- Tytuł:
-
„Inność zwierzęcia”. Kłopotliwa relacja Homo sapiens z resztą królestwa Animalia
“The ‘Otherness’ of Animals”: On the Troublesome Relationship between Homo sapiens and the Other Members of the Kingdom Animalia - Autorzy:
- DZWONKOWSKA, Dominika
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1046731.pdf
- Data publikacji:
- 2020-01-12
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Tematy:
-
etyka postępowania wobec zwierząt, wyzwolenie zwierząt, antropocentryzm, antropocen, odpowiedzialność za drugiego
animal ethics, animal liberation, anthropocentrism, Anthropocene, responsibility towards the other - Opis:
-
Relacja człowiek–zwierzę pozostaje naznaczona ambiwalencją, której źródłem jest antropocentryczny paradygmat kultury. Tekst opisuje wybrane elementy ambiwalentnego stosunku człowieka do zwierząt oraz obcość zwierząt w ludzkim świecie i przedstawia, na czym polega „kłopotliwy” charakter tej relacji. Ma on bardzo wiele wymiarów i łączy się z licznymi problemami szczegółowymi. W artykule skupiono się na wybranych zagadnieniach z tego obszaru. „Kłopotliwość” ujawnia się już w języku debaty nad zwierzętami, pozornie przekraczającym ontologiczną przepaść międzygatunkową, ale w rzeczywistości ją sankcjonującym. Inna trudność metateoretyczna wyłania się przy próbach sformułowania adekwatnego pytania badawczego w debacie nad etyką postępowania wobec zwierząt. Pytanie takie i odpowiedź na nie mogłyby pomóc stworzyć etykę uwzględniającą w uniwersum moralnym zarówno człowieka, jak i zwierzęta w całej ich różnorodności. Podstawowym problemem okazuje się zatem ustalenie jednolitych warunków traktowania całego królestwa animalia.
W tekście przedstawiono krytyczną analizę dotychczasowej debaty na temat losu zwierząt w świecie człowieka i przysługujących im praw. Analiza ta otwiera możliwość szerszej dyskusji nad problemem kłopotliwej relacji człowieka do zwierząt. Artykuł pokazuje też, że mimo długoletnich starań zwolenników ruchu wyzwolenia zwierząt niewiele uczyniono jeszcze w celu rzeczywistej poprawy losu zwierząt i wciąż pozostają one bytami obcymi w świecie człowieka. Trudno jest stworzyć etykę, która w uniwersum moralnym uwzględniałaby zwierzęta (z całą ich różnorodnością) niezależnie od tego, w jakim stopniu wykazują one podobieństwo do człowieka. Przeprowadzone analizy ujawniają, że pod maską troski o zwierzęta często kryje się postawa antropocentryczna, co skłania do ponawiania pytań o naturę naszej relacji ze światem animalia w epoce antropocenu. Dyskurs na temat losu zwierząt jest na wskroś antropocentryczny, toczy się bowiem na gruncie przekonania, że zwierzęta zasługują na naszą troskę o tyle, o ile wykazują one cechy „ludzkie”. Postawa tego rodzaju ujawnia wewnętrzną słabość debaty nad etyką postępowania wobec zwierząt, a jednocześnie pokazuje, jak bardzo „kłopotliwa” również w praktyce okazuje się relacja człowiek–zwierzę.
The human-animal relationships are marked by ambiguity due to the anthropocentric paradigm prevailing in culture. The paper presents some chosen manifestations of this ambiguity, as well as animals as ‘others,’ or ‘strangers,’ in the human world, thus delving deeper into the meaning of the relation in question. As it turns out, the problem is multidimensional and in order to approach it one needs to scrutinize a number of specific issues. First of all, the ‘trouble’ lies in that the language applied in the debate on animal ethics, which is supposed to bridge the interspecies gap, apparently legitimizes it. Another metatheoretical difficulty emerges once we attempt to formulate an adequate research question that would enable creating an ethics that applies to human beings as well as to animals in all their variety. Thus the basic problem lies in establishing the universal criteria necessary to include all the members of the Kingdom Animalia in the moral universe. The paper comprises a critical analysis of the debate on the status of animals in the human world as well on the issue of animal rights. The analysis in question opens new possibilities for further discussion of the ‘troublesome’ relationship between humans and animals. The paper also shows that the long-time efforts of the animal liberation movement have done very little to improve the conditions in which animals live. Animals are still ‘strangers’ in the human world. The task of creating an ethics that would embrace both humans and animals, in all their variety, regardless of the extent of their likeness to humans, proves extremely difficult. The author shows that under the guise of concern for the well-being of animals anthropocentric attitudes are pursued, which once again prompts the question about the nature of the relationship between humans and animals in the age of Anthropocene. The weakness of the debate on animal welfare lies in its being thoroughly anthropocentric due to the fact that it is continued on the grounds of the belief that animals ‘deserve’ care from humans insofar as they manifest ‘human’ traits. Still the debate in question is itself a proof of how ‘troublesome’ the relationship between humans and animals turns out in practice. - Źródło:
-
Ethos; 2017, 30, 1 (117); 193-206
0860-8024 - Pojawia się w:
- Ethos
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł