Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "subject of science" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Многоаспектная интерпретация фраземы в монографии Н. Алефиренко "Теоретичні питання фразеології": к юбилею ученого
Multi-Aspect Interpretation of the Phraseme in Nikolaĭ Alefirenko’s Monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï: On the Occasion of His Jubilee
Wieloaspektowe rozumienie frazemu w monografii Nikołaja Alefirenki Теоретичні питання фразеології. Z okazji jubileuszu badacza
Autorzy:
Космеда, Татьяна
Ковтун, Оксана
Осипова, Татьяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697127.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
intertextuality
Nikolaĭ Alefirenko
philosophy of language
the subject of science
the concept of the phraseme
Opis:
This article is dedicated to the renowned Russian and Ukrainian linguist Nikolaĭ Alefirenko on the occasion of his 75th birthday. The paper considers his approach to the study of the phraseme presented in his monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï [Theoretical Issues of Phraseology] (1987), which includes a multi-dimensional and comprehensive description of this concept through the prism of his philosophy of language, and which is based on the material of the Ukrainian language from the early Soviet period of his scholarly activity. The article draws attention to the intertextual dimension of Alefirenko’s monograph, noting his knowledge of tradition and heritage of classical linguistics on the one hand, and novel approaches in the modern study of language on the other, coupled with a careful selection of illustrative material from a large body of phraseological dictionaries as well as literary works and journalistic texts. The phraseme is approached as a multifaceted phenomenon, and it is captured using a system of definitions clarifying its features and types. It is analysed in the context of the philosophy of language – through the prism of semantics, syntactics and pragmatics. The author’s scientific thinking is characterised by the ability to see this issue in all linguistic dimensions. As interpreted by Afirenko, the phraseme is (1) “a symbol of the life of a language”, (2) a structural unit of the language system, (3) a component of the linguistic (phraseological) picture of the world (4) with peculiar epistemological roots, (5) an active component of the communication process, (6) reflecting the philosophy and logic of the language and (7) demonstrating a kind of connection with units of all its levels; (8) “a unit of the highest language level”; (9) “one of the means of human self-expression”. In Afirenko’s model, the phraseme is a complex unit which is unique in nature, and his understanding fully corresponds to the modern linguistic paradigm. Although his study was written 35 years ago, it is certainly still novel today.
Artykuł jest dedykowany wybitnemu rosyjskiemu i ukraińskiemu językoznawcy Nikołajowi Alefirence z okazji jego 75. urodzin. Dotyczy rozważań nad pojęciem frazemu, przedstawionych przez badacza w monografii Теоретичні питання фразеології [Zagadnienia teoretyczne frazeologii] (1987). Praca ta zawiera kompleksową i wielostronną analizę frazemu w kontekście filozofii języka wyznawanej przez autora, opartą na materiale języka ukraińskiego z wczesnego radzieckiego okresu działalności naukowej lingwisty. W artykule zwrócono uwagę na intertekstualne ujęcie zagadnienia. Odnotowano erudycyjność autora zarówno w kontekście tradycji, spuścizny językoznawstwa klasycznego, jak też nowatorskich poglądów we współczesnej lingwistyce, podpartych analizą dużej liczby słowników frazeologicznych, utworów literatury pięknej i publicystyki. Frazem jest traktowany jako zjawisko wieloaspektowe, definiowane za pomocą  systemu określeń doprecyzowujących jego cechy i typy. Analizowany jest przez pryzmat semantyki, syntaktyki i pragmatyki. Rozumienie frazemu cechuje językoznawcza wieloaspektowość. Alefirenko uznaje go za (1) „symbol życia języka”, (2) strukturalną jednostkę systemu języka, (3) komponent językowego (frazeologicznego) obrazu świata, (4) element mający swoiste korzenie epistemologiczne, (5) aktywny składnik procesu komunikacyjnego, (6) komponent odzwierciedlający filozofię i logikę języka, (7) element związany z innymi jednostkami języka, na wszystkich jego poziomach, (8) „jednostkę najwyższego poziomu języka”, (9) „jeden ze sposobów wyrażania siebie przez człowieka”. Jest jednostką kompleksową i niepowtarzalną, której rozumienie odpowiada współczesnemu lingwistycznemu paradygmatowi naukowemu. Monografia powstała 35 lat temu, ale do dziś niewątpliwie pozostaje pracą nowatorską.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefana Amsterdamskiego pojęcie ideału wiedzy naukowej: w stronę nowej koncepcji podmiotu nauki
Stefan Amsterdamski’s Conception of Ideal of Scientific Knowledge: Towards a New Conception of the Subject of Science
Autorzy:
Michalska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343872.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
ideały nauki
racjonalność naukowa
historia nauki
Stefan Amsterdamski
podmiot nauki
ideals of science
scientific rationality
history of science
subject of science
Opis:
Koncepcja ideałów nauki była wkładem Stefana Amsterdamskiego do sporu na temat racjonalności naukowej. Przyjmując, iż metoda naukowa nie jest zjawiskiem ponadhistorycznym i że towarzyszą jej silne presupozycje normatywne, Amsterdamski staje po stronie Kuhna w jego dyskusji z Popperem oraz jego kontynuatorami i poplecznikami. W istotnym sensie Amsterdamski jest jednak Popperystą, jego intencją jest bowiem rozszerzenie zasięgu krytycznej dyskusji poprzez odniesienie analiz krytycznych do czegoś, co określa on nowożytnym ideałem nauki. Prace Amsterdamskiego, zwłaszcza omawiana w artykule monografia Między historią a metodą, są jednocześnie próbą zabezpieczenia statusu filozofii nauki jako instancji normatywnej w stosunku do ideałów nauki. Artykuł stanowi rekonstrukcję koncepcji Amsterdamskiego i zawiera analizę krytyczną relacji między celami, jakie Amsterdamski sobie stawiał, oraz metodami ich realizacji. Wskazuję na elementy, które wydają mi się w koncepcji ideałów nauki najbardziej problematyczne, sugerując alternatywne sformułowania podnoszonych przez Amsterdamskiego problemów. Wykazuję, iż koncepcja Amsterdamskiego upoważnia do podjęcia próby opracowania nowej koncepcji podmiotu nauki, która to koncepcja mogłaby dostarczyć odpowiednich wskazówek do krytyki nowożytnego ideału nauki.
The conception of ideals of science was Stefan Amsterdamski’s contribution to the dispute about scientific rationality. In assuming that scientific method is not an ahistorical phenomenon, and comes with rather strong normative pressupositions, Amsterdamski sides with Thomas Kuhn in his debate with Karl Popper and the latter’s followers and supporters. Essentially, however, Amsterdamski is a Popperian; he is intent on enlarging the scope of critical analysis by applying it to what he calls the modern ideal of science. His works, especially the monograph Pomiędzy historią a metodą [Between History and Method] are an attempt to safeguard the status of philosophy of science a normative instance with respect to ideals of science. In the paper I offer a reconstruction of Amsterdamski’s conception as well as scrutinize the relationship between his expressed philosophic goals and methods he employed in order to attain these goals. I indicate what I find most problematic in the concept of ideal of science and suggest an alternative view on the problems as raised by Amsterdamski. I argue that Amsterdamski’s work warrants an attempt at the formulation of a new conception of subject of science which would provide guidelines for a proper critique of modern science.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 251-274
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kierunku dojrzałości metodologicznej badań naukoznawczych
Towards methodological maturity of science of science research
Autorzy:
Kawalec, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577308.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
przedmiot naukoznawstwa
metodologia naukoznawstwa
F. Znaniecki
Ekonomizacja nauki
the subject matter of science research
methodology of science of science
economization of science
Opis:
Artykuł rekonstruuje zasadniczą linię argumentacyjną F. Znanieckiego w określeniu przedmiotu badań naukoznawczych oraz wynikającej z niej ich charakterystyki metodologicznej. Ta analiza może zostać wykorzystana zarówno w tworzeniu argumentu przeciw redukcyjnej koncepcji wartości ekonomicznej wiedzy naukowej, jak i wskazania pozytywnych przykładów współczesnych badań naukoznawczych, które spełniają postulaty Znanieckiego.
The paper reconstructs the argumentative line of F. Znaniecki determining the subject matter of science of science research and its consequent methodological characteristics. This analysis can be used both in supporting the argument against the reductive conception of economic value of scientifi c knowledge, as well as to select positive examples of contemporary science of science research that meet Znaniecki’s demands.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 1(207); 33-44
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie skarbowości w myśli Adama Krzyżanowskiego
Revenue Management in Adam Krzyżanowski Thought
Autorzy:
Sobota, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20874787.pdf
Data publikacji:
2020-01-09
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Zarządzania i Finansów
Tematy:
science of revenue management
public finance
political economy
economics
revenue management policy
subject of the science of revenue management
public sector
private sector
fiscal policy
expenditure
revenue
budget
nauka skarbowości
finanse publiczne
ekonomia polityczna
ekonomika
polityka skarbowa
przedmiot nauki skarbowości
gospodarstwo publiczne
gospodarstwo prywatne
polityka fiskalna
wydatki
dochody
budżet
Opis:
Celem artykułu jest omówienie pojęcia skarbowości w myśli Adama Krzyżanowskiego. W opracowaniu zaprezentowano jego poglądy odnośnie do takich zagadnień, jak: relacje między skarbowością a ekonomią, pojęcie skarbowości, przedmiot oraz zakres nauki skarbowości, a także zagadnienia gospodarstwa prywatnego i gospodarstwa państwowego. Zapatrywania A. Krzyżanowskiego na te zagadnienia zostały porównane z poglądami innych polskich ekonomistów, w celu uzyskania szerszej perspektywy. Przedstawione powyżej kwestie stanowią wstęp do zrozumienia poglądów autora w zakresie finansów publicznych oraz ekonomii. Problematyka teorii finansów publicznych ma kluczowy wpływ na praktyczną umiejętność posługi-wania się finansami publicznymi. W związku z tym oraz ze względów naukowych i pedagogicznych badania systemów skarbowych powinny zajmować istotne miejsce w myśli ekonomicznej.
The paper aims to discuss the notion of revenue management in Adam Krzyżanowski thought. The paper makes an overview of his views on issues such as: the relationship between revenue management and economics, the notion of revenue management, the subject and scope of the science of revenue management, as well as the issues relating to the private and public sector. To get a broader perspective, A. Krzyżanowski's views on these issues are compared with the views of other Polish economists. The above listed aspects should be seen as an introduction that helps in understanding author's view on public finance and economics. The theory of public finance is crucial for how public finance is used in practice. Having that in mind, as well as for scientific and educational reasons, studies on revenue management systems should remain at the centre of economic thought.
Źródło:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów; 2019, 176; 63-84
1234-8872
2657-5620
Pojawia się w:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Didaktika informatiky v príprave budúcich učiteľov informatiky a informačnej výchovy
Didactics of computer science in informatics and information technologies education teacher training
Autorzy:
STOFFOVÁ, Veronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/456718.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
informatika
didaktika
didaktika informatiky
odborové didaktiky
predmetové didaktiky
informatics
computing
didactic of computer science
teaching of specific subject areas
subject didactics
Opis:
Cieľom štúdie je definovať didaktiku informatiky ako odborovú didaktiku a didaktiku programovania ako predmetovú didaktiku v príprave učiteľov informatiky.
The aim of the study is to define theme thodology of informatics as a union didactics and the methodology of programming as a subject didactics in informatics teacher training for elementary and secondary schools.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2016, 7, 1; 230-242
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkie wyzwania i złożone problemy jako główny przedmiot zainteresowania naukoznawcy
Grand challenges and wicked problems as the main subject of the science of science
Autorzy:
Wodzisz, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577532.pdf
Data publikacji:
2017-07
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
przedmiot
naukoznawstwo
wartość epistemiczna
wielkie wyzwania
złożone problemy
subject
science of science
epistemic value
grand challenges
wicked problem
Opis:
Traktując defi nicje naukoznawstwa jako punkt wyjścia dążę w artykule do jasnego określenia przedmiotu naukoznawstwa – głównie w aspekcie formalnym. Na podstawie prac zarówno klasyków naukoznawstwa w Polsce, jak i współczesnych badaczy zajmujących się tą dziedziną można stwierdzić, że została zatracona wartość epistemiczna naukoznawstwa przejawiająca się ekonomizacją nauki. W mojej pracy pokazuję, że prowadzi to do tego, że „naturalny” przedmiot naukoznawstwa, jakim są wielkie wyzwania (grand challenges) oraz złożone problemy (wicked problems) przestaje nim być.
With a definition of the science of science as a starting point I aim at clear specification of the science of science’s subject – mainly in formal aspect. Based on the works of the science of science’s classics from Poland, but also on the works of contemporary researchers it can be argued that the epistemic value of the science of science has been lost and it is visible due to economization of science. In this paper I show that as a consequence of the former the “natural” subject of the science of science which consists of grand challenges and wicked problems ceases its substance.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2017, 53, 2(212); 233-242
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Użyteczność określania metody w kanonistyce
Usefulness of determining a method in the science of canon law
Autorzy:
GAŁKOWSKI, TOMASZ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/661359.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
natura nauki
przedmiot
cel
metoda
prawo kanoniczne
zjawisko prawne
nature of science
subject
purpose
method
canon law
legal phenomenon
Opis:
The article poses the question concerning the usefulness of determining a method used in research on canon law, whose perspective is not unambiguous. The author points out that in the discussion about the method one does not always distinguish ontological issues (what the canon law is) and epistemological ones (how to study it) from the problem of legal phenomena, that is  truths and occurrences connected with the existence and effects of law.  It allows to select a study method of legal phenomena which depends on the research purpose and the properties of the object (aspect), which in canon law must take into consideration its theological perspective.
W artykule zostało postawione pytanie dotyczące użyteczności określania metody wykorzystywanej w badaniach nad prawem kanonicznym, której ujęcie nie jest jednoznaczne. Autor zwraca uwagę, że w dyskusji o metodzie nie zawsze odróżnia się problematykę ontologiczną (co to jest prawo kanoniczne) i epistemologiczną (jak je badać) od kwestii zjawisk prawnych czyli stanów rzeczy i zdarzeń związanych z istnieniem i działaniem prawa. Pozwala to na wybór metody badawczej zjawisk prawnych, która uzależniona jest od celu badawczego i właściwości przedmiotu (aspektu), które w prawie kanonicznym muszą dostrzegać jego perspektywę teologiczną.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2017, 60, 1; 3-21
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maryjny wzorzec teologii
Autorzy:
Smentek, Izabella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158271.pdf
Data publikacji:
2022-11-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Mother of God
theology
subject of theology
science
John Paul II
Benedict XVI
Matka Najświętsza
teologia
przedmiot teologii
nauka
Jan Paweł II
Benedykt XVI
Opis:
Artykuł podejmuje kwestię, w jaki sposób pytania formułowane przez Matkę Najświętszą i to, co wiemy o Jej refleksji nad Objawieniem, mogą posłużyć jako wzorzec teologii, a jednocześnie wzorzec relacji tej refleksji wobec innych nauk. Brane są pod uwagę dokumenty Magisterium, wypowiedzi papieży, a także opinie wybitnych współczesnych filozofów i teologów. Przedmiot teologii determinuje jej specyfikę, punkt wyjścia i metody. Również kryteria przez nią stosowane uwzględniają uniwersalne zasady pracy rozumu, ale, w odróżnieniu od innych nauk, są zakorzenione w środowisku eklezjalnym, bez którego nie byłoby teologii. Również cel teologii wyróżnia ją i nadaje w jej przypadku szczególne znaczenie pragmatyzmowi i pożyteczności.
This paper takes into account questions formulated by the Holy Mother. Her thought and consideration on the revealed word serves as pattern of theological thinking and key to understanding of the relationship between theology and other sciences. This study is based on the Church’s magisterial documents, papal teaching, as well as theological and philosophical statements. The matter of theology determines its principles, start point and methods. Its criteria consider the universal requirements of reason but, unlike in other sciences, are deeply and indispensably enrooted in ecclesial community. The purpose also distinguishes theology in the scientific world and confers particular meaning concerning its pragmatism, benefits and importance.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2022, 17; 113-134
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja kapitalizmu akademickiego Richarda Müncha. Rekonstrukcja i filozoficzny komentarz
Richard Münch’s theory of academic capitalism. An attempt of reconstruction and a philosophical commentary
Autorzy:
Czerniak, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41220838.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
kapitalizm akademicki
uniwersytet audytowy
uniwersytet jako przedsiębiorstwo
potlacz
wymiana darów
prestiż
tożsamość podmiotu
antropologia nauki
academic capitalism
audit university
entrepreneurial university
potlach
gift exchanging
prestige
identity of the subject
anthropology of science
Opis:
Autor rekonstruuje w tekście główne wątki koncepcji kapitalizmu akademickiego Richarda Müncha. Odwołując się do takich kategorii jak „uniwersytet audytowy” czy „uniwersytet jako przedsiębiorstwo” niemiecki socjolog przeciwstawia w krytycznym duchu aktualny model zarządzania nauką dawnemu nowożytnemu modelowi pracy badawczej pojmowanej jako „wymiana darów”. W sensie socjo-psychologicznym mamy tu do czynienia ze strukturą komunikacji społecznej, której rodowód sięga takich instytucji społecznych jak potlacz u indiańskich plemion Północnej Ameryki opisywany przez Marcela Maussa. Münch pokazuje podobieństwa pomiędzy tym archaicznym i współczesnym, odnoszącym się do psychospołecznych fundamentów praxis naukowej, modelem wymiany darów i na tym tle rozwija szczegółowo swą koncepcję kapitalizmu naukowego. Konkluzję tych rozważań stanowi krytyczna teza, że nauka posiada własną, niezbywalną autonomię aksjologiczną i wymiar antropologiczny, które ulegają degeneracji w toku kapitalistycznej „kolonizacji” nauki przez systemy władzy państwowej i pieniądza (Münch odwołuje się tu do filozoficznej argumentacji Jürgena Habermasa). Tekst zawiera także liczne refleksje autora poszerzające filozoficzny horyzont analiz Müncha.
The author reviews the main elements of Richard Münch’s academic capitalism theory. By introducing categories like “audit university” or “entrepreneurial university,” the German sociologist critically sets the present academic management model against the earlier, modern-era conception of academic research as an “exchange of gifts.” In the sociological and psychological sense, the latter is a social communication structure rooted in traditional social lore, for instance the potlatch ceremonies celebrated by some North-American Indian tribes which Marcel Mauss described. Münch shows the similarities between that old “gift exchanging” model and the contemporary one with its focus on the psychosocial fundamentals of scientific praxis, and from this gradually derives the academic capitalism conception. His conclusion is the critical claim that science possesses its own, inalienable axiological autonomy and anthropological dimension, which degenerate in result of capitalism’s “colonisation” of science by means of state authority and money (here Münch refers to Jürgen Habermas’s philosophical argumentation). The author also offers many of his own reflections on the problem, which allows Münch’s analyses to be viewed in a somewhat broader context.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2019, 7, 2; 227-246
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyka poznania w marburskiej szkole neokantyzmu: Hermanna Cohena ujęcie platońskiego idealizmu w perspektywie kantowskiej logiki transcendentalnej
Criticism of cognition at the Marburg school of neo-Kantism: Hermann Cohen’s approach to Platonic idealism in the perspective of Kant’s transcendental logic
Autorzy:
Musioł, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074600.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
idealism
apriorism
criticism of the knowing subject
transcendental logic
mathematics
sichere Hypothesis
science facts
Plato – Cohen
idealizm
aprioryzm
krytycyzm poznającego podmiotu
logika transcendentalna
matematyka
fakty nauki
Platon – Cohen
Opis:
Artykuł jest próbą scharakteryzowania platońskiego idealizmu według wykładni Hermanna Cohena – filozofa w Polsce niemal zapomnianego; założyciela, a zarazem czołowego, obok Paula Natorpa i Władysława Tatarkiewicza, przedstawiciela marburskiej szkoły neokantyzmu. Tok analiz obejmuje cohenowskie tezy postawione przez filozofa w epistemologicznej pracy Platons Ideenlehre und die Mathematik. Postulaty, do których odwołuje się Cohen wiążą refleksję nad klasycznym idealizmem oraz statusem platońskiej idei z refleksją logiczno-matematyczną i zagadnieniem sichere Hypothesis jako hipotezy pewnej – hipotezy o statusie aksjomatu. W następstwie badań okazuje się, że określenie roli matematyki: arytmetyki i geometrii, staje się nieodzowne w zrozumieniu idealizmu zarówno starożytnego Platona, jak również nowożytnego Kanta. Obaj, Platon i Kant, akcentują znaczenie apriorycznej myśli, logiki czystego myślenia, logicznego rozumowania, poznawczej władzy intelektu, nauki oraz krytycyzmu jako drogi poznawczego, a zarazem kształtującego charakter, postępowania podmiotu poznającego. Przeprowadzony w artykule wywód, zakorzeniony w historyczno-filozoficznych analizach problemu, w podsumowaniu jest także próbą określenia znaczenia platońsko-neokantowskiego idealizmu dla współczesnych zagadnień naukowo-filozoficznych.
The article is an attempt to characterize Platonic idealism as interpreted by Her mann Cohen – founder and the same time a leading representative of Marburg school of Neo-Kantism. The course of analysis includes Cohen’s theses put forward in the epistemological work PlatonsIdeenlehre und die Mathematik. The postulates to which Cohen refers connect the reflection on classical idealism and the status of the Platonic idea with logical-mathematical reflection and the problem of sichere Hy pothesis as a certain hypothesis. Defining the role of mathematics: arithmetic and geometry, becomes indispensable in understanding the idealism of both Plato and Kant. Both emphasize the importance of thought, logic of pure thinking, criticism as a path and character-shaping. The argumentation presented in the article, rooted in the historical and philo sophical analyzes of the problem, in the summary is also an attempt to define the meaning of Platonic and Neo-Kantian idealism for contemporary scientific and philosophical issuesThe article is an attempt to characterize Platonic idealism as interpreted by Hermann Cohen – founder and the same time a leading representative of Marburg school of neo-Kantism. The course of analysis includes Cohen’s theses put forward in the epistemological work Platons Ideenlehre und die Mathematik. The postulates to which Cohen refers connect the reflection on classical idealism and the status of the Platonic idea with logical-mathematical reflection and the problem of sichere Hypothesis as a certain hypothesis. Defining the role of mathematics: arithmetic and geometry, becomes indispensable in understanding the idealism of both Plato and Kant. Both emphasize the importance of thought, logic of pure thinking, criticism as a path and character-shaping. The argumentation presented in the article, rooted in the historical and philosophical analyzes of the problem, in the summary is also an attempt to define the meaning of Platonic and Neo-Kantian idealism for contemporary scientific and philosophical issues.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2022, 57; 5-23
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leszek Kołakowski – nieznany konstruktywista
Leszek Kołakowski – An Unknown Constructivist
Autorzy:
Chałubiński, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343098.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Leszek Kołakowski
Richard Rorty
konstruktywizm
czynna rola podmiotu w poznaniu
Warszawska Szkoła Historii Idei
socjologia wiedzy
rewizjonizm
constructivism
active role of the cognitive subject
The Warsaw School of History of Ideas
anti-fundamentalist philosophy of science
sociology of knowledge
revisionism
Opis:
Artykuł prezentuje filozofię Leszka Kołakowskiego nie tylko na tle konstruktywistycznych nurtów w epistemologii (m.in. neopragmatyzmu Richarda Rorty’ego i metodologicznego anarchizmu), lecz również w kontekście rewizjonizmu marksistowskiego (m.in. Stanisława Brzozowskiego, Antonio Gramsciego i György Lukácsa). Wspólny teoretyczny mianownik stanowią dla nich te rodzaje teorii poznania, które akcentują czynną rolę podmiotu w poznaniu. Cechuje je też zazwyczaj sceptycyzm i agnostycyzm. Artykuł ten pokazuje także ideologiczno-polityczne implikacje filozoficznych badań Kołakowskiego w okresie istnienia Warszawskiej Szkoły Historii Idei w latach 1955–1968.
The paper presents Leszek Kołakowski’s philosophy by comparing it not only with different constructivist threads in epistemology (among others, Richard Rorty’s neopragmatism and methodological anarchism), but also with Marxist revisionism (Stanisław Brzozowski, Antonio Gramsci, György Lukács). The epistemologies emphasizing an active role of the subject in cognition are here taken into account. Their common attribute is frequently scepticism and agnosticism. The paper also shows some ideological-political implications of Kołakowski’s research in the period of the Warsaw School of History of Ideas in 1955–1968.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2016, 4; 231-240
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawy rodziny: podstawowe elementy dyskusji nad bioetyką jako nauką
Family Matters: the Basic Elements of the Discussion on Bioethics as a Science
Autorzy:
Biały, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/448514.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
bioethics and the family
the discussion of bioethics as a science
the material and formal subject of bioethics
the future of bioethics
bioetyka a rodzina
dyskusja nad bioetyką jako nauką
przedmiot materialny i formalny bioetyki
przyszłość bioetyki
Opis:
The author of this article considers the debate on bioethics in order to show the specific context and meaning of the dispute. As a result, he came to the conclusion that, in fact, it is first of all a dispute on the human being as human being (how to protect his/her interests), and then on the family as family and its role in today’s pluralistic society. A further conclusion: this dispute is very deep, it is taking place in the aspect of the very definition of bioethics, its formal and material subject matter, and also in the context of the importance of the themes addressed, namely the hierarchical system of the analyzed content. This ongoing discussion (without final solutions) has its negative impact on the quality of social life (and vice versa).
Wychodząc z faktu konstatacji, że rodzina i małżeństwo, człowiek i osoba ludzka, to pojęcia, które są dzisiaj poddawane wielu manipulacjom, gdzie pośród wielu czynników sprawczych na pierwszy plan wysuwa się filozofia (gender), prawo (cywilne), medycyna (transplantologiczna) itp., autor postawił sobie zadanie opisania podstawowych elementów trwającej dyskusji w bioetyce. Zastanawiając się nad kondycją niniejszych rzeczywistości (np. jak pomóc rodzinie), zauważył, iż (w tym kontekście) należy spojrzeć na dyskusję trwającą w bioetyce nad jej strukturą naukową (tzn. nad jej naukowością). Ona to bowiem ustalając, czy też weryfikując normatywność różnych ingerencji w tkankę społeczną, stanowić może bardzo ważny zwornik wsparcia podstawowych pryncypiów społecznych, a już szczególnie w zakresie wspomnianych obszarów. Pojęcie rodziny, człowieka, osoby ludzkiej itp., podlegają bowiem istotnym przemianom, często na wzór przemian dokonujących się w całym społeczeństwie. Ważnym, tak więc, antropologicznym (normatywnym) pytaniem jest, czy idzie to wszystko w dobrym kierunku? Tj. bezpiecznym dla „genetycznej” i duchowej tożsamości narodów (europejskich). Analizując dyskusję dokonującą się w bioetyce nad bioetyką (metabioetyczną), autor zapragnął ukazać szczególny kontekst jak i cel (sens) toczącego się sporu. I stwierdził ostatecznie, iż chodzi w istocie o spór nad człowiekiem jako człowiekiem (jak zabezpieczyć jego autentyczne dobro), a w dalszej kolejności o spór nad rodziną jako rodziną. I że spór ten jest bardzo głęboki. Przebiega bowiem w aspekcie samej definicji bioetyki, jej przedmiotu formalnego i materialnego, ale także w kontekście ważności podejmowanych tematów, czyli hierarchicznego układu analizowanych treść. Ma to swoje negatywne przełożenie na jakość życia społecznego (religijnego) i vice versa.
Źródło:
Studia nad Rodziną; 2015, 37; 7-25
1429-2416
Pojawia się w:
Studia nad Rodziną
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies