- Tytuł:
-
“Zbor imaat graǵanite”: The First Sociological Study, the Polish Sociological Expert Aid to Macedonia in the Mid-1960s and the Post-Earthquake History of Interethnic Relations in Skopje
„Obywatele mają głos”. Pierwsze studium socjologiczne, polska socjologiczna pomoc ekspercka w Macedonii w połowie lat 60. XX wieku i historia stosunków międzyetnicznych w Skopje po trzęsieniu ziemi - Autorzy:
- Trajanovski, Naum
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/31339673.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
- Tematy:
-
Skopje
trzęsienie ziemi w Skopje w 1963 roku
socjologia miasta
planowanie miasta
stosunki etniczne
transfer wiedzy
Skopje earthquake
interethnic relations
transnational knowledge-transfer
urban sociology - Opis:
-
On the early morning of 26 July 1963, a calamitous earthquake struck the Macedonian capital of Skopje, taking the lives of 1,070 people and destroying more than two-thirds of the urban fabric. The politically non-aligned Yugoslav government immediately issued a call for help for the earthquake-torn city, which was picked up by more than eighty states across the globe, as well as the United Nations and other international organizations. The domestic authorities, in turn, sought to reimagine post-disaster Skopje as a “City of Solidarity,” a symbol of the trans-bloc cooperation, and an “Open City” – one open to domestic and intra-federal migrations and the epitome of the trans-Yugoslav state-building slogan of “brotherhood and unity.” However, the mounting interethnic tensions in the 1980s, the Yugoslav dissolution, and the 2001 insurgency dramatically shifted the public optics over the post-earthquake urban reconstruction and demographic politics – a narrative which found a particular stronghold in the memory politics of post-2001 Macedonia.construct their own interpretations of the social change.
The present paper discusses one overlooked episode from the post-earthquake reconstruction of Skopje: from December 1964 to April 1965, the first ever large-scale sociological survey was conducted among Skopjans as part of the Polish expert aid and the preparations for the UN-sponsored Skopje Urban Project. Although the published study contained an exclusive portrayal of the economic and demographic features of the local households and revealed some of the major interethnic issues in the city, it never received proper treatment by the authorities and – up to the Yugoslav dissolution – in the scholarship. Thus, in order to present the major outcomes of this cross-national endeavor, I reconstruct the prehistory, the fieldwork and the immediate results of the survey by triangulating a set of archival materials, semi-structured interviews with its Polish and Macedonian conveners, and secondary literature on Skopje’s urban reconstruction. Finally, I argue that the survey – its realization, results and aftermath – can be read as a key to a better understanding of the post-earthquake history of Skopje and the interethnic relations in the city.
Poranek w Skopje 26 lipca 1963 roku był momentem, kiedy miasto zostało dotknie katastrofalnym trzęsieniem ziemi, które przyniosło 1070 ofiar [wśród mieszkańców – JS], i zniszczyło dwie trzecie miasta. Należąca do bloku państw niezaangażowanych Jugosławia natychmiast poprosiła o pomoc dla zrujnowanego miasta, na którą odpowiedziało 80 państw z całego świata, z Organizacji Narodów Zjednoczonych i z innych organizacji międzynarodowych. Tak masowa reakcja [ze strony świata] zainspirowała miejscowe władze do wymyślenia [na nowo] Skopje po trzęsieniu ziemi jako „miasta solidarności” – symbolu współpracy ponad podziałami na bloki [polityczne] i „miasta otwartego” na migrację wewnętrzną [w ramach republiki] i w ramach Federacji [jugosłowiańskiej], wreszcie jako przykład [realizacji] ogólnojugosłowiańskiego państwowotwórczego hasła „braterstwo i jedność”. Jednakże rosnące od lat 80. XX wieku napięcia międzyetniczne, rozpad Jugosławii i konflikt z 2001 roku przyniosły dramatyczny zwrot na płaszczyźnie oficjalnej w kwestii odnowy [miasta] po trzęsieniu ziemi i w stosunku do polityki demograficznej. Ta narracja była szczególnie promowana poprzez praktyki upamiętniania w Macedonii po 2001 roku. Niniejszy artykuł zajmuje się całkiem zapomnianym epizodem z czasów przebudowy Skopje po trzęsieniu ziemi: [przedmiotem analizy będzie] pierwsze większe socjologiczne opracowanie obejmujące okres od grudnia 1964 do kwietnia 1965, które jest częścią polskiej pomocy eksperckiej dla Skopje po trzęsieniu ziemi w ramach przygotowań do tzw. planu generalnego dla miasta, finansowanego przez ONZ. Pomimo, że opublikowane studium zawiera wyjątkowe dane co do ekonomicznego i demograficznego poziomu życia miejscowych gospodarstw domowych i przegląd najważniejszych problemów międzyetnicznych w mieście, nie zyskało koniecznej uwagi ze strony władz, a do rozpadu Jugosławii nie było zauważane tak że w literaturze naukowej. Celem mojego artykułu jest zatem prezentacja głównych wyników badań tego międzynarodowego projektu, rekonstrukcja badań terenowych i pierwszych rezultatów socjologicznych [wywiadów] przy zastosowaniu metody triangulacyjnej [korzystającej z wielu technik badawczych]: analizy materiałów archiwalnych, nieustrukturyzowanych wywiadów z polskimi i macedońskimi badaczami zaangażowanymi w pracę nad projektem, opracowań dotyczących odnowy tkanki miejskiej Skopje. W konkluzji dowodzę, że opracowanie – jego realizacja, wyniki i prognozy – można czytać jako klucz do lepszego zrozumienia stosunków etnicznych i historii Skopje po trzęsieniu ziemi. archiwalnych, nieustrukturyzowanych wywiadów z polskimi i macedońskimi badaczami zaangażowanymi w pracę nad projektem, opracowań dotyczących odnowy tkanki miejskiej Skopje. W konkluzji dowodzę, że opracowanie – jego realizacja, wyniki i prognozy – można czytać jako klucz do lepszego zrozumienia stosunków etnicznych i historii Skopje po trzęsieniu ziemi. - Źródło:
-
Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-41
2081-6774
2392-2419 - Pojawia się w:
- Colloquia Humanistica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł