Temat: teatr polski 1939-1945 - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Dwa teatry – dwa początki: Pierwsze miesiące teatru tzw. Polski Lubelskiej
Two Theatres–Two Beginnings: The First Months of the So-called Lublinian Poland Theatre
Autorzy:: Cymerman, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083663.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: teatr polski 1939-1945
teatr w Lublinie
historia teatru
Polish theater 1939–1945
theater in Lublin
theater history
Opis:: Artykuł poświęcony jest dwóm zespołom teatralnym, działającym w Lublinie w okresie od lipca do października 1944 roku. Pierwszy z nich to zrzeszenie aktorskie stworzone przez artystów działających podczas okupacji niemieckiej w konspiracji kierowane przez Józefa Klejera i Irenę Ładosiównę, zajmujące we wspomnianym okresie budynek Teatru Miejskiego w Lublinie przy ulicy Narutowicza. Drugi natomiast to wojskowy Teatr I Armii Wojska Polskiego założony w 1943 roku w ZSRS, przy polskich oddziałach, walczących u boku Armii Czerwonej. Działalność obu teatrów w 1944 była mocno uwikłana w zachodzący wówczas proces narzucania Polsce systemu komunistycznego. Artykuł prezentuje przygotowane w tym czasie premiery zespołu Klejera i Ładosiówny oraz grane wówczas w Lublinie spektakle teatru wojskowego w kontekście toczonej wówczas walki politycznej i kształtujących się wówczas podstaw nowego systemu teatralnego w komunistycznej Polsce.
The article discusses the history of two theatre companies active in Lublin from July to October 1944. The first was an association of actors established by theatre artists who had been part of the underground during the Nazi occupation; the company was headed by Józef Klejer and Irena Ładosiówna and performed in the house of the Miejski Theatre in Lublin on Narutowicz Street. The second company was the Theatre of the First Polish Army, founded by Polish armed forces in the Soviet Union in 1943 for soldiers fighting the war alongside the Red Army. The activities of both theatre companies in 1944 were entangled in the undergoing process of imposing the Communist regime in Poland. The article discusses the productions put on by Józef Klejer and Irena Ładosiówna at the time and the Lublin performances of the army theatre in the context of the on-going political struggle and the process of setting up the foundations for a new theatre system in the Communist Poland.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 134-164
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Wincenty Lutosławski i Juliusz Osterwa: Dzieje kontaktów
Wincenty Lutosławski and Juliusz Osterwa: A History of Their Relations
Autorzy:: Jarząbek-Wasyl, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32066880.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Wincenty Lutosławski
Juliusz Osterwa
Reduta
polski mesjanizm
biografia aktorów
polski teatr w Wilnie
teatr polski 1939-1945
Polish Messianism
actors' biography
Polish theatre in Vilnius
Polish theatre 1939-1945
Opis:: Artykuł jest próbą rekonstrukcji historii przyjaźni znanego filozofa Wincentego Lutosławskiego (1863–1954) i Juliusza Osterwy (1885–1947) poprzez zachowane ślady listowe i diarystyczne. Przyjmując porządek chronologiczny, autorka przedstawia okoliczności ich spotkania w Wilnie w 1925 oraz trajektorię podróży i zetknięć aż do śmierci Osterwy. Przy okazji wyłania się krąg ważnych miejsc, wydarzeń i postaci, które wywarły wpływ na obu korespondentów, m.in. Kraków i prapremiery sztuk Wyspiańskiego, Kosów Huculski i zakład przyrodoleczniczy Apolinarego Tarnawskiego. Wśród problemów poruszanych w tekście najważniejsze dotyczą charakteru wzajemnego wpływu Lutosławskiego i Osterwy: poprzez dzieła (słowo pisane, grę aktorską), bezpośredni, osobisty kontakt i formowanie poglądów, wspólne przedsięwzięcia (szczególnie istotne w okresie okupacji, gdy obaj mieszkali w Krakowie lub okolicach). W tekście pojawiają się też mało znane przykłady promowania teatru Reduta za granicą, którego podjął się Lutosławski. W aneksie do artykułu znalazła się edycja dwudziestu listów i kartek od Osterwy do Lutosławskiego z lat 1925–1943 przechowywanych w spuściźnie filozofa w archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie.
Based on epistolary material and diaries, the article attempts a reconstruction of the history of Juliusz Osterwa’s (1885–1947) friendship with the famous philosopher Wincenty Lutosławski (1863–1954). Following chronological order, the author presents the circumstances of their meeting in Vilnius in 1925 and the trajectory of their travels and encounters up until Osterwa’s death. With this reconstruction, there emerges a circle of important places, events, and people that influenced both men, e.g. Krakow and the very first productions of Wyspiański’s plays, or Kosów Huculski and Apolinary Tarnawski’s natural therapy facility. The article focuses on the nature of Lutosławski’s and Osterwa’s mutual influence: through their works (writings, acting), direct, personal contact, and the formation of their views, and joint initiatives (particularly important during the occupation, when they both lived in or around Kraków). The text also discusses little-known examples of Lutosławski’s promoting the Reduta theatre abroad. Published as an appendix to the article are Osterwa’s twenty letters and postcards to Lutosławski, dated 1925–1943, from the philosopher collection in the Archive of Science of the Polish Academy of Sciences (PAN) and the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in Kraków. (Transl. Z. Ziemann)
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 2; 99-152
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Mars i Melpomena : polskie teatry żołnierskie na obczyźnie 1939-1948
Autorzy:: Piekarski, Stanisław.
Współwytwórcy:: Ney-Krwawicz Marek. Recenzja
Data publikacji:: 2000
Wydawca:: Warszawa
Tematy:: Teatr amatorski polski historia 1939-1945 r. recenzja
Wojsko kultura Polska 1939-1945 r. recenzja
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Książka

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Polskie teatry jenieckie w Niemczech 1939-1945. T. 1-2.
Autorzy:: Piekarski, Stanisław.
Współwytwórcy:: Ney-Krwawicz Marek. Recenzja
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Warszawa
Tematy:: Teatr amatorski polski 1939-1945 r. recenzja
Jeńcy wojenni polscy kultura Niemcy 1939-1945 r. recenzja
Obozy jenieckie kultura Niemcy 1939-1945 r. recenzja
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Książka

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Polskie orły nad Dunajem : twórczość sceniczna żołnierzy polskich internowanych na Węgrzech 1939-1945
Autorzy:: Piekarski, Stanisław (1953- ).
Data publikacji:: 2002
Wydawca:: Warszawa : Departament Wychowania i Promocji Obronności MON [Ministerstwa Obrony Narodowej]. Dom Wojska Polskiego
Tematy:: Obozy dla internowanych kultura Węgry 1939-1945 r.
Praca kulturalno-oświatowa w wojsku Polska 1939-1945 r.
Teatr amatorski polski 1939-1945 r.
Kultura w wojsku Polska 1939-1945 r.
Opis:: Bibliogr. Indeksy.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Książka

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Teatr Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej w "naturalnej Szwajcarii"
Autorzy:: Majewski, Józef.
Powiązania:: Studia Słowianoznawcze 2000, t. 1, s. 133-146
Data publikacji:: 2000
Tematy:: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie Druga (2) Dywizja Strzelców Pieszych PSZ Szwajcaria 1940-1945 r.
Obozy dla internowanych kultura Szwajcaria 1939-1945 r.
Teatr amatorski polski 1939-1945 r.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Polskie orły nad Dunajem : twórczość sceniczna żołnierzy polskich internowanych na Węgrzech 1939-1945
Autorzy:: Piekarski, Stanisław.
Data publikacji:: 2002
Wydawca:: Warszawa : Departamnet Wychowania i Promocji Obronności MON [Ministerstwa Obrony Narodowej]. Dom Wojska Polskiego
Tematy:: Internowani kultura Polska 1939-1945 r.
Obozy dla internowanych kultura Węgry 1939-1945 r.
Praca kulturalno-oświatowa wojsko Polska 1939-1945 r.
Teatr amatorski polski historia 1939-1945 r.
II wojna światowa (1939-1945)
Wojsko
Kultura
Opis:: Bibliogr. Indeksy.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Książka

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Polskie teatry jenieckie w Niemczech 1939-1945. T. 2
Autorzy:: Piekarski, Stanisław.
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Warszawa : Departament Społeczno-Wychowawczy MON [Ministerstwa Obrony Narodowej] : Dom Wojska Polskiego
Tematy:: Jeńcy wojenni polscy kultura Niemcy 1939-1945 r.
Teatr amatorski polski 1939-1945 r.
Teatry żołnierskie Polska 1939-1945 r.
Ruch artystyczny w wojsku Polska 1939-1945 r.
Kultura
II wojna światowa (1939-1945)
Obozy jenieckie
Trzecia Rzesza (1933-1945)
Opis:: Bibliogr. - Indeksy.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Książka

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Polskie teatry jenieckie w Niemczech 1939-1945
Autorzy:: Piekarski, Stanisław.
Współwytwórcy:: Kisielewicz, Danuta. Recenzja
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Warszawa
Tematy:: Teatr amatorski polski obozy jenieckie Niemcy 1939-1945 r. recenzja
Jeńcy wojenni polscy praca kulturalno-oświatowa Niemcy 1939-1945 r. recenzja
Obozy jenieckie praca kulturalno-oświatowa Niemcy 1939-1945 r. recenzja
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Książka

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Witkacy – nasz współczesny
Witkacy—Our Contemporary
Autorzy:: Degler, Janusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520126.pdf
Data publikacji:: 2016-12-30
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Witkacy
Polish theater after 1945
Polish drama 1918-1939
political theater
teatr polski po 1945
dramat polski 1918-1939
teatr polityczny
Opis:: Zakazany w latach 1949-1955, Witkacy został odzyskany dla polskiej kultury w procesie zmian politycznych w 1956 roku. Jego twórczość ma niezwykłą zdolność do odnawiania znaczeń i rezonowania z tym, co dzieje się w danym momencie, w zmieniających się kontekstach politycznych, społecznych i artystycznych. Wydaje się, że w powojennej recepcji jego twórczości widać pewien wzorzec: zainteresowanie nią wzrasta za każdym razem, gdy ma miejsce ważne wydarzenie, po którym następuje poważna zmiana polityczna (grudzień 1970, sierpień 1980, grudzień 1981, czerwiec 1989). Sceniczna historia Szewców, jego najwybitniejszej sztuki politycznej, potwierdza tę tezę. Jedną z głównych postaci dramatu jest Gnębon Puczymorda (Pugnatsy Jawbloatski w tłumaczeniu Daniela Geroulda), ucieleśnienie wad polskiej szlachty, które zdaniem Witkacego doprowadziły do upadku Polski w 1794 roku i których pozostałości wciąż wykrywał w życiu społecznym i intelektualnym Polski. Witkacy opisał je i ostro zaatakował w wydanym w 1936 roku studium Niemyte dusze, choć za jego życia żadne wydawnictwo nie zdecydowało się na publikację tego tekstu. Jego historiozofia opierała się na wizji szczęścia ludzkości w egalitarnym, doskonale zorganizowanym społeczeństwie przypominającym mrowisko, w którym panuje dobrobyt, równość i sprawiedliwość, ale nie ma miejsca na przejawy indywidualizmu. Choć Witkacy zdawał sobie sprawę z nieodwracalności tego procesu, uważał, że obowiązkiem artysty jest próba jego zatrzymania lub przynajmniej spowolnienia.
Banned in 1949–1955, Witkacy was reclaimed for Polish culture in the process of political change in 1956. His work has the extraordinary capacity to renew meanings and to resonate with what is happening at a given moment, in changing political, social, and artistic contexts. There appears to be a pattern to the post-war reception of his oeuvre: there is a surge of interest in it whenever an important event followed by some major political shift occurs (December 1970, August 1980, December 1981, June 1989). The stage history of The Shoemakers, his most outstanding political play, confirms that assertion. One of the main characters of the play is Gnębon Puczymorda (Pugnatsy Jawbloatski in Daniel Gerould’s translation), an embodiment of the vices of Polish nobility which Witkacy thought to have caused the downfall of Poland in 1794 and whose remnants he still detected in the social and intellectual life of Poland. Witkacy described and attacked them fiercely in his 1936 study Niemyte dusze (Unwashed Souls), though no publishing house decided to publish it in his lifetime. His historiosophy turned on a vision of happiness enjoyed by the humanity that would be achieved in an egalitarian, perfectly well organized society resembling an anthill where there was prosperity, equality, and justice but no room for expression of individualism. Although Witkacy realized that the process was irreversible, he thought it was an artist’s duty to try to stop or at least slow it down.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 4; 7-14
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki