuses if the MAC value is strictly observed. Nitroglycerin enters the body through airways and skin. The capacity of absorption through the skin in humans accounts for 68 ÷ 76% . There are no data concerning nitroglycerin absorption in airways. The results of the studies on workers showing no adverse effects after exposure to nitroglycerin in concentrations below 0.095 mg/m (0.01 ppm) have been suggested as the basis for setting MAC value for this compound (Hanlon, Fredrick, 1966). It has been suggested to adopt TNG concentration of 0.095 mg/m3 (0.01 ppm) as the MAC value. In this case the determination of uncertainty coefficients was not necessary since this value was derived directly from the study out come in workers occupationally exposed to nitroglycerin. It has also been suggested to adopt the concentration of 0.19 mg/m (0.02 ppm) as the short term exposure limit (STEL) value since irritation effect has been observed in workers exposed to nitroglycerin in concentrations equal to or high er than 0.3 mg/m of this compound (Hanlon, Fredrick, 1966). In the concomitant presence of nitroglycerin and ethylene glycol dinitrate - a compound of the same mechanism of action, it is essential to consider the sum of quotients of weighted average concentrations of both compounds relevant to the MAC value that must not exceed the value equal to 1. It has been suggested to label the compound with „Sk” indicating dermal absorption of the substance since nitroglycerin shows very high capacity for absorption through the skin and induces systemic symptoms. There are no data that allows to determine TNG maximum concentration in biological material. - Źródło:
-
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 3 (77); 83-109
1231-868X - Pojawia się w:
- Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł