Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Językowo-kulturowy obraz wspólnoty w podręcznikach do języka polskiego dla szkoły ponadpodstawowej
Linguistic and cultural image of the „community” in Polish textbooks for secondary schools

Autorzy:

Udzik, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28763161.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

the linguistic picture of the world
community
textbook
high school
językowy obraz świat
wspólnota
podręcznik
liceum

Opis:

Artykuł dotyczy językowego obrazu wspólnoty w podręcznikach do języka polskiego na poziomie szkoły ponadpodstawowej. Materiałem badawczym są teksty literackie i nieliterackie umieszczone w podręcznikach do drugiej klasy czteroletniego liceum. Analizie poddano zarówno komponent informacyjny (tytuły rozdziałów i podrozdziałów; teksty informacyjne od autorów podręcznika; teksty naukowe, popularnonaukowe i publicystyczne; definicje, słowa kluczowe), jak i komponent zadaniowy (obudowa metodyczna) podręczników zgodnych z wymaganiami podstawy programowej z 2018 roku.
The article concerns the linguistic image of the community in textbooks for the Polish language at the secondary school level. The research material consists of literary and non-literary texts included in textbooks for the second grade of a four-year high school. Both the information component (chapter and subchapter titles; information texts from the authors of the textbook; scientific, popular science and journalistic texts; definitions, keywords) and the task component (methodological framework) of textbooks compliant with the requirements of the 2018 core curriculum were analyzed.

Źródło:

Polonistyka. Innowacje; 2023, 17; 105-120
2450-6435

Pojawia się w:

Polonistyka. Innowacje

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Der Begriff des sprachlichen Weltbildes und die Methoden seiner Operationalisierung
The concept of the linguistic picture of the world and its operationalisations

Autorzy:

Bartmiński, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/474085.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

ethnolinguistic
linguistic picture of the world

Opis:

The aim of this paper is to reflect on the concept of the linguistic picture of the world (LPoW) and methods of its reconstruction. The Author presents the historical overview and complex genesis of this concept, also in the context of the ethnolinguistic research tradition in Lublin. He defines the linguistic picture of the world as the interpretation of reality contained in language, which can be seen as a set of judgments about the world, people, things and events, originating from the subjective perception and conceptualisation of reality by those who speak the language. When reflecting on linguistic facts which can provide input for a description of the LPoW, the Author argues that such analysis should include three types of linguistic data: vocabulary (systemic linguistic data), texts (textual linguistic data) and surveys (elicited data).
Celem artykułu jest refleksja nad pojęciem językowego obrazu świata (JOS) oraz jego metody jego rekonstrukcji. Autor przedstawia wieloletnią historię i złożony rodowód tego pojęcia, również w kontekście badań etnolingwistyki lubelskiej. Językowy obraz świata definiuję jako zawartą w języku interpretacją rzeczywistości dającą się ująć w postaci zespołu sądów o świecie, o ludziach, rzeczach, zdarzeniach, powstającą w wyniku subiektywnej percepcji i konceptualizacji rzeczywistości przez mówiących danym językiem. Na pytanie, jakie fakty językowe mogą stanowić podstawę opisu JOS, autor odpowiada, że do analizy JOS włączyć należy trzy typy danych językowych: słownictwo (dane językowo-systemowe), teksty (dane językowo-tekstowe) oraz badania ankietowe (dane wywoływane).

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2012, 5; 261-289
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Zum Konzept FREUNDSCHAFT im dänisch-polnischen Vergleich
A Comparison of the Concept of FRIENDSHIP in Danish and Polish

Autorzy:

Kacprzak, Aleksander
Szubert, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/458625.pdf

Data publikacji:

2020-06-20

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

friendship
linguistic picture of the world

Opis:

The objective of the present paper is to compare the conceptualization of friendship in Danish and Polish. The results of the comparison indicate that the lexemes przyjaciel and ven differ with regards to the exclusiveness of the relation that they denote. The differences are also reflected in the respective lexico-semantical fields where the Danish lexemes (kammerat, kollega and bekendt) are only partially equivalent to their Polish counterparts (kolega, znajomy). On the other hand, in the light of the gathered material, the traditional ideal of FRIENDSHIP seems to be very similar in both languages.

Źródło:

Linguistische Treffen in Wrocław; 2020, 17; 117-128
2084-3062
2657-5647

Pojawia się w:

Linguistische Treffen in Wrocław

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Концепт „страх” в языковой политической картине мира
The concept of „fear” in the political linguistic picture of the world

Autorzy:

Malecki, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481441.pdf

Data publikacji:

2009-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

fear
political linguistic picture of the world
linguistic

Opis:

Language determines the process of cognition. Any process of cognition is the interpretation of the world through language. Emotions are one of the ways of not only reflecting, but also interpreting and evaluating the reality. One of the most fundamental and important emotions is the emotion of fear, sometimes called the motivational basis of human consciousness. The frequency of emotion words in discourse is one of the basic indices of changes taking place in modern reality and society. The present article attempts to analyse the linguistic realization of the concept of fear in the language of the press. The analysis is based on examples from press texts which represent modern Russian- American political relations. The analysis of the language of the press provides the basis for the presentation of the main sources of both real and imagined fear.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2009, 1, XIV; 433-442
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Przemiany profilu partnerki w stereotypie dziewczyny
A study of the profiles of female partners and modification of the traditional model of the stereotypical girlfriend

Autorzy:

Wacławek, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/510779.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

linguistic picture of the world
stereotype
girlfriend

Opis:

The article aims at presenting part of the research that has been done on the stereotypes of a ‘girlfriend’ (Polish: ‘dziewczyna’). The research is based on letters published in Polish magazines for teenagers at the end of the communist regime and in the first decades of the 21st century. Partner profiling is an important element of the reconstructed stereotype. The description follows analysis of the traditional image of a female partner, which is based on an analysis of Polish proverbs. The research reveals many elements typical of the traditional model, especially the culturally accepted passive attitude of girls (especially in the Polish People’s Republic period). Modification of the model appears in a later period: freedom of customs, sexual awareness, and behaviour that is more liberated (based on letters written from the beginning of the 21st century).

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2017, 2 (20) Oblicza kobiecości; 209-222
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Visión lingüística del mundo versus imagen lingüística del mundo – algunas observaciones de tipo metodológico
Vision of the world versus linguistic picture of the world – some methodological remarks

Autorzy:

Brzozowska-Zburzyńska, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2051113.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

linguistic vision of the word
linguistic picture of the world
cultural linguistics

Opis:

The aim of this study is to reflect on two notions that are often used in contemporary research, relevant to cultural linguistics: linguistic vision of the world and linguistic image of the world. We start with expressing our conviction that it is not a question of two synonymic concepts nor do we believe that they are opposite notions. In our opinion, they are two ideas that reflect the relationship between the language and culture of a speech community but at different levels and from a different perspective. In this study we will examine the research works that, in recent years, have used both notions in order to expose their advantages. In the first part of our work we will discuss the background of the discipline and then provide the definitions of both notions and their uses most significant uses. We will draw on the studies of researchers who study Slavic languages, Spanish and English.

Źródło:

Linguistica Silesiana; 2019, 40; 173-184
0208-4228

Pojawia się w:

Linguistica Silesiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej
On eating and gobbling in old and modern Polish proverbs

Autorzy:

Skorupska-Raczyńska, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1045053.pdf

Data publikacji:

2016-08-02

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

paremiology
linguistic picture of the world
lexis
semantics

Opis:

The analysis of 694 proverbs selected from widely accessible collections allows their classification into semantic fields ranging from names of foods, ways of eating, the necessity and urge to eat as well as the effects of eating, to the rules of eating and conduct during meals. Most of the proverbs analysed refer to actual situations (ca. 84%); the remaining (ca. 16%) include metaphors that illustrate or codify social behaviours and their consequences. Proverbs registered in the 19th century written Polish language constitute over a half (52,4%) of the data, while those from the 20th century amount to over one fourth (26,3%). The rest (26,3%) is dated as coming from the 15th–18th century. Over 72% of the proverbs analysed are syntactically complex with regular sound instrumentation and about 28% are syntactically simple. The analysis brings out a very important need to regulate the rules of the eating process and of conduct while eating, as well as the significance of healthy nutrition.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 1; 95-115
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Obraz wilka w języku francuskim
Linguistic picture of a wolf in the French language

Autorzy:

Kochaniec, Patrycja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117216.pdf

Data publikacji:

2021-11-22

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

wolf
linguistic picture of the world
linguistic picture of a wolf
French language

Opis:

The aim of this article is to analyze the linguistic picture of a wolf in the French language. The focal issues of the study are the following: dictionary definition of a wolf, its physical features, wolf’s relationship with other animals, wolf’s habits, as well as human features attributed to a wolf. The linguistic picture of a wolf was reconstructed using the cognitive method developed by Jerzy Bartmiński. The research hypothesis assumes that the linguistic picture of a wolf is negative as this animal is commonly thought of as dangerous and threatening. However, the study has shown that positive features of a wolf (independence, intelligence, solidarity between wolves) are also linguistically present. Moreover, the French proverb on crie toujours le loup plus grand qu’il n’est (literally: “people consider a wolf to be more dangerous than it really is”) expresses the lack of objectivity towards this animal.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 85-95
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Obraz ciała ludzkiego i jego relacji z naturą w wypowiedziach zwolenników alternatywnych teorii zdrowotnych
An Image of the Human Body and Its Relationship with Nature in the Statements of Supporters of Alternative Health Theories

Autorzy:

Chudzik, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15589307.pdf

Data publikacji:

2022-11-14

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

linguistic picture of the world
conceptualization
myth
nature
body

Opis:

The aim of the article is to present the image of the body in relation to nature appearing in statements of the supporters of alternative health theories, as well as the processes of mythization of nature. The research material consists of statements by members of discussion groups on Facebook, and the research methodology—tools of anthropological and cognitive linguistics. The first part of the article discusses the changes in the dominant paradigm of perception of the relationship between the body and nature, the second part contains a brief description of the research methods, and the third part is the analysis of the material.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 22; 83-107
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Что на уме, то и на языке? Или о специфике языковых зооморфных картин мира дальневосточно-азиатского культурного ареала

Autorzy:

Goncharova, Tamara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1052513.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

linguistic picture of the world
zoomorphic
zoometaphor
cultural area

Opis:

The article compares three linguistic zoomorphic pictures of the world – Chinese, Japanese and Indian. It deals with zoometaphors, which are inconsistent with the principle of ascending from the abstract to the concrete, but realize the prototypical effect, presenting some characteristics by concrete notions. These metaphors are of great importance in the process of human thinking as they perform the evaluative-expressive and aesthetic functions of language. They express some social types and standards of human behavior, evaluate both extrinsic characteristics and intrinsic features of the person. The more distant the cultural areas are, the more differences are present in linguistic zoomorphic pictures of the world.

Źródło:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2019, 9; 95-107
2084-1302

Pojawia się w:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Kilka uwag o antropocentryzmie i dydaktyzmie jako wykładnikach relacji homo–animal (na podstawie polskich i rosyjskich frazeologizmów z nazwami wybranych zwierząt gospodarskich)
Some Remarks on Anthropocentrism and Didacticism as Exponents of the Homo–Animal Relationship (Based on Polish and Russian Phraseological Units with the Names of Selected Farm Animals)].

Autorzy:

Piasecka, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2046466.pdf

Data publikacji:

2021-11-27

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

anthropocentrism
didacticism
zoonyms
linguistic picture of the world
phraseology

Opis:

The aim of the article is to show the relationship between the homo and animal spheres. The research material consists of Polish and Russian phraseological units in a broad sense (idioms, comparisons and proverbs) with zoonyms being the names of farm animals. The main emphasis was placed on the inherent – in faunal phraseology – and the closely related features of anthropocentrism and didacticism. Tracing the relationship between humans and animals clearly indicates the pejorativization of the linguistic image of fauna by a man. People like to use animal portraits to speak of the dark sides of their own world. Ascribing disabilities to representatives of fauna at the same time exposes the value of everything that is human. Parallel however, there is a phenomenon of hyperbolization of the negative portrait of a man who tries to subjugate living creatures from outside his species, guided by heartlessness, greed and selfishness. The lack of morality or culture cannot be considered animal traits, since higher feelings are characteristic of homo sapiens and constitute the foundation that distinguishes humans from the fauna world. Animals only fight for food, domination, and take care of the young. Their behavior is not due to ill will, lack of morals or culture. In the behavior of animals, their nature prevails and their innate instincts ensure their survival. Animals are not uncultivated and immoral, it is only a man who thinks of them in this way, involuntarily projecting his own world onto the animal world. There is a human interpretation of the world in animalistic phraseological units.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2021, 21; 53-74
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Language picture of the Covid world: ukrainian context

Autorzy:

Деркачова, Ольга

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/11855236.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

linguistic picture of the world
COVID
neologism
phraseology
folklore

Opis:

The article deals with the changes of Ukrainians’ linguistic picture of the world in connection with the COVID-19 pandemic. The peculiarities of the linguistic picture of the world and the national linguistic picture of the world are determined. Neologisms, phraseological modifications and some samples of modern folklore are analyzed. It was found that the peculiarity of COVID neologisms is the adaptation of foreign borrowings and the use of typical Ukrainian means of word formation. COVID phraseologisms are modifications of phrases already existing in the mind of the Ukrainian speaker. As for folklore, modern Christmas and New Year folklore under conditions ofCOVID-19 is a kind of transformation of traditional carols and congratulations. Anecdotes about the pandemic stand apart from previous folklore samples and reflect not only Ukrainian modern realities but also its past. Memes also serve as a source of traditions, history, culture of Ukrainian people. Understanding the verbalized picture of the COVID world is impossible without knowledge of these aspects of the nonverbal world, as well as previous experience of verbalization.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2021, 1(23); 23-39
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

A linguistic analysis of sexist statements by Janusz Korwin-Mikke

Autorzy:

Kuros, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/628279.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Polish language, sex, antifeminism, a linguistic picture of the world

Opis:

In the following paper the author has performed a linguistic analysis of several chosen sexist remarks by Janusz Korwin-Mikke in order to prove how stereotypically women are regarded by the famous politician. This conservative man treats stereotypes as a proof of good order and fights to prevent women from trying to change what for thousands of years has given the general order and happiness for male sex and, in his opinion, for female sex. Significant for the author’s paper has been the importance of antifeminist’s texts within pragmatic and semantic aspect. The paper has concentrated on solely the linguistic aspect - in detail there have been discussed among other things: aphorisms and neologisms which are used by the controversial politician. In the paper the author has tried to prove that J. Korwin-Mikke’s language provokes and insults the opposite sex.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2011, 2, 1; 107-121
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Eksploracja wzrokiem, słuchem i węchem w językowym obrazie ludzi i zwierząt – na podstawie tekstów z czasopisma „Kumpel”
Exploration with sight, hearing, and smell in the linguistic picture of people and animals – on the basis of texts from “Kumpel” magazine

Autorzy:

Bortliczek, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2109454.pdf

Data publikacji:

2017-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

senses
animals’ sensory predispositions
exploration of the world
anthropocentrism
linguistic and cultural picture of the world

Opis:

The article entitled Exploration with sight, hearing, and smell in the linguistic picture of people and animals – on the basis of texts from “Kumpel” magazine concerns the manner of describing three dominating senses in the world of fauna such as sight, hearing and smell. The names of these senses determine also the structure of analysis. The senses of taste and touch were not included in the description of behaviour and animals’ predispositions probably due to the anthropocentric perspective. These senses, which can be assumed, have not been examined so much as to be presented in the texts for the general public related to fauna and addressed to the receiver at the age between 7 and 10.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2017, 17; 33-55
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Wizerunek ateisty i jego miejsce na konfesyjnej mapie świata na Śląsku Cieszyńskim

Autorzy:

Greń, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678537.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

atheism
linguistic picture of the world
stereotypes
mental maps
cultural history

Opis:

The image of the atheist and his place on the confessional map of the world in Cieszyn SilesiaThe aim of this article is to create an image of the atheist based on historical and contemporary sources. The history of the concept of the atheist is described on the basis of the regional press, the contemporary picture of the concept – on the basis of the results of a questionnaire and discussions on religious topics on regional websites. The analysis showed that the concept of the atheist is treated as a term equivalent to the terms of members of different churches. The research shows not only the image of the atheist, but also its place in the system of perception of religious differences. Wizerunek ateisty i jego miejsce na konfesyjnej mapie świata na Śląsku CieszyńskimCelem niniejszego artykułu jest stworzenie obrazu ateisty na podstawie źródeł historycznych i współczesnych. Historia pojęcia ateisty została opisana na podstawie prasy regionalnej, współczesny obraz – na podstawie wyników ankiet i dyskusji na tematy religijne na regionalnych stronach internetowych. Analiza wykazała, że pojęcie ateisty jest traktowane jako pojęcie równorzędne z określeniami członków różnych Kościołów. W wyniku badań przedstawiono nie tylko wizerunek ateisty, lecz także jego miejsce w systemie postrzegania różnic wyznaniowych.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

„Zgromadziła nas miłość”. Językowy obraz miłości w homiliach ślubnych
„The love has gathered us”. The linguistic image of love in wedding sermons

Autorzy:

Rybka, Małgorzata
Sławek, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911126.pdf

Data publikacji:

2015-12-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

homilies
love
God
semantic definition
metaphors
linguistic picture of the world

Opis:

The aim of this paper is to present the linguistic image of love derived from the wedding sermons published in the Internet. The idea of love is rarely defined in the analyzed texts and it is rarely presented in different aspects. Love is presented in the positive way by repeating the same, mostly conventionalized metaphors. What is more, the idea of love in the analyzed texts is stereotyped and schematic, because the authors of sermons refer to the common texts such as St. Paul Hymn to Love or different examples from everyday life. On the on hand, language of the sermons resembles the science and theological language that is not understandable for recipients, and on the other hand it is colloquial with the huge amount of expressive words.

Źródło:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2015, 29
2082-9825
2450-0259

Pojawia się w:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

„Oblężenie i obrona Saragossy” Józefa Mrozińskiego a tradycja narracji heroicznej

Autorzy:

UŹDZICKA, MARZANNA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/615196.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

heroic narrative
artistic style
“linguistic picture of the world”
attribution
cultural context

Opis:

The detailed studies conducted in the article are based on the issue of heroic narrative. Heroic narrative is a type of writing concerning serious subjects significant to the Polish identity, cultural context and national history. These notions are implemented in language through linguistic features showing pathos and loftiness, uncommon tragedy, violence and vividness of the presented characters and historical events. The aim of the study was to establish a set of features determining the way heroic narrative is written. These features are mainly implemented by literary works and by texts which are strictly literary, but their author was the direct participant of events which were crucial for a given community. The basis of the article is Oblê¿enie i obrona Saragossy w latach 1808 i 1809, ze wzglêdem szczególniejszym na czynnoœci korpusu polskiego. The text can be classified as fiction because its author, Józef Mroziñski, was not a writer but a soldier (a captain) taking part in the military actions described in the text. The idea of “linguistic picture of the world” has been used in the article. It has allowed showing how a direct participant of the battle interprets the reality through the language, which features of people and things he notices and emphasizes and to what extent the linguistic features he uses are typical of heroic narrative. The main tool of description was the notion of attribution, which is understood as a semantic category covering different kinds of features ascribed to the analysed object. The conducted studies have shown that when talking about heroes and crucial historical events one does not always use the features of heroic narrative typical of literary tradition and Polish culture. Józef Mroziñski depicts heroism by using non-traditional features such as: in the subject matter – a deep reflection on the tragic situation of both people who lived in a besieged city and the besieging soldiers, in the language – meticu

Źródło:

Stylistyka; 2013, 22; 47-63
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

LOVE in English and Polish

Autorzy:

Brożyna Reczko, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677200.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

concept of love
linguistic picture of the world
contrastive analysis
ethnolinguistics
cognitive definition

Opis:

LOVE in English and PolishThe paper presents a sample contrastive analysis of the linguistic picture of love in English and Polish. The material used in the survey is drawn from lexicographic data, including the British National Corpus and Narodowy Korpus Języka Polskiego [National Corpus of Polish]. The paper focuses on the similarities and differences in conceptualizing the abstract concept of love in the English and Polish languages. An analytical method, developed by Bartmiński and associates, serves as the theoretical basis for the reconstruction of the linguistic picture of the world. MIŁOŚĆ w języku angielskim i polskimNiniejszy artykuł to próba kontrastywnego porównania językowego obrazu świata MIŁOŚCI w języku angielskim i polskim. Materiał badawczy pochodzi głównie ze źródeł leksykograficznych: słowników oraz korpusów (Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz z korpusu języka angielskiego British National Corpus). Celem badania było poszukiwanie podobieństw i różnic w konceptualizacji MIŁOŚCI w tych dwóch językach. Metoda badawcza została zaczerpnięta z prac J. Bartmińskiego i dotyczy rekonstrukcji językowego obrazu świata różnych pojęć.

Źródło:

Cognitive Studies; 2017, 17
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Czy współcześnie powstający kaszubski język literacki oraz obecnie tworzony język neobretoński mogą stanowić przedmiot dociekań badaczy językowego obrazu świata?

Autorzy:

Dołowy-Rybińska, Nicole
Popowska-Taborska, Hanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678807.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Kashubian language
Breton language
linguistic picture of the world
language standardization
minority languages

Opis:

Can the presently created Kashubian literary language and the currently formed new Breton language be objects of consideration for researchers of the linguistic picture of the world?The influence of the Polish language in conjunction with education and the mass media have brought about in the second half of the 20th century a growth of Polish-Kashubian bilingualism and a decline of Kashubian dialects. Simultaneously, work on the creation and promotion of the literary Kashubian language has begun. The standard Kashubian language is new to all users as is the new Breton language standardized in the last decades of the 20th century. Intergenerational transmission of the Breton language was severed after WWII. The ethnic revival of the 1970s led to the revalorization of the Breton culture and language, taught since then in a number of schools and at adult courses. Normalized Kashubian and Breton languages are full of neologisms. But at the same time they have also been considerably purified of those traits which make them similar to the respective dominant language (Polish and French). Furthermore, the range of use to which these minority languages are put is very different from one user to another. All these specifics result in the near impossibility of researching the linguistic picture of the world of contemporary normalized minority languages. Czy współcześnie powstający kaszubski język literacki oraz obecnie tworzony język neobretoński mogą stanowić przedmiot dociekań badaczy językowego obrazu świata?Wpływ polszczyzny związany ze szkołą i mediami masowymi spowodował wzrost w drugiej połowie XX wieku dwujęzyczności kaszubsko-polskiej i zanikanie dialektów kaszubskich. Jednocześnie rozpoczęły się prace nad stworzeniem i upowszechnieniem kaszubskiego języka literackiego. Standardowy język kaszubski jest nowy dla wszystkich użytkowników, podobnie jak standaryzowany w drugiej połowie XX wieku język bretoński. Międzypokoleniowa transmisja bretońskiego została przerwana w połowie XX wieku. Odrodzenie etniczne lat 70. XX wieku doprowadziło do rewaloryzacji kultury i języka bretońskiego, którego dzieci zaczęły się uczyć w szkołach, a dorośli – na kursach. Znormalizowane języki kaszubski i bretoński pełne są neologizmów, podlegają również procesom puryfikacji mającym oczyścić je z cech upodobniających do języka dominującego (polskiego i francuskiego). Zakres posługiwania się nimi u poszczególnych ich użytkowników jest silnie zróżnicowany. Wszystkie te fakty sprawiają, że badanie językowego obrazu świata normalizowanych obecnie języków mniejszościowych nie wydaje się możliwe.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

»Poláci nám říkají Pepíci« – obraz Czechów w polskojęzycznych przewodnikach turystycznych
»Poláci nám říkají Pepíci« – picture of Czechs in Polish-language tourist guides

Autorzy:

Olchowa, Gabriela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908899.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

linguistic picture of the world
tourist guides
Czech
językowy obraz świata
przewodnik turystyczny
Czechy

Opis:

Celem niniejszego artykułu było przedstawienie obrazu Czechów na podstawie sześciu polskojęzycznych przewodników turystycznych opublikowanych przez najważniejsze wydawnictwa podróżnicze w Polsce w latach 2004–2011. Materiał do badań stanowiły teksty, prezentujące podstawowe informacje zamieszczone w częściach wstępnych lub końcowych bedekerów, przy czym nie brano pod uwagę elementów graficznych. Na obraz złożyły się cechy charakteru przypisywane Czechom, wskazano ich zwyczaje, ale także opisano jak spędzają wolny czas i obchodzą święta. Ponadto zawarto ocenę pewnych grup zawodowych oraz przybliżono, jaki mają stosunek do mniejszości etnicznych i seksualnych. Okazało się, że obraz Czechów jest tożsamy w badanych tekstach i w większości zgodny z istniejącymi stereotypami. Autorzy przewodników kreślą przede wszystkim pozytywny obraz południowego sąsiada, ale zwracają też uwagę na nieprzyjazny stosunek Czechów do Romów.
The purpose of this article was to present the image of the Czechs based on six Polish-language travel guides published by the most important travel publishers in Poland in 2004–2011. The research material consisted of texts presenting basic information included in the introductory or final parts of bedekers, without considering graphic elements. The picture was made up of character traits attributed to the Czechs, their habits were pointed out, but they also described how they spend their free time and celebrate holidays. In addition, an assessment was made of certain professional groups and an approximation of their attitude towards ethnic and sexual minorities. It turned out that the image of the Czechs is identical in the texts studied and mostly in line with existing stereotypes. The authors of the guides mainly draw a positive image of the southern neighbor, but also draw attention to the unfriendly attitude of the Czechs towards the Roma.

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 4; 523-540
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Profilowanie pojęcia suwerenności we współczesnych tygodnikach opinii
Linguistic Profiling of the Concept of Sovereignty in Contemporary Weeklies

Autorzy:

Polkowska, Laura

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1289122.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

aksjologia
językowy obraz świata
profilowanie
suwerenność
axiology
linguistic picture of the world
profiling
sovereignty

Opis:

Cel: Celem artykułu jest odtworzenie językowych profilów pojęcia suwerenności we współczesnych tygodnikach opinii. Metody badań: W tekście została wykorzystana metoda profilowania pojęciowego, wypracowana na gruncie lubelskiej szkoły etnolingwistycznej reprezentowanej przez Jerzego Bartmińskiego. Wyniki i wnioski: W polskiej przestrzeni publicznej można zaobserwować dwa osobne subdyskursy, określane w uproszczeniu mianem prawicowego i liberalnego. W ich obrębie w zupełnie odmienny sposób konceptualizowane są pojęcia o charakterze aksjologicznym. W ramach pierwszego z dwóch profilów – nazwanego izolacyjnym – suwerenność jest utożsamiana z całkowitą niezależnością państwa, której podstawę stanowi jego silna, dominująca pozycja na arenie międzynarodowej. Wartość jest traktowana jako dobro deficytowe, które może zostać urzeczywistnione wyłącznie w wyniku walki. W drugim modelu – kooperacyjnym – suwerenność jest postrzegana jako podmiotowość państwa zachowywana w obrębie zrównoważonej współpracy z innymi podmiotami oraz związana z udziałem w kolektywnym procesie decyzyjnym. Wartość poznawcza: Podjęta w tekście próba rekonstrukcji profilowania konceptu suwerenności wpisuje się w nurt badań aksjologicznych i uzupełnia je o analizę jednej z istotnych wartości społeczno-politycznych. Jak się wydaje, przyszłe definicje słownikowe leksemu suwerenność powinny uwzględniać obie perspektywy reprezentowane w publicystyce, by oddać złożoność polskiej aksjosfery.
Scientific objective: The aim of the paper is to reconstruct the linguistic profiles of the concept of sovereignty in contemporary weeklies. Research methods: The method of linguistic profiling, worked out within the Lublin Ethnolinguistic School represented by Jerzy Bartmiński, was used. Results and conclusions: In Polish public realm two different sub-discourses can be observed. They can be called right-wing and liberal. Within them, values are conceptualized in a completely different way. In the first profile—I call it the isolation profile—sovereignty is identified as the total independence of the state, which is based on its strong, dominant position in the international arena. This value is considered as a prized possession that can only be gained through a fight. In the second—cooperative—model, sovereignty is a synonym of the state subjectivity—a result of a balanced cooperation with other entities and associated with participation in collective decision-making. Cognitive value: Reconstruction of two profiles of sovereignty is part of the axiological research and enriches it with an analysis of one of the important socio-political values. It seems that the future dictionary definitions of the word sovereignty should take into account both perspectives to reflect the complexity of the Polish axiosphere.

Źródło:

Studia Medioznawcze; 2020, 3; 628-638
2451-1617

Pojawia się w:

Studia Medioznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Narracyjność językowego obrazu ludzkiej egzystencji w polskich i rosyjskich połączeniach wyrazowych zawierających czasowniki ruchu iść/идти, сhodzić/ходить (na materiale leksykograficznym)
Narrativity of the linguistic picture of human existence in Polish and Russian phrases containing the verbs of movement iść/идти, сhodzić/ходить (on lexicographic material)

Autorzy:

Zając-Haduch, Karina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1807442.pdf

Data publikacji:

2021-10-14

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

narrativity
linguistic and cultural
picture of the world
narrations about human life
Polish and Russian

Opis:

The purpose of the study is to show narrative (narration) as a category that combines individual elements of knowledge, expressed through language, and, thus, ensures the cohesion of the linguistic and cultural picture of the world. In the light of this concept, the linguistic-cultural picture of the world is understood as a dynamic, multi-layered narrative depending on the accepted points of view, intentions, approaches and methods of conceptualization, categorization and axiologization of reality adopted in this culture. This article deals with the narrative of human life, which creates the expressions in Polish and Russian that contain verbs of movement. The analysis of the chosen phrases allows us to determine how similar life experiences are perceived in both languages, as well as to what extent the cultural conditions and the genetic proximity of both languages have an influence on similarities in the image of human existence.

Źródło:

Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 2; 233-241
0081-6884

Pojawia się w:

Studia Rossica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Analiza językowa seksistowskich wypowiedzi Janusza Korwin-Mikkego
A linguistic analysis of sexist statements by Janusz Korwin-Mikke

Autorzy:

Kuros, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/460401.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

język polski
językowy obraz świata
płeć
seksizm
antyfeminizm
the Polish language
sex
antifeminism
a linguistic picture of the world

Opis:

W pracy autorka dokonała analizy językowej wybranych, seksistowskich wypowiedzi Janusza Korwin-Mikkego, które dowiodły jak stereotypowo kobiety postrzegane są przez znanego polityka. Ten konserwatywny mężczyzna traktuje stereotypy jako dowód na ostoję dobrych porządków i walczy, by kobiety nie próbowały zmieniać tego, co przez tysiące lat zapewniało powszechny ład a także szczęście płci męskiej oraz, w jego przekonaniu, żeńskiej. Istotne dla autorki wystąpienia było znaczenie tekstów antyfeministy w aspekcie pragmatyczno-semiotycznym. Autorka koncentrowała się na wyraźnie językowym aspekcie – szczegółowo omówione zostały między innymi: sentencje oraz neologizmy stosowane przez kontrowersyjnego polityka. W pracy autorka starała się udowodnić, iż Janusz Korwin-Mikke swoim językiem przede wszystkim prowokuje i upokarza przeciwną płeć.
In the following paper the author has performed a linguistic analysis of several chosen sexist remarks by Janusz Korwin-Mikke in order to prove how stereotypically women are regarded by the famous politician. This conservative man treats stereotypes as a proof of good orders and fights to prevent women from trying to change what for thousands of years has given the general order and happiness for male sex and, in his opinion, for female sex. Significant for the author’s paper has been the importance of antifeminist’s texts within pragmatic and semantic aspect. The paper has concentrated on solely the linguistic aspect - in detail there have been discussed among other things: aphorisms and neologisms which are used by the controversial politician. In the paper the author has tried to prove that J. Korwin-Mikke’s language provokes and insults the opposite sex.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2011, 1
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

МЕТАФОРИЗАЦІЯ ОБРАЗУ “Я” У ТВОРЧОСТІ БОРИСА ОЛІЙНИКА
METAPHORIZATION OF “I” IMAGE IN BORYS OLIYNYK’S POETRY

Autorzy:

Діброва, Ольга

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041773.pdf

Data publikacji:

2019-01-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

konceptualizacja
metafora
językowy obraz świata
przestrzeń artystyczna
conceptualization
metaphor
linguistic picture of the world
artistic space

Opis:

Artykuł poświęcony jest analizie metaforyzacji obrazu “Ja” w twórczości Borysa Olijnyka — przedstawiciela ukraińskiej literatury pięknej. Autorka bada metafory w tekście artystycznym, odnajdując nie tylko szczegóły kształtowania obrazów poetyckich, ale również właściwości kognitywnego stylu pisarza.
The article deals with the metaphorization of "I" image in the works of a Ukrainian poet Borys Oliynyk, the prominent representative of Ukrainian literature. The metaphors in the artistic text have been analyzed, which reveal not only the specifi city of the formation of the verbal poetic images, but ultimately — the peculiarities of the cognitive style of the writer.

Źródło:

Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 37-43
2300-4754

Pojawia się w:

Studia Ukrainica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Grzech gniewu przez pryzmat gwary miejskiej Poznania
The sin of anger trough the prism of Poznań urban dialect

Autorzy:

Piotrowicz, Anna
Witaszek-Samborska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497088.pdf

Data publikacji:

2016-05-23

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

grzech
gniew
gwara miejska
językowy obraz świata
sin
anger
urban dialect
linguistic picture of the world

Opis:

The theme of the article are lexical (vocabulary and phraseology) parameters for the sin of anger in Poznań urban dialect. Anger is a sin most (in comparison with other sins) represented at the lexical level of this dialect (159 units). The authors suggest linguistic picture of the manifestations of this sin in two different areas – physical (physical aggression) and psychological (verbal aggression). The analyzed vocabulary, most strongly marked expressively, mainly refers to the anger that is directed at the person (less for situations almost never on objects). This is consistent with the theological perspective on sin in terms of personalistic – as the guilt of the person over another person.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2016, 1(13); 161-171
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Wspomnienie młodości. O znaczeniu przysłowia „Przypomniała baba dziewic wieczór” w utworach Elizy Orzeszkowej
The memory of the youth. On the meanings of the proverb ‘the old woman recalled the evening of the virgins’ in Eliza Orzeszkowa’s works

Autorzy:

Kaczor, Monika
Narolska, Aneta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1400603.pdf

Data publikacji:

2015-12-16

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

Orzeszkowa
proverb
linguistic picture of the world
evaluation
the youth
the old age
Eliza Orzeszkowa
przysłowie
językowy obraz świata
wartościowanie
młodość
starość

Opis:

Przedmiotem artykułu jest językowo-historycznoliteracka analiza przysłowia „Przypomniała sobie baba dziewic wieczór”, zawartego w utworach Elizy Orzeszkowej. Część pierwsza pracy poświęcona jest językowej analizie przysłowia. Analiza potwierdza, iż służy ono wyrażaniu emocji związanych z upływem życia. Leksyka i frazeologia związana z młodością, przemijaniem i starością staje się wykładnikiem ogólnej prawdy o istocie ludzkiej egzystencji, samo zaś przysłowie traktować należy jako wyraz doświadczenia przemijania, odbijającego odwieczną i nieskończoną ludzką tęsknotę za szczęściem. W części drugiej pracy analizie poddane zostały funkcje przysłowia w wybranych utworach Elizy Orzeszkowej: Nizinach, Nad Niemnem i Pannie Róży. Na ich podstawie można wnioskować o dokonującym się w twórczości pisarki procesie uniwersalizacji wyrażenia. Czerpiąc przysłowie z białoruskiego folkloru, autorka z biegiem czasu odrywa je od pierwotnego kontekstu, nadając uogólnione znaczenie.
The subject of the article is a linguistic and literary historical analysis of the proverb ‘The old woman recalled the evening of the virgins’ included in Eliza Orzeszkowa’s writings. The first part of the work is devoted to linguistic analysis of the abovementioned proverb. The analysis confirms that its main goal is an expression of emotions associated with awareness of passing of life. Lexis and phraseology connected with youth, passing away of the time and the old age become the exponent of general truth on the essence of human existence, and the proverb itself should be treated as the expression of passing away experience that reflects eternal and infinite human longing for happiness. In the second part of the paper the analysis undertakes features and functions of the proverb in Eliza Orzeszkowa’s selected works: Lowlands [Niziny], By the Niemen [Nad Niemnem] and Mary Rose [Panna Róża]. On their basis one may infer the process of universalisation of the studied proverb within the works of the authoress. The writer draws the proverb from Belarusian folk, and as the time went by, separated its meaning from the original context, giving the saying universal meaning.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 173-185
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Nominacja a językowy obraz roślin w dziewiętnastowiecznych słowniczkach gwarowych
Nomination and the Linguistic Picture of Plants in the 19th-Century Dialectal Dictionaries

Autorzy:

Kuryłowicz, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1953536.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

nominacja
językowy obraz świata
gwara
XIX wiek
nomination
linguistic picture of the world
dialect
19th century

Opis:

The paper discusses the names of plants from two 19th-century dialectal dictionaries: Z. Gloger’s Dictionary of the Folk Dialect in the Tykocin Region and A. Osipowicz’s Dictionary of Augustów Dialect, reconstructed on the basis of the contents of J. Karłowicz’s Dictionary of Polish Dialects. The paper sought to show how the world of plants fixed in names was perceived and understood. It resulted from the analysis of the material that the basis for botanical vocabulary, contained in the two dictionaries, was the outward appearance of plants perceived by the senses, especially the sense of sight. This manner of perceiving the surrounding reality is in accord with the naive knowledge about the world.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 6; 45-56
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Sprawiedliwość zastępcza czy amber-sprawiedliwość? Zagadnienia etyki społecznej w polskiej prasie
Replacement justice or amber-justice? Issues of social ethics in polish press.

Autorzy:

Kaczor, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/447764.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

językowy obraz świata
prasa polska
etyka społeczna
a linguistic picture of the world
Polish press
social ethics

Opis:

Artykuł dotyczy kwestii językowego obrazu świata, z którym mamy do czynienia w tekstach prasowych. Autorka szuka odpowiedzi na pytanie, za pomocą jakich środków retorycznych i stylistycznych opisuje się zagadnienia związane z etyką społeczną. Analiza konkretnych wypowiedzi prasowych poprzedzona została prezentacją pojęć teoretycznych z zakresu językoznawstwa.
The article focuses on a linguistic picture of the world with which we are dealing in Polish press. The author tries to find an answer for a question: how the issues related to social ethics are described. How rhetorical and stylistic means are used in this process. The analysis of specific press statement was preceded by a presentation of theoretical concepts in linguistics.

Źródło:

Studia Socialia Cracoviensia; 2013, 1(8); 151-157
2080-6604

Pojawia się w:

Studia Socialia Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna – miejsce fitonimów w językowym obrazie świata użytkowników gwar (na Kujawach i poza nimi)
Where mullein grows is where a portionless maid lives – phytonyms in the linguistic picture of the world painted by dialect users (in Kujawy region and apart from them)

Autorzy:

Wierzbicka, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594049.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

nazwy roślin w gwarach
językowy obraz świata
obrzędy
dialectical plant names
linguistic picture of the world
rites

Opis:

Ludzie mieszkający na wsi mieli zawsze szczególny i bardzo bliski kontakt z przyrodą. Ich życie, podporządkowane siłom i prawom natury, przebiegało według określonego rytmu pór roku i wiążących się z nimi obowiązków, zwyczajów, obrzędów oraz wierzeń (zarówno chrześcijańskich, jak i pogańskich), co znajdywało odzwierciedlenie w języku. Artykuł jest próbą ukazania funkcjonowania gwarowych nazw roślin w świadomości mieszkańców wsi. Fitonimy gwarowe odzwierciedlają bowiem subiektywny stosunek nadawcy do rzeczywistości oraz ukazują utrwalone w świadomości zbiorowej struktury poznawcze i pojęciowe.
Most countrymen and countrywomen have always lived particularly close to nature. They obey the laws of nature, their life has been subordinated to the sequence of seasons and related chores, customs, rituals, and beliefs (both Christian and pagan). All of these practices find their reflection in language. The author attempts to depict the ways in which dialectl plant names function and how dialect users comprehend them as dialect phytonyms which carry the user’s subjective attitude to reality and reflect the conceptual and cognitive structures fixed in the collective consciousness.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 229-243
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Obraz sacrum w utworach śpiewanych młodzieży na Zaolziu. Na przykładzie obrazu Boga, Jezusa, Maryi i postawy człowieka wobec świętości
The Image of the Sacred in the Songs of Young People in Zaolzie

Autorzy:

Kolberová, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192986.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

językowy obraz świata
utwory śpiewane
sacrum
Zaolzie
młodzież
linguistic picture of the world
songs
the sacred
Zaolzie region
young people

Opis:

Tematem niniejszych rozważań stały się teksty utworów śpiewanych przez katolicką młodzież zaolziańską, a ściślej wyłaniający się z nich obraz sacrum (ściślej Boga, Jezusa, Maryi i postawy człowieka wobec świętości), jaki przedstawia się on młodemu człowiekowi terenów granicznych. Metoda badawcza wykorzystana do analiz zgromadzonego materiału opiera się na założeniach językowego obrazu świata. Obraz sacrum w polskich i czeskich utworach śpiewanych przez młodzież na Zaolziu zawiera ogólnie znany obraz Boga, Jezusa, Maryi. Bóg jest przed wszystkim dobry, wszechmogący, zgładza grzech, jest nieskończony, jest dla człowieka ojcem, opiekunem, a człowiek winien go wielbić jako stwórcę. Podobnie Jezus jest miłosierny i to poprzez niego prowadzi droga do Boga i zbawienia. Natomiast Maryja jest wielbiona przede wszystkim jako Matka Jezusa i Matka nas, ludzi. Ten ogólnie znany obraz sacrum dzięki pieśniom jest powtarzany i utrwalany. Teksty polskie i czeskie są do siebie zasadniczo podobne w ogólnym przedstawianiu sacrum, jego obrazie, jednak możemy zauważyć pewne różnice kulturowe, np. odwołania do Maryi jako Królowej Polski i ogólnie mocniej zarysowany obraz Maryi w polskich tekstach.
The subject of the present paper are the lyrics of the songs sung by Catholic youth from Zaolzie or, more precisely, the emerging image of the sacred (God, Jesus, Mary and man's attitude towards the sacred), which is presented to young people in borderland areas. The research method used to analyse the collected material is based on the methodology of the linguistic picture of the world. The image of the sacred in Polish and Czech songs in Zaolzie contains the generally known image of God, Jesus and Mary. God is above all good, almighty, eliminates sins, is infinite, is a father and guardian for man, and man should love him as the Creator. Similarly, Jesus is merciful and through him leads the way to God and salvation. Mary, on the other hand, is worshipped primarily as the Mother of Jesus and Mother of us, people. This generally known image of the sacred is repeated and consolidated thanks to the songs. Polish and Czech texts do not differ significantly from each other in the general presentation of the sacred and its image, but we can notice some differences, such as references to Mary as the Queen of Poland, and the generally stronger picture of Mary in Polish texts.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2020, 5, 2; 100-113
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Восприятие мира поляками и русскими в свете показаний ядра языкового сознания (на материале ассоциативных словарей)

Autorzy:

Родзевич [Rodziewicz], Барбара [Barbara]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678716.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

linguistic picture of the world
free word association test
verbal associative network
Polish associative dictionary
Russian associative dictionary

Opis:

Perception of the world by Poles and Russians as demonstrated by indications of the core of language consciousness (on the material of associative dictionaries)The paper addresses from a psycholinguistic perspective the issue of the linguistic picture of the world of Poles and Russians. The author performs an analysis of the reversed Polish and Russian associative dictionaries that form the so-called cores of language consciousness. Postrzeganie świata wśród Polaków i Rosjan w świetle wskazań jądra świadomości językowej (na materiale słowników asocjacyjnych)W artykule badana jest z perspektywy psycholingwistycznej kwestia językowego obrazu świata Polaków i Rosjan. Autorka dokonuje analizy odwróconych słowników asocjacyjnych języków polskiego i rosyjskiego, stanowiących tak zwane jądra świadomości językowej. 

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Мовна картина світу в діахронії та історична лексикографія: кілька точок перетину
Językowy obraz świata w diachronii i leksykografia historyczna: kilka punktów stycznych
The Linguistic Picture of the World in Diachrony and Historical Lexicography: Several Crossing Points

Autorzy:

Bahniuk, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1831391.pdf

Data publikacji:

2020-11-26

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

językowy obraz świata
historyczna kognitywistyka
historyczna leksykografia
leksykon epoki
linguistic picture of the world
historical cognitive linguistics
historical lexicography
lexicon of the epoch

Opis:

W artykule zostały przedstawione teoretyczne problemy rekonstrukcji językowego obrazu świata i ich związki z praktycznymi aspektami leksykografii historycznej. Autorka koncentruje uwagę przede wszystkim na okresie XVI wieku i I połowy XVII wieku, którego leksykograficzne opracowanie powstaje w lwowskim ośrodku naukowym, w Zakładzie Języka Ukraińskiego Instytutu Ukrainistyki  im. I. Krypjakewycza Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Badanie językowego obrazu świata Ukraińców w diachronii umożliwi zidentyfikowanie specyfiki światopoglądu oraz głównych pojęć mentalności narodowej; uwydatni zjawisko synkretyzmu semantycznego i wyznaczy modele rozwoju znaczeń leksykalnych; pozwoli prześledzić, w jaki sposób w języku odzwierciedla się ewolucja postrzegania czasu, przestrzeni, wartości itp. Wszystko to przyczyni się do uzyskania pełnego i miarodajnego opisu leksykograficznego słownictwa określonego okresu historycznego.
The article considers the theoretical basis of reconstruction of the linguistic picture of the world in their connection with the practical aspects of historical lexicography. The author focuses on the period of the 16th – first half of the 17th century, the lexicographic processing of which continues in Lviv scientific center – Ukrainian Language Department, Ivan Krypiakevych Institute of Ukrainian Studies National Academy of Science of Ukraine. The study of the linguistic picture of the world of Ukrainians in diachrony will make it possible to identify the peculiarities of worldview, the main conceptual forms of national mentality; emphasizes the phenomenon of semantic syncretism and outlines models of development of lexical meanings; will make it possible to trace how the evolution of perception of time, space, values, etc. Was reflected in language. The combination of these factors will contribute to a complete and high-quality lexicographic description of the lexicon of a particular historical period.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 7-30
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Kreatywność językowa współczesnego ewangelizatora
Language creativity of a contemporary evangelizer

Autorzy:

Gaweł, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/554204.pdf

Data publikacji:

2017-12-01

Wydawca:

Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów

Tematy:

językowy obraz świata
kreatywność
kreatywność językowa
środki językowe
ewangelizator
Linguistic Picture of the World
creativity
creativity of language
evangelizer

Opis:

Artykuł podejmuje temat kreatywności językowej współczesnego ewangelizatora. W pierwszej części autorka wyjaśnia pojęcie językowego obrazu świata, odwołując się do przykładów badań językoznawczych. Wskazuje różnice w poznawaniu, interpretowaniu i nazywaniu składników rzeczywistości, wynikające z faktu, iż poszczególne języki zrodziły się na gruncie różnych kultur, a więc i innych doświadczeń określonej społeczności. W dalszej części artykułu odnosi pojęcie językowego obrazu świata do Biblii, podkreślając, że w języku Pisma Świętego również można dostrzec określony obraz rzeczywistości, który wymaga przybliżenia go wiernym, między innymi poprzez twórcze wykorzystanie języka. Następnie autorka wyjaśnia pojęcie kreatywności językowej w kontekście posługi słowa, a w części zatytułowanej Dobre praktyki przywołuje jej konkretne realizacje, zaczerpnięte między innymi z kazań, vlogów, internetowych komentarzy Pisma Świętego. W podsumowaniu autorka zachęca ewangelizatorów do korzystania z bogactwa języka w celu przyciągnięcia uwagi wiernych oraz przybliżenia im słowa Bożego, podkreśla również, że każda wypowiedź ewangelizatora jest nie tylko sposobem stworzenia relacji z wiernymi, ale także świadectwem jego własnego obrazu świata.
The article discusses the problem of linguistic creativity of the contemporary evangelizer. In the first section, by referring to examples of linguistic research, the author explains the concept of Linguistic Picture of the World. The author indicates the differences in cognition, interpretation and terming the components of reality, which are result of the fact that the individual languages originate from different cultures and thus, from different experiences of a particular communities. In the next part of the article, the concept of the Linguistic Picture of the World is related to the Bible. In particular, it is emphasized that definite picture of reality can be perceived in the language of the Bible. This image has to be clarified to the congregation. Next, the author explains the notion of linguistic creativity in the context of preaching, and in the section entitled Good Practices she invokes concrete realizations taken, inter alia, from sermons, vlogs or Internet commentaries. In the summary, the author encourages evangelizers to use the wealth of linguistic means to attract the attention of the faithful and to familiarize them with the Word of God. What is more, she draws the reader’s attention to the fact that every statement of the evangelizer is not only a way to establish relationships with the faithful, but also a testimony of his own vision of the world.

Źródło:

Sympozjum; 2017, 2(33); 45-60
2543-5442

Pojawia się w:

Sympozjum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

„Boże, nie dajże mnie w starości na sieroctwo i nędzę, bez wyręki”. Językowa kreacja ojca (Szymona Porębskiego) z powieści Matka Ignacego Maciejowskiego – Sewera
Linguistic creation of father (Szymon Porębski) from Ignacy Maciejowski-Sewer’s novel Matka [Mother]

Autorzy:

Rutkowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1333924.pdf

Data publikacji:

2020-12

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

linguistic creation
linguistic picture of the world
Ignacy Sewer-Maciejowski
creation of father
językowa kreacja
językowy obraz świata
Ignacy Maciejowski – Sewer
kreacja ojca

Opis:

Ignacy Maciejowski’s novel Matka features the character of Szymon Porębski – Magda’s father and Antek and Władek’s father. The creation of the character relies mainly on the distinct personal characteristics of Sewer’s protagonist. Szymon Porębski’s major traits include stubbornness, relentlessness, firmness, industriousness, thrift, consistency and respect towards his what matters the most – his fatherland, family, home, farm and work. The creation of the character is reinforced by the structure of his utterances.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2020, 1/2(21/22); 59-67
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Cierpienie wdowy – językowy obraz cierpienia po stracie męża w poezji Haliny Poświatowskiej
The suffering of a widow – the linguistic picture of suffering after losing a husband in the poetic works by Halina Poświatowska

Autorzy:

Antczak-Sokołowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/626641.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny

Tematy:

wdowa
cierpienie
językowy obraz
teksty poetyckie
analiza
językowy obraz świata
językowa interpretacja
sposoby
a widow
suffering
the linguistic picture
poetic texts
The analysis
liguistic perception of the world
linguistic ways to interprete
ways

Opis:

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania, jakie zabiegi językowe zastosowała Halina Poświatowska w swej poezji, aby opowiedzieć o stracie męża czy o wdowieństwie, jak pojęcie cierpienia (w zawężonym aspekcie) realizuje się w jej twórczości. Analizie zostały poddane teksty poetyckie, dobrane według klucza biograficznego i tematycznego. Odwołano się w niej do szeroko rozumianej koncepcji językowego obrazu świata. W podsumowaniu wymieniono podstawowe sposoby językowej interpretacji doświadczenia cierpienia po stracie męża, jakimi są: metafora, specyficzne użycie schematów składniowych, odwoływanie się do szablonów językowych i potocznych wyobrażeń przeżyć wdowy, jak i wykorzystanie rozmaitych konotacji znaczeniowych kolorów.
The article seeks to identify the linguistic means employed in Halina Poświatowska’s poetry in telling about the loss of her husband and of widowhood, and to investigate how the notion of suffering (in a narrower sense) is realized in her creation. Analized are poetic texts selected by the biographic and the topical keys. The analysis refers to a broadly understood idea of liguistic perception of the world. The article is recapitulated by the listing of essential linguistic ways to interprete suffering, such as metaphor, specific syntactic schema, reference to language patterns and to common conceptions of widow’s experience, as well as application of various connotations of colours.

Źródło:

Język - Szkoła - Religia; 2014, 9, 1; 107-121
2080-3400

Pojawia się w:

Język - Szkoła - Religia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

El problema del género gramatical en la traducción: un estudio comparativo de dos traducciones del Romance de la luna, luna de Federico García Lorca (1928) al polaco
The Problem of Grammatical Gender in Translation: A Comparative Study of Two Polish Translations of Romance de la luna, luna by Federico García Lorca (1928)

Autorzy:

Jamka, Anna
Castellano Martínez, José María
Nalewajko, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/chapters/1032372.pdf

Data publikacji:

2020-07-09

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

traducción poética
imagen/visión lingüística del mundo
luna
lingüística cognitiva
Federico Garcia Lorca
translation of poetry
linguistic worldview/linguistic picture of the world
cognitive linguistics

Opis:

La luna, el símbolo de la muerte en la poesía lorquiana, en el Romance de la luna, luna se convierte en una mujer encantadora que pretende seducir al niño con fin de raptarlo (Arango 1995: 60). Es una imagen consistente para cada hispanohablante dado el género gramatical femenino de la voz “luna” y el hecho de que en la cultura de habla hispana la muerte es normalmente personificada como mujer (Guthke 1999: 7). No obstante, ¿qué ocurre al traducir el poema a un idioma en el que el equivalente del vocablo “luna” y las asociaciones que provoca vienen a ser de género (gramatical) masculino? El presente trabajo tiene como objetivo estudiar dos traducciones más recientes del romance lorquiano al polaco –Romanca o lunie, lunie de Leszek Engelking (2017) y Romanca o księżycu, księżycu de Jacek Lyszczyna (2017)– haciendo hincapié en el problema del género gramatical en la traducción de la voz “luna”. El punto de partida para la autora será la tesis de que la traducción poética viene a ser una reconstrucción de la visión/imagen lingüística del mundo (językowy obraz świata, linguistic image of the world/worldview) no estándar que, a su vez, surge de la visión/imagen lingüística del mundo estándar, es decir, de la interpretación del mundo común en una lengua y cultura determinadas (Gicala 2018).
In Romance de la luna, luna the moon, a symbol of death in Lorca’s poetry, is portrayed as a charming woman who tries to seduce a boy in order to kidnap him (Arango 1995: 60). Given the feminine grammatical gender of the lexeme luna and the fact that in the Spanish and Latin American culture death is usually personified as a woman (Guthke 1999: 7), such image does not seem strange or unusual to the Spanish speakers. However, what will happen if we translate the poem into a language in which the equivalent of the word luna is of the masculine grammatical gender? The paper aims to examine two most recent Polish translations of García Lorca’s romance – Romanca o lunie, lunie by Leszek Engelking (2017) and Romanca o księżycu, księżycu by Jacek Lyszczyna (2017) – with a particular focus on the problem of grammatical gender in translation of the lexeme luna. The starting point for the author will be a thesis that any literary translation is a reconstruction of a non-standard linguistic picture of the world/linguistic worldview (językowy obraz świata) which, in turn, arises from a standard linguistic worldview embedded in each language, i.e., from the interpretation of the world in given language and culture shared by its speakers (Gicala 2018).

Źródło:

La traducción literaria en el contexto de las lenguas ibéricas; 249-268
9788323542841

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

K metaforám v Babičce po pitvě z hlediska kognitivní lingvistiky

Autorzy:

Zábranský, Lukáš

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/777016.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

cognitive linguistics
linguistic picture of the world
metaphors
Czech Literature of the 19th and 20 century
Božena Němcová
Karel Hynek
parody
Babička po pitvě

Opis:

The author examined metaphorical concepts in this Czech parody of the famous work by Božena Němcová (The Grandmother). Based on excerpts, an analysis of metaphorical concepts was conducted. Whenever possible, the author took etymology into account during the research. „Babička po pitvě” (BPP) is a parody, as indicated already by its very title. Assurance comes with the finding of a mirrored condensed morphology of BPP with respect to the original. Both BPP and The Grandmother contain 18 chapters and four identical plot lines. To parody the original, Hynek uses formal sentence structures, simple syntax prevails, often exacerbated to the extreme, thus giving a simplified and scholarly limited impression. The characters in BPP are exposed as: ethnocentric, naive, limited, religious, belonging to a foreign language affiliation, vulgar, capricious, altruistic, sexually unsatisfied or only temporarily satisfied. The image of the world in Staré bělidlo (Old BleachingGround) is: prejudiced, superstitious, anthropocentric, subjective, superficial, limited, firmly grounded in the natural cycle and traditions associated with it. Procedures and traditional findings of cognitive linguistics/ language picture of the world have been positively verified. The morbid, Erotic, socially incorrect, cynical, dissonant as well as poetic and gentle satire of BPP thus represents an eccentric and rich foam of comedy, however, under its thick surface we find more serious content, raising social, moral and value issues; using parody, BPP thus fundamentally challenges the traditional values demonstrated in The Grandmother.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2013, 70/1; 147-166
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Cierpki smak rajskich jabłuszek. Nazwy przedmiotu w różnojęzycznych wersjach tekstu literackiego a rozbieżne interpretacje utworu
The harsh taste of heavenly apples. Subject names in multilingual versions of a literary text and divergent interpretations of the piece

Autorzy:

Dobrzyńska, Teresa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29431838.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

przekład
językowy obraz świata
konotacje
interpretacja
Vladimir Nabokov
Signs and Symbols
translation
linguistic picture of the world
connotations
interpretation

Opis:

W artykule omawiane są konsekwencje określonych językowych ujęć pewnego motywu w tekście literackim i jego przekładach. Analiza dotyczy nazw owoców pojawiających się w opowiadaniu Vladimira Nabokova pt. Signs and Symbols, które jest dostępne po polsku w dwóch wersjach: Znaki i symbole lub Sygnały i symbole. Zestawienie fragmentów tłumaczeń tego utworu z angielskim oryginałem ujawnia odmienne motywacje nazw tych samych owoców w różnych językach, a owe nazwy są nośnikami innych konotacji. Te różnice mogą stanowić podstawę rozbieżnych interpretacji utworu.
The article discusses the consequences of specific linguistic expressions of a motive in a literary text and its translations. The analysis concerns the names of fruits appearing in Vladimir Nabokov’s short story entitled Signs and Symbols, which is available in Polish in two versions: Znaki i symbole or Sygnały i symbole. The juxtaposition of the excerpts from these Polish versions with the English original reveals different motivations for the names of the same fruit in different languages, and these names carry different connotations. These differences can give rise to divergent interpretations of the work.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2023, 19; 89-108
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Współczesny stereotyp Polaka i Ukraińca w opinii studentów filologii Uniwersytetu Łódzkiego (na podstawie badań ankietowych)

Autorzy:

Fyłypec, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1042388.pdf

Data publikacji:

2020-12-23

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

stereotype of a Pole
stereotype of a Ukrainian
linguistic picture of the world
students of the Faculty of Philology
survey
stereotyp Polaka
stereotyp Ukraińca
językowy obraz świata
ankieta

Opis:

Artykuł przedstawia rekonstrukcję – na materiale 394 ankiet – współczesnych stereotypów Polaka i Ukraińca w środowisku studentów Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Zaproponowano analizę kilku punktów obszerniejszej ankiety, a mianowicie prośbę o podanie: definicji Polaka/Ukraińca; wyrażeń o tym samym odniesieniu, co Polak/Ukrainiec; cech „typowego” i „prawdziwego” Polaka/Ukraińca. Ujawniono, iż w studenckich definicjach nazwy Polak/Ukrainiec częściej stosuje się kategoryzację geograficzną, etniczną, narodowościową, natomiast rzadziej używa się językowej, etycznej, tożsamościowej. Za odpowiedniki wyrazu Polak studenci uważają leksemy Polaczek, rodak, krajan, nasz, swój i in., a zamiast słowa Ukrainiec podają nazwy: obcokrajowiec, cudzoziemiec, sąsiad, brat ze Wschodu i in. Obraz „prawdziwego” Polaka/Ukraińca jest bardziej pozytywny niż obraz „typowego” reprezentanta narodowości. Zarówno dla Polaka, jak i Ukraińca stereotypowy obraz wyłoniony z danych ankietowych jest ambiwalentny. Uwzględniono wpływ stereotypów narodowościowych na nauczanie języka polskiego jako obcego oraz możliwość zastosowania uzyskanych danych w glottodydaktyce.
The article presents a reconstruction – on a material of 394 surveys – of modern stereotypes of a Pole/Ukrainian among the students of the Faculty of Philology of the University of Lodz. An analysis of several points of more extensive questionnaire was proposed, namely: a request to provide a definition of a Pole/Ukrainian; expressions with the same reference as the Pole/Ukrainian; features of a “typical” and “real” Pole/Ukrainian. In student definitions of the name Pole/Ukrainian, geographical, ethnic, nationality categorization is more often used, while linguistic, ethical, and identity are used less often. The students consider lexeme Polachek, compatriot, countryman, ours, theirs and others, as equivalents of the word Pole and they give names instead of the word Ukrainian: foreigner, neighbour, brother from the east and others. The image of a “real” Pole/Ukrainian is more positive than the image of a “typical” representative of the nationality. Both for a Pole and a Ukrainian, the stereotypical image emerging from the survey data is ambivalent. The influence of national stereotypes on teaching Polish as a foreign language and the possibility of using the obtained data in glottodidactics were taken into account.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 111-131
0860-6587
2449-6839

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Filologia a tożsamość. Dwugłos polsko‑litewski o ks. Antonim Juszkiewiczu, twórcy słowników przekładowych
Philology and identity. The Polish-Lithuanian dialogue on father Antoni Juszkiewicz (Antanas Juška), as author of translational dictionaries

Autorzy:

Sakalauskienė, Vilija
Sawaniewska-Mochowa, Zofia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676472.pdf

Data publikacji:

2014-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Antoni Juszkiewicz/Antanas Juška
dictionary
linguistic picture of the world
lexis
translation
synonyms
dialect
Lithuanian language
regional Polish in Lithuania
identity

Opis:

The nineteenth-century lexicographical legacy of Fr. Antoni Juszkiewicz (Antanas Juška) is a common linguistic and cultural heritage of Poles and Lithuanians. The translational dictionaries, made by the bilingual author, document the spoken Lithuanian language (in dialectal and colloquial versions) and, as well, Polish regional language in the contemporary territory of Lithuania in the period of partitions of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The dictionaries are treated as important sources that provide ethnolinguistic information on two phenomena: conceptualization of the world by the two nations at the time of crystallization of the Lithuanian identity, personal vision of the world presented by the lexicographer, the priest, remaining in the situation of a cultural Polish-Lithuanian bivalence. In the mid-19th century the Antanas Juška’s idea of documenting the folk colloquial vocabulary was a new and significant phenomenon in Lithuanian lexicography. The dictionary of Lithuanian-Polish language was a matter of importance for the society. Lithuanians needed the dictionary even more than Poles did. At first the author of this dictionary dedicated his attention to the intellectuals. The brightest minds of that time were going to Polish schools, so the Polish and Lithuanian languages were always used side by side. As a lexicographer, Antanas Juška understood that not only folk colloquial language but also ethnography was an important aspect of national cultural development. For a few decades he dedicated his inexhaustible energy to recording Lithuanian words, phrases, songs and customs of the country. He was attentive to the psychological, historical and traditional aspects of the culture as well as tried to describe the way people expressed their thoughts. Anatans Juška recorded more than 30,000 words of the spoken language. The ‘Lithuanian-Polish Dictionary’ in its different editions reflects the state of Lithuanian language in the second half of the 19th century. The words in this dictionary include loanwords, vulgarities and sentences that reflect the difficult human conditions of that time. ‘The Lithuanian-Polish Dictionary’ by Antanas Juška is an important source of lexicography. The remaining manuscript and editorial processes reflect many difficulties leading to the final results. It is an important and valuable source for researching the development of Lithuanian literary writing.
XIX-wieczna spuścizna leksykograficzna ks. Antoniego Juszkiewicza (lit. Antanas Juška) stanowi wspólne dziedzictwo językowo-kulturowe Polaków i Litwinów. Układane przez dwujęzycznego autora słowniki przekładowe dokumentują litewski język mówiony (gwarowy i potoczny) i polski regionalny na Litwie w dobie rozbiorów. Traktujemy je jako ważne źródła, które dostarczają dwojakich informacji etnolingwistycznych: mówią o konceptualizacji świata przez dwa narody w momencie krystalizowania się tożsamości litewskiej, informują o indywidualnej wizji świata samego leksykografa, kapłana, pozostającego w biwalencji kulturowej polsko-litewskiej. Idea Antoniego Juszkiewicza, by gromadzić słownictwo ludowe i potoczne, była nowym, znaczącym fenomenem w litewskiej leksykografii połowy XIX w. Słownik litewsko-polski to swoiste novum dla ówczesnego społeczeństwa. Litwini potrzebowali takiego słownika bardziej niż Polacy. W pierwszym rzędzie, autor adresował ten słownik do inteligencji. Najświatlejsze umysły tego czasu uczęszczały do polskich szkół, więc języki polski i litewski egzystowały zawsze blisko siebie. Jako leksykograf, Antoni Juszkiewicz rozumiał, że nie tylko słownik języka ludowego, mówionego, ale również etnografia przyczynia się do rozwoju kultury narodowej. Przez kilka dziesięcioleci swą niewyczerpaną energię poświęcał zapisywaniu litewskich słów, wyrażeń, pieśni i zwyczajów ludowych. Podczas zbierania materiału zwracał baczną uwagę na aspekty psychologiczne, historyczne, tradycje kulturowe, a także na sposób, w jaki ludzie wyrażają swoje myśli, jak kategoryzują świat. Antoni Juszkiewicz zgromadził ponad 30 tys. słów z języka mówionego. Słownik odzwierciedla stan języka litewskiego w drugiej połowie XIX w. W zasobie leksykalnym litewskim znalazły się zapożyczenia, wyrazy pospolite i sentencje odzwierciedlające trudne warunki życia w tym okresie, gdy Litwa pozostawała pod władzą carów. Słownik Antoniego Juszkiewicza jest ważnym źródłem leksykograficznym, choć ciągle pod względem naukowym i poznawczym niedocenionym. Proces przygotowywania rękopisów do druku przez wielu redaktorów był bardzo żmudny i nie doprowadził do wydania całości zbioru. Jest to jednak wciąż ważne i wartościowe źródło do badania rozwoju języka litewskiego.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 108-125
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Ключове слово як національно- культурний мовний компонент: лінгвокогнітивний вимір
Keyword as a national-cultural linguistic component: the linguo-cognitive dimension

Autorzy:

Havrylenko-Rusak, Vitaliia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32083734.pdf

Data publikacji:

2023-12-18

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

ключове слово
текст
національно-культурний мовний компонент
образ
концепт
мовна картина світу
keyword
text
national-cultural linguistic component
image
concept
linguistic picture of the world

Opis:

Стаття присвячена проблемі визначення функційно-семантичної кваліфікації ключового слова як національно-культурного мовного компонента. Визначено, що в художніх текстах реалізуються ознакові параметри національно-культурних компонентів через словесне оточення із включенням ключових слів. Підкреслено, що в системі Автор-Текст-Читач мовно-культурні, ментальні ознаки є визначальним чинником поетичної системи мовомислення. Доведено, що ключові слова, що містять у своєму смислі національно-культурний компонент, кристалізують у собі сенси, закладені авторськими інтенціями, узагальнюючи смислові й образотвірні категорії. Відзначено, що вивчення функційності ключових слів як національно-культурного мовного компоненту, спрямувань їхнього лінгвокогнітивного впливу на передтекст, післятекст, підтекст художнього твору входить до актуальних парадигм текстотворення, що потребує подальшого мовностилістичного аналізу та інтерпретації. Визначено закономірності використання ключових слів із національно-культурним мовним компонентом у художніх текстах сучасних українських письменників.
The article is devoted to the problem of determining the functional-semantic qualification of a key word as a national-cultural linguistic component. It was determined that the characteristic features of the national-cultural components are realized in the artistic texts through the verbal environment with the inclusion of key words. It is emphasized that in the Author-Text-Reader system, linguistic, cultural, and mental features are a determining factor of the poetic system of linguistic thinking. It has been proved that key words containing a national-cultural component in their meaning clarify the meanings laid down by the author's intentions, generalizing semantic and pictorial categories. It is observed that the study of the functionality of key words as national-cultural linguistic components, the directions of their linguistic-cognitive influence on the pretext, posttext, and subtext of an artistic work is part of the current paradigms of text creation, which requires further linguistic and stylistic analysis and interpretation. The regularities of the use of keywords with a national-cultural linguistic component in the artistic texts of contemporary Ukrainian writers have been determined.

Źródło:

Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 11-21
2299-7237

Pojawia się w:

Studia Ucrainica Varsoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Miłość w włosko-polskiej konfrontacji językowej na podstawie ekwiwalencji przysłów
Love in Italian-Polish linguistic confrontation on the basis of equivalent proverbs

Autorzy:

Wismont, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/683833.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

przysłowie
język polski
język włoski
miłość
językowy obraz świata
jednoznaczność
proverb
Polish language
Italian language
love
linguistic picture of the world
equivalence

Opis:

The article takes on the subject of linguistic picture of the world concerning the love and equivalent proverbs in Italian and Polish languages. The analysis of lexicographical materials demonstrates identical perception of this feeling, confluences within syntax of equivalents (despite the affiliation to different groups of languages) and, several times, common origin of proverbs in either language. This provenance oscillates around Latin. All of this tangential points undoubtedly are result of common, European cultural heritage.
-

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 1; 129-142
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Konceptualizacja śmiechu w językowym obrazie świata Nadieżdy Teffi (na materiale prozy wspomnieniowej)
The Conceptualisation of Laughter in the Language of the World of Nadezhda Teffi (Based on Material from Her Prose Memoirs)

Autorzy:

Ndiaye, Iwona Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1754291.pdf

Data publikacji:

2021-08-11

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Nadieżda Teffi
koncept ŚMIECH
językowy obraz świata
proza wspomnieniowa
rosyjska literatura emigracyjna
Nadezhda Teffi
the concept of Laughter
linguistic picture of the world
prose memoir
Russian émigré literature

Opis:

W centrum uwagi badawczej Autorki pozostaje koncept смех w rosyjskiej literaturze emigracyjnej. Celem artykułu jest analiza danego konceptu w prozie wspomnieniowej Nadieżdy Teffi, pisarki pierwszej fali emigracji rosyjskiej. Przedmiot niniejszej analizy stanowi leksyka wyekscerpowana z tomów Wspomnienia (1933) oraz Moja kronika (2015). Analiza została ukierunkowana na wyodrębnienie semantycznej struktury konceptu oraz sposobów jego lingwistycznego wyrażenia w tekście literackim. W procesie analizy odwołaliśmy się do metodologii zaproponowanej przez Josifa Sternina, co pozwoliło wyróżnić w strukturze konceptów różnorodne jednostki mentalne autorskiego obrazu świata, werbalizowane w tekstach literackich (sensy i wyobrażenia obiektywne oraz indywidualno-autorskie). Ponadto w badaniu wykorzystano metodę opisową oraz analizę funkcjonalno-stylistyczną. Na podstawie przeprowadzonej analizy lingwistycznej możemy wnioskować, że koncept смех jest szeroko reprezentowany w prozie wspomnieniowej Teffi. Indywidualno-autorskie znaczenia reprezentujące peryferie analizowanego konceptu mają różną konotację. Uczucia i emocje wyrażane za pomocą śmiechu w świecie przedstawionym są zarówno pozytywne, negatywne, jak i neutralne. Częstotliwości użycia jednostek leksykalnych oraz różnorodność ich aktualizacji świadczą o tym, że koncept СМЕХ zajmuje ważne miejsce w językowym obrazie świata Teffi.
The focus of this research is the concept of Laughter in Russian émigré literature. The particular aim of this article is to analyse this concept in the memoirs of Nadezhda Teffi, one of the writers from the first wave of Russian emigration. The subject of this analysis is the lexis taken from the volumes Memoirs (1933) and My Chronicle (2015). The analysis focuses on distinguishing the semantic structure of the concept of Laughter, and the ways of its linguistic expression in the literary text. During the process of analysis, we refer to the methodology proposed by Josif Sternin which made it possible to distinguish, in the structure of concepts, various mental units of the author’s image of the world as verbalised in literary texts (objective and individual-author meanings and images). Moreover, this study uses a descriptive method and a functional and stylistic analysis. Based on the linguistic analysis carried out, we conclude that the concept of Laughter is widely represented in Teffi’s memoirs. The individual-author’s meanings representing the periphery of the concept analysed have a different connotation. The feelings and emotions expressed through laughter in the depicted world are positive, negative and neutral. The frequency of use of the lexical units, and the variety of their updating, prove that the concept of Laughter has an important place in Teffi’s linguistic worldview.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 7; 221-243
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Inwektywa jest kobietą. Socjolingwistyczne determinanty inwektywizacji języka na przykładzie haseł protestowych ze Strajku Kobiet 2020
Invective is a woman. Sociolinguistic determinants of verbal aggressiveness on protest signs from the 2020 Women’s Strike protests in Poland

Autorzy:

Klyus, Julia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127836.pdf

Data publikacji:

2022-02-03

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

inwektywy
hasła protestowe
Strajk Kobiet
językowy obraz świata
pola semantyczne
invectives
protest signs
Women’s Strike
linguistic picture of the world
semantic fields

Opis:

Artykuł stanowi zarys socjolingwistycznych, kulturowych i językowych uwarunkowań, które wpływają na potocyzację i inwektywizację współczesnej polszczyzny. Jako materiał analityczny przedstawiono w nim wybrane hasła protestowe ze Strajku Kobiet 2020. Rozpatrzono 37 haseł protestowych o wydźwięku inwektywnym odnoszących się znaczeniowo do konkretnych osób i organizacji. Do przeprowadzenia analizy zastosowano metodę pól semantycznych. Na podstawie konotowanych przez znaczenie cech analizowanych wyrażeń wyróżniono 13 mikropól semantycznych. Badany materiał przeanalizowano także pod kątem funkcji wykładników pełnionej przez wybrane hasła funkcji ludycznej.
The article provides an outline of the sociolinguistic, cultural and linguistic determinants of the use of colloquialisms in the modern Polish language. 37 protest signs from the 2020 Women’s Strike in Poland with an invective meaning semantically related to specific people and organizations were analyzed. In order to analyze the similarities and differences between the presented examples, the semantic field method was used. Based on the specific characteristics of the analyzed expressions, 13 semantic microfields were distinguished. The innovativeness of the study consists in looking at the invective not only as an example of using verbal aggressiveness, but also as a peculiar wordplay which, paradoxically, may facilitate communication and relieve tension.

Źródło:

Językoznawstwo; 2021, 15; 259-269
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Językowy obraz deszczu we frazeologii polskiej i chińskiej – analiza porównawcza
The linguistic image of rain in Polish and Chinese phraseology - a comparative analysis

Autorzy:

Sroka, Anna
Nowicka, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38081814.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

językowy obraz świata
frazeologia
leksykografia
język chiński
język polski
chengyu
deszcz
linguistic picture of the world
phraseology
lexicography
Mandarin Chinese
Polish
rain

Opis:

Celem artykułu jest porównanie językowych obrazów deszczu występujących we frazeologii polskiej i chińskiej, ukazanie ich podobieństw i rozbieżności oraz przedstawienie wartościowania samego elementu deszczu. Praca stanowi również próbę odnalezienia przyczyn różnic w wykreowanych przez Polaków i Chińczyków w językowych interpretacjach rzeczywistości. Do analizy semantyczno-leksykalnej i komparatystycznej wykorzystane zostały założenia oraz narzędzia JOS, dzięki którym możliwe jest niepowierzchowne poznanie i zrozumienie kultury utrwalonej w języku danych narodów. W badaniu wykorzystane zostały dane leksykograficzne wyekscerpowane z polskich i chińskich słowników jednojęzycznych (ogólnych i frazeologicznych) oraz chińsko-angielskich słowników dwujęzycznych. Analiza wykazała między innymi, że obrazy te mają wspólne cechy wynikające z kwestii fizycznych, jak również z komunikatywnej funkcji języka. Rozbieżności są jednak bardziej uwidocznione, a językowe obrazy deszczu specyficzne dla języka polskiego i chińskiego uwydatniają różnice w postrzeganiu rzeczywistości przez użytkowników tych języków.
The aim of this article is to compare the linguistic pictures of rain in Polish and Chinese phraseology, to show their similarities and divergences, and to present the valuation of the ‘rain’ element itself. The study also attempts to find the reasons for the differences existing in linguistic interpretations of reality created by Polish and Chinese people. The semantic-lexical and comparative analysis was carried out using the theory and tools of the linguistic picture of the world, which makes it possible to learn and understand non-superficially the culture preserved in the language of given nations. The research includes the lexicographic data extracted from Polish and Chinese monolingual dictionaries (general and phraseological) and from Chinese-English bilingual dictionaries. The analysis showed, inter alia, that the reconstructed worldviews share common features resulting from both the physical characteristics of rain and the communicative function of language. The discrepancies are, however, more visible, and the linguistic pictures specific to Polish and Chinese highlight the differences in the perception of reality by the users of these languages.

Źródło:

Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 161-178
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

On the Notion of Linguistic Thinking in the Works of Baudouin de Courtenay
O pojęciu myślenie językowe w pracach Baudouina de Courtenay

Autorzy:

Duda, Henryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1945537.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

“linguistics thinking”
psychologism in linguistics
linguistics in Poland
linguistic picture of the world
„myślenie lingwistyczne”
psychologizm w językoznawstwie
językoznawstwo w Polsce
językowy obraz świata

Opis:

W artykule omówiono pojęcie myślenie językowe w pismach Jana Niecisława Baudouina de Courtenay (1845-1929). Podstawą materiałową pracy były wybrane prace badacza, w większości wydane w Pismach wybranych (t. I-VI, Warszawa 1974-1983), przede wszystkim Charakterystyka psychologiczna języka polskiego (1915). Dotychczas przyjmowano, że pojęcie myślenie językowe jest niejasne, bądź – z innej perspektywy – że odpowiadający mu termin jest „dziwaczny”. Przeprowadzona analiza pokazuje, że myślenie językowe u Baudouina de Courtenay to wtłoczony w psychikę (w „duszę”) system (struktura). W innych miejscach natomiast, myślenie językowe należy pojmować jako pewien rodzaj myślenia – myślenie językowe jest tu przeciwieństwem myślenia wrażeniowego. Pisząc o wpływie myślenia językowego na myślenie, Baudouin de Courtenay głosił poglądy, które później w nauce zyskały miano hipotezy Sapira‑Wharfa. Niektóre użycia terminu myślenie językowe pokazują, że Baudouin de Courtenay może też uchodzić za prekursora badań nad tzw. językowym obrazem świata.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 6; 33-46
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

La doppia natura dell’acqua nei testi indirizzati alle donne

Autorzy:

Paliczuk, Aleksandra
Pastucha-Blin, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2083540.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

water
conceptualization
imagery in language
linguistic picture of the world
valuation
discourse online
woda
konceptualizacja
obrazowanie w języku
językowy obraz świata
wartościowanie
dyskurs internetowy

Opis:

The dual nature of water (acqua) in feminine portals – The work is an attempt to show how the concept of acqua (water) is conceptualized in Italian persuasive discourse regarding the health and beauty of modern women. The conducted research mainly based on the notion of imagery in language (Langacker) and linguistic picture of the world (Bartmiński) reveals a number of semantic and axiological aspects involved by the analyzed concept. The valuation of acqua is also noteworthy, as water functions in the linguistic system as a neutral concept, while the corpus subjected to the analysis shows that it has a double face: it is benevolent and destructive at the same time.
Praca jest próbą pokazania, w jaki sposób pojęcie acqua (woda) jest konceptualizowane we włoskim dyskursie perswazyjnym dotyczącym zdrowia i urody współczesnych kobiet. Przeprowadzone badania, oparte głównie na pojęciu obrazowania w języku (Langacker) i językowym obrazie świata (Bartmiński), ujawniają szereg aspektów semantycznych i aksjologicznych związanych z analizowanym pojęciem. Na uwagę zasługuje również wartościowanie wody, gdyż pojęcie to w języku generalnie ma neutralny charakter, natomiast w analizowanym korpusie nabiera cech zarówno negatywnych jak i pozytywnych.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 4; 610-624
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Burza we frazeologii czeskiej
Storm in the Czech phraseology

Autorzy:

Balowska, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908873.pdf

Data publikacji:

2019-05-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech phraseology
linguistic picture of the world
phraseological units with component
bouřka
blesk
hrom
vítr
frazeologia czeska
językowy obraz świata
jednostki frazeologiczne z komponentem

Opis:

Przedmiotem analizy są jednostki frazeologiczne prezentujące obraz burzy jako zjawiska meteorologicznego w języku czeskim. Przedstawione zostały frazeologizmy z nadrzędnym komponentem bouřka i komponentami blesk, hrom, vítr, określającymi zjawiska towarzyszące burzy, stanowiące równocześnie jej podstawowe oznaki utrwalone w języku. Omówione w artykule jednostki frazeologiczne służą wyrażaniu głównie negatywnego wartościowania, które wypływa z ludzkiego doświadczenia, z kontaktu z groźnymi zjawiskami przyrodniczymi. Opisują one przede wszystkim cechy fizyczne człowieka, jego zachowania, emocje oraz relacje międzyludzkie, rzadziej natomiast elementy otaczającego świata, i utrwalają takie cechy przypisywane zjawiskom burzowym, jak: ‘głośny’, ‘niespokojny’, ‘gwałtowny’, ‘gniewny’, ‘nagły’, ‘bardzo szybki’, ‘niebezpieczny’, ‘niszczący’.
The subject of the analysis of this paper are phraseological units presenting the picture of a storm as a meteorological phenomenon in the Czech language. Phraseologies with the superior component bouřka and components blesk, hrom, vítr have been presented. Those components describe phenomenons accompanying the storm. Together they are the basic symptoms of the storm recorded in the language. The phraseological units discussed in the paper are used to express mainly negative evaluation, which comes from human experience and from contact with dangerous natural phenomena. They primarily describe the physical characteristics of a human being, his behavior, emotions and interpersonal relationships, while less often the elements of the surrounding world and they maintain the following attributes of storm phenomenons: ‚loud‘, ,turbulent‘, ,violent‘, ‚angry‘, ‚sudden‘, ‚very fast‘, ‚dangerous‘, ‚destructive‘. 

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 2; 143-158
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

КОНЦЕПТ “ДУША” В АРЕАЛЬНІЙ ФРАЗЕОЛОГІЇ
KONCEPT “SOUL” IN LOCAL PHRASEOLOGICAL UNITS

Autorzy:

МАЦЮК, ЗОРЯНА
ФЕНКО, МАРІЯ

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041391.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

phraseologisms
linguistic picture of the world
concept
area
dialectal speech
symbol
psychoemotional state
frazeologizmy
językowy obraz świata
koncept
areał
mowa dialektalna
stan psychoemocjonalny

Opis:

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech współczesnej lingwistyki jest geneza i intensywny rozwój nowych obszarów językowych. Do szczególnie aktualnych kwestii należą te, które obejmują badanie konceptów. Artykuł poświęcony jest zagadnieniu refleksji w języku konceptosfery narodu i jej głównych konceptów. To warunkuje potrzebę dalszych badań nad szczegółami strukturyzacji konceptów reprezentowanych przez jednostki frazeologiczne oraz ustalenia ich wzajemnego oddziaływania. Ujawniono potencjał tworzenia treści konceptu „dusza” podczas frazeologizacji jednostek, zidentyfikowano stosunek mentalny do konceptu, zarówno w kulturze materialnej, jak i duchowej. Koncept „dusza” określa znaczną ilość informacji kulturowych i jest podstawą duchowego kodu kultury. We współczesnych koncepcjach lingwistyczno- kulturowych człowiek postrzegany jest jednocześnie jako nosiciel języka i kultury. Właśnie dlatego znaki językowe mają zdolność pełnienia funkcji znaków kultury, służąc jako środek przedstawienia podstawowych jej zasad. To potwierdza zdolność języka do reprezentowania kulturowej i narodowej tożsamości jego nosicieli.
One of the most striking features of modem linguistics is the emergence and intensive development of new linguistic areas, among which the most relevant ones are those that involve the study of concepts. The article outlines the problem of reflection in the language of the conceptual sphere of the people and its main concepts; the need for further study of the peculiarities of structuring concepts represented by phraseological units, and the establishment of their interaction with each other. The meaning-making potential of the concept “soul” in the phraseologization of structures has been outlined, mental and spiritual attitude have been revealed. Concept “soul” specifies a considerable amount of cultural information and is the basis of the spiritual code of culture. In modem linguocultural concepts, a person is studied as a native speaker of a language and a culture-bearer at the same time. That’s why linguistic signs acquire the capability to perform the function of cultural signs, serving as a source of presentation of the main cultural guidelines, which explains the capability of the language to reflect national culture mentality of its speakers.

Źródło:

Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 127-138
2300-4754

Pojawia się w:

Studia Ukrainica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Koncept SPRAVEDLNOST v českém jazykovém obrazu světa studentů bohemistiky [Pojęcie SPRAWIEDLIWOŚCI w czeskim językowym obrazie świata wśród studentów bohemistyki]
The concept SPRAVEDLNOST [JUSTICE] in Czech studies student’s linguistic picture of the world

Autorzy:

Janovec, Ladislav

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016170.pdf

Data publikacji:

2021-12-21

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

językoznawstwo kognitywne
językowy obraz świata
język czeski
skojarzenie
konotacja
kulturem
cognitive linguistics
linguistic picture of the world
Czech language
association
connotation
key word of culture

Opis:

W artykule przedstawiono wstępne wyniki przeprowadzonych wśród studentów czeskich badań ankietowych nad wycinkiem językowego obrazu świata, dotyczącym pojęcia SPRAWIEDLIWOŚĆ. Zaprezentowane analizy stanowią część szeroko zakrojonych badań tego pojęcia w języku czeskim, realizowanych w ramach projektu EUROJOS.
This text presents results of the research of the analysis of a concept SPRAVEDLNOST (JUSTICE) in Czech language students’ linguistic picture of the world, on the basis of a questionnaire survey research. These are preliminary results of broad research of this concept in Czech language, which is conducted within the EUROJOS project.

Źródło:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2021, 30; 137-148
0208-5011
2353-9577

Pojawia się w:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce