Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "theory of truth" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
Prawda jako przypadek praktyki uwagi na marginesie dogmatycznej koncepcji prawdy obiektywnej
Truth as a case of practice. Remarks on the periphery of the dogmatic concept of objective truth
Autorzy:
Jaśkiewicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/964901.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
correspondence theory of truth
judicial decision
jurisprudence
legal truth
legal positivism
Opis:
The article has been thought as a contribution to the discussion on comprehension of truth within the framework of the domestic jurisprudence. The author, describing philosophical and theoretical assumptions with respect to positivism epistemology indicates - basing on the sources presented in this article - the transformations to which the concept of the so-called ‘objective truth’ was subject and the extent to which various political and social factors influenced the concept mentioned. As he concludes complexity and dynamics concerning transformations of the domestic legal culture, as well as conflicts between the written law and the practice are disclosed in lawyers’ attitude to the truth.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2014, 73
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kantian Pragmatism and the Habermasian Anti-Deflationist Account of Truth
Autorzy:
Ueda, Tomoo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1796978.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
pragmatism
truth
deflationism
consensus theory of truth
reliabilism
weak naturalism
Habermas
Opis:
In this paper, I aim to characterize the pragmatist and anti-deflationist notions of truth. I take Habermas’s rather recent discussion (1999) and present the interpretation that his notion of truth relies on the reliabilist conception of knowledge rather than the internalist conception that defines knowledge as a justified true belief. Then, I show that my interpretation is consistent with Habermas’s project of weak naturalism. Finally, I draw some more general implications about the pragmatist notion of truth.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2020, 34, 2; 105-127
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawda, Jej aspekty ontologiczne i idea intelektu nieskończonego w Badaniach logicznych Edmunda Husserla
The Truth, Its Ontological Aspects and the Idea of Infinite Intellect in Edmund Husserl’s Logical Investigations
Autorzy:
Lewandowski, Rafal
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097342.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
korespondencyjna teoria prawdy
ontologiczna teoria prawdy
aletejologia
prawda jako wypełnienie
intelekt nieskończony
fenomenologia
poznanie bezpośrednie
correspondence theory of truth
ontological theory of truth
alethiology
truth as the fulfilment
infinite intellect
phenomenology
direct knowledge
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest analiza teorii prawdy zawartej w Badaniach logicznych Edmunda Husserla. W swojej analizie wychodzę od szczegółowego opisu warunków możliwości prawdy na gruncie Husserlowskiej aletejologii. Pokazuję, że teoria ta przyjmuje korelację, paralelizm między subiektywnymi a obiektywnymi warunkami możliwości poznania jako warunek możliwości prawdy. Konsekwencją tych analiz jest wyjaśnienie, jak Husserl rozumie założoną w Badaniach korespondencyjną definicję prawdy, a także uzasadnienie tezy, że to rozumienie zakłada ontologiczną definicję prawdy i ideę intelektu niekończonego jako ideał bezpośredniej i wyczerpującej prezentacji przedmiotu poznania. Zaprezentowane przeze mnie wnioski nie stanowią jednak pełnej interpretacji aletejologii Husserla. Powstrzymuję się bowiem od wyciągania metafizycznych konsekwencji z tej teorii, tzn. nie rozstrzygam kwestii realizmu/idealizmu w Badaniach oraz kwestii tego, czy ideę intelektu niekończonego należy rozumieć w określony sposób metafizyczny (np. teistyczny), czy tylko jako ideę regulatywną w sensie Kanta.
This article aims to analyze the theory of truth contained in Edmund Husserl’s Logical Investigations. In my analysis, I start from a detailed description of conditions of the possibility of truth based on Husserl’s alethiology. I show that his theory assumes correlation, the parallelism between subjective and objective conditions of the possibility of cognition as a condition of truth. Based on this, I explain Husserl’s interpretation of the correspondence definition of truth found in Logical Investigations. I also provide arguments that this interpretation presupposes the ontological definition of truth and the idea of the infinite intellect as the ideal of a direct and exhaustive presentation of the object of cognition. Nonetheless, my conclusions don’t provide a complete interpretation of Husserl’s alethiology because I refrain from drawing metaphysical consequences from it. That is to say, I neither answer the question about realism/idealism in Logical Investigations nor the question of whether the idea of the infinite intellect should be understood in some metaphysical way (e.g. theistic one) or only as a regulative idea in the Kantian sense.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 83-124
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystotelesowskie pojęcie formy i jego zastosowanie we współczesnej filozofii
The Aristotelian Notion of Form and Its Applications in Contemporary Philosophy
Autorzy:
Facca, Danilo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343108.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Arystoteles
forma
korespondencyjna teoria prawdy
idealizm
realizm
Aristotle
form
correspondence theory of truth
idealism
realism
Opis:
W artykule analizowane jest pojęcie formy (gr.: eidos, morphe), który leży u podstaw teoretycznej refleksji Arystotelesa. Arystotelesa krytyka Platońskiej koncepcji form była punktem wyjścia do opracowania jego własnej filozofii natury („fizyki”) oraz filozofii bytu w ogóle (metafizyki). Koncepcja form w istocie dostarczyła Arystotelesowi teoretyczne podwaliny dla wszystkich dziedzin badań naukowych, toteż pojęcie formy stało się w jego myśli wszechobecne. Artykuł pokazuje także, jak Arystotelesowskie pojęcie formy jest obecne lub można je wprowadzić do współczesnych debat, m.in. dotyczących poznania zmysłowego i rozumowego, tożsamości oraz tzw. mind-body problem.
The papers analyses the Aristotelian concept of form (eidos, morphe) which is a basis of Aristotle’s philosophy. Aristotle’s critique of Plato’s conception of forms was for Aristotle a starting point for elaborating his own theory of forms. This theory provided Aristotle with a theoretical equipment applied in all the fields of scientific inquiry. So his concept of form proved to be all-pervasive. The article also deals with some recent debates, concerning the questions of sense and intellectual cognition, the problem of identity, the mind-body problem.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2016, 4; 305-314
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Is Truth Perspectival in Science? Viability of Pragmatic Account of Scientific Truth for Mixed-Methods Research
Czy prawda w nauce jest względna? Ocena zasadności pragmatycznej koncepcji prawdy naukowej w kontekście metod mieszanych w procesie badawczym
Autorzy:
Kawalec, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577873.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
theory of truth
mixed-methods
scientific truth
John Snow
causality
delimiting counterfactuals
teoria prawdy
metody mieszane
prawda naukowa
przyczynowość
zdania kontrfaktyczne rozgraniczające
Opis:
This paper attempts to assess the viability of M. Frápolli’s pragmatic account of scientific truth in the context of moderately pluralistic view of research process. Mixed-methods approach, which embodies the moderately pluralistic view in the social sciences, combines various methods, i.e. quantitative and qualitative, within a single research process in order to cross-validate and integrate the results into a coherent answer to the initial problem. Prima facie the pragmatic account of scientific truth squares well with the pragmatic justification of the mixed-methods approach, addressing the objections on content incommensurability or meaning ambiguities. However, as I argue, the pragmatic account of truth may not be able to significantly contribute to resolve the problem of ‘institutionalized assertion of falsehood’, unless it will accommodate some form of moderately pluralistic view of the research process allowing for cross-validation of tentative assertion of the purported scientific truth.
W artykule podjęto próbę oceny zasadności M. Frápolli pragmatycznej koncepcji prawdy naukowej w kontekście umiarkowanie pluralistycznego ujęcia procesu badawczego. Podejście mieszane, które realizuje to umiarkowanie pluralistyczne stanowisko w naukach społecznych, łączy różne metody, czyli ilościowe i jakościowe, w ramach jednego procesu badawczego w celu walidacji krzyżowej i zintegrowania wyników w spójną odpowiedź na problem badawczy. Prima facie koncepcja pragmatyczna prawd naukowych jest zasadniczo zgodna z pragmatycznym uzasadnieniem podejścia mieszanego. Jednak pragmatyczna koncepcja prawdy nie rozwiązuje problemu „zinstytucjonalizowanej asercji fałszu”, o ile nie przyjmie jakiejś formy umiarkowanie pluralistycznej wizji procesu badawczego, która umożliwia walidację krzyżową asercji rzekomej prawdy naukowej.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2014, 50, 4(202); 281-290
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy filozofia analityczna sama sobie wykopała grób?
Has Analytical Philosophy Dug Out a Grave for Itself?
Autorzy:
Nowaczyk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015668.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
R. Rorty
W. V. O. Quine
odniesienie przedmiotowe
korespondencyjna teoria prawdy
realizm poznawczy
objective reference
correspondential theory of truth
cognitive realism
Opis:
Many contemporary philosophers, especially the “post-modern ones,” claim that analytical philosophy has committed self-destruction by undermining the position of cognitive realism and questioning its main pillars: theory of objective reference of expressions and correspondential theory of truth. One of such philosophers is Rorty, an indefatigable critic of the conception of “right representations,” a concept that – according to him – is “an empty compliment which we pay to helpful beliefs while realising our intentions.” In order to support his nihilistic position, Rorty many times refers to Quine. In my paper I seek to answer the question whether Rorty’s and the views of other post-modern philosophers can be supported by Quine’s philosophical conceptions. Analysing some selected trends of his philosophy, in particular the thesis about indeterminacy of reference (ontological relativity), I seek to prove that – contrary to Rorty’s claim – Quine did not devalue the idea of objective reference. I also prove that the semantic concept of truth as relativised to the model of language plays in Quine’s epistemology an equally essential role to the role of the immanent concept of truth as “disquotational.” The former is closer to the correspondential conception of truth. The conclusions which Rorty draws from the conception of Quine are rash, and sometimes they are an outcome of biased interpretation.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 227-242
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynowa teoria metafory na tle filozofii Donalda Davidsona
Causal theory of metaphor and Donald Davidson’s philosophical system
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561282.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
działanie
interpretacja
metafora
prawda metaforyczna
przyczynowość
teoria prawdy
warunki prawdziwości
zdarzenie
znaczenie dosłowne
znaczenie metaforyczne
action
causality
event
interpretation
literal meaning
metaphor
metaphorical meaning
metaphorical truth
theory of truth
truth conditions
Opis:
Celem artykułu jest analiza, uzasadnienie i wyjaśnienie Donalda Davidsona przyczynowej teorii metafory z punktu widzenia całości jego poglądów filozoficznych. Poglądy te tworzą spójny system obejmujący, poza semantyką i teorią interpretacji, m.in. teorię poznania, teorię działania oraz teorię racjonalności. Proponując przyczynową teorię metafory, Davidson nie odwołał się bezpośrednio do własnej teorii znaczenia, starając się uzasadnić odrzucenie pojęć znaczenia metaforycznego oraz prawdy metaforycznej na gruncie potocznego rozumienia pojęć semantycznych. W artykule argumentuje się, że przyczynowa teoria metafory stanowi uzupełnienie systemu Davidsona, a ponadto że teoria ta ujęta przez pryzmat całego systemu pozwala wyjaśnić rolę metafor nie tylko w literaturze i poezji, lecz także w naukach przyrodniczych, prawie, religii i naukach społecznych.
The aim of the paper is to analyze, clarify and explain Donald Davidson’s causal theory of metaphor form the viewpoint of his philosophical views which constitute coherent philosophical system comprising not only semantics and theory of interpretation, but epistemology, theory of action, and theory of rationality as well. Proposing his own theory of metaphor Davidson did not refer to his philosophy, and justified his rejection of the notions of metaphorical meaning and metaphorical truth on the ground of common, pre-theoretical views on meaning and other semantic notions. I argue that the causal theory of metaphor fits perfectly Davidson’s philosophical system and from the point of view of his system it is easy to explain the role of metaphor not only in literature and poetry, but in sciences, law, religion, and social sciences.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2016, 30, 1; 43-70
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Libertarian Argumentation Ethics, the Tranascendental Pragmatics of Language, and the Conflict-Freedom Principle
Autorzy:
Slenzok, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127676.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Hans-Hermann Hoppe
argumentation ethics
transcendental pragmatics of language
consensus theory of truth
conflict-freedom
libertarianism
etyka argumentacyjna
transcendentalna pragmatyka języka
konsensualna teoria prawdy
wolność od konfliktów
libertarianizm
Opis:
The purpose of the presented paper is to showcase the links between Hans-Hermann Hoppe’s libertarian argumentation ethics and Karl-Otto Apel’s transcendental pragmatics with a special reference to the consensus theory of truth proposed by the latter thinker. More specifically, the author contends that Hoppe’s theory is logically contingent on Apel’s views on truth in that some crucial gaps in Hoppe’s grounding of the so-called “a priori of communication and argumentation” are filled by Apel’s original arguments. Additionally, the paper provides a case for interpreting Hoppe's ethics as a theory of rational conflict-freedom, which seems to cohere best with the transcendental-pragmatist approach. Finally, the author offers a few remarks on how the most common objections against Hoppe's theory can be overcome on the basis of the transcendental pragmatics and the conflict-freedom principle.
Celem prezentowanego artykułu jest wskazanie związków zachodzących pomiędzy Hansa-Hermanna Hoppego libertariańską etyką argumentacyjną a transcendentalną pragmatyką Karla-Otto Apla ze szczególnym uwzględnieniem zaproponowanej przez tego ostatniego myśliciela konsensualnej teorii prawdy. Dokładniej rzecz ujmując, zdaniem autora teoria Hoppego jest logicznie zależna od Apla poglądów na kwestię prawdy. Oryginalne argumenty Apla wypełniają bowiem kluczowe luki w dokonanym przez Hoppego ugruntowaniu tzw. "a priori komunikacji i argumentacji". Dodatkowo, artykuł zawiera argumentację na rzecz interpretowania etyki Hoppego jako teorii racjonalnej wolności od konfliktów, czemu najlepiej odpowiada właśnie podejście transcendentalno-pragmatyczne. Wreszcie, autor wysuwa kilka uwag odnośnie do najpopularniejszych obiekcji przeciwko teorii Hoppego, które przezwyciężyć można na bazie transcendentalnej pragmatyki i zasady wolności od konfliktów.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2022, 58; 35-64
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alfreda Tarskiego schemat T jako równość definicyjna
Alfred Tarski’s T-Scheme as a Definitional Equivalence
Autorzy:
Kublikowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013929.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Umowa P (Konwencja T)
schemat T
T-równoważności
prawda
definicja
definicja cyrkularna
cyrkularność
rewizja
rewizyjna teoria definicji
rewizyjna teoria prawdy
Convention T
T-scheme
T-sentences
truth
definition
circular definition
circularity
revision
revision theory of definition
revision theory of truth
Opis:
The goal of this paper is to present a way of reading Alfred Tarski’s T-scheme as a definitional – and not material – equivalence. Anil Gupta and Nuel Belnap in their book The Revision Theory of Truth (MIT 1993), develop a theory of truth and a theory of definition, which are called Revision Theories – of Truth (RTT) and of Definition (RTD). They accept Tarski’s T-sentences (such as: “snow is white” is true iff snow is white) and their central role for the signification of truth. According to RTT and RTD the centrality of Tarski’s T-sentences can be maintained only by accepting interdependent definitions. Gupta and Belnap claim that it is worthy to read the T-scheme as a definitional equivalence rather than as a material equivalence, for the former understanding allows us to solve the Liar paradox. To obtain this result, it is important to notice a structural similarity between the T-scheme and the general scheme of definition. Gupta and Belnap reject Tarski’s demand for formal correctness of definitions and claim that it is logically justified to accept circular definitions. This is why they modify a general scheme of definition by adding a predicate which is being defined (definiendum) – e.g. an arbitrary predicate G – to the definiens, i.e. to the defining formula which occurs on the right side of the definitional scheme. A circular definition, which is constructed in such a way, is helpful in showing that different patterns of behaviour of the predicate G are similar to respective patterns of behaviour of the predicate “true”. Such a result suggests that the concept of truth is itself circular.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 143-156
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O obiektywności prawdy i jej podstawach ontycznych
On Objectivity of Truth and Its Ontic Foundations
Autorzy:
Dębowski, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577591.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Ingarden
obiektywność w sensie ontycznym
subiektywność w sensie ontycznym
transcendencja strukturalna
prawda
fałsz
klasyczna teoria prawdy
zdanie w sensie logicznym
sąd
ontic sense of objectivity
ontic sense of subjectivity
structural transcendence
truth
false
classic theory of truth
proposition
belief
Opis:
W artykule – dzięki zestawieniu głównych pojęć obiektywności w sensie ontycznym – odpowiadam na pytanie, co się składa na obiektywnie istniejącą rzeczywistość. Odwołując się do pojęcia transcendencji strukturalnej, wskazuję również, gdzie (i jak) przebiega granica między ontyczną obiektywnością a ontyczną subiektywnością. Na koniec, sięgając do pojęcia obiektywności w sensie epistemologicznym, próbuję wyklarować relację pomiędzy obiektywnością i subiektywnością z jednej strony, a prawdziwością i fałszywością z drugiej.
In the paper – thanks to the ontic sense of the objectivity concept – I answer the question what objectively existing reality consists of. Appealing to the concept of the structural transcendence, I indicate also where (and how) the boundary between the ontic objectivity and the ontic subjectivity runs. Finally, I try to clarify relations between objectivity and subjectivity as well as veracity and falseness.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 2(204); 111-124
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O klasycznie pojętej prawdzie, postprawdzie i zasadzie źródłowości
On Classical Truth, Post-Truth and the Principle of Sourceness
Autorzy:
Dębowski, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41199772.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
truth
post-truth
reality
virtual reality
thought
cognition
knowledge
realism
objectivism
correspondence theory of truth
strong correspondence
weak correspondence
prawda
postprawda
rzeczywistość
rzeczywistość wirtualna
myśl
poznanie
wiedza
wiedza naukowa
realizm
obiektywizm
korespondencyjna teoria prawdy
korespondencja mocna
korespondencja słaba
Opis:
W niniejszym artykule, po krótkiej (dziesięciopunktowej) charakterystyce klasycznej koncepcji prawdy, wskazuję na jej naukową doniosłość i wszechstronną użyteczność, w tym m.in. na możliwość aplikacji w niektórych środowiskach wirtualnych, np. w odniesieniu do obiektów wirtualnych typu A i typu C. W artykule podkreślam również, iż — niezależnie od wyobrażeń promotorów i fundatorów „epoki postprawdy” (np. woli polityków, propagandystów czy autorów rozmaitych teorii spiskowych) — klasycznie pojęta prawda jest zasadniczo nieusuwalna z dyskursu społecznego, w tym także z filozoficznego i naukowego.
In this paper, I present a short 10-point characteristics of the classical conception of truth. Subsequently I point to the importance and comprehensive usefulness of this truth, among others, to the possibility of applying it in some virtual environments, e.g., in those which include virtual objects of types A and C. I also emphasize that—independently of views of promotors and creators of the “post-truth era” (e.g. the will of politicians, propagandists and the authors of conspiracy theories)—truth as it is grasped in the classical theory is in principle non-withdrawable from social discourse, including its philosophical and scientific fields.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2021, 9; 127-146
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Awerroes był awerroistą?
Was Averroes an averroist?
Autorzy:
Kaczmarek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431332.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Awerroes
awerroizm
determinizm
dusza ludzka
teoria "podwójnej prawdy"
filozofia muzułmańska
Averroes
averroism
determinism
human soul
theory of “double-truth”
Muslim philosophy
Opis:
XIII wiek w Europie obfitował w wiele aktywnych nurtów filozoficznych. Jeden z nich, ruch związany z odkrytym na nowo Arystotelesem, zgromadził wokół siebie grupę ludzi zwanych „awerroistami”. Bardzo szybko tenże nurt zaczęto kojarzyć z Awerroesem, filozofem muzułmańskim z XII wieku. Powyższy artykuł podejmuje analizę filozofii Awerroesa, w celu dowiedzenia, że bezpośrednie łączenie imienia Awerroesa z nurtem awerroizmu stanowi zbyt duże uproszczenie. Artykuł opracowuje ten problem na różnych płaszczyznach. Głównymi źródłami podjętych tu rozważań są dwa dzieła Ibn Ruszda: Fasl al.-makal i Al.-Kaszf an manahidż al.-adilla. Pierwsze zagadnienie dotyczy wolnej woli i pojęcia determinizmu. Poruszany przez awerroistów problem predestynacji, Awerroes umieścił między dwoma skrajnościami: okazjonalizmem i determinizmem. Filozof z Kordoby dowodził, że człowiek nie jest bytem całkowicie zdeterminowanym, ale porusza się według pewnych reguł i korzysta z łaski Bożej, by te reguły wypełnić. W kolejnej części artykułu pada pytanie o problem duszy. Awerroiści twierdzili, że dusza ludzka jest śmiertelna i umiera wraz z ciałem. Uważali, że istnienie jedna wspólna dusza dla całego rodzaju ludzkiego. Ale to nie była teoria Awerroesa. Badając pisma tego filozofa, łatwo dowieść, że wierzył on w istnienie po śmierci indywidualnych dusz ludzkich, w życiu, które nastąpi po zmartwychwstaniu. Ostatnia z omawianych spraw dotyczy zagadnienia tzw. „podwójnej prawdy”. Zwolennicy tej teorii uważali, że istnieją dwie niezależne drogi wiodące ku prawdzie: teologiczna i filozoficzna. Według awerroistów były to drogi niezależne od siebie i każda posiadała swoją własną prawdę. W artykule wykazano jednak, że Awerroesa nie można łączyć ze stanowiskiem ateistycznym, dla którego prawdy teologiczne nie miałyby większej wartości. Był on bowiem wierzącym muzułmaninem, który miał szacunek dla credo swojej religii. Jednakże Ibn Ruszd pokazał trzy drogi rozumowania. Podzielił on ludzi na trzy grupy: filozofów, teologów i prosty lud. Według niego każda z tych grup posługuje się swoimi własnymi metodologicznymi narzędziami. Prosty lud rozumie prawdy swojej wiary w oparciu o metody retoryki, teologowie są dialektykami, natomiast filozofowie posługują się sylogizmem demonstratywnym, który jest najskuteczniejszym sposobem dochodzenia do prawdy. Na pewno badanie filozofii Awerroesa pozostaje stale aktualnym zadaniem. Warto jednak pamiętać o jednej uwadze – a mianowicie, należy zawsze starać się odróżniać oryginalne myśli Awerroesa od jego komentarzy dzieł Arystotelesa, które nie zawsze pokrywają się z poglądami Ibn Ruszda.
We can identify many branches of philosophy in 13th century Europe. The newly rediscovered philosophy of Aristotle, brought together the so–called “averroists”. The title “averroist” became linked with Averroes, a Muslim philhosopher in the 12th century. This article examines the philosophy of Averroes with the aim of showing that the linking of averroist approaches with his name is oversimplistic. The article does this in a few ways. The main sources of this exploration are two works written by Averroes: “The Decisive Treatise” (Fasl al.-maqal) and “Faith and Reason in Islam” (Al.-Kaszf an manahidż al.-adilla). The first issue is in regard to free will and determinism. Averroes placed predestination, as put forward by averroists, between two extremes: occasionalism and determinism. The philosopher from Cordoba argued that the man is not a fully determined being but moves in accordance with certain laws, for which he requires the grace of God to fulfil. The next part of the article looks at the soul. Averroists thought that a human soul is mortal and dies with the body. They believed that there is one common soul for all mankind. However, this is not Averroes’ theory. In examining his writings, it is clearly seen that he believed in the existence of individual souls after death, in a life following the resurrection. The final matter involves the theory of “double–truth”. Advocates of this idea believe that there are two independent ways of discovering the truth: theological and philosophical. Averroists argued that theology and philosophy are independent of one another and that each has its own truth. In our article we demonstrate that Averroes is not an atheist, for whom theological truth has no real value. On the contrary, he was a faithful Muslim, who respected the creed of his religion. However, Averroes (aka Ibn Rushd) showed three ways of reasoning. He divided people into three groups: philosophers, theologians and the common people. According to him, each group uses its own methodological tools. The common people understand the truth of their faith based on the methods of rhetoric, theologians are dialecticians, and philosophers use the syllogic demonstration, which is the most effective way of arriving at the truth. Certainly the study of Averroes’ philosophy remains a constant task. One needs to bear in mind however, that one should always try to distinguish his original thoughts from his comments on the works of Aristotle, which do not always correspond to his own views.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 2; 79-94
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The epistemic status of propositions of future events
Autorzy:
Ukagba, George
Odia, Sylvester Idemudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423316.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
future
truth
correspondence theory
idea of progress
Opis:
The advent of society with its built in idea of progress by collective effort has led to tremendous human growth and development. Our today is more of our planned yesterday rather than by accident of nature. In spite of the vast unknown future before us, our today is largely as planned yesterday. To this extent we can say we know tomorrow taken as our planned and determined-to-achieve future. We know when to guess and make predictions of the future. We also know what we want our future to be and how to work towards realizing it. As humans we keep learning and broadening our horizons. Though today is to a large extent as we planned of it yesterday, we will still find room for improvement. This should not be taken to mean that we did not know today as planned from yesterday. It is human to want something better. So we have knowledge of our planned and determined-to-achieve future events in so far as we do not have at the moment any reason to think otherwise.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2014, 26; 393-405
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyrektywalna teoria znaczenia a możliwe użycie terminu „prawdziwy”
The Directival Theory of Meaning and the Use of the Term “True” .
Autorzy:
Rosiak-Zięba, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423221.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
truth
theory of meaning
Ajdukiewicz
prawda
teoria znaczenia
Opis:
At the time when Ajdukiewicz was developing his theory of meaning, he tried to avoid in his papers the term “truth”. This reluctance was the result of long lasting and severe difficulties with formulating a proper formal definition of that notion. Consequently, if the term “truth” occurs in his works from that period, the context is usually designed in such a way as to eliminate the slightest suspicion of providing any kind of a theory. Nevertheless, having no intention of formulating such a theory one might safely raise a question about the meaning of the adjective “true” within some (already formulated) theory of meaning. In fact, Ajdukiewicz poses such a question, though very cautiously, in one of his essays from that period. In this paper I discuss some consequences which his remarks may have on the rules of using this term.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2013, 25; 155-168
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy fizyczne teorie efektywne są wiarygodną strategią osiągnięcia teorii finalnej?
Are physical effective theories the reliable strategy for achieving certain knowledge?
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Tambor, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690696.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
philosophy of science
methodology of science
effective theory
final theory
cosmology
approximated truth theories
Opis:
The paper presents the methodology of effective theories as a strategy used in the process of development of modern physics to reach a final theory. We present the definition and characteristic features of an effective theory, as well as the answer to the question of whether and what kind of scenario of reaching a final theory is realized by contemporary physics. We argue that the process of development of physics in the direction of a final theory is potentially final, i.e. expressible in the conceptual schema of effective theories and as such it is convergent to a final theory. In each effective theory there are physical constants, however, whose status differs from logical constants. They have a dimension (length, energy, etc.) and are used to compare physical quantities. The structure of relevant effective theory can be interpreted in the epistemological framework of approximated truth theory. In the case study of cosmological models, the sequence of models is convergent to potentially true model. The Standard Cosmological Model is the theory of the structure and dynamics of the Universe.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2020, 68; 79-116
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies