Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "translatoryka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
Współczesny czeski przekład biblijny: metamorfozy metody i kształtu
Modern Czech Bible Translation: Metamorphoses of the Method and of the Shape
Autorzy:
Bartoň, Josef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459489.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
czeski przekład biblijny
historia czeskiego tekstu biblijnego
translatoryka biblijna
Czech Bible translation
history of the Czech Biblical text
Biblical translatology
Opis:
The article presents the emergence and development of the modern Czech Biblical translation. From the beginning of the 20th century to the present day 10 completely new Czech translations of the Old Testament, 16 translations of the New Testament and a whole series of translations of single Biblical books came into being and were published.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2016, 11; 26-38
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Blanc : un symbole, un mot, un terme
White: Symbol, Word, Term
Autorzy:
Durieux, Christine
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933354.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przymiotnik biały
wieloznaczność
referencja
translatoryka
terminy
język prawa
adjective blanc
polysemic sens
referencing
translation
terms
law language
Opis:
The starting point is a word from common vocabulary, chosen to pay homage to papacy – the adjective blanc (white). The paper deals with its symbolism, and then shows how the symbolic components are underlying the meanings of its polysemic senses. Attention is drawn upon the compound words that are to be considered as whole terms, with a double difficulty for the translator : recognizing and referencing. Then the linguistic derivatives of the chosen adjective are studied and, finally, research prospects are suggested, particularly concerning the translation problematics with the example of two set phrases belonging to law language : blanchir une réputation and blanchir un inculpé (to clear vs to exonerate). The starting point is a word from common vocabulary, chosen to pay homage to papacy – the adjective « blanc » (white). The paper deals with its symbolism, and then shows how the symbolic components are underlying the meanings of its polysemic senses. Attention is drawn upon the compound words that are to be considered as whole terms, with a double difficulty for the translator : recognizing and referencing. Then the linguistic derivatives of the chosen adjective are studied and, finally, research prospects are suggested, particularly concerning the translation problematics with the example of two set phrases belonging to law language: blanchir une réputation and blanchir un inculpé (to clear vs to exonerate).
Biały: symbol, słowo, terminPunktem wyjścia artykułu jest leksem z zakresu słownictwa ogólnego – przymiotnik blanc (biały), wybrany do analizy jako swego rodzaju wyraz hołdu Papiestwu. Niniejsze opracowanie rozpoczyna się od przywołania symboliki bieli, następnie zaś pokazuje, w jaki sposób elementy symboliki zawierają się w znaczeniach wyrazów polisemicznych. Ponadto zwraca także uwagę na wyrazy złożone, stanowiące podwójną trudność dla tłumacza ze względu na rozpoznawanie (problem językoznawczy) i referencję (kognitywny). Dalsza część artykułu przedstawia derywaty językowe wybranego przymiotnika, uwidaczniające sposób konotowania pojedynczego desygnatu (niepowtarzalność każdego użycia) oraz propozycje perspektyw badawczych, dotyczących szczególnie problemów z tłumaczeniem na przykładzie dwóch idiomatycznych wyrażeń polileksykalnych z dziedziny prawa: blanchir une réputation (wybielić reputację) i blanchir un inculpé (wybielić podejrzanego).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 8; 65-78
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les problèmes de la traduction de l’interprétation dans les textes du droit canonique
Problems of Translation and Interpretation in the Texts of Canon Law
Problemy translatorskie i interpretacyjne w tekstach prawa kanonicznego
Autorzy:
Dyjakowska, Marzena
Sitarz, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933348.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawo kanoniczne
interpretacja
Kodeks Prawa Kanonicznego
język łaciński
translatoryka
canon law
interpretation of
the Code of Canon Law
Latin
translation
Opis:
Artykuł poświęcony jest zagadnieniom poprawności przekładu tekstów prawa kanonicznego z języka łacińskiego na język polski, co wiąże się z koniecznością prawidłowej interpretacji norm tego prawa. Właściwą problematykę poprzedzają rozważania o roli języka łacińskiego w Kościele katolickim i o odchodzeniu od tego języka m.in. w liturgii na rzecz języków narodowych po Soborze Watykańskim II, mimo że dokumenty takie jak wydana na krótko przed rozpoczęciem Soboru Watykańskiego II Konstytucja apostolska Jana XXIII Veterum sapientia oraz soborowa konstytucja o liturgii Sacrosanctum Concilium nakazywały zachowanie łaciny w liturgii. Konieczność posługiwania się językiem łacińskim była też podkreślana w wielu wypowiedziach Magisterium Kościoła. Przekład tekstów łacińskich na języki narodowe uregulowała instrukcja z 1969 r. De interpretatione textuum liturgicorum, której zasady odnieść można w dużej mierze również do tekstów z zakresu prawa kanonicznego (zwłaszcza punkty 19-33, 57). Problemy translatorskie omówiono na przykładzie tłumaczenia terminu iterum w polskiej wersji Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., gdyż z tym właśnie terminem związana była wątpliwość interpretacyjna kan. 917. Wątpliwość ta stała się punktem wyjścia do rozważań na temat metod interpretacji norm prawa kanonicznego, a szczególną uwagę zwrócono na interpretację językową. Omówiono także interpretacyjną działalność Papieskiej Rady do Spraw Tekstów Prawnych.
Article is devoted to issues of accuracy of the translation of texts of canon law from Latin into Polish, which involves the proper interpretation of the norms of this law. Correct the problems precede the discussion of the role of Latin in the Catholic Church and moving away from that language, among others. in the liturgy for the vernacular after Vatican II, even though such documents, as published in the Council shortly before the start of the Apostolic Constitution of John XXIII Veterum sapientia and conciliar Constitution on the Sacred Liturgy Sacrosanctum Concilium dictated the behavior of Latin in the liturgy. The need to use the Latin language was also emphasized in many statements of the Magisterium of the Church. Translation into national languages of Latin instruction has paid the 1969 De interpretatione textuum liturgicorum whose rules refer to a large extent also to the texts of canon law (in particular sections 19-33, 57). Translation problems are discussed on the example of translating the term iterum in the Polish version of the Code of Canon Law of 1983, because of this particular term was associated interpretative doubt can. 917th Doubt has become the starting point for consideration on how to interpret norms of canon law, and particular attention was paid to the interpretation of the language. Also discussed the interpretive activities of the Pontifical Council for Legislative Texts.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 8; 23-51
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ein Beitrag zur Problematik der Übersetzung des Wortes מִנְחָה in Gen 4,3–5a
Przyczynek do zagadnienia tłumaczenia słowa מִנְחָה w Rdz 4, 3–5a
Autorzy:
Dzikiewicz, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375517.pdf
Data publikacji:
2021-04-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bible
Bible translation
German Bible translation
sacrifice
gift
present
Cain
Abel
Biblia
translatoryka biblijna
niemiecka translatoryka biblijna
ofiara
dar
prezent
Kain
Opis:
At the end of 2016, a revised edition of the Catholic Bible translation (Einheitsübersetzung) was published. One of the many corrections introduced referred to the word מִנְחָה in Gen 4,3–5a. It was translated as “a gift” (Gabe). The previous translation (1980) read this word as “a sacrifice” (Opfer). This article examines the validity of a given correction, proposing to combine both translation traditions into one as “a sacrificial gift” (Opfergabe).
Artykuł zajmuje się problemem tłumaczenia hebrajskiego słowa מִנְחָה w perykopie Rdz 4, 3–5a. Istnieją trzy podstawowe kierunki translatorskie omawianego terminu: sakralne (np. ofiara), świeckie (np. prezent, dar) i świecko-sakralne (np. dar ofiarny). Obecne opracowanie, opierając się zasadniczo na argumencie pochodzącym z wersetu Hbr 11,4, popiera to ostatnie ukierunkowanie
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2020, 37; 7-22
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CASE STUDY: TEACHING FINNISH - ENGLISH LANGUAGE FOR SPECIFIC PURPOSES (LSP) LEGAL TRANSLATION AT THE UNIVERSITY OF HELSINKI
STUDIUM PRZYPADKU: DYDAKTYKA TŁUMACZENIA FIŃSKO-ANGIELSKIEGO JĘZYKA SPECJALISTYCZNEGO NA UNIWERSYTECIE W HELSINKACH
Autorzy:
GARANT, Mikel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920509.pdf
Data publikacji:
2013-01-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
fiński
LSP
translatologia
translatoryka
nauczanie tłumaczenia
translacja
Finnish
English
translation
translation teaching
Opis:
Finland is widely recognized as one of the top countries to live in, with transparency and an excellent education system, which provides for top English proficiencies. The applied English translation case study that is examined in this paper focuses on Finnish into English legal translation teaching coupled with studying at the University of Helsinki. Scrutiny of the course structure, teaching materials and teaching methods was undertaken as part of the empirical research and the efficiency of the new teaching method and course structure inspired this paper. Methodology also included interviews/surveys to obtain up to date data. The case study in brief illustrates that students at the outset of the course acquired the basic concepts of Finnish and comparative law. This was done in a blended learning environment with reverse classroom makeups and small group discussions being used instead of teacherfronted lectures. Students were also asked to look up information on the Internet and undertake translations comments, company visits, and translating an entire court case. From the teacher’s perspective Moodle was used as a file managements system. Results suggest that the students are satisfied with this method and see it as beneficial. It can be used for benchmarking for legal translation courses in others settings.
 Finlandia jest uważana za jeden z najlepszych krajów do życia, biorąc pod uwagęprzejrzystość systemu i wysoki poziom edukacji, którego efektem jest wysoki poziom znajomościjęzyka angielskiego. Artykuł koncentruje się na nauczaniu tłumaczenia prawnego z językafińskiego na język angielski na Uniwersytecie w Helsinkach. Badaniom empirycznym poddanazostała struktura kursu, materiały i metody dydaktyczne. Inspiracją tego artykułu stały sięefektywność nowych metod badawczych oraz struktura kursu. W celu potwierdzenia danychzostały przeprowadzone wywiady i ankiety.Studium obrazuje, że w trakcie kursu studenci nabywają podstawy wiedzy z zakresuprawa fińskiego i komparatystyki prawa. Zastosowano zintegrowaną metodę kształcenia (blendedlearning) zamiast tradycyjnych wykładów, wykładowcy stosowali platformę Moodle. Rezultatywskazują, że studentom odpowiada taka metoda prowadzenia zajęć. Metoda ta może zostaćzastosowana także w kursach o innej tematyce niż tłumaczenie prawne.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 16, 1; 39-54
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The transfer of names in various translations of brothers Grimm’s Rumpelstilzchen
Transpozycja nazw własnych w przekładach baśni braci Grimm Rumpelstilzchen
Autorzy:
Golda, Paweł
Ryszka, Joanna
Karabag, Olcay
Messias Leandro, Bruno
Zemmour, Joachim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40259086.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
onomastyka
translatoryka onomastyczna
nazwa własna
imię
bracia Grimm
baśń
onomastics
onomastic translatology
proper noun
name
Grimm Brothers
fairy tale
Opis:
Wielu badaczy wskazuje transfer nazw własnych jako jedną z trudności przekładu. Niniejsza praca dotyczy translacji imion w dwudziestu jeden przekładach baśni Rumpelstilzchen spod pióra braci Grimm. Analizie zostały poddane angielskie, brazylijskie, polskie, tureckie oraz japońskie wydania baśni napisanej pierwotnie w języku niemieckim. Praca skupia się na analizie prawdziwego imienia tytułowego skrzata oraz imion wymienianych przez baśniową królową. Artykuł zawiera pięć analiz opisujących onomastyczne aspekty przekładu oraz zastosowane techniki tłumaczeniowe. Wyniki wskazują na to, że podejście tłumaczy do przekładu imion było różnorodne na przestrzeni lat oraz wydań. Najczęściej wykorzystywanymi technikami były zamiana oraz transkrypcja, a ich bogactwo jest szczególnie widoczne w podejściu do przekładu powszechnych imion, np. Cunz i Heinz.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2022, 22; 83-107
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translatoryka. Umiejscowienie, rola, kierunki rozwoju, zadania
Translation theory. Location, role, directions of development and tasks
Autorzy:
Gwóźdź, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577810.pdf
Data publikacji:
2016-04
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
translatoryka
interdyscyplinarność
kierunki rozwoju
dyscyplina naukowa
przekład
zwrot kulturowy
przekład audiowizualny
theory of translation
interdysciplinarity
directions of development
academic discipline
translation
cultural turn
AVT
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie translatoryki jako nauki interdyscyplinarnej ulokowanej w obszarze nauk humanistycznych z ambicjami transdyscyplinarnymi. Autor artykułu przedstawia zarys myśli przekładoznawczej, która od lat kształtuje translatorykę i inspiruje teoretyków przekładu do podejmowania coraz nowszych badań przyczyniających się do wzbogacenia translatoryki o nowe propozycje rozwiązań elementów spornych w przekładzie. Artykuł przedstawia również czytelnikowi kierunki, którymi translatoryka podążała i podąża nadal w swej wędrówce ku przyszłym nie podjętym dotąd badaniom. Kolejnym celem artykułu było przedstawienie polskiej bazy translatorycznej w postaci centrów kształcenia przyszłych adeptów zawodu tłumacza, a także zarysowanie najnowszego stanu wiedzy co do wymogów z tym związanych.
The aim of the article is to present translation theory as a science located in the area of interdisciplinary humanities with a trans-disciplinary ambition. The article outlines the history of translation tendencies that for years have shaped translation theory and inspired translation theorists to pursue new research that would contribute to suggesting solutions to complex problems in translation. The following article also presents the reader with directions that translation theory has been following on its way towards the future research that has not yet been carried out. Another purpose of the article was to present main Polish translation training centers for future students of the translation profession, as well as to provide the recent state of knowledge concerning the requirements in this respect.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 2(208); 251-274
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Joseph L. Malone’s trajections, or on the right to use Ockham’s razor
Strategie w ujęciu Josepha L. Malone’a, czyli o prawie użycia brzytwy Ockhama
Autorzy:
Janiak, Ziemowit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193220.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
translation
translation studies
Malone Joseph
strategies
trajections typology
strategie
trajections
typologie
tłumaczenia
translatoryka
Opis:
The article focuses on the typology of translation procedures suggested by Joseph L. Malone that comes from the 1980s. The ambition of Joseph L. Malone was to create a practical typology, which would constitute a type of a guideline for translators. However, the typology in question did not gain ground due to, among other factors, its complexity. This is rather surprising, as ‘excess’ is one of the words that can be used to describe the contemporary humanities. The article presents only the outline of Malone’s taxonomy. This outline is meant to illustrate the tendency to model the humanities in the image of the exact and natural sciences. Such a drive results in the multiplication of unoriginal ideas and in the excessive production of quasi-scientific terms, which – in fact – can only blur the picture.
Niniejszy artykuł koncentruje się na typologii strategii tłumaczeniowych autorstwa Josepha L. Malone’a pochodzącej z lat 80 XX wieku. Ambicją Malone’a było stworzenie zespołu praktycznych narzędzi użytecznych w pracy tłumacza. Klasyfikacja stworzona przez Malone’a nie zyskała jednak popularności, mimo iż jest dobrym przykładem pewnego rodzaju ‚nadmiarowości’ typowej dla współczesnej humanistyki. Niniejszy artykuł prezentuje założenia taksonomii Malone’a, przede wszystkim w kontekście ilustracji bardzo istotnej konstatacji, która ma odniesienie nie tylko do przekładoznawstwa. Zbytnia dążność do ‚unaukowiania’ (w sposób często kwantytatywny) humanistyki na wzór nauk ścisłych, czy też nadprodukcja idei i klasyfikacji, niekoniecznie sprzyja rozumieniu rozmaitych opisywanych zjawisk czy też aplikacji rozmaitych (w gruncie rzeczy wtórnych) taksonomii w praktyce, lecz może – poprzez nagromadzenie terminologii quasi-naukowej – sprzyjać zaciemnianiu obrazu.
Źródło:
Facta Simonidis; 2020, 13; 115-130
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How can culturally infused Portuguese words be translated into Polish/English?
Jak kulturowo nacechowane portugalskie słowa można przetłumaczyć na polski/angielski?
Autorzy:
Jankowski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117884.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Translatoryka
dominanta translatorska
dominanta przekładowa
Nowe Państwo
Portugalia
kultura
Fado
Translation Studies
translative dominant
translator dominant
Estado Novo
Portugal
culture
Opis:
How to translate culturally infused words is indeed the question that becomes more complicated as the cultural turn in Translation Studies (TS) takes place. The task for translators has become not only to make a linguistic transfer but a cultural one as well. In this essay I shall discuss how to deal with some Portuguese words that may be regarded as crucial to defining Portuguese culture. I will focus on words and terms that ask for an understanding and reception mainly at the cultural level. One should keep in mind that knowledge is the key here, as it will be necessary to know something about both source and target culture to find out not only the best solution in translation for these words, but to understand them as well. I will study the process of translation as a process of making certain decisions. I will try to show not only that direct translation is complex, but also that the way we translate those words also differs between a historical book and a comedy film, between a poem translation and a juvenile book translation, etc. As a methodology I shall study this cultureoriented translatological phenomenon under the dominant in translations (as defined by Anna Bednarczyk), the elements that determine translation (loosely based on Werner Koller’s ideas), and the great classic Jiří Levý and his vision of translation as a process of making decisions. I will present different paradigms in order to work out the possible solutions.
Sposób tłumaczenia słów nacechowanych kulturowo jest zadaniem, które skomplikowało się wraz z tzw. zwrotem kulturowym w translatoryce. Wraz z nim zadanie tłumaczy wykroczyło poza transfer językowy, obejmując również transfer kulturowy. W tym eseju skupię się na strategiach przekładoznawczych, które można zastosować dla wybranych portugalskich słów, kluczowych dla zdefiniowania portugalskiej kultury. Będą to słowa i terminy, które wymagają zrozumienia i recepcji przede wszystkim na poziomie kulturowym. Bez posiadania wiedzy o realiach portugalskich, która jest w tym wypadku kluczem do translatorskiego sukcesu, niemożliwe będzie zrozumienie, a co za tym idzie i przełożenie danych słów i terminów. Postaram się prześledzić proces przekładu jako proces podejmowania decyzji. Postaram się również wykazać, że nie tylko bezpośrednie tłumaczenie jest procesem złożonym, ale konkretne wybory są również determinowane przez gatunkową przynależność danego tekstu. Metodologicznie odwołam się do konceptu dominanty (w ujęciu Anny Bednarczyk), do czynników determinujących przekład (swobodnie opierając się na pomysłach Wernera Kollera) oraz do klasycznego modelu przekładu jako procesu podejmowania decyzji (Jiří Levý). W tym duchu zaprezentowane zostaną paradygmaty celem wypracowania możliwych rozwiązań translatologicznych.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2015, 15; 213-231
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy folkloru w fantastyce jako problem tłumaczeniowy na przykładzie „Świata Dysku” Terryego Pratchetta
Elements of Folklore as a Translational Problem Presented on the Example of the “Discworld” by Terry Pratchett
Autorzy:
Janusz, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27803735.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
kod kulturowy
translatoryka
Terry Pratchett
"Świat Dysku"
cultural code
translation studies
"Discworld"
Opis:
Literatura fantastyczna, choć z zasady egzomimetyczna, wielokrotnie sięga po elementy pochodzące z realnego świata i różnych kultur, a w tekstach znanych autorów daje zauważyć się wykorzystywanie kodu kulturowego do uprawdopodobnienia opisywanych historii, bohaterów oraz świata przedstawionego. Jednym z chętnie wykorzystywanych aspektów kodu kulturowego w fantastyce są elementy folkloru oraz wierzeń obecnych w danej kulturze i utrwalonych w używanym przez wspólnotę języku. Chociaż czynią one tekst bardziej interesujący, referencje do baśniowych postaci czy ludowych czarów mogą stanowić istotną przeszkodę tłumaczeniową, a rozwiązanie takiego problemu będzie wymagało szczególnych strategii translatorskich. Jednym z autorów sprawnie operujących kodem kulturowym w swoich dziełach był Terry Pratchett, co jest szczególnie widoczne w jego cyklu książkowym „Świat Dysku”. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, jak w wybranych pozycjach z serii „Świat Dysku” funkcjonują referencje do folkloru, jaką rolę pełnią oraz prezentacja problemów i strategii obecnych w polskim przekładzie powieści wchodzących w skład cyklu.
Fantasy though being a fictional literary genre often contains elements from the real world and different cultures. In texts written by popular authors we can notice usage of the cultural codes  in order to make characters, plot or fictional world more probable. One of the elements of the code which is commonly used in fantasy novels are elements of folklore or folk beliefs present in a particular region. On the one hand, they make a text more interesting for the reader, and on the other, names of legendary characters or local superstitions can create a significant obstacle for a translator, who will look for specific translational strategies. One of authors using elements of the cultural code in his books was Terry Pratchett. This can be observed especially in his series “The Discworld”. In this article some problems connected with elements of folklore and translational strategies will be presented on the example of extracts of the “Discworld” novels. 
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2022, 7, 2; 157-169
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Звичайна справа Walentyna Wasianowycza w przekładach studentów – sukcesy i porażki translatoryczne w świetle dydaktyki nauczania języków obcych
Звичайна справа by Valentin Vasianovych in the Translations of the Students – Translation Successes and Failures in the Light of Foreign Language Teaching
Autorzy:
Jóźwikiewicz, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798228.pdf
Data publikacji:
2020-01-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język ukraiński; przekład audiowizualny; translatoryka; tłumaczenia filmowe; dydaktyka
the Ukrainian language; audiovisual translation; translation studies; film translation; didactics
Opis:
Proponowany artykuł ma dać odpowiedź na dwa, jakże ważne pytania: czym jest przekład audiowizualny oraz w jaki sposób zajęcia z przekładu audiowizualnego wpisują się w kwestię realizacji konkretnych zadań dydaktycznych, tzn. nauczania języka ukraińskiego na pewnym założonym poziomie. Wykonany przez studentów II roku cyklu magisterskiego projekt tłumaczenia warstwy dialogowej filmu Walentyna Wasianowycza Звичайна справа stał się probierzem ich umiejętności nie tylko w zakresie przekładu, ale i stopnia opanowania języka. W artykule przedstawiono i omówiono zarówno najczęściej pojawiające się błędy, jak również ciekawe rozwiązania translatorskie i sam proces tworzenia podpisów do filmu.
The present article aims at providing an answer to two important questions: what is audiovisual translation and in what do the audiovisual translation classes contribute to the execution of particular teaching tasks, i.e. the teaching of the Ukrainian language at a certain defined level. The project undertaken by the second-year students of Master’s programme involved the translation of the dialogue list of the film directed by Valentin Vasianovych „Звичайна справа”. It became the criterion, on the basis of which their skills not only of translation but also of their command of the Ukrainian language were assessed. The article presents the most frequent errors as well as interesting translation solutions and the very process of preparing film subtitles.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 10; 47-64
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między tłumaczeniem słów a tłumaczeniem sensu. Współczesne spojrzenie na historię syryjskich przekładów Nowego Testamentu na przykładzie J 3,1.2.16.17
Between Translating Words and Translating Sense. A Modern Approach to the History of Syriac Translations of the New Testament on Example of John 3:1.2.16.17
Autorzy:
Jutkiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1178898.pdf
Data publikacji:
2020-04-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
język syryjski
translatoryka
historia przekładu
Ewangelia Jana
Vetus Syra
Peszitta
wersja harkleńska
Syriac
Translation Technique
John
Old Syriac
Peshitta
Harklean
Opis:
Is it necessary to refer literally to all the words in order to translate a text faithfully? The ancient Syriac-speaking church already lived this dilemma. In no ancient language can we have access to a series of translations from different centuries in order to follow the diachronic development of the translation technique so closely. This paper presents for the first time to a Polish reader the process of transformation of the New Testament translations into Syriac from reader-oriented to source-oriented type. Contemporary categories of dynamic and formal equivalence help us to describe the characteristic features of particular translations, in which different assumptions and goals lead to a new reception of the text. The translation technique is analyzed on the example of John 3:1.2.16.17 in three Syriac translations from different epochs: Vetus Syra, Peshitta, Harklean. A broader supplementary bibliography on the topics discussed is also presented.
Źródło:
The Biblical Annals; 2020, 10, 3; 457-473
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekwiwalenty greckiego leksemu πάσχα we współczesnych przekładach Nowego Testamentu – dialog z tradycją
Equivalents of the Greek Lexeme πάσχα in the Contemporary Translations of the New Testament – Dialogue with Tradition
Autorzy:
Lisowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497067.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
leksyka
translatoryka
kultura
lexis
theory of translation
culture
Opis:
The purpose of this analysis is to show methods of translating a Biblical exotic expression πάσχα in some selected modern translations of the New Testament, both in Catholic tradition Tyniec Bible, Poznań Bible, Warsaw-Prague Bible, Pauline Bible), as well as Protestant (Warsaw Bible, New Testament – dynamic translation), and also in the ecumenical translation of the New Testament (2001). The translators of the Tyniec Bible adopted faithfully the solution introduced by Jakub Wujek – they used a formal equivalence, more similar to the technique verbum verbo reddere. This translation technique also dominates in two subsequent twentieth-century translations of the Bible from the Catholic circle, namely, in the Poznań Bible and in the Warsaw-Prague Bible. Contrastingly, the translators of the Protestant Warsaw Bible refer to translational solutions proposed by Daniel Mikołajewski in his rendering of the Bible from 1632 – they finally decided to lexically underline the contextual meanings of the Greek πάσχα, trying to realize the very essence of the formula sensum sensui reddere. This, in turn, imposed on them the necessity to perform a semantic interpretation of the original text. Similarly acted the translators of a dynamic translation of the New Testament and the ecumenical translation. Also the translators of the Pauline Bible, the most recent entire translation completed in the Catholic circles, refer to this technique. This fact clearly supports the contention that the tendency to lexically differentiate the meanings of the Greek πάσχα in the contemporary Polish translations, whose aim is to make accessible to modern readers the sense of the Biblical message, is primarily of philological nature and not religious.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 163-173
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowoczesne rozwiązania IT stosowane w translatoryce
Autorzy:
Łyżwa, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116377.pdf
Data publikacji:
2022-08-30
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
translatoryka
sektor IT
integracja społeczna
translation
IT sector
social inclusion
Opis:
Cel. Celem badań była analiza nowoczesnych rozwiązań informacyjno-telekomunikacyjnych służących do tłumaczeń językowych, w tym ograniczeń tych technologii oraz ich użyteczności na rzecz zapobiegania wykluczeniu społecznemu. Materiały i metody. Do przeprowadzenia analizy wykorzystano metodę badania dokumentów opierając się na literaturze przedmiotu oraz artykułach branżowych dostępnych w sieci Internet. Wyniki. Dzięki rozwojowi komputerów, Internetu i sztucznej inteligencji stało się możliwe tłumaczenie maszynowe, w którym urządzenia samodzielnie konwertują teksty z języka wyjściowego na docelowy. Narzędzia te działają w oparciu o sieci neuronowe i bazy danych, składające się z miliardów słów i zwrotów. Większość z nich oprócz tłumaczenia tekstów umożliwia także tłumaczenie głosu oraz zamianę tekstu na mowę. Oprócz translatorów dostępnych online mamy także urządzenia elektroniczne, dedykowane do tłumaczeń komunikatów głosowych. Mimo swojej niewątpliwej użyteczności w przypadku treści niosących ze sobą przekaz emocjonalny (wierszy, bajek, pieśni), oddanie uczuć i emocji człowieka jest jednak dla nich niedostępne. Tłumaczenia nie są także wolne od błędów gramatycznych i stylistycznych. Wymagają w związku z tym sprawdzenia przez człowieka, choćby w postaci tzw. post edycji. Wnioski. Mimo swoich ograniczeń translatory usprawniają nie tylko pracę tłumaczy ale także pomagają przeciętnemu użytkownikowi uzyskać szeroki dostęp do informacji i zrozumienia treści obcojęzycznych. Ich dalszy rozwój jest zatem zjawiskiem pożądanym.
Aim. The aim of the research was to analyze modern IT solutions for language translation, including the limitations of these technologies and their usefulness in preventing social exclusion. Materials and methods. The analysis was conducted using the document research method based on the literature on the subject, and professional articles available on the internet. Results. Thanks to the development of computers, the internet and artificial intelligence, machine translation has become possible, in which devices independently convert texts from the output language to the target language. These tools work on the basis of neural networks and databases consisting of billions of words and phrases. In addition to text translation, most of them also provide voice translation and text-to-speech conversion. In addition to online translators, we also have electronic devices dedicated to the translation of voice messages. However, despite their undoubted usefulness, in the case of content carrying an emotional message (poems, fairy tales, songs), the rendering of human feelings and emotions is not available to them. Nor are translations free of grammatical and stylistic errors. They therefore require human checking, if only in the form of so-called post-editing. Conclusions. Despite their limitations, these devices not only improve the work of translators, but also help the average user gain wide access to information and understanding of foreign language content.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2022, 12; 219-226
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Palący oddechem wąż („serpens flatu adurens”) św. Hieronima
St. Jerome’s “Serpent Burning with its Breath” (“serpens flatu adurens”)
Autorzy:
Morta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43555045.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Sw. Hieronim
Symmach
wąż
bazyliszek
wąż prester
translatoryka biblijna
St. Jerome
Symmachus
snake
serpent
basilisk
prester
biblical translation studies
Opis:
Przedmiotem artykułu jest pojawiający się w starym Testamencie w tłumaczeniu św. Hieronima wzmianka o „wężu palącym oddechem” serpens flatu adurens (Pwt 8,14). Wąż ten obok innych wymienionych jadowitych stworzeń miał zagrażać Izraelitom podczas wędrówki po pustyni. W artykule podjęto próbę odpowiedzi w oparciu o realia świata starożytnego (literaturę z tego okresu), jaki konkretnie wąż kryje się pod tym niezwykłym opisem. Św. Hieronim w swym przekładzie wymienia różne gatunki węży znanych w świecie grecko- rzymskim jako ekwiwalenty hebrajskich nazw. Okazuje się, że analizowane w artykule określenie węża, Hieronim zaczerpnął z Symmacha. Sam Symmach opierał się na komentarzu rabinackim i popełnił błąd przy tłumaczeniu tekstu hebrajskiego. Pomyłka ta jednak była do zaakceptowania przez Hieronima w odniesieniu do bazyliszka W przekonaniu starożytnych wąż ten oprócz innych śmiercionośnych właściwości miał moc palenia wszystkiego dookoła. Hieronim wprowadził do Biblii bazyliszka z nazwy 7 razy (w Septuagincie wąż ten pojawia się tylko 2 razy). Omawiany przypadek byłby 8 miejscem przywołania bazyliszka w Hieronimowym tłumaczeniu Biblii.
The article is about a mention of serpens flatu adurens - ‘a serpent burning with its breath’ (Deut 8:14) found in St. Jerome’s translation of the Old Testament. The snake is listed among other venomous animals that threatened the Israelites during their journey through the desert. The article intends to answer – basing on the ancient historicity and literature – what kind of actual snake is behind this extraordinary description. In his translation St. Jerome mentions different snake species known in the Graeco-Roman world, as equivalents to their Hebrew names. As is turns out, Jerome took the discussed in the article term from Symmachus. And Symmachus, in turn, drew on rabbinic commentary and made a mistake of mistranslating the Hebrew text. The mistake was, however, acceptable for Jerome in relation to the basilisk. In the ancients’ belief this serpent – along with its deadly abilities – had a power of burning everything around. St. Jerome introduced the name of the basilisk to the Bible seven times (in Septuagint the snake appears only twice). The discussed case would be the 8th mention of the basilisk in Jerome’s translation of the Bible.
Źródło:
Vox Patrum; 2023, 87; 295-312
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies