Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "toponim" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    QUASI-TOPONIMY I TOPONIMY KONOTACYJNE DO OZNACZANIA REGIONALIZMU
    QUASITOPONYMS AND CONNOTATIVE TOPONYMS WITH THE MEANING OF PROVINCIALITY
    КВАЗІТОПОНІМИ ТА КОНОТАТИВНІ ТОПОНІМИ НА ПОЗНАЧЕННЯ ПРОВІНЦІЙНОСТИ
    Autorzy:
    Bożko, Іryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601763.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    connotative toponym
    connotonym
    obscenity
    provinciality
    quasitoponym
    toponim konotacyjny
    konotacyjna nazwa własna
    komponent obsceniczny
    regionalizm
    quasi-toponim
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest nazwom oznaczającym małe i oddalone miasteczka oraz wsie. Wyodrębniono dwie grupy nazw: quasi-toponimy i rzeczywiste toponimy konotacyjne. Quasi-toponimy mają za podstawę rzeczywiste toponimy i zapożyczają ich strukturę oraz morfologię. Pod względem semantycznym w większości przypadków quasi-toponimy zawierają komponenty obsceniczne, rzadziej związane są z działalnością rolniczą. Toponimy konotacyjne mają często podobną semantykę: mogą zawierać komponenty o zabarwieniu pejoratywnym; etymologicznie mogą być związane z pojęciami z zakresu rolnictwa. Postmodernistyczne mieszanie kodów poprzez łączenie toponimów konotacyjnych i ksenizmów – zapożyczeń z języka angielskiego, służy do uzyskania efektu komicznego. Zatem toponimy konotacyjne mają znaczenie regionalizmu tylko w określonych kontekstach: od mikrokontekstu, do szerokiego kontekstu historycznego i społecznego.
    The article deals with names used to denote small and remote towns and villages. We distinguish two groups of such names: quasitoponyms and real connotative toponyms. Quasitoponyms are based on real toponyms, which they imitate structurally by the means of morphology. Semantically quasitoponyms often contain obscene components or, less frequently, they are etymologically connected to agricultural activity. Connotative toponyms often have similar features: they may contain components which convey pejorative meaning, or refer in their etymology to the notions of agricultural activity. Postmodern mixing of codes, realized in the form of a close textual proximity of a connotative toponym and a foreignism borrowed from English, serves to create a comical effect. The meaning of provinciality is conveyed by connotative toponyms mostly in certain contexts: from microcontext to a wide historical and social context.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 1; 35-43
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy kolorystyczne w toponimii białoruskiej, rosyjskiej i polskiej: częstotliwość, sposoby realizacji semantyki, cechy etnorelewantne
    Autorzy:
    Gaponenko, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607942.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    toponym
    colouronym
    toponymic motivation
    ethnic tradition
    toponim
    koloronim
    motywacja toponimiczna
    priorytety etniczne
    Słowa kluczowe: toponim, koloronim, motywacja toponimiczna, barwy etnopriorytetowe i etnoznaczące.
    Opis:
    The aim of the article was a comparative study of Belarusian, Russian and Polish toponymic units, which include a coloristic component or the internal form of which is motivated by color lexemes (colouronyms). In the article, the consideration of toponyms with color component was carried out mainly on the basis of oikonyms, hydronyms and microtoponyms.  The selection of the material and the definition of etymology of geographical names had been carried out according to the authoritative Belarusian, Russian and Polish publications, as well as electronic state catalogues and registers. The scientific approaches to the study of language as a social phenomenon, generally accepted in linguistics, constitute the methodological basis of the work. Descriptive, comparative, and quantitative methods had been used in the study. The analysis revealed the degree of representation of specific colors in the national toponymy, the ways of realization of color semantics and features of color toponymic motivation have been established, the color priorities in toponymy against the background of ethnic coloristic tradition in the culture of the Belarusian, Russian and Polish peoples have been determined.
    Celem artykułu było porównanie białoruskich, rosyjskich i polskich jednostek toponimicznych, które zawierają komponent kolorystyczny lub formę wewnętrzną, motywowaną leksemami kolorystycznymi (koloronimy). W artykule analizowano toponimy ze składnikiem kolorystycznym głównie na podstawie ojkonimów, hydronimów i mikrotoponimów.  Wybór materiału i określenie etymologii nazw geograficznych zostało przeprowadzone zgodnie z oficjalnymi publikacjami białoruskimi, rosyjskimi i polskimi oraz elektronicznymi katalogami i rejestrami państwowymi. Naukowe podejście do badania języka jako zjawiska społecznego, powszechnie akceptowane w lingwistyce, stanowi metodologiczną podstawę pracy. W badaniu wykorzystano metody opisowe, porównawcze oraz ilościowe. Analiza wykazała stopień reprezentacji poszczególnych kolorów w toponimii narodowej, sposoby realizacji semantyki kolorystycznej, a także pozwoliła ustalić cechy motywacji toponimicznej koloru oraz priorytety etniczne w toponimii na tle tradycji kolorystycznej w kulturze narodów białoruskiego, rosyjskiego i polskiego.
    StreszczenieW artykule poddano analizie białoruskie, rosyjskie i polskie jednostki toponimiczne, które zawierają komponent kolorystyczny lub których wewnętrzna forma motywowana jest leksemami kolorystycznymi. Ukazany został stopień reprezentatywności konkretnych barw w narodowej toponimii, wskazane sposoby realizacji semantyki kolorystycznej oraz osobliwości kolorystycznej motywacji toponimicznej. Pokazano priorytety toponimiczne w zakresie barw na tle etnicznej tradycji kolorystycznej w kulturze narodu białoruskiego, rosyjskiego i polskiego.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 2
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Toponimy ziemi halickiej w nowej interpretacji
    Autorzy:
    Czapla, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607820.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Halych region
    names of places
    toponym
    ziemia halicka
    nazwy miejscowości
    toponim
    Opis:
    The subject of the article is a semantic and structural analysis of 10 selected toponyms of the Halych region (out of 1,224), whose origin is more or less puzzling. The names of places in the historical Halych region (currently in Ukraine, within the Ivano-Frankivsk and Tarnopol Oblasts) have not been given attention in monographs before. Some of them were listed by Stefan Hrabec, Mykhail Hudaš, Jan Zaleski and Edward Klisiewicz, Miroslav Haborak, Vasil Âacìj, Vira Kotovič and Dmitro Bučko. The comprehensive presentation of the local units of the Ruthenian lands of the Republic of Poland, including the Halych region, became the subject of research by Teresa Pluskota. Onyms analysed in the article by the mentioned authors were willingly classified as unclear names – Rydoduby, unclear or separate from anthroponyms without dictionary confirmations – Holhocze, Kluwińce, Tłumacz, or only as separate names from anthroponyms without dictionary confirmations – Jarhorów, Niewoczyn, Rukomysz, Utoropy, or as personal names with recorded uses – Kłubowce, Łokutki. The article is an attempt to clarify the aforementioned vague names and to de-anthroponymize the others, for which a credible physiographic or cultural etymology can be proposed.
    Przedmiotem artykułu jest analiza semantyczna i strukturalna 10 wybranych toponimów ziemi halickiej (spośród 1224), których pochodzenie jest w mniejszym lub większym stopniu zagadkowe. Nazwy miejscowości historycznej ziemi halickiej (obecnie na terenie Ukrainy w obrębie województw iwanofrankowskiego oraz tarnopolskiego) nie miały wcześniej monograficznego opracowania. Niektóre z nich znalazły się w opracowaniach Stefana Hrabca, Mychajła Hudaša, Jana Zaleskiego oraz Edwarda Klisiewicza, Мyroslawa Haboraka, Wasyla Âacìja, Wiry Kotowycz i Dmytra Bučko. Całościowe ujęcie jednostek miejscowych ziem ruskich Rzeczypospolitej (w tym też ziemi halickiej) stało się przedmiotem badań Teresy Pluskoty. Analizowane w artykule  jednostki przez wymienionych autorów chętnie klasyfikowano jako nazwy niejasne – Rydoduby, niejasne lub odosobowe od antroponimów bez słownikowych potwierdzeń – Hołhocze, Kluwińce, Tłumacz, bądź jedynie jako nazwy odosobowe od antroponimów bez słownikowych potwierdzeń – Jarhorów, Niewoczyn, Rukomysz, Utoropy, lub jako nazwy osobowe z odnotowanymi użyciami – Kłubowce, Łokutki. Artykuł przynosi próbę objaśnienia wymienionych nazw niejasnych oraz odantroponimizowania pozostałych, dla których można zaproponować wiarygodną etymologię fizjograficzną lub kulturową.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 2
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi na temat gramatyki onomastycznej (na przykładzie wybranych toponimów obcych i polskich)
    Remarks on onomastic grammar (on the example of selected foreign and Polish toponyms)
    Autorzy:
    Stefańczyk, Wiesław Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47230363.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    toponim
    liczba
    rodzaj
    przypadek
    nieodmienność
    toponym
    number
    gender
    case
    uninflected word
    Opis:
    Artykuł przedstawia prawidłowości w zakresie podstawowych kategorii fleksyjnych (tj. rodzaju, liczby i przypadka) obcych i polskich toponimów. Materiał źródłowy stanowią nazwy państw świata i ich stolic, największe miasta świata oraz największe miasta Polski. Z badań wynika, że rodzaj męski mają zasadniczo toponimy o wygłosie spółgłoskowym, rodzaj żeński – nazwy własne zakończone na -a, natomiast rodzaj nijaki – leksemy z wygłosowymi samogłoskami: -e, -i//-y, -o oraz -u. Zdecydowana większość toponimów ma postać liczby pojedynczej, jedynie niewielka ich część to formy plurale tantum, o czym decydują czynniki semantyczne, np. Stany Zjednoczone, Komory bądź historyczne, np.: Węgry, Niemcy. Toponimy rodzaju męskiego odmieniają się według paradygmatu deklinacji męskiej, przy czym nazwy obce mają w D. lp. na ogół końcówkę -u, natomiast nazwy polskie najczęściej zakończenie -a. Leksemy rodzaju żeńskiego odmieniają się według wzorca deklinacji męskiej, natomiast toponimy rodzaju nijakiego są w ponad 90% nieodmienne.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 41-50
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O etymologii ludowej i naukowej kilku nazw miejscowych powiatu tomaszowskiego
    On Folk and Linguistic Etymology of Selected Toponyms in the District of Tomaszów Lubelski
    Autorzy:
    Koper, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850763.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    folk etymology
    linguistic etymology
    name
    hydronym
    toponym
    etymologia ludowa
    nazwa
    hydronim
    toponim
    etymologia naukowa
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiono etymologię ludową i naukową kilku nazw miejscowych powiatu tomaszowskiego. Szczegółowej charakterystyce poddane zostały następujące toponimy: Lubycza Królewska, Korczmin; hydronimy: Huczwa, Wieprz, Tanew; oraz mikrotoponimy: Gołda i Zamczysko. Analiza semantyczno-strukturalna wykazała znaczne różnice między tzw. etymologią naiwną a badaniami stricte naukowymi.
    This paper discusses folk and linguistic etymology of selected toponyms in the district of Tomaszów Lubelski. In particular, the author focuses his analysis on the following place names: Lubycza Królewska, Korczmin; hydronyms: Huczwa, Wieprz, Tanew; and microtoponyms: Gołda and Zamczysko. The semantic and structural analysis of the names in question reveals considerable discrepancies between the so-called naive etymology and the linguistic etymological analyses.
    Źródło:
    Facta Simonidis; 2008, 1, 1; 327-339
    1899-3109
    Pojawia się w:
    Facta Simonidis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Моделювання лінгвопоетичного коду топоніма Варшава в українському дискурсі
    Modeling of the Linguopoetic Code of the Toponym Warsaw in the Ukrainian Discourse
    Autorzy:
    Brailko, Yulia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945049.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dyskurs poetycki
    onim
    toponim
    ojkonim
    choronim
    Warszawa
    poetic discourse
    onym
    toponym
    oikonym
    choronym
    Warsaw
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki analizy językowo-poetyckiego kodu toponimu Warszawa, który reprezentuje „obcą” kulturę w dyskursie ukraińskim w XVIII–XXI wieku. Ustalono, że kształtowanie takiego kodu koncentruje się przede wszystkim na płaszczyźnie wydarzeń historycznych. Autor stwierdza, że wynika to z bliskości terytorialnej oraz wspólnej przeszłości obu krajów, a także z politycznego znaczenia Polski dla Ukrainy. Pisarze najczęściej aktualizują tę ekstralingwistyczną informację, która dotyczy tematyki wojskowej. Produktywne jest nadanie analizowanej nazwie własnej cech choronimu przy jednoczesnej aktualizacji takich znaczeń, jak ‘imperializm’, ‘niewolnictwo’ czy ‘europejskość’, zastosowanie interakcji onimicznej (toponimiczno-toponimicznej, toponimiczno-antroponimicznej). Znaczenie ‘stolica’ uwypuklają kontekstowe leksemy państwowość, państwo, ojkonimiczno-choronimiczna para Warszawa – Rzeczpospolita. Toponim Warszawa to także wyznacznik przestrzeni „obcej” w odpowiedniej opozycji binarnej, wówczas gdy wyznacznikiem „swojej” przestrzeni staje się, wbrew oczekiwaniom, nie korelacyjny ojkonim Kijów, lecz choronim Ukraina. Nie w pełni realizowano potencjał tła ojkonimu związany z semantyką stolicy, toposem miasta. Poprzez ustalenie toponimiczno-teonimicznej korelacji odbywa się poetycka sakralizacja analizowanego onimu. Zasadniczo pole informacyjne nazwy własnej Warszawa w ukraińskim dyskursie poetyckim przejawia się asymetrycznie, z przewagą segmentu historycznego i zauważalną obecnością segmentu społeczno-kulturowego.
    This article offers an analysis of the linguopoetic code of the toponym Warsaw, which represents a “foreign” culture in Ukrainian discourse of the 18th–21st centuries. The modelling of such a code is primarily focused on the historical-event plane. The author states that this is due to Poland’s territorial proximity and the political significance of Poland for Ukraine, together with the common past of both countries. The writers focus on updating extra lingual information related to military issues. It is productive to assign an analyzed proper name the features of the choronym with the simultaneous actualization of such meanings as “imperialism”, “slavery” or “Europeanness”; the use of onymous interaction (toponymic-toponymic, toponymic-anthroponymic). The meaning of “capital” is expressed by the contextual lexemes statehood, state, and oikonymic-choronymic pair Warsaw – Rzeczpospolita. The toponym Warsaw also acts as a marker of “foreign” space in the corresponding binary opposition, while the “own” space becomes, contrary to expectations, not the correlative oikonym Kyiv but the choronym Ukraine. The background potential of the oikonym related to the semantics of the capital, the topos of the city, is limited. Due to the establishment of toponymic-theonymic correlation, there is a poetic sacralization of the analyzed onym. The information field of the toponym Warsaw has, in general, an asymmetric manifestation in Ukrainian poetic discourse. This is with the dominance of the historical and the visibility of the socio-cultural segment.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 7-22
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O nazwie miejscowości Wierszczyca w powiecie tomaszowskim
    On the Place Name Wierszczyca – a Town in the District of Tomaszów Lubelski
    Autorzy:
    Koper, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933721.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwa miejscowa
    toponim
    wariant toponimu
    interferencje ukraińskie
    place name
    toponym
    toponymic variant
    Ukrainian interferences
    Opis:
    The paper contains a semantic and structural analysis of the place name Wierszczyca. Relying on the earliest records available, the author has proved that the primary form of the place name – Wierzchrzeczyca – was a hydronym that was structurally an endocentric compound made of wirzch > wierzch + rzeczyca. The variant Wierszczyca is a historical development, created through reduction (haplology) of the phonological sequence chrze, with the fricative rž > rsz retained before -czyca. Two later variants of the place name under discussion were: Werszczyca – with the syllable wer-, representing the Ukrainian syllable pattern; and Wereszczyca with the unmotivated sequence -ere-, potentially coined through analogy to the nearby place name of Wierzchrachanie > Werechanie, or otherwise created through wordplay on the Ukrainian names of the type weres, wereszczaty, etc.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 6; 51-56
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości uzupełnienia Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych o toponimy leśne umieszczane na wojskowych mapach topograficznych z okresu 1955-1965
    The possibilities of supplementing the National Register of Geographical Names with forest toponyms placed on military topographic maps from the period 1955-1965
    Autorzy:
    Olenderek, T
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/345835.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
    Tematy:
    toponim leśny
    mapa topograficzna
    Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych
    forest toponym
    topographic map
    National Register of Geographical Names
    Opis:
    Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG) jest oficjalnym wykazem, zawierającym dwieście tysięcy toponimów. Wiele spośród nich opisuje obszary leśne lub obiekty związane z gospodarką leśną. Od paru lat PRNG jest systematycznie uzupełniany, dzięki czemu stał się najbardziej wartościowym źródłem informacji o nazwach geograficznych na obszarze Polski. W niniejszym artykule materiał badawczy stanowiły wojskowe mapy topograficzne 1:25000 oraz 1:50000 wydawane w okresie PRL. Analizowano, w jakim stopniu mogą stanowić one materiał uzupełniający PRNG w zakresie nazw obszarów leśnych. Poszukiwania wybranych kategorii toponimów objęły 480 arkuszy mapy 1:25000 i odpowiadające im 120 arkuszy mapy 1:50000 z obszaru Mazowsza. Okazało się, że rozmieszczenie toponimów leśnych w PRNG oraz na badanych mapach nie jest równomierne. Chociaż PRNG zawiera znacznie więcej toponimów leśnych, to nie uwzględniono w nim aż 60% nazw przedstawionych na mapach wojskowych. Potwierdzono ponadto, że jako materiał badawczy lepiej wykorzystywać mapę 1:25000, gdyż nazwy obszarów leśnych na mapie 1:50000 są bardzo zgeneralizowane.
    The Polish National Register of Geographical Names (PRNG) contains two hundred thousands of toponyms. Many of them describe forested areas or objects associated with silviculture. For several years, PRNG was regularly complemented and thus became the most valuable source of geographic names information on the Polish territory. The military topographic maps of 1:25000 and 1:50000 published in the period 1945-1989 were used as a research material for this paper. The possibilities of using these maps as supplementary material for PRNG with regard to the names of forest areas were analyzed. The search of selected categories of toponyms included 480 sheets of 1:25000 maps and corresponding 120 sheets of 1:50000 maps of the Mazowsze region. It was found that the location of forest toponyms in PRNG and on the studied maps is uneven. The PRNG contains significantly more forest toponyms, but it does not include as much as 60% of names shown on military maps. Moreover, the map of 1:25000 is a better research material, as the names of forest areas on the 1:50000 maps are very generalized.
    Źródło:
    Roczniki Geomatyki; 2012, 10, 5; 55-60
    1731-5522
    2449-8963
    Pojawia się w:
    Roczniki Geomatyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy geograficzne Huculszczyzny w „Prawdzie starowieku” S. Vincenza (w świetle badań S. Hrabca)
    Geographical Names of the Hutsul Region in the First Volume of the Novel “On the High Uplands” by S. Vincenz (In Light of S. Hrabec’s Research)
    Autorzy:
    Włoskowicz, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597962.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    toponim
    nazwa geograficzna
    Vincenz
    Huculszczyzna
    „Na wysokiej połoninie”
    toponym
    geographical name
    Hutsul region
    “On the High Uplands”
    Opis:
    The aim of the paper is to discuss the linguistic and onymic properties of the geographical names of the Hutsul region (Гуцульщина, Ukraine) used by Stanisław Vincenz in the first volume (“Prawda starowieku”) of his tetralogy “Na wysokiej połoninie” (“On the High Uplands”). The volume was first published in 1936. The second edition appeared in 1980 in Poland and was the one which had the greatest impact on the reception of the Vincenz’s work in the Polish readership after WW2. This is why the 1980 edition has been used as the source of analysed toponymic material. The main finding is that the analysed toponymy is of heterogeneous and (to a certain extent) hybrid nature, combining Polish, Ukrainian, and dialectal Hucul linguistic properties, which perfectly coincides with general tendency in the use of geographical names of the Hucul region in texts produced in the Polish language from the mid-19th century. The names used by Vincenz in the book written in the period 1930–1936 seem to faithfully reflect some specific characteristics of Hutsul toponymy in the 1930s (as discussed by the linguist Stefan Hrabec in his dissertation). Finally, some instances of toponyms’ declension present in “Prawda starowieku” are discussed together with some examples of (partially folk) etymologies codified by Vincenz in his work.
    Źródło:
    Onomastica; 2019, 63; 157-180
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Indywidualizmy nazewnicze Szymona Budnego (na przykładzie nowotestamentowych nazw geograficznych w Biblii nieświeskiej)
    Simon Budny’s individualism of naming (on the example of geographical names of New Testament in the Bible of Nieśwież)
    Autorzy:
    Zarębski, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/683738.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    przekład
    Biblia
    Nowy Testament
    nazwa własna
    toponim
    Szymon Budny
    Bible
    New Testament
    translation
    Simon Budny
    onomastics
    geographical name
    Opis:
    The article discusses the most important issues that accompany the linguistic characteristics of place-names in Simon Budny’s translation of the New Testament. The language form of a given name in a particular translation depends on two kinds of factors: extralinguistic (language source of the translation, translation strategy, attitude to the translation tradition) and intralinguistic (translocation of the name in its original form, language adaptation, translation). Many of these names have a different linguistic form than in other translations of the 16th century. It demonstrates the individual approach of the translator to the language material.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 41-53
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O развитии системы названий населенных пунктов смоленского края в XVII –XVIII веках
    O rozwoju systemu toponimicznego w kraju smoleńskim w XVII –XVIII wieku
    On the development of a system of place names in the Smolensk region in the 17th and 18th centuries
    Autorzy:
    Картавенко, Вера
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594219.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    toponim
    rozwój systemu toponimicznego
    zabytki piśmiennictwa rosyjskiego
    toponym
    the development of the toponymic system
    monuments of Russian writing
    Opis:
    Prowadzenie badań nad nazwami miejsc i miejscowości, ich analiza na podstawie wczesnych źródeł i porównanie z nazwami w późniejszych dokumentach pozwala określić procesy rozwoju toponimii kraju smoleńskiego i przedstawić prawidłowości tego rozwoju. Typowe dla wczesnych okresów rozwoju toponimów były konstrukcje opisowe, w których występowała nazwa przedstawianego obiektu, dane właściciela (imię/przezwisko, nazwisko) oraz nazwa obiektu wodnego, znajdującego się w pobliżu danej miejscowości. W charakterze słów-wskazówek w konstrukcjach opisowych odnoszących się do danego obiektu (wsi, pastwiska, pustkowia) mogły być używane słowa река (rzeka), ручей, ручеек (strumień, mały strumień), исток (źródło), озеро (jezioro), речка (rzeczka), колодезь и колодец (źródło) itd. Wsie, sioła, pustkowia w XVII–XVIII w. często miały podwójne nazwy. Mogły to być nazwy oficjalne i ludowe oraz stare i nowe. W późniejszych okresach, wraz z rozwojem i kształtowaniem się nowożytnego systemu toponimicznego, konstrukcje opisowe stopniowo zanikały i były zamieniane na dobrze nam znane nazwy jednowyrazowe.
    The study of the names of places and settlements, their analysis on the basis of earlier sources, and the comparison of those names with later documents allows for an explication of the process of development of toponyms in the region of Smolensk and a presentation of the patterns of that process. Descriptive constructions were typical of the early stages of the development of place names; including the name of the feature, information about its owner (first name, nickname, surname), and the name of water features in the vicinity of the settlement. Words such as река (river), ручей, ручеек (brook, little stream), исток (spring, source), озеро (lake), речка (little river), колодезь and колодец (spring) etc, were used in the character of word-clues in descriptive constructions given to particular features (villages, pastures, waste villages, waste places). Villages and open spaces often had two names in the 17th and 18th centuries. These may have been the official and common names, or the old and the new. In later times, along with the development and formation of a new system of toponymy, descriptive constructions began to disappear and were replaced by the well-known single-word names.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 219-226
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Toponimia białoruska w okresie Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Капылоў, Ігар
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624907.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    toponym
    oikonym
    phonetic-orthographic variant
    topoaffix
    toponim
    ojkonim
    wariant fonetyczno-ortograficzny
    topoformant
    tапонім
    айконім
    фанетыка-арфаграфічны варыянт
    тапафармант
    Opis:
    The article considers the ancient Belarusian proper geographical names attested in written records and maps for the period from 1569 to 1795 years.  The lexical-semantic, structural-grammatical and phonetic-orthographic peculiarities of the Polish-Lithuanian Commonwealth place names and main stages of their evolution are analyzed.
    Artykuł jest poświęcony białoruskim własnym nazwom geograficzym, które wyekscerpowano z dokumentów urzędowych i map z lat 1569–1795. Przedmiotem analizy są właściwości leksykalno-semantyczne, strukturalno-gramatyczne oraz fonetyczno-ortograficzne toponimów w okresie Rzeczypospolitej. W artykule zwórcono także uwagę na ewolucję analizowanych jednostek toponimicznych.
    У артыкуле разглядаюцца старажытныя беларускія ўласныя геаграфічныя назвы, засведчаныя ў дзелавых помніках пісьменнасці і на картах у перыяд з 1569 па 1795 гады. Аналізуюцца лексіка-семантычныя, структурна-граматычныя і фанетыка-арфаграфічныя асаблівасці тапонімаў у часы Рэчы Паспалітай і асноўныя этапы іх эвалюцыі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy „Truska” równa się Druska? Jeszcze raz o toponimie „Truso”
    Does “Truska” mean the same as “Druska”? Once again on the Trusotoponym in the light of the preserved relics of the Old Prussian language
    Autorzy:
    Panfil, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365802.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    zabytki języka staropruskiego
    języki bałtyjskie
    toponim Truso
    toponimy
    staropruskie
    rekonstrukcje językowe
    Mała Litwa
    sól
    Relics of the Old Prussian language
    Baltic languages
    Trusotoponym
    Old
    Prussian placenames
    linguistic reconstructions
    Lithuania Minor
    salt
    Opis:
    The toponym “Truso” is the oldest known place name from the area of the ancient tribal Prussians preserved in historical sources. In recent decades, several theories have been proposed trying to explain the origin of this name. One of these hypotheses sought to explain the origin of this toponym from the Lithuanian definition of salt – “druska” or its alleged counterpart in Old Prussian – “* truska”. However, the authors of this theory have not taken into account many of the factors which are discussed in this paper. The extinct Old Prussian language differs significantly from modern Lithuanian in terms of phonetics, grammar and basic vocabulary, as shown in this paper through the analysis of the vocabulary contained in the most important source on the Old Prussian language - the Elbląg Dictionary. Therefore, any transfer of words from Lithuanian to Old Prussian with the aim of “reconstructing” a word should be considered unacceptable. This is confirmed by the opinions of linguists concerned with linguistic reconstructions. The thesis that the equivalent of the Lithuanian term druska – salt was the Old Prussian word “*truska” is essentially incorrect. From the 16th century historical source (the so-called Dictionary of Grunau) we know that the Prussians used the word Sali (*sólis) for salt. This is also confirmed by another word from the 13th century Elbląg Dictionary (OP – E 376 Saltan) *saltań or “salted meat”. The etymological formula for the salt word in Old Prussian is therefore (IE) *sal- (1), (BALT-SL) *sālis – sól, (PBALT) *sālis – salt, (OP) *sólis (Sali) – salt. The word druska in Lithuanian literally means “crumb, scrap” (as in the related Latvian language) and was adopted into Lithuanian probably only in the Middle Ages - before the Lithuanians also used the word *sólis for salt. In this respect, the thesis claiming that the toponym of Truso originated from the neverpresent Old Prussian term for salt – * truska, is not supportable. This name cannot, in any case, be translated as Solec or “salt port”. The toponymTruso derives from a much older hydronim*Drusō or the Old Prussian name of the present lake Druzno near Elbląg.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 292, 2; 189-201
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Родовые компоненты в процессе перевода топонимических терминов в русском и чешском языках
    Generic Components in the Process of Translation of Toponymic Terms (on the Example of Russian and Czech Languages)
    Terminy toponimiczne w języku rosyjskim i czeskim (aspekt komparatywny)
    Autorzy:
    Плесник, Лукаш
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181962.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-18
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    топонимика, топоним, родовой элемент, родовой термин, перевод, русский язык, чешский язык
    toponimia, toponim, element rodzajowy, termin rodzajowy, tłumaczenie, język rosyjski, język czeski
    toponymy, toponym, generic element, generic term, translation, Russian language, Czech language
    Opis:
    Статья посвящена проблематике родовых компонентов топонимических терминов русского и чешского языков. В фокусе внимания находятся как главные термины исследуемой проблематики (топонимика, топоним, родовой компонент), так и процесс перевода конкретных родовых элементов и родовых терминов. Анализ осуществляется в русско-чешском сопоставительном плане, исследуются родовые компоненты топонимических терминов, относящиеся, главным образом, к хоронимам, оронимам и гидронимам. Процесс перевода реализуется соответствующими терминами принимающего языка. С одной стороны, большинство исследуемых родовых компонентов имеет в процессе перевода прямую эквивалентность, однако, с другой стороны, имеются также родовые компоненты, которые при переводе заменяются не вполне совпадающими переводными родовыми компонентами, т. е. они переводятся с помощью семантически друг с другом близлежащих лексических единиц.
    Artykuł poświęcony jest problematyce składników rodzajowych terminów toponimicznych języka rosyjskiego i czeskiego. W centrum uwagi znajdują się zarówno główne terminy badanego problemu (toponimia, toponim, składnik rodzajowy), jak i proces tłumaczenia poszczególnych elementów rodzajowych i terminów rodzajowych. Analizę przeprowadza się w rosyjsko-czeskim planie porównawczym, badane są składniki rodzajowe terminów toponimicznych, związanych głównie z choronimami, oronimami i hydronimami. Proces tłumaczenia jest realizowany w odpowiednich warunkach języka docelowego. Z jednej strony większość badanych składników rodzajowych ma bezpośrednią równoważność w procesie tłumaczenia, jednak z drugiej strony są też składniki rodzajowe, które podczas tłumaczenia zastępowane są przez niezupełnie pasujące składniki rodzajowe, tj. są tłumaczone z pomocą semantycznie bliskich jednostek leksykalnych.
    The article is devoted to the problems of generic components of toponymic terms of the Russian and Czech languages. The focus of attention is both on the main terms of the studied problem (toponymy, toponym, generic component), and the process of translation of specific generic elements and generic terms. The analysis is carried out in the Russian-Czech comparative plan, the generic components of toponymic terms, related mainly to choronyms, oronyms and hydronyms, are investigated. The translation process is implemented in the appropriate terms of the host language. On the one hand, most of the generic components under study have direct equivalence in the translation process, however, on the other hand, there are also generic components, which are replaced during translation by a not quite matching generic component, i.e. they are translated with the help of semantically nearby lexical units.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2021, 3 (175); 172-184
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy obiektów topograficznych w osadach jako jednostka białoruskiej terminologii toponimicznej: kwestie podziału i integracji
    Autorzy:
    Mezenko, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607808.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    vikonym
    inter-settlement names
    urbanonym
    hortensionym
    wikonim
    nazwy obiektów w obrębie miejscowości
    urbanonim
    hortensionim
    wiconim, konlokatyanonim, wewnątrz-osаdnikowa nominacja, toponim, urbanonim, chortensionim
    vikonym, conclocatianonym, toponym, in-settlement nomination, urbanonym, hortensionym
    Opis:
    The article discusses the types of onymic units – urbanonyms, vikonyms, hortensionyms, which, being used in naming of topographical features within the boundaries of settlements, have yet to be terminologically standardized; it is stressed that concrete implementation of these types of onym is characterized by a number of special features which are detected at different language levels. It is suggested to view the listed types of names of topographic objects within settlements as stand-alone categories of inter-settlement names representing the sector of conlocatyanonyms. It is concluded that the modern Belarusian intra-settlement terminology requires further theoretical comprehension and lexicographic processing.
    W artykule omówiono różne typy jednostek onimicznych – urbanonimy, wikonimy, hortensionimy – używane w nazewnictwie obiektów topograficznych znajdujących się w granicach miejscowości. Konkretna realizacja tych typów onimów charakteryzuje się szeregiem cech, które funkcjonują na różnych poziomach językowych. Wymienione typy nazw obiektów topograficznych w obrębie miejscowości należy traktować jako samodzielne kategorie nazw, stanowiących kategorię konlokatyanonimów. Współczesna białoruska terminologia dotycząca obiektów wewnątrz miejscowości wymaga dalszego opracowania teoretycznego i leksykograficznego.
    W artykule omówiono rodzaje jednostek onimicznych, które są wykorzystywane dla nazw obiektów topograficznych i w obrębie wsi jeszcze terminologicznie nie są znormalizowanе: urbanonimy, wikonimy, hartensionimy. Podkreśla się, że konkretna realizacja tych rodzajów onimów charakteryzuje się szeregiem cech, które przejawiają się na różnych poziomach językowych. Proponuje się wymienionе rodzaje nazw topograficznych w granicach osiedli rozpatrywać jak autonomiczne kategorie nazw zaludnionego punktu, które reprezentują sektor kanlakatyonimów. Wynika z tego wniosek, że współczesna białoruska terminologia opisująca nazwy w obrębie wsi potrzebuje dalszej teoretycznej interpretacji i leksykograficznej obróbki.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies