Temat: theatre history - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Budowanie relacji. Teatr Ziemi Mazowieckiej i jego publiczności
Creating relationships. Teatr Ziemi Mazowieckiej and its publics
Autorzy:: Morawski, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1359077.pdf
Data publikacji:: 2021-06
Wydawca:: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:: Teatr Ziemi Mazowieckiej
Polish theatre history
audience
relationships
theatre criticism
Opis:: The article is an attempt to examine the archive of letters written to the Teatr Ziemi Mazowieckiej and to reconstruct the theatre’s practices aimed at giving voice to its audience. The preserved letters allow us to ask questions about the ways of building relations with the audience by the theatre, which inspired their creation and also used them in its programmes. The content of the letters and the strategies used by their authors allow us to pose a hypothesis that the theatre’s management constructed a discourse different from that of the reviewers, who disdained the work of the theatre. The archive also allows us to postulate a counter-criticism which, unlike the hierarchically establishing criticism, uses the rhetoric of enthusiasm and care, locating a political potential in kindness and seeing in it an ability to make things happen.
Źródło:: Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2021, 163/164; 62-105
2720-0043
Pojawia się w:: Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Jeanne la Folle. Quelques considérations sur le personnage Montherlantien face aux sources historiques
Joanna Szalona. Kilka uwag na temat: Postać w dziele Montherlanta a źródła historyczne
Autorzy:: Stachniak, Judyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1954777.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Henry de Montherlant
teatr (historia w teatrze)
szaleństwo
theatre (history in theatre)
folly
Opis:: Joanna Szalona, urodzona w Toledo w 1479, a zmarła w Tordesillas w 1555 r., była królową Kastylii i Aragonii, żoną Filipa Pięknego. Jest ona postacią bardzo złożoną i do dziś nieodgadnioną: jedni twierdzą, że była szalona, niezrównoważona psychicznie, drudzy zaś utrzymują, że była ofiarą ambicji politycznych swojego ojca Ferdynanda, potem męża, a następnie syna. Karola V, którzy zależnie od swoich własnych interesów orzekali o jej zdrowiu psychicznym. Postać ta - jej tajemniczość i złożoność - zainspirowała dramatopisarza Henry’ego de Montherlant, który w swojej sztuce pod tytułem Le Cardinal d ’Espagne ukazał ją w jej ostatnim, choć najdłuższym okresie życia - jako wdowę, zrozpaczoną po śmierci swojego męża, Filipa Pięknego. Zarówno wygląd zewnętrzny, jak i zachowanie bohaterki Monlherlanta zgodne są ze świadectwami ówczesnych i współczesnych historyków: P. de Sandovala. L. P. Gacharda, W. T. Walsha oraz J. Brouwera. Niedbały ubiór królowej, odmawianie przyjmowania posiłków, strach przed szpiegami, niechęć do podejmowania decyzji, szczególnie wagi państwowej, czy napady szału ustępujące stanom odrętwienia, obecne są w sztuce francuskiego pisarza, który przyznaje się zresztą do korzystania z przekazów kronikarzy tamtej epoki. Postaci Joanny Szalonej towarzyszy również głębokie poczucie godności królewskiej oraz niechęć do spełniania wszelkich praktyk religijnych. Jednakże podstawą, na której Montherlant zbudował postać Joanny Szalonej, jest niewątpliwie jej niezaspokojona i zazdrosna miłość do Filipa Pięknego: z tą samą pasją, z jaką kochała i zarazem nienawidziła swojego męża za jego życia, tak również opłakiwała go po jego śmierci.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 25-46
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Ocalenie nie musi być śmiercią
Rescue does not have to be death
Autorzy:: Kwaśniewska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/3201183.pdf
Data publikacji:: 2023-04
Wydawca:: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:: theatre history
feminism
Antonina Grzegorzewska
Jerzy Grzegorzewski
alcoholism
disability
Opis:: In the first part of the article, the author critically refers to her book Pytanie o wspólnotę. Jerzy Grzegorzewski i Jan Klata (The question of community. Jerzy Grzegorzewski and Jan Klata). She looks at her own feminist reading of Grzegorzewski’s performances through the prism of Audre Lorde’s essay The Master’s Tools Will Never Dismantle the Master's House and looks at the number and function of women in the institutions he managed. She also notes that the last performance, On. Drugi powrót Odysa (He. The Second Return of Odysseus), was Grzegorzewski’s only production based on a script written by a woman. At the same time, she sees in it yet another emancipatory potential. The subject of her father’s alcohol addiction, raised by Antonina Grzegorzewska and staged on the national stage by him, can be understood as a stage coming-out of an alcoholic and his daughter as a co-addict. Putting forward the thesis that the play operated on the poetics of ugly feelings described by Sianne Ngai, Kwaśniewska analyses its reception, wondering why it failed to cause a debate about the normalisation of drinking in Polish theatre and urges us to start such a discussion now.
Źródło:: Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 174; 157-185
2720-0043
Pojawia się w:: Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Przyjaciel: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)
A Friend: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)
Autorzy:: Degler, Janusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083671.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Jerzy Timoszewicz
teatr polski
historia teatru
historycy teatru
Polish theatre
theatre history
theatre historians
Opis:: Jerzy Timoszewicz – historyk literatury i teatru, edytor – urodził się 9 września 1933 w Warszawie. Studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim ukończył w 1956 roku. Pracę magisterską o Dziadach w inscenizacjach Leona Schillera napisał pod kierunkiem prof. Jana Kotta (została wyróżniona III nagrodą w konkursie Mickiewiczowskim Ministerstwa Szkół Wyższych). W czasie studiów należał do Koła Młodych Krytyków prowadzonego przez Edwarda Csató i debiutował w 1954 roku recenzją Balladyny Słowackiego („Sztandar Młodych”, nr 26, 1954). Od października 1957 do września 1992 należał do zespołu redakcyjnego „Pamiętnika Teatralnego”. Redagował kilka zeszytów monograficznych, poświęconych m.in. Andrzejowi Pronaszce, Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi, teatrowi wileńskiemu i Teatrowi Żydowskiemu w Polsce. W listopadzie 1965 r. obronił rozprawę doktorską „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie (Warszawa 1970), w której podjął się zadania bez precedensu: odtworzył kształt sceniczny czterokrotnie przez Schillera inscenizowanych Dziadów oraz zrekonstruował partyturę reżyserską warszawskiego przedstawienia z 1934 roku. Wzorowo opracowane cztery tomy Pism Leona Schillera (każdy zawiera kronikę życia i twórczości) stanowią najważniejszą część dorobku edytorskiego Timoszewicza. Wydał także tom wspomnień o nim Ostatni romantyk sceny polskiej (1990) oraz przygotował do druku tekst Historyi o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim w układzie Schillera (1990). Drugi twórca, którym Timoszewicz zafascynowany był od młodości, to „książę polskich eseistów” – Jerzy Stempowski. Wydał dwutomowy wybór jego Szkiców literackich (1988, wyd. II: 2001), zebrane i opracowane Felietony dla Radia Wolna Europa (1995) oraz Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice (1999) i tom „Pan Jerzy” Śladami niespiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim (2005). Dorobek edytorski Timoszewicza dopełniają edycje recenzji Edwarda Csató (1979), tekstów o teatrze polskim Zbigniewa Raszewskiego pt. Spacerek w labiryncie (2008), tom wspomnień, artykułów i listów Zbigniewa Pronaszki Zapiski scenografa (1976) oraz wybór artykułów przebywającego na emigracji Tymona Terleckiego Rzeczy teatralne (1984), z którym korespondował ponad trzydzieści lat. Wydany ostatnio obszerny wybór tej korespondencji świadczy jak wytrawnym i płodnym epistolografem był Jerzy Timoszewicz. Do jego adresatów należeli znani uczeni i artyści. Ogromny zbiór ich listów Timoszewicz przekazał do Ossolineum. Dla teatrologów niezwykle cennym źródłem do poznania historii dziejów polskiej nauki o teatrze i związanego z nią ruchu wydawniczego są jego omówienia książek teatralnych, które przez wiele lat publikował w „Teatrze”, „Dialogu” i „Roczniku Literackim”. Piśmiennictwo teatralne nie miało dla niego żadnych tajemnic, czego potwierdzeniem była rubryka „Świstek Teatralny” na łamach „Teatru” (1960–1961), którą zapełniał fragmentami i cytatami z dawnych czasopism, pamiętników, listów, wywiadów, recenzji, leksykonów i różnych dokumentów. Jego studenci z Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej PWST, którego wykładowcą był w latach 1975–1979, przedrukowali w jednym tomie wszystkie „Świstki Teatralne” i wręczyli mu go 13 września 2013 z okazji jubileuszu osiemdziesiątej rocznic urodzin. Jerzy Timoszewicz zmarł 24 marca 2015. W pogrzebie zgodnie z ostatnią wolą uczestniczyła tylko najbliższa rodzina. Liczne grono przyjaciół i znajomych pożegnało go 9 kwietnia na cmentarzu prawosławnym przy ul. Wolskiej.
Jerzy Timoszewicz, a historian of literature and theatre, and an editor, was born on 9 September 1933 in Warsaw. He received a magisterium degree in Polish philology from the University of Warsaw in 1956. The diploma essay on Dziady [Forefathers’ Eve] as staged by Leon Schiller, which he wrote under the tutelage of Professor Jan Kott, was awarded the third prize in the Mickiewicz Competition organised by the Ministry of Higher Education. While studying at the University, Timoszewicz was a member of the Young Critics Circle run by Edward Csató and made his press debut with a review of Słowacki’s Balladyna (Sztandar Młodych, no. 26, 1954). From October 1957 to September 1992, he was a member of the Pamiętnik Teatralny Editorial Board. He edited several monographic issues of the journal, devoted to Andrzej Pronaszko, Stanisław Ignacy Witkiewicz, the Vilnius theatre, and the Jewish Theatre in Poland. In November 1965, Timoszewicz defended his doctoral dissertation, „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie [Dziady as Staged by Leon Schiller: The Score and Its Execution] (Warszawa, 1970) whereby he undertook a task without precedent: he reconstructed the stage shape of four productions of Dziady by Schiller and the director’s score of the Warsaw production of 1934. The four volumes of Leon Schiller’s Pisma [Papers] that Timoszewicz edited are a paragon of editing (each is provided with a chronicle of Schiller’s life and work) and the finest piece of Timoszewicz’s editorial work. He also published a volume of recollections about Schiller, Ostatni romantyk sceny Polskiej [The Last Romantic of the Polish Stage] (1990) and Leon Schiller’s version of Historyja o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim [The History of the Most Holy Passion and Glorious Resurrection of Our Lord]. Another hero whom Timoszewicz was fascinated with from a young age was “the prince of Polish essayists,” Jerzy Stempowski. Of Stempowski’s oeuvre, Timoszewicz published a two-volume selection of Szkice literackie [Literary Sketches] (1988; 2nd edn 2001), a collection of Stempowski’s radio editorials, Felietony dla Radia Wolna Europa [Editorials for Radio Free Europe] (1995), and Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice [A Theatre Memoir of the Third Class and Other Sketches] (1999); he also edited a volume of reminiscences „Pan Jerzy”. Śladami nieśpiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim [“Pan Jerzy.” Following the Footsteps of the Unhurried Ambler: Reminiscences and Sketches About Jerzy Stempowski] (2005). Other editorial works by Timoszewicz include an edition of theatre reviews by Edward Csató (1979), a collections of texts about Polish theatre by Zbigniew Raszewski, Spacerek po labiryncie [A Walk in a Maze] (2008), a volume of reminiscences, articles and letters by Zbigniew Pronaszko, Zapiski scenografa [Notes of a Stage Designer] (1976), and a selection of articles, Rzeczy teatralne [Things Theatrical] (1984), by the émigré critic Tymon Terlecki, with whom Timoszewicz exchanged letters for over thirty years. A large selection of their correspondence, which has just been published, shows that Jerzy Timoszewicz was a prolific and accomplished letter writer. His addressees included renowned scholars and artists; Timoszewicz donated a huge collection of their letters to the Ossolineum. The reviews of books on theatre that Timoszewicz published in Teatr, Dialog and Rocznik Literacki for many years are a valuable source of information about the history of Polish theatre studies and the circulation of publications on the subject. Timoszewicz knew theatrical literature through and through, as can be attested by the column Świstek Teatralny [Theatrical Paper Slip] he prepared for Teatr in 1960–1961, where he published various fragments and quotes from old magazines, diaries, letters, interviews, reviews, lexicons, and other historical documents. His students at the Theatre Studies Department of the Academy of Dramatic Arts in Warsaw, where he lectured in 1975–1979, collected all the texts that appeared in the Świstek Teatralny column, printed it in one volume and gave it to Timoszewicz on his eightieth birthday on 13 September 2013.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 292-307
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Listy Ludwika Solskiego do córki, Anny Sosnowskiej: 1945–1954
Letters of Ludwik Solski to his daughter, Anna Sosnowska: 1945-1954
Autorzy:: Degler, Janusz
Sztaba, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36453703.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr polski
historia teatru
polscy aktorzy
Ludwik Solski
Polish theatre
theatre history
Polish actors
Opis:: Publikowane listy Ludwika Solskiego do córki – Anny Sosnowskiej (1905–1997) pochodzą z lat 1945–1954. Większość z nich aktor wysyłał z Krakowa, gdzie wtedy mieszkał, kilka z miast, w których przebywał na występach gościnnych (Warszawa, Bielsko) lub wypoczywał (Krynica, Morawin). Anna od 1945 przebywała za granicą. W Paryżu miała kłopoty ze znalezieniem stałej pracy, uczyła się stenografii. Solski pisze o warunkach życia w kraju, pogarszającym się zdrowiu, przekazach pieniężnych dla córki i paczkach od niej, przed którymi się wzbraniał. Towarzyszy mu ciągła troska o córkę. Listy i kartki pocztowe dotyczą przede wszystkim spraw prywatnych, ale dowiadujemy się z nich też wiele o pracy aktora, o objazdach z Grubymi rybami Bałuckiego po całym kraju i reakcjach publiczności, o uroczystościach jubileuszowych w 1951 i 1954. Korespondencja pokazuje pracę artysty teatralnego i funkcjonowanie teatru w Polsce w pierwszych latach powojennych. Listy Solskiej – matki do córki ogłosiła Lidia Kuchtówna (Listy Ireny Solskiej, Warszawa 1984). Teraz możliwa jest lektura listów obojga rodziców do Anny, kierowanych do Paryża. Zamieszczamy 61 listów. Oryginały (rękopisy, przeważnie z kopertami) znajdują się w Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu. W 2015 pamiątki po Ludwiku i Irenie Solskich, wśród nich listy, podarował Muzeum Mathias von Poswik, wnuk brata Solskiej, który wszedł w ich posiadanie po śmierci Anny Sosnowskiej.
Ludwik Solski's published letters to his daughter - Anna Sosnowska (1905-1997) - come from 1945-1954. Most of them were sent by the actor from Krakow, where he lived at that time, from several of the cities where he stayed during guest performances (Warsaw, Bielsko) or rested (Krynica, Morawin). Anna lived abroad after 1945. In Paris, she had trouble finding a permanent job; she was studying shorthand. Solski writes about living conditions in Poland, his deteriorating health, money transfers for his daughter and parcels from her, which he begged her not to send him. He expresses constant care for his daughter. Letters and postcards concern primarily private affairs, but we also learn a lot about the actor's work, tours with Bałucki’s Grube ryby (Big Shots) around the country and audience reactions, jubilee celebrations in 1951 and 1954. The correspondence shows the work of a theatre artist and the functioning of the theatre in Poland in the first post-war years. Solska’s letters - mother to daughter, were published by Lidia Kuchtówna (Irena Solska’s Letters, Warsaw, 1984). Now it is possible to read the letters of both parents to Anna, sent to Paris. We include 61 letters. The originals (manuscripts, mostly with envelopes) are at Henryk Tomaszewski Museum of the Theatre in Wrocław. In 2015, souvenirs of Ludwik and Irena Solski, among them letters, were donated to the Museum by Mathias von Poswik, grandson of Solska’s brother, who came into their possession after the death of Anna Sosnowska.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 2; 111-179
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Lothar Schreyer a sztuka sceniczna ekspresjonizmu
Lothar Schreyer and the scenic art of Expressionism
Autorzy:: Berghaus, Günter
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32062702.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Lothar Schreyer
ekspresjonizm
teatr ekspresjonistyczny
teatr niemiecki
historia teatru
expressionism
expressionist theatre
German theatre
theatre history
Opis:: Ekspresjonizm jako zjawisko artystyczne był przede wszystkim fenomenem niemieckim. Teatr ekspresjonistyczny narodził się w Republice Weimarskiej, gdzie rozwijał się do 1924 roku, przyczyniając się do powstania nowoczesnej niemieckiej sztuki dramatycznej. Pierwszy ekspresjonistyczny dramat, Mörder, Hoffnung der Frauen, jego autor, malarz Oskar Kokoschka, wystawił w Wiedniu, 4 lipca 1909. Lotar Schreyer (1886-1966) wybrał inny wariat ekspresjonizmu, bardziej mistyczny i duchowy. Podczas gdy wiedeńska inscenizacja Kokoschki była dziełem teatralnego outsidera, Schreyer posiadał gruntowne profesjonalne wykształcenie w tej dziedzinie. W latach 1916–1921 poświęcił się tworzeniu całkowicie nowej sztuki scenicznej i założył dwa przedsiębiorstwa teatralne, w których mógł konsekwentnie realizować swe utopijne cele. Schreyer uważał teatr za instytucję metafizyczną, która może dać wgląd w harmonię i magię kosmosu, a także pomóc przezwyciężyć „dawnego człowieka”.
Expressionism as an art movement was primarily a German phenomenon. The expressionist theatre begun and flourished in the Weimar Republic where the style lasted until about 1924, contributing to the rise of a truly modern form of dramatic art in Germany. The first example of Expressionist drama was the play Mörder, Hoffnung der Frauen by the painter Oskar Kokoschka, who staged its Vienna première on 4 July 1909. Lothar Schreyer (1886–1966) chose another path of Expressionism, grounded in mysticism and spirituality. While Kokoschka’s Viennese production was the work of an absolute theatrical outsider, Schreyer had a thorough professional education in this field. In 1916–1921, he devoted himself to the creation of a completely new form of scenic art and founded two theatre companies in which he could consistently pursue his utopian goals. Schreyer saw the theatre as a metaphysical institution that could give an insight into the harmony and magic of the cosmos, which would enable to distance oneself from “a past man”.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 22-37
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Schronienie: O Zbigniewie Majchrowskim
Refuge: Remembering Zbigniew Majchrowski
Autorzy:: Kolankiewicz, Leszek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520826.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Zbigniew Majchrowski
Adam Mickiewicz
„Dziady”
Tadeusz Różewicz
historia teatru
teatr współczesny
„Forefathers’ Eve”
theatre history
contemporary theatre
Opis:: 21 grudnia 2023 zmarł Zbigniew Majchrowski, literaturoznawca, teatrolog, krytyk kultury – tekst przypomina dwóch najważniejszych twórców, którymi się zajmował: Mickiewicza i Różewicza. Mickiewiczowi poświęcił dyptyk: Cela Konrada i Krypta Gustawa, który daje wgląd w historię teatru polskiego od początku XX wieku do dziś. Dyptyk Majchrowskiego mówi o historycznych przemianach i o aktualnym stanie zbiorowej duszy Polaków: inscenizacje Dziadów jawią się w nim jako komentarz metaspołeczny, może najważniejszy i najbardziej doniosły w historii polskich sztuk widowiskowych. Różewicz znalazł w Majchrowskim krytyka, który go czytał rzetelnie, wnikliwie i z niepospolitą subtelnością – przykłady szczególnie pamiętne to dramaty Na czworakach i Białe małżeństwo. Tekst kończy opowieść o wyprawie Różewicza na grób Shelleya w Rzymie i interpretacja tej wyprawy jako swego rodzaju nie napisanego wiersza – interpretacja dokonana w duchu Majchrowskiego.
21st December 2023 saw the passing of Zbigniew Majchrowski, a literary scholar, theatre scholar, and cultural critic. This essay recalls the two most important authors in his scholarly career: Adam Mickiewicz and Tadeusz Różewicz. Majchrowski’s book diptych on Mickiewicz—Cela Konrada (Konrad’s Cell) and Krypta Gustawa (Gustaw’s Crypt)—gives an insight into the history of Polish theatre from the beginning of the 20th century to the present day. The two books speak of historical changes and the current condition of the Poles’ collective soul: the various stagings of Mickiewicz’s Forefathers’ Eve (Polish Dziady) appear in Majchrowski’s writings as a meta-social commentary, perhaps the most important and momentous in the history of Polish performing arts. Różewicz, in turn, found in Majchrowski a critic who read his works thoroughly, insightfully, and with uncommon subtlety; especially memorable in this context are the interpretations of Różewicz’s dramas On All Fours (Na czworakach) and Mariage Blanc (Białe małżeństwo). The essay concludes with the story of Różewicz’s trip to Shelley’s grave in Rome; in the spirit of Majchrowski, the author interprets this event as a kind of an unwritten poem.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 1; 170-194
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Koncepcje teatru społecznie zaangażowanego według Juliusza Osterwy
The Conceptions of Socially Engaged Theatre According to Juliusz Osterwa
Autorzy:: Świątkowska, Wanda
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30026369.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Juliusz Osterwa
Reduta
Stefan Żeromski
teatr społecznie zaangażowany
historia teatru polskiego
socially engaged theatre
Polish theatre history
Opis:: Autorka wyodrębnia trzy najważniejsze punkty w artystycznej drodze Osterwy: realizację dramatu Uciekła mi przepióreczka Stefana Żeromskiego i sprzęgnięcie indywidualności twórcy i jego koncepcji z ideą przedstawioną w dziele, działalność Reduty objazdowej (1924–1939) oraz wojenne koncepcje Teatru Społecznego. Z Żeromskim połączyła Osterwę idea regionalizmu i pracy u podstaw, a docent Przełęcki, grany przez lata przez aktora, stał się jego duchowym patronem. Zainaugurowane w 1924 roku objazdy Reduty po Rzeczpospolitej zespół traktował jak misję społeczną. Celem teatru było upowszechnienie dzieł dramaturgii polskiej, ożywienie życia intelektualnego na prowincji, edukacja i zapewnienia widowisk o doskonałym poziomie artystycznym społecznościom, które pozbawione były miejscowych teatrów. Osterwa zorganizował wzorcowy teatr objazdowy, który pod względem skali, rozmachu i regularności objazdów był wydarzeniem bez precedensu w dziejach polskiej sceny. Przytoczone statystyki obrazują skalę tego zjawiska, które pozostaje fenomenem na mapie teatru dwudziestolecia międzywojennego. W latach wojennych Osterwa pracował nad koncepcjami Teatru Społecznego, czyli projektem reform organizacji widowisk na prowincji i próbą stworzenia nowoczesnego teatru dla masowego odbiorcy. Projekt ten nie został zrealizowany, można go zrekonstruować na podstawie zachowanych raptularzy i dzienników wojennych Osterwy.
The author distinguishes three phases in Osterwa’s artistic development: the production of Uciekła mi przepióreczka (My Little Quail Has Run Away) by Stefan Żeromski where the individuality of the creator and his creative idea coupled with the idea presented in the play, the activity of the touring Reduta (1924–1939), and the wartime conceptions of “Social Theatre.” What Osterwa found so compelling in Żeromski’s work was the idea of regionalism and work at grass roots, and the character of Docent Przełęcki, played by the actor for years, became Osterwa’s spiritual patron. Osterwa treated tours with the Reduta, initiated in 1924, as a social mission. The aim was to promote and popularise Polish dramaturgy, to revive the intellectual life of the provinces, to educate and provide high-quality artistic entertainment for communities that did not have any local theatre. Osterwa founded an exemplary touring theatre, which had no precedent in the history of the Polish stage as far as its proportions, ambitions and the regularity of touring were concerned. Statistics cited in the article make one realise the sheer magnitude of the enterprise that stands out in the history of interwar-period theatre in Poland. During the Second World War, Osterwa worked on the conception of Social Theatre, a set ideas on how to organise provincial spectacles in a way that would enable Osterwa to establish a modern theatre for mass audiences. The project has never been realised, but it can be reconstructed based on Osterwa’s surviving notebooks and wartime diaries.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 146-168
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Teatr Narodowy na Pomorzu w kontekście toruńskiej drogi do wolności
The National Theatre in Pomerania in the Context of Toruń’s Journey to Freedom
Autorzy:: Duda, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30025271.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Toruń
Teatr Narodowy na Pomorzu
Roman Kalkowski
historia teatru polskiego
The National Theatre in Pomerania
Polish theatre history
Opis:: Autor przedstawia dzieje toruńskiego Teatru Narodowego na Pomorzu w kontekście wydarzeń politycznych (odzyskanie niepodległości, kongres wersalski, wojna polsko-bolszewicka) i relacji polsko-niemieckich tuż po zakończeniu I wojny światowej. Ukazuje bezskuteczne starania niemieckich władz i dyrektorów Stadtheater Thorn, zwłaszcza Romana Kalkowskiego, o zachowanie niemieckojęzycznej sceny w mieście, występy gościnne w Toruniu i Bydgoszczy wędrownego zespołu Teatru Polskiego prowadzonego przez Ludwika Dybizbańskiego, a przede wszystkim narodziny pierwszej polskiej sceny publicznej w Toruniu oraz najważniejsze wydarzenia artystyczne i pozaartystyczne za dyrekcji Franciszka Frączkowskiego (sezon 1920/1921) oraz Mieczysława Szpakiewicza (sezon 1921/1922).
The author discusses the history of Toruń’s The National Theatre in Pomerania in the context of political events (the regaining of independence by Poland, the Paris Peace Conference, the Polish-Soviet War) and the Polish-German relations just after the First World War. He describes the futile attempts made by the German authorities and directors of the Stadtheater Thorn, and Roman Kalkowski in particular, to keep a German-speaking stage in the town, and discusses the Toruń and Bydgoszcz performances of the touring Polski Theatre headed by Ludwik Dybizbański. He also focuses on the birth of the first Polish public theatre in Toruń and the most significant artistic and non-artistic events of its operation under Franciszek Frączkowski (1920/1921 season) and Mieczysław Szpakiewicz (1921/1922 season).
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 117-136
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Imperium teatralne Maxa Reinhardta
Max Reinhardt’s Theatre Empire
Autorzy:: Leyko, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36132187.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia teatru
Max Reinhardt
estetyka teatralna
inscenizacja
produkcja teatralna
theatre history
theatre studies
theatre aesthetic
stage performance
theatrical production and management
Opis:: Max Reinhardt – reżyser, który w sposób istotny kształtował styl i konwencje teatru europejskiego w XX wieku – stworzył także nowoczesny model teatru jako przedsiębiorstwa; prowadził jednocześnie kilka scen, a rozmach, z jakim kierował swoim imperium teatralnym, sprawił, że w środowisku niemieckojęzycznym bywał nazywany „der Theatrarch”. Działalność Reinhardta jako dyrektora teatrów berlińskich – Deutsches Theater, Kammerspiele i Grosses Schauspielhaus – została przedstawiona na tle systemu organizacji teatrów niemieckich, jaki obowiązywał od roku 1869 po wprowadzeniu „Gewerbefreiheit”, czyli prawa o wolności zarobkowania, na mocy którego działalność teatralna została potraktowana na równi z innymi przedsiębiorstwami gospodarczymi i handlowymi. System ten „zepsuł” w pewnym sensie teatr, którego misją było dotychczas powszechne podnoszenie kultury społeczeństwa niemieckiego i sankcjonował dynamiczny przyrost scen jako miejsca popularnej rozrywki. W obliczu silnej konkurencji Reinhardtowi udało się nie tylko prowadzić kilka teatrów na wysokim poziomie artystycznym, a mimo to przynoszących poważne zyski finansowe.
Max Reinhardt, a director who had an enormous influence on the style and convention of European theatre in the 20th century, can also be credited with creating a modern model of theatre enterprise; he ran several theatres at the same time, and the gusto with which he ruled his theatre empire earned him the name of der Theatrarch in the German-speaking community. Reinhardt’s actions as manager of Berlin theatres—the Deutshes Theater, the Kammerspiele, and the Grosses Schauspielhaus—is presented against the backdrop of the German theatre management system that had been in place since 1896, when Gewerbefreiheit, the freedom of trade law that made theatre enterprise no different from any other commercial endeavour came into effect. In a sense, the law spoiled the theatre whose mission had hitherto been to raise the culture of German society, and as a result, the number of theatres offering popular entertainment increased dramatically. Faced with strong competition, Reinhardt was nevertheless able to run several theatres without lowering high artistic standards and still turn a profit.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 45-58
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: O teatrze bulwarowym: Szkic
On Boulevard Theatre: A Sketch
Autorzy:: Ratajczakowa, Dobrochna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36140142.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia teatru
teatr bulwarowy
bulwar
inscenizacja
produkcja teatralna
theatre history
boulevard theatre
boulevard
stage performance
theatrical production and management
Opis:: Bulwar i jego teatr to fenomen o mieszanym charakterze, społecznym, politycznym, artystycznym. Możemy mówić przynajmniej o trzech etapach jego dziejów. Na początku mamy prolog, zaczynający się w głębi XVII wieku, a nawet jeszcze wcześniej, w teatrze jarmarcznym, posiadającym własną historię. Stamtąd pochodziły pierwsze zespoły osiedlające się w drugiej połowie XVIII wieku na bulwarach, powstałych po wyburzeniu starych paryskich murów obronnych. Tu narodziła się nowoczesna kultura popularna, w miejscu heterogenicznych praktyk handlowych i konsumpcyjno-rozrywkowych, przyjaznym licznym prywatnym scenom otwieranym po zniesieniu przez rewolucję teatralnego monopolu i wspieranym przez procesy demokratyzacji. Kształtujący się tu multisystem popularnych atrakcji tworzył własną kulturę uczestnictwa i w swej pierwszej wersji powoływał się głównie do ludowej widowni. Gdy po II wojnie następuje konsekracja awangardy, powstaje Eurowizja, a film przechwytuje wielkie przedsięwzięcia handlowo-rozrywkowe, bulwar ulega marginalizacji, choć wciąż ma wiernych odbiorców.
The boulevard and its theatre is a phenomenon of mixed social, political, and artistic character. We can talk about at least three stages of its history. First, we have a prologue reaching back well into the 17th century and possibly even earlier, to fair theatre that has its own history as well. This is where the troupes that started taking up residence on the boulevards in the second half of the 18th century had come from. The boulevards themselves replaced the old city walls that had been torn down. This is where modern popular culture has been born, in a home to a variety of trading, entertainment, and consumption practices that welcomed a large number of private stages that, supported by the processes of democratisation, were cropping up after the Revolution abolished theatre monopolies. What emerged was a multisystem of popular attractions that developed its own culture of participation and, in its original version, referred mostly to plebeian audiences. After the Second World War, with the consecration of avant-garde, when Eurovision has been established and cinema has taken over great commercial and entertainment enterprises, boulevard theatre has become a marginal phenomenon, though it still has a loyal audience.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 27-44
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Daniela Kurtza lata szkolne
The School Years of Daniel Kurtz
Autorzy:: Komorowski, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30108313.pdf
Data publikacji:: 2018-12-20
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Daniel Kurtz
choreograf
historia tańca
XVIII-wieczny teatr polski
historia teatru
choreographer
history of dance
18th-century Polish theatre
theatre history
Opis:: Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), baletmistrz Teatru Narodowego w czasach króla Stanisława Augusta, był znakomitym tancerzem i autorem wielu podziwianych baletów. Po rozbiorach Rzeczypospolitej wyjechał do Lwowa, gdzie po zakończeniu kariery scenicznej podjął pracę nauczyciela tańca. Uczył między innymi młodego Aleksandra Fredrę. W 1809 udał się na Podole (czyli z zaboru austriackiego do rosyjskiego), a w 1816 został nauczycielem tańca w wysoko cenionej szkole – Gimnazjum Podolskim w Winnicy. Równocześnie uczył w prywatnych szkołach dla panien. Jego podopieczni występowali podczas corocznych egzaminów publicznych, kończących rok szkolny, co odnotowywała nawet gazeta w Wilnie. Kurz był nauczycielem gimnazjum do 1822, po czym zaprzestał pracy lub zmarł. Data jego śmierci nie jest jednak znana z dokumentów.
Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), the ballet master of the Narodowy Theatre under the reign of King Stanisław August, was an outstanding dancer and author of numerous ballets admired by the public. Following the partitioning of the Polish-Lithuanian Commonwealth, Kurtz moved to Lwów, where having retired as a dancer, he took on the career of a dance teacher. He was a teacher of a young Aleksander Fredro, among others. In 1809 Kurtz moved to Podolia (i.e. from the Austro-Hungarian territory to the territory under Russian rule), and he became a teacher of the renowned Podolian Gymnasium in Winnica in 1816. At the same time, he taught at private schools for girls. His students performed at public examinations that marked the end of the school year, which was duly noted even in Vilnius newspapers. Kurtz taught at the gymnasium until 1822, after which time he either retired or passed away. The date of his death, however, is not recorded in any surviving documents.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 130-138
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: W rytmie kół: Zapiski Heleny Modrzejewskiej z amerykańskiego tournée w 1893 roku
In the Rhythm of the Wheels. Helena Modrzejewska’s Notes from Her 1893 American Tour
Autorzy:: Jarząbek-Wasyl, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32062706.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Helena Modrzejewska
dziennik
aktorka
historia teatru
teatr w XIX wieku
Helena Modjeska
diary
actress
theatre history
19th century theatre
Opis:: Artykuł jest analizą bieżącej edycji diariusza Heleny Modrzejewskiej, który został opatrzony komentarzami dotyczącymi samej jego treści: opisywanych przez Modrzejewską wydarzeń pierwszych sześciu tygodni 1893 roku, pojawiających się w nich postaci, ich relacji z aktorką, przedstawień i sztuk teatralnych, jak również wydawniczych losów Dziennika. Noty towarzyszące tekstowi sytuują go w kontekście nie tylko kolejnych edycji, ale również spisanych po latach pamiętników Modrzejewskiej, do których aktorka celowo nie włączyła diariusza. Publikacja jest pierwszą edycją genetyczną, kładącą szczególny nacisk na proces powstawania rękopisu, nanoszone na niego korekty tak przez samą autorkę, jak i późniejszych edytorów, oraz zmiany dokonywane przez wydawców.
The paper analyses the current edition of Helena Modrzejewska's diary which is annotated with regard to its content: the events of the first six weeks of 1893, people described by Modrzejewska and their relationship with the actress, performances and theatrical plays, as well as the publishing history of the diary. The accompanying notes help situate it in the context of the subsequent editions, but also Modrzejewska's memoirs written after many years. The current publication is the first genetic edition that places a special emphasis on the process of editing the manuscript: corrections made by the author herself, as well as the editors, and also the changes introduced later by the publishers.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 98-112
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Co się stało z teatrem szkolnym? W poszukiwaniu zagubionego obszaru kultury szkoły
What happened to the school theater? Looking for lost school culture area
Autorzy:: Nieduziak, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/962545.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
Tematy:: school theatre
school culture
theatre history
applied theatre
child/ pupil in the theatre
teatr szkolny
kultura szkoły
historia teatru
teatr stosowany
dziecko/uczeń w teatrze
Opis:: Artykuł jest próbą spojrzenia na teatr szkolny jako element szerszej struktury, jaką jest kultura szkoły. Podstawą przyjętego punktu wyjścia jest przekonanie, że teatr ów można: 1) osadzić w działaniach performatywnych, co wymaga traktowania go jak części doświadczenia uczestników kultury szkoły, 2) jest wyrazem interakcyjności kultury szkoły, co przejawia się w różnorodnym charakterze teatru szkolnego na przestrzeni czasu. Tekst prezentuje zmienne cele teatru szkolnego uzależnione od kontekstów społeczno-kulturowych. Szczególną uwagę autorka poświęca czasom dwudziestolecia międzywojennego, które uważane są za jedne z najbardziej rewolucyjnych w praktyce i podglądach na teatr szkolny. Dziedzictwo tamtych czasu nie jest jednak wykorzystane. Przywołane niedawne badania i raporty dotyczące edukacji teatralnej dzieci prezentują obraz nikłej aktywności uczniów w sferze pracy w szkolnym teatrze, co jest uwarunkowane m.in. współczesnym nastawieniem na szybki i spektakularny sukces oraz na kształtowanie postaw odbiorczych.
This article is an attempt to look at school theatre as a part of a broader structure that is school culture. The basis of the accepted starting point is the belief that the theatre can be: 1) set in performative activities, which require treating it as part of the experience of school culture participants, 2) an expression of the interaction of school culture, which manifests itself in the variety of school theatre over time. The text presents the changing goals of school theatre based on socio-cultural contexts. Particular attention is given to the author of the twentieth-century period, which is considered to be one of the most revolutionary in practice and a preview of school theatre. However, the legacy of those times is not used. Recent research and reports on theatrical education of children present a picture of the low activity of pupils in the field of school theatre work. A contemporary attitude results from the desire of a rapid and spectacular success and to shaping the receiving attitudes.
Źródło:: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2017, 1
2353-7914
Pojawia się w:: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Wydawnicze losy dziennika Heleny Modrzejewskiej
A publishing history of the diary
Autorzy:: Kędziora, Alicja
Orzechowski, Emil
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32084576.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Helena Modrzejewska
dziennik
aktorka
historia teatru
teatr w XIX wieku
Helena Modjeska
diary
actress
theatre history
19th century theatre
Opis:: Dziennik Heleny Modrzejewskiej publikowany był kilkukrotnie w różnych wariantach, w całości bądź we fragmentach (m.in. w „Czasie”, „Kierunkach”, „Teatrze” oraz monografiach M.M. Coleman oraz J. Szczublewskiego) obrósł w liczne nieścisłości edytorskie i redakcyjne. Opublikowane w „Pamiętniku Teatralnym” teksty są zestawieniem trzech głównych edycji Dziennika – oryginału drukowanego za rękopisem, wraz z uwzględnieniem późniejszych uwag i poprawek, pierwszej polskiej publikacji w „Czasie” w 1910 roku oraz edycji w j. angielskim, zamieszczonej w Fair Rosalind: the American Career of Helena Modjeska M.M. Coleman (1969). Diariusz został opatrzony komentarzami dotyczącymi samej jego treści: opisywanych przez Modrzejewską wydarzeń pierwszych sześciu tygodni 1893 roku, pojawiających się w nich postaci, ich relacji z aktorką, przedstawień i sztuk teatralnych, jak również wydawniczych losów Dziennika.
Helena Modrzejewska's diary was published several times in several variants, both in whole and in fragments (including the excerpts published in the Polish magazines such as Czas, Kierunki, Teatr and in monographs by Marion M. Coleman and Józef Szczublewski), Modrzejewska's diary has become ridden with numerous editorial inaccuracies. The text currently published in Pamiętnik Teatralny is a compilation of the three major editions of the Diary: the original based on the manuscript, including later comments and corrections, the first Polish publication in Czas, 1910, and its edition in English, published in M. M. Coleman’s Fair Rosalind: The American Career of Helena Modjeska (1969). The current edition is annotated with regard to its content: the events of the first six weeks of 1893, people described by Modrzejewska and their relationship with the actress, performances and theatrical plays, as well as the publishing history of the diary.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 90-97
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Lista sztuk wycofanych. Lista sztuk niezaleconych do wystawienia
List of Banned Plays. List of Plays Not Recommended for the Stage
Autorzy:: Kościewicz, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36140797.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: cenzura
cenzura po 1945
historia teatru
polski teatr
praktyki teatralne
teatr i polityka
censor
censorship after 1945
theatre history
Polish theatre
theatre pratices
theatre and politics
Opis:: Prezentowane źródła odsłaniają kulisy cenzurowania amatorskiego ruchu scenicznego na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Jednym z istotnych narzędzi stosowanym przez aparat kontroli do okiełznania tego wówczas jeszcze żywiołowego zjawiska było umieszczanie niepoprawnych politycznie sztuk na indeksie. „Lista sztuk wycofanych” oraz „Lista sztuk niezaleconych do wystawienia” stanowią spektakularny przykład wprowadzania tej procedury w życie. Na podstawie innych materiałów archiwalnych można założyć, że powstanie list miało miejsce w drugiej połowie 1950 roku i było efektem pracy dwóch instytucji zajmujących się cenzurowaniem teatru w PRL-u, czyli Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki. Umieszczone na listach sztuki różnią się pod względem gatunkowym. Są to operetki, wodewille, krotochwile, obrazki, dramaty obyczajowe, historyczne, ludowe i inne. Utwory, na które cenzorzy wprowadzili zapis, w większości nie przynależą do tekstów wysokoartystycznych, ale popularnych, wydawanych na przełomie wieku XIX i XX i w międzywojniu.
The presented sources provide a look behind the scenes at the censoring of amateur theatre movement at the turn of the 1940s and 1950s. One of the most effective ways of curbing the spontaneous and vigorous phenomenon was to ban the plays that the state apparatus deemed politically dangerous. The “List of Plays Banned” and the “List of Plays Not Recommended for the Stage” are stark examples of how the procedure was implemented. Based on other archival materials it may be concluded that both lists were put together in the second half of the 1950s as a result of work of two state institutions tasked with censoring the theatre in the People’s Republic of Poland, namely the Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (Central Office for Control of the Press, Publications and Public Performances) and the Ministry of Culture and Art. The plays entered on the lists represent different genres, including operettas, vaudevilles, farces, vignettes, dramas of manners, historical dramas, folk dramas, etc. Most of the texts banned by the censors are not highly artistic creations; they are popular pieces, published at the turn of the 20th century and in the inter-war period
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 163-203
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Brown, Never Black: Othello on the Nazi Stage
Autorzy:: Bassey, Alessandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1033519.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Othello
Nazi Germany
Nazi Shakespeare
Blackface
Race
Representation
Shakespeare Production
Global Shakespeare
German Shakespeare
Theatre History
Opis:: This paper examines the ways in which Othello was represented on the Nazi stage. Included in the theatre analyses are Othello productions in Frankfurt in 1935, in Berlin in 1939 and 1944, and in pre-occupation Vienna in 1935. New archival material has been sourced from archives in the aforementioned locations, in order to give detailed insights into the representation of Othello on stage, with a special focus on the makeup that was used on the actors who were playing the titular role. The aim of these analyses is not only to establish what Othello looked like on the Nazi and pre-Nazi stage, but also to examine the Nazis’ relationship with Shakespeare’s Othello within the wider context of their relationship with the Black people who lived in Nazi Germany at the time. In addition, the following pages offer insights into pre-Nazi, Weimar productions of Othello in order to create a more complex and comparative understanding of Nazi Othello productions and the wider theatrical context within which they were produced. In the end, we find out, based on existing evidence, why Othello was brown, and never Black.
Źródło:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2020, 22, 37; 51-65
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:: Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Warszawski listopad teatralny 1918: „Z dni przełomu”
November 1918 Calendar of Warsaw Theatres: The Breakthrough Days
Autorzy:: Mościcki, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30021677.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: 1918
odzyskanie niepodległości
reperturar teatrów warszawskich
historia teatru polskiego
Poland's independence
Warsaw theatres repertoire
Polish theatre history
Opis:: Artykuł przedstawia wydarzenia wyjątkowo burzliwego miesiąca w chwili odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Warszawa była wówczas miejscem szczególnym. Rozgrywały się tu i ogniskowały najważniejsze wydarzenia: powrót marszałka Józefa Piłsudskiego po uwolnieniu go z magdeburskiego więzienia, początki tworzenia nowego polskiego rządu, euforia mieszkańców miasta mieszająca się z obawami o przyszłość kraju i bezpieczeństwo na ulicach, trudności gospodarcze. Na to wszystko nakładały się równie burzliwe wydarzenia w teatrach i wokół nich. Listopad 1918 roku obrósł także legendami, które – utrwalone w literaturze pamiętnikarskiej – zniekształcały obraz rozgrywających się wówczas wydarzeń. Autor, przywołując te relacje, stara się ustalić prawdziwy bieg wypadków, posługując się ówczesną, rzetelnie informującą, prasą. Przytacza ówczesne publikacje lub ich fragmenty, z których większość pojawia się po raz pierwszy w kontekście badań teatrologicznych. Zebrane razem i przedstawione w artykule pokazują – choćby w części – fascynującą mozaikę, jaką stanowił w listopadzie 1918 roku warszawski teatr. Zmienność tych wydarzeń każe nawet myśleć, że mamy do czynienia z kalejdoskopem.
This article presents events of the exceptionally stormy month in the capital of Poland at the time the country was regaining independence. Warsaw was the arena and focal point of the most significant political events: the return of Józef Piłsudski after his release from the Magdeburg prison, the formation of the new Polish government, the excitement of the people of Warsaw that mixed with their uncertainty about the future, about security in the streets and economic difficulties—and all these were accompanied with equally turbulent events in the theatres and around them. November 1918 gave rise to some legends, which, perpetuated in memoirs, misshape the truth about the events of that period. While citing such accounts, the author attempts to establish the true turn of events based on contemporary press publications that were very thorough in reporting the events. The author quotes these press reports or their excerpts. They often reappear for the first time since their publication, and taken together, they make up a fascinating, albeit fragmentary, mosaic showing what the November 1918 theatre in Warsaw was like. Though the fast pace of events does indeed bring to mind a kaleidoscope rather than a simple mosaic.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 7-49
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Monumenta polskiej scenografii. Ustawienia – odsłonięcia – obchody
Monument of Polish Scenography. Settings-Unveilings-Celebrations
Autorzy:: Fazan, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/12648722.pdf
Data publikacji:: 2023-06
Wydawca:: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Tematy:: theatre scenography
history of Polish theatre
aesthetics
art history
Opis:: The article entitled Monumenta polskiej scenografii. Ustawienia-odsłonięcia-obchody is a discussion of the important publication Zmiana ustawienia. Historia polskiej scenografii teatralnej i społecznej XX i XXI wieku (A change of setting. History of the Polish theatre and social scenography in the 19th and 20th centuries) edited by D. Buchwald and D. Kosiński. In the three parts, entitled Settings, Unveilings and Celebrations, the author refers to the methodological assumptions of the project, analyses the contribution of each author to the ambitious research project and reflects on the inclusion of socio-political issues in the study of theatre aesthetics. The author acknowledges the groundbreaking nature of this achievement, crowned with an important scenography exhibition at the Zachęta Gallery in Warsaw authored by Robert Rumas, and enters into polemics with the individual concepts of set design analysis and reflects on the value of the work as a synthesis covering ‘the entirety of Polish scenography’ from the late 19th century to the present day.
Źródło:: Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 175-176; 502-550
2720-0043
Pojawia się w:: Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Mitologizacje, ceremonie, apoteozy: Piłsudski i Legiony w teatrze krakowskim
Mythologising, Ceremonies, Apotheoses: Piłsudski and the Legions in Cracow Theatre
Autorzy:: Poskuta-Włodek, Diana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30021888.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: 1918
odzyskanie niepodległości
teatr i polityka
Józef Piłsudski
teatr w Krakowie
historia teatru polskiego
Poland's independence
theatre and politics
theatre in Cracow
Polish theatre history
Opis:: Teatr krakowski odegrał szczególną rolę w rytuale przejścia od zniewolenia do wolności odzyskanej w 1918 i szybko sam stał się obiektem silnej mitologizacji. Jej źródło stanowią zrealizowane na tej scenie prapremiery polskiego repertuaru romantycznego oraz wpływ, jaki wywarł Stanisław Wyspiański, posługujący się językiem mitu i symboliką szczątków, zarazem dekonstruktor redefiniujący zastane tropy, legendy i symbole. Gdy w latach budowania drugiej Rzeczypospolitej pojawiła się potrzeba stworzenia nowych mitów, sięgano m.in. do romantyków i Wyspiańskiego. Jednym z istotnych nurtów nowej narracji była legenda Józefa Piłsudskiego - narodowego wybawcy - oraz mit „świętych” Legionów. W artykule podjęto próbę omówienia ich funkcjonowania w teatrze krakowskim aż po moment wybuchu drugiej wojny światowej. Na nowego Króla-Ducha z poematu Słowackiego i nowego Konrada z Dziadów Mickiewicza i Wyzwolenia Wyspiańskiego był kreowany Piłsudski. Wzmagający się, szczególnie po przewrocie majowym w 1926, proces mitologizacji oraz rozrastania się piłsudczykowskich i legionowych performansów celebracyjnych ogarnął z czasem całe miasto, a nawet kraj, zagarniając zarówno zbiorowe afekty, jak i przestrzeń publiczną. Służyły temu wielkie performanse funebralne, takie jak wawelski pochówek sprowadzonych z Francji szczątków Słowackiego, a następnie monumentalny pogrzeb Piłsudskiego, który odbył się z zachowaniem podobnego rytu. Ostatnim widowiskiem o podobnym charakterze była monumentalna plenerowa inscenizacja Hymnu na cześć oręża polskiego Ludwika Hieronima Morstina wystawiona na Wawelu w sierpniu 1939. Te trzy performance niejako wstrzymywały zbiorowo doświadczany, historyczny czas i wprawiały go w stan cyklicznego, funebralnego rytuału-święta.
Cracow theatre played a special part in the Polish ritual of passage from subjugation to independence in 1918 and soon became an object of intense mythologizing itself. Its origins can be traced back to the premieres of Polish Romantic theatre staged in Cracow and the influence exerted by Stanisław Wyspiański who used the language of myths and the symbolism of remnants, being also a deconstructivist who redefined the dominant tropes, legends, and symbols of his time. When there was a need to create new myths at the time of building the Second Polish Republic, Wyspiański and the Romantics provided the inspiration as well. The legend of Józef Piłsudski as the national saviour and the myth of “holly” Legions became key ingredients of the new narrative. The article describes how they functioned in the Cracow theatre until the outbreak of the Second World War. Piłsudski was fashioned to be the new “Spirit King” from the Król-Duch poem by Słowacki and the new Konrad from Mickiewicz’s Dziady (Forefathers Eve) and Wyspiański’s Wyzwolenie (Liberation). The process of mythologizing, which intensified after the coup in May 1926, spread all over town, and all over the country, taking over public emotions and public spaces to celebrate Piłsudski and the Legions in great public performances. The burial of Słowacki’s remains, brought over from France to be interred in the Wawel Cathedral, and then the monumental funeral of Piłsudski where a similar rite was observed served the same mythologizing purpose. The last event of this kind was a monumental outdoor staging of Hymn na cześć oręża polskiego (A Hymn to the Polish Armed Forces) by Ludwik Hieronim Morstin at the Wawel Castle in August 1939. The three performances froze historical time, as it were, turning it into a cyclic funerary ritual and holiday.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 50-76
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Teatr Miejski we Lwowie u progu niepodległości (1918-1919)
The Municipal Theatre on the threshold of independence (1918-1919)
Autorzy:: Szydłowska, Mariola
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30022659.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Lwów
Teatr Miejski we Lwowie
Roman Żelazowski
Stanisław Niewiadomski
Andrzej Pronaszko
historia teatru polskiego
Lviv
Municipal Theatre in Lviv
Polish theatre history
Opis:: Przedmiotem artykułu jest działalność Teatru Miejskiego we Lwowie w sezonie 1918/1919 w kontekście epokowych wydarzeń politycznych. Dyrektorem lwowskiej sceny był wówczas Roman Żelazowski, pierwszy antreprener po „umiastowieniu teatru”, czyli objęciu go w zarząd przez Gminę miasta Lwowa. Kierownictwo działu muzycznego sprawował Stanisław Niewiadomski. Nowa dyrekcja przystąpiła do pracy z zamiarem sanacji sceny, a pierwsze inscenizacje spotkały się z życzliwym przyjęciem widzów i krytyków. Ambitne plany artystyczne zniweczył ukraiński zamach stanu. Na czas listopadowych walk w obronie polskiego Lwowa teatr zawiesił działalność, a wielu artystów zgłosiło się do służby wojskowej. Po upragnionym zwycięstwie 1 grudnia wznowiono przedstawienia dramatem patriotycznym Obrona Częstochowy, który liczył bez mała pół wieku, lecz w ówczesnej sytuacji politycznej nabrał niezwykle aktualnej wymowy. Był hołdem dla najmłodszych obrońców Lwowa – dzielnych Orląt. Walki toczące się za rogatkami miasta wciąż dezorganizowały pracę teatru. Tuż przed Nowym Rokiem awaria prądu spowodowała, że zamknięto go prawie na miesiąc. Żelazowski i Niewiadomski z dniem 30 czerwca 1919 ustąpili ze stanowiska. Choć na skutek działań wojennych nie udało im się zrealizować ambitnych planów artystycznych, Teatr Miejski pod ich kierownictwem pełnił ważne funkcje narodowe i społeczne. W tych dramatycznych i przełomowych dniach scena lwowska – tak jak przed wielu laty chciał jej ojciec, Jan Nepomucen Kamiński – rozmawiała z sercem Narodu.
The article discusses the activity of the Municipal Theatre in Lviv in the season of 1918/1919, putting it in the context of momentous political events. The Lviv stage was managed by Roman Żelazowski, the first theatre manager to come after the theatre had been taken over by the municipal administration. Stanisław Niewiadomski assisted Żelazowski as Musical Director. The new theatre management commenced their work with the intention of restoring the stage to its former glory, and their first productions met with favourable response from both the audiences and the critics. The ambitious artistic plans, however, failed due to the Ukrainian coup d’état. For the time of November fights in defence of Polish Lviv, the theatre suspended its operations, and many of the theatre artists volunteered for army duty. Following the final victory on 1 December, the theatre recommenced its operation with a staging of the patriotic play Obrona Częstochowy (‘The Defence of Częstochowa’), which, although almost half a century old, took on new relevance. It became homage to the youngest defenders of Lviv, the brave “Eaglets.” The fighting still going on at the outskirts kept disorganising the theatre’s work. As a result of a power cut just before the New Year, the theatre remained inoperative for almost a month. Żelazowski and Niewiadomski resigned on 30 June 1919. Even though the war had thwarted their ambitious plans, the Municipal Theatre they headed played an important social and patriotic role. In these dramatic and momentous times, the Lviv stage did speak to the heart of the nation, just as its founder, Jan Nepomucen Kamiński, had envisaged.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 77-116
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Od zespołu do przedsiębiorstwa teatralnego: Oficjalne sceny Paryża XVIII wieku – rozwój i kontrola
From the Company to the Theatre Enterprise: The Official Stages of 18th-century Paris: Development and Scrutiny
Autorzy:: Olkusz, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36133303.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr francuski
teatr XVIII wieku
teatr w Paryżu
historia teatru
produkcja teatralna
przedsiębiorstwo teatralne
French theatre
18th-century theatre
theatre in Paris
theatre history
theatre production
theatrical production and management
Opis:: W XVIII w. słabnie militarna i gospodarcza dominacja Francji w Europie, ale – paradoksalnie – jest to złoty okres jej kulturalnego oddziaływania na kraje starego kontynentu. Znaczna część dworów powołuje do życia teatry, które często postrzegamy jako lokalne wersje Comédie-Française, gdyż powielają one schemat bliskiej łączności dworu i sceny, która stać się ma miejscem popularyzowania oficjalnego modelu cywilizacyjnego. Tymczasem w osiemnastowiecznej Francji zarówno Comédie-Française, jak i pozostałe „sceny oficjalne” (Opéra, Comédie-Italienne a później Opéra-Comique) korzystające z królewskiego wsparcia (najczęściej w formie monopolu, bezpośredniej subwencji, czasem preferencyjnego użyczenia gmachu) coraz skuteczniej uwalniają się od związków z Wersalem, stając się coraz bardziej mieszczańskimi teatrami stolicy. Osiemnastowieczne dwory Europy często nie doceniały skomplikowanego systemu powiązań i zależności (między dworem a mieszczańską publicznością, między scenami oficjalnymi a nieoficjalnymi), które wpłynęły na kształt życia teatralnego stolicy tamtego okresu. Powielały w gruncie rzeczy uproszczone, jeszcze siedemnastowieczne wyobrażenie o teatrze francuskiego dworu, podczas gdy nad Sekwaną teatr wkraczał już w zupełnie inną fazę rozwoju.
The military and economic dominance of France in Europe waned in the 18th century, but paradoxically, that century was also the golden age of cultural influence of France on other countries of the Old World. A large number of courts established theatres that were often perceived as local versions of the Comédie-Française, because they replicated the same model of maintaining close ties between the court and the stage, understood as a place that was supposed to promote and reinforce the official model of civilisation. Yet at the same time, the Comédie-Française as well as other “official stages” of 18th-century France (the Opéra, Comédie-Italienne, and the Opéra-Comique later on) that enjoyed royal support (mostly through monopoly, direct subsidies, and sometimes through preferential terms and conditions of lending theatre halls) became increasingly effective in breaking their ties with Versailles and becoming bourgeois theatres to a larger extent. Eighteenth-century courts of Europe did not pay attention to the intricacies of the system of ties and connexions (between the court and the bourgeois audience, between the official stages and the unofficial ones) that had been shaping the theatrical life of the French capital of the period. Instead, they mostly relied on simplified and obsolete 17th-century beliefs about the theatre at the French court, while the theatre on the Seine was entering a completely new phase of development.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 5-26
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: Transfer kulturowy a repertuar popularny: przypadek londyńsko-warszawski
Cultural Transfer and Popular Repertory: A Case of London and Warsaw
Autorzy:: Łuksza, Agata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30110663.pdf
Data publikacji:: 2018-12-20
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: transfer kulturowy
Warszawskie Teatry Rządowe
teatr polski w XIX w.
historia teatru polskiego
cultural transfer
Warsaw Theatre Directorate
19th century Polish theatre
Polish theatre history
Opis:: W drugiej połowie XIX wieku brytyjska kultura, historia i życie polityczne regularnie gościły na łamach polskich gazet, a od angażu Heleny Modrzejewskiej w Teatrach Warszawskich dramat szekspirowski stał się najczęściej wystawianą klasyką na scenie warszawskiej. O ile jednak znaczenie twórczości Shakespeare’a dla polskiego (w tym warszawskiego) teatru dziewiętnastowiecznego i szerzej – kultury polskiej zostało dogłębnie przebadane (podobnie jak wpływ brytyjskich romantyków na polską literaturę), o tyle dotychczas nie pytano o potencjalne inspiracje brytyjskim, a w szczególności londyńskim repertuarem popularnym. W artykule autorka przygląda się pod tym kątem warszawskim sezonom w okresie 1814/15 – 1900/1901, badając nie tylko repertuar Teatru Narodowego i późniejszych Teatrów Warszawskich, ale także ofertę teatrzyków ogródkowych, które od 1868 roku radykalnie zmieniają warszawski pejzaż teatralny. Integralną częścią tekstu są autorskie statystyki oparte na PAN-owskich repertuarach i jagiellońskim informatorze na temat dramatów obcych w Polsce, a także – w odniesieniu do ogródków – na prasie z epoki. Analiza repertuarów, pamiętników z podróży do Wielkiej Brytanii i materiałów prasowych ujawnia, że pomimo warszawskiej (a nawet szerzej: polskiej) fascynacji imperium brytyjskim, jego instytucjami i osiągnięciami cywilizacyjnymi, polscy artyści teatralni (również antrepryza ogródkowa) konsekwentnie odrzucali brytyjski teatr, który definiowali jako barbarzyński i w złym guście. Brak transferu kulturowego pomiędzy londyńską a warszawską sceną popularną czy też transfer marginalny bądź okazjonalny, którego przypadki omawiam, stanowi frapującą zagadkę, której nie wyjaśnia w pełni geopolityczna sytuacja Warszawy w XIX wieku.
In the second half of the 19th century, Polish newspapers paid attention to British culture, history, and politics; and since Helena Modrzejewska joined the Warszawskie Theatres, Shakespearean drama featured prominently in the repertories of the Warsaw stage. Yet whereas the significance of Shakespeare’s work for the Polish (and Warsaw) theatre and culture of the 19th century has been appreciated and thoroughly investigated (just as the influence of English romantic poets on Polish literature), so far no one has looked into the potential inspiration with British, and especially London, popular repertories in the Polish theatre of the period. The article brings a review of Warsaw repertories since 1814/15 until 1900/01 with respect to this problem, focusing not only the Narodowy Theatre, transformed later into the Warszawskie Theatres, but also taking into account the offer of garden theatres, which dramatically changed the Warsaw theatre scene after 1868. The author’s statistics based on the repertories collected by the Polish Academy of Sciences and the Jagiellonian collection of information about foreign drama in Poland as well as press publications from the period are an integral part of the study presented in this article. The analysis of repertories, press publications, and travel diaries and memoirs reveals that despite the Polish fascination with the British Empire, its institutions, and civilisation, Polish theatre artists, including garden theatre entrepreneurs, consistently refused to stage plays of British popular theatre, which they viewed as barbaric and of poor taste. The nearly complete lack of cultural transfer between the London and Warsaw popular theatres, and the few exceptions discussed in this article, constitutes an enigma that cannot be fully explained by the geopolitical situation of Warsaw in the 19th century.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 139-160
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Psyche zrzuca kajdany: Teatr łódzki w listopadzie 1918
Psyche Casts Her Shackles Away: The Theatre in Łódź in November 1918
Autorzy:: Kuligowska-Korzeniewska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30025402.pdf
Data publikacji:: 2018-10-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Eros i Psyche
Jerzy Żuławski
rewolucja 1905
Łódź
historia teatru polskiego
Eros and Psyche
revolution of 1905
Polish theatre history
Opis:: Nowy sezon 1918/1919 Teatr Polski w Łodzi pod dyrekcją Franciszka Rychłowskiego otworzył 9 listopada sztuką Jerzego Żuławskiego Eros i Psyche. Napisana w 1903, a w Łodzi grana uprzednio w dniach antyrosyjskiej i socjalistycznej rewolucji 1905, teraz, w chwili narodzin Polski niepodległej brzmiała wyjątkowo aktualnie. Metafora Psyche – królewny, uwięzionej przez złego króla, którego pokonuje i zabija, własną wolą i mocą uwalniając się z kajdan i więzienia – okazała się nośna i dla publiczności, i dla krytyka, piszącego o przebudzeniu „do nowego, wolnego życia”.
The Polski Theatre in Łódź headed by Franciszek Rychłowski opened the new 1918/1919 season with a production of ’Eros i Psyche’ (Eros and Psyche) by Jerzy Żuławski. The play, written in 1903 and performed in Łódź during the anti-Russian socialist revolution of 1905, took on new relevance as Poland regained independence. The metaphor of Psyche, a princess imprisoned by an evil king whom she then defeated and killed, freeing herself from her shackles thanks to her steadfastness and willpower, resonated with both the audience and one of the critics, who wrote about waking up “to a new, free life.”
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 137-145
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Wojciech Klimczyk, Wirus mobilizacji. Taniec a kształtowanie się nowoczesności (1455–1795), Tom 1: Dworskie kroki; Tom 2: Mieszczańskie gesty, Universitas, Kraków 2015.
Autorzy:: Kondrasiuk, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36139125.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: historia teatru
historia tańca
performans teatralny
estetyka teatralna
choreografia
choreografie społeczne
kinesis
theatre history
dance history
theatrical performance
theatrical aesthetics
choreography
social choreographies
Opis:: Wojciech Klimczyk w dziele Wirus mobilizacji prezentuję historię Europy Zachodniej widzianą poprzez przemiany w jej praktykach tanecznych, albo – zgodnie z językiem używanym przez Klimczyka – przegląd kolejnych choreografii społecznych. W dwóch obszernych tomach zaszyto w istocie kilka książek pokrewnych tematycznie: historię choreografii wraz z historią tańców; społeczno-polityczną oraz kulturową historię tańca; historię stanowisk estetycznych w tej dziedzinie; kinetyczne analizy obrazów i dramatów; przegląd stanowisk filozoficznych wykonany z perspektywy definiowania ludzkiej cielesności. Autor bezpośrednio wskazuje też badaczy, którym zawdzięcza ramy teoretyczne. Swoją osobliwą wizję historyczności opiera na foucaultowskiej koncepcji „épistème", za Bourdieu opisuje mechanizmy dystynkcji, „wytwarzające” tańcem hierarchie społeczne, a od Rancière’a przejmuje ponadczasowe pojęcie „postrzegalnego”, przeformułowując je w „poruszalne”. Wszystko to pozwala mu na wyprowadzenie nadrzędnej, generalizującej kategorii kinesis, manifestującej się nie tylko w tańcu artystycznym, ale przede wszystkim – w wielu innych widowiskach kulturowych.
In his work, Wirus mobilizacji, Wojciech Klimczyk presents a history of Western Europe interpreted through the changing dancing practices, or to use Klimczyk’s own vocabulary, an owerview of subsequent social choreographies. The two sizeable volumes contain several books on related topics: a history of choreography including a history of dances; a social and political history of dancing; a history of aesthetic positions with respect to dance; kinetic analyses of paintings and dramas; an overview of philosophical reflexion with an eye to how human body is defined. Klimczyk openly refers to the scholars who have supplied him with the theoretical framework for his endeavour. His curious idea of historicity is based on Foucault’s concept of épistème; following Pierre Bourdieu, he describes the mechanisms of distinction that produce social hierarchies through dance; whereas Rancière has inspired him with the atemporal concept of the perceivable, which Klimczyk uses as an analogy for his own concept of “the movable.” All of it enables him to arrive at a more general, higher-level category of kinesis whose changeable form permeates history and manifests itself not only in artistic dance, but most of all in many other cultural spectacles.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 225-229
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "theatre history" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język