- Tytuł:
-
De Servische vertaling van Heijermans’ Op Hoop van Zegen
The Serbian Translation of Heijermans’s Op Hoop van Zegen
Serbskie tłumaczenie dramatu Op Hoop van Zegen Hermana Heijermansa - Autorzy:
- Novaković-Lopušina, Jelica
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/31342735.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
Herman Heijermans
teatr niderlandzki
recepcja
analiza przekładu
strategie translatorskie
reception
Dutch theatre plays
translation analysis
translation strategies
receptie
Nederlands toneel
vertaalanalyse
vertaalstrategieën - Opis:
-
Honderd jaar na de opvoering in het Servisch Nationaal Theater in Novi Sad is de in handschriftvorm bewaard gebleven Servische vertaling van Heijermans’ Op hoop van zegen voor het eerst gepubliceerd. Nader onderzoek heeft uitgewezen dat die vertaling gemaakt was voor de première in 1905 in het Nationaal Theater te Belgrado en dat de vertaler de Duitse vertaling van Franziska de Graaff heeft gebruikt als brontekst. Een grondige analyse van zijn vertaling brengt zijn vertaalstrategieën aan het licht maar toont ook aan dat er lichte wijzigingen zijn die naar een eigen inbreng of naar een andere bron zouden kunnen verwijzen. Bovendien zijn hele passages doorstreept maar zonder nadere uitleg van die ingreep.
Wat de receptie van de opvoeringen betreft getuigen de schaarse recensies ervan dat het geen onverdeeld succes was. Een anonieme recensent verweet Heijermans vooral zijn ongenuanceerde kritiek op het kapitalisme. Twee anderen zagen het probleem vooral in de gebrekkige opvoering en slechte rolverdeling.
Desalniettemin blijkt Heijermans meerdere sporen te hebben achtergelaten in de Servische receptiegeschiedenis wat vooral te danken is aan zijn bekendheid in Duitsland. Perifere culturen vinden immers makkelijker tot elkaar via centrale bemiddelaars.
Sto lat po wystawieniu sztuki Hermana Heijermansa pt. Op hoop van zegen (Nadzieja) w Serbskim Teatrze Narodowym w Nowym Sadzie po raz pierwszy ukazało się drukiem serbskie tłumaczenie tego dramatu, dotąd istniejące wyłącznie w wersji odręcznej. Jak wykazały badania, przekład ten powstał przed premierą w 1905 roku w Teatrze Narodowym w Belgradzie, a tłumacz posłużył się jako tekstem źródłowym niemieckim przekładem Franziski de Graaff. Dokładna analiza przekładu ujawnia strategie translatorskie tłumacza, jak również pokazuje drobne zmiany, wprowadzone przez samego tłumacza lub zaczerpnięte z innego źródła. Dowiadujemy się także, że niektóre fragmenty tekstu oryginalnego zostały skreślone bez wyjaśnienia przyczyn takiej decyzji tłumacza. Jeśli chodzi o recepcję spektakli, nieliczne recenzje na ich temat świadczą o tym, że dramat Heijermansa nie odniósł spektakularnego sukcesu. Anonimowy recenzent obwiniał autora głównie za jego uproszczoną krytykę kapitalizmu. Dwóch innych widziało problem głównie w słabej inscenizacji i niewłaściwej obsadzie. Niemniej jednak wydaje się, że Heijermans pozostawił kilka śladów w historii serbskiej recepcji, co wynika głównie z jego sławy w Niemczech. Wszak kulturom peryferyjnym łatwiej jest dotrzeć do siebie poprzez centralnych mediatorów.
One hundred years after its performance at the Serbian National Theatre in Novi Sad, the Serbian translation of Heijermans’s Op Hoop van Zegen (The Good Hope), which has been preserved in handwritten form, was finally published for the first time. Further investigation has shown that this translation was made for the 1905 premiere at the National Theatre in Belgrade and that the translator used the German translation by Franziska de Graaff as the source text. A thorough analysis of his translation reveals his translation strategies but also shows that there are slight changes that could refer to his own input or to another source. Moreover, entire passages have been crossed out, but without any further explanation of that procedure. As for the reception of the performances, the sparse reviews testify that it was not an unqualified success with the public. An anonymous reviewer especially blamed Heijermans for his oversimplified criticism of capitalism. Two others saw the problem mainly in the poor staging and poor division of roles. Nevertheless, Heijermans appears to have left several traces in Serbian reception history, which is mainly due to his fame in Germany. After all, peripheral cultures reach each other easier through central mediators. - Źródło:
-
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 5 Zeszyt specjalny; 77-95
0035-7707 - Pojawia się w:
- Roczniki Humanistyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł