Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "the Orthodox Church" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Aktualna sytuacja prawna staroobrzędowców w Polsce
The Current Legal Status of the Communities of Old Believers in Poland
Autorzy:
Hau, Maksymilian
Rybczyńska, Oliwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189154.pdf
Data publikacji:
2023-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Second Polish Republic
freedom of religion or belief
Old Believers
Eastern Old Believers Church
Old Orthodox Church of Old Believers
Presidential Decree regulating the Eastern Old Believers Church of 1928
Religious denominations
Law on religious denominations
II Rzeczpospolita
wolność sumienia i wyznania
Staroobrzędowcy
Wschodni Kościół Staroobrzędowy
Staroprawosławna Cerkiew Staroobrzędowa
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego nie posiadającego hierarchji duchownej
Związki wyznaniowe
Prawo wyznaniowe
Opis:
The paper discusses the legal status of two communities of ‘old believers’ currently existing in Poland – Eastern Old Believers Church and Old Orthodox Church of Old Believers. The first part of the paper focuses on the controversy surrounding the Presidential Decree regulating the Eastern Old Believers Church of 1928. The widespread opinion concerning the expiry of the norms of the said decree is being challenged in this part. The second part focuses on the characteristics of the Old Orthodox Church of Old Believers, including a discussion of the case underlying the separation of the Old Orthodox Church of Old Believers from the structures of the Eastern Old Believers Church. In the last part, the position taken by the state regarding the dispute between the two mentioned religious denominations will be assessed in the perspective of the case law of the European Court of Human Rights.
Tematem artykułu jest analiza sytuacji prawnej dwóch istniejących współcześnie w Polsce wspólnot staroobrzędowców – Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego oraz Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców. Pierwsza część artykułu skupia się na kontrowersjach związanych z Rozporządzeniem Prezydenta RP z 1928 r., regulującym funkcjonowanie Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego. Podjęta zostanie krótka polemika z pojawiającymi się w doktrynie argumentami dotyczącymi wygaśnięcia norm wspomnianego rozporządzenia. W drugiej części zostanie przedstawiona charakterystyka Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców, w tym omówiona sprawa, w wyniku której Staroprawosławna Cerkiew Staroobrzędowców wyodrębniła się ze struktur Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego. W ostatniej części pozycja państwa zajęta względem sporu pomiędzy dwoma wymienionymi związkami wyznaniowymi zostanie oceniona w perspektywie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 1(71); 39-50
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cultural Security in the Context of the Analysis of the Religiosity of Belarusian Students
Культурная безопасность в контексте анализа религиозности белорусской студенческой молодежи
Autorzy:
Baretskaya, Viktoryia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24988505.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
religiosity of student youth
model of Church–State relations
cultural security
social teaching of the Russian Orthodox Church
религиозность студенческой молодежи
модель церковно-государственных отношений
социальное учение Русской Православной Церкви
культурная безопасность
Opis:
Religion can become an instrument of manipulation and destabilization in society, everything depends on people who have access to the levers of power, the position of Church hierarchs and the level of religious literacy of the population. The article is devoted to the study of the concept of the correlation of national identity and Christian universalism, as well as the model of Church–State relations in the modern social teaching of the Russian Orthodox Church, in the context of the analysis of some aspects of the religiosity of the Belarusian student youth, namely quantitative indicators of trust in the Church, attendance of divine services, and confessional affiliation.
Религия может стать инструментом манипуляции и дестабилизации в обществе, все зависит от людей, имеющих доступ к рычагам власти, позиции церковных иерархов и уровня религиозной грамотности населения. Статья посвящена исследованию концепции соотношения национальной идентичности и христианского универсализма, а также модели церковно-государственных отношений в современном социальном учении Русской Православной Церкви, в контексте анализа некоторых аспектов религиозности белорусской студенческой молодежи, а именно количественных показателей доверия к церкви, посещение богослужений и конфессиональной принадлежности.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2023, 2(37); 146-164
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Holy Rus - on Ukrainian russophilism
Święta Ruś - o ukraińskim rusofilizmie
Autorzy:
Osadczy, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311856.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Украина
Россия
Галиция
русофильство
Киев
православная Церковь
Ukraina
Rosja
Galicja
rusofilstwo
Kijów
Cerkiew prawosławna
Ukraine
Russia
Galicia
Russophilism
Kiev
the Orthodox Church
Opis:
The so-called Russophilism of Ukrainians is an important identity and geopolitical element in the context of Eastern Europe. It would be a too far-fetched simplification to explain it only by the imperial policy of Russification. The territories of modern Ukraine were the center of historical Rus. Tsarist Russia built its national mythology on the basis of its tradition. Enlightened Ruthenian or Ukrainian elites were the co-creators of this mythology. The tradition of the Orthodox Church, also known as the Ruthenian Church, bound not only because of the doctrine of faith, but also external shapes: language, common saints, common names, etc. Under Russia’s rule, Rusophilism was a kind of natural state of mind for Ukrainians. The emergence of a strong Russophile camp under the rule of Austria and Hungary testified to the deep roots of this kind of understanding of one’s own identity. Despite the fight against Russophilia in the 20th century, it remained deeply rooted in the consciousness of some of the inhabitants of Ukraine. This explains the current situation in this country, the war and the social crisis.
Так называемое руссофильство среди укранцев есть важной составляющей национальной тождественности и геополитическим фактором имеющим влияние ситуацию в Восточной Европе. Было-бы несправедлиыым упрощением выяснение этого явления исключительно влиянием российской империальной политики. Територия настоящей Украины исторически пиинадлежали к самому центру древней Руси, с которай произростал национальный миф царской России. Происходящие с Малой Руси (Украины) элиты помагали в создании этого мифа. Важное масто в деле провозглашения теории единства всех русских словян занимала православная Церковь, называемая также русской Церковью, какая соединяла всех своих верующих не только доктииной веры, но и внешними чертами: общим обрядом, общими святыми, общими названиями. Русофильство малоросов (украинцев) в Российской империи было в своей натуральной среде. Прод господством Австрии несмотря на противодействие властей руссофильское сознание среди русинов имело большое влияние на развитие национаььного сознания. Несмотря на насильственное искоринение руссофильства на Украине, оно оставило глубокий след в сознании насиерия. Эоот факт во многом объясняет современные кризисы и конфоикты связанные с Уараиной.
Tak zwane rusofilstwo Ukraińców jest ważnym elementem tożsamościowym a także geopolitycznym w kontekście Europy Wschodniej. Byłoby zbyt daleko posuniętym uproszczeniem tłumaczyć to jedynie imperialną polityką rusyfikacji. Tereny współczesnej Ukrainy stanowiły ośrodek dawnej Rusi. W oparciu o jej tradycję wybudowała swą mitologię narodową carska Rosja. Oświecone elity rusińskie lub też ukraińskie były współtwórcami tej mitologii. Tradycja Kościoła prawosławnego, zwanego także Kościołem ruskim łączyła nie tylko z racji na doktrynę wiary, ale i kształty zewnętrzne: język, wspólnych świętych, wspólne nazewnictwo itd. Rusofilstwo pod rządami Rosji było swego rodzaju naturalnym stanem świadomości Ukraińców. Powstanie silnego obozu rusofilskiego pod rządami Austrii i Węgier świadczyło o głębokich korzeniach tego rodzaju pojmowania własnej tożsamości. Mimo zwalczania rusofilstwa w XX w. pozostało ono głęboko zakorzenione w świadomości części mieszkańców Ukrainy. Wyjaśnia to obecną sytuację w tym kraju, wojnę i kryzys społeczny.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 2 (182); 14-28
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformation of Assessment of the Neo-Union Movement in Volhynia on pages of the Lviv-Based Dilo newspaper
Autorzy:
Fedczuk, Oleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33347684.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
The Dilo newspaper
Neo-Union
‘governmental Union’
Roman Catholic Church
Orthodox Church
Greek Catholic Church
Volhynia
Żabcze
gazeta „Diło”
neounia
unia rządowa
Kościół rzymskokatolicki
Cerkiew prawosławna
Cerkiew greckokatolicka
Wołyń
Opis:
W 1924 roku w Polsce zaczęto szerzyć projekt neounijny zapoczątkowany przez Kościół katolicki w celu pozyskania ludności prawosławnej dawnego Cesarstwa Rosyjskiego. W następnym roku na terenie województwa wołyńskiego powstała pierwsza parafia neounijna. Ponieważ niemal we wszystkich przypadkach wyznawcy nowego wyznania rościli sobie pretensje do majątków lokalnych parafii prawosławnych, prowadziło to do konfliktów, o których z kolei było głośno w prasie. Jednym z najbardziej wpływowych periodyków ukraińskich w międzywojennej Polsce była wydawana we Lwowie gazeta „Diło”, nagłaśniająca m.in. kwestie religijne na Wołyniu. Począwszy od 1928 roku, redakcja „Diło” zaczęła publikować artykuły dotyczące rozwoju ruchu neounijnego w sąsiednim województwie. Jednocześnie gazeta broniła interesów ludności prawosławnej, choć wydawana była przez i przede wszystkim dla grekokatolików. Jedną z głównych przyczyn było wykluczenie ukraińskiego duchowieństwa greckokatolickiego z procesu szerzenia neounii. W ten sposób kontrolowane przez Ukraiński Sojusz Narodowo-Demokratyczny „Diło” walczyło o prawosławnych wyborców na Wołyniu. Począwszy od 1931 roku, po konsekracji biskupa Mikołaja Czarnieckiego, redakcja „Diło” zmieniła zdanie na temat neounii, która została uznana za zjawisko pozytywne, pozbawione wszelkich wad przypisywanych jej przez tę samą gazetę. Ludność prawosławna regionu nie była już postrzegana jako ofiara agresji zewnętrznej, a konwertytów nie przedstawiano jako najmniej moralnych członków lokalnej społeczności. Zmieniła się także ocena stanowiska władz. Choć w ostatnich latach II Rzeczpospolitej „Diło” w mniejszym stopniu interesowało się problematyką neounijną, to w sumie jego polityka wydawnicza tego okresu w większym stopniu odzwierciedlała utrwalone poglądy greckokatolickie na temat podporządkowania prawosławnych Ukraińców papieżowi, niż miało to miejsce przed 1931 rokiem.
In 1924, the Neo-Union project launched by the Catholic Church in order to win over the Orthodox population of the former Russian Empire began to spread in Poland. The next year, the first Neo-Union parish was established in the Volhynian Voivodeship. Since in almost all cases the adepts of the new denomination laid claim to the property of local Orthodox parishes, this led to conflicts, which in turn became the subject of press coverage. One of the most influential Ukrainian periodicals in the interwar Poland was the Dilo newspaper published in Lviv, which, among other things, publicised the religious issues in Volhynia. Starting from 1928, Dilo’s editorial staff began to publish articles on the development of the Neo-Union movement in the adjacent voivodeship. At the same time, the newspaper defended the interests of the Orthodox population, although it was published by and mainly for Greek Catholics. One of the main reasons for that was the exclusion of the Ukrainian Greek Catholic clergy from the process of spreading Neo-Union. In so doing, Dilo controlled by the Ukrainian National Democratic Alliance was fighting for Orthodox voters in Volhynia. Starting from 1931, after Nicholas Charnetsky’s consecration to the episcopacy, Dilo’s editorial staff changed their opinions regarding Neo-Union, which was now recognised as a positive phenomenon devoid of all the faults ascribed to it by this same paper. No more was the Orthodox population of the region regarded as victims of external aggression, while converts were no longer presented as the least moral members of the local community. The assessment of the authorities’ position changed as well. Although in the last years of the Second Polish Republic Dilo grew less interested in the Neo-Union issues, on the whole its editorial policy of that period to a greater extent reflected the established Greek Catholic views on the subordination of Orthodox Ukrainians to the Pope than it had done before 1931.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 121-134
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego wobec wojny Federacji Rosyjskiej w Ukrainie w serwisie Katolickiej Agencji Informacyjnej. Case study
The Ukrainian Orthodox Church of the Moscow Patriarchate towards the war of the Russian Federation in Ukraine on the website of the Catholic Information Agency. Case study
Autorzy:
Kindziuk, Milena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28876516.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego (UKP PM)
metropolita Onufry
Katolicka Agencja Informacyjna (KAI)
wojna w Ukrainie
Ukrainian Orthodox Church of the Moscow Patriarchate (UOC-MP)
Patriarch Onufriy
Catholic Information Agency
war in Ukraine
Opis:
Celem opracowania jest określenie stanowiska Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego (UKP PM) wobec wojny Federacji Rosyjskiej w Ukrainie na podstawie depesz w serwisie Katolickiej Agencji Informacyjnej (KAI) w pierwszym roku po agresji 24 lutego 2022 r. Badanie ma charakter studium przypadku. Posłużono się metodą badawczą jakościowej analizy zawartości treści oraz metodą analizy dyskursu prasowego. Podjęta analiza dowiodła, że z tekstów opublikowanych w serwisie KAI między 24 lutego 2022 r. a 24 lutego 2023 r. jasno wynika, że faktycznie UKP PM w pierwszym roku wojny nadal stanowił część Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i w istocie aprobował wyrażane przez nią poparcie dla rosyjskiej agresji i zbrodni dokonywanych w Ukrainie. Przedstawiono dwuznaczne stanowisko i koniunkturalizm Onufrego, zaprezentowano również niejednolitą postawę Soboru UKP PM, a także ukazano dezaprobatę części biskupów i duchownych UKP PM wobec wojny, wskazując rozłam i kryzys tożsamościowy w UKP PM.
The aim of the article is to determine the position of the Ukrainian Orthodox Church of the Moscow Patriarchate (UOC-MP) towards the war of the Russian Federation in Ukraine on the website of the Catholic Information Agency (CIA) in the first year after the aggression on February 24, 2022. The research is a case study. The research method of qualitative content analysis and the press discourse analysis method were used. The analysis undertaken proved that the texts published on the CIA website between February 24, 2022 and February 24, 2023 clearly show that in fact the UOC-MP was still part of the Russian Orthodox Church in the first year of the war and in fact approved its support for Russian aggression and crimes committed in Ukraine. The ambiguous position and opportunism of Patriarch Onufriy were presented, the inconsistent attitude of the Council of the UOC-MP was also presented, and the disapproval of some bishops and clergy of the UOC-MP towards the war was shown, pointing to the split and identity crisis in the UOC-MP.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2023, 2(75); 97-118
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznawcy prawosławia w Drugiej Rzeczypospolitej w dyskursie prasowym „Przeglądu Prawosławnego” (1939)
Orthodox Believers in the Second Polish Republic in the Press Discourse of ‘Przegląd Prawosławny’ (1939)
Autorzy:
Krasińska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20433637.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
Tematy:
Orthodox press
‘Przegląd Prawosławny’
Orthodox Church
Orthodox population
the Second Polish Republic
prasa prawosławna
„Przegląd Prawosławny”
Kościół prawosławny
ludność prawosławna
Druga Rzeczypospolita
Opis:
In the 1930s, the Polish-language Orthodox periodicals appeared on the press and the publishing market. Their recipients were the Orthodox believers living mainly in the eastern areas of the Second Polish Republic, and their creators were the Orthodox Polish intelligentsia, including the clergy. One of such magazines was ‘Przegląd Prawosławny’, published from January to August 1939 in Grodno. The editor in charge of the magazine was Fr. Leonidas Kasperski, and the publisher is the Orthodox Scientific and Publishing Institute. The analyzed magazine was partly of the local nature, as a lot of space was devoted to the life and activities of the Orthodox believers from the Nowogródek and Białystok voivodeships. Polish culture, history, language and traditions were promoted in ‘Przegląd Prawosławny’. They wrote about the affairs of the contemporary Church in Poland and around the world, as well as about its dignitaries. The life and activities of the Orthodox Polish patriots from the past eras were described.
W latach 30. XX w. na rynku prasowo-wydawniczym pojawiły się polskojęzyczne periodyki prawosławne. Ich odbiorcami byli wyznawcy prawosławia zamieszkujący głównie wschodnie tereny Drugiej Rzeczypospolitej, a twórcami prawosławna polska inteligencja, w tym duchowieństwo. Jednym z takich pism był ukazujący się od stycznia do sierpnia 1939 r. w Grodnie „Przegląd Prawosławny”. Redaktorem odpowiedzialnym czasopisma był ks. Leonidas Kasperski, a wydawcą Prawosławny Instytut Naukowo-Wydawniczy. Analizowane pismo częściowo miało charakter lokalny, gdyż dużo miejsca poświęcano życiu oraz działalności wyznawców prawosławia z województwa nowogródzkiego i białostockiego. Na łamach „Przeglądu Prawosławnego” propagowano polską kulturę, historię, język i tradycje. Pisano o sprawach współczesnej Cerkwi w Polsce i na świecie oraz o jej dostojnikach. Opisywano życie i działalność prawosławnych polskich patriotów z minionych epok.
Źródło:
Studia Ełckie; 2023, 25, 3; 285-306
1896-6896
2353-1274
Pojawia się w:
Studia Ełckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nie potrzebuje zdrowy lekarstwa, rzecz dobra zaś – naprawy”. Pamflet Herasyma Smotryckiego Kalendarz rzymski nowy (1587)
“A Healthy Man Needs No Cure, Nor a Good Thing Repair”: The New Roman Calendar (1587) by Herasym Smotrytsky
Autorzy:
Hodana, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342729.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Herasym Smotrycki
literatura polemiczna
reforma kalendarza
pamflet
Kościół prawosławny w Rzeczypospolitej
Herasym Smotrytsky
polemical literature
Gregorian reform of the calendar
satirical pamphlet
Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealth
Opis:
Artykuł prezentuje jeden z najwcześniejszych przykładów prawosławnego piśmiennictwa polemicznego epoki unii brzeskiej – Kalendarz rzymski nowy Herasyma Smotryckiego. Utwór ten ukazał się drukiem w zbiorze tekstów tegoż autora, znanym powszechnie jako Klucz królestwa niebieskiego (1587), i jest uznawany za pierwszy w historii literatury ukraińskiej pamflet. W charakterystyczny dla wypowiedzi satyrycznej sposób Smotrycki komentuje reformę kalendarzową Grzegorza XIII (1582), prezentując jednocześnie stanowisko Kościoła wschodniego. Nie wdając się w dyskusje na temat naukowych podstaw reformy, opisuje jej społeczne konsekwencje na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej, zamieszkałych przez ludność prawosławną, i przedstawia ośmieszającą krytykę katolickiego dyskursu jedności. Jego dzieło, napisane w przystępnej i atrakcyjnej dla ruskiego czytelnika formie oraz zrozumiałym dla niego językiem, jest przykładem udanego wykorzystania metod perswazji i argumentacji stosowanych w zachodnioeuropejskiej publicystyce religijnej doby reformacji i kontrreformacji.
This paper discusses the satirical pamphlet Kalendar rymskyj novy [The New Roman Calendar], part of Herasym Smotrytsky’s book better known as Kliuch tsarstva nebesnoho [The Key to the Heavenly Kingdom, 1587], which is the first printed example of Orthodox polemical literature in the Polish-Lithuanian Commonwealth. In his pamphlet, Smotrytsky shows the negative social consequences of the calendar reform by Pope Gregory XIII (1582) and categorically rejects the new calendar. Instead of scientific argumentation, he uses satire with irony, sarcasm, exaggeration and anecdotes. He also writes in a language close to the vernacular. All of this made his work understandable and convincing for Orthodox Ruthenians (Ukrainians and Belarusians) and accessible to the broad masses.  
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 29-43
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessing the Contacts between Stefan Báthory and the Serbian Monks from Hilandar Monastery on Mount Athos in the Light of a Sixteenth-Century Model Letter
Autorzy:
Dziadul, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2121459.pdf
Data publikacji:
2022-08-08
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
the Serbian monks
Mount Athos
Hilandar
the Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealth
letter writing
Stefan Báthory
Opis:
The paper deals with contacts between Polish King and Lithuanian Grand Duke Stefan Báthory (1576–86) and the Serbian monks from Hilandar Monastery on Mount Athos. The contacts are presented based on a model letter found in the letter-writing manual from the Hilandar Archive (no. 153). The monks asked Báthory for the introductory and travel letters for their journey to Polish-Lithuanian Commonwealth, where they would search for new benefactors [ktetors] and financial assistance from the Ruthenian Orthodox Christians. The model letter, supported by other written sources, also sheds light on the general characteristics of contacts with Catholic Polish-Lithuanian authorities and other rulers who mediated intercultural relations between the Ruthenian Orthodox Church and the Serbian (and Balkan in general) monastic milieus. These relations had a special significance for the group (confessional-cultural) identity of the Ruthenian Orthodox Christians and their tradition in the Counter-Reformation climate due to the proselytic policy and polemical attacks in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2022, 125; 155-178
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół dziennika podróży ekoteolożki Tatiany Goriczewej „Człowiek ustawicznie szuka szczęścia”
On Man ceaselessly seeks happiness, a travel diary of an eco-theologian Tatiana Goricheva
Autorzy:
Ojcewicz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15621287.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
Orthodox Church conversion
search for God
the West vs the East
Hinduism
ecotheology
Opis:
On “Man ceaselessly seeks happiness”, a travel diary of an eco-theologian Tatiana Goricheva The author faces the main task of a comprehensive – to its possible extent – overview of Man ceaselessly seeks happiness. He approaches the text from the perspective of its genre and the subject matter. By taking into consideration the main thought behind the title of the book, he examines what the search for happiness means to the writer. The notions of poetics intersect with remarks on the essay-like narration of the diary, in which the writer shares her thoughts on religions and cultures of the West, the East, South Asia, Russian migrants scattered around the world, the contemporary state of the Church and Christians in Europe and outside  it, individual and collective ways of searching for God or human approach towards animals. The author reaches a conclusion that “Man ceaselessly seeks happiness” is not a traditional travel diary and Tatiana Goricheva’s musings present a deeply individual outlook on the notions of Christianity and faith.
Źródło:
Studia Rossica Gedanensia; 2022, 9; 53-78
2449-6715
2392-3644
Pojawia się w:
Studia Rossica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Формування радянської тоталітарної моделі державно-церковних відносин
Formation of the Soviet Totalitarian Model of State-church Relations
Autorzy:
Otrosh, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51604525.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
Tematy:
політика більшовиків у галузі релігії
ленінські основи радянської тоталітарної моделі державно-церковних відносин
гоніння на православну церкву та фізичні розправи над представниками духовенства
радянське антирелігійне законодавство та практика його застосування
кампанія з розкриття святих мощей
кампанія з вилучення церковних цінностей
the policy of the Bolsheviks in the field of religion
the Leninist foundations of the Soviet totalitarian model of state-church relations
the persecution of the Orthodox Church and physical massacres of the clergy
the Soviet anti-religious legislation and the practice of its application
the campaign to reveal holy relics
the campaign to seize church values
Opis:
У статті ставиться завдання дослідження сформованої в часи правління Леніна радянської тоталітарної моделі державно-церковних відносин, яка після Жовтневої революції 1917 р. принципово змінила релігійну ситуацію в країні. Прихід до державного керівництва більшовицької партії означав для православної церкви настання епохи жорстоких гонінь. При негативному ставленні до всіх релігій більшовики виявляли особливу ворожість до православ’я, тому їх  відносини з церквою з самого початку набули конфліктних форм. Декрет Ради Народних Комісарів «Про відокремлення церкви від держави» від 20 січня 1918 р. позбавив православну церкву юридичних і майнових прав та заклав основи її безправного становища на увесь період існування радянської влади. Цей декрет став замахом на весь устрій церковного життя і актом відкритого гоніння на церкву. Розпочався активний процес захоплення та вилучення монастирських і церковних будівель. Тисячі духовних осіб та активних віруючих були кинуті до в’язниць і концтаборів, масово відбувалися позасудові розправи над ними. Проведена більшовиками протягом 1918-1920 рр. блюзнірська кампанія з розкриття рак зі святими мощами стала першою з найбільших  загальнодержавних антицерковних акцій за всю історію радянського періоду. Вилучені у монастирях і соборах святі мощі поміщалися в атеїстичні музеї. Особи, винні у протидії розкриттю рак зі святими мощами, притягалися до кримінальної відповідальності. Одночасно відбувалося масове закриття монастирів, у них вилучалися земельні угіддя та будівлі, проводилися реквізиції та пограбування церковних цінностей, насельники виселялися і зазнавали репресій. Під виглядом проведеної 1922 р. кампанії з вилучення у храмах предметів із дорогоцінних металів для реалізації на допомогу голодуючим розпочалися безпосередні каральні дії проти церкви. До обвинувачених в організації протидії вилученню церковних цінностей застосовувалася вища міра покарання. У цей період більшовики намагалися також усунути від церковного управління патріарха Тихона та інших авторитетних архіпастирів, щоб зруйнувати єдність церкви, зробити її підконтрольною, а в подальшому розкласти та знищити. Протистояння з православною церквою було основою радянської релігійної політики в період правління Леніна. Стосовно до інших конфесій, всупереч деклараціям про повну рівноправність усіх релігій у радянській державі, у перші роки після Жовтневої революції політика більшовиків була менш жорсткою. У пропагандистських цілях «колишній панівній» православній церкві протиставлялися усі інші релігії, які раніше обмежувалися у правах або переслідувалися царизмом. Однак наприкінці 1923 р. (вже без участі тяжко хворого Леніна, який раніше був безпосередньо причетний до прийняття практично всіх принципово важливих рішень радянського уряду і більшовицької партії щодо церковної політики) в СРСР формується нова структура здійснення державної релігійної політики та відбувається перехід радянської держави до більш гнучкого курсу щодо церкви (так званий «релігійний неп»).
The article sets the task of researching the Soviet totalitarian model of state-church relations formed during Lenin’s reign, which fundamentally changed the religious situation in the country after the October Revolution of 1917. The coming to the state leadership of the Bolshevik Party meant the beginning of an era of brutal persecution for the Orthodox Church. With a negative attitude towards all religions, the Bolsheviks showed particular hostility towards Orthodoxy, so their relations with the church took conflicting forms from the very beginning. The Decree of the Council of People’s Commissars “On the Separation of Church and State: of January 20, 1918 deprived the Orthodox Church of its legal and property rights and laid the foundations for its lawless position for the entire period of Soviet rule. This decree became an attack on the entire system of church life and an act of open persecution of the church. An active process of seizure and seizure of monastery and church buildings began. Thousands of clergy and active believers were thrown into prisons and concentration camps, extrajudicial massacres took place against them en masse. The blasphemous campaign conducted by the Bolsheviks during 1918-1920 to reveal the cancer with holy relics became the first of the largest nationwide anti-church actions in the entire history of the Soviet period. Holy relics removed from monasteries and cathedrals were placed in atheistic museums. Persons guilty of resisting the opening of coffins with holy relics was held criminally liable. At the same time, there was a mass closure of monasteries, their land and buildings were seized, church valuables were requisitioned and looted, the inhabitants were evicted and subjected to repression. Direct punitive actions against the church began under the guise of a 1922 campaign to seize objects made of precious metals from temples for use in aid of the starving. A higher measure of punishment was applied to those accused of organizing opposition to the seizure of church valuables. During this period, the Bolsheviks also tried to remove Patriarch Tikhon and other authoritative archpastors from the church administration in order to destroy the unity of the church, make it under their control, and subsequently disintegrate and destroy it. Confrontation with the Orthodox Church was the basis of Soviet religious policy during the period of Lenin’s rule. In relation to other confessions, contrary to the declarations of full equality of all religions in the Soviet state, in the first years after the October Revolution, the policy of the Bolsheviks was less strict. For propaganda purposes, the “former ruling” Orthodox Church was opposed to all other religions that were previously restricted in their rights or persecuted by tsarism. However, at the end of 1923 (already without the participation of the seriously ill Lenin, who had previously been directly involved in the adoption of almost all fundamentally important decisions of the Soviet government and the Bolshevik Party regarding church policy), a new structure for the implementation of state religious policy was formed in the USSR and the transition of the Soviet state to a more flexible of course regarding the church (the so-called “religious non”).
Źródło:
Проблеми всесвітньої історії; 2022, 20; 183-209
2707-6776
Pojawia się w:
Проблеми всесвітньої історії
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksander Dubec - prawosławny dziekan i biskup a władze PRL
Aleksander Dubec – An Orthodox Dean and Bishop and the Authorities of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Misiołek, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154331.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Cerkiew prawosławna
hierarchia
Cerkiew greckokatolicka
stosunki państwo–Cerkiew
biskup
Orthodox Church
hierarchy
Greek-Catholic Church
relations between the state and the
Opis:
Różnorodność i liczba publikacji na temat relacji między Kościołami i związkami wyznaniowymi a władzami komunistycznymi w poszczególnych krajach byłego bloku sowieckiego jest uzależniona od liczebności wiernych danego Kościoła. W przypadku Polski najwięcej publikacji zostało poświęconych stosunkom między państwem a Kościołem rzymskokatolickim. Tematyka związana z pozostałymi Kościołami i związkami wyznaniowymi znajduje się raczej na uboczu, choć trzeba przyznać, że w ostatnich latach nastąpiła w tej kwestii duża zmiana. Kościół prawosławny pod względem liczebności wiernych stanowił drugą społeczność wyznaniową w Polsce po 1945 r.1 i utrzymywał tę pozycję od dwudziestolecia międzywojennego2. Po II wojnie światowej jego tradycyjne zaplecze znajdowało się na Białostocczyźnie, a także ziemiach poniemieckich3, a od końca lat pięćdziesiątych również ziemiach południowo-wschodnich4 oraz w większych miastach (głównie Warszawa i Łódź wraz z regionem). W niniejszym artykule postaram się przedstawić relacje zachodzące między ks.  Aleksandrem Dubecem  - prawosławnym dziekanem dekanatu rzeszowskiego, 1 K. Urban, Prawosławni w strukturze wyznaniowej Polski po drugiej wojnie światowej [w:] Kościół prawosławny w Polsce dawniej i dziś, red. L. Adamczuk, A. Mironowicz, Warszawa 1993, s. 40. Choć należy podkreślić, że nawet przybliżona liczba wiernych Cerkwi prawosławnej w Polsce po II wojnie światowej nie jest znana. Miało na to wpływ wiele czynników, m.in. procesy przesiedleńcze czy prowadzenie działań misyjnych wśród grekokatolików (zob. szerzej K. Urban, Kościół prawosławny w Polsce 1945-1970 (rys historyczny), Kraków 1996, s. 114-135; S. Dudra, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019, s. 169-174). 2 M. Papierzyńska-Turek, Organizacja Kościoła prawosławnego w latach 1918-1939 [w:] Kościół prawosławny…, s. 59. 3 Gdzie wysiedlono Ukraińców i Łemków w ramach akcji „Wisła”. 4 Kiedy umożliwiono części wysiedlonym powrót w rodzinne strony.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 359-379
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół Prawosławny na Ukrainie wobec języka ukraińskiego
Autorzy:
Gergało-Dąbek, Nadia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028784.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Orthodox Church in Ukraine
Ukrainian language
hybrid war with Russia
kościół prawosławny na Ukrainie
język ukraiński
wojna hybrydowa z Rosją
Opis:
W życiu religijnym jednostki, wspólnoty i państwa język odgrywa bardzo ważną rolę. Wspólny język daje poczucie jedności, pomaga tworzyć więzi wspólnotowe oraz ułatwia integrację i konsolidację. Pod wpływem Rewolucji Godności i wojny hybrydowej z Rosją w społeczeństwie ukraińskim zaczęło wzrastać poczucie tożsamości narodowej, jak również zmienił się stosunek do języka ukraińskiego jako ważnego składnika tożsamości i bezpieczeństwa narodowego. Wielu wyznawców prawosławia na Ukrainie przywiązuje większą wagę do języka nabożeństw oraz postawy Kościoła wobec wojny hybrydowej z Rosją. Ukraiński Kościół Prawosławny Moskiewskiego Patriarchatu oraz powołany w 2018 roku Prawosławny Kościół Ukrainy prezentują odmienne postawy wobec aneksji Krymu, wojny na wschodzie Ukrainy i języka praktyk religijnych. Przebywający po protektoratem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego UKP MP nigdy nie potępił aneksji Krymu oraz agresji zbrojnej Rosji przeciwko Ukrainie. W UKP MP panuje nieformalny zakaz na stosowanie języka ukraińskiego, gdyż  odprawianie czynności liturgicznych w języku ukraińskim postrzegane jest przez nich jako zdrada „rosyjskiego świata”. Taka postawa wywołuje niezrozumienia, a nawet oburzenie ze strony wiernych, którzy co raz częściej przechodzą do autokefalicznego Prawosławnego Kościoła Ukrainy prezentującego proukraińską postawę.
Language plays a very important role in the religious life of an individual, community and state. A common language gives a feeling of unity, helps to create community bonds and facilitates integration and consolidation. Under the influence of the Revolution of Dignity and the hybrid war with Russia, the sense of national identity began to grow in Ukrainian society, and the attitude towards the Ukrainian language as an important component of national identity and security changed. Many Orthodox believers in Ukraine attach more importance to the language of worship and the attitude of the Church towards the hybrid war with Russia. The Ukrainian Orthodox Church of the Moscow Patriarchate and the autocephalous Orthodox Church of Ukraine established in 2018 represent different attitudes towards the annexation of Crimea, the war in eastern Ukraine and the language of religious practice. The UOC MP, staying in the protectorate of the Russian Orthodox Church, has never condemned the annexation of Crimea and the armed aggression of Russia against Ukraine. In the UOC MP, there is an informal ban on the use of the Ukrainian language, as they perceive liturgical activities in Ukrainian as a betrayal of the "Russian world". Such an attitude causes misunderstandings and even indignation on the part of the faithful, who more and more often go to the autocephalous Orthodox Church of Ukraine presenting a pro-Ukrainian attitude.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2021, 6; 145-159
2450-6354
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Męczeństwo i zniewolenie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w latach 1917-1970
Martyrdom and enslavement of the Russian Orthodox Church (1917-1970)
Autorzy:
Radwan, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147631.pdf
Data publikacji:
2021-11-20
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
Sobór Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w latach 1917-1918
Rada ds. Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej
Tichon Biełławin
Sergiej Stragorodzki
Aleksiej Szymański
Piotr Polańskij
Cyryl Smirnow
Józef Petrowych
Georgij Karpow
Włodzimierz Kurojedow
Ewgenij Tuczkow
The Russian Orthodox Sobor (1917-1918)
The Council of the Russian Orthodox Church Affairs
Opis:
Od 1721 roku z woli cara Piotra Wielkiego Rosyjska Cerkiew Prawosławna została pozbawiona patriarchy i na jej czele stawał każdorazowy monarcha. Urząd ten został przywrócony dopiero w 1917 roku, kiedy Synod w tajnym głosowaniu doprowadził do wyboru metropolity T. Biełławina (+1925). Po obaleniu Rządu Tymczasowego przez bolszewików nowe władze podjęły starania o podporządkowanie sobie Cerkwi. W ramach tej inicjatywy podejmowano próby rozbicia Cerkwi przez prorządowe ugrupowania religijne (np. Żywa Cerkiew W. Wwiedienskiego, Ruch georgiewski G. Jackowskiego), podstępne przejęcie administracji cerkiewnej, przygotowania do postawienia przed sądem patriarchy Tichona, wykonanie wyroków śmierci na osobach broniących cerkwi podczas akcji odbierania cerkwiom sakralnych precjozów. Niezależność Cerkwi została złamana w 1927 roku po publikacji tzw. Deklaracji metropolity S. Stragorodzkiego. Jego oponenci odtąd byli prześladowani (P. Polańskij, C. Smirnow, J. Petrowych), a lojalni duchowni awansowani. Powołanie tzw. Rady ds. Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na czele z oficerem władz bezpieczeństwa G. Karpowem zakończyło proces zniewalania Cerkwi. Rada ta manipulowała wyborem patriarchy Stragorodzkiego i A. Szymańskiego oraz nominacjami biskupów. Masowo likwidowano cerkwie, szkolnictwo teologiczne, klasztory, redukowano liczbę diecezji. Na polecenie władz z udziałem Karpowa podjęto nieudaną próbę utworzenia w Moskwie Prawosławnego Watykanu. Zarówno Stragorodzki, jak i Szymański kierowali się głównie żądaniami władz politycznych a nie oczekiwaniami wiernych.
The Russian Orthodox Church was deprived of a patriarch by the tsar Peter I the Great in 1721 and since then had been ruled by every next monarch. The position of a patriarch was restored in 1917, when the Synod chose Tikhon Biellavin (died in 1925), by secret voting. When the Russian Provisional Government was overthrown by bolsheviks, the new government started to subordinate the Orthodox Church. There were many attempts of destroying the Orthodox Church by pro-government religious groups, deceptional taking over the Orthodox administration, accusing the Patriarch Tikhon, and executing people defending churches during sacral pretiosas depriving action. The Orthodox Church’s independence was cut short in 1927 after the so-called Declaration of Metropolitan Sergei Stragorodski was published. Since then, his opponents had been persecuted, and his supporters had got promoted. The process of the Russian Orthodox Church enslavement ended when the Council of the Russian Orthodox Church Affairs with the security service officer Karpow as a director was established. The Council had its impact on the election of patriarchs Stragorodski and Simansky and bishops nominations. Orthodox churches, theological schools, monasteries, were liquidated massively, the number of dioceses was reduced, as well. On the Karpov’s and the government order, there was an unsuccessful attempt of establishing the Orthodox Vatican in Moscow. Patriarchs Stragorodsky and Simansky ruled according to governmental demands, not faithful people’s needs.
Źródło:
Sympozjum; 2021, 2(41); 167-221
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monaster Świętej Trójcy w Markowie pod Witebskiem
The Holy Trinity Orthodox Monastery at Markowo near Witebsk
Autorzy:
Boberska, Marta
Boberski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24822868.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Markowo
Witebsk
Samuel Lew Ogiński
monaster
cerkiew Św. Trójcy w Markowie
architektura drewniana
ikonostas
malowidła barokowe
Witebsk (Vitebsk)
Orthodox monastery
Orthodox Church of the Holy Trinity at Markowo
wooden architecture
iconostasis
Baroque paintings
Opis:
Artykuł jest monograficznym opracowaniem monasteru Świętej Trójcy w Markowie pod Witebskiem. Przedstawia jego dzieje na tle konfliktów religijnych między wyznawcami prawosławia a unitami w XVII i XVIII w., szczególnie żywych w Witebsku, w którym pamięć o zabójstwie abp Jozafata Kuncewicza (1623) czyniła z restytucji prawosławia kwestię bardzo  drażliwą. Fundatorami i dobroczyńcami markowskiego monasteru w XVII w. była rodzina Ogińskich. Zgodnie ze wschodnią tradycją monastyczną, zespół budowli skupionych wokół dziedzińca tworzył niemal samowystarczalne „osobne miasto”. Składały się nań: dwie cerkwie: drewniana Świętej Trójcy (po 1685-1690) o bogatym wyposażeniu i murowana pw. Pokrowy [Opieki Najświętszej Marii Panny] (1754-1755) oraz zabudowania klasztorne. Do monasteru należały jeszcze dwie drewniane cerkwie stojące poza jego murami cmentarna św. Mikołaja i św. Praksedy (obie ok. 1730 r.).
A monograph study on the Orthodox Monastery of the Holy Trinity at Markowo near Witebsk (Vitebsk) is presented. It shows the Monastery’s history as seen against religious conflicts between the followers of the Orthodox and Uniate Churches in the 17th cand 18th centuries, the conflicts particularly vivid in Witebsk where the memory of the assassination of Archbishop Jozafat Kuncewicz (1623) made the restitution of the Orthodox Church a sensitive issue. The Ogiński family were the founders and benefactors of the Markowo Monastery in the 17th century. In harmony with the Eastern monastic tradition, the complex of buildings grouped around a courtyard created an almost self-sufficient ‘separate town’. It was composed of the following: two Orthodox churches: the wooden one of the Holy Trinity (after 1685-1690), richly furnished, and the brick one of the Intercession of the Theotokos (1754-1755), together with monastery buildings. Additionally, two wooden Orthodox churches belonged to the Monastery: the cemetery one of St Nicholas and of St Praxedes (both ca 1730).
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 947-988
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszkody do zawarcia związku małżeńskiego w dokumencie o małżeństwie Wielkiego Soboru Kościoła Prawosławnego, Kreta 2016
Impediments to getting marriage in the document of Grand Council of the Orthodox Church, Crete 2016
Autorzy:
Kuźma, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21150988.pdf
Data publikacji:
2021-11-22
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Sobór Kościoła Prawosławnego
małżeństwo w prawosławiu
przeszkody w zawarciu małżeństwa
Council of the Orthodox Church
marriage in Orthodoxy
impediments to getting marriage
Opis:
W artykule została przedstawiona krótka historia powstania tekstu o małżeństwie, który został przyjęty na Soborze Kościoła Prawosławnego na Krecie w 2016 roku. Druga część tego dokumentu wymienia przeszkody, które stanowią przeszkody w zawarciu związku małżeńskiego. Dokument z Krety wymienia pięć przeszkód: pokrewieństwo i powinowactwo, brak unieważnienia poprzedniego małżeństwa, śluby zakonne, kapłaństwo, związki mieszane wyznaniowo i religijnie. W artykule wskazano również na kontrowersje związane z pewnymi rozbieżnościami w świecie prawosławnym dotyczącymi postrzegania kapłaństwa jako przeszkody w zawarciu małżeństwa jak też postrzegania związków małżeńskich mieszanych wyznaniowo.
The article found a short history of text “The Sacrament of Marriage and its Impediments”, which was adopted at the Council of the Orthodox Church in Crete in 2016. The second part of this document lists the factors that are impediments to getting married. The Crete document lists five obstacles: kinship by blood and kinship by affinity, no nullity of a previous marriage, monastic vows, priesthood, mixed marriages. The article also points to the controversy related to certain divergences in the Orthodox word regarding the perception of the priesthood as an obstacle to marriage, as well as the perception of mixed marriages with non-Orthodox Christians.
Źródło:
Ius Matrimoniale; 2021, 32, 2; 95-109
1429-3803
2353-8120
Pojawia się w:
Ius Matrimoniale
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies