Temat: sunrise - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Aspekty geoinformatyczne i astronomiczne prehistorycznych kopców krakowskich i kopca Kraka w Krakuszowicach
Geoinformatical and astronomical aspects of Cracows prehistorical mounds and mound Krak in Krakuszowice
Autorzy:: Góral, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/262289.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:: archeoastronomia
kopce prehistoryczne Krakowa
wschód Księżyca
wschód Słońca
archeoastronomy
Cracow's prehistorical mounds
moonrise
sunrise
Opis:: W artykule podaje się argumenty uzasadniające tezę, że położenie kopców: Krakusa, Wandy i Kraka nie jest przypadkowe, lecz jest ściśle związane z wyróżnionym kierunkiem wschodu (zachodu) Księżyca oraz Słońca. Linia określona przez kopiec Wandy i kopiec Kraka wyznacza maksymalny południowy azymut wschodu Księżyca, zaś zwrot przeciwny tej linii wyznacza maksymalny północny azymut zachodu Księżyca. Ponadto linia ta jest równoległa do linii przechodzącej przez środek Wzgórza Wawelskiego i kopiec Krakusa. Zaś linia wyznaczona przez kopiec Krakusa i kopiec Wandy wyznacza dwie daty wschodu Słońca i dwie daty jego zachodu. Podobne daty określone są przez wschody i zachody Słońca na linii wyznaczonej przez kopce Krakusa i Kraka. Daty te dzielą rok na cztery - w przybliżeniu - równe części. Wypadają one w połowie okresu między przesileniami i momentami równonocy i są zgodne z datami świąt celtyckich.
The arguments that positions of the mounds: Krakus, Wanda and Krak are not random, but are strictly connected with particular directions of moonrise (moonset) and sunrise (sunset) are presented. The line determined by mound Wanda and mound Krak point out major standstill southern moonrise, and opposite direction gives major standstill northern moonset. Moreover, that line is parallel to the line Wawel Hill - mound Krakus. It also has been proved that direction given by mounds Krakus and Wanda (and also Krakus and Krak) determine two dates of sunrise and two dates of sunset. The above dates divide the year into four parts. That four days of the year are roughly midway between the solstices and equinoxes and they are strictly connected with Celtic holidays.
Źródło:: Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2006, 12, 2/1; 209-220
1234-6608
Pojawia się w:: Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Wschód słońca w kontekście dyskusji o niedosłowności znaczeń w metaforze i metonimii
Autorzy:: Łozowski, Przemysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34670888.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: symbolization
literal-vs.-nonliteral
metaphor
metonymy
cognitive ethnolinguistics
wschód słońca ‘sunrise’
symbolizacja
(nie)dosłowność
metafora
metonimia
etnolingwistyka kognitywna
wyrażenie wschód słońca
Opis:: The article relates to the problem of the literal-versus-nonliteral nature of the symbolization processes, such as metaphor and metonymy. It is assumed that both are an expression of people’s tendency to symbolize what is more complex and distant for human experience by what is simpler and closer. A selective analysis of the data collected in SSiSL (1996) in relation to the entry wschód słońca ‘sunrise’ reveals a number of methodological issues: (i) metaphor and metonymy differ not only in the number (one or two) of cognitive domains involved in the process of symbolization, but also whether the expression refers to be the beginning or the end of this process (Part 2); (ii) the relationship between space, movement and color may have a metaphorical and metonymic orientation, which probably relativizes the relationships also between other cognitive domains (Part 3); (iii) the folk worldview shows that expressions considered literal today (such as wschód słońca ‘sunrise’) are, in the perspective of their semantic development, symbolic expressions and as such contain fixed valuations of previous generations and their judgments about the world (Part 4). It is postulated that Langacker's (1999) distinction between actuality and virtuality should be adopted in order to avoid some of the above problems and dilemmas (Part 5).
W artykule przedstawiono problem niedosłowności w kontekście kognitywnie inspirowanych rozważań nad metaforą i metonimią. Przyjęto, że jedna i druga jest wyrazem skłonności człowieka do symbolizowania tego, co jest bardziej złożone i odległe dla ludzkiego doświadczenia przez to, co jest prostsze i bliższe. Selektywna analiza danych zgromadzonych w SSiSL (1996) w odniesieniu do hasła „wschód słońca” obnażyła szereg problemów metodologicznych: (i) metaforę i metonimię różni nie tylko liczba (jedna lub dwie) domen poznawczych zaangażowanych w procesie symbolizacji, ale także to, czy dane wyrażenie ma być początkiem, czy końcem tego procesu (część 2); (ii) relacja między przestrzenią, ruchem i kolorem może mieć nachylenie metaforyczne i metonimiczne, co zapewne relatywizuje związki także między innymi domenami (część 3); (iii) ludowa wizja świata pokazuje, że wyrażenia uznane dzisiaj za dosłowne (np. wschód słońca) są w perspektywie ich rozwoju znaczeniowego wyrażeniami symbolicznymi i jako takie zawierają utrwalone wartościowanie poprzednich pokoleń i ich sądy o świecie (część 4). Postuluje się zaadoptowanie rozróżnienia dokonanego przez Ronalda Langacker (1999) na aktualność i wirtualność w celu uniknięcia niektórych z powyższych dylematów (część 5).
Źródło:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 169-184
0860-8032
Pojawia się w:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki