Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "teoria przekładu" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    [Rev.:] Mar′âna Lanovik, Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї, Redakcìjno-Vydavničij Vìddìl TNPU, Ternopìl′ 2006, 469 [3] s.
    The Relativity Theory of Literary Translation: Projections of Literary Critisism [The Theory of Relativity of Literary Translation: Literary Criticism Projections]
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440969.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    tekst
    dzieło literackie
    interpretacja
    paradygmat literaturoznawstwa
    metodologia
    przekład literacki
    odzwierciedlenie
    literatura piękna
    teoria literatury
    teoria przekładu literackiego
    studia porównawcze
    literatura europejska
    ukraińska szkoła badawcza
    text
    writing work
    interpretation
    literary criticism paradigm
    methodology
    literary translation
    reflection
    literature
    foreign literature
    literary theory
    theory of literary translation
    comparative studies
    European literature
    Ukrainian research school
    Opis:
    The book written by Mar′âna Lanovik in Ukrainian language entitled The Relativity Theory of Literary Translation. Projections of Literary Criticism [Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї] is certainly worthy of the reader’s attention. The author (a woman), a Ukrainian professor of literature from the University in Ternople, has prepared an extensive monographic study of the problems from the field of translatology. Prof. Lanovik, who in her research deals with Russian and Ukrainian literature, theory of literature, comparative studies and theory of literary translation, has analyzed the issues referred to in the title of her book in a very thorough and profound manner. The book consists of an introduction, three main chapters, divided into sections and subsections, and conclusions followed by a long bibliographical list of primary and secondary literature. The author discusses three fundamental issues: 1) a psychological and cultural approach to literary translation, 2) a formal and structural approach to literary translation, and 3) translation and the problems of understanding the literary work. In my opinion, the book should be translated into English.
    Książka autorstwa Mar′âny Lanovik napisana w języku ukraińskim, zatytułowana Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї [Teoria względności przekładu literackiego. Projekcje literaturoznawcze] jest warta uwagi czytelnika. Autorka, ukraińska profesorka literaturoznawstwa z Uniwersytetu w Tarnopolu, przygotowała obszerne opracowanie monograficzne zagadnienia z zakresu translatologii. Uczona z Ukrainy, zajmując się m.in. literaturą rosyjską i ukraińską, teorią literatury, komparatystyką (studiami komparatystycznymi), teorią przekładu literackiego z języków obcych, w sposób wnikliwy zanalizowała tytułową problematykę. Książka składa się ze wstępu, trzech rozdziałów zasadniczych, podzielonych na podrozdziały i jeszcze mniejsze cząstki tekstu (podsekcje) oraz wniosków (konkluzji) i obszernego spisu literatury przedmiotu na końcu publikacji. Autorka dyskutuje trzy zasadnicze zagadnienia: 1) psychologiczno-kulturoznawcze (psychologiczno-kulturologiczne) podejście do przekładu literackiego, 2) formalno-strukturalne podejście do przekładu literackiego oraz 3) przekład i problemy zrozumienia dzieła literackiego (wytworu). Moim zdaniem, książka powinna być przetłumaczona na język angielski.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 149-150
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nadzieje i pułapki interdyscypliny
    Interdisciplinary Hopes and Traps
    Autorzy:
    Szwebs, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364984.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    translation theory
    Translation Studies
    translation research
    Andrew Chesterman
    teoria przekładu
    translation studies
    badania nad przekladem
    Opis:
    Tekst jest recenzją książki Andrew Chestermana Reflections on Translation Theory. Selected Papers 1993–2014 (John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia 2017). Zawiera charakterystykę metody badawczej autora oraz omówienie problematyki poszczególnych artykułów. Szczególny nacisk został położony na opisanie stosunku Chestermana do dyscypliny Translation Studies – lęków, nadziei i postulatów autora związanych z jej kształtem i statusem. Perspektywa wyłaniająca się z książki została skonfrontowana ze stanem badań nad przekładem w Polsce, a widoczne w niej przekonanie o konieczności uspójniania dyscypliny zostało podane w wątpliwość.
    This text is a review of a book by Andrew Chesterman: Reflections on Translation Theory. Selected Papers 1993-2014 (John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia 2017). It explains the author’s research methods and describes the problems covered in individual articles. Special attention is paid to a description of Chesterman’s attitude to the field of translation studies, including the fears, hopes and postulates presented by the author about its shape and status. The perspectives emerging from the book are contrasted with the current state of research into translation in Poland today, and doubts are cast on the need to achieve greater coherence in this field of research.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2018, 14; 106-111
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Роль журналів „Червоний шлях” та „Життя й революція” у становленні українського перекладознавства 1920–30-х років
    Rola czasopism „Червоний шлях” i „Життя й революція” w procesie tworzenia ukraińskiej translatologii w latach 20 i 30. XХ wieku
    The role of the journals “Червоний шлях” and “Життя й революція” in the process of establishing Ukrainian translatology in the 1920s–1930s.
    Autorzy:
    Rysicz-Szafraniec, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343600.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    translation theory
    translation
    criticism
    review
    methodology
    translation studies
    teoria przekładu
    przekład
    krytyka
    recenzja
    metodologia
    przekładoznawstwo
    Opis:
    Artykuł porusza zagadnienia z historii ukraińskiej translatologii, mianowicie roz- woju tej nauki w zakresie teorii, praktyki oraz krytyki przekładu w latach 20. i 30. XX stulecia. Główną hipotezą rozprawy jest twierdzenie o znaczącej roli czasopism w procesie stanowienia ukraińskiej translatologii jako nauki. W tym celu przeanalizowano krytyczne i teoretyczne teksty, które ukazały się na łamach miesięczników „Червоний шлях” (1923–1936) i „Життя й революція” (1925–1934) oraz podliczono opublikowane w nich przekłady tekstów literackich. W wyniku badań wyłoniły się kolejne perspektywistyczne wątki badań nad zawartym w danych źródłach materiałem przekładoznawczym.
    The article deals with issues from the history of Ukrainian translatology, namely the de- velopment of this science in the field of theory, practice and criticism of translation in the 1920s–1930s. The main hypothesis of the article concerns the significant role of journals in the process of establishing Ukrainian translatology as a science. For this purpose, critical and theoretical texts that appeared in the monthly magazines “Червоний шлях” (1923–1936) and “Життя й революція” (1925–1934) were ana- lyzed, and translations of literary texts published in them were counted. As a result of this research, fur- ther prospective threads of research on the translation material contained in the given sources emerged.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 2; 41-55
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różne modele protestu i wizja kultury w Reformacji
    Various Models of Protest and Vision of Culture in the Reformation
    Autorzy:
    Płuciennik, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494540.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    protest
    protestantyzm
    Reformacja
    Marcin Luter
    indywidualizm
    teoria przekładu
    empatia
    pielęgnowanie
    metafory konceptualne
    Protestantism
    Reformation
    Martin Luther
    individualism
    theory of translation
    empathy
    nurturing
    conceptual metaphors
    Opis:
    Artykuł jest pogłębioną analizą form protestu związanych z Reformacją. W trzech częściach najpierw omawia trzy główne formy protestu związane z Marcinem Lutrem, skupione wokół metaforycznych przedstawień Lutra jako filozofa z młotkiem, Lutra jako umacniającego swoje stanowisko w walce oraz Lutra obwieszczającego wolność chrześcijanina. Wszystkie te metaforyczne reprezentacje ujawniają zerwanie więzi z tradycją i teraźniejszością oraz akcentują wartości związane z protestantyzmem, takie jak indywidualizm, wolność sumienia, wolność słowa czy autonomia i niepodległość podmiotu. Następnie w artykule opisane są radykalne formy protestu w szeroko rozumianej Reformacji związane z aktami palenia dokumentów i książek oraz demonizowaniem przeciwnika w satyrycznych przerysowaniach na rycinach i obrazach. W drugiej części artykułu omawiam obecną w projekcie reformacyjnym wizję, którą streścić można metaforycznie w zawołaniu: „bliżej człowieka”. Tę wizję próbuję pokazać wskazując na zarys teorii języka i przekładu zaprezentowany w „Liście o przekładzie” Lutra z 1530 r. Ta wizja ujawnia się poprzez wyraziste empatyczne wychylenie ku zwykłemu użytkownikowi języka. W trzeciej części artykułu czytelnik znajdzie zarys koncepcji Reformacji jako ujawniającej podstawy myślenia projektowego, związanego z empatią i troską oraz pielęgnowaniem. To razem z ujawnionym wcześniej aktywizmem Reformacji pozwala na połączenie jej wizji z wizją kultury, etymologicznie wywodzącą się z uprawy, dbania, pielęgnowania. Główną tezą mojego artykułu jest, że Reformacja jest kulturą i że formy protestu wynikają w niej z konieczności zerwania więzi z tradycją i teraźniejszością, nie są zaś sednem jej działania.
    The article is an in-depth analysis of the forms of protests related to the Reformation. In three parts, the author first discusses the three primary models of protests associated with Martin Luther, focused around the metaphorical representations of Luther as a philosopher with a hammer, Luther strengthening his position on the battlefield, and Luther proclaiming the freedom of the Christian. All these metaphorical representations reveal the break of ties with tradition and the present and stress those values associated with Protestantism, such as individualism, freedom of conscience, freedom of speech, autonomy and independence of the subject. Next, the article describes radical forms of protest in the broadly understood Reformation related to the act of burning documents and books and demonising the opponent in satirical exaggerations in figures and pictures. In the second part of the article, the author discusses the vision that is present in the Reformation project, summarised metaphorically in the call: “closer to man” and tries to show this vision by pointing to an outline of the theory of language and translation presented in Luther’s “Letter on Translation” from 1530. Th is vision is revealed by the expressive empathetic inclination towards the ordinary language user. In the third part of the article, the reader will find an outline of the concept of Reformation as revealing the basics of design thinking related to empathy, care and nurturing. Th e revelation, together with the Reformation’s activism revealed earlier, allows the author to combine the Reformation’s vision with a vision of culture at large, etymologically derived from cultivation, care and nurturing. Th e central thesis of the article is that the Reformation is a culture and that the forms of protest result from the necessity to break ties with tradition and the present, and are not the core of its operation.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2018, 03; 347-364
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O wiele więcej niż Google Translate, czyli komputerowe przetwarzanie języka naturalnego (NLP) w translatoryce i translatologii
    Far Beyond Google Translate: Natural Language Processing (NLP) in Translation and Translatology
    Autorzy:
    Okulska, Inez
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912393.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    literary translation
    machine learning
    big data
    natural language processing
    theory of translation
    computational linguistics
    machine translation
    przekład literacki
    teoria przekładu
    przetwarzanie języka naturalnego
    lingwistyka komputerowa
    przekład maszynowy
    uczenie maszynowe
    Opis:
    Przewrotna jest rola postępu – im więcej technologicznego rozwoju, tym większy udział człowieka – w koncepcji, formułowaniu zadań, interpretacji wyników, nadzorze i korekcie. Hierarchia jest zachowana, człowiek wciąż nieodzowny, ale to nie znaczy, że w pewnych obszarach maszynowy potencjał rzeczywiście nie przewyższa ludzkiego i że nie warto z tej przewagi skorzystać. Przetwarzanie języka naturalnego (NLP) to dziedzina niemłoda, ale w ostatnich latach dzięki rozkwitowi metod uczenia głębokiego (deep learning), mody na maszynowe wnioskowanie (data/knowledge mining) czy nowym sprzętowym interfejsom (m.in. zaawansowane rozpoznawanie obrazu) komputerowa analiza tekstu przeżywa istny renesans. W odniesieniu do translacji przyjęło się mówić i pisać głównie o coraz doskonalszych lub właśnie zupełnie niemożliwych algorytmach dla kolejnych par języków czy coraz większej precyzji samego tłumaczenia. Niniejszy artykuł przedstawia natomiast nieco szersze spektrum procesu tłumaczenia i przygląda się elementom przekładowi towarzyszącym (jak choćby krytyka), w których wykorzystanie metod NLP możeprzynieść nowe, ciekawe wyniki. Wyniki, których ze względu na ograniczoną moc obliczeniową człowiek nie jest w stanie osiągnąć. Omówione zostały takie aspekty jak wektorowa reprezentacja języka, stylometria i jej zastosowania czy analiza wielkich zbiorów danych – wszystko to na potrzeby szeroko rozumianychtranslacji i translatologii.
    The more technological development, the greater the participation of the human – in formulating tasks and problems, supervising and improving automated processes and interpreting their outcomes. The hierarchy is preserved, humans are still indispensable, but it does not mean that in certain areas of machinery the potential does not really exceed that of the human and that this advantage is not worth exploiting. Natural language processing (NLP) is not a young field, but in recent years, thanks to the thrive of deep learning methods, data and knowledge mining or new human-machine interfaces, computer text analysis is experiencing a real renaissance. As far as translation is concerned, it is mostly algorithms for machine translation that are being discussed. This article, on the other hand, presents a slightly broader spectrum of the translation process and looks at the accompanying elements (such as criticism) in which the use of NLP methods may bring new and interesting results. Results which, due to limited computing power, humans are unable to achieve. The discussion in the paper covers such aspects as the vector representation of language,stylometry and its application, or the analysis of large data sets – all for the purposes of translation and translatology.
    Źródło:
    Porównania; 2020, 26, 1; 283-297
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Krysztofiak. Translatologiczna teoria i pragmatyka przekładu artystycznego
    Autorzy:
    Lukas, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1392092.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    teoria translatologiczna
    pragmatyka przekładu artystycznego
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2012, 18; 249-262
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theory of Relativity of the Literary Translation: Literary Criticism Projections
    Autorzy:
    Lanovik, Mar’âna Bogdanìvna (Mar’âna Lanovik)
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440953.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    text
    writing work
    interpretation
    literary criticism paradigm methodology
    literary translation
    reflection
    literature
    foreign literature
    literary theory
    theory of literary translation comparative studies
    European literature
    Ukrainian research school
    tekst
    dzieło literackie
    interpretacja
    paradygmat literaturoznawstwa metodologia
    przekład literacki
    odzwierciedlenie
    literatura piękna
    teoria literatury
    teoria przekładu literackiego studia porównawcze
    literatura europejska
    ukraińska szkoła badawcza
    Opis:
    The research of Mariana Lanovyk deals with the Literary Criticism problems of translation. In the situation when the plurality of approaches in the Contemporary Literary Criticism can be overwhelming Ukrainian scholars have to work on the adaptation of foreign paradigms in the Ukrainian Criticism space to create solid foundation for the future studies in the fields of the Comparative Literature and Literary Theory. This research is the first attempt in Ukraine to present the integral outlook upon the problems of Literary Translation from the perspectives of the concepts and ideas of different Literary Paradigms of the 19-20th centuries beginning with the Romanticism epoch. Romanticism was chosen as the starting point because in the aesthetic concept of Romanticism there new theoretical approach to the problems of literary translation in the author – language – epoch – nation contexts was outworked. Philosophic, artistic and literary concepts of that time were developed in all modern literary paradigms. The first chapter of the book deals with the psychological and cultural approaches to the problems of the Literary Translation. The author gives short outlook of the genesis of new theoretical background in the aesthetic concept of Romanticism as the source of contemporary theories of translation and the continuation of the ideas in psycholinguistic studies of the Western Europe and in Ukraine, especially in the Potebnja’s literary criticism works. The main attention is concerned on the problem of correlation between thinking process and language, thought and image. The influence of the ideas of 19th century upon the psychoanalysis and their transformation in this paradigm is considered. The author studies the phenomena of consciousness, self consciousness and sub consciousness in the process of reading, understanding and translation as well as the peculiarities of different gender reading, interpretation and translation different elements of the writing works. The differences of literature translation in the realms of biological, linguistic, psychoanalytic and cultural paradigms are considered. The author examines the role of individual and national, historical, cultural memory in literary texts and the possible ways of their transfer. Contemporary approach to the national problem in translation studies development is connected with the key points of national images in literature texts. This idea is rooted in the spectrum of the East-West background as well as national values in the literature systems. The outlook of the multiculturalism and intercultural communication in literature is offered through the review of the artistic nature of the mythological thinking. The wide spectrum of different points of view upon the problem (E.Cassirer, K.G.Jung, E.Noimann, N.Frye) is given. The second chapter of the research deals with the translation criticism ideas in the light of the main concepts of formalism and structuralism. The possible ways of translation analysis as the dissolving problems of form transformation and constructing the literary text by means of the foreign language in foreign literature system are suggested. The concepts of R.Jakobson, J.Tynianov, J.Mukarzevsky, especially the concepts of hierarchy and dominants in literary work, inner structuring and organization of the meaning, functioning of text and its components as the whole are outlined. As the foundation of the research logic of the semiotic analyses was chosen Lotman’s dynamic model of semiotic system, that was proved with adjoining studies of the foreign scholars such as K.Levi-Strauss, J.Mukharzovsky, J.Derrida. Among the narratological questions of fiction translation are discussed such questions as voice authority and correlation of the voices in translated texts; the possibilities of study of different narrative instances of interpreter. In the third chapter the problems of the text reading, realization, interpretation are discussed. The main paradigms involved here are hermeneutics, phenomenology, receptive aesthetics, intuitivism and other irrational approaches to the text interpretation (such as game theory, metaphorology, imagology, relativism theory, discourse analyses). Among the problems of translation from the point of view of hermeneutic approach the main attention is concerned upon the stages of reception, understanding and interpretation as well as the different horizons of reading. The phenomenon of movement of horizons and connected difficulties of fusions of horizons in acts of reception, interpretation and translation are analyzed. The author tries to answer the questions about different points of view and the problem of partial reception and reproducibility; as well as the question of subjectivity in the process of translation. She gives the consideration of the ideas of Ukrainian (A.Potebnja, O.Biletsky) and foreign (F.D.Shleiermaher, V.Dilthey, M.Husserl, H.-G.Gadamer) scholars and examines the possible ways of their application to the translation studies. The thoughts of the phenomenology paradigm are based upon the ideas of E.Husserl, R.Ingarden, P.Ricouer. The main attention is drawn to the spectrum of potential of possible readings and translations of every text from the different time and space perspectives such as different epochs, individual and national experience; historical, cultural and artistic systems. In this way phenomenology of translation reveals new ideas about the text existence and its possible measures. They are connected with the problems of modeling and reflection of the world as the specific author’s vision. New tendencies of resolving of subjectivity of literary texts interpretation coursed with the post structuralism and deconstructivism tendencies are outlined in the key of the hermeneutic concept where the author’s position is dominant in the process of translation. Modern realization of the author’s perspective concept in the works of E.D.Hirsh, J.P.Sartre, U.Eco, N.Frye and others opens rational approach to the problem of resolving of ‘conflict of interpretations’ not only in the dimension of interpretative schemes of literary studies but in the system of translation studies too. On the basis of Relativism theory foundation the author tries to find both the way of synchronizing coordinate systems of original texts and its interpretations and the possible way of synchronizing the systems of interpretative paradigms in contemporary literary studies. In the conclusion the author underlines that shifts of the literary theories paradigms of the 19-20th centuries course the shifts in translation studies thinking; and together they create the common space of semiotic sphere of translation and interpretation. The question of the main importance is to consider the differences of methods of the paradigms as well as their mutual relation, influence and interaction.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 219-224
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Renowacja radykalnego konwencjonalizmu
    Autorzy:
    Grobler, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705755.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    K. Ajdukiewicz
    radykalny konwencjonalizm
    uteoretyzowanie
    obserwacji
    empiryczne dyrektywy znaczeniowe
    tendencje rozwojowe aparatur pojęciowych
    zdania bazowe
    znaczenie bodźcowe
    niezdeterminowanie przekładu
    gry językowe
    niewspółmierność
    pragmatyczna teoria obserwacji
    Opis:
    Artykuł identyfikuje motywy wspólczesnej filozofii antycypowane przez rady-kalny konwencjonalizm. Zarazem wskazuje na to, że z uwagi na odkrycie ute-oretyzowania obserwacji radykalny konwencjonalizm jest dziś stanowiskiem przestarzałym. Ta diagnoza służy poszukiwaniu takiej rewizji radykalnego konwencjonalizmu, która nadaje się do utrzymania i zachowuje jak najwiócej elementów oryginalnego stanowiska Ajdukiewicza. Analizując m.in. stosunek Quine'a doktryny niezdeterminowania przekładu i Wittgensteina koncepcji gier językowych do radykalnego konwencjonalizmu, autor dochodzi do wniosku, że radykalny konwencjonalizm należy uzupełnić o pragmatyczną teorię obserwacji Feyerabenda, zaś oryginalne stanowisko można potraktować jako idealiza-cyjną teorię języka. Innym wnioskiem jest, że opanowanie jakiejkolwiek apa-ratury pojęciowej wymaga znajomości alternatywnych aparatur pojeciowych.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 183-196
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Piotrowska (red.), Perspektywy na przekład, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2021
    Autorzy:
    Gicala, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27815719.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    kompendium
    przekład
    przekładoznawstwo
    teoria przekładu
    dydaktyka przekładu
    compendium
    translation
    Translation Studies
    translation theory
    translator education
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest recenzją monografii pod red. Marii Piotrowskiej pt. Perspektywy na przekład, która ukazała się w 2021 roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Książka składa się z dwóch części; po 4 artykułach w cz. 1 ujmujących kwestie przekładu i przekładoznawstwa bardziej całościowo, cz. 2 zawiera siedem rozdziałów, których autorzy pochylają się nad konkretnymi rodzajami przekładu i typami badań przekładoznawczych. Każdy rozdział zaopatruje czytelnika w rzetelną wiedzę i każdy opatrzony jest obszerną bibliografią. Monografia pomyślana jest jako kompendium wiedzy o przekładzie i podręcznik otwierający przyszłą serię podobnych publikacji w języku polskim i angielskim. W mojej ocenie praca ta wykazuje niekwestionowaną przydatność we wszystkich trzech deklarowanych przez współautorów obszarach: teorii, praktyce i dydaktyce przekładu.
    This article is a review of the monograph entitled Perspektywy na przekład [Perspectives on translation], edited by Maria Piotrowska and published in 2021 by the Jagiellonian University Publishing House in Krakow. The book consists of two parts; after 4 articles in part 1, addressing the issues of translation and Translation Studies more comprehensively, part 2 contains seven chapters whose authors focus on specific types of translation and types of translation studies. Each chapter provides the reader with solid knowledge and each supplies an extensive bibliography. The monograph is conceived as a compendium of knowledge about translation and a handbook opening a future series of similar publications in Polish and English. In my opinion, the book is unquestionably useful in all three areas declared by the co-authors: translation theory and practice as well as translator education.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2022, 7, 2; 203-212
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Between Romanticism and the Baroque – Władysław Syrokomla as a translator of Maciej Kazimierz Sarbiewski’s poetry: Theory and practice
    Między romantyzmem a barokiem. Władysław Syrokomla jako tłumacz poezji Sarbiewskiego – teoria i praktyka
    Autorzy:
    Buszewicz, Elwira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088449.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the 17th and 19th century
    New Latin poetry
    translation theory and practice in the Age of Romanticism
    Władysław Syrokomla (1823–1862)
    Maciej Sarbiewski (1595–1640)
    Władysław Syrokomla (Ludwik Kondratowicz)
    teoria i praktyka przekładu w dobie romantyzmu
    przekłady poezji polsko-łacińskiej
    Maciej Kazimierz Sarbiewski
    Opis:
    This article outlines the approach adopted by Władysław Syrokomla (the pen name of Ludwik Kondratowicz) in his translation of Latin verse and examines, by analyzing some of the poems he translated into Polish, how it worked in practice. He believed that the translator should strive for an empathic attunement to the writers voice (Einfühlung) while ‘remaining oneself’ and that abandoning ‘slavish imitation’ was the best way to animate a poem (an approach much criticized by philological authorities). These ideas are discussed in the fi rst part of the article; the second part contains analyses of his translations of Latin odes written by Maciej Sarbiewski, i.e. Ode I 19 (Ad caelestem adspirat patriam), II 3 (Ad suam testudinem), and IV 12 (Ad Ianum Libinium. Solitudinem suam excusat). Syrokomla does not engage in any intertextual games with the ancients; instead, he adapts the original to the formal and stylistic conventions of his time, most notably the Romantic concept of the poem as a projection of a poetic consciousness (‘ego’). In effect, Sarbiewski’s (neo) classical poetic personas become versions of the Romantic hero, most conspicuously in the case of Ode IV 12.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2019, 3; 289-299
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Goslicius’ Treatise of the Ideal Senator: The Englishman’s Epitome of Polish Republicanism.
    Wawrzyńca Grzymały Goślickiego traktat o Senatorze Doskonałym – angielski wgląd w szesnastowieczny model ustroju Rzeczypospolitej. Obojga Narodów
    Wawrzyniec Grzymała Goślickis Abhandlung De optimo senatore - ein englischer Blick auf das Verfassungsmodell der polnisch-litauischen Adelsrepublik im 16. Jahrhundert.
    Autorzy:
    Bałuk-Ulewiczowa, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203921.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
    Tematy:
    Laurentius Grimalius Goslicius
    De Optimo Senatore
    reception of literary translation political theory of the mixed state
    16th-century English and Polish republicanism
    Wawrzyniec Goślicki
    recepcja przekładu literackiego
    teoria polityczna państwa o ustroju mieszanym
    szesnastowieczny republikanizm w Polsce i w Anglii
    Rezeption der literarischen Übersetzung
    politische Staatstheorienbetreff
    end die gemischte Staatsform (respublica mixta)
    das englische und polnische Republikanismus des 16. Jahrhunderts
    Opis:
    In 1919 the historian of Polish science and education Stanisław Kot wrote that in the English constitutional conflict between Royalists and Roundheads in the first half of the seventeenth century, played out not only on the battlefields but also in the war of the pamphlets, participants used to turn to Continental examples for viable models of the constitutional form of the state they were advocating. According to Kot, Poland and the Scandinavian countries were cited as working models of the elective, limited monarchy by proponents of republicanism, while the supporters of absolute monarchy tried to refute their arguments and show that the constitutional arrangements operating in these countries were in fact no different from the “traditional” monarchy. The sixteenth-century treatise De Optimo Senatore by Laurentius Grimalius Goslicius was a special instrument for the pens and ink of the two sides in the English controversy. First published in its original Latin in Venice in 1568, the work must have reached England pretty soon, since we know of two surviving manuscript translations of it into English dated to the 1580s. One of them was published as The Counsellor in 1598. A knowledge of this book persisted in the political awareness of its English readers for the next six decades at least; it appears to have been referred to in the growing climate of political antagonism. After the Restoration in 1660 it was republished in a plagiarised version which in effect produced a completely reversed picture of Goslicius’ original postulates without quoting his name or the source of the text. Although this was by no means the end of the Ideal Senator’s singular career in the political culture of English-speaking countries, and Goslicius went on to earn another English translation in the eighteenth century and thereafter enjoy a peculiar afterlife in the United States in the twentieth century, the early stages of the book’s presence in England are a fascinating focus for research on English-Polish cultural relations and republican ideas in the sixteenth and seventeenth centuries.
    W 1919 roku historyk polskiej nauki i edukacji Stanisław Kot pisał, iż w angielskim konflikcie konstytucyjnym z pierwszej połowy XVII wieku – rozgrywającym się nie tylko na polach bitew, ale również i w wojnie na pamflety pomiędzy zwolennikami parlamentu, okrągłymi głowami a zwolennikami króla, kawalerami – strony konfliktu zwykły zwracać się do europejskich przykładów możliwych modeli ustroju państwa, za którymi się opowiadały. Według Kota, Polska i kraje skandynawskie były przytaczane przez zwolenników republikanizmu jako sprawnie funkcjonujące modele ustroju monarchii elekcyjnej i ograniczonej, z kolei zwolennicy monarchii absolutnej usiłowali obalić ich argumenty i wykazać, że rozwiązania konstytucyjne stosowane w tych państwach w rzeczywistości nie różnią się wcale od formy monarchii „tradycyjnej”. Szesnastowieczny traktat De optimo senatore autorstwa Wawrzyńca Goślickiego okazał się być specjalnym narzędziem dla pisarzy po obu stronach konfliktu. Wydane po raz pierwszy po łacinie w Wenecji w 1568 roku, dzieło to musiało dotrzeć do Anglii dość wcześnie, ponieważ wiadomo nam, że zachowały się dwa tłumaczenia tego manuskryptu na język angielski – datowane są one na lata 80-te XVI wieku. Jeden z nich został wydany w 1598 roku jako The Counsellor. Znajomość tej książki utrzymywała się w świadomości politycznej jej angielskich czytelników przynajmniej przez kolejne sześćdziesiąt lat; wydaje się, że odnoszono się do niej w atmosferze narastających antagonizmów politycznych. Po Restauracji Stuartów w 1660 roku traktat został opublikowany po raz kolejny, tym razem w splagiatowanej wersji, która w rezultacie przedstawia zupełnie inny obraz oryginalnych postulatów Goślickiego, nie przytaczając jego nazwiska ani źródła tekstu. Pomimo że nie oznaczało to wcale końca kariery rozprawy „O senatorze doskonałym” w kulturze politycznej krajów anglojęzycznych – Goślicki doczekał się kolejnego angielskiego przekładu w XVIII wieku, w związku z czym doświadczył swoistego życia po śmierci w Stanach Zjednoczonych w XX wieku – początkowe etapy obecności tej książki w Anglii stanowią fascynujący przedmiot badań na temat relacji kulturowych i wymiany idei republikańskich pomiędzy Anglią a Polską w XVI i XVII wieku.
    1919 schrieb Stanislaw Kot, ein hervorragender polnischer Kulturhistoriker mit einem Faible für die Geschichte der polnischen Wissenschaft und Bildung, dass der englische konstitutionelle Konflikt zwischen Royalisten und Roundheads aus der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts nicht nur auf den Schlachtfeldern sondern auch mit dem Feder in der Publizistik ausgefochten worden war – als ein Krieg der Pamphlete, deren Autoren eine Lanze für die tragfähigen staatspolitischen Modelle in Europa brachen, in denen die Verfassung als Staatsform eingeführt worden war. Kot zufolge galten Polen und die skandinavischen Länder in den Augen der Anhänger des Republikanismus’ als flagrante Beispiele für die eingeschränkte Monarchie, während die Verfechter der monarchistischen Staatsform die Argumente ihrer Gegner zu widerlegen und nachzuweisen versuchten, dass sich in jenen Ländern die verfassungsmäßige Ordnung von der „traditionellen“ Monarchie kaum unterscheidet habe. Die aus dem 16. Jahrhundert stammende Abhandlung De Optimo Senatore von Laurentius Grimalius Goslicius (Goślicki) wurde durch die beiden Seiten in der englischen Kontroverse gerne aufgegriffen und in der eigenen Sache in zahlreichen Publikationen zitiert. In seiner originellen lateinischen Fassung wurde sie zunächst im Jahre 1568 in Venedig veröffentlicht. Doch ziemlich rasch muss sie nach England gelangt sein, da man zwei Manuskripte, bereits auf die 1580-er Jahre datiert und ins Englische übersetzt, kennt. Eins von ihnen erschien im Jahre 1598 unter dem Tittel Der Berater. Die dort gebündelten Ideen entfalteten auf das politische Bewusstwein seiner Leser, mindestens für die nächsten sechs Jahrzehnte, ihre Wirkung – dazu in der Atmosphäre des zunehmenden Antagonismus. Nach der Restauration im Jahre 1660 wurde das Buch in einer Plagiat-Version neu aufgelegt, welche die ursprünglichen Ideen von Goslicius, ohne Angabe seines Namens und der Herkunft des Textes, in das Gegenteil verkehrte. Dies markierte keinesfalls das Ende der einzigartigen Karriere von De Optimo Senatore in der politischen Kultur der englischsprachigen Länder. Das Werk wurde im 18. Jahrhundert nochmals ins Englische übersetzt, um im 20. Jahrhundert in den USA wieder seine Wiedergeburt zu feiern. Die ersten Phasen der Präsenz des Buches in England fungieren allerdings als eine faszinierende Periode für die Erforschung der englisch-polnischen kulturellen Beziehungen und der republikanischen Ideen des 16. und des 17. Jahrhunderts.
    Źródło:
    Kultura i Polityka; 2011, 9; 89-106
    1899-4466
    Pojawia się w:
    Kultura i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies