Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the sovereignty principle" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Geneza zasady suwerenności narodu
    The origins of the principle of sovereignty of the nation
    Autorzy:
    Kos, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/473139.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
    Tematy:
    zasada suwerenności narodu, teorie zasady suwerenności narodu,
    ge
    -
    neza zasady suwerenności narodu
    sovereignty of the nation, theories of sovereignty of the nation, origins
    of
    the principle of sovereignty of the nation
    Opis:
    Artykuł został poświęcony genezie zasady suwerenności narodu. Analizując problem suwerenności, należy uwzględnić, że chodzi tu o termin, który występuje w wielu zna - czeniach i kontekstach, rodząc spory interpretacyjne. Suwerenność jest kategorią teoretycznoprawną, charakterystyczną dla różnych dzie - dzin prawa. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym następuje jej reinterpretacja, redefini - cja oraz zmiana percepcji. We współczesnych, demokratycznych konstytucjach zasada zwierzchniej władzy narodu, albo inaczej mówiąc – suwerenności narodu w państwie, jest nie tylko po - wszechnie obecna, jest także punktem wyjścia wszelkich konstrukcji demokratycz - nych systemów władzy. Jednak jego interpretacja nastręcza wiele trudności i należy do szczególnie kłopotli - wych. Jaki jest charakter tej formuły, jaka jest jej treść, a przede wszystkim jej prawne i polityczne konsekwencje? Stwierdzenie tego jest utrudnione z uwagi na wieloznacz - ność samego pojęcia władzy suwerennej – koncepcja suwerenności ma za sobą kilka wieków rozwoju, w ciągu których rozwijały się, nie zawsze harmonijnie, poszczegól - ne jej elementy. Efektem jest sytuacja, w której hasło „suwerenność władzy” obejmuje różne problemy, zasadniczo wymagające odrębnego traktowania i odrębnej terminologii.
    This paper is devoted to the origins of the principle of sovereignty of the nation. While analysing this issue, we should bear in mind that it is a term with multiple meanings and contexts, giving rise to its multiple interpretations. Sovereignty constitutes a theoretical category characteristic of various areas of law. In the course of the development of civilisation, it has been subjected to reinterpreta - tions, redefinitions and changes in perception. In modern, democratic constitutions, the principle of the superior power of the na - tion or, in other words, sovereignty of the people in a country, is not only widely present but also it constitutes a starting point for the construction of democratic systems of government. However, its interpretation poses many difficulties and it is extremely problematic. What is the nature of this formula, what is its content, and, above all, what are its legal and political consequences? The answers to the above questions are problematic due Agnieszka Kos 47 to the ambiguous nature of the concept of sovereign power. The concept of sovereignty has developed over centuries, during which it has evolved, not always harmoniously, into individual elements. This has led to a situation where the slogan ‘sovereignty of authority’ encompasses a variety of issues, generally requiring individual treatment and separate terminology.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2015, 2, 15
    1896-8333
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Views of the Polish Political Class on the Institution of a Nationwide Referendum
    Autorzy:
    Witkowski, Zbigniew
    Serowaniec, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2007517.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    the principle of nation sovereignty
    nationwide referendum
    the Polish Constitutional Tribunal
    the nation as a sovereign
    public authorities
    Polish political class
    art. 4 of the Constitution of the Republic of Poland
    Opis:
    In the light of art. 4 of the Constitution of the Republic of Poland, the nation as a sovereign has the right to steer the state’s policy, express an opinion on governing of the state, as well as codecide with the state organs in the governing process. The nation is a source of power and may assume the role of an arbitrator in conflict situations between constitutional state organs but also in disputes between the subjects of the political scene, which is reflected in the targeting of the activities of public authorities according to the will expressed via a referendum. Due to the introduction of the principle of nation sovereignty in the Constitution of the Republic of Poland, it seemed that a nationwide referendum was bound to become an important instrument allowing the expression of opinions and formulation of decisions by the sovereign.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2016, 4(114); 165-174
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbrodnie przeciwko ludzkości w myśli prawnej Herscha Lauterpachta
    Crimes against humanity in the legal thought of Hersch Lauterpacht
    Autorzy:
    Bryl, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498889.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    zbrodnie przeciwko ludzkości
    proces norymberski
    prawa człowieka
    crimes against humanity
    the Nuremberg trial
    the Nuremberg Charter
    the sovereignty principle
    human rights
    Opis:
    Zbrodnie przeciwko ludzkości to jedna z czterech kategorii zbrodni prawa międzynarodowego, obok ludobójstwa, zbrodni wojennych i zbrodni agresji. Mimo, że koncepcja zbrodni przeciwko ludzkości znana jest prawu międzynarodowemu co najmniej od czasu umieszczenia ich w Karcie MTW w Norymberdze, samo pojęcie wciąż nie jest do końca jasne. Pełne jego zrozumienie wymaga zatem prześledzenia ich rodowodu ideowego, w tym zwłaszcza okoliczności, które sprawiły, że pojawiły się one jako jeden z zarzutów stawianych w procesie przed MTW. Kluczową rolę w umieszczeniu ich w Karcie MTW przypisuje się Herschowi Lauterpachtowi, który w swojej wcześniejszej twórczości nie podejmował co prawda problematyki zbrodni przeciwko ludzkości, jednak ich fundamenty aksjologiczne i normatywne, można wyinterpretować z całokształtu jego dorobku naukowego.
    Crimes against humanity is one of the four major categories of international crimes together with genocide, war crimes and the crime of aggression. Although the concept of crimes against humanity has been recognized in international law since its inclusion in the Charter of the International Military Tribunal in Nuremberg, the very idea of this crime still seems elusive. In order to properly understand its character, the analysis of its philosophical and doctrinal background will be conducted, with a special emphasis on circumstances that led to placing crimes against humanity among the charges during the Nuremberg trial. It is believed that it was Hersch Lauterpacht who contributed to this development, which may seem surprising, considering the fact that he had never taken up the issue of crimes against humanity in his research. Ethical and normative foundations of the concept can however be traced throughout his work in the field of international law.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 1(3); 50-61
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    System rządów zgromadzenia w konstytucji Turcji z 1921 r.
    The Assembly Government System in the Constitution of Turkey of 1921
    Autorzy:
    Kryszeń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621482.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    demokracja
    jedność władzy
    koncentracja władzy
    konstytucja
    konstytucja Turcji z 1921 r.
    konstytucja Turcji z 1924 r.
    system rządu zgromadzenia
    zasada suwerenności narodu (ludu)
    democracy
    unity of power
    concentration of power
    constitution
    Turkish Constitition od 1921
    Turkish Constitution of 1924
    assembly government system
    principle of sovereignty of the nation
    Opis:
    The aim of the article is to analyze the provisions of the Constitution of Turkey of 1921 with respect to the specific system of governance adopted in it. The analysis leads to the conclusion that the document, making the constitutional system of Turkey based on the principle of the sovereignty of the nation and the principle of unity of power concentrated in the hands of the parliament, provided for the system of governance of the assembly in its model, the “pure” and “classic” form, known from J.J. Rousseau’s concept and the story of the French Revolution. The article also shows the historical, doctrinal and theoretical determinants of the decision to implement such a system of power.
    Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy przepisów Konstytucji Turcji z 1921 r. pod kątem ukazania specyfiki przyjętego w niej systemu rządów. Analiza ta prowadzi do konstatacji, iż wspomniany dokument, czyniący podstawą ustroju konstytucyjnego Turcji zasadę suwerenności narodu i zasadę jedności władzy skupionej w parlamencie, kształtował system rządów zgromadzenia we wzorcowej, „czystej” i „podręcznikowej” jego postaci, znanej z koncepcji J.J. Rousseau i historii rewolucji francuskiej. W artykule są ukazane również historyczne uwarunkowania podjęcia decyzji o wdrożeniu takiego systemu rządów, a także jej wyznaczniki doktrynalne i teoretyczne.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 1; 71-90
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja konstytucji państwa członkowskiego Unii Europejskiej – kilka uwag na tle aktualnych uwarunkowań oraz relacji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z sądami krajowymi
    The position of the constitutions of the Member States of the European Union – a few remarks against the background of current conditions and the relationship of the Court of Justice of the European Union with national courts
    Autorzy:
    Ciapała, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929962.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    suwerenność
    Federalny Trybunał Konstytucyjny Niemiec
    Trybunał
    Sprawiedliwości UE
    zasada pomocniczości
    ograniczenie regulacji instytucji unijnych
    sovereignty
    Federal Constitutional Tribunal of Germany
    Court of Justice of
    the EU
    the principle of subsidiarity
    the restraints of EU regulations
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest wykazanie, że możliwości i perspektywy federalizacji Unii Europejskiej stoją pod znakiem zapytania w kontekście aktualnych zdarzeń faktycznych – pandemii, kryzysu gospodarczego, sytuacji wewnętrznej zróżnicowanych ekonomicznie, społecznie i kulturowo państw członkowskich, a także w konsekwencji doniosłego zdarzenia prawnego – wyroku Federalnego Sądu Konstytucyjnego Republiki Federalnej Niemiec z 5 maja 2020 r. Powyższym wyrokiem niemiecki Sąd Konstytucyjny odmówił on uznania mocy wiążącej na terytorium Niemiec orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Może to wpłynąć na relacje TS UE z sądami konstytucyjnymi państw, w tym z polskim Trybunałem Konstytucyjnym, ponieważ zdecydowana większość spośród nich uznaje prymat krajowych konstytucji.
    The subject of the study is to demonstrate that the possibilities and prospects of federalizing the European Union are questionable in the context of current facts – pandemia, economic crisis, the internal situation of economically, socially and culturally diverse member states, and as a consequence of a significant legal event – the judgment of the Federal Constitutional Court of the Federal Republic of Germany of May 5, 2020. With the above judgment, the German Constitutional Court refused to recognize the binding force in Germany of the judgment of the Court of Justice of the European Union. This may affect the relations of the CJEU with the constitutional courts of the states, including the Polish Constitutional Tribunal, as the vast majority of them recognize the primacy of national constitutions.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 2 (60); 223-241
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Deliberatywna filozofia nauk administracyjnych
    Deliberative Philosophy of Administrative Sciences
    Autorzy:
    Cern, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2170523.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    administrative sciences
    deliberative democracy
    co-originarity of the rule of law and the principle of sovereignty
    deliberative public philosophy
    public rights
    nauki administracyjne
    demokracja deliberatywna
    współźródłowość zasady praworządności i zasady demokracji
    deliberatywna filozofia publiczna
    prawa podmiotowe publiczne
    Opis:
    W niniejszym artykule zostaje sformułowana teza o konieczności prowadzenia badań z zakresu deliberatywnej filozofii nauk administracyjnych. Wprzódy zostają wskazane trzy przesłanki ogólne do sformułowania tej tezy, tj: 1) zasada demokracji ujmowana na gruncie demokracji deliberatywnej jako współźrodłowa z zasadą praworządności; 2) deliberatywna filozofia publiczna, która w nastawieniu kontekstualno partykularnym ujmuje adresata prawa jako pełnoprawnego uczestnika namysłu nad prawem oraz 3) abstrakcyjna zasada autonomii woli, zgodnie z którą adresat prawa powinien móc także rozumieć siebie jako twórcę prawa. W krokach następnych te zasady ogólne analizowane są w kontekście triady nauk administracyjnych gwoli uszczegółowienia i kontekstualizacji tezy głównej.
    This article formulates the thesis that research is needed in the field of deliberative philosophy of administrative sciences. First of all, three general premises for the formulation of this thesis are indicated, namely: 1) the principle of sovereignty, understood in deliberative democracy as co-original with the rule of law; 2) a deliberative public philosophy which, from a contextual and particularistic point of view, considers the addressee of law as a full participant in the debate on law; and 3) the abstract principle of autonomy of will, according to which the addressee of law should also be able to understand themselves as an author of law. In the following steps, these general premises are analysed in the context of the triad of administrative sciences in order to provide more detail and context for the main thesis.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 4(33); 6-20
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naród jako podmiot ograniczający samego siebie w swoich prawach i wolnościach. Zasada suwerenności narodu jako podstawa dla funkcjonowania zasady wyłączności ustawy
    The Nation as the Entity Limiting Itself in Its Rights and Freedoms. Sovereignty of the Nation as the Basis for Functioning of the Principle of Exclusivity of a Statute
    Autorzy:
    Wolanin, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129903.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    the principle of the sovereignty of the Nation
    the Constitution of the Republic of Poland
    limiting clause
    the principle of exclusivity of a statute
    limiting human and citizen rights and freedoms
    the Nation
    zasada suwerenności narodu
    zasada wyłączności ustawy
    ograniczanie praw i wolności człowieka i obywatela
    klauzula limitacyjna
    Konstytucja RP
    Naród
    Opis:
    The author writes about the relation between two constitutional principles: the sovereignty of the nation and the exclusivity of the statute, with the aim of checking whether the first one is not the basis for the functioning of the second one. Therefore, using the dogmatic, theoretical-legal and teleological methods, the author shows that, firstly, the Nation adopted the Constitution of the Republic of Poland, which allows to limit some human and citizen rights and freedoms by the statute, and then elected its representatives, who in the name, interest, and on the basis of the legitimation received from the Nation, statued such restrictions. That brought the author to the conclusion that in fact the Nation is the entity that limits itself in exercising its rights and freedoms.
    Autor podejmuje temat związków pomiędzy dwiema konstytucyjnymi zasadami: suwerenności narodu i wyłączności ustawy, mając na celu sprawdzić, czy pierwsza z nich nie jest podstawą dla funkcjonowania tej drugiej. Korzystając z metod: dogmatycznej, teoretycznoprawnej i celowościowej, autor wykazuje, że najpierw Naród przyjął Konstytucję RP dozwalającą na ograniczanie w drodze ustawowej danych praw i wolności człowieka i obywatela, a następnie wybierał w wyborach swoich przedstawicieli i swoje przedstawicielki, którzy i które w jego imieniu oraz interesie, a także na podstawie otrzymanej od niego legitymacji, ustanawiały takie ograniczenia. Stąd wniosek, że to tak naprawdę Naród jest podmiotem, który ogranicza samego siebie w korzystaniu z własnych praw i wolności.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 327-338
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Senate and the Council of Ministers – a Systemic Framework and Parliamentary Practice
    Senat a Rada Ministrów – ramy ustrojowe i praktyka parlamentarna
    Autorzy:
    Berek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348141.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Council of Ministers
    Senate
    controlling function
    principle of sovereignty of the Nation
    parliamentary mandate
    Rada Ministrów
    Senat
    funkcja kontrolna
    zasada suwerenności Narodu
    mandat parlamentarny
    Opis:
    The presented scientific research article covers the legal scope and legal basis for the Polish Senate to carry out activities whose characteristics may indicate that they are identical to activities that, in a typical situation, serve to perform a controlling function. In the Polish political system, it is the Sejm which exercises the controlling function over the activities of the Council of Ministers. However, both the statutory provisions and the Rules of Procedure of the Senate form the legal basis for the Senate, its bodies and senators to perform a whole range of activities showing significant similarity, and in some cases essentially identical with the activities carried out by the Sejm, its bodies and members (deputies) as part of their controlling activity. So far, research on this issue has been conducted primarily in order to look for answers to the question about the legal classification of the provisions on which the various activities of the upper house of the Parliament are based. Presenting the most important views to date allows the author to deepen the analysis seeking the source of the Senate’s competences in its representative character. It is particularly important to consider this aspect in the current situation where the political groupings that make up the minority in the Sejm constitute the majority in the Senate. In addition, the specific form of political decision-making centres (outside the Parliament) significantly restricts the controlling function by the Sejm or even makes the performance of this function illusory. This circumstance, crucial in the context of the functioning of the entire political system of the state, makes it particularly important to verify the admissibility and legal nature of para-controlling activities undertaken by the Senate. In the adopted research perspective, the Parliament, which is an emanation of the Nation, should not be deprived of the insight and the possibility to address, through its members, the activities within the responsibility of the Council of Ministers. The adoption of such a perspective, in view of the adopted hypothesis of at least limited effectiveness in the performance of the controlling function by the Sejm, in turn requires verification of the effectiveness of the tools used by the Senate, its bodies and senators. The conclusions to be formulated should be valid not only for the state of scientific reflection, but also for parliamentary practice, which in this regard continues to develop appropriate tools falling within the constitutional framework.
    Przedmiotem badania w niniejszym artykule o charakterze naukowo-badawczym jest zakres i podstawy prawne realizowania przez Senat czynności, których cechy mogą wskazywać na ich tożsamość z czynnościami, które w typowej sytuacji służą realizacji funkcji kontrolnej. W polskim systemie ustrojowym funkcję kontrolną w stosunku do działalności Rady Ministrów sprawuje Sejm. Jednak zarówno przepisy ustawowe, jak i przepisy Regulaminu Senatu stanowią dla Senatu, jego organów oraz senatorów podstawę prawną całego szeregu czynności wykazujących istotne podobieństwo, a w niektórych przypadkach w zasadzie tożsamość z czynnościami realizowanymi przez Sejm, jego organy oraz posłów w ramach aktywności kontrolnej. Dotychczasowe badania tego zagadnienia prowadzone były głównie w aspekcie poszukiwania odpowiedzi na pytanie o klasyfikację prawną przepisów, na których oparte są poszczególne działania izby wyższej. Dla autora zreferowanie dotychczasowych, najistotniejszych poglądów stanowi podstawę do pogłębienia analizy poszukującej źródła kompetencji Senatu w jego przedstawicielskim charakterze. Wzgląd na ten aspekt jest szczególnie istotny w zaistniałej sytuacji faktycznej ukształtowania się w Senacie większości spośród ugrupowań stanowiących mniejszość w Sejmie. Dodatkowo specyficzne ukształtowanie ośrodków decyzji politycznych (poza parlamentem) wpływa na istotne ograniczenie czy wręcz pozorność realizowania funkcji kontrolnej przez Sejm. Okoliczność ta, ważka w perspektywie funkcjonowania całego systemu ustrojowego państwa, czyni szczególnie ważną weryfikację dopuszczalności i charakteru prawnego działań parakontrolnych podejmowanych przez Senat. W przyjętej perspektywie badawczej parlament stanowi emanację Narodu, który nie powinien być pozbawiony wglądu oraz możliwości odniesienia się – przez swoich przedstawicieli – w działania, za które odpowiada Rada Ministrów. Przyjęcie takiej perspektywy, wobec przyjętej hipotezy o co najmniej ograniczonej skuteczności realizowania funkcji kontrolnej przez Sejm, nakazuje z kolei weryfikację skuteczności narzędzi stosowanych przez Senat, jego organy oraz senatorów. Formułowane wnioski powinny być istotne nie tylko dla stanu naukowej refleksji, lecz także dla praktyki parlamentarnej, która w tym zakresie nadal wypracowuje adekwatne i mieszczące się w konstytucyjnych ramach narzędzia.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2022, 31, 5; 15-33
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The constitutional principles of the state’s political system as determining the foundations of electoral law
    Konstytucyjne zasady ustroju państwa determinujące podstawy prawa wyborczego
    Autorzy:
    Stępień-Załucka, Beata
    Uliasz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38697123.pdf
    Data publikacji:
    2024-07-17
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    constitutional principles
    democratic legal state
    sovereignty of the people
    principle of representation
    political pluralism
    elections
    electoral law
    zasady konstytucyjne
    demokratyczne państwo prawne
    suwerenność narodu
    zasada przedstawicielstwa
    pluralizm polityczny
    wybory
    prawo wyborcze
    Opis:
    The political systems of democratic states are based on specific assumptions contained in the highest legal acts. In Poland, the role of such a supreme legal act is fulfilled by the Constitution of the Republic of Poland, the assumptions being constitutional principles. Their uniform definition has been worked out neither by the legal system nor by the doctrine. Hence, they are sometimes defined differently in science. While for some they are “the legislator’s statements of fundamental importance to the functioning of the constitutional system of the state,” for others they are instruments of law which certain norms are derived from, thus influencing the shaping of the principles of the political system or administration of justice regardless of whether they are of primary or secondary nature. B. Banaszak emphasises that within individual constitutional norms it is possible to indicate principles of particular importance to the state. And what is more, the indication of a particular principle at the beginning of the Constitution or in a part of it has consequences regarding its further provisions. W.J. Wołpiuk, in turn, maintains that in a descriptive sense, principles are a certain pattern for research purposes. A. Kallas, on the other hand, defines constitutional principles as principles fundamental to the nature of the state. These principles take the form of separate (individual) provisions, included in the body of Chapter I of the Constitution, but are often also constructed on the basis of a number of its provisions (e.g. the principle of parliamentary system of the government). Worth noting at this point, however, is a certain regularity that in the constitutions of the former communist states of Central and Eastern Europe, they are as a rule quite extensive and have a broad spectrum of impact on the entire legal system. This spectrum is particularly relevant in electoral law. The present article will therefore examine this spectrum. It will show the impact of constitutional principles such as the principle of a republican state, the principle of sovereignty of the Nation, the principle of representation, the principle of political pluralism and the openness of the financing of political parties on the basic premises of the electoral law in terms of its subject matter and substantiveness. The key thesis to be proven is that the constitutional principles indicated above find their direct application and development in the provisions of the electoral law. Accordingly, their consequence is, inter alia, the principle of the tenure of office of individual, representative organs of the state, including the most important ones of the Sejm and the Senate, which in its essence constitutes a kind of verification of actions for the existing representatives. In turn, the principle of universality of elections, which is a direct determinant of the principle of sovereignty and representation, on the one hand – admits all eligible citizens to the electoral act, in accordance with the idea of the Constitution of the Republic of Poland, but on the other hand – eliminates incapacitated persons from this act. Further, among the electoral principles of constitutional consequence, it is necessary to point out equality granting each voter one vote, the value of which is one. Finally, the principle of the secrecy of the ballot will not be overlooked, constituting a kind of security for all those taking part in the electoral act that they will not suffer negative consequences as a result of their vote. However, it is important to show and remind that the above principles of the electoral law are closely interconnected, not only within the electoral law itself, but within the entire legal system. This is because nowadays, in scientific political discourse and in practice, the fundamental importance of primary constitutional values, including precisely coherence of the legal system, is overlooked (another value that is just as often displaced is its stability). Hence, demonstrating this coherence of the legal system and emphasising its importance in times of political and legal change is particularly justified. The basic research methods used in the paper will be dogmatic-legal and theoretical-legal methods.
    Ustroje państw demokratycznych opierają się na swoistych założeniach zawartych w najwyższych aktach prawnych. W Polsce rolę najwyższego aktu prawnego pełni Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, a owe założenia to zasady ustrojowe. Ich jednolita definicja nie została wypracowana ani przez system prawa, ani też przez doktrynę. Stąd w nauce bywają różnie określane. Podczas gdy dla jednych są to „wypowiedzi ustrojodawcy o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania konstytucyjnego ustroju państwa”, dla innych to instrumenty prawa, z których wynikają określone normy i przez to wpływają na ukształtowanie zasad ustroju politycznego lub wymiaru sprawiedliwości niezależnie od tego, czy mają charakter podstawowy, czy wtórny. B. Banaszak podkreśla, że w obrębie poszczególnych norm konstytucyjnych można wskazać zasady o szczególnie doniosłym znaczeniu dla państwa. Co więcej, wskazanie na określoną zasadę na początku konstytucji bądź w jej części wywiera konsekwencje na dalsze jej postanowienia. W.J. Wołpiuk z kolei pisze, że w znaczeniu opisowym zasady to pewien wzorzec dla celów badawczych. Natomiast A. Kallas określa zasady ustrojowe mianem zasad fundamentalnych dla charakteru państwa. Zasady te przybierają postać odrębnych (indywidualnych) przepisów, zamieszczonych w treści rozdziału I konstytucji, ale często są też konstruowane na podstawie szeregu jej przepisów (np. zasada parlamentarnego systemu rządów). Już jednak w tym miejscu warta zauważenia jest pewna prawidłowość, że w konstytucjach byłych państw komunistycznych Europy Środkowej i Wschodniej są one z reguły dość obszerne i mają szerokie spektrum oddziaływania na cały system prawa. To spektrum jest szczególnie istotnie w prawie wyborczym. Toteż jego zbadaniu zostanie poświęcony niniejszy artykuł. Zostanie w nim bowiem ukazane oddziaływanie konstytucyjnych zasad ustroju, takich jak: zasada państwa republikańskiego, zasada suwerenności Narodu, zasada przedstawicielstwa, zasada pluralizmu politycznego i jawności finansowania partii politycznych na podstawowe założenia prawa wyborczego w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym. Przy czym kluczową tezą, która będzie podlegała udowodnieniu, jest stwierdzenie, że wskazane powyżej zasady konstytucyjne znajdują swoje bezpośrednie zastosowanie oraz rozwinięcie w przepisach prawa wyborczego. Odpowiednio ich konsekwencją jest między innymi obowiązująca w Polsce zasada kadencyjności poszczególnych przedstawicielskich organów państwa, w tym także tych najważniejszych Sejmu i Senatu, która w swej istocie stanowi swoistą weryfikację działań dla dotychczasowych reprezentantów. Z kolei zasada powszechności wyborów, będąca bezpośrednim wyznacznikiem zasady suwerenności i przedstawicielstwa, z jednej strony zgodnie z ideą Konstytucji RP dopuszcza wszystkich uprawnionych obywateli do aktu wyborczego, z drugiej strony jednak eliminuje z tego aktu osoby ubezwłasnowolnione. W dalszej kolejności wśród zasad wyborczych będących konstytucyjną konsekwencją trzeba wskazać na równość przyznającą każdemu wyborcy jeden głos, którego wartość wynosi jeden. Finalnie nie zostanie pominięta zasada tajności głosowania stanowiąca swoiste zabezpieczenie dla wszystkich biorących udział w akcie wyborczym, że nie poniosą negatywnych konsekwencji w związku z oddanym głosem. Istotne jednak pozostaje wykazanie i przypomnienie, że powyższe zasady prawa wyborczego są ze sobą ściśle spojone, nie tylko w obrębie prawa wyborczego, ale w obrębie całego systemu prawa. Współcześnie bowiem w dyskursie naukowym, politycznym oraz praktyce pomija się podstawowe znaczenie pierwotnych wartości konstytucyjnych, w tym właśnie spójności systemu prawa (inną, równie często wypieraną, jest jego stabilność). Stąd wykazywanie owej spójności systemu prawa i podkreślanie jej znaczenia w czasach zmian politycznych i prawnych jest szczególnie uzasadnione. Podstawowymi metodami badawczymi wykorzystanymi w pracy będzie metoda dogmatyczno-prawna i teoretyczno-prawna.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 71-86
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies