Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "thematic-rhematic structure" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Pojęcie sposobu jako wielkość relacyjna. Struktura tematyczno-rematyczna wypowiedzeń o schemacie '... w taki sposób, że...'
    Manner as a relational quantity. The thematic-rhematic structure of sentences based on the pattern: '... w taki sposób, że...'
    Autorzy:
    Kościerzyńska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568076.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    manner adverb
    manner
    result
    thematic-rhematic structure
    Opis:
    The article discusses Polish sentences which are based on the same pattern: '...w taki sposób, że...'. The semantic analysis of phrases with the sequence sposób 'manner' has shown that the basic context for the concept of a way, or manner, of doing something accounts for the relational character of this idea. The relation in question occurs between the action, which is mentioned in a sentence, and its description. This meaning can be found/indicated thanks to the thematic-rhematic structure of sentence which distinguishes two functions of '... w taki sposób, że...': expressing the process of doing something, and expressing the manner of doing the thing in question.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 171-190
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to analyze contextuality of metatextual language units? Notes on the relation: TRS – particle semantics
    Autorzy:
    Kisiel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677057.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    metatext
    contextuality
    particles
    thematic-rhematic structure
    lexicography
    Opis:
    How to analyze contextuality of metatextual language units? Notes on the relation: TRS – particle semanticsThe presented article is devoted to further (after Kisiel 2010) discussion about contextuality of metatextual language units, especially particles. Having selected contextual particles as an example, the author shows how specific structuralisation of TRS is strictly connected with particle meaning. The observation leads to the conclusion that examination of TRS cannot be avoided when analysing particles. Untangling particles meaning has to be based on describing the TRS they work on. Such a procedure has been only recently applied to Polish lexicography.
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2011, 11
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół problemów semantycznej kategorii określoności/nieokreśloności i struktury tematyczno-rematycznej w języku bułgarskim i polskim
    Around issues of the semantic category of definiteness/indefiniteness and thematic-rhematic structure in Bulgarian and Polish
    Autorzy:
    Banasiak, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694537.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Polish language
    Bulgarian language
    semantics
    definiteness/indefiniteness
    thematic-rhematic structure
    Opis:
    The paper discusses the interplay between the semantic category of definiteness/indefiniteness and thematic-rhematic structure. Special attention is paid to the semantic requirements that must be met by phrases that may undergo thematization. The “thematizability” of both general and unique phrases is stressed and considered an argument in favour of the common treatment of generality and uniqueness.
    -
    Źródło:
    Slavica Lodziensia; 2018, 2; 45-50
    2544-1795
    Pojawia się w:
    Slavica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja "w czasie rzeczywistym": struktura tematyczno-rematyczna a teoria relewancji
    The Thematic-Rhematic Structure of Polish utterances from the perspective of "online" interpretation and Relevance Theory
    Autorzy:
    Sax, Daniel J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568128.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Thematic-Rhematic Structure
    Relevance Theory
    language processing
    sentence stress
    word order
    Opis:
    The paper examines the relationship between the abstractly understood Thematic-Rhematic Structure (TRS) of utterances, a theoretical approach initiated by Bogusławski (1977), and the "online" processing and interpretation of utterances in real time by the hearer. Focusin on three Polish examples, we propose a more dynamic approach to TRS based on ideas from Relevance Theory (Sperber and Wilson 1995), and redefine the notions "theme" and "rheme" in dynamic terms, from hearer's perspective. We present a formalis for modeling how the multi-level nature of TRS emerges out of real-time processing mechanisms: different theme-rheme divisions may arise at different (earlier or later) stages of processing. A main claim is that presuppositional and stylistic effects related to the flexibility of sentence stress position and word order in Polish can be explained well in such a dynamic model. On the sub-utterance level, both stress position and word order ("exponents" of TSR) serve to guide the hearer's investment of effort into positing and verifying hypotheses about the explicit and implicit content of the utterance as a whole, while processing by the hearer is still underway.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 2(8); 173-203
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nota o TRS i o tezie 7 Wittgensteina
    A note on TRS and Wittgensteins thesis 7
    Autorzy:
    Bogusławski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568092.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    thematic-rhematic structure
    theme
    rheme
    thematic dictum
    parenthesis
    apposition
    first person
    index
    subscript
    Opis:
    The author reflects upon a possible empirical interpretation of Wittgenstein's well known thesis 7 in his Tractatus, as applied to some problems encountered when dealing with TRS. The most general idea is that TRS is what 'shows', in Wittgenstein's sense, rather than what can be rendered in terms of words; the reason being the threatening infinite regress behind any attempt at reducing the phenomena of TRS to primitive concepts as represented by definite segmental units. Subsequently, the author touches upon certain more specific themes in the relevant domain. One of them is the problem of how to account for non-restrictive attributes or "appositions". The author stresses the fact that they do not yield to interpretation in terms of something p such that 'speaker said that p'. Another issue is that of an adequate interpretation of 'I'. The author shows irreparable inadequacies inherent in Wierzbicka's as well as in his own (previous) accounts of 'I'. According to his new proposal, 'I' is equivalent to 'someone' with the first subscript (in an arbitrary list of subscripts) appended to the organism / body of the current speaker; the latter just shows in Wittgenstein's sense.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 41-52
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykładniki struktury tematyczno-rematycznej w języku łacińskim
    Marks of the Thematic-Rhematic Structure in Latin
    Autorzy:
    Górska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567928.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    thematic-rhematic structure
    Latin
    word order in Latin
    emphatic theme
    emphatic rheme
    Opis:
    The aim of the article is to survey the markers of the thematic-rhematic structure in Latin. Since Latin is an inflected language with so called 'free' (or rather 'flexible') word order, the word order itself is the main marker of the thematic-rhematic structure. Besides word order, there are also other means serving as markers of theme or rheme in Latin. Rheme can be indicated by the cleft construction, well known in many languages. More varied markers serve to express the theme constituent. Among them there are the so-called correlative constructions qui/quod... is/id, syntactically independent propositional phrases de + ablativus, the so-called nominativus pendens, and the expression quod pertinent ad... However, the means mentioned above seem to be the emphatic markers of the thematic-rhematic structure.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 153-170
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Topikalizacja w tekstach Cypriana Norwida. Rekonesans
    Topicalization in Cyprian Norwid. a Reconaissance
    Autorzy:
    Kozłowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954108.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    idiolect
    thematic-rhematic structure
    topicalization
    topic
    idiolekt
    struktura tematyczno-rematyczna
    topikalizacja
    temat
    Opis:
    Topikalizacja, rozumiana jako uwydatnienie tematu wypowiedzenia, ma w twórczości Cypriana Norwida rozmaite wykładniki syntaktyczne, leksykalne i graficzne – te ostatnie, specyficzne dla wypowiedzi autora Vade-mecum, stanowią swoisty ekwiwalent suprasegmentalnych wykładników struktury tematyczno-rematycznej w tekście pisanym. Omawiana operacja wprowadza do wypowiedzi ukryty kontrast, wskazując, że mowa w niej właśnie o X, a nie o jakimkolwiek innym możliwym do pomyślenia temacie ani też nie o obiekcie, który można by wybrać z jakiejś sygnalizowanej wcześniej klasy. Towarzyszy jej następująca intencja: ‘mówię o X, a nie o Y, Z... itp.’. Zaciera ona wyrazistość podziału na część tematyczną i rematyczną i tym samym wpisuje się w charakterystyczną dla Norwida strategię mówienia, w której zarówno główny temat, jak i remat wypowiedzenia wydają się równie ważne.
    Topicalization, understood as highlighting the topic of an utterance, has different syntactic, lexical, and punctuational exponents. Punctuational exponents are specific to Norwid, constituting a peculiar equivalent of suprasegmental exponents of the thematic-thematic structure in a written text. The discussed operation introduces a hidden contrast, indicating that the topic of an utterance is X rather than any other conceivable topic, or an object which could be selected from a previously signaled class. This is accompanied by the following intention: ‘I am talking about X, not about Y, Z… etc.’, This blurs the clear distinction into the thematic and rhematic part, and hence represents Norwid’s characteristic strategy of speaking, in which the main topic and rhemat seem equally important.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2021, 26; 18-31
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o wpływie przycisku zdaniowego na interpretację przysłówków-modyfikatorów intencjonalności (na przykładzie niechcący, przypadkiem)
    Remarks on the Influence of Sentence Stress on the Interpretation of Adverbs - 'Intentionality Modifiers' (A case study of niechcący 'unwillingly' and przypadkiem 'accidentallu')
    Autorzy:
    Duraj-Nowosielska, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568186.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    'accidentally'
    actions
    adverb
    intentionality
    intonation
    operations
    Polish adverbs
    sentence stress
    thematic-rhematic structure
    'unwillingly'
    Opis:
    In the article I consider the problem of sentence stress and its influence on the semantics of the adverbs modifying information on the intentionality of actions, i.e. expressions such as niechcący 'unwillingly', nieświadomie 'unconsciously', przypadkiem 'accidentally', celowo 'on purpose', specjalnie 'intentionally' etc., with special attention paid to the two expressions from this class -niechcący and przypadkiem. I try to demonstrate how their interpretation may differ according to the position they take in the sentence structure. I assume that these units of language - as they are adverbs - belong primarily to the dictum of the sentence, which means that one should take the rhematic position as basic in the explication; all the differences that result from moving them to the thematic dictum should be then intepreted as secondary (as the effect of thematizing).
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2012, 1(7); 113-137
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przegląd polskich badań nad strukturą tematyczno-rematyczną wypowiedzi (1977–1997)
    A review of Polish research on the thematic-rhematic structure of speech (1977–1997)
    Autorzy:
    Żurowski, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431836.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    thematic-rhematic structure
    Polish linguistics
    history of linguistics
    struktura tematyczno-rematyczna
    językoznawstwo polskie
    historia językoznawstwa
    Opis:
    Artykuł jest syntetycznym przeglądem polskiego piśmiennictwa językoznawczego z lat 1977–1997 pod kątem publikacji poświęconych strukturze tematyczno-rematycznej wypowiedzi. Umowne granice opisywanego okresu wyznaczają daty publikacji dwóch ważnych monografii (Bogusławski 1977, Wajszczuk 1997). W kolejnych paragrafach zebrane są m.in. informacje o pionierskich publikacjach z lat 70. XX w., najważniejszych kierunkach badań nad STR prowadzonych przez polskich językoznawców we wskazanym okresie (1977–1997), a także o pracach zorientowanych bardziej dydaktycznie.
    The article is a synthetic review of Polish linguistic literature 1977–1997 from the point of view of publications devoted to the thematic-rhematic structure of utterances. The conventional boundaries of the described period are marked by the publication dates of two important monographs (Bogusławski 1977, Wajszczuk 1997). The following paragraphs gather information about, among other things, pioneering publications from the 1970s, the most important directions of STR research carried out by Polish linguists in the period indicated (1977–1997), as well as more didactically oriented works.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2023, 19; 247-263
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy z wypowiedzeniami Norwida (nie tylko) z Vade-mecum. Uwagi interpretacyjno-metodologiczne
    Problems with Norwid’s enunciations (not only) in Vade-mecum. Some remarks regarding interpretation and methodology
    Autorzy:
    Kozłowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/17935444.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-19
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    składnia
    idiolekt Cypriana Norwida
    wypowiedzenie
    metatekst
    struktura tematyczno-rematyczna
    syntax
    Norwid’s idiolect
    enunciation
    metatex
    thematic-rhematic structure
    Opis:
    Artykuł wskazuje na główne problemy wiążące się z interpretacją wybranych wypowiedzeń z Vade-mecum oraz proponuje nową formułę opisu praktyki zdaniotwórczej Norwida. Przyjęcie założenia, że właściwym przedmiotem analizy nie są abstrakcyjne struktury składniowe, ale empiryczne, użyte i zaktualizowane wypowiedzenia, pociąga za sobą konieczność uwzględnienia ich wielowarstwowości i poziomów innych niż składniowy, zwłaszcza struktury tematyczno-rematycznej i metatekstu. Jak pokazują zaprezentowane analizy, wzięcie pod uwagę tych elementów pozwala z powodzeniem rozstrzygać niektóre dylematy interpretacyjne. Proponowane poszerzenie perspektywy oglądu umożliwia również uchwycenie cech, które współtworzą specyfikę Norwidowej „składni”, uruchamiającej i wykorzystującej różne poziomy wypowiedzenia.
    This article indicates key problems related to the interpretation of selected enunciations in Vade- mecum,and develops a new formula for describing Norwid’s syntactic strategies. The assumption that the subject of analysis is not comprised by abstract syntactic structures but empirical, used and actualized enunciations entails the necessity to acknowledge their multi-layered character and the import of other levels than that of syntax, especially thematic-rhematic structure and metatext. As presented analyses show, taking these aspects into account helps to successfully settle certain interpretative dilemmas. The proposed expansion of perspective also allows one to grasp certain features that contribute to the specificity of Norwid’s syntax, which mobilizes and utilizes various levels of enunciation.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2021, 39; 81-97
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Po-nad-gramatyczność” (nie tylko) składni Norwida
    “Hyper-grammaticality” of Norwid’s syntax (though not only)
    Autorzy:
    Kozłowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1799270.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    składnia
    idiolekt Cypriana Norwida
    anakolut
    innowacje składniowe
    metatekst
    struktura tematyczno-rematyczna
    syntax
    Norwid’s idiolect
    anacoluthon
    syntactic innovation
    meta-text
    thematic-rhematic structure
    Opis:
    Artykuł omawia główne cechy języka i stylu Norwida, odwołując się do zaproponowanej przez samego poetę kategorii „ponadgramatyczności”. Została ona potraktowana jako kategoria opisowa, uwydatniająca i porządkująca przede wszystkim (choć nie tylko) właściwości Norwidowej składni. Przymiotnik ponadgramatyczny może być rozumiany na trzy sposoby: 1. ʻniezgodny z regułami poprawnościowymiʼ; 2. ʻodbiegający od zwyczajów językowych; niekonwencjonalnyʼ; 3. ʻpochodzący z innego poziomu języka niż poziom gramatycznyʼ. W twórczości Norwida można odnaleźć przejawy ponadgramatyczności w każdym ze wskazanych wyżej sensów. Wśród konstrukcji naruszających normę językową omówione zostały anakoluty, struktury homonimiczne, niejasności dotyczące funkcji elementów anaforycznych oraz zakłócenia spójności. Do elementów niekonwencjonalnych, odbiegających od zwyczajów epoki, należą m.in.: innowacje w zakresie łączliwości, komplikacje struktury składniowej, wielość wtrąceń nawiasowych oraz stosowanie konstrukcji archaicznych. W tekstach Norwida szczególnie istotne są nie tylko mechanizmy właściwe składniowej, czyli gramatycznej płaszczyźnie wypowiedzenie, lecz także zjawiska obecne na innych jego poziomach, takie jak metatekst i struktura tematyczno-rematyczna.
    The article discusses major characteristics of Norwid’s language and style in light of the concept of “hyper-grammaticality” [po-nad-gramatyczność] developed by the poet himself. Considered as a descriptive category, it organizes and foregrounds certain properties of his syntax as well as other elements. The adjective “hyper-grammatical” can be understood in three ways: 1. failing to comply with rules; 2. departing from linguistic convention; hence unconventional; 3. derived from a different level of language than grammar.Norwid’s works can be shown to display hyper-grammaticality in all of the above senses. Discussion of constructions that violate linguistic norms accounts for the following: anacoluthon,homonymic structures, obscurities related to functions of anaphoric elements, and disruptions of coherence. Unconventional elements departing from the epoch’s standards include, among other things, innovations in collocability, complications of syntax, numerous parenthetical remarks, and the usage of archaic constructions. In Norwid’s texts an important place is held not only by mechanisms proper to syntactical or grammatical level of enunciation, but also by phenomena present on other levels:meta-textualityandthematic-rhematic structure.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny; 93-125
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksykalizacja zdań rozwijających z wyrażeniami cokolwiek i co w funkcji komentarza metatekstowego
    Autorzy:
    Stępień, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1633464.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    metatextual expressions (discourse markers)
    relative clauses
    developing clauses
    verbs of speaking (mówić / rzec / powiedzieć (say))
    relative pronouns (co / cokolwiek (whatever))
    thematic-rhematic structure (topic-focus articulation
    Opis:
    The aim of this paper is to demonstrate the lexicalisation and pragmaticalisation process, as a result of which – in modern Polish – developing clauses, also called non-integrated appositive relative clauses, give rise to metatextual expressions, which comment on a statement/utterance (discourse markers) in the form co by nie / cokolwiek by nie (whatever you) with supplementations in the form of infi nitives mówić, powiedzieć, rzec (say). The expressions were subject to an analysis intended to determine their distribution, form and connectivity, as well as semantic and syntactic properties, including functions in the thematic-rhematic structure. The discussions allowed also for the possibility to interpret the described phenomenon in the categories of conventional implicature.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 778, 9; 38-58
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies