Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "szczawy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Warunki współwystępowania wód zwykłych i mineralnych w zlewni Szczawicznego Potoku koło Krynicy (Beskid Sądecki)
    Hydrogeological coexistence of natural and mineral waters in Szczawiczny Potok catchment near Krynica (Beskid Sądecki)
    Autorzy:
    Zmarła, A.
    Żurek, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062251.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    źródła
    wody mineralne
    szczawy zwykłe
    rejon Krynicy
    springs
    mineral water
    carbonated water
    Krynica region
    Opis:
    W artykule przedstawiono najważniejsze rezultaty szczegółowego kartowania hydrogeologicznego w zlewni Szczawicznego Potoku w Beskidzie Sądeckim. Charakterystyki wód płytkiego krążenia dokonano na podstawie pomiarów w 91 naturalnych wypływach wód podziemnych. Wody głębokiego krążenia są reprezentowane przez wody ujmowane 10 studniami głębinowymi. Przedstawiono zaobserwowane zależności pomiędzy położeniem wypływu a jego wydajnością oraz głównymi parametrami fizykochemicznymi wody. Porównano także skład chemiczny wód płytkiego i głębokiego krążenia.
    In this paper the main results of hydrogeological mapping in the catchment of Szczawniczny Potok localized in Beskid Sądecki are presented. The local groundwater flow has been characterized by measurements in 91 natural outflows (springs and seeps). The groundwater of regional flow are presented within 10 deep wells. The relations between the springs localizations and theirs discharge, physico-chemical parameters are presented. The spring water and deep-well water qualities are compared.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 671--677
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrogeochemia szczaw zapadliska Kudowy
    Hydrogeochemistry of CO2-rich waters from the Kudowa depression
    Autorzy:
    Wiktorowicz, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062943.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    szczawy
    hydrogeochemia
    modelowanie hydrogeochemiczne
    zapadlisko Kudowy
    hydrogeochemistry
    CO2-rich waters
    hydrogeochemical modelling
    Kudowa depression
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki ilościowej analizy związku środowiska skalnego ze składem chemicznym szczaw i wód kwasowęglowych występujących w obrębie zapadliska Kudowy. Do realizacji pracy wykorzystano modelowanie hydrogeochemiczne, które przeprowadzono przy użyciu programu komputerowego WATEQ4F. Stan nasycenia ilościowo oceniony został przez wskaźnik nasycenia SI. Interpretację stanu nasycenia ograniczono do najważniejszych minerałów skałotwórczych budujących ośrodek wodonośny, Stwierdzono, że minerałami decydującymi o równowadze hydrogeochemicznej szczaw i wód kwasowęglowych Kudowy-Zdroju są kalcyt, dolomit, grupa skaleni i illit.
    The paper presents the results of hydrogeochemical modelling of CO2-rich waters from the Kudowa area. The analysis of water saturation was based on calculations carried out with the use of the WATEQ4F code. The saturation state was estimated quantitatively using the Saturation Index (SI). Interpretation of the saturation state was limited to the most important rock-forming minerals. Minerals regulating the hydrogeochemical equilibrium in COZ-rich waters in Kudowa Spa are principally calcite, dolomite, feldspars and illite.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/2; 523-528
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza taksonomiczna karpackich szczaw i wód kwasowęglowych
    Taxonomic analysis of Carpathian carbonated waters and waters containing carbon
    Autorzy:
    Krawczyk, A. J.
    Rajchel, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074548.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Karpaty
    karpackie szczawy
    wody kwasowęglowe
    klasyfikacja wód
    Carpathians
    carbonated waters
    waters containing carbon dioxide
    classification of water
    Opis:
    Within the area of the Magura and Silesian units in the Polish Carpathians, 202 sites with carbonated waters and waters containing carbon dioxide have been recorded. They represent mainly mineral waters, in which the HCOexp.3– anion dominates, being occasionally accompanied by Cl–, and among cations Caexp.2+ and Mgexp.2+ prevail, occasionally accompanied by Naexp.+. Carbon dioxide is the specific component of all the waters, whereas in the waters with higher mineralization [i.e., higher TDS content] the specific components include also I, Br, B, Fe, occasionally H2S. The authors have divided the studied set of Carpathian waters applying the hierarchical and non-hierarchical classification algorithms (particularly the ISODATA algorithm) into five distinctly separated groups that can be accurately identified with linear discriminant functions.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 3; 253-257
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości wykorzystania szczaw karpackich w profilaktyce zdrowotnej
    Possible use of Carpathian carbonated waters in preventive health treatment
    Autorzy:
    Rajchel, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15753.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
    Tematy:
    Karpaty
    wody mineralne
    wody lecznicze
    profilaktyka
    wykorzystanie
    sklad chemiczny
    szczawy
    magnez
    wapn
    zawartosc magnezu
    zawartosc wapnia
    Opis:
    Na obszarze Karpat polskich występują wody mineralne, które mogą być wykorzystywane w profilaktyce zdrowotnej. Na podstawie analiz chemicznych z 202 udokumentowanych punktów występowania wód typu szczaw i wód kwasowęglowych wybrano wody o mineralizacji do 10 g⋅dm-3, które zawierają co najmniej 50 mg Mg2+ i 150 mg Ca2+ w 1 dm3 wody. Kryteria te spełniają wody z 77 punktów, zawartość Mg2+ wynosi od 50 do 1036 mg, a Ca2+ od 150 do 899 mg w 1 dm3. Wody takie oddziałują fizjologicznie odżywczo na organizm człowieka i mogą być stosowane w profilaktyce zdrowotnej, w celu uzupełnienia niedoboru tych pierwiastków. Celem pracy było wskazanie możliwości uzupełnienia niedoboru wapnia i magnezu, dzięki wykorzystaniu ogromnego potencjału udokumentowanych cennych wód mineralnych na obszarze polskich Karpat fliszowych.
    Mineral waters that occur in the Polish Carpathians may be utilized in preventive health treatment. A total of 202 sites with carbonated waters and waters containing carbon dioxide have been recorded. On the basis of chemical analyses the author selected such waters that contained at least 50 mg Mg2+ and 150 mg Ca2+ in 1 dm3 and whose mineralization (total dissolved solids) was up to 10 g⋅dm-3 These criteria are met by waters from 77 sites, in which the Mg2+ content ranges from 50 to 1036 mg, and that of Ca2+ from 150 to 899 mg in 1 dm3. These waters have nutritive properties for human beings and may be used as a supplement if these two elements are lacking in the organism. The paper mainly shows possibilities of such preventive calcium and magnesium supplementation, which are offered by a vast potential of valuable mineral waters recorded in the Polish Flysch Carpathians.
    Źródło:
    Journal of Elementology; 2006, 11, 3
    1644-2296
    Pojawia się w:
    Journal of Elementology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geochemical relationships in CO2-rich therapeutic waters of the Sudetes (Poland)
    Autorzy:
    Dobrzyński, Dariusz
    Stępień, Marcin
    Szostakiewicz-Hołownia, Marzena
    Humnicki, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24024704.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    groundwater geochemistry
    trace elements
    therapeutic water
    CO2-rich water
    Sudetes
    hydrogeochemia
    pierwiastki śladowe
    wody lecznicze
    szczawy
    Sudety
    Opis:
    Geochemical studies of CO2-rich therapeutic waters in the Sudetes have provided new data on a wide range of trace elements, going beyond standard chemical analyses of such waters. A consistent set of physicochemical data obtained using the same analytical methods was subjected to statistical analyses, including hierarchical clustering, factor analysis and nonparametric tests (Kruskal-Wallis, Tau Kendall), to reveal geochemical relationships between physicochemical and chemical parameters in the waters, and their relationships with the aquifer lithology. Distinct differences in the composition of waters found in crystalline rocks (mainly gneisses and mica schists) and sedimentary rocks were identified. The wide range of elements can be associated with the hydrolysis of silicate minerals, including alkali and alkali earth metals (Li, Na, K, Rb, Cs, Be) and (mostly) transition elements (Fe, Mn, Zn, Co, W, Mg). Carbonate equilibria are the next important factor as it determines the aggressiveness of the water towards the minerals of aquifer rocks and affects the concentrations of numerous solutes. The probable common origin of chlorides, bromides and sulphates together with Li, Na, Sr may be related to the relict saline component of deep circulating waters, a hypothesis that requires further investigations.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2022, 72, 4; 479--493
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Typy chemiczne szczaw w Karpatach fliszowych a wiek wody
    Chemical facies of CO2-rich waters in the Flysch Carpathians versus water age
    Autorzy:
    Chowaniec, J.
    Ciężkowski, W.
    Duliński, M.
    Józefko, I.
    Porwisz, B.
    Zuber, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063169.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    szczawy zwykłe
    izotopy trwałe
    tryt
    wiek wody
    hydrochemia
    CO2-rich waters
    stable isotopes
    tritium
    water age
    hydrochemistry
    Opis:
    Wykazano, że skład chemiczny i mineralizacja zwykłych szczaw w zachodniej części polskich Karpat fliszowych silnie zależą od wieku wody. Wody współczesne są zazwyczaj typu HCO3-Ca z mineralizacją poniżej 3 g/dm3, a wody wieku glacjalnego reprezentują różne typy ze zwiększonym udziałem jonów Mg2+ Mg2+ i Na+ lub Na+ i Mg2+, o mineralizacji znacznie przekraczającej 3 g/dm3. Zaobserwowane zależności mogą być przydatne dla lepszej identyfikacji wieku wód oraz procesów mieszania się wód o bardzo zróżnicowanym wieku.
    Chemical composition and total dissolved solids (TDS) of CO2-rich waters in the western part of the Polish Carpathians depend strongly on the age of water. Modern waters are of the HCO3-Ca type with TDS usually below 3 g/l, whereas glacial age waters are of different types with increased contents of Mg2+, Mg2+ and Na+, or Na+and Mg2+, with TDS content significantly above 3 g/l. The relationships observed may serve for a better identification of ages and mixing patterns between waters of significantly different ages.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 47-53
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Występowanie, chemizm oraz geneza szczaw i wód kwasowęglowych Karpat polskich
    Occurrences, chemistry and origin of carbonated waters and waters containing carbon dioxide of the Polish Carpathians
    Autorzy:
    Rajchel, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062354.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    szczawy
    wody kwasowęglowe
    chemizm wód
    geneza wód
    Karpaty polskie
    carbonated waters
    waters containing carbon dioxide
    water chemistry
    water genesis
    Polish Carpathians
    Opis:
    Na obszarze Karpat polskich udokumentowano występowanie szczaw i wód kwasowęglowych w 226 punktach, które udostępniają 73 źródła i 153 odwierty na terenie 25 miejscowości. W Karpatach wydzielono 6 rejonów występowania szczaw i wód kwasowęglowych, są to rejony: Szczawy, Krościenka–Szczawnicy, doliny Popradu, Wysowej, Iwonicza–Rymanowa i Rabego. Szczawy zwykłe to wody płytkiego krążenia o niskiej mineralizacji. Stały dopływ subdukcyjnego CO2 oraz wód pochodzenia meteorycznego może sugerować odnawialność ich zasobów pod warunkiem niezaburzania ani dróg krążenia wód, ani migracji CO2. Szczawy chlorkowe, głębszych systemów wodonośnych, o wyższej mineralizacji, są to wody infiltracyjne zmieszane z wodami diagenetycznymi. Przewaga wód wgłębnych o utrudnionym krążeniu powoduje, że ich zasoby są niewielkie i trudno odnawialne. Powstanie karpackich szczaw jest związane z genezą ich głównego składnika, którym jest CO2, genezą wód oraz procesami kształtującymi ich skład chemiczny.
    In 25 localities of the Polish Carpathians the author recorded 226 occurrences of carbonated waters and waters containing carbon dioxide that are rendered accessible in 73 springs and 153 wells. These occurrences can be divided into six regions: Szczawa, Krościenko–Szczawnica, the Poprad River valley, Wysowa, Iwonicz–Rymanów and Rabe. The ordinary common waters containing carbon dioxide are characterized by shallow circulation and low TDS values. Their reserves can be renewed by a constant inflow of subduction-originated CO2 and meteoric waters, of course on condition that the migration pathways of both CO2 and meteoric waters remain uninterrupted. The chloride carbonated waters of deeper-seated aquifers have higher TDS values and represent mixed infiltration and diagenetic waters with a significant prevalence of deep groundwaters with impeded circulation. Therefore, their reserves are usually low and hardly renewable. The origin of the Carpathian carbonated waters and waters containing carbon dioxide is controlled by three factors: the genesis of CO2 that is their major component, the genesis of water as such and the processes that are responsible for the chemical composition of water.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 501--505
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia uzdrowisk w Karpatach Wschodnich
    The history of spas in the Eastern Carpathians
    Autorzy:
    Chowaniec, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062401.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wody mineralne
    szczawy
    wody zwykłe
    uzdrowisko
    zapadlisko przedkarpackie
    Karpaty Wschodnie
    mineral waters
    carbonated waters
    fresh waters
    spa
    Carpathian Foredeep
    Eastern Carpathians
    Opis:
    W artykule omówiono wykorzystywanie wód leczniczych na obszarze Karpat Wschodnich przed II wojną światową oraz przedstawiono różnorodność wód podziemnych w istniejących wówczas uzdrowiskach. Dzięki istniejącym źródłom mineralnym najbardziej znany był Truskawiec, posiadający dobrze funkcjonujące zakłady przyrodolecznicze. Znaczną popularnością cieszyły się również Burkut, Delatyn i Morszyn.
    The article discusses the use of therapeutic mineral waters in the pre-World War II period in the Eastern Carpathians, and presents the diversity of groundwaters in the spas existing at that time. Truskavets was among the most famous. This spa was well-known for its mineral springs and well-functioning centers of natural medicine. Also Burkut, Delatyn, and Morshyn spas enjoyed a considerable popularity.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 449; 65--70
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania izotopowe wód mineralnych rejonu Iwonicz–Rymanów
    Isotope investigations of mineral waters in the Iwonicz–Rymanów area (East Carpathians, Poland)
    Autorzy:
    Duliński, M.
    Rajchel, L.
    Czop, M.
    Motyka, J.
    Rajchel, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062245.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wody mineralne
    wody lecznicze
    szczawy chlorkowe
    skład izotopowy
    tryt
    rejon Iwonicza
    rejon Rymanowa
    mineral water
    therapeutic water
    carbonated chloride water
    isotopic composition
    tritium
    Iwonicz region
    Rymanów region
    Opis:
    Wody mineralne rejonu Iwonicza i Rymanowa charakteryzują się podwyższoną mineralizacją – około kilkunastu g/dm3 i znaczącym udziałem komponenty chlorkowej. W świetle wykonanych badań składy izotopowe tych wód znacząco odbiegają od Globalnej Linii Wód Meteorycznych (GMWL) i zostały ukształtowane w wyniku mieszania wód infiltracyjnych w różnych proporcjach z wodami wysoko zmineralizowanymi, cięższymi izotopowo, o charakterze diagenetycznym. Wyniki wskazują na znaczny udział wód młodych w badanych odwiertach Iwonicza, których czas dopływu do ujęć jest rzędu kilkunastu lat.
    The mineral waters of the Iwonicz and Rymanów areas are characterised by increased mineralisation, typically in the order of dozens g/dm3, with a significant contribution from the chloride component. Their stable isotope composition differs from the Global Meteoric Water line (GMWL) indicating that all investigated waters represent a mixture of both young infiltration and diagenetic waters of deep circulation. Obtained results point to significant participation of young infiltration components in analysed waters whose age is between 10–20 years old.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 127--132
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasługi Rudolfa Zubera dla Krynicy-Zdrój oraz badań geologicznych w Polsce i na świecie
    Rudolf Zubers merits for Krynica-Zdrój and geological research in Poland and in the world
    Autorzy:
    Górka, Kazimierz
    Thier, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2046207.pdf
    Data publikacji:
    2020-12
    Wydawca:
    Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
    Tematy:
    Rudolf Zuber
    badania fliszu karpackiego
    szczawy alkaliczne typu zuber
    pijalnie wód mineralnych
    kuracjusze i turyści w Krynicy-Zdrój
    wydarzenia kongresowe i kulturalne
    Carpathian flysch research
    Zuber alkaline water
    pump rooms
    patients and tourists in Krynica
    congress and cultural events
    Opis:
    Celem artykułu jest zaprezentowanie dorobku naukowego i zawodowego Rudolfa Zubera w 100-lecie jego śmierci, ze szczególnym uwzględnieniem badań geologicznych w Karpatach oraz skutków odkrycia unikatowej szczawy alkalicznej w Krynicy. W analizie uwzględniono zmiany polityczne i społeczne na ziemiach polskich w okresie od końca XIX wieku do czasów współczesnych, wraz z podkreśleniem rozwoju gospodarczego Krynicy-Zdrój. W artykule przedstawiono następujące zagadnienia: przebieg życia Profesora, jego kariera naukowa i zawodowa, a także dorobek zawarty w publikacjach, miejsce Rudolfa Zubera w historii Krynicy i wykorzystaniu zasobów leczniczych wód mineralnych oraz ich roli w rozwoju gminy, a także charakterystyka trzech pokoleń Zuberów – Rudolfa, Stanisława i Andrzeja.
    The aim of the article is to present the scientific and professional achievements of Rudolf Zuber on the centenary of his death, with particular emphasis on geological research in the Carpathians and the effects of the discovery of the unique alkaline sorrel in Krynica. The analysis takes into account political and social changes in the Polish lands in the period from the end of the 19th century to the present day, and emphasizes the economic development of Krynica-Zdrój. The article presents the following issues: the course of the Professor's life, his scientific and professional career as well as the achievements contained in publications, the place of Rudolf Zuber in the history of Krynica and the use of therapeutic mineral water resources and their role in the development of the commune, characteristics of three generations of Zubers – Rudolf, Stanisław and Andrzej.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko; 2020, 2/2020 (6); 26-36
    2544-6916
    2544-7858
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studium hydrogeologii zachodniej części Karpat polskich
    Hydrogeology study of the western part of the Polish Carpathians
    Autorzy:
    Chowaniec, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063326.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wody podziemne
    wody zwykłe
    wody mineralne
    szczawy
    solanki
    wody diagenetyczne
    wody sedymentacyjne
    wody termalne
    izotopy środowiskowe
    jakość i zagrożenia wód
    Karpaty Zachodnie
    groundwaters
    fresh water
    mineral waters
    carbonated waters
    brines
    diagenetic waters
    sedimentation waters
    thermal waters
    environmental isotopes
    water quality
    vulnerability
    West Carpathians
    Opis:
    Hydrogeologia zachodniej części polskich Karpat jest skomplikowana wskutek zróżnicowanych warunków morfologicznych, klimatycznych i geologicznych. Morfologia i warunki klimatyczne związane są z wysokościami, od ok. 300 m n.p.m. w północnej części obszaru badań do ok. 2500 m n.p.m. na południu. Wody zwykłe występują w skałach krystaliniku, mezozoiku i eocenu węglanowego Tatr, we fliszu Karpat wewnętrznych i zewnętrznych, a także w czwartorzędowych sedymentach odłożonych wzdłuż koryt rzecznych oraz w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej. Dodatkowe urozmaicenie morfologiczne i geologiczne wprowadza pieniński pas skałkowy. Wykazano, że na całym obszarze wody zwykłe, mimo braku naturalnej ochrony przed zanieczyszczeniami, zachowują dobrą jakość chemiczną, charakteryzując się jednak zbyt niskimi stężeniami fluorków i często zbyt wysokimi zawartościami żelaza i manganu. Osady czwartorzędu stanowią najlepsze zasobowo zbiorniki, ale flisz z rozproszonymi ujęciami ma największy udział w zasobach całego obszaru. Wody skał eocenu węglanowego na obszarze Tatr mają małe znaczenie w ogólnym bilansie zasobów wód zwykłych, ale znajdują się w części obszaru zasilania dla najważniejszego w Polsce systemu wód termalnych niecki podhalańskiej. Wody mineralne występują na całym obszarze badań z wyjątkiem Tatr, będąc zróżnicowane chemicznie i genetycznie. W najstarszych skałach podłoża fliszu są one podobne chemicznie i identyczne genetycznie z najgłębszymi solankami Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Na nieznacznej części zachodniej i północnej obszaru badań występują przykryte fliszem utwory badenu zawierające syngenetyczne wody morskie. Wykazano, że w głębokich partiach fliszu występują solanki pochodzące z dehydratacji minerałów ilastych, zachodzącej przy diagenezie kompakcyjnej, przy czym ich składniki chemiczne są głównie reliktem morskiej wody sedymentacyjnej. Większość solanek znanych z danych archiwalnych z głębokich wierceń reprezentuje ten typ wody. W niektórych rejonach zasolone wody diagenetyczne wędrują strefami uskokowymi do powierzchni, mieszając się z lokalnymi wodami zwykłymi. W przypadkach obecności dwutlenku węgla pochodzenia wgłębnego tworzą one szczawy chlorkowe. W rejonach głębokiej penetracji współczesnych wód meteorycznych i obfitego występowania dwutlenku węgla , bez udziału wód ascenzyjnych, powstają liczne szczawy zwykłe, liczące od kilkudziesięciu do ponad 10 tys. lat. Niecka podhalańska stanowi wyjątkowy rejon, gdzie pod utworami fliszu znajdują się skrasowiałe utwory węglanowe eocenu i triasu, stanowiące najważniejszy w Polsce zbiornik odnawialnych wód termalnych o mineralizacji dochodzącej do ok. 3 g/dm3.
    Hydrogeology of the western part of the Polish Carpathians is complicated due to large differences in morphology, climate and geology. Morphology and climate are related to altitudes from ca. 300 m a.s.l. at the northern boundary to ca. 2500 m a.s.l. at the south. Additional differentiation of morphology and geology results from the presence of the Pieniny Klippen Belt, which separates the Outer Carpathians from Inner Carpathians. Usable fresh waters occur mainly in Quaternary sediments along river valleys and in the Orawa Basin, in flysch formations of the Inner and Outer Carpathians, and in carbonate Mesozoic and Eocene formations of the Tatra Mts. (Inner Carpathians). There are no confining layers of low permeabiliry which would naturally protect fresh waters against anthropogenic pollution. In spite of that, fresh waters are generally of good chemical quality, though they have too low fluoride contents, and too high iron and manganese concentrations. The best water reservoirs are related to Quaternary sediments, but flysch formations supply more water due to much larger area occupied. Outcrops of water bearing formations in the Tatra Mts. represent recharge area for the thermal water of the Podhale Basin. Mineral waters are greatly differentiated chemically and genetically. In the oldest basement of the flysch overthrust they are similar to the deepest brines of the Upper Silesian Coal Basin (GZW), which are related to meteoric waters of a very hot climate in a distant past. Much younger connate marine brines occur in Badenian sediments covered by flysch in some areas. Brines and saline waters of diagenetic origin dominate in deep flysch layers. Their chemical components are the remnants of the ultrafiltrated marine water whereas the original water molecules were removed by molecules released from clay minerals during burial diagenesis. In some regions, these diagenetic saline waters ascend though fault zones to the surface and mix with local infiltration of meteoric origin. Chloride carbonated waters are formed when such process is accompanied by CO2 flux of metamorphic origin. Common carbonated waters are formed in the regions of a deep penetration of meteoric waters abundant presens of CO2, and the lack of diagenetic waters.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 434, Hydrogeologia z. 8; 1-98
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies