Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "theory of intelligent design" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Zaprojektowany do drapania? Zestawienie poglądów Williama Bucklanda (1832) i Michaela J. Behe’ego na temat projektu
    Design Up to Scratch? A Comparison of Design in Buckland (1832) and Behe
    Autorzy:
    Roberts, Michael B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082415.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    William Buckland
    Michael J. Behe
    megaterium
    teoria inteligentnego projektu
    argument z projektu
    Megatherium
    theory of intelligent design
    argument from design
    Opis:
    Teoria inteligentnego projektu jest interesująca zarówno dla zwolenników, jak i przeciwników tego ujęcia. Książka Michaela J. Behe’ego Czarna skrzynka Darwina jest bestsellerem. Przedmiotem niniejszego tekstu jest porównanie współczesnej teorii inteligentnego projektu z Paleyowską ideą projektu z dziewiętnastego wieku na przykładzie filozofii i metod przedstawionych w wygłoszonym w 1832 roku odczycie Williama Bucklanda na temat „megaterium” i filozoficznych poglądów Behe’ego wyrażonych w Czarnej skrzynce Darwina. Buckland był przekonany, że każdy szczegół jest świadectwem projektu, i praktykował inżynierię odwrotną, natomiast Behe uważa, że na projekt wskazuje tylko to, co jest niewytłumaczone. Ujmując rzecz krótko, Buckland twierdził, że do wniosku o projekcie dochodzi się wówczas, gdy coś się dzięki temu wyjaśnia, a Behe uznaje, że o projekcie wnioskuje się wtedy, gdy brak jest wyjaśnień.
    Intelligent Design has attracted both its supporters and denigrators. Michael J. Behe’s Darwin’s Black Box has been a secular best seller. This paper compares Intelligent Design with nineteenth century Paleyan design, by comparing the philosophy andmethods of William Buckland’s lecture on “Megatherium” in 1832with Behe’s philosophy in Darwin’s Black Box. Buckland regardedevery detail as showing design and practiced reverse engineering,but Behe regards only the unexplained to show design. To put itpithily, Buckland saw the demonstration of design in explaining.Behe sees the demonstration of design in not explaining.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 55-81
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Program badawczy SETI a teoria inteligentnego projektu
    The SETI Research Programme and the Theory of Intelligent Design
    Autorzy:
    Trybus, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553214.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    teoria inteligentnego projektu
    SETI
    naukowość
    filozofia biologii
    wykrywanie śladów inteligencji
    cywilizacje pozaziemskie
    theory of intelligent design
    science
    philosophy of biology
    detecting signs of intelligence
    extraterrestrial civilisations
    Opis:
    W publikacjach opisujących teorię inteligentnego projektu można napotkać argument, że program badawczy SETI jest, w jakimś sensie, powiązany z wykrywaniem projektu i w związku z tym stanowi niejako „wersję” teorii inteligentnego projektu. W niniejszym artykule, na drodze analizy podstawowego dla SETI artykułu, w którym opisano założenia tego programu badawczego, staram się wykazać, że takie zestawienie SETI i teorii inteligentnego projektu nie jest uzasadnione, gdyż jest związane z uproszczonym — i błędnym — rozumieniem tego, czym zajmują się naukowcy w ramach programu SETI. W tym celu porównuję SETI z teorią inteligentnego projektu w rozumieniu szerokim i wąskim, w obu przypadkach wskazując na trudności związane z próbami wykazania, iż SETI jest „wersją” tak określonej teorii inteligentnego projektu. Główną przeszkodą jest to, że w ramach SETI raczej zakłada się istnienie danego artefaktu (sygnału nadanego przez cywilizację pozaziemską) niż stara się to istnienie udowodnić (wykryć projekt, jak powiedzieliby zwolennicy teorii inteligentnego projektu). W przypadku teorii inteligentnego projektu w rozumieniu węższym próba „dopasowania” jednej teorii do drugiej doprowadza do kuriozalnych rezultatów, co obrazuję przykładem.
    In some publications dealing with the theory of intelligent design (or perhaps one should say, a theory of intelligent design, as there seem to be no universally accepted definition) one encounters an argument that the SETI research programme is, in a way, related to design detection and hence is a “version” of the theory of intelligent design. This article, by analysing the article that is foundational for SETI describing the assumptions behind this research programme, aims at showing that such a comparison of SETI and the theory of intelligent design is not justified as it is based on a simplified — and wrong — understanding of what the SETI researchers do. To this end, I compare SETI with both broad and narrow understanding of a theory of intelligent design, in both cases pointing to difficulties related to showing that SETI is a “version” of the considered theory of intelligent design. The main obstacle being that within SETI one assumes the existence of a given artefact (in this case a signal from another civilisation) rather than tries to prove that such an artefact does exist (to detect design, in the lingo of the supporters of the theory of intelligent design). In case of the narrow understanding of a theory of intelligent design, attempting to “mould” one theory so that it resembles the other shows that such an endeavour is deeply flawed, as exemplified in the text.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2016, 13; 197-209
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy teoria inteligentnego projektu i neodarwinizm mogą być komplementarne?
    Are theory of intelligent design and neo-darwinism complementary?
    Autorzy:
    Wójcik, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690628.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    intelligent design
    neo-darwinism
    theory of evolution
    Opis:
    Today the theory of evolution is under attack from the point of view of Intelligent Design (ID), which remains not only intellectual position but a political movement too. In some interpretations ID is a continuation of the Creationism; in others ID is coherent with the scientific background. According to W. A. Dembski ID is best characterized by three things: 'a scientific research program that investigates the effects of intelligent causes; an intellectual movement that challenges Darwinism and its naturalistic legacy; and a way of understanding divine action'. Taking account of this situation it is extremely important to reinforce the dialogue between true science and theology. God of the New Testament remains the source of the innovation and from this perspective neither chance in nature excludes God, nor destiny in nature requires God. These and other reasons lead one to accept the position of Cardinal J. H. Newman: 'I believe in design because I believe in God, not in a God because I see design'. Today the theory of evolution is under attack from the point of view of Intelligent Design (ID), which remains not only intellectual position but a political movement too. In some interpretations ID is a continuation of the Creationism; in others ID is coherent with the scientific background. According to W. A. Dembski ID is best characterized by three things: 'a scientific research program that investigates the effects of intelligent causes; an intellectual movement that challenges Darwinism and its naturalistic legacy; and a way of understanding divine action'. Taking account of this situation it is extremely important to reinforce the dialogue between true science and theology. God of the New Testament remains the source of the innovation and from this perspective neither chance in nature excludes God, nor destiny in nature requires God. These and other reasons lead one to accept the position of Cardinal J. H. Newman: 'I believe in design because I believe in God, not in a God because I see design'.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2007, 41; 28-45
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Życie w kosmosie jako experimentum crucis darwinowskiego ewolucjonizmu i teorii inteligentnego projektu
    Life in Space as an experimentum crucis for the Darwinian Theory of Evolution and the Theory of Intelligent Design
    Autorzy:
    Jodkowski, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082417.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    cywilizacje kosmiczne
    darwinowska teoria ewolucji
    empiryczna testowalność
    experimentum crucis
    fosforowodór na Wenus
    kanały na Marsie
    meteoryt marsjański ALH84001
    paradoks Fermiego
    teoria inteligentnego projektu
    cosmic civilizations
    Darwinian theory of evolution
    empirical testability
    phosphine on Venus
    Martian canals
    Martian meteorite ALH84001
    Fermi’s paradox
    theory of intelligent design
    Opis:
    Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu. Osiąga ten cel dzięki poszukiwaniu kryteriów, które odróżniają wytwory inteligencji od wytworów „ślepej” przyrody (konieczności i przypadku). Teoria ewolucji jest teorią powstawania życia i różnych jego form. Konflikt między tymi teoriami pojawia się tylko dlatego, że kryteria rozpoznawania projektu sprawdzające się w obszarze wytworów człowieka wydają się wykrywać projekt także poza tym obszarem (na przykład niektóre układy biochemiczne wewnątrz komórki). Najbardziej znana odmiana teorii ewolucji wyklucza jednak inteligentne pochodzenie takich struktur, które pojawiły się przed powstaniem człowieka. Wynik rywalizacji między dwiema teoriami najskuteczniej rozsądza test zwany experimentum crucis. Jest to eksperyment, który potwierdza jedną teorię, a odrzuca drugą. Taki test da się przeprowadzić. Jest nim poszukiwanie życia w kosmosie, a zwłaszcza życia inteligentnego, czyli cywilizacji kosmicznych, gdyż przewidywania obu rywalizujących teorii różnią się w tej kwestii. W artykule przedstawiona jest analiza wyników badań dotyczących kanałów na Marsie, meteorytu marsjańskiego ALH84001 i fosforowodoru w górnej atmosferze Wenus. Następnie omawiane są spekulacje i fakty na temat istnienia inteligentnych cywilizacji we Wszechświecie. W konkluzji stwierdzono, że aktualne dane empiryczne są zgodne z przewidywaniami teorii inteligentnego projektu, a nie z przewidywaniami darwinowskiej teorii ewolucji.
    Theory of intelligent design is a general theory of design recognition. It aims to achieve this goal by looking for criteria that distinguish the products of intelligence from the products of “blind” nature (i.e. necessity and chance). The theory of evolution, mean while, is a theory of the origins of life itself together with its various forms. A conflict between these theories only arises because the design recognition criteria that work well in the area of man-made products seem to also detect design outside this area (e.g. certain biochemical systems inside cells). The best-known version of evolutionary theory, however, rules out any intelligent origin for struc¬tures that appeared before the appearance of mankind. In the case of competition between the two theories, the most effective test will be a so-called experimentum crucis: that is, an experiment that supports one theory and rejects the other. Such a test may be accomplished by searching for life in space, and especially intelligent life — i.e. cosmic civilizations — because the predictions of the two competing theories differ in this regard. The article presents an analysis of the results of research into Martian canals, the Martian meteorite ALH84001, and phosphine in the upper atmosphere of Venus, and then presents both some speculative thinking and some facts pertaining to the existence of intelligent civilizations in the universe. In conclusion, it is stated that the currently available empirical data is consistent with the predictions of the theory of intelli¬gent design rather than those of the Darwinian theory of evolution.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 19-54
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próby wyjaśnienia faktu ewolucji biologicznej
    The attempts to clarify the fact of biological evolution
    Autorzy:
    Polkowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/972799.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
    Tematy:
    theory
    of evolution
    Charles Darwin
    creationism
    evolutionism
    Intelligent Design Theory
    Karol Darwin
    kreacjonizm
    ewolucjonizm
    Teoria Inteligentnego
    Projektu
    teoria ewolucji
    Opis:
    Artykuł przedstawia trzy główne stanowiska w sporze o początek i rozwój życia na Ziemi. Kreacjonizm to najstarszy pogląd, utrzymujący, że gatunki roślin i zwierząt pochodzą od Boga. Opis tego procesu znajdujemy w początkowych rozdziałach Starego Testamentu. Publikacja Karola Darwina pt. On the Origin in Species z 1859 roku była początkiem nowego nurtu myślowego o nazwie ewolucjonizm. Uważano bowiem, że gatunki ewoluują na drodze doboru naturalnego. Na przestrzeni lat teoria ewolucji się rozwijała, szczególnie za sprawą powstania genetyki i biologii molekularnej. Stała się też narzędziem walki z wiarą chrześcijańską. Trzecie stanowisko – Teoria Inteligentnego Projektu – jest próbą wykorzystania nauki, aby wesprzeć stanowisko kreacjonistyczne. Zwolennicy tego poglądu poszukują przykładów w świecie przyrody, które podważają istnienie ewolucji w przyrodzie. Spotykają się jednak z zarzutami natury metodologicznej.
    The article presents three main attitudes in the dispute about the origin and development of life on Earth. Creationism is the oldest view, which claims that species of plants and animals originate from God. Detailed description of this process we can find in the initial chapters of the Old Testament. Publication of Charles Darwin’s book On the Origin in Species was the beginnig of the new thought called evolutionism. People thought the species are evolving by natural selection. Theory of evolution was evolving over the years due to genetic and molecular biology. This theory has become a fighting tool with the Christian faith. The third attitude – Intelligent Design Theory – is an attempt to use science to support Creationism. Supporters of this view are searching for the examples inside nature, which might undermine the existence of evolution. However, they meet with the accusations of methodological nature.
    Źródło:
    Studia Paradyskie; 2018, 28; 353-357
    0860-8539
    Pojawia się w:
    Studia Paradyskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Michael J. Behe i teoria inteligentnego projektu
    Behe and Intelligent Design Theory
    Autorzy:
    Mills, Gordon C.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082413.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Michael B. Roberts
    Michael J. Behe
    teoria inteligentnego projektu
    idea dwuaspektowego stworzenia
    intelligent design theory
    two-tier view of creation
    Opis:
    Twierdzę, że Michael B. Roberts, autor tekstu zestawiającego poglądy Williama Bucklanda i Michaela J. Behe’ego na temat projektu, błędnie przedstawił stanowisko tego drugiego. Roberts odniósł się do zaproponowanej przez Behe’ego „idei dwuaspektowego stworzenia”, która „w części dotyczy […] tego, co zaprojektowane, a w części tego, co pojmowane naturalistycznie”. Roberts pisał o koncepcji dwuaspektowego stworzenia, natomiast Behe dostrzegł trzy aspekty: pierwszy dotyczy struktur lub procesów, które noszą wyraźne znamiona projektu; drugi obejmuje struktury lub procesy, co do których nie można z całą pewnością orzec, że zostały zaprojektowane; trzeci dotyczy struktur lub procesów, które można wyjaśnić zdarzeniami przypadkowymi. Główny argument krytyczny Robertsa nie podważa trójaspektowego podejścia, które przyjmuje Behe.
    In Michael Roberts article comparing Buckland’s (1832) “Design” with that of Michael Behe, I believe Roberts fails to properly portray Behe’s position. He refers to Behe’s “two-tier view of creation, part designed and part naturalistic”. Rather than a twotiered view as described by Roberts, Behe’s view is really three tiered: (1) Those structures or processes that show clear evidence of design; (2) those structures or processes where the evidence is insufficient to make a statement; and (3) those that may be explained by chance events.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 83-87
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Romanes. Religia a nauka
    Romanes: Religion and Science
    Autorzy:
    Babij, Aleksandra
    Babij, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553412.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    George John Romanes
    religia
    nauka
    Karol Darwin
    teoria ewolucji
    inteligentny projekt
    religion
    science
    Charles Darwin
    theory of evolution
    intelligent design
    Opis:
    Artykuł przedstawia pogląd George’a Johna Romanesa na relację między religią a nauką. Romanes był dziewiętnastowiecznym angielskim biologiem ewolucyjnym zainteresowanym również teologią. Według Romanesa nauka ma wskazywać przyczyny konkretnych zjawisk, natomiast religia jest ogólną teorią rzeczywistości i zakłada, że wszystko jest ostatecznie spowodowane przez inteligentnego sprawcę. Romanes twierdzi, że w swoich czystych postaciach nauka i religia nie mają logicznie żadnego punktu wspólnego. Jednak do niedawna religia wpływała na naukę. Skutkiem powszechności wiary powstał nawyk odnoszenia wszystkich zjawisk do bóstwa. Gdy jedna z tych aktywności przekracza właściwe sobie granice, próbując posługiwać się metodami drugiej, następuje chaos. Było tak w przypadku próby wyjaśnienia konkretnych zjawisk za pomocą religijnej teorii przyczyn ostatecznych, czyli teorii inteligentnego projektu. Romanes wskazuje, że zwolennicy argumentu z projektu zbyt szybko uznają, iż oprócz projektanta nie mogą istnieć inne przyczyny doskonałego przystosowania organizmów, przez co od razu zaczynają poszukiwać przykładów potwierdzających ich tezę. Darwin natomiast postanowił znaleźć inne przyczyny. Pojawienie się darwinowskiej teorii ewolucji uznał Romanes za przełomowy moment, w którym to nauka zaczęła istotnie oddziaływać na religię.
    The article presents George John Romanes’ view on the relation between religion and science. Romanes was nineteenth century English evolutionary biologist interested also in theology. According to Romanes, the task of science is to find causes of particular phenomena, while religion is a general theory of reality assuming that everything is ultimately caused by an intelligent agent. Romanes claims that in their pure forms science and religion have no logical contact. However, till recently religion influenced science. As a result of prevalence of faith, there was a habit to referring all phenomena to the deity. When one of these activities crosses its appropriate boundaries, trying to use the methods of the other, the resulting effect is chaos. An attempt to explain particular phenomena in terms of a religious theory of ultimate causes, i.e. intelligent design theory, was a case in point. Romanes suggests that proponents of design argument are too eager in recognizing that there cannot exist other causes of perfect adaptation of organisms except a designer, and that is why they immediately look for examples confirming their thesis. Conversely, Darwin’s aim was to find other causes. For Romanes, emergence of the Darwinian theory of evolution was a turning point when science began to exert significant influence on religion.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2009-2010, 6-7; 197-211
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Istota sporu darwinizmu z teorią inteligentnego projektu. Przyrodnicza symfonia makroewolucji
    The Real Issue: Natures Symphony of Macroevolution
    Autorzy:
    Woodward, Thomas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553392.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    darwinizm
    teoria ewolucji
    inteligentny projekt
    mikroewolucja
    makroewolucja
    ewolucyjna biologia rozwojowa
    Darwinism
    theory of evolution
    intelligent design
    microevolution
    macroevolution
    evolutionary developmental biology
    Opis:
    Autor wyjaśnia podstawowe zagadnienia, dotyczące sporu pomiędzy teorią inteligentnego projektu a darwinizmem. Przekonuje, że u podstaw teorii inteligentnego projektu leżą przesłanki naukowe, a nie religijne. Spór nie toczy się o ewolucję jako taką, lecz o ewolucję darwinowską (przypadkowe mutacje i dobór naturalny) na poziomie makroewolucyjnym - mikroewolucja nie jest kwestionowana. Autor wskazuje ponadto, że nie tylko teoria inteligentnego projektu jest krytyczna względem darwinizmu, ale krytyka pojawia się również ze strony ewolucyjnej biologii rozwoju (evo-devo). Jego zdaniem stanowi to dodatkowe potwierdzenie tezy teoretyków projektu, że darwinizm ma poważne luki eksplanacyjne i że krytyka darwinizmu ma charakter naukowy, nie zaś religijny.
    Author explains basic issues regarding controversy between intelligent design theory and Darwinism. He argues that the basis of intelligent design theory are scientific premises, not the religious ones. The controversy does not concern evolution as such but the Darwinian evolution (random mutations and natural selection) on macroevolutionary level. What is more, author points that intelligent design theory is not the only one to criticize Darwinism. The evolutionary developmental biology (evo-devo) is also critical about it. In his opinion, it is an additional confirmation of design theorists’ claim that Darwinism has serious explanatory gaps and that critique of Darwinism is of scientific, not religious nature.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2007-2008, 4-5; 7-20
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak w zaprojektowanym Wszechświecie zdefiniować to, co niezaprojektowane
    Defining Undesign in a Designed Universe
    Autorzy:
    Snoke, David W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553312.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Święty Augustyn
    poziomy opisu
    poziomy zdolności
    teoria inteligentnego projektu
    dziedzina kontroli
    Saint Augustine
    levels of description
    levels of giftedness
    intelligent design theory
    domain of control
    Opis:
    Argument z projektu, przeformułowany obecnie przez sympatyków ruchu Inteligentnego Projektu, jest oparty przede wszystkim na przeciwstawieniu rzeczy zaprojektowanych rzeczom niezaprojektowanym. Fakt ten jest jednak kłopotliwy dla chrześcijan. Skoro bowiem twierdzą oni, że Bóg zaprojektował cały Wszechświat, to jak można mówić, że coś nie jest zaprojektowane? W mojej opinii problem ten jest równoważny problemowi wolnej woli, czy też moralnego zła, a jako taki może znaleźć rozwiązanie na gruncie dawnych koncepcji filozoficznych, które dotyczyły tych kwestii – chodzi zwłaszcza o pojęcie różnych poziomów opisu oraz Augustyńską koncepcję różnych poziomów zdolności.
    The argument from design, recast today in the Intelligent Design movement, relies critically on the contrast of designed things with undesigned things. This poses a problem for Christians, however, because they affirm that God designed the whole universe. How then can we call anything undesigned? I argue that this problem is equivalent to the problem of free will, or the problem of moral evil, and as such can be addressed by the same philosophical frameworks developed in the past for addressing those issues, in particular the notions of different levels of description and Augustine’s different levels of giftedness.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2009-2010, 6-7; 117-137
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zdolność przewidywania jako warunek naukowości w sporze o ewolucję i inteligentny projekt
    The Ability to Make Predictions as a Condition of Scientific Status in the Controversy over Evolution and Intelligent Design
    Autorzy:
    Sagan, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577462.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    testowalność
    przewidywanie
    akomodacja
    retrodykcja
    teoria ewolucji
    teoria inteligentnego projektu
    metafizyczny program badawczy
    testalibility
    prediction
    accommodation
    retrodiction
    theory of evolution
    intelligent design theory
    metaphysical research program
    Opis:
    Zgodnie z teorią inteligentnego projektu pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, a projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy twierdzą jednak, że o nienaukowym charakterze tej teorii świadczy fakt, iż nie prowadzi ona do żadnych testowalnych przewidywań. Tezie tej można postawić metodologiczny zarzut, że przewidywanie niezaobserwowanych dotąd faktów nie zwiększa stopnia potwierdzenia teorii w porównaniu z akomodacją znanych już faktów przez teorię, a zwiększa co najwyżej psychologiczne zaufanie do teorii, jeśli jej przewidywanie się sprawdzi. Teorie można też obalać bez konieczności sprawdzania ich przewidywań, a przynajmniej przewidywań pozytywnych. Ponadto można wykazać, że nawet darwinowska teoria ewolucji – największa konkurentka teorii inteligentnego projektu – ma trudności z formułowaniem przewidywań, które mogłyby stanowić sprawdzian jej słuszności, gdyż potrafi wyjaśnić niezgodne ze sobą fakty. Podobnie rzecz się ma z teorią inteligentnego projektu, choć można uznać ją za testowalną z tego względu, że formułuje przewidywania negatywne, które mogą ulec obaleniu. Zarówno teorię ewolucji, jak i teorię inteligentnego projektu, w ogólnym ich sformułowaniu, można potraktować jako zasadniczo nietestowalne metafizyczne programy badawcze, które generują jednak wiele testowalnych, oferujących pozytywne przewidywania podteorii.
    According to intelligent design theory, certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being, which could be just as well natural and supernatural, and this design is scientifically detectable. Critics claim, however, that unscientific character of this theory is discernible in that it does not lead to any testable predictions. This thesis could be criticized on methodological grounds that a theory’s prediction of some facts unobserved so far does not increase the confirmation degree of a theory in comparison with a theory’s accommodation of facts already known – at most, it increases the psychological confidence in a theory if its prediction will be proved correct. Theories can be also refuted without the need to test its predictions, or at least positive predictions. Moreover, it could be shown that even Darwinian theory of evolution – the biggest competitor of intelligent design theory – has difficulties with formulating predictions which could serve as a test of its validity and the reason for that is its ability to explain mutually incompatible facts. Intelligent design theory finds itself in similar situation, although it may be recognized as testable because it formulates negative predictions that are vulnerable to refutation. Both the theory of evolution and intelligent design theory, in their general formulation, can be treated as basically untestable metaphysical research programs generating, however, many testable subtheories which offer positive predictions.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2012, 48, 4 (194); 269-286
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieredukowalna sprzeczność
    Irreducible Contradiction
    Autorzy:
    Perakh, Mark
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553193.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Michael J. Behe
    nieredukowalna złożoność
    mechanizm samokomensacyjny
    rachunek prawdopodobieństwa
    algorytmiczna teoria prawdopodobieństwa
    teoria inteligentnego projektu
    ewolucja
    irreducible complexity
    self-compensation mechanism
    probability calculus
    algorithmic theory of probability
    intelligent design theory
    evolution
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest rozdziałem książki Marka Perakha, Unintelligent Design. W rozdziale tym krytykuje on Michaela Behe’ego koncepcję nieredukowalnej złożoności. Perakh argumentuje, że nieredukowalna złożoność jakiegoś układu – przeciwnie do tego, co twierdzi Behe – wcale nie wskazuje na inteligentny projekt, lecz oznacza, że powstał on w sposób przypadkowy. Według Perakha systemy inteligentnie zaprojektowane to takie, które charakteryzują się względną prostotą, i które mają wbudowane mechanizmy kompensujące stratę lub uszkodzenie jakiegoś składnika. Utrzymuje on, że prawdopodobieństwo spontanicznego powstania złożonego systemu, który pełni pewną funkcję, jest dużo większe niż prawdopodobieństwo spontanicznego powstania układu, pełniącego tę samą funkcję w prostszy sposób.
    The article is a chapter excerpted from Mark Perakh’s book Unintelligent Design. In this chapter he criticizes Michael Behe’s concept of irreducible complexity. Author argues that irreducible complexity of a system – contrary to Behe’s opinion – does not bespeak intelligent design at all, but means it originated by chance. Intelligently designed systems, according to the author, are those which are characterized by relative simplicity and have embedded mechanisms compensating loss or damage of one of the components. In his opinion, the probability of spontaneous generation of a complex system which performs some function is much higher than the probability of spontaneous generation of a system performing the same function in a simpler way.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2004, 1; 71-113
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia jako metodologiczna podstawa teorii inteligentnego projektu
    Inference to the Best Explanation as the Methodological Basis of Intelligent Design Theory
    Autorzy:
    Sagan, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577759.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    argument z niewiedzy
    Bóg w lukach wiedzy
    rozumowanie abdukcyjne
    wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia
    teoria ewolucji
    teoria inteligentnego projektu
    wykrywanie projektu
    archeologia
    kryminalistyka
    argument from ignorance
    God of the gaps
    abductive reasoning
    inference to the best explanation
    evolutionary theory
    intelligent design theory
    design detection
    archaeology
    forensics
    Opis:
    Zgodnie z teorią inteligentnego projektu pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, a projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy twierdzą jednak, że teoria ta nie jest naukowa, gdyż stosuje wyłącznie argumentację negatywną, a więc jest niepoprawnym argumentem z niewiedzy czy też próbą umieszczenia Boga w lukach wiedzy naukowej. W artykule pokazuję, że teoria inteligentnego projektu posiłkuje się – i musi się posiłkować – zarówno argumentacją negatywną, jak pozytywną. Metodologiczną podstawą tej teorii nie jest argument z niewiedzy, lecz tzw. wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia, będące formą rozumowania abdukcyjnego. Można wykazać, że wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia ma szerokie zastosowanie w nauce – opiera się na nim również teoria ewolucji – zwłaszcza w naukach zajmujących się wykrywaniem projektu, jak archeologia czy kryminalistyka. Samo w sobie nie przesądza to o naukowości teorii inteligentnego projektu, ale może za tym mocno przemawiać.
    According to intelligent design theory, certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being, which could just as well be natural as supernatural, and this design is scientifically detectable. Critics claim, however, that this theory is unscientific because it employs solely negative argumentation and thus it is an invalid argument from ignorance or an attempt to place God in the gaps of scientific knowledge. In the article, I show that intelligent design theory employs – and must employ – both negative and positive argumentation. The methodological basis of this theory is not an argument from ignorance but the so-called inference to the best explanation which is a form of abductive reasoning. It could be shown that inference to the best explanation has wide application in science – evolutionary theory is based on it too – especially in sciences engaged in the design detection, such as archaeology or forensics. In itself, it does not settle the scientific status of intelligent design theory but it could be a strong indication of this.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2014, 50, 1(199); 41-59
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    NATURALIZM METODOLOGICZNY – KONIECZNY WARUNEK NAUKOWOŚCI?
    METHODOLOGICAL NATURALISM — A NECESSARY CONDITION OF SCIENCE?
    Autorzy:
    Sagan, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488529.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    naturalizm metodologiczny
    teoria inteligentnego projektu
    opozycja naturalizm–nadnaturalizm
    opozycja naturalizm–artyficjalizm
    naukowe wykrywanie projektu
    realizm naukowy
    metodologiczny neutralizm
    methodological naturalism
    intelligent design theory
    naturalism—supernaturalism opposition
    naturalism—artificialism opposition
    scientific detection of design
    scientific realism
    methodological neutralism
    Opis:
    Due to the success of Darwinian theory of evolution, with its methodological presuppositions, modern science is dominated by the principle of methodological naturalism, according to which only explanations invoking natural causes are acceptable in science. Supernatural or — in a broader sense — non-natural explanations, such as creationism or so-called intelligent design theory, are regarded as unscientific. The article analyzes the following questions: 1) Is it possible — contrary to methodological naturalism — to detect scientifically the marks of the activity of intelligent beings, both natural and supernatural, in bio-logical and cosmic processes and structures? 2) What are the implications of methodological naturalism for science defined realistically, that is understood as a search for truth about the world of nature? 3) If one accepts that the inner-scientific per-missibility of concepts contradicting the principle of methodological naturalism is justified, would it be tantamount to the absolute exclusion of methodological naturalism as a principle directing the scientific inquiry?
    Za sprawą sukcesu darwinowskiej teorii ewolucji, wraz z jej metodologicznymi założeniami, we współczesnej nauce powszechnie zapanowała zasada naturalizmu metodologicznego, zgodnie z którą w wyjaśnieniach naukowych wolno powoływać się wyłącznie na przyczyny przyrodnicze. Wyjaśnienia nadnaturalistyczne czy też – w szerszym sensie – nienaturalistyczne, takie jak kreacjonizm czy tzw. teoria inteligentnego projektu, uznawane są za nienaukowe. W artykule analizowane są następujące zagadnienia: 1) Czy – wbrew naturalizmowi metodologicznemu – w procesach i strukturach biologicznych i kosmicznych możliwe jest naukowe wykrywanie śladów aktywności istot inteligentnych, zarówno naturalnych, jak i nadnaturalnych? 2) Jakie konsekwencje niesie naturalizm metodologiczny dla nauki definiowanej w sposób realistyczny, czyli rozumianej jako poszukiwanie prawdy o świecie przyrody? 3) Czy jeśli uzna się, że dopuszczenie w naukach przyrodniczych koncepcji sprzeniewierzających się zasadzie naturalizmu metodologicznego jest uzasadnione, będzie to równoznaczne z absolutnym wykluczeniem naturalizmu metodologicznego jako zasady kierującej dociekaniami naukowymi?
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 1; 73-91
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza idei epistemicznych układów odniesienia i ich odmiany
    The Origin of the Idea of Epistemic Frameworks, and Their Varieties
    Autorzy:
    Kilian, Krzysztof J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553180.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Kazimierz Jodkowski
    epistemiczny układ odniesienia
    twarde jądro
    naturalizm metodologiczny
    nadnaturalizm
    artyficjalizm
    teoria inteligentnego projektu
    kreacjonizm
    ewolucjonizm
    zasada inkluzji
    zasada ekskluzji
    epistemic framework
    hard core
    methodological naturalism
    supernaturalism
    artificialism
    intelligent design
    creationism
    theory of evolution
    principle of inclusivity
    principle of exclusivity
    Opis:
    Nazwa „epistemiczny układ odniesienia” została wprowadzona przez Kazimierza Jodkowskiego w 2004 roku i jest efektem jego uprzednich analiz sporu ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Epistemiczne układy odniesienia to niewielkie, dwu- lub trzyelementowe zbiory najogólniejszych, historycznie zmiennych założeń, które określają konieczne warunki uprawiania nauki. Współcześnie, z dwoma, bazującymi na naturalizmie metodologicznym, epistemicznymi układami odniesienia, rywalizują epistemiczne układy odniesienia nadnaturalizmu i artyficjalizmu. Epistemiczny układ odniesienia naturalizmu antynadnaturalistycznego to nakaz przyjmowania jedynie naturalistycznych wyjaśnień dla faktów i procesów, któremu towarzyszy zakaz przyjmowania wyjaśnień antynaturalistycznych, pojmowanych jako zakaz powoływania się na przyczyny nadnaturalne. Epistemiczny układ odniesienia nadnaturalizmu to nakaz dopuszczania w wyjaśnianiu zjawisk przyrodniczych obok przyczyn naturalnych również wyjaśnień odwołujących się do przyczyn nadnaturalnych — interwencji bytu nadprzyrodzonego, czyli Boga. Epistemiczny układ odniesienia naturalizmu antyartyficjalistycznego to nakaz przyjmowania jedynie naturalistycznych wyjaśnień dla faktów i procesów, któremu towarzyszy zakaz przyjmowania wyjaśnień antynaturalistycznych, pojmowanych jako zakaz powoływania się na przyczyny sztuczne (inteligentne, celowe). Epistemiczny układ odniesienia artyficjalizmu to nakaz dopuszczania w badaniach naukowych obok przyczyn naturalnych również przyczyn sztucznych, inteligentnych.
    The term “epistemic framework” was coined by Kazimierz Jodkowski in 2004. That expression, together with the notion of epistemic frameworks, is the outcome of his prior analyses of the evolution-creation controversy. Epistemic frameworks are small, two- or three-element sets of the most general, historically changeable assumptions. These assumptions determine sine qua non conditions of scientific practice. Nowadays, two epistemic frameworks based on methodological naturalism are in competition with the epistemic frameworks of supernaturalism and artificialism. The epistemic framework of antisupernaturalistic naturalism adheres to the precept of accepting only naturalistic explanations for facts and processes. That precept is correlated with a proscription on accepting antinaturalistic explanations, construed in turn as a proscription on referring to supernatural causes. The epistemic framework of supernaturalism follows the precept of accepting not only naturalistic explanations for facts and processes, but also supernaturalistic ones — interventions by a divine being, namely God. The epistemic framework of anti-artificialistic naturalism observes the precept of accepting only naturalistic explanations for facts and processes. That precept is correlated with a proscription on accepting antinaturalistic explanations, construed in turn as a proscription on referring to artificial (intelligent) causes. The epistemic framework of artificialism embraces the precept of accepting, in the context of scientific research, not only natural causes, but artificial (intelligent) ones as well.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2017, 14; 137-190
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bóg w lukach wiedzy: argument z niewiedzy i ograniczenia naturalizmu metodologicznego
    God of the Gaps: The Argument from Ignorance and the Limits of Methodological Naturalism
    Autorzy:
    Pennock, Robert T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553226.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    naturalizm metodologiczny
    naturalizm metafizyczny
    nauka
    religia
    argument z projektu
    argument z Boga w lukach wiedzy
    argument z niewiedzy
    wnioskowanie do najlepszego wyjaśnienia
    teoria ewolucji
    teoria inteligentnego projektu
    kreacjonizm
    methodological naturalism
    metaphysical naturalism
    science
    religion
    argument from design
    god of the gaps argument
    argument from ignorance
    inference to the best explanation
    evolutionary theory
    intelligent design theory
    creationism
    Opis:
    W niniejszym eseju skoncentruję się na dwóch ważnych aspektach filozoficznego bagażu, który dźwigany jest w każdej dyskusji o stworzeniu i ewolucji. Oba te aspekty związane są z zagadnieniami natury metodologii naukowej. Pierwszy odnosi się do twierdzenia kreacjonistów, że ich hipoteza stworzenia powinna być uznana nie tylko za prawowitą naukową alternatywę dla teorii ewolucji, ale być może nawet za alternatywę lepszą. Drugi aspekt związany jest z ich twierdzeniem, że nauka, z racji stosowanych w niej metod, sama jest "panującą religią" i to o charakterze ateistycznym. Oba te twierdzenia są bezpodstawne. Negatywna kreacjonistyczna krytyka teorii ewolucji jest chybiona - kreacjoniści nie zaproponowali niczego, co choć w najmniejszym stopniu zasługiwałoby na miano pozytywnej naukowej alternatywy dla teorii ewolucji, a tylko wysuwają argument z niewiedzy. Wnioskowanie o projekcie nie potwierdza istnienia transcendentnego projektanta - niezależnie od tego, czy wnioskowanie to interpretowane jest jako argument z analogii, wniosko-wanie do najlepszego wyjaśnienia, czy też jako argument eliminacyjny. Ostatecznie okazuje się, że jest to jedynie błędny argument z Boga w lukach wiedzy. Teza kreacjonistów, że metoda naukowa jest dogmatycznie ateistyczna, także jest bezzasadna. Nauka, we właściwym rozumieniu, nie jest "panującą" religią, lecz zachowuje religijną neutralność.
    In this essay I will focus on two important aspects of the philosophical baggage that is carried along in any discussion of the creation/evolution issue. Both involve questions about the nature of scientific methodology. The first deals with creationists’ contention that their creation hypothesis ought to be recognized not only as a legitimate scientific alternative to evolution but perhaps even a better alternative. The second deals with their contention that science, because of its methods, is itself an „established religion”, and an atheist religion at that. In both cases, these contentions are unjustified. Creationists’ negative attacks upon evolution miss their mark — they have not advanced anything close to a positive scientific alternative to evolution, but have simply given an argument form ignorance. The design inference fails to confirm a transcendent designer — whether it is interpreted as an argument by analogy, an inference to the best explanation, or an eliminative argument. In the end, their version is no more than a spurious god-of-the-gaps argument. Creationists’ attack upon scientific method as being dogmatically atheistic is also misplaced. Science, properly understood, is not an „established” religion. It is indeed religiously neutral.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 155-185
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies