Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the Anthropocene" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-27 z 27
    Tytuł:
    O językach antropocenu - uwagi wstępne
    On the Languages of the Anthropocene: Opening Remarks
    Autorzy:
    Szaj, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25406887.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    antropocen
    dyskurs antropocenu
    niejednorodny antropocen
    metodologia dyfrakcyjna
    the Anthropocene
    the Anthropocene discourse
    patchy Anthropocene
    diffractive methodology
    Opis:
    Artykuł prezentuje wstępne uwagi na temat języków antropocenu. Wychodzi z założenia, że antropocen wymaga wielowymiarowego, niejednorodnego, międzyskalowego spojrzenia, które ujawnia, że to, jak nazywamy i opisujemy tę epokę geologiczną, ma znaczenie dla naszego myślenia o przyczynach, następstwach oraz aktorach odpowiedzialnych za kryzys ekologiczno-klimatyczny. Następnie autor opisuje kilka przykładowych języków antropocenu: język geologii, rozmaitych dyskursów teoretycznych oraz literatury i sztuki. Przedostatnia część artykułu prezentuje zawartość 11 tomu czasopisma "AUPC. Studia Poetica". W części końcowej autor proponuje kategorię "antropocenu dyfrakcyjnego", która jego zdaniem pozwala sprostać antropocenowi jako nowemu, nieintuicyjnemu, emergentnemu wydarzeniu.
    The article presents preliminary remarks on the languages of the Anthropocene. Its assumption is that the Anthropocene requires a multidimensional, heterogeneous, cross-scale view revealing that how we name and describe the geological epoch matters to our thinking about the causes, consequences and actors responsible for the ecological and climate crisis. The author then describes a few exemplary languages of the Anthropocene: the language of geology, various theoretical discourses, as well as literature and art. The penultimate part of the article presents the content of the 11th volume of the journal “AUPC. Studia Poetica”. In the final part, the author proposes the “diffractive Anthropocene” category, which, in his opinion, makes it possible to face the Anthropocene as a new, non-intuitive, emergent event.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2023, 11; 3-19
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowy Eden. Wpływ ogrodnika i jego dzieła – ogrodu na proces zmian klimatycznych
    The New Eden: The Influence of a Gardener and their Work, a Garden, on the Process of Climate Change
    Autorzy:
    Grzelak, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135686.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    garden
    the Anthropocene
    nature
    ogród
    antropocen
    natura
    Opis:
    21 maja 2019 roku Anthropocene Working Group uznała, że rozpoczęła się już nowa epoka geologiczna w historii Ziemi – antropocen. Autorka artykułu uznała, że interdyscyplinarny dyskurs dotyczący zmian klimatycznych nie może pominąć ogrodniczej działalności człowieka. Antropocen określany jest mianem epoki wyparcia, krótkowzroczności i nieodwracalnych strat, co znajduje odzwierciedlenie także w działaniach wielu współczesnych ogrodników amatorów. Autorka prezentuje dwie wizje ogrodów: powstałego w zgodnej koegzystencji człowieka i natury oraz zdominowanego przez człowieka. Konfrontuje w swoim artykule informacje zawarte w poradnikach ogrodniczych z wiedzą obecnych na portalach społecznościowych ogrodników amatorów. Celem artykułu jest pokazanie, w jakim kierunku rozwija się współczesne ogrodnictwo. Analizując wybrane teksty, autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy ogrodnicy, widząc zmiany klimatyczne, są w stanie wyrwać się z marazmu i zacząć pracować na rzecz środowiska, czy też nadal pozostaną w sferze dotychczasowych działań.
    On the 21st of May 2019 the Anthropocene Working Group has concluded that a new geological era in Earth’s history has begun—the Anthropocene. The author of the article has deduced that an interdisciplinary discourse regarding climate change should not omit human gardening activity. The Anthropocene is called an epoch of repression, short-sightedness and irreversible loss, which is shown in the work of many modern amateur gardeners. The author presents a vision of two gardens: one that has been made in a harmony of human and nature and one that is dominated solely by humans. In her article she contrasts the information from gardening guidebooks with the knowledge of amateur gardeners found in social media. The point of the article is to show the direction of modern gardening. By analysing selected texts, the author seeks an answer to the following question: are the gardeners, who see climate change, able to break out of their apathy and start to work for the environment or will they rather just continue doing what they are doing now?
    Źródło:
    Porównania; 2022, 31, 1; 63-77
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “What sort of a world is this, where killing and pain are the norm? What on earth is wrong with us?” Nature Strikes Back in Olga Tokarczuk’s Drive Your Plow Over the Bones of the Dead (2009)
    Autorzy:
    Sosnowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231682.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-06
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    Olga Tokarczuk
    eco-fiction
    posthumanism
    the Anthropocene
    anthropocentrism
    Opis:
    The article seeks to explore the theme of nature’s revenge in Olga Tokarczuk’s novel Drive Your Plow Over the Bones of the Dead (2009, translated into English in 2018). The book may be classified as Anthropocene fiction or eco-fiction Tokarczuk’s treatment of vengeful nature in Drive Your Plow… manifests as a literary representation of a physiology of an ecosystem in disequilibrium, pervaded by images of blood in a snowy landscape. The author renders her female protagonist, Janina Duszejko, a proponent and practitioner of a theory proposing that nature wreaks revenge on humans. Tokarczuk presents new ways of imagining agency beyond anthropocentrism. Drive Your Plow may serve as an example of literary fiction from which posthumanist reflections may spring, while simultaneously it oftentime (even if unintentionally) draws on posthumanist philosophy and ethics. I also refer to Olga Tokarczuk biography and views in search of her environmental concerns and solutions.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2022, 15; 305-317
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anthropogenic Worlds of Transformation and Destruction: Doris Lessing’s Climate Fiction Duology
    Autorzy:
    Baysal, Kübra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30147281.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    climate fiction
    the Anthropocene
    transformation
    natural disaster
    Doris Lessing
    Opis:
    Depicting a world stricken with an ice age in the North and drought in the South, Doris Lessing’s Mara and Dann: An Adventure (1999) recounts the survival story of two siblings, Mara and Dann, amidst un/natural and societal havoc. The sequel, The Story of General Dann, Mara’s Daughter, Griot, and the Snow Dog (2005) pictures the dramatic transformations both in the nonhuman nature and the protagonists’ lives after the devastating disasters in the first novel. Migrating among thousands of people from the south towards northern Ifrik and passing through desolate lands scorched with drought, 4re, 3ood, and diseases in Mara and Dann, the protagonists mature as they learn to live in a perilous and erratic world populated with survivalists solely focused on personal gain. Through the horrendous picture of an Ifrik parched with drought in the South and frosted with a solid layer of ice at the top north, the novel pictures the helplessness of humankind through Mara and Dann’s quest for life in the face of unstoppable and inevitable environmental calamities. With the melting of the ice in the Northern Yerrup and the flooding in the Northern Ifrik, General Dann delivers Dann’s struggle to cope with his personal loss as the world changes once again, and the climate gets cooler. Obsessed with knowledge and set on to save a library, he races against time, human beings, and the hostile nonhuman environment. In this light, this study aims to analyse Doris Lessing’s climate fiction (cli-fi) duology, Mara and Dann: An Adventure and General Dann and Mara’s Daughter, Griot, and the Snow Dog as climate fiction novels reflecting the destructive impact of climate change on humans and nonhuman nature in the anthropogenic conditions of the fictional world, which is not a far cry from our world in the twenty-first century.
    Źródło:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2022, 15; 31-50
    2353-4699
    Pojawia się w:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Decolonizing the Anthropocene: Reading Charles de Lint’s "Widdershins"
    Autorzy:
    Łaszkiewicz, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1070556.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Charles de Lint
    the Anthropocene
    Native Americans
    ecocriticism
    urban fantasy
    Opis:
    The aim of this paper is to examine Charles de Lint’s novel Widdershins(2006), whose main theme is an interspecies war for the American land. The paper demonstrates how, by exploring the themes of Indigenous suffering, belief in species interconnectedness, reverence for the natural world, and approach to trauma, the novel participates in the deconstruction of colonial structures present in the concept of the Anthropocene. The paper also engages de Lint’s novel in a dialogue with the studies on the Anthropocene to prove that, by providing its readers with alternative modes of thinking, fantasy fiction can contribute to the cognitive change required to save our planet from human-wrought destruction.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2020, XXII/2; 161-172
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Museums in the world without the future
    Autorzy:
    Szeląg, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27781987.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-19
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    sustainable museum
    education
    museums’ future
    the Anthropocene
    climate responsibility
    climate change
    Opis:
    The paper is dedicated to museum’s commitment to struggling for climate and against climate change. Facing the key imperative conditioning museums’ operation whose sense is defined e.g., by the assumption that there will be ‘some’ future for whose sake it is worth while taking care of museum exhibits and other testimonies to the past and contemporary culture, the climate change we are witnessing makes museums face very special challenges. As institutions of social trust they continue to be regarded a credible source of knowledge, they engage increasingly more in activities aimed at preserving the environment. This can be clearly seen, for example in the exhibitions dedicated to the Anthropocene mounted in museums worldwide over the last decade. The engagement of museums in this respect and this engagement’s object are the topic of the paper. Furthermore, a critical view is presented not only of the people and the institutions they create, or more broadly cultures and civilisations, all of key importance for our planet’s future, but also of the fact that certain topics, as praxis has shown, have remained untouched by museums (e.g., responsibility of global corporations or the ideology of capitalist growth). In this very context questions are also asked to what degree and how much museums can change their practices affecting the climate, if only by renouncing or at least limiting their participation in global tourism and competition for public’s leisure time in the market game for attracting consumers’ attention.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2022, 63; 158-163
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geontowładza algorytmów. O produkcji dyskursów w Antropocenie
    Geontopower of Algorithms. On the Production of Discourses in the Anthropocene
    Autorzy:
    Markiewicz, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912558.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-03
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    geontowładza
    algorytmy
    antropocen
    negantropocen
    dyskurs
    ekologia
    geontopower
    algorithms
    the Anthropocene
    the Neganthropocene
    discourse
    ecology
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza strategii produkcji oraz funkcjonowania dyskursu ekologicznego w epoce nazywanej Antropocenem. Autor pyta o szczególną popularność denializmu klimatycznego w dyskursie publicznym. Produkcja dyskursu jest w artykule rozpatrywana w kontekście zoe/geo/techno-asamblażu [Braidotti], a także funkcjonowania algorytmów i silników wyszukiwania treści na przykładzie platformy Youtube. Autor dochodzi do wniosku, iż denializm klimatyczny należy rozpatrywać jako równorzędną narrację ekologiczną, by uniknąć rozrastania się alternatywnych obiegów wiedzy. W tym kontekście proponuje zwrócić się ku propozycji negantropocenu sformułowanej przez Bernarda Stieglera.
    The aim of the paper is to analyse the production strategy and functioning of the ecological discourse within the Anthropocene. The author asks about the peculiar popularity of climate denialism in public discourse. In the paper, the discourse production is considered in the context of zoe/geo/techno assemblages (Braidotti), as well as the functioning of algorithms and search engines on the example of the Youtube platform. The author concludes that climate denialism should be considered as an equivalent ecological narrative to avoid the expansion of alternative knowledge cycles. In this context, he proposes to turn to the Neganthropocene proposal formulated by Bernard Stiegler.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2021, 42; 55-72
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Speech as the Political Faculty in the Anthropocene. The Sensualities of Voice and Taste Combined
    Autorzy:
    Lisowska, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127723.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    speech
    voice
    language
    judgment
    taste
    the Anthropocene
    mowa
    głos
    język
    sąd
    smak
    antropocen
    Opis:
    The paper revises the idea of speech as a fundamental political faculty in response to the challenges of the Anthropocene. First, it is argued that, rather than as a subsystem of language, speech should be conceptualised as the expression of the embodied capacity of voice (in this respect, the paper follows Adriana Cavarero’s [2005] argument). Secondly, vocality is linked to the faculty of taste (understood as in Arendt’s reading of Kant) to locate politics in the broader order of materiality (physis).
    Artykuł proponuje przeformułowanie koncepcji mowy jako fundamentalnej kompetencji politycznej w odpowiedzi na wyzwania antropocenu. Po pierwsze, wykazuje się, że mowa powinna być rozumiana nie tyle jako podsystem języka, ile jako wyraz ucieleśnionego głosu (pod tym względem artykuł podąża za argumentacją Adriany Cavarero [2005]). Po drugie, przekonuje się, że głos należy interpretować w powiązaniu z kompetencją smaku (konceptualizowaną w duchu Arendtowskiego ujęcia Kanta), ponieważ dzięki temu możliwe będzie umiejscowienie polityki w szerszym kontekście materialności (physis).
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2022, 58; 17-33
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Syndemiocen, czyli antropocen w perspektywie pandemii
    The Syndemiocene, or the Anthropocene in the Perspective of Epidemic
    Autorzy:
    Sugiera, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25437573.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    alternative terms to the Anthropocene
    hacking of the Anthropocene
    Syndemiocene
    Amitav Ghosh’s “The Calcutta Chromosome”
    Chuck Hogan’s “The Blood Artists”
    alternatywne nazwy antropocenu
    hakowanie antropocenu
    syndemiocen
    “The Calcutta Chromosome” Amitava Ghosha
    “The Blood Artists” Chucka Hogana
    Opis:
    Wprowadzając termin syndemiocen, artykuł proponuje przegląd najbardziej znanych nazw nowej epoki w dziejach Ziemi. Przynajmniej część z nich podważa zasadność absolutyzacji dyskursu na temat antropocenu, proponując wielość perspektyw i ujęć. Dlaczego to istotne, pokazuje analiza dwóch powieści o epidemiach: The Calcutta Chromosome (1995) Amitava Ghosha i The Blood Artists Chucka Hogana (1998). Nie tylko odnoszą się one krytycznie do medykalizujących definicji i strategii zwalczania epidemii. Subwersywnie realizują także podstawowe wzorce narracyjne Nowoczesnych, wskazując na ich udział w upowszechnianiu antropogenicznych dyskursów i praktyk.
    Introducing a new term, “Syndemiocene,” this article looks closely at a few chosen names of the new age in the Earth’s history. Many of them criticize the monolithic discourse of the Anthropocene, choosing the multiplicity of approaches and perspectives instead. The article explains why this is so important and provides a close reading of two novels: Amitav Ghosh’s The Calcutta Chromosome (1995) and Chuck Hogan’s The Blood Artists (1998). Both not only subvert the medicalizing approaches to defining and fighting off epidemics but also perform two subversive narrative models of the Moderns, revealing how they have disseminated various anthropogenic discourses and practices.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2023, 11; 234-248
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekoprofetyzm Diuny Franka Herberta
    The Ecoprophetism of Frank Herbert’s Dune
    Autorzy:
    Smykowski, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135680.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Frank Herbert
    Dune
    ecocriticism
    ecoprophetic witness
    anthropological imagination
    the Anthropocene
    Diuna
    ekokrytyka
    ekoprofetyzm
    wyobraźnia antropologiczna
    antropocen
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę ekokrytycznego odczytania fantastycznonaukowej powieści Franka Herberta zatytułowanej „Diuna”. Punktem wyjścia do rozważań nad zaprojektowaną na poziomie fikcji literackiej pustynną planetą Arrakis i jej specyficznym bezwodnym ekosystemem, jest poszukiwanie ekomimetycznych analogii wobec antropocenicznej kondycji świata obserwowanego przez autora w pierwszej połowie XX wieku. Ekoprofetyczne świadectwo epoki człowieka, za jakie można uznać warstwę fabularną „Diuny”, czerpie zarówno z ekologicznych jak i antropologicznych obserwacji autora dotyczących społeczności przystosowanych do życia na terenach pustyni; wizualizuje także czytelnikowi potencjalne scenariusze przyszłości w świecie pozbawionym wody. Spekulatywny charakter prozy Herberta pokazuje, jak myślenie o końcu antropocenu stymuluje ćwiczenie antropologicznej wyobraźni, która zamiast wizji planetarnej zagłady, pozwala projektować nieapokaliptyczne scenariusze nowego początku.
    The article is an attempt to read Frank Herbert’s science fiction novel “Dune” from the perspective of ecocriticism. The starting point for the discussion on the desert planet Arrakis and its specific waterless ecosystem created by the author on the level of the ecological fiction is to seek the ecomimetic analogies to the anthropocenic condition of the mid 20th century Earth. “Dune” as an ecoprophetic witness was hugely inspired by Herbert’s ecological and anthropological observations concerned with the native societies well adapted to lead a life on desert; it projects also the potential future scenarios of world deprived of water. Speculative character of Herbert’s “Dune” shows how thinking about the end of the anthropocene stimulates the anthropological imagination, which instead of the vision of planetary omnicide, may be helpful in projecting nonapocalyptic scenarios of the new beginning.
    Źródło:
    Porównania; 2022, 31, 1; 233-258
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interobiektywność wiatru w prozie Brunona Schulza
    The Interobjectivity of the Wind in the Prose of Bruno Schulz
    Autorzy:
    Tomczok, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135685.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Bruno Schulz
    the environment in literature
    wind in literature
    the Anthropocene
    środowisko w literaturze
    wiatr w literaturze
    antropocen
    Opis:
    Celem artykułu jest omówienie wiatru w prozie Brunona Schulza. Do interpretacji zagadnienia wykorzystana została zaproponowana przez Timothy’ego Mortona kategoria hiperobiektu, a także założenie ontologii skierowanej na przedmiot. Wykorzystanie tej filozofii pozwoliło na dostrzeżenie w prozie Schulza fragmentów pre-zentujących środowisko, szczególnie wiatr, w przestrzeni miejskiej. Pisarz przypisuje opisywanym zjawiskom atmosferycznym różne znaczenia – służą mu do budowania nastroju zagrożenia, ale także do zarysowania utopii spokoju i wyciszenia.
    The aim of the article is to discuss the wind in the prose of Bruno Schulz. The category of a hyperobject proposed by Timothy Morton was used to interpret the problem, as well as the assumptions of object-oriented ontology. Recalling this philosophy made it possible to notice in Schulz’s prose fragments presenting the environment, especially the wind, in the urban space. The writer ascribes various meanings to the described atmospheric phenomena—they serve him to build an atmosphere of danger, but also to outline a utopia of peace and tranquillity.
    Źródło:
    Porównania; 2022, 31, 1; 217-232
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakiej refleksji potrzebujemy w epoce antropocenu? „Gramatyka” wystudzania wzrostu ekonomii ekologicznej
    What Kind of Reflection Do We Need in the Epoch of the Anthropocene? “The Grammar” of Ecological Economics of Degrowth
    Autorzy:
    Bińczyk, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26062606.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    humanistyka
    dewzrost
    ekonomia ekologiczna
    antropocen
    planetarny kryzys środowiskowy
    humanities
    degrowth
    ecological economics
    the Anthropocene
    planetary environmental crisis
    Opis:
    Artykuł rozpoczyna analiza niedogodnych punktów wyjścia refleksji w epoce antropocenu, inspirowana stanowiskiem Anny L. Tsing. Następnie przedstawiona zostanie interdyscyplinarna, normatywna i pluralistyczna dziedzina ekonomii ekologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji dewzrostu. Prześledzimy „gramatykę” tej dyscypliny, odsłaniając jej wybrane założenia filozoficzne, postulaty metodologiczne i pojęcia. Przyjrzymy się również bliżej koncepcji „zarządzania bez wzrostu” Petera A. Victora. Będziemy szukać odpowiedzi na pytania, czym jest dewzrost i dlaczego wystudzenie wzrostu jest nieuniknione.
    The article begins with an analysis of the inconvenient starting points for reflection on the Anthropocene, inspired by the position of Anna L. Tsing. Next, the interdisciplinary, normative and pluralistic field of ecological economics will be presented, with a particular focus on the concept of degrowth. The text will trace the “grammar” of this discipline, revealing its selected philosophical assumptions, methodological postulates and concepts. It will also look closely at Peter A. Victor’s concept of “management without growth.” It will seek answers to what degrowth is and why the cooling of growth is inevitable.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 47; 85-108
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish and Ukrainian attitudes towards climate change. A comparative analysis
    Postawy wobec zmian klimatu w Polsce i Ukrainie. Analiza porównawcza
    Autorzy:
    Trzop, Beata
    Szaban, Dorota
    Hrytsanyuk, Wita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082543.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    climate policy
    social attitudes
    surveys
    comparative studies
    the Anthropocene
    polityka klimatyczna
    postawy społeczne
    sondaże opinii
    badania porównawcze
    antropocen
    Opis:
    The article discusses the chosen aspects of Poles’ and Ukrainians’ attitudes towards climate change. For this purpose, the authors refer to the existing data, i.e., nation-wide studies conducted in Poland and Ukraine regarding the level of knowledge about climate change and the behaviour declared in relation to this change. The discussed issue was set within the spectrum of geopolitical processes and scientific forecasts concerning it. When it comes to the theoretical sphere, the issue was set within the concepts of attitudes and arguments concerning the new geological epoch, i.e., the Anthropocene. The overview of the existing data allows for coming to the conclusion that there are no comparative data from international studies in which both countries participated. One of the most frequently used tools for forming opinions on environmental change is Eurobarometer, in which Ukraine does not participate. The shortage of comparative data results in difficulties with equivalence of the conducted analysis. The presented results meet the temporal and topical rigor, and are one of the first attempts at recreating social attitudes towards climate change in both countries.
    W artykule ukazano wybrane aspekty postaw Polaków i Ukraińców wobec zmian klimatycznych odwołując się do danych zastanych – badań ogólnopolskich i ogólnoukraińskich dotyczących poziomu wiedzy o kwestiach zmian klimatu i deklaratywnych zachowań dotyczących tych zmian. Omawiana problematyka została ulokowana w spektrum procesów geopolitycznych i prognoz naukowych w tym zakresie. W wymiarze teoretycznym zaś – w obrębie koncepcji postaw i sporów związanych z nową epoką geologiczną – antropocenem. Przegląd danych zastanych pozwala sformułować wniosek, iż nie mamy do dyspozycji danych porównawczych, pochodzących z badań międzykrajowych, w których uczestniczyłyby oba kraje. Jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi do budowania klimatu opinii w obszarze środowiska jest Eurobarometr, w którym to badaniu nie uczestniczy Ukraina. Brak badań porównawczych powoduje trudności z ekwiwalencją dokonywanych analiz. Prezentowane wyniki spełniając rygor temporalny i tematyczny stanowią jedną z pierwszych prób odtworzenia postaw społecznych odnośnie spraw klimatycznych w obydwu krajach.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2020, 46, 1; 249-264
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp. Muzeum historii naturalnej w epoce antropocenu?
    Introduction. A natural history museum in the Anthropocene?
    Autorzy:
    Małczyński, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944329.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-30
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    antropocen
    wymieranie gatunków
    muzeum przyrodnicze
    dziedzictwo nie-ludzkie
    taksydermia
    the anthropocene
    species extinction
    nature museum
    non-human heritage
    taxidermy
    Opis:
    Pojęcie antropocenu w ostatnich latach zyskało popularność nie tylko w polu nauk przyrodniczych, lecz również w kręgach humanistyki i sztuki (gdzie bywa zresztą kontestowane m.in. ze względu na antropo- i eurocentryczny charakter). Dyskusje na ten temat zorientowane są przede wszystkim na przyszłość. Jeśli pojawia się w nich temat przeszłości, to (jak u Jussiego Parikki) chodzi o „przyszłe przeszłości” (future pasts). Paradoksalnie, myśląc o antropocenie, chcielibyśmy jednak nie tyle patrzeć w przyszłość, ile spojrzeć wstecz. Z perspektywy współczesnych debat, preposteryjnie, zastanowimy się nad przeszłością antropocenu i jej wizualizacjami w muzeach, archiwach i sztuce. Ważnym obszarem naszych eksploracji badawczych będą muzea przyrodnicze, które są swoistymi „nekro-arkami” upamiętniającymi wymarłe gatunki i utraconą bioróżnorodność. Eksponaty muzealne, dioramy, wizualizacje natury, często nieintencjonalnie są przedstawieniami zachodzących zmian i wzrastającego wpływu „czynnika ludzkiego”. Coraz częściej spotykanym zjawiskiem jest np. organizowanie wystaw upamiętniających wymarłe gatunki. W tym kontekście pojawia się m.in. pytanie o rolę muzeów historii naturalnej w konstruowaniu zbiorowej świadomości „nie-ludzkiego dziedzictwa”. Warto zastanowić się także, czy idea muzeum historii naturalnej ma sens w obliczu końca podziału na historię „naturalną” i „ludzką” (Dipesh Chakrabarty). Podobnie archiwa fotograficzne, filmowe i dźwiękowe są zmaterializowaną pamięcią zachodzących zmian. Ich analiza może przyczynić się do rekonstrukcji zmieniających się wyobrażeń natury („alternatywnych przyród”), konstruowanych przedstawień antropocenu.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 10-12
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zrównoważone zarządzanie projektami. Krytyczny przegląd literatury
    Sustainable Project Management. A Critical Literature Review
    Autorzy:
    Ćwikła, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28395170.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    zrównoważone zarządzanie projektami
    przegląd literatury
    zmiana
    projektyzacja
    zarządzanie w antropocenie
    sustainable project management (SPM)
    literature review
    change
    projectification
    management in the Anthropocene
    Opis:
    Artykuł w formie krytycznego przeglądu literatury pokazuje ewolucję dyskusji naukowej na temat zrównoważonego zarządzania projektami. Na podstawie 129 anglojęzycznych artykułów naukowych przeprowadzono analizę opisową i tematyczną tego trendu, który wzbudza duże zainteresowanie badaczy. W ten sposób wyodrębniono dominujące narracje dotyczące prób określenia definicji i zakresu zrównoważonego zarządzania projektami, szukania argumentów przemawiających za wdrażaniem zrównoważonych praktyk, wpływu na tradycyjne sposoby zarządzania projektami, łączenia praktyki projektowej z logiką zrównoważonego rozwoju. Dodatkowo także podkreślono rolę menedżera projektów, interesariuszy oraz całych organizacji. Zwrócono również uwagę na dysproporcję między zainteresowaniem zrównoważonym zarządzaniem projektami a rolą i znaczeniem projektów w czasie kryzysu klimatyczno-ekologicznego. Wnioski z literatury wskazują, że zrównoważone zarządzanie projektami jest koncepcją, która ma potencjał dalszej eksploracji w nowatorskich przedsięwzięciach badawczych, choć nie jest wolna od ograniczeń.
    This critical literature review shows the evolution of the scientific discussion on sustainable project management. Based on 129 scientific papers, a descriptive and thematic analysis was carried out. In this way the dominant narratives were discussed. They include the evolution and definition of sustainable project management, arguments for the implementation of sustainable practices, the impact of green transition on traditional project management methods, project features and the logic of sustainable development, the role of the project manager, stakeholders and organization, as well as the potential of this research orientation and its limitations. Attention was also drawn to the disproportion in interests in sustainable project management and the role and importance of projects during the climate crisis. Conclusions from the literature indicate that sustainable project management is a concept that is still underexplored and has the potential for further innovative research endeavors.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 5; 87-100
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Posthumanizm – w poszukiwaniu nowej etyki
    Posthumanism – In Search of a New Ethics
    Autorzy:
    Środa, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26063077.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    humanizm
    posthumanizm
    antropocen
    patriarchalizm
    zmysł udziału
    podmiot
    nomada
    etyka
    troska
    empatia
    humanism
    posthumanism
    the Anthropocene
    patriarchalism
    “sense of participation
    subject
    nomad
    ethics
    care
    empathy
    Opis:
    Kryzys klasycznego humanizmu jest faktem. Ujawnił bowiem on swój ciemny rewers. Są nim niewolnictwo, kolonializm, wyzysk,  wykluczenia, dyskryminacje. Humanizm okazał się być dzieckiem patriarchalizmu, szowinizmu płciowego i gatunkowego. Trzeba go więc przezwyciężyć. Jedną z propozycji jest posthumanizm. Opiera się on na odmiennej metodzie badawczej (nazywam ją tu „zmysłem udziału”), odmiennej koncepcji podmiotu (nomada) i nowej etyce, której kształt dopiero powstaje. W artykule wskazuję na jej fundamenty w postaci kobiecej etyki troski, która – w moim przekonaniu - otwiera horyzonty na bardziej holistyczne, egalitarne, spluralizowane ludzko-pozaludzkie istnienie. 
    The crisis of classical humanism is a fact. It has revealed its dark reverse. They are slavery, colonialism, exploitation, exclusion, discrimination. Humanism turned out to be the offspring of patriarchalism, gender chauvinism and speciesism. Therefore, it has to be overcome. One of the proposals is posthumanism. It is based on a different research method (I call it the “sense of participation”), a different concept of the subject (nomad) and a new ethics, the shape of which is still emerging. In the article, I point to its foundations in the form of a female ethics of care, which – in my opinion – opens the horizons to a more holistic, egalitarian, pluralized human–non-human existence.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 47; 109-126
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mesopotamian Faulkner: As I Lay Dying and the Southern Anthropocene in the 1930s
    Faulkner z Mezopotamii. Kiedy umieram i południowy Antropocen lat trzydziestych XIX wieku
    Autorzy:
    Kuhn, Joseph
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912495.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-03
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Literatura międzywojennego Południa USA
    rolnictwo bawełny
    powódź
    agrilogistyka
    głęboki czas
    pierwsza wojna światowa
    matka-potwór
    antropologiczne cechy człowieka
    maski
    komedia o przetrwaniu
    Antropocen
    Literature of the interwar South
    cotton agriculture
    the Anthropocene
    flooding
    agrilogistics
    deep time
    World War One
    the mother-monster
    anthropological characteristics of the human
    masks
    comedy of survival
    Opis:
    This article attempts to read William Faulkner’s novel As I Lay Dying (1930) within the recent theoretical framework of the Anthropocene. It pays particular attention to the local appearance of the Anthropocene in the interwar American South, which became visible in flooding and deforestation. It argues that the story of the hill-farming Bundren family requires more than an ideological reading that would emphasize the eventual assimilation of the family to the modern market in the New South. It advances instead an ecological-historical interpretation, central to which is a reading of the deceased Addie Bundren as a topographical figure for the toxic southern soil. Her family are seen as continuers of a tradition of “agrilogistics” (Timothy Morton) that dates back over twelve thousand years to Mesopotamia. The article tries to identify the consequences of this reading for Faulkner’s representation of character, which can be seen as a static product of the deep time of geological periods. Finally, it argues that Darl Bundren’s subjectless, extreme consciousness is the only one in the novel that has some comprehension of the advent of the southern Anthropocene, although he has no way of extracting himself from this advent apart from absolute madness.
    Artykuł jest próbą wpisania powieści Williama Faulknera Kiedy umieram (1930) w ramy najnowszych teoretycznych założeń antropocenu. Autor zwraca uwagę na lokalny obraz Antropocenu, który przejawiał się na południu Stanów Zjednoczonych lat międzywojennych w takich zjawiskach, jak powodzie i wylesianie. Autor zauważa, że historia rodziny Bundrenów uprawiających pola na wzgórzach wymaga czegoś więcej niż interpretacji ideologicznej, która podkreśla ostateczną asymilację rodziny w realiach ówczesnego rynku. Zamiast tego autor wysuwa interpretację ekologiczną i historyczną, której centralnym punktem jest odczytanie postaci zmarłej Addie Bundren jako topograficznej figury toksycznej południowej gleby. Jej rodzina jest postrzegana jako kontynuatorka tradycji “agrilogistyki” (Timothy Morton), która sięga ponad dwanaście tysięcy lat wstecz, do Mezopotamii. Artykuł identyfikuje konsekwencje tego odczytania w przedstawieniu bohaterów przez Faulknera, którzy reprezentują głęboki czas okresów geologicznych. Autor argumentuje także, że bezpodmiotowa, ekstremalna świadomość Darla Bundrena pozwala mu, jako jedynej postaci w powieści, na częściowe uzmysłowienie sobie nadchodzącego antropocenu, chociaż jedyną możliwością poradzenia sobie z ową świadomością staje się absolutne szaleństwo.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2021, 42; 231-245
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjologiczne dylematy w epoce człowieka
    Autorzy:
    Janikowska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095913.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    Anthropocene
    human impact
    the environment
    environmental crisis
    post-humanism
    Opis:
    The article is a critical outline of Ewa Bińczyk’s book “The Human Epoch. The rhetoric and stagnation of the Anthropocene”. Bińczyk’s book, the first such extensive study of the Anthropocene discourse in Poland, is analysed by the author of the text in terms of the axiological problems of the new era, especially of the change in the value system which determines the global environmental crisis. The article focuses on issues related to the search for a new methodology adapted to the time of an environmental crisis, on the potential of an interdisciplinary post-humanist discourse and on narratives contributing to the transformation of environmental awareness, not only on the part of representatives of scholarly circles but entire societies.
    Źródło:
    Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2020, 9; 125-131
    2299-4645
    Pojawia się w:
    Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Inność zwierzęcia”. Kłopotliwa relacja Homo sapiens z resztą królestwa Animalia
    “The ‘Otherness’ of Animals”: On the Troublesome Relationship between Homo sapiens and the Other Members of the Kingdom Animalia
    Autorzy:
    DZWONKOWSKA, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046731.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    etyka postępowania wobec zwierząt, wyzwolenie zwierząt, antropocentryzm, antropocen, odpowiedzialność za drugiego
    animal ethics, animal liberation, anthropocentrism, Anthropocene, responsibility towards the other
    Opis:
    Relacja człowiek–zwierzę pozostaje naznaczona ambiwalencją, której źródłem jest antropocentryczny paradygmat kultury. Tekst opisuje wybrane elementy ambiwalentnego stosunku człowieka do zwierząt oraz obcość zwierząt w ludzkim świecie i przedstawia, na czym polega „kłopotliwy” charakter tej relacji. Ma on bardzo wiele wymiarów i łączy się z licznymi problemami szczegółowymi. W artykule skupiono się na wybranych zagadnieniach z tego obszaru. „Kłopotliwość” ujawnia się już w języku debaty nad zwierzętami, pozornie przekraczającym ontologiczną przepaść międzygatunkową, ale w rzeczywistości ją sankcjonującym. Inna trudność metateoretyczna wyłania się przy próbach sformułowania adekwatnego pytania badawczego w debacie nad etyką postępowania wobec zwierząt. Pytanie takie i odpowiedź na nie mogłyby pomóc stworzyć etykę uwzględniającą w uniwersum moralnym zarówno człowieka, jak i zwierzęta w całej ich różnorodności. Podstawowym problemem okazuje się zatem ustalenie jednolitych warunków traktowania całego królestwa animalia. W tekście przedstawiono krytyczną analizę dotychczasowej debaty na temat losu zwierząt w świecie człowieka i przysługujących im praw. Analiza ta otwiera możliwość szerszej dyskusji nad problemem kłopotliwej relacji człowieka do zwierząt. Artykuł pokazuje też, że mimo długoletnich starań zwolenników ruchu wyzwolenia zwierząt niewiele uczyniono jeszcze w celu rzeczywistej poprawy losu zwierząt i wciąż pozostają one bytami obcymi w świecie człowieka. Trudno jest stworzyć etykę, która w uniwersum moralnym uwzględniałaby zwierzęta (z całą ich różnorodnością) niezależnie od tego, w jakim stopniu wykazują one podobieństwo do człowieka. Przeprowadzone analizy ujawniają, że pod maską troski o zwierzęta często kryje się postawa antropocentryczna, co skłania do ponawiania pytań o naturę naszej relacji ze światem animalia w epoce antropocenu. Dyskurs na temat losu zwierząt jest na wskroś antropocentryczny, toczy się bowiem na gruncie przekonania, że zwierzęta zasługują na naszą troskę o tyle, o ile wykazują one cechy „ludzkie”. Postawa tego rodzaju ujawnia wewnętrzną słabość debaty nad etyką postępowania wobec zwierząt, a jednocześnie pokazuje, jak bardzo „kłopotliwa” również w praktyce okazuje się relacja człowiek–zwierzę.
    The human-animal relationships are marked by ambiguity due to the anthropocentric paradigm prevailing in culture. The paper presents some chosen manifestations of this ambiguity, as well as animals as ‘others,’ or ‘strangers,’ in the human world, thus delving deeper into the meaning of the relation in question. As it turns out, the problem is multidimensional and in order to approach it one needs to scrutinize a number of specific issues. First of all, the ‘trouble’ lies in that the language applied in the debate on animal ethics, which is supposed to bridge the interspecies gap, apparently legitimizes it. Another metatheoretical difficulty emerges once we attempt to formulate an adequate research question that would enable creating an ethics that applies to human beings as well as to animals in all their variety. Thus the basic problem lies in establishing the universal criteria necessary to include all the members of the Kingdom Animalia in the moral universe. The paper comprises a critical analysis of the debate on the status of animals in the human world as well on the issue of animal rights. The analysis in question opens new possibilities for further discussion of the ‘troublesome’ relationship between humans and animals. The paper also shows that the long-time efforts of the animal liberation movement have done very little to improve the conditions in which animals live. Animals are still ‘strangers’ in the human world. The task of creating an ethics that would embrace both humans and animals, in all their variety, regardless of the extent of their likeness to humans, proves extremely difficult. The author shows that under the guise of concern for the well-being of animals anthropocentric attitudes are pursued, which once again prompts the question about the nature of the relationship between humans and animals in the age of Anthropocene. The weakness of the debate on animal welfare lies in its being thoroughly anthropocentric due to the fact that it is continued on the grounds of the belief that animals ‘deserve’ care from humans insofar as they manifest ‘human’ traits. Still the debate in question is itself a proof of how ‘troublesome’ the relationship between humans and animals turns out in practice.
    Źródło:
    Ethos; 2017, 30, 1 (117); 193-206
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Po człowieku? „Wizyta” Olgi Tokarczuk jako narracja antropoceniczna
    After the Human? „The Visit” by Olga Tokarczuk as an Anthropocenic Narration
    Autorzy:
    Gralewicz-Wolny, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25447391.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Olga Tokarczuk
    Wizyta
    klon
    człowiek
    antropocen
    The Visit
    clone
    human
    Anthropocene
    Opis:
    W artykule zaproponowano interpretację opowiadania Olgi Tokarczuk Wizyta, w którym pisarka sportretowała epokę człowieka w kostiumie futurystycznej społeczności klonów. Ukazany przez noblistkę w krzywym zwierciadle antropocen jawi się jako mieszanina opartych na języku, obrazie i ciele dyskursów, zderzonych z egocentrycznym, introwertycznym profilem osobowościowym bohaterek utworu. W kontekście myśli posthumanistycznej (R. Braidotti, D. Haraway, T. Morton) ta złożoność staje się, paradoksalnie, warunkiem przetrwania ludzkości.
    The article offers an interpretation of Olga Tokarczuk’s story, The Visit, in which the writer portrays the epoch of man in the costume of a futuristic clone community. The Anthropocene, shown by the Nobel Prize winner in a distorted mirror, appears as a mixture of discourses based on language, image, and body, confronted with the egocentric, introverted personality profile of the protagonists of the work. In the context of post‑humanist thought (R. Braidotti, D. Haraway, T. Morton), this complexity becomes, paradoxically, a condition for the survival of humanity.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2023, 11; 313-325
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fikcje antropocenu. Literatura XXI wieku wobec katastrofy klimatycznej
    Anthropocene Fictions. Representations of Climate Catastrophe in the Twenty- First-Century Literature
    Autorzy:
    Żółkoś, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30147277.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    anthropocene fiction
    posthumanism
    climate change
    the sixth extinction
    planetary catastrophe
    pretraumatic stress disorder
    Opis:
    This article explores narrative trajectories of conceptualizing climate change in modern literature. The main goal is to extend frames of Anthropocene fiction beyond science fiction genre in novels written in the twenty-first century. Taking humanistic approach to climate crisis as a starting point, the article concentrates on strand of literature based on realistic convention that presents planetary crisis not as futuristic phantasy but as contemporary process. Drawing on the work of Richard Powers, Maja Lunde, Charlotte McConaghy, Barbara Kingsolver, Sigriđur Hagalin Björnsdóttir, and Hanya Yanagihara, I argue that thay create subgenre od climate fiction that present planetary catastrophe in non-spectacular and unconventional way to regain affective power of literature and provoke imagination. Another important aspect is narrative construction of time in their novels, which concentrate on compering different moments in planetary chronology to present human kind as one of many episodes in process of life shaping on Earth and thereby to challenge anthropocentric approach to problem of climate change.
    Źródło:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2022, 15; 6-21
    2353-4699
    Pojawia się w:
    Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Góry śmieci – (nie)poręczna metafora
    The Trash Mountains. An (In)convenient Metaphor
    Autorzy:
    Dutka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520298.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    the trash mountains
    Miron Białoszewski
    Zbigniew Rokita
    metaphore
    Anthropocene
    góry śmieci
    metafora
    Antropocen
    Opis:
    The article builds on Zbigniew Mikołejko’s claim that “the trash mountains” are a convenient metaphor. According to the philosopher, the colloquial phrase allows you to talk about almost everything, but it distances you from empiricism, from authentic rubbish dumps. The author tests the usefulness of this metaphor by analysing the interactions between its parts. They show two symbolic processes: the desacralisation of the mountains and the ennoblement of rubbish. The article focuses on the first one and asks about the images of the hills of the Anthropocene epoch. By interpreting two literary pictures of the trash mountains, an author examines the functioning of that metaphor. In Miron Białoszewski’s Chamowo, the Warsaw landfill is terrifying and a sign of loss. However, in Zbigniew Rokita’s reportage, entitled Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, an industrial heap that is a mountain made by people, is a deformation of nature that has become a permanent part of the region’s landscape. The metaphor of “trash mountains” opens access to ecological issues and becomes a form of involvement in the analysed works.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 69-83
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Użyteczna wyspa
    Autorzy:
    Gielata, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520302.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    Jules Verne’s The Mysterious Island
    usefulness
    fall
    anthropocene
    Tajemnicza wyspa Juliusza Verne’a
    użyteczność
    upadek
    antropocen
    Opis:
    Jules Verne’s The Mysterious Island, in unanimous opinion of critics, is the most “mysterious” of all the writer’s novels. The article’s author asks questions about what secrets this novel reveals to the contemporary reader who has recently become aware that he lives in the time of “anthropocene marasmus” (E. Bińczyk). He finds answers by confronting the text of Verne’s novel with the views of English utilitarians (J. Bentham, J. S. Mill) and the works of contemporary thinkers (R. Brague, The Kingdom of Man. The Genesis and Failure of the Modern Project, P. Sloterdijk, What Happened in the 20th Century?), and this allowed The Mysterious Island to be considered a prophetic work, another version of a modern story about the fall of man, who, believing in his creative power and the power of instrumental reason, does not see (like the characters of the novel) that the nature he uses marks the end of human agency. This kind of blindness, into which a group of nature colonizers collapse, carrying out their modernist project of “creating of ‘nothing’”, was considered a kind of anthropocene hybris.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 33-52
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzeum przyrodnicze jako backteller antropocenu
    A natural history museum as a ‘backteller’ of the Anthropocene
    Autorzy:
    Rybczyńska, Zoriana
    Dziubenko, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944291.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-30
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    muzeum przyrodnicze
    Muzeum Dzieduszyckich we Lwowie
    antropocen
    backteller
    interpretacja muzealna
    natural history museum
    the State Museum of Natural History in Lviv
    the Dzieduszycki Family Museum
    Anthropocene
    museum interpretation
    Opis:
    The definition of a natural history museum as an institution continues to evolve following the humanistic reflection on the Anthropocene. This article focuses on the history of the State Museum of Natural History in Lviv, one of the oldest institutions of this type, recently reopened after years of reconstruction. The text seeks to analyse the museum concept and operations through the prism of the contemporary debate on the human–nature–culture relationships. The primary questions include: (1) How was the human–nature relationship depicted in the museum space as the latter evolved into its modern concept? (2) Which problems and motives present in the museum exhibitions seem close to the contemporary challenges and vision of the Anthropocene? (3) What museum interpretations are possible in the context of old natural history collections and the contemporary debate on the museum’s function and its transformation? An important conclusion is that natural history collections not only provide a valuable material for natural research, but are also a significant testimony to changes occurring in the contemporary perception of the human–nature relationship and its impact on political, economic and cultural processes taking place in modern societies.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 116-130
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieciństwo w antropocenie (Informacja o Raporcie UNICEF – Miejsca i przestrzenie. Wpływ środowiska na dobrostan dzieci)
    Childhood in the Anthropocene (Information about the UNICEF Report – Places and spaces: The impact of the environment on childrens well-being)
    Autorzy:
    Kasprowicz, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44727332.pdf
    Data publikacji:
    2024-04-15
    Wydawca:
    Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
    Tematy:
    antropocen
    dzieciństwo
    dobrostan
    rozwój
    środowisko i świat jako miejsce rozwoju
    anthropocene
    childhood
    well-being
    development
    environment and the world as a place of development
    Opis:
    Raport UNICEF ma walor edukacyjny, jest zasobem wiedzy na temat warunków środowiskowych w jakich żyją i rozwijają się dzieci na świecie. Dzieciństwo w antropocenie nie jest sielanką. Bieda, zagrożenie ekologiczne, zmiany klimatyczne niekorzystnie wpływają na rozwój oraz zdrowie fizyczne i psychiczne najmłodszego pokolenia. Tytułowy dokument poza prezentacją rzetelnych badań przekonuje do solidarności oraz jednoczenia sił lokalnych i międzynarodowych na rzecz ochrony środowiska i dzieci w nim się wychowujących. Ramy czasowe przeprowadzają czytelnika od świata w stanie odziedziczonym do przyszłości. Tylko od człowieka, solidarności międzynarodowej zależy stan środowiska.
    The UNICEF report has educational value and is a resource of knowledge about the environmental conditions in which children worldwide live and develop. Childhood in the Anthropocene is not idyllic. Poverty, ecological threats and climate changes adversely affect the development and physical and mental health of the youngest generation. Apart from presenting reliable research, the title document argues for solidarity and uniting local and international forces to protect the environment and children growing up in it. The time frame takes the reader from the inherited world to the future. The state of the environment depends only on man and international solidarity.
    Źródło:
    Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze; 2024, 628(3); 5-11
    0552-2188
    Pojawia się w:
    Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady polskich książek dla dzieci o tematyce proekologicznej i środowiskowej w Korei Południowej
    Translations of Polish pro-ecological and pro-environmental books for children in South Korea
    Autorzy:
    Hajduk-Gawron, Wioletta
    Kim, Younghwa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954018.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Polish literature for children and young adults in South Korea
    reception of Polish literature in the world
    translation of Polish literature
    ecological education
    Anthropocene
    translational explication
    picture book
    Opis:
    This article discusses the introduction of Polish books to children and young adult readers in South Korea. Its particular focus is on picture books which address environmental issues. Wioletta Hajduk-Gawron and Younghwa Kim examine the conditions favourable to the presence of translations of Polish books on the Korean publishing market, the phenomenon of the picture book and the values of eco-education through literature. Using several books as examples, the authors conduct a sample analysis of the chosen strategies used by publishers in the selection of books to be translated. They also examine strategies used in adapting a Polish book for the different cultural context; these strategies involve explication and textual or graphic modifications.
    Źródło:
    Paidia i Literatura; 2021, 3; 1-13
    2719-4167
    Pojawia się w:
    Paidia i Literatura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Współ)myślenie w humanistyce. Literackie ekokształcenie w epoce antropocenu
    (Co-)thinking in the humanities. Literary eco-education in the Anthropocene era
    Autorzy:
    Ochwat, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050954.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    ecological humanities
    Anthropocene
    Polish language
    climate changes
    consumerism
    zero waste
    ecology
    responsibility for the Earth
    humanistyka ekologiczna
    antropocen
    język polski
    zmiany klimatu
    konsumpcjonizm
    ekologia
    odpowiedzialność za Ziemię
    Opis:
    W związku z dokonującym się zwrotem ku Ziemi w nauce i edukacji, trwającymi Klimatycznymi Strajkami Młodzieżowymi, a przede wszystkim fatalnymi prognozami dotyczącymi przyszłości, artykuł jest próbą wprowadzenia do praktyki szkolnej transdyscyplinowego nurtu – humanistyki ekologicznej. Autorka zaaplikowała do edukacji polonistycznej nowe treści, dzięki którym uczeń może podjąć głęboki namysł nad odpowiedzialnością za Ziemię. Próbując odpowiedzieć na ekologiczne wyzwanie, autorka zrekontekstualizowała również szkolne lektury dawne, zwracając uwagę na nowe relacje człowieka ze środowiskiem. Podstawę zmian mentalnościowo-edukacyjnych stanowi zaprojektowane i opisane seminarium licencjackie, włączające studentów polonistyki w odpowiedzialne ekokształcenie.
    In regard to the turn towards Earth in science and education, the ongoing Climate Youth Strikes and catastrophic forecasts for the future, the article is an attempt to introduce into school practice the trans-disciplinary trend called ecological humanities. The author of the article endeavored not only to apply new content to Polish language education - thanks to which it will be possible for students to reflect on their responsibility for the Earth - but also to recontextualize old texts by drawing attention to the relationship between man and environment. The basis for the mentality and educational changes is a designed bachelor’s seminar, which involves students in the responsible eco-education.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2020, 12; 31-52
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-27 z 27

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies