- Tytuł:
-
Cechy fonetyczne polszczyzny południowokresowej w listach metropolity kijowskiego Jana (Hioba) Boreckiego z lat 1624–1629
Phonetic features of the Polish language of the Southern Borderland in the letters by Jan (Hiob) Borecki, the metropolitan of Kiev, from the years 1624–1629 - Autorzy:
- Sicińska, Katarzyna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/594249.pdf
- Data publikacji:
- 2015
- Wydawca:
- Łódzkie Towarzystwo Naukowe
- Tematy:
-
polszczyzna XVII wieku
polszczyzna południowokresowa epistolografia
Jan Borecki
Polish language in the 17th century
the Polish of the Southern borderland
epistolography - Opis:
-
Artykuł zawiera omówienie graficzno-fonetycznych właściwości dwóch listów Jana (Hioba)
Boreckiego, prawosławnego metropolity kijowskiego w latach 1620–1631. Listy te, adresowane
do księcia Krzysztofa Radziwiłła, datowane jeden na 1624 rok, drugi na 1629 rok, zachowały
się w rękopisach, nie są jednak najprawdopodobniej autografami. Pod względem językowym
reprezentują one polszczyznę południowokresową XVII wieku, czyli historyczną odmianę regionalną
języka polskiego używaną na dawnych Kresach Południowo-Wschodnich, pozostającą
pod wpływem języka ruskiego (ukraińskiego). Analiza językowa, ograniczona do przedstawienia
kresowych regionalizmów fonetycznych, wykazała, że badane listy poświadczają szereg istotnych
cech tejże odmiany, takich jak np. przejście grupy eń w ę w pozycji przed spółgłoską szczelinową s,
wygłosowe -ć w miejscu -c, przejście ś w R przed C, zachowanie C przed samogłoskami innymi
niż i, mieszanie spółgłosek l i ł, formy z r w miejscu rz oraz formy hiperpoprawne z rz (lub rż)
zamiast r, formy z twardą grupą ke oraz ky i inne. Niektóre właściwości bardzo charakterystyczne
dla polszczyzny południowokresowej, jak np. redukcja i zwężenie samogłoski nieakcentowanej,
nie znalazły jednak w analizowanych tekstach swojego potwierdzenia.
The article includes graphical and phonetic description of two letters written by Jan (Hiob) Borecki, the Orthodox metropolitan of Kiev in the years 1620–1631. Addressed to prince Krzysztof Radziwiłł, the letters dated 1624 and 1629 were preserved as manuscripts, but probably they are not autographs. In terms oflanguage, they represent the Polish language of the Southern Borderland in the 17th century – the historical regional variety of the Polish language of former South-Eastern Borderland, influenced by the Ruthenian (Ukrainian) language. Linguistic analysis, restricted to depicting the phonetic regionalisms of the Borderland, has shown that the examined letters authenticate many significant features of the variety in question, such as for example: transition of the eń group into ę while before fricative consonant s, occurrence of the final ć in the place of c, transition of ś into R before C, the way C was used before vowels other than i, mixing of consonants l and ł, forms including r in the place of rz as well as hypercorrect forms including rz (or rż) in the place of r, forms with strong ke, ky and other groups. However, there are some features that are characteristic for the Polish language of the Southern Borderland, for example reduction and narrowing of an unstressed vowel which are not confirmed in the analysed texts. - Źródło:
-
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 199-220
0076-0390 - Pojawia się w:
- Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł