Temat: terminological - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Ocena polisemii terminologicznej w świetle rozwoju nauk
Assessment of terminological polysemy in the light of the science development
Autorzy:: Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22792546.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:: history of sciences
history of terminology
terminological polysemy
historia nauk
historia terminologii
polisemia terminologiczna
Opis:: W artykule zwrócono uwagę na zawodność kryterium odległości nauk w ocenie polisemii terminologicznej w świetle rozwoju nauk. Kryterium to w ujęciu H. Jadackiej (trzy stopnie wieloznaczności) i E. Grodzińskiego (polisemia dobra i zła) decyduje o wyróżnieniu dopuszczalnej polisemii terminologicznej. Okazuje się ono jednak mylące, co udowodniono w artykule na przykładzie terminów z medycyny i weterynarii. To jest dziedzin, które do końca XVIII w. rozwijały się jako jedna nauka, a dziś stanowią oddzielne dyscypliny, w dodatku należące do dwóch różnych zespołów nauk. Zastosowanie kryterium odległości nauk przy charakterystyce (diachronicznej i synchronicznej) terminologii może spowodować, że polisemia tego samego terminu (np. bielmo) może być odmiennie oceniana na różnych etapach rozwoju danej nauki (tu: medycyny i weterynarii).
The article draws attention to the unreliability of the distance of sciences criterion in assessing terminological polysemy in light of the science development. In the view of H. Jadacka (three degrees of ambiguity) and E. Grodzinski (good and bad polysemy), this criterion determines the distinction of acceptable terminological polysemy. However, it turns out to be misleading, as the article proves with the example of terms from medicine and veterinary medicine. That is, disciplines that developed as a single science until the end of the 18th century but today constitute separate disciplines and belong to two different sets of sciences. The application of the criterion of the distance of sciences when characterising (diachronic and synchronic) terminology may cause the polysemy of the same term (e.g. endosperm) to be assessed differently at different stages of the development of a given science (here: medicine and veterinary medicine).
Źródło:: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2023, 9; 177-189
2450-3584
Pojawia się w:: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Spójność terminologiczna w systemie prawa – spojrzenie na problem interpretacyjny z perspektywy praktyki legislacyjnej
Terminological Consistency in the Legal System. A View at the Problem of Interpretation from the Perspective of Law-making Practice
Autorzy:: Suska, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/10607009.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:: spójność terminologiczna
przepisy odsyłające
język prawny
tworzenie prawa
wykładnia prawa
system prawa
terminological consistency
provisions referring to other provisions
legal language
law-making
legal interpretation
system of law
Opis:: Celem artykułu jest określenie, czy wykładni prawa należy dokonywać z założeniem dziedzinowej czy globalnej spójności terminologicznej. Chodzi tu zatem o ustalenie, czy interpretator powinien domniemywać, że prawodawca „domyślnie” odsyła stosujących prawo jedynie do definicji legalnych zawartych w pewnej najogólniejszej ustawie w granicach jednej dziedziny prawa, czy też iż zawsze, niezależnie od dziedziny, prawodawca posługuje się jednolitą siatką terminologiczną. Źródłem wskazówek przydatnych do udzielenia odpowiedzi na to pytanie może być analiza praktyki legislacyjnej. W artykule dokonano, po pierwsze, rekonstrukcji wymagań, które legislatorom narzucają Zasady techniki prawodawczej. Po drugie zaś – przebadano kilkadziesiąt ustaw uchwalonych w Sejmie VII oraz VIII kadencji pod kątem występowania w nich „definicyjnych” odesłań do ustaw z tej samej dziedziny prawa oraz ustaw z innej dziedziny prawa. W ten sposób ustalono, że uprawnione wydaje się jedynie domniemanie zachowania w akcie prawnym spójności terminologicznej z definicjami legalnymi określonymi w ustawie podstawowej dla danej dziedziny prawa, którą należy rozumieć na sposób quasi-gałęziowy, a nie instytucjonalny. Określono także co najmniej niektóre przypadki, w których uzasadnione lub nieuzasadnione jest stosowanie „wyraźnych” odesłań w celu zasygnalizowania zachowania dziedzinowej lub globalnej spójności terminologicznej. Wyniki analiz mogą znaleźć zastosowanie w dyskusji nad znaczeniem dyrektywy języka prawnego w teorii i praktyce wykładni, a także w teorii i praktyce legislacji przy określaniu, kiedy potrzebne jest użycie przepisu odsyłającego do definicji legalnej.
The goal of the article is to determine whether the legal interpretation should be made with the assumption of consistency of terminology at the level of a branch of law or at the global level. The question is therefore whether the interpreter should presume that the legislator ‘by default’ refers those who apply the law only to the legal definitions contained in a certain, most general act within one branch of law, or whether, regardless of the branch, the legislator always uses a uniform terminology. An analysis of the law-making practice may be a source of useful cues to answer this question. First, the article reconstructs the requirements imposed on the drafters by the Principles of Legislative Technique. Secondly, several dozen acts passed by the Sejm of the 7th and 8th term of office are examined in terms of the presence of ‘definitional’ references to acts from the same branch of law and acts from another branch of law. In this way, it is established that only the presumption of a legal act maintain terminological consistency with legal definitions set out in the basic act for a given branch of law seems to be legitimate. The basic act should not be understood in an institutional way, but as one relating to a quasi-branch. The article also identifies at least some cases where it is justified or unjustified to use ‘explicit’ references to point out branch-level or global terminological consistency. The results of the analyses may find application in the discussion on the meaning of the directive of legal language in the theory and practice of interpretation, as well as in the theory and practice of legislation – in determining when it is necessary to use a provision referring to a legal definition.
Źródło:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 34, 1; 58-71
2082-3304
Pojawia się w:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Konstytucyjne standardy określające pozycję samorządów osób wykonujących zawody zaufania publicznego
Constitutional standards that define the position of self-governments of persons who practice professions of public trust
Autorzy:: Ciapała, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30146746.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: constitutional standards of the position of professions of public interest
terminological comment on the concept of such professions
aims of representing the interests of the socio-professional groups of persons who practice such professions
analysis of the position of self-governing corporations
konstytucyjne standardy wyznaczające pozycję zawodów zaufania publicznego
ograniczona swoboda regulacyjna ustawodawcy
ochrona interesu publicznego
cele samorządów zawodowych
Opis:: Zgodnie art. 17 ust. 1 polskiej Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku „w drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony”. Przedmiotem opracowania jest prezentacja i analiza postanowień konstytucyjnych oraz próba określenia, na ich podstawie, standardów konstytucyjnych. W konsekwencji przedstawiono: 1) uwagi na temat intencji, jakie towarzyszyły pracom nad Konstytucją; 2) najbardziej podstawowe normy konstytucyjne wyznaczające kierunki stanowienia prawa i założenia funkcjonowania samorządów (korporacji) zawodowych; 3) uwagi terminologiczne na temat pojęć „zawód”, „zawód wolny”, „zawód regulowany”, „zawód zaufania publicznego”. Ten ostatni termin nabiera cech pojęcia nietypowego dla większości konstytucji innych państw, stąd przeprowadzono szersze rozważania na temat reguł znaczeniowych, które powinny być powiązane ze zjawiskiem zaufania publicznego i pojmowaniem cech tego zawodu w Polsce. Zwrócono uwagę na dwa podstawowe zadania samorządów zawodowych: 1) reprezentację interesów grupy społeczno-zawodowej osób wykonujących zawód zaufania publicznego; 2) ukierunkowanie pieczy nad wykonywaniem zawodu na realizację i ochronę interesu publicznego. Na tle kojarzenia tych zadań pojawiały się i nadal są obecne pewne napięcia i spory środowiskowe, a nawet doktrynalne. W artykule nie pominięto tego, że analiza pozycji korporacji osób wykonujących zawody zaufania publicznego musi obecnie uwzględniać zjawiska patologiczne, które przyniósł kryzys ustrojowo-polityczny po 2015 roku.
Pursuant to Article 17(1) of the Polish Constitution of 2 April 1997, “self-governments may be created within a profession in which the public repose confidence, and such self-governments shall concern themselves with the proper practice of such professions in accordance with, and for the purpose of protecting, the public interest”. This study intends to present and analyse constitutional provisions and to use them to attempt to define constitutional standards. Therefore, I present: 1) comments on the intentions that accompanied the work on the Constitution, 2) the most basic constitutional norms that set the directions of law-making and of constructing assumptions for the functioning of professional self-governments (corporations), 3) terminological comments on the concepts of “profession”, “free profession”, “regulated profession”, and “profession of public trust”. The latter term takes on features of a concept that is not typical to most constitutions of other countries, hence I present a more extensive discussion on the rules of meaning which should be given to the phenomenon of public trust with the understanding of the features of this profession in Poland. This paper focuses on two basic tasks of professional self-governments, i.e. 1) representing the interests of the socio-professional group of persons who practice professions of public trust and 2) orienting the practicing of the profession towards the implementation and protection of the public interest. Managing these two tasks in parallel has caused and is still causing certain tensions and disputes between the relevant circles and even among legal scholars and commentators. The article does not ignore the fact that the analysis of the position of corporations of persons performing public-trust professions must currently take into account the unwholesome phenomena brought about by the post-2015 systemic and political crisis.
Źródło:: Acta Iuris Stetinensis; 2022, 40; 19-42
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:: Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: O používaní základných hydronomastických termínov a možnostiach ich zosúladenia
On the use of basic hydronomastic terms and the possibilities of their harmonization
Autorzy:: Hladký, Juraj
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2166336.pdf
Data publikacji:: 2022-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: terminologická sústava
hydronymum
špeciálne hydronomastické termíny
rozkolísanosť
zosúladenie
terminological system
hydronym
special hydronomastic terms
divergence
harmonization
Opis:: Rozvoj onomastickej teórie v národných a medzinárodných súvislostiach prináša nové impulzy i tlaky na jestvujúci terminologický systém vrátane nerovnakého používania konkrétnych termínov a vzťahov medzi nimi. V slovanskej hydronomastike sa používajú zaužívané národné aj internacionálne termíny a postupne vznikajú ďalšie. Niektoré sú v konkurenčnom vzťahu k jestvujúcim termínom. Aby mohla terminologická sústava plniť svoje úlohy, dlhodobým cieľom by malo byť zosúlaďovať ju v národnom aj medzinárodnom kontexte. V príspevku sa zaoberáme vývinom a stavom hydronomastickej terminológie v slovanskom kontexte. Navrhujeme a odôvodňujeme možnosti na funkčné odstránenie hierarchických a definičných disproporcií termínov morskej a oceánskej toponymie oceánonymum, pelagonymum, talasonymum, bationymum. V slovanskej onomastike sa používa členenie názvov vnútrozemských vodných objektov na potamonymá, limnonymá a helonymá (predtým aj baltonymá). Vznik a používanie synonymných termínov k jestvujúcim vžitým termínom (*paludonymum k termínu helonymum) možno pokladať za nevhodné. Užitočnosť ďalších predznamenávaných hydronomastických termínov (*krenonymum, *glacionymum a i.) a funkčnosť ich zaradenia do terminologickej sústavy ukáže až čas. Termín mikrohydronymum ako typ mikrotoponyma v niektorých národných onomastikách zastrešuje názvy menších stojatých a tečúcich (v ukrajinskej onomastike len menších stojatých) vôd a vžil sa najmä vo východoslovanskej a sčasti aj južnoslovanskej onomastike. Takéto chápanie však nekoliduje s uvedenou klasifikáciou hydroným podľa typov objektov. Otázkou zostáva, či a do akej miery sú zásady tvorby onomastickej terminologickej sústavy aktuálne a či je vôľa harmonizovať onomastickú terminológiu aj v medzinárodnom kontexte.
The development of onomastic theory in national and international contexts brings new impulses and pressures on the existing terminological system, including the unequal use of specific terms and the relationships between them. In Slavic hydronomastics, both established national and international terms are used, and others are continually emerging, with some in competition with existing ones. In order for the terminological system to fulfil its tasks, the long-term goal should be to harmonize it in both national and international contexts. In this paper, we discuss the development and status of hydronomastic terminology in the Slavic context. We propose and justify possibilities for the functional elimination of hierarchical and definitional disproportions of the terms of marine and oceanic toponymy, namely oceanonym, pelagonym, talasonym, bationym. In Slavic onomastics, the names of inland water objects are divided into potamonyms, limnonyms and helonyms (formerly also baltonyms). The creation and use of synonymous terms to existing established terms (*paludonym to helonym) may be considered inappropriate. Only time will reveal the usefulness of other emerging hydronomastic terms (*krenonym, *glacionym, etc.) and the functionality of their inclusion in the terminological system. The term microhydronym as a type of microtoponym in some national onomastics covers the names of smaller standing and flowing waters (in Ukrainian onomastics, the term only refers to smaller standing waters), and it is used especially in East Slavic and partly also in South Slavic onomastics. However, such an understanding does not conflict with the above classification of hydronyms according to object types. The question remains whether the principles of creating an onomastic terminological system are current and if there is also a desire to harmonize onomastic terminology in the international context.
Źródło:: Onomastica; 2022, 66; 313-328
0078-4648
Pojawia się w:: Onomastica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Rozwój polskiego słownictwa specjalistycznego z obszaru psychologii pozytywnej
Development of specialist vocabulary from the scope of positive psychology in Polish
Autorzy:: Gajda, Anetta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/20679051.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: language of psychology
specialist languages
specialist terminology
terminological structure
terminological borrowings
język psychologii
języki specjalistyczne
terminologia specjalistyczna
struktura terminologiczna
zapożyczenia terminologiczne
Opis:: Celem artykułu jest po pierwsze — wskazanie (zidentyfikowanie) wybranych wyrazów i połączeń wyrazowych posiadających status terminu, a będących ekwiwalentami terminów angielskich, które powstały na gruncie określonej koncepcji badawczej, jaką jest psychologia pozytywna; po drugie — ustalenie najbardziej produktywnych leksemów (będących konceptualizacją kluczowych dla danego nurtu pojęć) stanowiących bazę derywacyjną nazw wielowyrazowych; po trzecie — odnalezienie jednostek leksykalnych (także tych o niepewnym statusie, ale przynależnych do języka specjalistycznego) tworzących pola semantyczne typowe dla omawianej teorii naukowej; po czwarte — wskazanie grupy terminotwórczych metafor.
The aim of the article is: firstly, to identify chosen words and word connections which possess the status of a term which are counterparts of English appellations created on the basis of a specific research concept, which is positive psychology, secondly to assign most productive lexemes (being the conceptualization of key ideas of a given trend) constituting the derivative base for multi-word names; thirdly — to find lexical units (also these of uncertain status, but belonging to a specialist language), creating semantic fields typical for the discussed scientific theory; fourthly — to indicate a group of metaphorical terms.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 367-385
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: SLI czy DLD? Zmiany w terminologii zaburzeń mowy o niejednoznacznej etiologii w kontekście polskiego prawa oświatowego
SLI or DLD? Changes in Terminology of Speech Disorders with Ambiguous Etiology in the Context of Polish Educational Law
Autorzy:: Gacka, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408925.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: specyficzne zaburzenie rozwoju językowego (SLI)
rozwojowe zaburzenie języka (DLD)
polskie prawo oświatowe
trudności terminologiczne
trudności diagnostyczne
orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego
specific language impairment (SLI)
developmental language disorder (DLD)
Polish educational law
terminological difficulties
diagnostic difficulties
a judgment on the need for special education
Opis:: Artykuł poświęcono zaburzeniom mowy o niejasnej/niejednoznacznej przyczynie. W literaturze przedmiotu funkcjonuje wiele określeń tego typu zaburzeń komunikacji językowej. Jednym z nich jest SLI (specyficzne zaburzenie rozwoju językowego). Zgodnie z ustaleniami międzynarodowych ekspertów zaleca się odejście od terminu SLI na rzecz DLD (rozwojowe zaburzenie językowe/języka). W artykule zaprezentowano przesłanki leżące u podstaw takiego rozwiązania. Jednocześnie omówiono konsekwencje braku w polskim prawie oświatowym terminów określających zaburzenia mowy występujące bez wyraźnej przyczyny.
The article has been devoted to speech disorders of unclear ambiguous cause. There are many alternative terms for this type of language communication disorder in the literature. One of them is SLI (specific language impairment). According to the arrangements of international experts it is recommended to depart from SLI to DLD (developmental language disorder). The article presents the rationale behind this solution. At the same time, the consequences of the lack of terms in Polish educational law that define speech disorders occurring without a clear cause were discussed.
Źródło:: Logopaedica Lodziensia; 2022, 6; 51-61
2544-7238
2657-4381
Pojawia się w:: Logopaedica Lodziensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Від „політичного гасла” до „політичного слогану”: лінгвістична інтерпретація понять
From „political haslo” to „political slogan”: linguistic interpretation of the concepts
Autorzy:: Koloiz, Zhanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343964.pdf
Data publikacji:: 2022-12-28
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: політична комунікація
термінологічна назва
політичне гасло
політичне власне гасло
політичне гасло-заклик
політичне гасло-девіз
політичний слоган
political communication
terminological name
political haslo
political haslo-exhortation
political haslo-motto
political slogan
political properly haslo
Opis:: У статті окреслено основні вектори дослідження й наукові здобутки політичної лінгвістики, які, демонструючи розмаїття підходів до вивчення відповідного феномену, оприявнюють і неусталеність термінологічного апарату. Наголошено на особливостях виокремлення жанрів політичного тексту загалом і проблемних моментах у найменуванні цих жанрів зокрема. Розгорнуто дискусію, пов’язану з дефініцією, кваліфікацією, класифікацією і т. ін. жанру, іменованого здебільшого слоганом. Узагальнено напрацювання зарубіжних і вітчизняних науковців стосовно дефініції таких понять, як „гасло” („лозунг”), „заклик”, „девіз”, „слоган” і, відповідно, „політичне гасло”, „політичний заклик”, „політичний девіз”, „політичний слоган”. До вихідних понять української політичної лінгвістики уналежнено терміноназву „політичне гасло”. Зразки відповідного малого жанру диференційовано на: 1) політичні власне гасла; 2) політичні гасла-заклики; 3) політичні гасла-девізи. Поняття „політичний слоган” розглянуто як данину моді, як результат глобалізаційних процесів і тісних зв’язків комерційної / політичної рекламної діяльності. Будьякий політичний слоган можна назвати політичним гаслом, але не кожне політичне гасло отримує статус політичного слогану, оскільки не кожен, так би мовити, слоган містить унікальну рекламну політичну пропозицію, не завжди рівноцінно відображає зміст політичної кампанії, політичного бренду, політичного „товару” чи „послуги”.
The article is devoted to problem questions related to the young interdisciplinary field which received the status of political linguistics. The author describes the main directions of exploration and achievement of the scientific field and demonstrates a variety of approaches to the study of the phenomenon, at the same time manifesting the lack of its full scientific reflection in the linguistic area, as well as the instability of the terminological apparatus. The author emphasizes the classification features of genres of political text and problem moments of these genres naming. The discussion is opened around definition, qualification, classification etc. of the genre called mostly a slogan. The research generalizes the foreign and Ukrainian scholars’ work on the basis of the definition of such concepts as „haslo” („watchword”), „exhortation”, „motto”, „slogan” and, accordingly, „political haslo” („political watchword”), „political exhortation”, „political motto”, „political slogan”. The author proves that the term „political haslo” belongs to the original concepts of Ukrainian political linguistics. Examples of this small genre are differentiated on the basis of: 1) political haslo; 2) political haslo-exhortation; 3) political haslo-motto. The concept of „political slogan” is considered as a tribute to trend, as a result of globalization processes and close ties of commercial / political advertising. Any „political slogan” can be called a political haslo, but not every political haslo receives the status of slogan, because not every political slogan, as it was, contains unique advertising political proposal and does not always equally reflect the content of a political campaign, political brand, political „product” or „service”.
Źródło:: Studia Ucrainica Varsoviensia; 2022, 10; 57-73
2299-7237
Pojawia się w:: Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Научная терминология в технических текстах: лингводидактический аспект
Scientific Terminology in Technical Texts: Linguodidactic Aspect
Autorzy:: Сагыновна Курманбаева, Толганай
Дисингалеевна Шайбакова, Дамина
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22858176.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: научный текст
термин
терминология
терминологическое поле
компетенция
scientific text
terminology
terminological field
competence
Opis:: В современной дидактике существует теория компетентностного подхода к обучению и преподаванию учебных дисциплин. Целью данной статьи является рассмотрение вопросов формирования языковой и профессиональной компетенции у студентов при обучении терминологической лексике неродного языка на материале текстов технической специальности. Провозглашаемый в качестве основного коммуникативный метод не решает проблемы обучения научному стилю неродного языка. Поэтому в преподавании профессионального русского языка должны соединяться несколько подходов: системно-структурный, направленный на усвоение норм языка, лингводидактический, представляющий методические приемы, коммуникативный, предполагающий понимание контекста, ситуации, компетентностный, связанный с вопросами соединения профессиональных и языковых знаний, и др. Такая многоаспектная работа с терминологией способствует охвату большого числа вопросов, направленных на детальное понимание научного текста и роли терминов в нем. Формальная организация научного текста рассматривается как поверхностный уровень, эксплицирующий глубинный смысловой уровень. Для реализации задач дидактических, лингвистических, прагматических предлагаются текст и задания, в которых употребляются общенаучные и технические термины, предлагается составление логических схем с целью проверки уровня понимания профессионально ориентированного текста, лексики и грамматических форм. Устная речь формируется посредством пересказа текста, беседы на профессиональные темы. Терминологическая работа строится с опорой на родной язык и с учетом терминологического поля, каковым является текст.
In modern didactics, there is a theory of competent approach to teaching and teaching educational disciplines. The purpose of this article is to consider the formation of linguistic and professional competence among students when teaching terminological vocabulary of a non-native language on the material of technical specialty texts. The communicative method regarded as the main method does not solve the problems of teaching the scientific style of a non-native language. Therefore, several approaches should be combined in teaching the professional Russian language: structural, aimed at assimilating the norms of the language, linguadidactic, representing methodological techniques, communicative, involving an understanding of the context, situation, competent, related to the connection of professional and linguistic knowledge, etc. Such multidimensional work with terminology contributes to the coverage of a large number of issues aimed at a detailed understanding of the scientific text and the role of terms. The formal organization of the scientific text is considered as a surface level that exposes the deep semantic level. To implement the tasks of didactic, linguistic, pragmatic, text and tasks are presented in which general scientific and technical terms are used. Logical diagrams are proposed to be complied in order to test the ability to understand professionally-oriented text, vocabulary, and grammatical forms, retell texts by specialty and talk about professional topics. Work with the text is based on the native language and takes into account the terminology field, which is the text.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2022, 21; 141-153
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Русская и польская теолингвистическая терминология: функционально-семантическое описание
Russian and Polish theolinguistic terminology: functional and semantic description
Rosyjska i polska terminologia teolingwistyczna: opis funkcjonalno-semantyczny
Autorzy:: Gadomski, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/20291291.pdf
Data publikacji:: 2022-09-03
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:: теолингвистика
славянская теолингвистика
русская и польская терминология теолингвистики
понятийно-терминологическое поле „теолингвистика”
teolingwistyka
teolingwistyka słowiańska
rosyjska i polska terminologia teolingwistyki
pojęciowo-terminologiczne pole „teolingwistyka”
theolinguistics
Slavic theolinguistics
Russian and Polish terminology of theolinguistics
conceptual and terminological field
Opis:: This article is devoted to the functional and semantic description of the Russian and Polish terminology of theolinguistics. Russian and Polish lexicographic sources were used to analyze the interpretation of words that a priori can perform the function of theolinguistic terms; the features of their functioning in Russian- and Polish-language theolinguistic texts were studied; the selection and seminal analysis of Russian and Polish terms included in the conceptual and terminological field "theolinguistics" was carried out.
Настоящая статья посвящена функционально-семантическому описанию русской и польской терминологии теолингвистики. В ходе исследования с использованием русских и польских лексикографических источников были проанализированы толкования слов, которые a priori могут выполнять функцию теолингвистических терминов; изучены особенности их функционирования в русско- и польскоязычных теолингвистических текстах; проведен выбор и семный анализ русских и польских терминов, вошедших в состав понятийно-терминологического поля „теолингвистика”.
Artykuł poświęcony jest funkcjonalno-semantycznemu opisowi rosyjskiej i polskiej terminologii teolingwistyki. W trakcie badań, na podstawie rosyjskich i polskich źródeł leksykograficznych, przeanalizowano definicje słów, które a priori mogą pełnić funkcje terminów teolingwistycznych; zostały zbadane właściwości ich funkcjonowania w rosyjskich i polskich tekstach teolingwistycznych; dokonano selekcji i analizy semowej terminów rosyjskich i polskich wchodzących w skład pojęciowo-terminologicznego pola „teolingwistyka”.
Źródło:: Przegląd Rusycystyczny; 2022, 3 (179); 260-290
0137-298X
Pojawia się w:: Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Frazeologia terminologiczna w komunikacji prawnej – zarys problematyki
Terminological Phraseology in Legal Communication: An Overview
Autorzy:: Wronka, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015084.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:: term phraseology
terminological phrases
term-embedding collocations
legal discourse
legal communication
Opis:: The paper aims to review the essential issues pertaining to the field of term phraseology, a linguistic discipline studying recurrent word combinations with a term, referred to as terminological phrases, and considered within a legal context. It outlines the genesis and theoretical underpinnings of term phraseology, noting that the latter need further elaboration. Also, I briefly present selected linguistic properties of terminological phrases that manifest their complexity, with a focus on verb-noun collocations (e.g. to subscribe for shares). The considerations that follow fall within the domain of legal linguistics and include references to selected research on phraseology in legal discourse. It is noted that legal phraseology lacks coherence. Particular attention is paid to the function and structure of term-embedding collocations, i.e. collocations which embed terms in the text. Last but not least, an attempt is made to address the significance of terminological phrases in legal communication and to indicate its various dimensions, such as conceptual, legal, cognitive, stylistic as well as related to competencies of language users. The discussion of the subject matter treated in the article is accompanied by examples in Polish and Spanish.
Źródło:: Academic Journal of Modern Philology; 2021, 13; 359-367
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:: Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Google Books Ngram Viewer jako narzędzie weryfikacji istnienia ekwiwalentów obcego terminu (na przykładzie rosyjskiego terminu библиографоведение)
Google Books Ngram Viewer as a Tool to Verify the Existence of Equivalents of Foreign Term (on the Basis of the Russian Term библиографоведение)
Autorzy:: Łubocki, Jakub Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015057.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:: bibliography
bibliografoznawstwo
terminology analysis
terminological equivalence
Google Books Ngram Viewer
Opis:: In the 1970s in the Soviet Union (by the standard: GOST 16448-70 Bibliografiâ. Terminy i opredeleniâ, Moskva 1971) the top-down term ‘библиографоведение’ was introduced to denote a scientific discipline that is part of the complex of bibliological disciplines, researching and developing issues of the theory, history and methodology of bibliographies as well as methodology, technology and organization of bibliographic activity. After the term became popular in the Soviet Union, there were suggestions in several sources in the years 1974–1999 that its equivalents also began to function in other languages – Polish, English, German, French. The analysis of data from Google Books Ngram Viewer, carried out for the other article (see: Jakub Maciej Łubocki, O problemie wieloznaczności terminu ‘bibliografia’ kolejny raz – o terminie ‘bibliografoznawstwo’ po raz pierwszy, „Roczniki Biblioteczne”, 2018 (R. 62), s. 135–178; doi.org/10.19195/0080-3626.62.9), allowed for a proper (mainly negative) assessment of these suggestions. This article highlights the advantages and disadvantages of conducting an analysis with the use of this tool. It also allows us to shed light on the problem of – sometimes too careless – equivalence of terms (and thus improper equivalence) and the possibility of its verification in the absence of data in the available dictionaries.
Źródło:: Academic Journal of Modern Philology; 2021, 13; 191-201
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:: Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Język medycyny (medyczny) – dyskusja nad definicją
The language of medicine (medical language) – a discussion on definition
Autorzy:: Oczko, Paulina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2034570.pdf
Data publikacji:: 2021-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: język medycyny (medyczny)
nomenklatura terminologiczna
metodyka nauczania języków specjalistycznych
sprawności językowe
glottodydakyka specjalistyczna
language of medicine
medical language
terminological nomenclature
methodology of specialised language teaching
language skills
teaching Polish for specific purposes
Opis:: W niniejszym tekście podjęta została dyskusja nad zdefiniowaniem pojęcia polski język medycyny (medyczny) dla celów glottodydaktyki. Artykuł składa się z sześciu części. W pierwszej kolejności omówiono dotychczasowe założenia teoretyczne nauczania polskiego języka medycyny (medycznego). Następnie zaprezentowano sposoby opisu języka medycznego na gruncie glottodydaktyki angielskiej, francuskiej i niemieckiej. W kolejnej części znalazły się metodologiczne i lingwistyczne założenia materiałów glottodydaktycznych przeznaczonych do kształcenia specjalistycznego. W czwartej części zarysowano definicję pojęcia medycyny w kategoriach semantycznych oraz syntaktycznych. Piąta część poświęcona została legislacyjnemu rozumieniu polskiego języka medycyny (medycznego). Rozważania te prowadzą do prezentacji konkluzji i wskazań dla glottodydaktyki polonistycznej w części szóstej. Wyniki analiz wykazały, iż zagadnienie opisu języka polskiego do celów specjalistycznych jest bardzo złożonym procesem. Niezbędne są dalsze badania, dotyczące m.in. warstwy stylistycznej polskiego języka medycyny (medycznego), kompetencji socjolingwistycznej, socjokulturowej i realioznawczej.
The present text discusses the definition of the term Polish medical language for the purposes of language teaching. The article consists of six parts. First, the theoretical assumptions of teaching the Polish language of medicine (medical language) are discussed. Then the description of medical language in teaching English, French and German is presented. The next part presents the methodological and linguistic assumptions of didactic materials for specialised education. The fourth part outlines the definition of medicine in semantic and syntactic terms. The fifth part is devoted to the legislative understanding of the Polish language of medicine (medical language). These considerations lead to the presentation of conclusions and indications for teaching the Polish language in the sixth part. The results of the analyses have shown that the issue of describing Polish for specialist purposes is a very complex process. Further research is necessary, concerning, among other things the stylistic layer of the Polish language of medicine (medical language), and sociolinguistic, sociocultural and realist competence.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2021, 28; 207-219
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: La néologie terminologique en français dans le domaine des fibres chimiques
French Terminological Neology in the Chemical Fibers Field
Autorzy:: Dankova, Klara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015046.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:: terminological neology
chemical fibres
generic names
brand names
word formation processes
Opis:: This article examines the main features of the formation of French terms designating chemical fibers, from the birth of the subsector at the end of the 19th century to the present day. It draws on an analysis of terms that were extracted from a text corpus containing these sources: trade fair catalogues, a technical manual, an institutional document and a book for the public. The analysis is divided into two parts: generic names and brand names. The generic names are analysed via the word formation processes presented by Sablayrolles (2000). The analysis shows that generic names are mostly formed by composition, while other processes, such as derivation or metaphorical formation, are much less frequently represented. Apart from traditional word formation processes, two typical processes for this specialised language are identified: the juxtaposition of a noun and one or more numerals and the combination of elements that are not lexicalised. Regarding brand names, certain features characterising their creation are analysed. The results include the following: from a semantic perspective, the recurrence of lexical elements reflecting the chemical composition of the fibre, the producer’s name and the place of production, and from a morphological perspective, the use of the word-forming element -on.
Źródło:: Academic Journal of Modern Philology; 2021, 13; 97-108
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:: Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Labour-law Basic Terminology Based on the Polish Labour Code
Minimum terminologiczne z zakresu prawa pracy na podstawie Kodeksu pracy
Autorzy:: Rzepkowska, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1955607.pdf
Data publikacji:: 2021-09-30
Wydawca:: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:: minimum terminologicne
jezyk prawny
język specjalistyczny
system terminologiczny prawa
terminologia prawa pracy
basic terminology
legal language
language for special purposes
terminological system of law
labour law terminology
Opis:: The paper discusses two approaches to compiling lists of labour-law basic terminology (BT): a frequency-based approach and a concept-based one. The purpose of the paper is to compare each of the methods based on two sets of basic terminology selected in accordance with them. Using the first method, terms are selected via an automatic search of keywords and terms and organised according to frequency with the use of Sketch Engine. The second means of term extraction is a concept-based approach in which terms are selected based on the table of contents of the Polish Labour Code, which, for the purposes of the study, is assumed to outline the terminological system of Polish labour law. The results of this research are reviewed from the viewpoint of terms’ frequency, the number of words they consist of, systemic relations between terms in the labour-law terminological system, and potential users and their needs. This has allowed the author to draw a few conclusions as to the characteristics of the approaches taken, and the applicability and usefulness of lists of BT compiled on their bases.
W artykule omówiono dwie metodologie tworzenia minimum terminologicznego (zbioru podstawowej terminologii) z zakresu prawa pracy: jedna oparta została na częstotliwości występowania terminów a druga na konceptualnej wartości terminów. Celem artykułu jest porównanie każdej z tych metod na podstawie minimum terminologicznych stworzonych w oparciu o nie. W pierwszym przypadku terminy zostały wybrane przy użyciu narzędzi Wordlist oraz Keyword dostępnych w programie Sketch Engine, który służy do automatycznego przeszukiwania korpusów tekstu. W drugim przypadku terminy wyłoniono na podstawie spisu treści polskiego Kodeksy Pracy. Uznano na potrzeby niniejszego badania, że spis ten przedstawia przekrój polskiego systemu prawa pracy. Uzyskane w ten sposób listy terminów zostały przeanalizowane z punktu widzenia częstotliwości występowania terminów, liczby słów wchodzących w ich skład, systemowych relacji pomiędzy terminami w systemie terminologicznym prawa pracy oraz potencjalnych użytkowników i ich potrzeb. W wyniku podjętych działań wyciągnięto wnioski dotyczące charakterystyki każdej z przyjętych metodologii oraz użyteczności i możliwości zastosowania w praktyce minimum terminologicznych opracowanych na ich podstawie.
Źródło:: Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 257-283
2543-7844
Pojawia się w:: Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Mniejszość narodowa czy narodowość? Współczesna polityka terminologiczna na Węgrzech jako odzwierciedlenie tysiącletniej tradycji państwa wielonarodowego i konsekwencja Traktatu w Trianon
Ethnic Minority or Nationality? Hungary’s Modern Terminological Policy as a Reflection of a Thousand Years of Tradition of a Multinational State and as a Consequence of the Trianon Treaty
Autorzy:: Kaczmarek, Karolina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1969013.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: Hungary
ethnic minority
nationality
terminological policy
Węgry
mniejszość narodowa
narodowość
polityka terminologiczna
Opis:: Celem artykułu jest wskazanie na przyczyny zmian terminologicznych w najnowszych ustawach węgierskich dotyczących mniejszości narodowych zamieszkujących Węgry. Wykazano tu związek obecnej polityki terminologicznej rządu na Węgrzech z sytuacją diaspor węgierskich poza granicami kraju. Dotyczy to zwłaszcza dwóch terminów: mniejszość narodowa i narodowość. Przywołano historyczne procesy wpływające na powstanie wielonarodowych i wielojęzycznych Węgier, kształtowanie się systemu prawnego uwzględniającego współistnienie wielu narodowości i języków na terenie kraju, przyczyny konfliktów i próby wdrożenia rozwiązań czy to uwzględniających interesy różnych narodowości, czy to mających na celu wprowadzenie dominacji narodowości i języka węgierskiego. Po zmianie systemu politycznego pod koniec lat 80. rząd węgierski podejmował wiele kroków mających na celu poprawę sytuacji mniejszości węgierskich, które mieszkają poza ojczyzną od czasu podpisania traktatu w Trianon w 1920 roku. Taka polityka rządu miała też wpływ na sytuację mniejszości narodowych zamieszkujących obszar Węgier. Rozpoczęto prace nad nowym, nowoczesnym prawem regulującym status mniejszości narodowych, które miało stać się wzorcem dla innych krajów i argumentem w negocjacjach dotyczących mniejszości węgierskich w sąsiednich krajach. W dyskusjach nad projektem nowej ustawy o mniejszościach narodowych, ostatecznie uchwalonej w 1993 roku, powracano do najlepszych tradycji i najkorzystniejszych – dla narodowości – idei wyrażonych w ustawach wprowadzanych w XIX wieku. W przeciwieństwie do idei madziaryzacji, pojawiającej się w niektórych okresach historii Węgier, nowe prawo miało przeciwdziałać asymilacji narodowości: wspierać je strukturalnie w pielęgnowaniu własnej kultury i utrzymaniu odrębnej tożsamości. W nowej konstytucji Węgier, ogłoszonej w 2011 roku, przeprowadzono zamianę funkcjonującego wcześniej terminu mniejszość narodowa na – właśnie – narodowość. W kolejnych aktach prawnych konsekwentnie stosuje się już ten nowy termin. Znajduje to również odzwierciedlenie w tytule kolejnej ustawy „o narodowościach” uchwalonej jeszcze w 2011 roku. Trzeba tu widzieć celowe działanie o charakterze propagandowym. Zmiana terminu ma w symboliczny sposób podnieść status ludności węgierskiej mieszkającej poza granicami ojczyzny oraz zwrócić uwagę na fakt, że Węgry traktują tę ludność jako nieodłączną część jednego narodu węgierskiego.
The goal of this article is to identify the causes of terminological changes in Hungary’s most recent legislation on the ethnic minorities inhabiting the country. It will also demonstrate the link between the current Hungarian government’s terminological policy and the situation of Hungarian diasporas outside the country’s borders. In particular this concerns two terms — ethnic minority and nationality. The article highlights the historical processes affecting the formation of a multinational and multilingual Hungary and of a legal system reflecting the co-existence of multiple nationalities and languages throughout the territory, as well as the points of conflict and attempts to introduce solutions either safeguarding the various nationalities’ interests or establishing the dominance of the Hungarian nationality and language. Following the change of the political system in the late ‘80s the Hungarian government undertook numerous steps to improve the situation of the Hungarian minorities living outside the motherland since the signature of Trianon Treaty in 1920. This policy also impacted the situation of national minorities inhabiting Hungary. Works began on a new, modern law governing the status of national minorities, to provide an example for other countries to follow and an argument for Hungary in negotiations over the status of Hungarian minorities in neighbouring countries. The debate on the draft bill on national minorities, ultimately passed in 1993, saw a return to the best traditions and the most nationality-friendly ideas expressed in 19th century legislation. In contrast with the Magyarizaton idea surfacing in some periods of Hungarian history, the new law was to counteract the assimilation of the various nationalities, instead providing them with structural support in nurturing their own cultures and maintaining a separate identity. The new Hungarian Constitution of 2011 replaced the previously used term ‘national minority’ with ‘nationality’. Legislation enacted after that date has consistently used the term ‘nationality’, as reflected in the title of the new ‘Nationalities’ Act passed already in that same year. This is an intentional propaganda move. The goal of the terminological change is the symbolic elevation of the status of Hungarian populations living outside the motherland and call attention to the fact that Hungary regards them as an inseparable part of the one Hungarian nation.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2021, 35; 195-211
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "terminological" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język