Temat: sztuka i wojna - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Utopistyka kryzysu
The Utopianism of Crisis
Autorzy:: Turowski, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/51532194.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: modern art
Blok of Cubists, Suprematists, and Constructivists
utopia
avant-garde
Constructivism
abstraction
Modernism
crisis
war
sztuka nowoczesna
Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów
awangarda
konstruktywizm
abstrakcja
modernizm
kryzys
wojna
Opis:: Przedmiotem zainteresowania autora artykułu jest historia badań nad sztuką nowoczesną w Polsce rozpoczęta rozpoznaniem konstruktywistycznej grupy Blok. Autor zastanawia się, w jaki sposób refleksja nad dziejami i programem artystycznym twórców z nią związanych doprowadziła do szerszych badań na awangardą i jej utopiami, a także określiła granice artystycznego modernizmu. Z tego punktu widzenia zadaje pytanie o drogi przyszłych badań, które alternatywna historia sztuki może na tym gruncie prowadzić.
The subject of the author’s interest in this article is the history of research into modern art in Poland, which began with the study of the Constructivist group Blok. The author considers how reflection on the history and artistic programme of the artists associated with this group led to broader research on the avant-garde and its utopias, as well as caused the boundaries of artistic Modernism to be defined. From this point of view, he reviews the paths of future research that alternative art history can pursue on this ground.
Źródło:: Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 3; 9-18
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:: Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Artystyczna działalność Gustava Ludwiga w Kriegsgräber Abteilung Krakau i projekty cmentarzy wojennych w X Okręgu Cmentarnym „Limanowa” na tle jego twórczości architektonicznej
Gustav Ludwig’s artistic activities in Kriegsgräber Abteilung Krakau and designs for war cemeteries in the ‘Limanowa’ 10th Cemetery District against the backdrop of his architectural work
Autorzy:: Partridge, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/21151082.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:: architektura
sztuka
cmentarze wojenne
I wojna światowa
sztuka sepulkralna
detal architektoniczny
architecture
art
war cemeteries
First World War
sepulchral art
architectural detailing
Opis:: Artykuł prezentuje sylwetkę i dokonania artystyczne jednego z najciekawszych austriackich architektów – Gustava Ludwiga (1876–1952), którego twórczość dotąd nie została opracowana. Przed I wojną światową pracował on ze swoim bratem Aloisem Ludwigiem przy projektowaniu wielkich hoteli w południowym Tyrolu, a także budynków mieszkalnych w Wiedniu, Düsseldorfie i Kolonii. Wspólnie tworzyli firmę „Brüder Ludwig”, w której młody architekt zdobył potrzebne później doświadczenie. Podczas I wojny światowej wcielony został do Kriegsgräber Abteilung Krakau i stworzył na terenie dawnej Galicji Zachodniej 37 założeń cmentarnych, głównie w X Okręgu Cmentarnym „Limanowa”. Do najciekawszych jego realizacji należą cmentarze położone w samej Limanowej lub jej okolicach: nr 366 Limanowa, nr 368 Limanowa-Jabłoniec oraz nr 357 Kamionka Mała-Orłówka i nr 365 Tymbark. Najważniejsze cechy stylowe jego projektów to znakomite wyczucie krajobrazu Beskidu Wyspowego i okolic Limanowej, otwarcie na lokalne tradycje architektury ludowej oraz bogata stylistyka odwołująca się do cytatów zaczerpniętych z wielkiej architektury i symboliki przemijania, pełnej respektu dla żołnierskiej ofiary. Niniejszy artykuł stanowi wstęp do dalszych badań nad spuścizną tego architekta i jest próbą odpowiedzi na mnożące się pytania.
This article gives a profile and presents the artistic achievements of one of Austria’s most interesting architects, Gustav Ludwig (1876–1952), whose work has not yet been fully studied. Before the First World War, he worked with his brother Alois Ludwig on the design of large hotels in South Tyrol, as well as residential buildings in Vienna, Düsseldorf and Cologne. Together they formed the firm ‘Brüder Ludwig’, where the young architect gained the experience he later needed. During the First World War, he was conscripted into the Kriegsgräber Abteilung Krakau and conceived 37 cemetery layouts in former Western Galicia, mainly in the ‘Limanowa’ 10th Cemetery District. His most interesting projects include cemeteries located in or around Limanowa itself: no. 366 Limanowa, no. 368 Limanowa-Jabłoniec, as well as no. 357 Kamionka Mała-Orłówka and no. 365 Tymbark. The most important stylistic features of his designs are his excellent sense of the landscape of the Beskid Wyspowy mountain range and the Limanowa area, his openness to the local traditions of folk architecture and features rich in stylistics alluding to great architecture and the symbolism of transience, full of respect for the soldiers’ sacrifice. This article is an introduction to further research into the legacy of this architect and attempts to answer the mounting questions.
Źródło:: Ochrona Zabytków; 2023, 1; 163-192
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:: Ochrona Zabytków
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Sztuka okopowa a jej wykorzystanie w dydaktyce historii
Trench Art and its Use in Teaching History
Autorzy:: Szymborski, Wiktor
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2057951.pdf
Data publikacji:: 2022-03-30
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: sztuka okopowa
I wojna światowa
II wojna światowa
dydaktyka historii
trench art
I world war
II world war
teaching history
Opis:: Celem tekstu było ukazanie potencjału dydaktycznego przedmiotów zaliczanych do tzw. sztuki okopowej. Sztuka okopowa została najtrafniej zdefiniowana przez Nicholasa J. Saundersa. Wedle niego są to wszystkie przedmioty wykonane przez żołnierzy, a także jeńców bądź cywilów, z materiałów używanych przez armie w terenie lub czasie związanym z konfliktem zbrojnym lub jego następstwami. Przedmioty tworzone przez żołnierzy i cywilów w czasie II wojny światowej umożliwiają ukazanie wojennego życia codziennego, jak również konsekwencji wynikających ze zniszczeń wojennych. W tym celu omówiono przykłady przedmiotów tworzonych np. z elementów broni rakietowej V-1, V-2, części broni pancernej. Następnie zwrócono uwagę na możliwość ukazania różnych aspektów głównych dwudziestowiecznych konfliktów zbrojnych osobom z dysfunkcją wzroku, albowiem przedmioty sztuki okopowej są wyjątkowo łatwe do percepcji za pomocą zmysłu dotyku.
Aim of the article was to show teaching aspects connected with items described as Trench Art. Trench Art was defined by Nicholas J. Saunders as any object made by soldiers, prisoners of war and civilians, from war materiel or any other material, as long as object and maker are associated in time and space with armed conflict or its consequences. Items produced by soldiers and civilians during II world war gives us a chance to describe the daily life of people and consequences of a devastating war. Items produced from parts of the German Wunderwaffe V-1, V-2 or remains of tanks and armored vehicle were shown. Trench Art gives us a great possibility to show various aspects connected with major conflicts of the XX century to all visually impaired people as such objects are quite easy readable.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2022, 36, 1; 209-230
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Sztuka okopowa: forma, przykłady, a także jej wykorzystanie w badaniach naukowych – kilka propozycji
Trench Art: Form, Examples and its Use in Scientific Research – Several Suggestions
Autorzy:: Szymborski, Wiktor
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2057708.pdf
Data publikacji:: 2021-12-30
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: sztuka okopowa
I wojna światowa
II wojna światowa
trench art
I world war
Opis:: Celem artykułu było zdefiniowanie sztuki okopowej jak również podanie szeregu przykładów sztuki okopowej odnoszącej się do najważniejszych konfliktów zbrojnych XX w. Sztuka okopowa została najtrafniej zdefiniowana przez Nicholasa J. Saundersa. Wedle niego są to wszystkie przedmioty wykonane przez żołnierzy, a także jeńców bądź cywilów, z materiałów używanych przez armie w terenie lub czasie związanym z konfliktem zbrojnym lub jego następstwami. Bogato zdobione wazony wedle części badaczy są typowe dla sztuki okopowej wytwarzanej w czasie I wojny światowej. Warto nadmienić, że w teorii tworzenie przedmiotów z pustych łusek artyleryjskich było nielegalne, albowiem łuski te miały być ponownie wykorzystane, stanowiły także własność rządową. Typowymi przykładami sztuki okopowej odnoszącej się do I wojny światowej są przedmioty związane z kulturą palenia tytoniu – zapalniczki wykonane z pocisków i pozostałości po pociskach, osłonki na pudełka zapałek; kulturą pisma – nożyki do otwierania korespondencji wykonane z pocisków, pierścieni wiodących czy części szrapneli; zdobione wazony wykonane z łusek, przedmioty osobiste, takie jak pierścionki, broszki czy bransoletki. Żołnierze w czasie II wojny światowej koncentrowali się na tworzeniu popielniczek. W dalszej kolejności ukazano aspekty związane z komemoracją przedmiotów sztuki okopowej, tworzeniem „pamiątek wojennych” i ich sprzedawaniem.
Aim of the article was not only to define trench art but also give some examples of trench art connected with major conflicts of the XX century. Trench Art was defined by Nicholas J. Saunders as any object made by soldiers, prisoners of war and civilians, from war materiel or any other material, as long as object and maker are associated in time and space with armed conflict or its consequences. Highly decorated flower vases according to some scholars are typical for I world war Trench Art. It is worth to mention that in theory practice of producing items from empty shell was in theory illegal as shells were supposed to be reused and as a thing was a government property. Typical examples of I world war Trench art include: smoking equipment – cigarette lighters made from bullets or scrap metal, matchbox covers made from brass, writing equipment – letter-openers made from bullets and scrap metal, pens and pencils made from bullets and cartridges; artillery shell cases; personal adornment: finger rings, brooches, bracelets. Soldiers during II world war concentrated on making ashtrays. Next all aspects with memorizing trench art, making war souvenirs and selling such items was shown.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2021, 35, 4; 337-364
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: "Palestyna leje wodę…" Sztuki wizualne a pogromy i wystąpienia antyżydowskie w latach 1914–1920
Palestine is pouring water... Visual arts in the face of anti-Jewish pogroms and riots in the years 1914–1920
Autorzy:: Tanikowski, Artur
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1197974.pdf
Data publikacji:: 2019-06-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: sztuka żydowska
ikonografia pogromowa
Wilhelm Wachtel
Tadeusz Pobóg-Rossowski
Wojciech Weiss
Abel Pann
Jezus Chrystus
sztuka i wojna
Jewish Art
pogrom iconography
sztuka i wojna
Opis:: Niniejsze studium ze względów obiektywnych nie aspiruje do całościowego ujęcia tematu sygnalizowanego w tytule. W zamyśle autora ma stanowić punkt odniesienia dla przyszłych badaczy. Autorzy obrazów, rysunków czy grafik o tematyce pogromowej, reprezentujący różne generacje, szkoły artystyczne, tendencje stylistyczne, poglądy polityczne i status społeczny, nieczęsto byli naocznymi świadkami komentowanych wydarzeń. Wizualizowali je w oparciu o rozmaite relacje w prasie, komentarze ocalonych, własną wyobraźnię, wreszcie wzory ikonograficzne popularyzowane od lat. Gdyby w oparciu o znane nam prace pokusić się o ułożenie spójnego narracyjnie scenariusza zajść pogromowych musiałby on rozpoczynać się od „okrzyków pogromowych”, przedstawiających złowieszczą atmosferę przedpogromową, niejako uzasadniającą i usprawiedliwiającą w mniemaniu ich autora (T. Pobóg-Rossowski) krwawe zajścia od strony politycznej, religijnej czy społecznej. Takie obrazy spotykamy nad wyraz rzadko. Zupełnie wyjątkowa jest w tej grupie litografia ukazująca perspektywę niedoszłych ofiar, które szykują się do samoobrony (W. Wachtel).1 Dużo częściej artyści przedstawiali sceny właściwego pogromu ‒ niszczenie dobytku ofiar, palenie ich domostw, ukrywanie się, mordowanie, dużo rzadziej gwałty. Pogrom Wojciecha Weissa jest w tej grupie prac wybitnym ewenementem. W obrębie tych właśnie epizodów znajdują się sceny ucieczek niedoszłych ofiar, próbujących się ocalić (niektóre litografie A. Panna). Należy je stanowczo odróżnić od obrazów przedstawiających popogromowych wygnańców, bo ich wizerunki zaliczają się już do ostatniej, może najliczniejszej grupy, którą można określić mianem następstw pogromów czy też ich skutków. Do tej ikonografii zaliczyć należy widoki orszaków pogrzebowych i cmentarzy. W obrębie sztuki o tematyce pogromowej i okołopogromowej jako osobny, ważny rozdział jawi się tzw. dyskurs chrystologiczny. Wprowadzenie postaci Nazarejczyka do pejzażu pogromowego dawało artystom pole do malarskich czy graficznych komentarzy o podłożu polityczno-społecznym i religijnym. Przybierały one ton oskarżenia sprawców (chrześcijan, Rosjan, Ukraińców, Polaków), ale też wyraźnej wskazówki dotyczącej jedynego dla wielu zakończenia żydowskiej niedoli, czyli syjonizmu (R. Rubin). Żydowski Chrystus, konfrontowany z wiecznym tułaczem Ahaswerem lub wręcz z nim utożsamiany, ze sprawcy żydowskich nieszczęść stawał się ofiarą własnych wyznawców, ofiarą, z którą łatwiej się było utożsamić. Nie sposób dziś pokusić się o pełny katalog artystycznych narracji o pogromach żydowskich okresu pierwszej wojny światowej, rewolucji październikowej i czasu, który nastąpił tuż po obu krwawych konfliktach, gdy miały miejsce polsko-ukraińskie walki o Lwów oraz wojna polsko-bolszewicka. Komentowane przez artystów wydarzenia wpisują się w długi ciąg represji antyżydowskich, w tym pogromy w Kiszyniowie i Homlu (1903) czy te w Żytomierzu i Odessie (1905). Znalazły one swych artystycznych komentatorów, którzy na początku XX wieku wykreowali schematy kompozycyjne i ikonograficzne, inspirujące później ich młodszych kolegów.
Authors of paintings, drawings or graphics on pogrom themes, representing various generations, art schools, stylistic tendencies, political views and social status, have rarely witnessed commented events. They visualized them based on various reports in the press, comments from survivors, their own imagination, and finally iconographic formulas that have been popularized for years. If, based on known works, we were tempted to arrange a narrative coherent scenario of pogroms, it would have to start with „pogrom shouts”, presenting the ominous pre-pogrom atmosphere, justifying the events in the opinion of their author (Pobóg-Rossowski), in terms of politics, religion and society. Such images are extremely rare. The lithograph showing the perspective of would-be victims who are preparing for self-defense (Wachtel) is quite unique in this group. Much more often, the artists presented scenes of the actual pogrom – destruction of the victims’ belongings, burning their homes, hiding, murdering, and much less often rapes. Pogrom by Wojciech Weiss is an outstanding phenomenon in this group of works. Within these episodes there are scenes of escape of would-be victims trying to save themselves (some Pann’s lithographs). They should be clearly distinguished from images of post-fire exiles, because their images are already in the last, perhaps the most numerous group, which can be described as the consequences of pogroms or their effects. This iconography includes views of retinue and cemeteries. In the collection of pogrom and post-pogrom art there is a separate, important episode – Christological discourse. The introduction of the figure of the Nazarene into the pogrom landscape gave artists room for painting or graphic commentaries of the political, social and religious background. They took on a tone of accusation of perpetrators (Christians, Russians, Ukrainians, Poles), but also clear directions include the only way of ending misery for many Jews, i.e. Zionism (Rubin). Jewish Christ, confronted with Ahasver, the Wandering Jew, or even identified with him, instead of being a cause of Jewish misfortunes became a victim of the followers’ bonds, a victim with which it was easier to identify. It is impossible today to fully catalogue the artistic narratives about the Jewish pogroms of the First World War, the October Revolution and the time that followed just after both bloody conflicts, when the Polish-Ukrainian struggle over Lviv and the Polish-Bolshevik war took place. The events commented on by the artists are part of a long string of anti-Jewish repression, including the ones more than a decade earlier, to mention the pogroms in Chisinau and Gomel (1903) as well as those in Żytomierz and Odessa (1905). They found their commentators in the field of visual arts, who at the beginning of the 20th century created compositional and iconographic schemes, later inspiring their younger.
Źródło:: TECHNE. Seria Nowa; 2019, 3; 51-80
2084-851X
Pojawia się w:: TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki