Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the March Constitution" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Koncepcje prawne Ignacego Matuszewskiego w okresie II Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Wawrzyniec, Kowalski,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902922.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Ignacy Matuszewski
    The Second Republic
    Poland – the state system
    The March Constitution
    The April Constitution
    two-chamber
    The Council of Ministries of the Republic
    supporters of Pilsudski
    sanation
    interwar period
    Druga Rzeczypospolita
    Polska – ustrój państwa
    Konstytucja marcowa
    Konstytucja kwietniowa
    dwuizbowość
    Rada Ministrów RP
    piłsudczycy
    sanacja
    dwudziestolecie międzywojenne
    Opis:
    The subject matter of this article is discussing legal concepts of Ignacy Matuszewski in the interwar period. In the core of the camp of adherents of Piłsudski he was one of the few people interested in the economic issues of the state, what is more he belonged to a small circle of its representatives who themselves formulated original political concepts of the Republic of Poland. Matuszewski’s output as a publicist formed not only the projects of a constitution, but also discussions concerning the shape and functioning of specific constitutional bodies. It was demonstrated that Matuszewski – the proponent of strong power of the head of the state, at the same time was characterised by a pragmatic attitude to system issues. He was against the view that only with the help of adequately enacted law the intended goal could be unfailingly achieved. The article contains the analysis of Matuszewski’s constitutional views from which it could be deduced that he was the advocate of a two-chamber parliament and of effective rule of the Council of Ministers. The study brings closer the achievements of Matuszewski in the sphere of law, which are in our times practically unknown.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2016, 66; 135-152
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie prawo prasowe w latach 1919—1939
    Autorzy:
    Todos, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/782582.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    press law
    Second Republic of Poland
    freedom of speech
    the March Constitution
    the penal code
    Opis:
    The view that the press has an almost unlimited power of influencing public opinion is hard to question. For this reason, legal regulations regarding the press have frequently been dependent on the current political system. State authorities, being aware of the impact that the press may have on public opinion, have been eager to create the press law. The years 1919—1939 were a period of increased legislative activity with respect to the press law on the territory of Poland. The legal acts that were passed at that time aimed not only at eliminating particularisms stemming from the regulations practised by the invading countries, but also at shaping the limits of the freedom of press so as to enable the authorities to control the content of the published texts. Therefore, the present article analyses individual press law acts applicable in the years 1919—1939 for the legal structures that affected the degree of freedom of speech granted to the press. Also, an attempt has been made at answering the question whether the contemporary political situation has affected the shape of the press law.
    Źródło:
    Z Dziejów Prawa; 2017, 10; 105-140
    1898-6986
    2353-9879
    Pojawia się w:
    Z Dziejów Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Parlamentarny system rządów w Polsce i Niemczech po I wojnie światowej
    The parliamentary system of government in Poland and Germany after the First World War
    Autorzy:
    Dunaj, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621568.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    parlamentarny system rządów, II Rzeczpospolita, Republika Weimarska, konstytucja marcowa, konstytucja weimarska
    parliamentary system of government, the II Republic of Poland, the Weimar Republic, the March Constitution, the Weimar Constitution
    Opis:
    The end of the First World War coincided in Poland and Germany with the birth of a parliamentary system of government. However, while Poland adopted classical political devices derived from the then model a la française, which at that time dominated, Germany decided to create an original parliamentary system of government, with the strong position of a president elected by universal and direct election. It soon turned out that in both countries this resulted in a “democracy that came too soon”. Quite quickly, crisis and the collapse of parliamentary rule occurred. The subject of the analysis undertaken by the author is the reflection on the solutions of the German Constitution of 1919 and the Polish March Constitution of 1921, which shaped the parliamentary system of government, with particular reference to the premises that led to crisis and the collapse of parliamentary democracy.
    Koniec I wojny światowej zbiegł się w Polsce i Niemczech z narodzinami parlamen- tarnego systemu rządów. O ile jednak Polska przyjęła klasyczne urządzenia ustro- jowe zaczerpnięte z dominującym wówczas wzorcem a la française, o tyle Niemcy zdecydowali się na stworzenie oryginalnego systemu rządów parlamentarnych, z silną pozycją prezydenta wybieranego w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Okazało się niebawem, iż w obu państwach zaszedł przypadek „demokracji, która przyszła za wcześnie”. Dość szybko nastąpił kryzys i upadek rządów parlamentar- nych. Przedmiotem analizy podjętej przez autorkę jest refleksja nad rozwiązaniami niemieckiej konstytucji z 1919 r. i polskiej konstytucji marcowej (1921) kształtujący- mi parlamentarny system rządów ze szczególnym uwzględnieniem przesłanek, które doprowadziły do kryzysu i upadku demokracji parlamentarnej.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 1; 43-59
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka słów o niezawisłości sądowej wedle art. 77-78 Konstytucji polskiej
    A few words about judicial independence according to Articles 77-78 of the Polish Constitution of 1921
    Autorzy:
    Starzyński, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498816.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    sąd
    sędzia
    niezawisłość sędziowska w konstytucjach europejskich
    niezawisłość sędziowska w Konstytucji marcowej z 1921 r.
    court of law
    judge
    judicial independence in European constitutions
    judicial independence in the March Constitution of 1921
    Opis:
    Artykuł ukazał się na łamach „Czasopisma Sędziowskiego” w 1931 r. Jest głosem jednego z najwybitniejszych konstytucjonalistów polskich, powszechnie szanowanego i uważanego za nestora wśród konstytucjonalistów, prof. Stanisława Starzyńskiego (1853-1935). Pozycję tego uczonego z Uniwersytetu Lwowskiego potwierdzają liczne opinie z epoki, w tym także to, że był on stałym konsultantem projektów konstytucji oraz wszelkich zmian w niej. Starzyński był mistrzem Ludwika Ehrlicha, którego artykuł przedrukowujemy niżej. W artykule prof. Starzyński koncentruje się na fundamencie trzeciej władzy czyli gwarancji niezawisłości i powiązanej z nią gwarancji nieusuwalności. Pomija kwestię powoływania sędziów, bo ta nie interesowała ustrojodawców XIX-wiecznych i XX-wiecznych – była drugorzędna w stosunku do fundamentalnej zasady niezawisłości i wynikającej z niej nieusuwalności. Gwarantowały je wszystkie konstytucje państw demokratycznych i praworządnych. W artykule dokonano jedynie drobnych korekt, wynikających z różnic w pisowni w 1931 i 2019 r., które służą większej czytelności tekstu.
    The article was published in the „Czasopismo Sędziowskie” (“Magazine of the Judges”) in 1931. This is an intervention of Professor Stanisław Starzyński – one of the greatest Polish constitutionalists of the era who is widely respected and considered a nestor among constitutionalists. The position of this scholar from the University of Lwów is confirmed by numerous opinions from the era, including the fact that he was a permanent consultant with regard to drafts of the constitution and any modifications therein. Starzyński was a teacher of Ludwik Ehrlich whose article we reprint above. In the reprinted article, the scholar focuses on the foundation of the third power, i.e. the guarantee of independence and the associated guarantee of irremovability. He omits an issue of the appointment of the judges because this did not interest the nineteenth-century and the twentieth-century constitution-makers – it was secondary to the fundamental principle of independence and the irremovability resulting therefrom. All constitutions of democratic and law-abiding states guaranteed them.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 2(4); 381-386
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawne aspekty rozwoju turystyki pielgrzymkowej w Polsce w latach 1918-1939
    Legal Aspects of the Development of Pilgrimage Tourism in Poland between 1918 and 1939
    Autorzy:
    Ćwikła, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043321.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    pilgrimages
    tourism
    pilgrimage tourism
    March Constitution
    Constitution of the Republic of Poland of 1921
    legislation on religion
    freedom of worship
    freedom of conscience and religion
    turystyka
    pielgrzymki
    turystyka pielgrzymkowa
    Konstytucja Marcowa
    konstytucja RP z 1921 r.
    przepisy wyznaniowe
    wolność kultu
    wolność sumienia i religii
    Opis:
    W Drugiej Rzeczypospolitej ważnym zjawiskiem religijnym, kulturowym oraz społeczno-ekonomicznym była – tak jak i dzisiaj – turystyka pielgrzymkowa. Zamierzeniem autora artykułu było dokonanie analizy przepisów prawa obowiązujących w tym okresie oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy ustawodawstwo państwowe miało pozytywny wpływ na rozwój tego rodzaju turystyki. Podstawowymi aktami normatywnymi, których przepisy zostały poddane analizie, są Konstytucja Marcowa z 1921 r. oraz Konstytucja Kwietniowa z 1935 r. Przepisy ustaw zasadniczych gwarantowały obywatelom m.in. wolność kultu, zaś związkom wyznaniowym, uznanym przez państwo, prawo do urządzania zbiorowych i publicznych nabożeństw. W zakresie ustawodawstwa zwykłego przeanalizowano przepisy kodeksu karnego z 1932 r., ustawy o zgromadzeniach z 1932 r. oraz przepisy odnoszące się do czasu wolnego od pracy (ustanawiające dni wolne od pracy oraz wprowadzające instytucję urlopu wypoczynkowego). Zwrócono też uwagę na projekt „ustawy turystycznej”, który zawierał regulacje mogące mieć wpływ na rozwój turystyki pielgrzymkowej. W dalszej kolejności przeanalizowano akty prawne wydane przez ministra komunikacji, przewidujące ulgi dla pielgrzymów podróżujących koleją, a także akty prawne wydane przez inne organy, zawierające przepisy obowiązujące pielgrzymów wyjeżdżających za granicę lub przyjeżdżających z zagranicy do Polski. Przeprowadzona analiza przepisów prawa pozwoliła na stwierdzenie, że działania władz państwowych, uznających doniosłą rolę religii w funkcjonowaniu państwa i społeczeństwa, sprzyjały rozwojowi turystyki pielgrzymkowej. Przepisy nie przewidywały ograniczeń i uprawianie tego rodzaju turystyki mogło odbywać się swobodnie.
    In the Second Republic of Poland, an important religious, cultural and socio-economic phenomenon was – as it is today – pilgrimage tourism. The author’s intention was to analyze the laws in force at that time and to answer the question whether the state legislation had a positive impact on the development of this type of tourism. The basic normative acts in this respect were the Constitution of March and the Constitution of April, whose provisions guaranteed, among others, the freedom of worship to citizens, and religious organizations, recognized by the state, the right to hold collective and public services. When it comes to ordinary legislation, the provisions of the 1932 Criminal Code, the 1932 Law on Assemblies and the provisions relating to time off from work (establishing holidays and introducing the institution of rest leave) were analyzed. Attention was also drawn to the draft of the “Tourism Act”, which contained regulations affecting the development of pilgrimage tourism. Next, the paper focuses on the legal acts issued by the Minister of Communication, providing concessions for pilgrims travelling by train, and on the legal acts issued by other bodies, containing regulations for pilgrims going abroad or coming from abroad to Poland. After the analysis of the legal regulations, it was concluded that the actions of the state authorities, recognizing the important role of religion in the functioning of the state and society, favored the development of pilgrimage tourism. The regulations did not provide for restrictions which resulted in the practice of such tourism without restraint.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2020, 23; 223-244
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dyskurs nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej
    Considerations on the introduction of the constitutional control of the law in the era of the March Constitution – reconstruction of the discourse
    Autorzy:
    Mistygacz, Michał
    Zaleśny, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929714.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Konstytucja marcowa
    kontrola konstytucyjności prawa
    praworządność
    nadużywanie prawa
    The March constitution
    control of the constitutionality of the law
    the rule
    of law
    abuse of the law
    Opis:
    Przedmiotem artykułu uczyniono rekonstrukcję rozważań nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej. Podnosi się, że było to zagadnienie dostrzegalne przez uczestników stosunków prawnych i politycznych, do którego powracano w okresie jej obowiązywania, w szczególności po 1926 r. - w związku z postępującym nadużywaniem prawa i faszyzacją stosunków politycznych. Szczególną rolę w promocji znaczenia kontroli prawa dla procesu budowania państwa prawnego przypisuje się w pracy przedstawicielom doktryny prawa konstytucyjnego. Stawia się tezę, że w tym aspekcie stosunek do kontroli konstytucyjności prawa nie był politycznie indyferentny. Dowodzi się, że na jego rzecz optowały przede wszystkim formacje prawicowe, podczas gdy lewicowe były przeciwne.
    The subject of the article is the reconstruction and explanation of the considerations on the failure to introduce the constitutional control of the law in the era of the March Constitution. It is argued that this was an issue noticeable by participants in legal and political relations, which was repeated during the period when it was in force, in particular after 1926 – due to the progressive abuse of the law and the fascization of political relations. Representatives of the doctrine of constitutional law are assigned a special role in promoting the importance of the control of the law for the process of building the rule of law. In this context the thesis of the article is as follows: the attitude to the control of the constitutionality of the law was not politically indifferent. It is argued that it was primarily the right-wing formations that opted for it, while the left-wing formations were against it.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 191-201
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku doskonaleniu ustaw - kilka uwag o rozwiązaniach instytucjonalnych w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji marcowej
    Towards the improvement of laws – a few remarks on institutional solutions in the 100th anniversary of the adoption of the March Constitution
    Autorzy:
    Grzybowski, Marian
    Przywora, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929713.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Konstytucja z 17 marca 1921 r.
    Komisja Kodyfikacyjna
    Rada Prawnicza
    Senat II Rzeczypospolitej
    The Constitution of 17 March 1921
    Codification Committee
    Legal Council
    Senate of the Second Polish Republic
    Opis:
    Celem opracowania jest próba przypomnienia instytucji służących doskonaleniu prawodawstwa w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji z 17 marca 1921 r. Należały do nich, w różnej skali i uwarunkowaniach, Komisja Kodyfikacyjna, Senat, a także - Rada Prawnicza. Do refleksji nad nimi skłania setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej. Instytucjom powołanym na jej podstawie wiele publikacji poświęcił nieżyjący już Profesor Jacek Czajowski; dotyczyły one zwłaszcza organizacji i funkcjonowania Senatu jako „izby refleksji i rozwagi”). W dedykowanym Jego pamięci opracowaniu nawiązujemy do tych opracowań. Omawiane rozwiązania instytucjonalne mają znaczenie nie tylko z historycznego punktu widzenia, ale także z perspektywy optymalizacji tworzonego prawa.
    The aim of the study is an attempt to recall, in the 100th anniversary of the adoption of the Constitution of March 17, 1921, institutions serving the improvement of legislation. These included, in different scales and conditions, the Codification Committee, the Senate, and the Legal Council. The hundredth anniversary of the enactment of the March Constitution invites us to reflect on these institutions. Many papers by the late professor Jacek Czajowski dealt with the institutions established on its basis; they concerned the organization and functioning of the Senate as a “chamber of reflection and consideration” in particular. In the study dedicated to his memory, we make reference to these papers. The discussed institutional solutions are important not only from a historical point of view, but also from the perspective of optimization of the created law.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 203-212
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej. Rozważania na tle konstytucji marcowej oraz konstytucji z 1997 roku
    Foreign policy of the Republic of Poland. Considerations in the context of the March constitution and the constitution of 1997
    Autorzy:
    Trubalski, Artur
    Trubalska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929712.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja marcowa
    konstytucja z 1997 r.
    polityka zagraniczna
    prezydent
    rada ministrów
    the March constitution
    the 1997 constitution
    foreign policy
    the president
    the council of ministers
    Opis:
    Opracowanie ma na celu analizę konstytucyjnych rozwiązań dotyczących prowadzenia polityki zagranicznej przez Rzeczpospolitą Polską. Płaszczyznami rozważań będą zarówno rozwiązania, które funkcjonowały pod rządami konstytucji marcowej, jak również rozwiązania, które zostały zapisane w obowiązującej konstytucji z 1997 r. Analiza obecnych rozwiązań będzie również obejmowała kwestie związane z politykę europejską. Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie rozwiązań zawartych w ramach konstytucji marcowej oraz konstytucji z 1997 r. Rozwiązania funkcjonujące na gruncie każdej z analizowanych konstytucji zakładają prymat jednego z organów władzy wykonawczej w zakresie prowadzenia polityki zagranicznej państwa. Przeprowadzona analiza poszczególnych rozwiązań w tym zakresie skłania do wniosku, iż ciężar prowadzenia polityki zagranicznej przez prezydenta funkcjonujący na gruncie konstytucji marcowej został przeniesiony na gruncie konstytucji z 1997 r. na rzecz Rady Ministrów oraz Prezesa Rady Ministrów.
    The aim of the study is to analyze the constitutional solutions concerning the conduct of foreign policy by the Republic of Poland. The areas of consideration will include solutions that functioned under the rule of the March constitution, as well as solutions that were enshrined in the binding constitution of 1997. The analysis of the current solutions will also include issues related to European policy. The aim of the article is to present and compare the solutions contained in the March constitution and the constitution of 1997. The solutions functioning under each of the analyzed constitutions assume the primacy of one of the executive authorities in the field of conducting the state’s foreign policy. The analysis of individual solutions in this respect leads to the conclusion that the burden of conducting foreign policy by the president under the March constitution was transferred under the 1997 constitution to the Council of Ministers and the Prime Minister.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 213-224
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siła i słabość Konstytucji RP z 17 marca 1921 r.
    Autorzy:
    Kruk, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1335847.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-21
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    konstytucja marcowa
    Konstytucja RP z 17 marca 1921 r.
    Rzeczpospolita
    uchwalenie konstytucji marcowej
    odzyskanie niepodległości Polski a dylematy wyboru ustroju konstytucyjnego
    parlamentaryzm – absolutyzm parlamentarny
    krytyka konstytucji marcowej
    dziedzictwo konstytucji marcowej
    March Constitution
    Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921
    Republic of Poland
    adoption of the March Constitution
    restoration of Poland’s sovereignty versus the dilemmas of choosing a constitutional system
    parliamentary system – parliamentary absolutism
    criticism of the March Constitution
    March Constitution legacy
    Opis:
    Motywem podjęcia problematyki polskiej Konstytucji z 17 marca 1921 r. była 100. rocznica jej uchwalenia. Chodziło jednak nie tylko o rocznicowe przypomnienie jednej z historycznych polskich ustaw zasadniczych, ale o zwrócenie uwagi – przy okazji tej rocznicy – na wiele szczególnych okoliczności towarzyszących jej uchwaleniu, na konsekwencje polityczne jej wejścia w życie i – ostatecznie – jej znaczenie dla polskiego konstytucjonalizmu.Z jednej strony była to konstytucja, która stała się widomym znakiem, wręcz symbolem renesansu państwa polskiego, które po ponad 100 latach braku niepodległości (od końca XVIII w. pod władaniem Prus, Austrii i Rosji), po I wojnie światowej, nie bez dodatkowych trudności (wojna z Rosją bolszewicką), odzyskiwało swą niepodległość. Z drugiej – konstytucja ta uchwalana była w sytuacji stuletniej przerwy własnej ewolucji konstytucyjnej, oderwana odwłasnej tradycji i pozbawiona własnego doświadczenia w funkcjonowaniu nowoczesnego na owe czasy konstytucjonalizmu. Wzory trzeba było czerpać z zewnątrz. I był to podstawowy, istotny dylemat, bo dokonać wyboru należało na dwu zasadniczych płaszczyznach: monarchia czy republika, system prezydencki (amerykański) czy parlamentarny (anglo-francuski)? I na tym tle wybuchły zagorzałe spory doktrynalne i polityczne, bo ani doktryna nie była całkiem własna, ani system polityczny ostatecznie ukształtowany i wypróbowany. Ale zarazem panował ogromny „głód konstytucji”, intensywnie odbudowywane państwo nie mogło jej nie mieć. Upowszechniona w Polsce kultura francuska przesądziła o wyborze modelu III Republiki francuskiej, a swoista idealizacja parlamentu, jako organu przedstawicielstwanarodowego, spowodowała wybór systemu z silną władzą ustawodawczą. I w konsekwencji – ze słabą egzekutywą. Tym bardziej że rozbicie polityczne nie pozwoliło na ukształtowanie większości parlamentarnej, a tym samym na efektywność i stabilność rządów. I znowu pojawiły się zagorzałe spory. Ale wtedy podjęto już zmiany konstytucji – w ich rezultacie została zastąpiona aktem z 1935 roku, który nie kontynuował demokratycznej linii ustrojowej, raczej dopasowując ją do trendów lat 30. w Europie. Konstytucja marcowa, upragniona i oczekiwana, ale krytykowana „przed, w trakcie i po” swego istnienia, pozostała symbolem demokratycznej polskiej myśli konstytucyjnej. I nadal krytykowanej.W tekście przedstawione zostały okoliczności i atmosfera towarzysząca uchwaleniu aktu, przebieg uchwalenia, podstawowe zasady i treści konstytucji, a ponadto wiele towarzyszących temu poglądów, słów krytyki, postulatów ówczesnej polskiej doktryny konstytucyjnej.
    The motive for discussing the issue of the Polish Constitution of 17 March 1921 is the centenaryof its adoption. But the aim is not just to remind the anniversary of one of the historic Polishbasic laws but also to draw attention, by the way, to a series of specific circumstancessurrounding its adoption, political consequences of its entry into force and, eventually, itsimportance for the Polish constitutional system.On the one hand, it was a constitution that became an apparent sign, even a symbolof the revival of the Polish state, which, after over 100 years’ lack of independence (beingunder the rule of Prussia, Austria and Russia from the late 18th century) and World War I,was really striving to regain its independence (the Polish-Soviet War). On the other hand, theConstitution was adopted during a hundred years’ discontinuity in its own constitutionalevolution, separated from its own tradition and deprived of its own experience in thefunctioning of the then modern constitutionalism. Patterns had to be derived from outside.And it was a real, fundamental dilemma because it was necessary to make a choice betweentwo basic options: a monarchy or a republic, a presidential (American) or parliamentary(Anglo-French) system? And, against that background, fierce doctrinal and political disputesbroke out because neither the doctrine was really the country’s own nor the political systemwas ultimately developed and tested.Nevertheless, there was an enormous ‘appetite for a constitution’; an intensively restoredcountry could not lack it. The French culture, which was popular in Poland, played a decisiverole in the choice of the model of the French Third Republic, and the specific idealisation ofa parliament as a body of national representation resulted in the choice of a system with stronglegislative power and, in consequence, with weak executive power. What is more, the politicalbreakup did not allow for the formation of a parliamentary majority and, therefore, theefficiency and stability of the government. Again, that led to fierce disputes. But amendmentsto the Constitution were already adopted then and, as a result, a new act substituted for it in 1935. However, it adjusted to the trends of the 1930s in Europe instead of continuinga democratic route in the political system.The desired and long-awaited March Constitution, but criticised “before, during and after”the time it was in force, remained a symbol of the Polish democratic constitutional thought,which is still criticised.The article presents the circumstances and atmosphere accompanying the adoption ofthe act, the course of its adoption, basic principles and content of the Constitution, anda series of accompanying opinions, criticism, and proposals of the then contemporary Polishconstitutional doctrine.
    Źródło:
    Ius Novum; 2021, 15, 2; 5-24
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu analogii reformy Izb Ustawodawczych 1921-1935, 1997-?
    Search for Analogies of the Reform of the Legislative Chambers 1921–1935, 1997–?
    Autorzy:
    Olechno, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929689.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja marcowa
    1997
    zmiana konstytucji
    parlament
    March Constitution
    amendment to the Constitution
    parliament
    Opis:
    Artykuł poświęcony parlamentowi w czasie obowiązywania konstytucji marcowej z 1921 r. oraz porównujący jej podobieństwa z konstytucją z 2 kwietnia 1997 r. w zakresie pozycji ustrojowej i funkcjonowania. W oparciu o przepisy obu konstytucji i praktykę autor podjął się wypowiedział się na temat istniejących analogii i ewentualnej potrzeby zmiany obecnie obowiązującej ustawy zasadniczej.
    An article devoted to the parliament during the existence of the March Constitution of 1921, and comparing its similarities with the Constitution of 2nd April 1997 in terms of the political system and its functioning. Based on the provisions of both constitutions and the practice, the author has undertaken to comment on the existing analogies and the possible need to amend the currently binding constitution.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 301-312
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolności i prawa jednostki w stuletniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu
    Freedoms and rights of the individual in the hundredyear perspective of Polish constitutionalism
    Autorzy:
    Bisztyga, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929719.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Wolności i prawa jednostki
    konstytucyjny katalog wolności i praw jednostki
    polski konstytucjonalizm
    gwarancje wolności i praw jednostki
    100-lecie polskiego konstytucjonalizmu
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 21 marca 1921 r.
    Konstytucja marcowa.
    Freedoms and rights of the individual
    the constitutional catalog of individual freedoms and rights
    Polish constitutionalism
    guarantees of individual freedoms and
    rights
    the 100th anniversary of Polish constitutionalism
    the Constitution of the Republic of Poland of March 21
    1921
    the March Constitution.
    Opis:
    Setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej stwarza okazję do prześledzenia konstytucyjnych regulacji dotyczących wolności i praw jednostki w czasowej perspektywie wieku polskiego konstytucjonalizmu. W opracowaniu podjęto zabieg prezentacji ewolucji katalogów wolności i praw jednostki właściwych kolejnym, polskim, konstytucyjnym regulacjom z uwzględnieniem zagadnienia gwarancji tych wolności i praw oraz implementacji europejskich narzędzi z tego zakresu. Autor udowadnia tezę o zasadniczym braku ciągłości zawartych w Konstytucji marcowej rozwiązań z zakresu wolności i praw jednostki w 100-letniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu. Zaznacza także, że historię kształtowania się konstytucyjnego statusu jednostki w republikańskiej Polsce cechuje ustrojowa i koncepcyjna nieciągłość.
    The hundredth anniversary of the adoption of the March Constitution provides an opportunity to trace the constitutional regulations regarding the freedoms and rights of an individual in the time perspective of the age of Polish constitutionalism. The study undertook the procedure of presenting the evolution of catalogs of freedoms and rights of an individual proper to successive Polish constitutional regulations, taking into account the issue of guarantees of these freedoms and rights and the implementation of European tools in this field. The author proves the thesis about the fundamental lack of continuity of the solutions in the field of individual freedom and rights contained in the March Constitution in the 100-year perspective of Polish constitutionalism. He also points out that the history of shaping the constitutional status of an individual in republican Poland is characterized by a systemic and conceptual discontinuity.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 153-169
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Concepts of local government in the Polish constitutions of the interwar period (1918–1939)
    Koncepcje samorządu terytorialnego w polskich konstytucjach dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939)
    Autorzy:
    Cichoń, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189309.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    local government
    Second Polish Republic
    the March Constitution 1921
    the April Constitution 1935
    samorząd terytorialny
    II Rzeczpospolita
    konstytucja marcowa 1921 r.
    konstytucja kwietniowa 1935 r.
    Opis:
    The article outlines concepts of local government based on the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921 (the March Constitution) and the Constitutional Act of 23 April 1935 (the April Constitution). In the first place, the assumptions of the March Constitution concerning the political system in relation to local government are presented, and then its influence on the formation of this local government in the Second Polish Republic is shown. The author outlines challenges and difficulties accompanying the attempts to adopt statutes on local government in line with the spirit of the March Constitution and outlines the legal basis for the organisation and activity of local government in Poland during the interwar period (1918–1939). Attention is also drawn to the changes in the approach of those in power to the role of local government which followed the May Coup in 1926 and were introduced in the Act of 23 March 1933 on the Partial Change of the Local Government System. The author also presents the legal position of local government in the April Constitution and indicates the ideas that underlay the creation of constitutional concepts of local government and how they were externalised in the specific political conditions. The article also provides a comparative analysis of the concept of local government resulting from the Constitutions mentioned above.
    Artykuł przedstawia w ogólnym zarysie koncepcje samorządu terytorialnego oparte na przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r. (konstytucji marcowej) oraz Ustawy konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 r. (konstytucji kwietniowej). W pierwszej kolejności przedstawiono założenia ustrojowe konstytucji marcowej odnoszące się do samorządu terytorialnego, a następnie ukazano jej wpływ na kształtowanie się tego samorządu w II RP. Opisano wyzwania i trudności towarzyszące próbom uchwalenia ustaw samorządowych zgodnych z duchem konstytucji marcowej. Wskazano na podstawy prawne organizacji i działalności samorządu terytorialnego w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939). Zwrócono również uwagę na zmiany w podejściu rządzących do roli samorządu terytorialnego, które nastąpiły po zamachu majowym w 1926 r. i zostały wprowadzone w ustawie z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. Następnie przedstawiono pozycję prawną samorządu terytorialnego w konstytucji kwietniowej. Wskazano też idee, które legły u podstaw tworzenia konstytucyjnych koncepcji samorządu terytorialnego i to, w jaki sposób zostały uzewnętrznione w konkretnych warunkach politycznych. W artykule dokonano także analizy porównawczej koncepcji samorządu terytorialnego wynikających z ww. konstytucji.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2022, XXV, 25; 139-158
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja ustroju samorządu terytorialnego w konstytucjach Polski XX w.
    Evolution of the Local Government System in Polish Constitutions of the 20th Century
    Autorzy:
    Lis, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3200872.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-06
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    konstytucja marcowa 1921
    konstytucja kwietniowa 1935
    Konstytucja PRL 1952
    Konstytucja RP z 1997 roku
    samorząd terytorialny
    March Constitution 1921
    April Constitution 1935
    Constitution of the People’s
    Republic of Poland 1952
    Constitution of the Republic of Poland of 1997
    local government
    Opis:
    Artykuł recenzyjny został poświęcony publikacji Marka Klimka pt. „Samorząd terytorialny w konstytucjach Polski XX wieku. Wybrane aspekty politologiczno-ustrojowe”. Mimo przyjętej w tytule monografii cezury czasowej XX wieku, czytelnik znajdzie lapidarne ujęcie uregulowań konstytucyjnych z XVIII (prawo o miastach jako integralna część Konstytucji 3 maja 1791 roku) i XIX wieku (konstytucja Księstwa Warszawskiego, konstytucje Królestwa Polskiego czy konstytucje Rzeczypospolitej Krakowskiej). Publikacja M. Klimka dotyczy regulacji odnoszących się do samorządu terytorialnego z perspektywy politologiczno-ustrojowej. W pierwszej części Autor scharakteryzował pojęcie i istotę samorządu terytorialnego, rolę konstytucji w regulacji prawa samorządowego oraz regulacje konstytucyjne dotyczące samorządu terytorialnego przed XX wiekiem na ziemiach polskich. Następnie omówiono konstytucję z 17 marca 1921 roku, przeobrażenia ustrojowe samorządu po przewrocie majowym i nowelizacji konstytucji, a także konstytucję z 1935 roku. Dalej znajduje się analiza administracji terenowej w latach 1944-1950 oraz omówienie Konstytucji PRL z 1952 roku i jej nowelizacji. W ostatniej część monografii scharakteryzowano „małą konstytucję” z 1992 roku oraz konstytucję z 2 kwietnia 1997 roku. Ewolucję rozwiązań konstytucyjnych ukazano na tle ogólnych przeobrażeń politycznych i ustrojowych. W szczególności podjęto próbę określenia, jakie miejsce zajmował samorząd terytorialny w uregulowaniach konstytucji XX wieku w Polsce; w jaki sposób określano w nich miejsce samorządu w całym systemie administracji publicznej w państwie; jak odnoszono się do jego podmiotowości prawnej; jak określano jego strukturę oraz zadania; jak regulowano jego relacje z organami administracji rządowej; jaki wpływ miały obce rozwiązania ustrojowe na konstytucyjne regulacje samorządowe w Polsce; jakie miejsce dla samorządu przewidywano w ustroju państwa podczas poszczególnych etapów jego ewolucji w XX wieku.
    The review article was devoted to the publication of Marek Klimek entitled “Local government in the constitutions of Poland of the 20th century. Selected political and political aspects ”. Despite the time limit of the 20th century adopted in the title of the monograph, the reader will find a concise approach to the constitutional regulations of the 18th (the law on cities as an integral part of the Constitution of May 3, 1791) and the 19th century (the constitution of the Duchy of Warsaw, constitutions of the Kingdom of Poland or the constitutions of the Republic of Krakow). The publication of M. Klimek, concerns regulations relating to local self-government from the political and political perspective. In the first part, the author characterized the concept and essence of local government, the role of the constitution in the regulation of local government law, and constitutional regulations concerning local government before the 20th century in Poland. Then the constitution of March 17, 1921, the systemic transformations of the local government after the May coup and the amendment to the constitution, as well as the 1935 constitution were discussed. Going further, there is an analysis of the local administration in the years 1944-1950 and an overview of the constitution of the Polish People’s Republic of 1952 and its amendments. The last part of the monograph describes the “little constitution” of 1992 and the constitution of April 2, 1997. The evolution of constitutional solutions has been shown against the background of general political and system transformations. In particular, an attempt was made to define the place of local self-government in the regulations of the 20th century constitution in Poland; how they defined the place of self-government in the entire system of public administration in the state; how was his legal subjectivity referred to; how its structure and tasks were determined; how his relations with government administration bodies were regulated; what impact did foreign system solutions have on the constitutional local government regulations in Poland; what place for self-government was envisaged in the state system during the various stages of its evolution in the 20th century.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 1(XXII); 75-85
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powstanie i kulisy uchwalenia ustawy przechodniej z dnia 18 maja 1921 r. do Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 marca 1921 r. w sprawie czasowej organizacji władzy zwierzchniej Rzeczypospolitej
    Establishment of and Behind the Scenes of the Adoption at the Transitive Act of May 18, 1921 to the Constitutional Act of March 17, 1921 on the Temporary Organization of the Supreme Power of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Stokowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108818.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    the transitive act
    the March constitution
    the Constitutional Commission
    ustawa przechodnia
    konstytucja marcowa 1921
    Komisja Konstytucyjna
    Opis:
    10 lutego 1919 r. na pierwsze posiedzenie zebrał się Sejm Ustawodawczy, którego głównym celem było przygotowanie projektu ustawy zasadniczej dla odrodzonej Polski. Przez najbliższe miesiące, w specjalnie utworzonej do tego celu Komisji Konstytucyjnej, pracowano nad utworzeniem i przedstawieniem Sejmowi Ustawodawczemu projektu nowej konstytucji. W celu jednak zapewnienia choćby podstawowych ram funkcjonowania państwa już 20 lutego 1919 r. podjęto uchwałę Sejmu Ustawodawczego w sprawie powierzenia Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa. Uchwała ta, potocznie zwana małą konstytucją, obowiązywała formalnie do 1 czerwca 1921 r., czyli dnia ogłoszenia konstytucji marcowej. Mimo formalnego uchylenia tychże przepisów, funkcjonowały one nadal. W stosunku do Sejmu Ustawodawczego przepisy Małej Konstytucji obowiązywały do 28 listopada 1922 r., zaś w stosunku do Naczelnika Państwa do 14 grudnia 1922 r. Z uwagi jednak na zauważenie błędu legislacyjnego w małej konstytucji oraz w przepisach przechodnich w konstytucji marcowej uchwalono 18 maja 1921 r. ustawę przechodnią do Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 marca 1921 r. w sprawie tymczasowej organizacji władzy zwierzchniej Rzeczypospolitej, która „załatała” błędnie sformułowane przepisy w małej konstytucji. Praca została oparta na literaturze poświęconej ustawie zasadniczej z 1921 r., projektach ustaw oraz poprawkach przedstawionych w Komisji Konstytucyjnej, a także na licznych stenogramach z posiedzenia Sejmu Ustawodawczego, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Zgromadzenia Narodowego.
    On February 10, 1919, the Legislative Seym met for the first session, whose main goal was to prepare a draft of the basic law for the reborn Poland. Over the next few months, in a specially created constitutional commission, work was carried out to create and submit to the Legislative Seym a draft of a new constitution. However, in order to ensure at least the basic framework for the functioning of the state, on February 20, 1919, a resolution of the Legislative Seym was passed entrusting Józef Piłsudski with the further exercise of the office of the Head of State. This resolution, commonly known as the Small Constitution, was formally in force until June 1, 1921, i.e. the day the March Constitution was announced. Despite the formal repeal of these provisions, they continued to function. In relation to the Seym, the provisions of the Small Constitution were formally in force until November 28, 1922, and in relation to the Head of State until December 14, 1922. However, due to noticing a legislative error in the Small Constitution and in the passing regulations, the provisions of the March Constitution were adopted on May 18, 1921; the Act passed to the Constitutional Act of March 17, 1921 on the temporary organization of the supreme power of the Republic, which “patched up” the incorrectly formulated provisions in the Small Constitution. The work was based on the literature on the Basic Law of 1921, draft laws and amendments presented in the Constitutional Committee, as well as on numerous shorthandings from the sessions of the Legislative Seym, the Seym of the Republic of Poland and the National Assembly.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 2; 57-69
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja prawna Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i jej uwarunkowania społeczno-polityczne w latach 1944–1956. Problemy wybrane
    Legal situation of Polish Autocephalous Orthodox Church and its socio-political dimensions in 1944–1956. Selected problems
    Консолидация политической системы как источник политического поведения России в международной среде
    Autorzy:
    Waniek, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15838691.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Orthodoxy
    population resettlement
    operation “Vistula”
    national and ethnic minorities
    March constitution
    Curzon-Namier line
    PKWN Manifesto
    Provisional Government of National Unity
    PPS
    separation of churches from the state
    Moscow Patriarchate
    autocephaly
    Православие
    переселение населения
    операция «Висла»
    национальные и этнические меньшинства
    мартовская конституция
    линия Керзона – Намьера
    Манифест ПКВН
    Временное правительство национального единства
    ППС
    отделение церквей от государства
    Московский Патриархат
    автокефалия
    Opis:
    The main purpose of this article is to recall and analyze from a political-legal point of view not only the little-known wartime history of the Polish Orthodox Church, but also attempts to bring order to the chaos that reigned in the Polish Orthodox Church after the end of World War II. This issue is most often taken up in intellectual circles associated with the Orthodox Church, or - less often - by experts in religious policy. The study presented here is an attempt to supplement this body of work with an own view of the policy of the authorities of the People’s Republic of Poland towards the Orthodox Church, carried out in 1944-1958, which was seriously influenced not only by ideological and legal decisions, characteristic of the period of building revolutionary political changes, but also by long unresolved nationality issues.
    Основная цель данной статьи – вспомнить и проанализировать с политико-правовой точки зрения не только малоизвестную историю Польской Православной Церкви военного времени, но и попытки навести порядок в хаосе, царившем в Польской Православной Церкви после окончание Второй мировой войны. Этот вопрос чаще всего поднимается в интеллектуальных кругах, связанных с Православной Церковью, или – реже – среди специалистов по религиозной политике. Представленное здесь исследование является попыткой дополнить данный массив работ собственным взглядом на политику властей. Польской Народной Республики по отношению к Православной Церкви, проведенная в 1944-1958 годах, на которую серьезное влияние оказали не только идейно-правовые решения, характерные для периода построения революционных политических перемен, но и долго нерешенные национальные вопросы.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2023, 1(36); 189-219
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies