Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the 1921 Constitution" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Constitutionality in the Kingdom of Serbs, Croats, and Slovenes/the Kingdom of Yugoslavia – Between Covert and Overt Dictatorship
    Autorzy:
    Savić, Sanja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108880.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes (SCS)
    Kingdom of Yugoslavia
    the 1921 Constitution
    the 1931 Constitution
    dictatorship
    Opis:
    The Kingdom of Serbs, Croats, and Slovenes was created on December 1, 1918 by proclamation of Regent Alexander I Karadjordjevic. The most important step regarding the organization of the newly formed state was the adoption of the constitution. The first constitution of the newly formed state was adopted on June 28, 1921, and in science it is usually called the Vidovdan Constitution. Due to a series of internal problems, on January 6, 1929, the king suspended the Vidovdan Constitution, dissolved the assembly and banned the work of political parties, and justified the coup by the highest national and state interests. The transition to an open dictatorship did not solve any of the political, economic, or national problems that led to the crisis. Despite the fact that the king announced his return to the constitutional order as soon as possible, this would happen only after two years. With the enactment of the constitution on September 3, 1931, there was no democratization of Yugoslav society, but the king’s open dictatorship was replaced by a constitutional one. The existence of the Kingdom of Serbs, Croats, and Slovenes/Yugoslavia in the period 1918–1941 in a political sense, was marked by the changes of a covert and open dictatorship, whereby the proclaimed democratic rights and freedoms represented only a show for the public. Through the paper, the author will analyze those constitutional provisions and the king’s actions that indicate this.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 2; 21-28
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Concepts of local government in the Polish constitutions of the interwar period (1918–1939)
    Koncepcje samorządu terytorialnego w polskich konstytucjach dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939)
    Autorzy:
    Cichoń, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189309.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    local government
    Second Polish Republic
    the March Constitution 1921
    the April Constitution 1935
    samorząd terytorialny
    II Rzeczpospolita
    konstytucja marcowa 1921 r.
    konstytucja kwietniowa 1935 r.
    Opis:
    The article outlines concepts of local government based on the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921 (the March Constitution) and the Constitutional Act of 23 April 1935 (the April Constitution). In the first place, the assumptions of the March Constitution concerning the political system in relation to local government are presented, and then its influence on the formation of this local government in the Second Polish Republic is shown. The author outlines challenges and difficulties accompanying the attempts to adopt statutes on local government in line with the spirit of the March Constitution and outlines the legal basis for the organisation and activity of local government in Poland during the interwar period (1918–1939). Attention is also drawn to the changes in the approach of those in power to the role of local government which followed the May Coup in 1926 and were introduced in the Act of 23 March 1933 on the Partial Change of the Local Government System. The author also presents the legal position of local government in the April Constitution and indicates the ideas that underlay the creation of constitutional concepts of local government and how they were externalised in the specific political conditions. The article also provides a comparative analysis of the concept of local government resulting from the Constitutions mentioned above.
    Artykuł przedstawia w ogólnym zarysie koncepcje samorządu terytorialnego oparte na przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r. (konstytucji marcowej) oraz Ustawy konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 r. (konstytucji kwietniowej). W pierwszej kolejności przedstawiono założenia ustrojowe konstytucji marcowej odnoszące się do samorządu terytorialnego, a następnie ukazano jej wpływ na kształtowanie się tego samorządu w II RP. Opisano wyzwania i trudności towarzyszące próbom uchwalenia ustaw samorządowych zgodnych z duchem konstytucji marcowej. Wskazano na podstawy prawne organizacji i działalności samorządu terytorialnego w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939). Zwrócono również uwagę na zmiany w podejściu rządzących do roli samorządu terytorialnego, które nastąpiły po zamachu majowym w 1926 r. i zostały wprowadzone w ustawie z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. Następnie przedstawiono pozycję prawną samorządu terytorialnego w konstytucji kwietniowej. Wskazano też idee, które legły u podstaw tworzenia konstytucyjnych koncepcji samorządu terytorialnego i to, w jaki sposób zostały uzewnętrznione w konkretnych warunkach politycznych. W artykule dokonano także analizy porównawczej koncepcji samorządu terytorialnego wynikających z ww. konstytucji.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2022, XXV, 25; 139-158
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonowanie opozycji sejmowej w okresie obowiązywania Konstytucji z lat 1921 i 1997 - wybrane zagadnienia
    Functioning of the parliamentary opposition during the period of the Constitution of 1921 and 1997 – selected issues
    Autorzy:
    Pastuszko, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929723.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    opozycja parlamentarna
    system parlamentarny
    Konstytucja z 1921 r.
    Konstytucja z 1997 r.
    parliamentary opposition
    parliamentary system
    the Constitution of 1921
    the Constitution of 1997
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest tekstem jubileuszowym, mającym na celu uczczenie stulecia rocznicy uchwalenia i wejścia w życie Konstytucji RP z 1921 r. Autor porusza w nim problematykę funkcjonowania opozycji parlamentarnej w dwóch historycznych okresach II i III RP, dokonując analizy regulacji prawnych i mechanizmów politycznych. Z uwagi na ograniczone ramy objętościowe przedmiotowego opracowania, analiza ta zawężona została wyłącznie do niektórych zagadnień. O ich doborze decydowały przede wszystkim podobieństwa w sferze normatywnych i politycznych zjawisk, jakie można dostrzec w obu epokach. Stąd w artykule znalazły się wątki dotyczące: prawnych podstaw oraz normatywnej koncepcja funkcjonowania opozycji sejmowej, wpływu opozycji parlamentarnej na obsadę stanowisk w wewnętrznym aparacie organizacyjnym Sejmu, relacji zachodzących między opozycją parlamentarną a marszałkiem Sejmu, płaszczyzn rywalizacji i współpracy opozycji sejmowej z obozem rządzącym. Wywód autora prowadzi do gorzkiej refleksji, że istniejący system parlamentarny nadal nie uwolnił się z balastu przeszłości i daleko mu do systemu hołdującego rozwiniętym standardom ochrony praw opozycji, jakie występują we współczesnych państwach.
    This article is a jubilee text, intended to celebrate the centenary of the adoption and entry into force of the Constitution of the Republic of Poland of 1921. The author discusses the issues of the functioning of the parliamentary opposition in two historical periods of the 2nd and 3rd Republic of Poland, analyzing legal regulations and political mechanisms. Due to the limited volume framework of this study, this analysis has been limited to some issues only. Their selection was primarily determined by the similarities in the sphere of normative and political phenomena that can be noticed in both epochs. Hence, the article includes topics related to: the legal basis and the normative concept of the functioning of the parliamentary opposition, the impact of the parliamentary opposition on the appointment of positions in the internal organizational apparatus of the Sejm, relations between the parliamentary opposition and the Marshal of the Sejm, the levels of rivalry and cooperation between the parliamentary opposition and the ruling camp. The author’s argument leads to a bitter reflection that the existing parliamentary system has still not freed itself from the ballast of the past and is far from a system adhering to the developed standards of protection of the rights of the opposition that exist in modern countries.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 95-117
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku doskonaleniu ustaw - kilka uwag o rozwiązaniach instytucjonalnych w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji marcowej
    Towards the improvement of laws – a few remarks on institutional solutions in the 100th anniversary of the adoption of the March Constitution
    Autorzy:
    Grzybowski, Marian
    Przywora, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929713.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Konstytucja z 17 marca 1921 r.
    Komisja Kodyfikacyjna
    Rada Prawnicza
    Senat II Rzeczypospolitej
    The Constitution of 17 March 1921
    Codification Committee
    Legal Council
    Senate of the Second Polish Republic
    Opis:
    Celem opracowania jest próba przypomnienia instytucji służących doskonaleniu prawodawstwa w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji z 17 marca 1921 r. Należały do nich, w różnej skali i uwarunkowaniach, Komisja Kodyfikacyjna, Senat, a także - Rada Prawnicza. Do refleksji nad nimi skłania setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej. Instytucjom powołanym na jej podstawie wiele publikacji poświęcił nieżyjący już Profesor Jacek Czajowski; dotyczyły one zwłaszcza organizacji i funkcjonowania Senatu jako „izby refleksji i rozwagi”). W dedykowanym Jego pamięci opracowaniu nawiązujemy do tych opracowań. Omawiane rozwiązania instytucjonalne mają znaczenie nie tylko z historycznego punktu widzenia, ale także z perspektywy optymalizacji tworzonego prawa.
    The aim of the study is an attempt to recall, in the 100th anniversary of the adoption of the Constitution of March 17, 1921, institutions serving the improvement of legislation. These included, in different scales and conditions, the Codification Committee, the Senate, and the Legal Council. The hundredth anniversary of the enactment of the March Constitution invites us to reflect on these institutions. Many papers by the late professor Jacek Czajowski dealt with the institutions established on its basis; they concerned the organization and functioning of the Senate as a “chamber of reflection and consideration” in particular. In the study dedicated to his memory, we make reference to these papers. The discussed institutional solutions are important not only from a historical point of view, but also from the perspective of optimization of the created law.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 203-212
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka słów o niezawisłości sądowej wedle art. 77-78 Konstytucji polskiej
    A few words about judicial independence according to Articles 77-78 of the Polish Constitution of 1921
    Autorzy:
    Starzyński, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498816.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    sąd
    sędzia
    niezawisłość sędziowska w konstytucjach europejskich
    niezawisłość sędziowska w Konstytucji marcowej z 1921 r.
    court of law
    judge
    judicial independence in European constitutions
    judicial independence in the March Constitution of 1921
    Opis:
    Artykuł ukazał się na łamach „Czasopisma Sędziowskiego” w 1931 r. Jest głosem jednego z najwybitniejszych konstytucjonalistów polskich, powszechnie szanowanego i uważanego za nestora wśród konstytucjonalistów, prof. Stanisława Starzyńskiego (1853-1935). Pozycję tego uczonego z Uniwersytetu Lwowskiego potwierdzają liczne opinie z epoki, w tym także to, że był on stałym konsultantem projektów konstytucji oraz wszelkich zmian w niej. Starzyński był mistrzem Ludwika Ehrlicha, którego artykuł przedrukowujemy niżej. W artykule prof. Starzyński koncentruje się na fundamencie trzeciej władzy czyli gwarancji niezawisłości i powiązanej z nią gwarancji nieusuwalności. Pomija kwestię powoływania sędziów, bo ta nie interesowała ustrojodawców XIX-wiecznych i XX-wiecznych – była drugorzędna w stosunku do fundamentalnej zasady niezawisłości i wynikającej z niej nieusuwalności. Gwarantowały je wszystkie konstytucje państw demokratycznych i praworządnych. W artykule dokonano jedynie drobnych korekt, wynikających z różnic w pisowni w 1931 i 2019 r., które służą większej czytelności tekstu.
    The article was published in the „Czasopismo Sędziowskie” (“Magazine of the Judges”) in 1931. This is an intervention of Professor Stanisław Starzyński – one of the greatest Polish constitutionalists of the era who is widely respected and considered a nestor among constitutionalists. The position of this scholar from the University of Lwów is confirmed by numerous opinions from the era, including the fact that he was a permanent consultant with regard to drafts of the constitution and any modifications therein. Starzyński was a teacher of Ludwik Ehrlich whose article we reprint above. In the reprinted article, the scholar focuses on the foundation of the third power, i.e. the guarantee of independence and the associated guarantee of irremovability. He omits an issue of the appointment of the judges because this did not interest the nineteenth-century and the twentieth-century constitution-makers – it was secondary to the fundamental principle of independence and the irremovability resulting therefrom. All constitutions of democratic and law-abiding states guaranteed them.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 2(4); 381-386
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powstanie i kulisy uchwalenia ustawy przechodniej z dnia 18 maja 1921 r. do Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 marca 1921 r. w sprawie czasowej organizacji władzy zwierzchniej Rzeczypospolitej
    Establishment of and Behind the Scenes of the Adoption at the Transitive Act of May 18, 1921 to the Constitutional Act of March 17, 1921 on the Temporary Organization of the Supreme Power of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Stokowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108818.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    the transitive act
    the March constitution
    the Constitutional Commission
    ustawa przechodnia
    konstytucja marcowa 1921
    Komisja Konstytucyjna
    Opis:
    10 lutego 1919 r. na pierwsze posiedzenie zebrał się Sejm Ustawodawczy, którego głównym celem było przygotowanie projektu ustawy zasadniczej dla odrodzonej Polski. Przez najbliższe miesiące, w specjalnie utworzonej do tego celu Komisji Konstytucyjnej, pracowano nad utworzeniem i przedstawieniem Sejmowi Ustawodawczemu projektu nowej konstytucji. W celu jednak zapewnienia choćby podstawowych ram funkcjonowania państwa już 20 lutego 1919 r. podjęto uchwałę Sejmu Ustawodawczego w sprawie powierzenia Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa. Uchwała ta, potocznie zwana małą konstytucją, obowiązywała formalnie do 1 czerwca 1921 r., czyli dnia ogłoszenia konstytucji marcowej. Mimo formalnego uchylenia tychże przepisów, funkcjonowały one nadal. W stosunku do Sejmu Ustawodawczego przepisy Małej Konstytucji obowiązywały do 28 listopada 1922 r., zaś w stosunku do Naczelnika Państwa do 14 grudnia 1922 r. Z uwagi jednak na zauważenie błędu legislacyjnego w małej konstytucji oraz w przepisach przechodnich w konstytucji marcowej uchwalono 18 maja 1921 r. ustawę przechodnią do Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 marca 1921 r. w sprawie tymczasowej organizacji władzy zwierzchniej Rzeczypospolitej, która „załatała” błędnie sformułowane przepisy w małej konstytucji. Praca została oparta na literaturze poświęconej ustawie zasadniczej z 1921 r., projektach ustaw oraz poprawkach przedstawionych w Komisji Konstytucyjnej, a także na licznych stenogramach z posiedzenia Sejmu Ustawodawczego, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Zgromadzenia Narodowego.
    On February 10, 1919, the Legislative Seym met for the first session, whose main goal was to prepare a draft of the basic law for the reborn Poland. Over the next few months, in a specially created constitutional commission, work was carried out to create and submit to the Legislative Seym a draft of a new constitution. However, in order to ensure at least the basic framework for the functioning of the state, on February 20, 1919, a resolution of the Legislative Seym was passed entrusting Józef Piłsudski with the further exercise of the office of the Head of State. This resolution, commonly known as the Small Constitution, was formally in force until June 1, 1921, i.e. the day the March Constitution was announced. Despite the formal repeal of these provisions, they continued to function. In relation to the Seym, the provisions of the Small Constitution were formally in force until November 28, 1922, and in relation to the Head of State until December 14, 1922. However, due to noticing a legislative error in the Small Constitution and in the passing regulations, the provisions of the March Constitution were adopted on May 18, 1921; the Act passed to the Constitutional Act of March 17, 1921 on the temporary organization of the supreme power of the Republic, which “patched up” the incorrectly formulated provisions in the Small Constitution. The work was based on the literature on the Basic Law of 1921, draft laws and amendments presented in the Constitutional Committee, as well as on numerous shorthandings from the sessions of the Legislative Seym, the Seym of the Republic of Poland and the National Assembly.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 2; 57-69
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja ustroju samorządu terytorialnego w konstytucjach Polski XX w.
    Evolution of the Local Government System in Polish Constitutions of the 20th Century
    Autorzy:
    Lis, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3200872.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-06
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    konstytucja marcowa 1921
    konstytucja kwietniowa 1935
    Konstytucja PRL 1952
    Konstytucja RP z 1997 roku
    samorząd terytorialny
    March Constitution 1921
    April Constitution 1935
    Constitution of the People’s
    Republic of Poland 1952
    Constitution of the Republic of Poland of 1997
    local government
    Opis:
    Artykuł recenzyjny został poświęcony publikacji Marka Klimka pt. „Samorząd terytorialny w konstytucjach Polski XX wieku. Wybrane aspekty politologiczno-ustrojowe”. Mimo przyjętej w tytule monografii cezury czasowej XX wieku, czytelnik znajdzie lapidarne ujęcie uregulowań konstytucyjnych z XVIII (prawo o miastach jako integralna część Konstytucji 3 maja 1791 roku) i XIX wieku (konstytucja Księstwa Warszawskiego, konstytucje Królestwa Polskiego czy konstytucje Rzeczypospolitej Krakowskiej). Publikacja M. Klimka dotyczy regulacji odnoszących się do samorządu terytorialnego z perspektywy politologiczno-ustrojowej. W pierwszej części Autor scharakteryzował pojęcie i istotę samorządu terytorialnego, rolę konstytucji w regulacji prawa samorządowego oraz regulacje konstytucyjne dotyczące samorządu terytorialnego przed XX wiekiem na ziemiach polskich. Następnie omówiono konstytucję z 17 marca 1921 roku, przeobrażenia ustrojowe samorządu po przewrocie majowym i nowelizacji konstytucji, a także konstytucję z 1935 roku. Dalej znajduje się analiza administracji terenowej w latach 1944-1950 oraz omówienie Konstytucji PRL z 1952 roku i jej nowelizacji. W ostatniej część monografii scharakteryzowano „małą konstytucję” z 1992 roku oraz konstytucję z 2 kwietnia 1997 roku. Ewolucję rozwiązań konstytucyjnych ukazano na tle ogólnych przeobrażeń politycznych i ustrojowych. W szczególności podjęto próbę określenia, jakie miejsce zajmował samorząd terytorialny w uregulowaniach konstytucji XX wieku w Polsce; w jaki sposób określano w nich miejsce samorządu w całym systemie administracji publicznej w państwie; jak odnoszono się do jego podmiotowości prawnej; jak określano jego strukturę oraz zadania; jak regulowano jego relacje z organami administracji rządowej; jaki wpływ miały obce rozwiązania ustrojowe na konstytucyjne regulacje samorządowe w Polsce; jakie miejsce dla samorządu przewidywano w ustroju państwa podczas poszczególnych etapów jego ewolucji w XX wieku.
    The review article was devoted to the publication of Marek Klimek entitled “Local government in the constitutions of Poland of the 20th century. Selected political and political aspects ”. Despite the time limit of the 20th century adopted in the title of the monograph, the reader will find a concise approach to the constitutional regulations of the 18th (the law on cities as an integral part of the Constitution of May 3, 1791) and the 19th century (the constitution of the Duchy of Warsaw, constitutions of the Kingdom of Poland or the constitutions of the Republic of Krakow). The publication of M. Klimek, concerns regulations relating to local self-government from the political and political perspective. In the first part, the author characterized the concept and essence of local government, the role of the constitution in the regulation of local government law, and constitutional regulations concerning local government before the 20th century in Poland. Then the constitution of March 17, 1921, the systemic transformations of the local government after the May coup and the amendment to the constitution, as well as the 1935 constitution were discussed. Going further, there is an analysis of the local administration in the years 1944-1950 and an overview of the constitution of the Polish People’s Republic of 1952 and its amendments. The last part of the monograph describes the “little constitution” of 1992 and the constitution of April 2, 1997. The evolution of constitutional solutions has been shown against the background of general political and system transformations. In particular, an attempt was made to define the place of local self-government in the regulations of the 20th century constitution in Poland; how they defined the place of self-government in the entire system of public administration in the state; how was his legal subjectivity referred to; how its structure and tasks were determined; how his relations with government administration bodies were regulated; what impact did foreign system solutions have on the constitutional local government regulations in Poland; what place for self-government was envisaged in the state system during the various stages of its evolution in the 20th century.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 1(XXII); 75-85
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siła i słabość Konstytucji RP z 17 marca 1921 r.
    Autorzy:
    Kruk, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1335847.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-21
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    konstytucja marcowa
    Konstytucja RP z 17 marca 1921 r.
    Rzeczpospolita
    uchwalenie konstytucji marcowej
    odzyskanie niepodległości Polski a dylematy wyboru ustroju konstytucyjnego
    parlamentaryzm – absolutyzm parlamentarny
    krytyka konstytucji marcowej
    dziedzictwo konstytucji marcowej
    March Constitution
    Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921
    Republic of Poland
    adoption of the March Constitution
    restoration of Poland’s sovereignty versus the dilemmas of choosing a constitutional system
    parliamentary system – parliamentary absolutism
    criticism of the March Constitution
    March Constitution legacy
    Opis:
    Motywem podjęcia problematyki polskiej Konstytucji z 17 marca 1921 r. była 100. rocznica jej uchwalenia. Chodziło jednak nie tylko o rocznicowe przypomnienie jednej z historycznych polskich ustaw zasadniczych, ale o zwrócenie uwagi – przy okazji tej rocznicy – na wiele szczególnych okoliczności towarzyszących jej uchwaleniu, na konsekwencje polityczne jej wejścia w życie i – ostatecznie – jej znaczenie dla polskiego konstytucjonalizmu.Z jednej strony była to konstytucja, która stała się widomym znakiem, wręcz symbolem renesansu państwa polskiego, które po ponad 100 latach braku niepodległości (od końca XVIII w. pod władaniem Prus, Austrii i Rosji), po I wojnie światowej, nie bez dodatkowych trudności (wojna z Rosją bolszewicką), odzyskiwało swą niepodległość. Z drugiej – konstytucja ta uchwalana była w sytuacji stuletniej przerwy własnej ewolucji konstytucyjnej, oderwana odwłasnej tradycji i pozbawiona własnego doświadczenia w funkcjonowaniu nowoczesnego na owe czasy konstytucjonalizmu. Wzory trzeba było czerpać z zewnątrz. I był to podstawowy, istotny dylemat, bo dokonać wyboru należało na dwu zasadniczych płaszczyznach: monarchia czy republika, system prezydencki (amerykański) czy parlamentarny (anglo-francuski)? I na tym tle wybuchły zagorzałe spory doktrynalne i polityczne, bo ani doktryna nie była całkiem własna, ani system polityczny ostatecznie ukształtowany i wypróbowany. Ale zarazem panował ogromny „głód konstytucji”, intensywnie odbudowywane państwo nie mogło jej nie mieć. Upowszechniona w Polsce kultura francuska przesądziła o wyborze modelu III Republiki francuskiej, a swoista idealizacja parlamentu, jako organu przedstawicielstwanarodowego, spowodowała wybór systemu z silną władzą ustawodawczą. I w konsekwencji – ze słabą egzekutywą. Tym bardziej że rozbicie polityczne nie pozwoliło na ukształtowanie większości parlamentarnej, a tym samym na efektywność i stabilność rządów. I znowu pojawiły się zagorzałe spory. Ale wtedy podjęto już zmiany konstytucji – w ich rezultacie została zastąpiona aktem z 1935 roku, który nie kontynuował demokratycznej linii ustrojowej, raczej dopasowując ją do trendów lat 30. w Europie. Konstytucja marcowa, upragniona i oczekiwana, ale krytykowana „przed, w trakcie i po” swego istnienia, pozostała symbolem demokratycznej polskiej myśli konstytucyjnej. I nadal krytykowanej.W tekście przedstawione zostały okoliczności i atmosfera towarzysząca uchwaleniu aktu, przebieg uchwalenia, podstawowe zasady i treści konstytucji, a ponadto wiele towarzyszących temu poglądów, słów krytyki, postulatów ówczesnej polskiej doktryny konstytucyjnej.
    The motive for discussing the issue of the Polish Constitution of 17 March 1921 is the centenaryof its adoption. But the aim is not just to remind the anniversary of one of the historic Polishbasic laws but also to draw attention, by the way, to a series of specific circumstancessurrounding its adoption, political consequences of its entry into force and, eventually, itsimportance for the Polish constitutional system.On the one hand, it was a constitution that became an apparent sign, even a symbolof the revival of the Polish state, which, after over 100 years’ lack of independence (beingunder the rule of Prussia, Austria and Russia from the late 18th century) and World War I,was really striving to regain its independence (the Polish-Soviet War). On the other hand, theConstitution was adopted during a hundred years’ discontinuity in its own constitutionalevolution, separated from its own tradition and deprived of its own experience in thefunctioning of the then modern constitutionalism. Patterns had to be derived from outside.And it was a real, fundamental dilemma because it was necessary to make a choice betweentwo basic options: a monarchy or a republic, a presidential (American) or parliamentary(Anglo-French) system? And, against that background, fierce doctrinal and political disputesbroke out because neither the doctrine was really the country’s own nor the political systemwas ultimately developed and tested.Nevertheless, there was an enormous ‘appetite for a constitution’; an intensively restoredcountry could not lack it. The French culture, which was popular in Poland, played a decisiverole in the choice of the model of the French Third Republic, and the specific idealisation ofa parliament as a body of national representation resulted in the choice of a system with stronglegislative power and, in consequence, with weak executive power. What is more, the politicalbreakup did not allow for the formation of a parliamentary majority and, therefore, theefficiency and stability of the government. Again, that led to fierce disputes. But amendmentsto the Constitution were already adopted then and, as a result, a new act substituted for it in 1935. However, it adjusted to the trends of the 1930s in Europe instead of continuinga democratic route in the political system.The desired and long-awaited March Constitution, but criticised “before, during and after”the time it was in force, remained a symbol of the Polish democratic constitutional thought,which is still criticised.The article presents the circumstances and atmosphere accompanying the adoption ofthe act, the course of its adoption, basic principles and content of the Constitution, anda series of accompanying opinions, criticism, and proposals of the then contemporary Polishconstitutional doctrine.
    Źródło:
    Ius Novum; 2021, 15, 2; 5-24
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Wierzymy, że odtąd praworządność wypisana będzie na sztandarze naszego państwa” – z okazji 100-lecia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r.
    “We believe that from now on the rule of law will be inscribed on the banner of our state” - on the occasion of the 100th anniversary of the Constitution of the Republic of Poland of March 17, 1921
    Autorzy:
    Redzik, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232214.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Konstytucja RP z 1921 r.
    Ustrój Polski II RP
    demokracja parlamentarna
    praworządność
    prawo konstytucyjne
    The Constitution of the Republic of Poland of 1921
    the Polish system of the Second Polish Republic
    constitutional law
    parliamentary democracy
    the rule of law
    Opis:
    Artykuł jest opracowaniem powstałym z okazji jubileuszu Konstytucji RP z 1921 r., która łączyła tradycję niepodległościową z nowoczesnością wprowadzając odrodzone Państwo Polskie do grona państw demokratycznych i praworządnych. Celem opracowania jest pokazanie jak doszło do powstania Konstytucji, w tym nade wszystko roli Ankiety Konstytucyjnej, jak i tego jak wielkie nadzieje w niej pokładano.
    The article is prepared on the occasion of the jubilee of the Constitution of the Republic of Poland of 1921 which combined tradition with modernity, introducing the reborn Polish State to the group of democratic and law-abiding states. The aim of the study is to demonstrate how the Constitution came about, including, above all, the role of the Constitutional Questionnaire developed under the supervision of Michał Bobrzyński. The article shows that while the authors of subsequent draft constitutions differed in matters of the political system, the president and the local council, there was no dispute as regards the guarantees of judicial independence.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 303-316
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawne aspekty rozwoju turystyki pielgrzymkowej w Polsce w latach 1918-1939
    Legal Aspects of the Development of Pilgrimage Tourism in Poland between 1918 and 1939
    Autorzy:
    Ćwikła, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043321.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    pilgrimages
    tourism
    pilgrimage tourism
    March Constitution
    Constitution of the Republic of Poland of 1921
    legislation on religion
    freedom of worship
    freedom of conscience and religion
    turystyka
    pielgrzymki
    turystyka pielgrzymkowa
    Konstytucja Marcowa
    konstytucja RP z 1921 r.
    przepisy wyznaniowe
    wolność kultu
    wolność sumienia i religii
    Opis:
    W Drugiej Rzeczypospolitej ważnym zjawiskiem religijnym, kulturowym oraz społeczno-ekonomicznym była – tak jak i dzisiaj – turystyka pielgrzymkowa. Zamierzeniem autora artykułu było dokonanie analizy przepisów prawa obowiązujących w tym okresie oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy ustawodawstwo państwowe miało pozytywny wpływ na rozwój tego rodzaju turystyki. Podstawowymi aktami normatywnymi, których przepisy zostały poddane analizie, są Konstytucja Marcowa z 1921 r. oraz Konstytucja Kwietniowa z 1935 r. Przepisy ustaw zasadniczych gwarantowały obywatelom m.in. wolność kultu, zaś związkom wyznaniowym, uznanym przez państwo, prawo do urządzania zbiorowych i publicznych nabożeństw. W zakresie ustawodawstwa zwykłego przeanalizowano przepisy kodeksu karnego z 1932 r., ustawy o zgromadzeniach z 1932 r. oraz przepisy odnoszące się do czasu wolnego od pracy (ustanawiające dni wolne od pracy oraz wprowadzające instytucję urlopu wypoczynkowego). Zwrócono też uwagę na projekt „ustawy turystycznej”, który zawierał regulacje mogące mieć wpływ na rozwój turystyki pielgrzymkowej. W dalszej kolejności przeanalizowano akty prawne wydane przez ministra komunikacji, przewidujące ulgi dla pielgrzymów podróżujących koleją, a także akty prawne wydane przez inne organy, zawierające przepisy obowiązujące pielgrzymów wyjeżdżających za granicę lub przyjeżdżających z zagranicy do Polski. Przeprowadzona analiza przepisów prawa pozwoliła na stwierdzenie, że działania władz państwowych, uznających doniosłą rolę religii w funkcjonowaniu państwa i społeczeństwa, sprzyjały rozwojowi turystyki pielgrzymkowej. Przepisy nie przewidywały ograniczeń i uprawianie tego rodzaju turystyki mogło odbywać się swobodnie.
    In the Second Republic of Poland, an important religious, cultural and socio-economic phenomenon was – as it is today – pilgrimage tourism. The author’s intention was to analyze the laws in force at that time and to answer the question whether the state legislation had a positive impact on the development of this type of tourism. The basic normative acts in this respect were the Constitution of March and the Constitution of April, whose provisions guaranteed, among others, the freedom of worship to citizens, and religious organizations, recognized by the state, the right to hold collective and public services. When it comes to ordinary legislation, the provisions of the 1932 Criminal Code, the 1932 Law on Assemblies and the provisions relating to time off from work (establishing holidays and introducing the institution of rest leave) were analyzed. Attention was also drawn to the draft of the “Tourism Act”, which contained regulations affecting the development of pilgrimage tourism. Next, the paper focuses on the legal acts issued by the Minister of Communication, providing concessions for pilgrims travelling by train, and on the legal acts issued by other bodies, containing regulations for pilgrims going abroad or coming from abroad to Poland. After the analysis of the legal regulations, it was concluded that the actions of the state authorities, recognizing the important role of religion in the functioning of the state and society, favored the development of pilgrimage tourism. The regulations did not provide for restrictions which resulted in the practice of such tourism without restraint.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2020, 23; 223-244
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolności i prawa jednostki w stuletniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu
    Freedoms and rights of the individual in the hundredyear perspective of Polish constitutionalism
    Autorzy:
    Bisztyga, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929719.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Wolności i prawa jednostki
    konstytucyjny katalog wolności i praw jednostki
    polski konstytucjonalizm
    gwarancje wolności i praw jednostki
    100-lecie polskiego konstytucjonalizmu
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 21 marca 1921 r.
    Konstytucja marcowa.
    Freedoms and rights of the individual
    the constitutional catalog of individual freedoms and rights
    Polish constitutionalism
    guarantees of individual freedoms and
    rights
    the 100th anniversary of Polish constitutionalism
    the Constitution of the Republic of Poland of March 21
    1921
    the March Constitution.
    Opis:
    Setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej stwarza okazję do prześledzenia konstytucyjnych regulacji dotyczących wolności i praw jednostki w czasowej perspektywie wieku polskiego konstytucjonalizmu. W opracowaniu podjęto zabieg prezentacji ewolucji katalogów wolności i praw jednostki właściwych kolejnym, polskim, konstytucyjnym regulacjom z uwzględnieniem zagadnienia gwarancji tych wolności i praw oraz implementacji europejskich narzędzi z tego zakresu. Autor udowadnia tezę o zasadniczym braku ciągłości zawartych w Konstytucji marcowej rozwiązań z zakresu wolności i praw jednostki w 100-letniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu. Zaznacza także, że historię kształtowania się konstytucyjnego statusu jednostki w republikańskiej Polsce cechuje ustrojowa i koncepcyjna nieciągłość.
    The hundredth anniversary of the adoption of the March Constitution provides an opportunity to trace the constitutional regulations regarding the freedoms and rights of an individual in the time perspective of the age of Polish constitutionalism. The study undertook the procedure of presenting the evolution of catalogs of freedoms and rights of an individual proper to successive Polish constitutional regulations, taking into account the issue of guarantees of these freedoms and rights and the implementation of European tools in this field. The author proves the thesis about the fundamental lack of continuity of the solutions in the field of individual freedom and rights contained in the March Constitution in the 100-year perspective of Polish constitutionalism. He also points out that the history of shaping the constitutional status of an individual in republican Poland is characterized by a systemic and conceptual discontinuity.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 153-169
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    System rządów zgromadzenia w konstytucji Turcji z 1921 r.
    The Assembly Government System in the Constitution of Turkey of 1921
    Autorzy:
    Kryszeń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621482.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    demokracja
    jedność władzy
    koncentracja władzy
    konstytucja
    konstytucja Turcji z 1921 r.
    konstytucja Turcji z 1924 r.
    system rządu zgromadzenia
    zasada suwerenności narodu (ludu)
    democracy
    unity of power
    concentration of power
    constitution
    Turkish Constitition od 1921
    Turkish Constitution of 1924
    assembly government system
    principle of sovereignty of the nation
    Opis:
    The aim of the article is to analyze the provisions of the Constitution of Turkey of 1921 with respect to the specific system of governance adopted in it. The analysis leads to the conclusion that the document, making the constitutional system of Turkey based on the principle of the sovereignty of the nation and the principle of unity of power concentrated in the hands of the parliament, provided for the system of governance of the assembly in its model, the “pure” and “classic” form, known from J.J. Rousseau’s concept and the story of the French Revolution. The article also shows the historical, doctrinal and theoretical determinants of the decision to implement such a system of power.
    Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy przepisów Konstytucji Turcji z 1921 r. pod kątem ukazania specyfiki przyjętego w niej systemu rządów. Analiza ta prowadzi do konstatacji, iż wspomniany dokument, czyniący podstawą ustroju konstytucyjnego Turcji zasadę suwerenności narodu i zasadę jedności władzy skupionej w parlamencie, kształtował system rządów zgromadzenia we wzorcowej, „czystej” i „podręcznikowej” jego postaci, znanej z koncepcji J.J. Rousseau i historii rewolucji francuskiej. W artykule są ukazane również historyczne uwarunkowania podjęcia decyzji o wdrożeniu takiego systemu rządów, a także jej wyznaczniki doktrynalne i teoretyczne.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 1; 71-90
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies