Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the nobles" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Jan Orzelski (1551–1617), parlamentarzysta i kronikarz
    Jan Orzelski (1551–1617) – a parliamentarian and a chronicler
    Autorzy:
    Kaczorowski, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/697100.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    parliamentarian
    deputy
    senator
    republic of the nobles
    Opis:
    Jan Orzelski was actively involved in the political life of the Republic of the Nobles as a member of a regional assembly, a deputy and next a senator. He recorded the history of his family in the work entitled Annales domus Orzelsciae. It was edited by Adam Tytus Działyński on the basis of a manuscript stored in the Kórnik Library together with a family diary Kopia pobożnej pamięci imci Elżbiety Orzelskiej. Annales… consists of two parts: a comprehensive introduction and a chronicle containing annual entries regarding the most important events in Jan Orzelski’s family in the years 1589–1611 (that period being extended to 1618 by adding the diary Kopia pobożnej pamięci…). Much focus in the first part of the Annales... was placed on Stefan Batory’s military campaigns to conquer Polotsk (1579), Velikiye Luki (1580) and Pskov (1581), in which Jan Orzelski took part as a cavalry captain. The author’s intention, however, was not to describe those military campaigns in detail but to present “only some memorable issues”. The Annales... depicts, first of all, the origins of the “family from Orle”, the history and the characteristics of the family members in the male line. The author included his biography as well.
    Źródło:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2018, 16, 2; 99-114
    2658-1922
    Pojawia się w:
    Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwór, wieś i plebania w zachodniej Małopolsce w końcu XVIII i na początku XIX wieku w świetle najnowszych badań
    Autorzy:
    Ślusarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441846.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Małopolska
    Galicja
    szlachta
    chłopi
    duchowieństwo
    Lesser Poland
    Galicia
    the nobles
    peasants
    clergy
    Opis:
    In the article initial results of research conducted within the research project “Court, village and vicarage in the social space of the west Lesser Poland in years 1772-1815” have been presented. It appears that studies done on the basis of sources produces in the conditions of the legal and political system of the First Republic of Poland, of the Austrian and Prussian annexed territories as well as the Duchy of Warsaw are surprisingly good. Most of all it was a very good idea to compare and confront sources of various origin e.g. old-Polish area inventories with Austrian tax and urban records. Thanks to that the image of countryside relations at the era of the Fall of the Polish state may be presented in a new and at the same time more complete light. It should be added that this picture seems to be totally different from the one that was popularized in the 50s and 60s of the 20th century when the thesis about the class battle in the countryside was attempted to be promoted.
    W artykule zaprezentowano wstępne rezultaty badań prowadzonych w ramach projektu badawczego „Dwór, wieś i plebania w przestrzeni społecznej zachodniej Małopolski w latach 1772–1815”. Okazuje się, że studia prowadzone w oparciu o źródła wytworzone w warunkach prawno-ustrojowych I Rzeczypospolitej, zaborów austriackiego i pruskiego, a także Księstwa Warszawskiego są nadspodziewanie dobre. Przede wszystkim udanym zabiegiem było zestawienie i konfrontacja źródeł różnej proweniencji, np. staropolskich inwentarzy gruntowych z austriackimi fasjami podatkowymi i opisaniami urbarialnymi. Dzięki temu obraz stosunków wiejskich w dobie upadku Rzeczypospolitej można przedstawić w nowym i zarazem pełniejszym świetle. Dodajmy, obraz ten wydaje się diametralnie inny od tego, jaki został upowszechniony w latach 50.–60. XX w., kiedy w historiografii starano się lansować tezę o trwającej na wsi walce klasowej.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 48-60
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zamojski dwór Marii Kazimiery d’Arquien w latach 1658–1665. Uwagi wstępne nad jego organizacją, funkcją i znaczeniem
    Autorzy:
    Pietrzak, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/436677.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    the nobles, estate, Zamoyski family, womens’ court, clientelism
    magnateria, ordynacja, Zamoyscy, dwór kobiecy, klientelizm
    Opis:
    This study is concerned with preliminary presentation about the organization of the court of Marie Casimire d’Arquien, wife of voievod of Sandomierz – Jan Zamoyski, called „Sobiepan”between 1658–1665. The article touched on topics related to personal details and functions performed by officials and officers. Issues related to the clerical and administrative level, officials, who performed their functions in an ad hoc manner and the existence and organization of the women’s court, were discussed. The main emphasis was put on issues of remuneration and further careers of courtiers and their attitude towards their lord. Problems, connected to client and patron relations, were also examined. The research showed a weak relationship between the wife of the ordinate and officials who were fully subservient to Zamoyski’s will. Their full devotion and dependence on landings and salary payments meant, that Maria Kazimiera often fell into conflict with her subordinates. As a foreigner, she did not understand the relationship – specific to Polish political culture –between the patron and his clients.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2019, 8; 50-83
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Symbolika i znaczenie konia w kulturze i sztuce na przestrzeni wieków
    Symbolism and Significance of the Horse in Culture and Art over the Centuries
    Символика и значение лошади в культуре и искусстве на протяжении веков
    Autorzy:
    Witek, Arleta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009160.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    лошадь
    верховая езда
    лошадь в искусстве
    Первая Речь Посполита
    лошади в Республике Польша
    horses in the Republic of Nobles
    horse
    equestrian sport
    horse in the art
    Republic of the Nobles
    Opis:
    In the ancient times horse riding took over the heart of aristocracy. The horse was considered as a unique creation, which was a representation of noble origin. In ancient Greece, the rider was identified with a warrior. Around the horses appeared a lot of political and social meanings, especially important in the Middle Ages and the early modern period. An important role, that horses used to have in the society, was reflected in the art: painting and sculpture. The Republic of the Nobles was a country that loved horses more than others, gave them new symbols and meanings.
    Еще в древние времена верховая езда завладела сердцем аристократии. Лошадь считалась уникальным существом, ставшим символом благородного происхождения. В Древней Греции всадник приравнивался к воину. С лошадями связан ряд политических и социальных значений, важных также в Средние века и раннее Новое время. Важную роль, которую лошади играли в обществе, нашла свое отражение в искусстве: живописи и скульптуре. Первая Речь Посполита была страной, которая особенно любила лошадей, придавая им новые символы и значения.
    Źródło:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2020, 6; 373-387
    2719-2687
    2451-3849
    Pojawia się w:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kampania wyborcza – uwagi politologa o genezie idei
    The Electoral Campaign – a Political Scientist’s Remarks on the Roots of the Idea
    Autorzy:
    Nieć, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834383.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kampania propagandowa
    republika rzymska
    demokracja szlachecka Rzeczpospolitej
    społeczeństwo masowe
    media masowe
    demokracja
    democracy
    propaganda campaign
    Roman Republic
    the Nobles’ Democracy in the Polish-Lithuanian Commonwealth
    mass society
    mass media
    Opis:
    This paper presents an analysis of how the concept and the practice of electoral campaign has developed throughout the ages; since the times of the Athenian democracy until the contemporary democratic or authoritarian state. In his analytical study, the author focuses on the Athenian democracy, the Roman Republic, the Polish Nobility state and the contemporary representative democracy of the United States of America. The author makes a distinction between the election and the electoral campaign and specifies the factors that underlie the distinction. The election was well-known in the Classical and the Modern-Time periods, whereas the phenomenon of electoral campaign comes into view no sooner that the modern times, with the growth of mass political parties and mass press journalism. The text also specifies what the political (systemic) criteria must be met for the electoral campaign to take place. The difference between the propaganda-based political campaign and the electoral campaign is described and the latter concept is defined.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2012, 40, 3; 11-32
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ретроспективный анализ института давности привлечения к уголовной ответственности
    Retrospective Analysis of the Institute of Privacy of Criminal Responsibility
    Autorzy:
    Быстриков, Алексей
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2142751.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    prescription institute
    Laws of 12 tables
    Ekloga
    Code of Law of Casimir of 1554
    Granted letter to the nobles of Catherine II
    class privilege
    institution of exemption from criminal liability
    Opis:
    Goal – study of the legal and social origins of the institution of the statute of limitations for criminal prosecution in foreign and domestic criminal law. Research methodology – on the basis of a retrospective analysis, the moment of introducing the statute of limitations to criminal liability was established in the legislation, an attempt was made to identify the social and legal grounds for its introduction. Score/results – the reason for the study is the lack of theoretical research in the field of historical analysis of the causes and conditions of the institution of the statute of limitations for criminal liability. Originality/value – in the science of criminal law of the Republic of Belarus, there are no theoretical studies regarding the statute of limitations for criminal liability, the regulation of the application of this legal institution is not well developed. No earlier attempts have been made to retrospectively analyze this legal institution.
    Źródło:
    Studia Sieci Uniwersytetów Pogranicza; 2019; 101-110
    2544-5790
    Pojawia się w:
    Studia Sieci Uniwersytetów Pogranicza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the Rule of Law in Old Poland
    O rządach prawa w dawnej Polsce
    Autorzy:
    Malec, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095973.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Polish Republic of Nobles
    rule of law
    public authorities
    statute law
    Rzeczpospolita szlachecka
    rządy prawa
    władza publiczna
    prawo stanowione
    Opis:
    The Polish Republic of Nobles was characterized by the fact that the activities of public authorities were based on statute law. This is a feature that distinguishes this country from the vast majority of European states in the early modern period where the principle of the sovereign power of the absolute monarch was dominant. In Poland, the highest authority in the state was the Sejm, in which the monarch was only one of the three estates in the Sejm, along with the Senate and the Chamber of Deputies. The General Sejm was formed in the second half of the 15th century, expanding its powers over the next two centuries. At the beginning of the 16th century, the view of the sovereignty of law in the state prevailed among the nobility, to which the monarch himself was also subordinated, according to the principle that in Polonia lex est rex. It can therefore be concluded that in Poland as early as in the 16th century there was a practical division of powers according to the principle that two centuries later would be formulated by Baron de Montesquieu, and which would underlie the constitutional systems of the bourgeois state. The second half of the 18th century brought a further change. It was during this period that the subordination of all activities of the state to the applicable law became even more clear. At that time, an essentially hierarchical structure of executive authorities was established with the king, the Guardians of the Law (Pol. Straż Praw) acting as the government, government commissions constituting central departmental institutions, and commissions of order, which were responsible for the performance of local government. All these collegiate bodies were established by legislation with appropriate Sejm constitutions. Their activity and structure were thus clearly defined by the provisions of law. They could function only within the framework of Sejm statutes and on the basis thereof. In most European countries, it was only the postulates of political liberalism in the 19th century that brought the possibility of extending legislative control over the government in the form of constitutional and parliamentary responsibility of ministers. In Poland, however, this principle was introduced by the Constitution of 3 May 1791.
    Rzeczpospolita szlachecka charakteryzowała się oparciem wszelkich działań władzy publicznej na prawie stanowionym. Jest to cecha wyróżniającą to państwo od zdecydowanej większości państw europejskich epoki wczesnonowożytnej, gdzie dominowała zasada suwerennej władzy absolutnego monarchy. W Polsce najwyższym organem władzy w państwie był sejm, w którym monarcha był tylko jednym z trzech stanów sejmujących, obok senatu i izby poselskiej. Sejm walny ukształtował się w drugiej połowie XV w., a jego kompetencje były rozszerzane przez dwa następne stulecia. Na początku XVI w. zwyciężył wśród szlachty pogląd o suwerenności prawa w państwie, któremu podporządkowany został także sam monarcha, zgodnie z zasadą głoszącą: in Polonia lex est rex. Można zatem stwierdzić, że w Polsce już w XVI w. doszło do praktycznego podziału władz według zasady, którą dwa wieki później sformułował baron de Montesquieu i która legła u podstaw ustrojów konstytucyjnych państwa burżuazyjnego. Dalszą zmianę przyniosła druga połowa XVIII w. W tym okresie jeszcze dobitniej daje się zauważyć podporządkowanie wszelkich działań państwa obowiązującemu prawu. Wytworzona została wówczas w zasadzie hierarchiczna struktura władz wykonawczych z królem, Strażą Praw pełniącą funkcję rządu, komisjami rządowymi stanowiącymi centralne instytucje resortowe oraz komisjami porządkowymi, na których spoczywała realizacja funkcji zarządu lokalnego. Wszystkie te organy kolegialne zostały powołane na drodze ustawodawczej odpowiednimi konstytucjami sejmowymi. Działalność i ich struktura określone zostały zatem w sposób wyraźny przepisami prawa. Mogły funkcjonować wyłącznie w ramach ustaw sejmowych oraz na ich podstawie. W większości państw europejskich dopiero postulaty liberalizmu politycznego w XIX w. przyniosły możliwość rozszerzenia kontroli rządu ze strony organu ustawodawczego w postaci odpowiedzialności konstytucyjnej i parlamentarnej ministrów. W Polsce natomiast wprowadziła tę zasadę już Konstytucja 3 maja 1791 r.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 5; 445-459
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    THE THEORY ON THE STATE OF THE CHOSŎN RULING ELITES: HOW DID THEY PERCEIVE THE RELATIONS BETWEEN THEMSELVES AND THE STATE?
    조선 지배층의 국가론: 지배층과 국가와의 관계에 대한 논의를 중심으로
    JAK WARSTWA RZĄDZĄCA W CHOSŎN POSTRZEGAŁA RELACJE MIĘDZY NIMI SAMYMI A PAŃSTWEM? PRÓBA UJĘCIA TEORETYCZNEGO
    Autorzy:
    LEE, Min Jung
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040200.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-24
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    warstwa rządząca w Chosŏn
    kraj
    tożsamość
    arystokracja
    ruling elite in the Chosŏn Dynasty
    the nation
    identity
    nobles
    Opis:
    This paper argues that it is necessary to analyze the identity of the ruling elite in the Chosŏn Dynasty through the nobles munbŏl 문벌(門閥) using the ideological methodology. The identity of the ruling elite in the Joseon Dynasty should be considered in relation to the state. In the first part of this paper, we review the existing studies on the relationship between the ruling elite and the state in Korea. The first group gives a view that the ruling class has autonomy from the state and has an identity outside the country. The second group of the studies shows that the ruling autonomous governments have encroached on the private sector. The third group are studies showing that the ruling class of the Chosŏn Dynasty structurally could not escape the domination of the state. Each of these studies pointed out important points in characterizing the ruling elites of the Chosŏn dynasty, yet they had some limitations because they lacked an ideological consideration of what their identity is fundamentally from. The second part of the paper presents how to overcome these limitations by insisting that the identity of the ruling class should be examined in relation to the state at that time through the issue of civilization.
    Autorka zakłada, że próba analizy warstwy rządzącej za czasów panowania dynastii Chosŏn na przykładzie szlachetnie urodzonych munbŏl 문벌 (門閥) powinna być przeprowadzana przy pomocy analizy ideologicznej, zaś tożsamość warstwy rządzącej należy rozpatrywać w relacji do kraju. Artykuł stanowi analizę istniejących badań, które dzielą się na trzy główne grupy. Pierwsza z grup wysuwa tezę, że warstwa rządząca jest niezależna od kraju i rządu i w takim oderwaniu należy rozpatrywać jej tożsamość. Druga grupa wskazuje na to, że warstwa rządząca opanowała również tzw. sektor prywatny. Trzecia grupa pokazuje, że warstwa ta nie była w stanie odciąć się strukturalnie od rządów. Dalsza część artykułu skupia się na analizie pozostałych punktów charakterystycznych dla koreańskiej warstwy rządzącej.
    본 논문은 조선시대 지배엘리트의 정체성을 파악하기 위해서는 문벌(門閥)이라는 소재를 통해 사상적인 방법론으로 분석하는 것이 필요함을 주장한 논문이다. 조선시대 지배엘리트의 정체성은 국가와의 관계 속에서 고찰되어야 한다. 이를 위해 우선 논문의 전반부에서 조선의 지배엘리트와 국가의 관계에 대해 다룬 기존의 연구들을 세 가지 경향으로 나누어 고찰하였다. 첫 번째 그룹은 지배층이 국가로부터 자율성을 가지며, 국가 밖의 영역에 정체성을 두고 있다고 여기는 연구들이다. 두 번째 그룹은 역시 국가로부터 자율성을 가지는 지배층이 사적 영역으로 국가를 잠식하였다고 보는 연구들이다. 세 번째 그룹은 조선시대 지배층은 구조적으로 국가의 지배를 벗어날 수 없었다고 여기는 연구들이다. 각각의 연구들은 조선시대 지배엘리트의 성격을 파악하는 데에 중요한 지점을 지적하였으나, 그들의 정체성이 근본적으로 무엇으로부터 오는가에 대한 사상적 고찰을 결여했기 때문에 한계를 가진다. 논문의 후반부에서는 이러한 한계를 극복하기 위한 제안으로, 문벌이라는 소재를 통해 당시 지배층의 정체성을 국가와의 관계 속에서 살펴보기를 주장하였다.
    Źródło:
    International Journal of Korean Humanities and Social Sciences; 2018, 4; 107-126
    2449-7444
    Pojawia się w:
    International Journal of Korean Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie sądów szlacheckich w województwie płockim 1576–1600. Próba rekonesansu badawczego
    Judges in nobles’ courts of law in the Voivodship of Płock in 1576–1600. An attempt at investigation
    Autorzy:
    Moniuszko, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533145.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    16th-century Mazovia
    16th-century Voivodship of Płock
    16th-century nobility in the Voivodship of Płock
    16th-century nobles’ courts of law
    judges in the 16th-century nobles’ courts of law
    16th-century offices in Polish Kingdom
    16th-century officials in Voivodship of Płock
    Stanisław Kryski the Voivode of Mazovia
    Stanisław Miński Deputy Chancellor of the Crown
    Paweł Garwaski the Castellan of Płock
    Mazowsze XVI w.
    województwo płockie XVI w.
    szlachta płocka XVI w.
    sądy szlacheckie XVI w.
    sędziowie szlacheccy XVI w.
    urzędy ziemskie XVI w.
    urzędnicy województwa płockiego XVI w.
    Stanisław Kryski wojewoda mazowiecki
    Stanisław Miński podkanclerzy koronny
    Paweł Garwaski kasztelan płocki
    Opis:
    The article concerns the issue of judges in nobles’ courts of law (Forum Nobilium) in the Voivodship of Płock in 1576–1600. The study focused on judges nominated by the king, i.e. chamberlains (succamerarius), starosts (capitaneus), and land court judges: judges (iudex terrestris), deputy judges subiudex terrestris), and recorders (notarius terrrestris) holding jurisdiction over nobility. Altogether 16 such judges were found, and their social and economic status, public functions held on the power of being elected by the nobility, denomination, education, and careers were examined as part of the study. Social background, family connections, economic status, public service, and strong local roots can be listed as typical factors favourable for being granted the office of a judge. Another important element was the support of relatives ranking as bishops, as at that time discussed it seems to have played a greater role than the clientary relations operating in the Voivodship of Płock. The list with of the judges with detailed data is provided in the appendix to the article.
    Szkic poświęcony jest sędziom sądów szlacheckich w województwie płockim w latach 1576–1600. Badaniami objęto osoby z nominacji królewskiej sprawujące funkcje jurysdykcyjne wobec szlachty (sędziów, podsędków i pisarzy ziemskich, starostów i podkomorzych). Łącznie ustalono 16 takich sędziów, których poddano analizie pod kątem: pochodzenia społecznego, statusu majątkowego, wypełniania funkcji publicznych z wyboru szlachty, wyznania, wykształcenia i przebiegu karier urzędniczych. Typowymi czynnikami mającymi wpływ na objęcie urzędu sędziowskiego były: pochodzenie i koligacje, pozycja majątkowa, służba publiczna, długa osiadłość rodu w danej ziemi. Ważnym elementem było również poparcie krewnych-biskupów, które w omawianym okresie wydaje się dużo istotniejsze od funkcjonowania w ramach układów klientalnych. Artykuł uzupełnia Aneks z wykazem sędziów i bardziej szczegółowymi informacjami na ich temat.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2016, 19; 39-67
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powiat ostrołęcki w guberni łomżyńskiej
    Ostrołęcki County in Łomżyński Province
    Autorzy:
    Dobroński, Adam Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168310.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-15
    Wydawca:
    Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Powiat ostrołęcki
    przełom XIX i XX w.
    chłopi
    drobna szlachta
    folwarki
    osady
    Żydzi
    zmiany gospodarczo-społeczne
    kryzys agrarny
    gub. łomżyńska.
    District of Ostrołęcki
    the turn of the 19th and 20th centuries
    peasants
    nobles
    manors
    villages
    Jews
    economic and social change
    agricultural crisis
    gub. Lomżyńska
    Opis:
    W powiecie ostrołęckim, wchodzącym w skład gub. łomżyńskiej, znajdowały się: miasto Ostrołęka, trzy osady (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) oraz 11 gmin (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). Gminy te można podzielić nieprecyzyjnie na chłopskie (kurpiowskie) i drobnoszlacheckie, a ponadto uwzględnić należy folwarki (pogarszała się kondycja ekonomiczna wielkiej własności) i mieszkańców wyznania mojżeszowego dominujących w miasteczkach. Dokonałem przeglądu gmin i osad, wykorzystując dane opublikowane przez Warszawski Komitet Statystyczny w 1891 r. Większe obszarowo gospodarstwa posiadała drobna szlachta, natomiast wyżej oszacowano wartość domów mieszkalnych zamieszkałych przez chłopów. Wciąż wiemy zbyt mało o relacjach włościańsko-szlacheckich, zwłaszcza we wsiach zamieszkałych przez obie społeczności, a tych przybywało. W opisanych latach kryzys agrarny utrudniał wprowadzanie zmian w sposobie gospodarowania i słabo jeszcze zaznaczało się ożywienie społeczno-kulturowe we wsiach kurpiowskich. Do danych statystycznych, opatrzonych komentarzami, dołączyłem fragmenty nieopublikowanego artykułu prof. Juliusza Łukasiewicza, który zaprezentował przemiany ekonomiczne w gub. łomżyńskiej w latach 1870-1904. Na tle całej guberni pow. ostrołęcki wykazywał wiele cech charakterystycznych: mały procent gruntów ornych i słabe gleby, a duży udział łąk; przeciętnie większe obszarowo gospodarstwa; powolne tempo wymiany narzędzi i sprzętów rolniczych; zaniedbania w pracach melioracyjnych i komasacji; dbałość o hodowlę zwierząt i ptactwa domowego, wyższy udział upraw ziemniaków, także na ugorach w systemie trójpolówki. Wydaje się, że w tym okresie miasto Ostrołęka w niewielkim stopniu wpływało na przemiany na terenach wiejskich, zwłaszcza w bardziej oddalonych gminach.
    In the Ostrołęcki region, which belongs to Łomża Province, consisted of the town of Ostrołęka, three settlements (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) and 11 municipalities (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). These congregations can be divided inaccurately into peasant (Kurpie) and petty-noble communities, but also the manors (the economic situation of large estates deteriorated) and the inhabitants of the Mosaic faith, who predominate in the cities, must be taken into account. I checked the municipalities and settlements on the basis of data published in 1891 by the Statistical Committee of Warsaw. Larger farms were owned by petty nobles, while the value of houses inhabited by peasants was estimated much higher. We still know too little about aristocratic relations, especially in the villages inhabited by both communities. In the years described, the agricultural crisis hampered the changes in the economy, and the socio-cultural upswing in the Kurpie villages was still weak. To the statistical data with commentaries, I have attached excerpts from an unpublished article by Prof. Juliusz Łukasiewicz, who presented the economic chang es in Gub. Lomżyńska in the years 1870-1904. The region of Ostrołęka had many characteristics: a low percentage of arable land and poor soils, and a high percentage of meadows; on average, larger farms; slow replacement of agricultural equipment; negligence in drainage and commassation work; the maintenance of the breeding of domestic animals and domestic birds, higher proportion of potato cultivation, also on fallow land in the system of tripod buckets. During this period, the town of Ostrołęka seems to have had little influence on the transformation of rural areas, especially in the more remote municipalities.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2022, zeszyt, XXXVI; 110-125
    0860-9608
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies