Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "subiektywność" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Doświadczenie wewnętrzne a badanie procesów poznawczych. Psychologia w wybranych programach filozoficznych na początku XX wieku
Autorzy:
Alechnowicz-Skrzypek, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706064.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
doświadczenie wewnętrzne
subiektywność
myślenie
teoria poznania
psychologia
Opis:
Doświadczenie wewnętrzne - akty psychiczne i ich treści - stanowiło na początku XX wieku przedmiot zainteresowań zarówno filozofów, jak i psychologów. Wiązało się to ze wzrostem znaczenia psychologii i z możliwościami, jakie dawały metody badawcze rozwijane na gruncie tej dyscypliny naukowej. Kazimierzowi Twardowskiemu i Richardowi Hönigswaldowi doświadczenie wewnętrzne dostarczało materiału do badań teoriopoznawczych. W swoich programach filozoficznych stosowali oni z powodzeniem metody psychologiczne: Twardowski - spostrzeżenie bezpośrednie, Hönigswald - eksperyment psychologiczno-myślowy. Powiązanie teorii poznania z psychologią doprowadziło Twardowskiego i Hönigswalda do ciekawych ustaleń dotyczących zasad życia psychicznego.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 521-532
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вобраз “іншага” ў беларускай літаратуры XVI–XVIII стагоддзяў
Image of the Other in Belarusian literature of the 16th–18th centuries
Wizerunek „innego” w literaturze białoruskiej XVI–XVIII wieku
Autorzy:
Brazgunou, Alaxandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520985.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
author
Baroque
Belarusian literature
image of the “otherness”
Renaissance
subjectivity
autor
Barok
literatura białoruska
obraz innego
Renesans
subiektywność
аўтар
Барока
беларуская літаратура
вобраз іншага
Рэнесанс
суб’ектыўнасць
Opis:
In the article, the features of the presentation of the image of the Other in the Belarusian literature of the Renaissance and Baroque epoch are considered based on the example of the most significant written monuments (Pilgrimage by M.K. Radziwiłł, diaries of S. Maskiewicz, E. Pielgrzymowski, T. Billewicz, J. Charkiewicz). It has been established that the medieval understanding of otherness, determined by Christian dogma, in the literature of the 16th – 18th centuries is gradually being replaced by subjective perception, which means that the opinion of a particular person, and not of a collective, becomes important. This testifies to the growth of the author’s principle and the destruction of the poetics of the literature of reflective traditionalism.
W artykule, na przykładzie najważniejszych zabytków pisanych (Peregrynacja М.К. Radziwiłła, diariuszy S. Maskiewicza, E. Pielgrzymowskiego, T. Billewicza, J. Charkiewicza), przeanalizowano cechy prezentacji wizerunku „innego” w literaturze białoruskiej doby Renesansu i Baroku. Ustalono, że średniowieczne rozumienie odmienności, zdeterminowane przez dogmat cheścijański, w literaturze XVI–XVIII wieku jest stopniowo zastępowane subiektywnym postrzeganiem, co oznacza, że decydujące znaczenie ma opinia konkretnej osoby, a nie zbiorowości. Wskazuje to na rosnącą rolę zasady autorskiej i zburzenie poetyki literatury tradycjonalizmu refleksyjnego.
У артыкуле на прыкладзе найбольш значных помнікаў пісьменства (Пэрэгрынацыя М.К. Радзівіла, дыярыушы С. Маскевіча, Г. Пельгрымоўскага, Т. Білевіча, Ю. Харкевіча) разгледжаны асаблівасці прэзентацыі вобраза “іншага” ў беларускай літаратуры Адраджэння і Барока. Вызначана, што сярэднявечнае, дэтэрмінаванае хрысціянскай дагматыкай разуменне іншасці ў літаратуры XVI–XVIII стст. паступова змяняецца суб’ектыўным успрыняццем, г. зн., вырашальнае значэнне набывае меркаванне канкрэтнага чалавека, а не калектыву. Гэта сведчыць пра ўзрастанне аўтарскага пачатку і разбурэнне паэтыкі літаратуры рэфлексійнага традыцыяналізму.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2022, 22; 185-199
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Subjectivity and objectivity in post-conciliar views on morality
Autorzy:
Czekalski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431076.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
subjectivity
objectivity
John Paul II
autonomy
subiektywność
obiektywność
Jan Paweł II
autonomia
Opis:
The purpose of this article is to draw attention to the differences in the perception of subjectivity and objectivity in the two perspectives of Catholic ethics dominant after the Second Vatican Council. Both ethical currents, i.e. autonomous ethics (Autonome Moral) and the ethics of faith (Glaubensethik) developed during the intensive theological study period around the time of the Council. The representatives of both currents interpreted some of the Council’s concepts quite differently, which also led to different results. The concept of subjectivity is closely associated with the understanding of the role and importance of conscience, while the concept of objectivity with the theory of normativity. Many eminent theologians and philosophers took part in the discussion around these fundamental issues for moral theology, among others: A. Auer, J. Ratzinger, Hans Urs von Balthasar, B. Stoecke, J. Fuchs, B. Häring, D. Mieth and others. There was also the voice of the pope at the time, St. John Paul II, who in the enc. "Veritatis splendor" outlined a framework for the further development of moral theology, critically referring to some contemporary ethical projects.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 3; 83-97
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O obiektywności prawdy i jej podstawach ontycznych
On Objectivity of Truth and Its Ontic Foundations
Autorzy:
Dębowski, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577591.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Ingarden
obiektywność w sensie ontycznym
subiektywność w sensie ontycznym
transcendencja strukturalna
prawda
fałsz
klasyczna teoria prawdy
zdanie w sensie logicznym
sąd
ontic sense of objectivity
ontic sense of subjectivity
structural transcendence
truth
false
classic theory of truth
proposition
belief
Opis:
W artykule – dzięki zestawieniu głównych pojęć obiektywności w sensie ontycznym – odpowiadam na pytanie, co się składa na obiektywnie istniejącą rzeczywistość. Odwołując się do pojęcia transcendencji strukturalnej, wskazuję również, gdzie (i jak) przebiega granica między ontyczną obiektywnością a ontyczną subiektywnością. Na koniec, sięgając do pojęcia obiektywności w sensie epistemologicznym, próbuję wyklarować relację pomiędzy obiektywnością i subiektywnością z jednej strony, a prawdziwością i fałszywością z drugiej.
In the paper – thanks to the ontic sense of the objectivity concept – I answer the question what objectively existing reality consists of. Appealing to the concept of the structural transcendence, I indicate also where (and how) the boundary between the ontic objectivity and the ontic subjectivity runs. Finally, I try to clarify relations between objectivity and subjectivity as well as veracity and falseness.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 2(204); 111-124
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Personality and education in the Digital Age: an attempt at a hermeneutic rehabilitation of an old problematic
Autorzy:
Evangelos, Tsempelis,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892108.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
psychoanaliza
Schiller
Kant
Gadamer
Freud
Jung
religia
historia
subiektywność transcendentalna
rozróżnienie psychologiczne
epoka cyfrowa
Opis:
Wiele zostało już powiedziane o religijnych i filozoficznych wpływach obecnych w pracach twórców psychologii głębi. Zygmunt Freud i Carl Gustaw Jung mieli odrębne zapatrywania na religię, mimo to obydwaj usiłowali – za pomocą naukowego, psychoanalitycznego podejścia, które bierze w nawias to, co religijne – odpowiedzieć na cierpienie poszczególnej jednostki oraz zagubienie znaczenia w sekularyzowanym świecie. Celem tego eseju jest ulokowanie jednostkowego cierpienia w szerszej, historycznej strukturze późnej nowoczesności poprzez badanie różnych zagadnień – będących w całkowitej zależności od edukacji, osobowości, rozumu, znaczenia i celu – poruszanych w dziełach Schillera, Kanta, Gadamera, Loewitha, Freuda oraz Junga. W duchu tych analiz można stwierdzić, że indywidualne cierpienie mieści się dzisiaj wewnątrz szerszego nurtu subiektywizacji i deterioryzacji (deterritorialization) w historii idei, które doprowadziły do czegoś, co – zapożyczając się pojęciowo u Gadamera, który mówił o „odróżnieniu estetycznym” – nazywam odróżnieniem psychologicznym. Polega ono na retrospektywnym przywłaszczeniu fundamentów i odpowiedniej pozytywizacji źródeł transcendentalnych w zatomizowanej sferze psychologicznej wewnętrzności jednostki. Za pomocą tej ostatniej możemy być może zacząć rozumieć paradoks świata cyfrowej hiper-łączności, w której cały świat mamy „na kliknięcie myszki”, podczas gdy tracimy jego widok.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2015, 60(2 (236)); 245-265
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aksjologiczne źródła etyki u Osho
Axiological Sources of Ethics by Osho
Autorzy:
Hrechorowicz, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521743.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
etyka
moralność
wolność
odpowiedzialność
świadomość
wgląd
subiektywność
poznanie bezpośrednie
umysł
współzależność
samorealizacja
indywidualizm
Sartre
ethics
morality
freedom
responsibility
consciousness
insight, subjectivity
non-inferential knowledge
mind
interdependence
self-fulfillment
individualism
Opis:
W artykule autor dowodzi, że u podstaw etyki Osho leżą indywidualizm i subiektywizm. Wraz z autonomicznym podmiotem, to znaczy człowiekiem postrzeganym jako twórca wartości, stanowią one najważniejsze źródła moralności tej koncepcji. Ponadto kluczową rolę odgrywają tutaj pojęta w sposób bliski Sartre’owi wolność, a także odpowiedzialność, świadomość i samorealizacja.
The author of this article argues that individualism and subjectivism form the basis of Osho’s ethics. Along with the independent subject, the person perceived as the creator of values, they constitute the most important sources of morality in this conception. Furthermore, the key role is played here by freedom, close to the one understood by Sartre, as well as responsibility, awareness and self-fulfillment.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 253-271
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contradiction in the eyes of Gaston Milhaud
Sprzeczność w oczach Milhauda
Autorzy:
Jedynak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096063.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
contradiction
convention
G. Milhaud
objectivity
reality
subjectivity
konwencja
obiektywność
rzeczywistość
sprzeczność
subiektywność
Opis:
Gaston Milhaud rejects the principle of contradiction if it is conceived as an absolute and universal rule. He claims that it only holds in some narrowly defined circumstances. According to him, the greater is mental contribution to an act of cognition the more appropriate is the application of the principle of contradiction. My analysis of his views shows that he wanted to emphasize the differences between the objective reality and its mental or linguistic representations rather than undermine the logical principle of contradiction. Parallels can be noted between Milhaud’s views on contradiction and Leon Chwistek’s theory of the multiplicity of realities, as well as Kazimierz Ajdukiewicz’s concept of the cognitive role of language.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 107-122
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrażenia ocenne – próba klasyfikacji
Evaluative Expressions – an Attempt at a Classification
Autorzy:
Karczewska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561381.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
wyrażenia ocenne
predykaty smaku
bezbłędna niezgoda subiektywność
nieostrość
faultless disagreement
subjectivity
evaluativity
predicates of personal taste
vagueness
Opis:
W niniejszym artykule proponuję pewną klasyfikację wyrażeń ocennych. Uznaję, że podstawowym kryterium odróżnienia ich od wyrażeń deskryptywnych jest test bezbłędnej niezgody. Następnie omawiam kilka zjawisk, które mogłyby podawać w wątpliwość linię tego podziału: zależność kontekstową, nieostrość i używanie wyrażeń deskryptywnych do wyrażania sądów ocennych. Przytaczam propozycję Christophera Kennedy’ego (2016), zgodnie z którą przymiotniki stopniowalne mogą wyrażać dwa rodzaje subiektywności. Modyfikuję to stanowisko przez postulat wyróżnienia dodatkowego podrodzaju wyrażeń subiektywnych, które nie są ocenne (nazywam je doświadczeniowymi) i proponuję test językowy, który pozwala je identyfikować. W końcu sprawdzam, gdzie moja klasyfikacja umiejscawia predykat smaku „smaczny”. Sugeruję, że niesie on semantycznie zakodowaną pozytywną ocenę oraz warunek swojego użycia – tj. informację, że można go użyć do pozytywnego ocenienia smaku czegoś, co strukturalnie upodabnia go do terminów ocennych nietreściwych (ang. thin evaluative terms), nie mówi bowiem nic deskryptywnego.
In my paper, I propose a certain classification of evaluative expressions. I hypothesize that the basic criterion to distinguish between evaluative and descriptive terms is the faultless disagreement test. Next, I discuss a few kinds of phenomena which seem to render this distinction dubious: context-sensitivity, vagueness and using descriptive terms to express evaluative judgments. Further, I investigate Ch. Kennedy’s proposal (2016) according to which gradable adjectives can express two kinds of subjectivity (one being generated by vagueness and one stemming from evaluativity). I modify this account by postulating another sub-class of subjective adjectives (“experiential adjectives”) which are not subjective due to vagueness and which are not evaluative either as they do not necessarily encode any valence. I propose a linguistic test to identify these expressions. Finally, I check where my classification of adjectives places the predicate of personal taste “tasty”. I suggest that “tasty” is both evaluative and experiential and additionally, it carries a condition of its own use, that is the information that it can be used to positively assess the taste of something. This, I argue, makes it similar to thin evaluative terms as it carries no descriptive component at all.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2016, 30, 2; 129-153
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WIE KALT IST DIE RECHTSSPRACHE? – NEUTRALITÄTSPOSTULAT UND VERBALE EXPRESSIVITÄT IN GESETZESTEXTEN DES STRAFRECHTS. EIN DEUTSCH-POLNISCHER VERGLEICH
THE POSTULATE OF AFFECTIVE NEUTRALITY VS. VERBAL EXPRESSIVENESS IN THE LEGISLATIVE TEXTS ON GERMAN AND POLISH CRIMINAL LAW. A COMPARATIVE STUDY
POSTULAT NEUTRALNOŚCI A WERBALNA EKSPRESJA W JĘZYKU PRAWNYM I PRZEKŁADZIE TEKSTÓW PRAWNYCH Z ZAKRESU NIEMIECKIEGO I POLSKIEGO PRAWA KARNEGO. STUDIUM PORÓWNAWCZE
Autorzy:
KĘSICKA, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920655.pdf
Data publikacji:
2015-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Expressivität
Konnotationen
Rechtssprache
Rechtsübersetzung
Strafrecht
Subjektivität
ekspresywność języka
konotacje
język prawa
tłumaczenie prawnicze
prawo karne
subiektywność
verbal expressiveness
connotations
legal language
legal translation
criminal law
subjectivity
Opis:
Durch den Lapidarstil, den Agensschwund und die begriffliche Abstraktheit bestrebt die Rechtssprache die Erzielung von Objektivität, wobei sie gleichzeitig als ein Werkzeug dient, die Autorität-Gehorsamkeit-Relation zum Ausdruck zu bringen. Von der Rechtssprache wird wie von jeder anderen Fachsprache erwartet, dass sie sich durch ästhetische, expressive sowie moralische Neutralität kennzeichnet. Die Beachtung des Neutralitätspostulats erweist sich in Bezug auf Rechtssprache allerdings nicht so offensichtlich, wie es angenommen wird. Die Rechtssprache ist wie die Gemeinsprache durch Subjektivität und verbale Expressivität gekennzeichnet, die u.a. durch Gefühlsbetontheit in der Fachterminologie, emphatische Floskeln oder wertausfüllungsbedürftige Ausdrücke zum Vorschein kommt. Das Hauptanliegen dieses Beitrags liegt in der Erörterung der genannten Problematik am Beispiel der deutschen und polnischen Rechtssprache. An ausgewählten Beispielen aus dem deutschen und polnischen Strafgesetzbuch sowie ihren Übersetzungen werden verschiedene Facetten von Expressivität und Subjektivität sprachvergleichend dargestellt und anschließend im Hinblick auf ihre Funktion in einem Gesetzestext und Übersetzungsproblematik analysiert. Ergänzend wird darüber hinaus auf Subjektivitätszüge im Übersetzungsprozess an sich wie verschönernde Ästhetisierung der Übersetzungstextes, die Bestimmung und Wahl des Intensitätsgrades von Affektvollem in Übersetzung oder Hervorhebung des Druck-Effekts bei der Wiedergabe von emphatischen Phrasen hingewiesen.
Poprzez lapidarny i bezosobowy styl wypowiedzi oraz abstrakcyjną pojęciowość język prawny dąży do obiektywizmu, pozostając przy tym narzędziem pozwalającym na wyrażenie relacji autorytarności i podporządkowania. Mimo postulowanej wobec języka prawnego jako języka fachowego estetycznej, ekspresywnej oraz moralnej neutralności język ten nie jest wcale aż tak neutralny. Zawiera w sobie elementy subiektywności i ekspresywności w postaci nacechowania emocjonalnego terminologii, obecności emfazy czy stosowania wyrażeń ocennych. Niniejszy artykuł ma na celu prześledzenie przejawów ekspresji w obszarze leksyki z dziedziny prawa karnego, określenie roli ekspresywności i porównanie stopnia jej intensywności w analizowanych niemieckich i polskich przykładach z tekstów prawnych oraz przedstawienie problematyki ich przekładu. Uwaga skierowana zostanie ponadto na elementy subiektywności obecne w samym procesie przekładu, takie jak nadmierna estetyzacja przekładu oraz ocena i wybór stopnia intensywności zabarwienia emocjonalnego w tłumaczeniu. Jako materiał badawczy do analizy posłużą wybrane fragmenty niemieckiego i polskiego kodeksu karnego wraz z tłumaczeniami.
The succinct and neutral style of discourse and the abstractiveness of legal terms are the ways to reaching the objectivity by the legal language. It remains at the same time an instrument to express the authority-obedience-relationship. We expect the legal language as a language for special purposes to be aesthetic, expressive and moral neutral. However it seems to be not as much neutral as expected. It contains subjective and expressive elements in the form of emotionally marked terminology, using of emphasis or vague terms and phrases. In this paper I shall illuminate the phenomenon of expressiveness in the language of law based on empirically examining of the selected terminology from the German and Polish Criminal Code. Our purpose is to show the variety of measures for the verbalisation of expressiviness in the analyzed legal texts, to clarify their text function, to research how the examined German and Polish legal terms differ in terms of the degree of expressive intensity and to outline the issues of translation of verbal expression. Finally, our focus is on showing of subjective elements in the process of translation itself such as aestheticization of translation and translators individual decision how far to emphasize the expressive component in the translation.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2015, 24, 1; 101-118
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reformacja jako proces ‚uetycznienia’ świata. Heglowska hermeneutyka reformacji w Wykładach z fi lozofi i dziejów
Reformation as the Process of the ‚Ethicization’ of the World. Hegel’s Hermeneutics of Reformation in Lectures on the Philosophy of History
Autorzy:
Kloc-Konkołowicz, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494405.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
reformacja
hermeneutyka
wolność
racjonalność
etyczność
subiektywność
reformation
hermeneutics
freedom
rationality
ethics
subjectivity
Opis:
Celem artykułu jest rekonstrukcja najważniejszych twierdzeń Hegla na temat reformacji, przedstawionych w jego Wykładach z filozofi i dziejów. Zdaniem Hegla, emancypacyjny sens reformacji nie wypełnia się wyłącznie w dziele uwolnienia ludzkiej subiektywności od przemożnej władzy tego, co zewnętrzne. Uwolnione z więzów zewnętrznego autorytetu podmioty nie tylko aktywnie przekształcają świat, ale traktują podejmowane w nim praktyki i budowane w nim instytucje jako wyraz tej samej prawdy i tego samego dobra, które odkrywają w swoim wnętrzu. Koncepcja refl eksyjnego uetycznienia świata skonfrontowana zostaje z interpretacją Maxa Webera, wiążącego zjawisko reformacji z uwolnieniem dynamiki ekonomiczno-instrumentalnej racjonalności. Pójście tropem Heglowskiej hermeneutyki reformacji pozwala natomiast rozumieć tę ostatnią nie tylko jako źródło racjonalno-technicznej organizacji nowoczesnego świata, lecz także jako źródło jego do głębi etycznego charakteru.
The aim of the article is to reconstruct the main claims made by Hegel about reformation as presented in his Lectures on the Philosophy of History. According to Hegel, the emancipatory meaning of reformation fulfils itself not simply in the act of setting the human subjectivity free from the overwhelming power of the external. Th e subjects, liberated from the bonds of the external authority, then not only actively transform the world, but also conceive of the practices they undertake as expression of the same truth and good they discover in themselves. Th is concept of the refl exive ‘ethicization’ of the world is confronted with the interpretation of Max Weber who connects the phenomenon of reformation with the unleashing of the dynamics of economic-instrumental rationality. Contrary to that, following in Hegel’s footsteps enables us to understand reformation not only as the source of the rational-technical organization of the modern world, but also as the source of its deeply ethical nature.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2017, 04; 847-864
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status nauki wychodzącej z subiektywności i intencjonalności – refleksje (fenomenologie jako teoretyczna ariergarda podmiotu a problem naukowości analiz)
The status of science originating from subjectivity and intentionality – the reflection (phenomenology as the theoretical rearguard of the subject versus the scientific character of the analyzes)
Autorzy:
Kowalski, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/424003.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
science
subjectivity
subject
intentionality
nauka
subiektywność
podmiot
intencjonalność
Opis:
The aim of the article is to present problem areas in a synthetic way and to indicate the issues that arise when determining the status of science in terms of subjectivity and intentionality of experience and analysis. The research question was as follows: what issues should be considered in the socio-humanistic (incl. pedagogical) reflection around the triad: science - subjectivity - intentionality. The article attempts to define an analytical and critical framework of the discussion about the subject and the directions of theoretical analyzes. The author’s aim is also to outline practical references of contemporary research issues.
Celem artykułu jest próba syntetycznego przedstawienia obszarów problemowych i wskazania zagadnień, jakie pojawiają się na horyzoncie określania statusu nauki w aspekcie subiektywności i intencjonalności doświadczania oraz analiz. Pytanie problemowe sformułowano następująco: jakie zagadnienia powinny być uwzględniane w społecznohumanistycznym (w tym pedagogicznym) namyśle wokół triady: nauka – subiektywność – intencjonalność? W artykule podjęto probę określenia ram analityczno-krytycznych dyskursów o podmiocie oraz kierunków analiz (kontekstów) teoretycznych i zarysowania praktycznych odniesień we współczesnej problematyce z zakresu badań naukowych.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2018, 44, 2; 54-68
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Scientific essentialism in the light of classification practice in biology – a case study of phytosociology
Esencjalizm naukowy wobec czynności tworzenia klasyfikacji w biologii – studium przypadku fitosocjologii
Autorzy:
Kubiak, Adam P.
Wodzisz, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577330.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
scientific essentialism
realism
taxonomy
clustering
subjectivity
philosophy of biology
phytosociology
vegetation
esencjalizm naukowy
realizm
taksonomia
grupowanie
subiektywność
filozofia biologii
fitosocjologia
roślinność
Opis:
In our paper we investigate the difficulty that arises when one tries to reconsiliate essentialist’s thinking with classification practice in the biological sciences. The article outlines some varieties of essentialism with particular attention to the version defended by Brian Ellis. We underline the basic difference: Ellis thinks that essentialism is not a viable position in biology due to its incompatibility with biological typology and other essentialists think that these two elements can be reconciled. However, both parties have in common metaphysical starting point and they lack explicit track of methodological procedures. Methodological inquiry involves less demanding assumptions than metaphysical, and therefore it is justified to analyse abovementioned discrepancy between Ellis and other essentialist in this context. We do it by bottom-up investigation which focuses on the practice of taxonomists in the particular field of biology. A case study helps us to discover four characteristics of biological typology practice: impossibility of algorithmization, relativity, subjectivity and conventionality. These features prove non-realistic and therefore anti-essentialistic character of biological classification. We conclude by saying that any essentialism related to the notion of biological kind cannot be regarded as justified by scientific enterprise of creating typologies.
W naszym artykule zbadaliśmy trudność powstającą w obliczu próby pogodzenia esencjalizmu z praktyką tworzenia klasyfikacji w naukach biologicznych. W tekście przedstawiliśmy różne odmiany esencjalizmu ze szczególnym uwzględnieniem wersji bronionej przez Briana Ellisa. Zasadnicza różnica między dyskutowanymi stanowiskami polega na tym, że zdaniem Ellisa nie da się pogodzić założeń esencjalizmu z praktyką tworzenia typologii w biologii, natomiast zdaniem innych esencjalistów jest to możliwe. Jednakże, obydwa podejścia charakteryzuje filozoficzny punkt wyjścia i brak wyczerpującej analizy metodyki tworzenia klasyfikacji. Analiza metodologiczna wymaga mniej angażujących założeń, niż analiza filozoficzna. Dlatego przyjrzeliśmy się bliżej wspomnianej rozbieżności pomiędzy podejściem Ellisa i innych esencjalistów przez pryzmat praktyki taksonomów w konkretnej subdyscyplinie biologii. Przy pomocy studium przypadku odkryliśmy zestaw czterech własności epistemicznych charakterystycznych dla praktyki klasyfikacyjnej: niealgorytmizowalność, względność, subiektywność oraz konwencjonalność. Te własności świadczą o nie-realistycznym, a zatem również antyesencjalistycznym charakterze klasyfikacji w biologii. W konsekwencji stwierdziliśmy, że żadna odmiana esencjalizmu, w której wykorzystywane jest pojęcie biologicznego rodzaju naturalnego nie daje się uzasadnić w odwołaniu do tworzenia biologicznych typologizacji.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2012, 48, 4 (194); 231-250
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyzacja obiektywności w naukach społecznych
Problematization of Objectivity in the Social Sciences
Autorzy:
Kuszyk-Bytniewska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577704.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
nauki społeczne
obiektywność
obiektywizacja
subiektywność
intersubiektywność
social sciences
objectivity
objectivization
subjectivity
intersubjectivity
Opis:
Historia idei pokazuje, że obiektywność to całkiem nowe pojęcie. Jej epistemologiczne znaczenie wynika z nowożytnej idei poznania jako procesu produktywnego, twórczego i konstrukcyjnego. Właściwości te nabierają szczególnego znaczenia w naukach społecznych. Nauki te wnoszą do nowoczesnej problematyzacji wiedzy w kategoriach obiektywności nowe aspekty – praktyczny i intersubiektywny. Główna teza artykułu brzmi następująco: w przeciwieństwie do nauk przyrodniczych warunki obiektywności poznania w naukach społecznych mają specyfi czny sens o b i e k t y w i z a c j i s p o ł e c z n y c h p r a k t y k, a nie technologicznej obiektywizacji wiedzy. Ontologiczne podstawy obiektywności nauk społecznych mają charakter praktyczny a nie technologiczny.
History of ideas shows, that objectivity is quite new. Its epistemological signifi cance emerges from modern idea of cognition as a productive, creative and constructional process. These features has acquired special signifi cance in social sciences. Social sciences contribute to this modern problematization of knowledge in terms of objectivity practical and intersubjective aspects. The main thesis of the paper is as follows: In contrast to natural sciences the conditions of objectivity of cognition in social sciences has specifi c sense of o b j e c t i v i z a t i o n o f s o c i a l p r a c t i c e s and by no means technological objectivization of knowledge. An ontological foundation of objectivity of social sciences has practical, not technological sense.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 2(204); 191-198
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irracjonalność jako argument przeciwko idealizmowi. Transcendentalizm Kanta i Husserla w świetle rozumienia irracjonalności Hartmanna
Irrationality as an Argument against Idealism: Kant’s and Husserl’s Transcendentalism in the Light of Hartmann’s Understanding of Irrationality
Autorzy:
ŁACIAK, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488819.pdf
Data publikacji:
2018-03-26
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fenomenologia
metafizyka poznania
konstytucja świata
idealizm
subiektywność transcendentalna
phenomenology
metaphysics of cognition
constitution of world
idealism
transcendental subjectivity
Opis:
Artykuł prezentuje filozofie Kanta i Husserla w odniesieniu do Hartmannowskiego rozumienia irracjonalności. W metafizyce poznania Hartmanna irracjonalność, która odpowiada częściowej niepoznawalności bytu, okazuje się argumentem przeciwko idealizmowi, który zakłada całkowitą racjonalność naszego poznania i jego przedmiotu. W artykule autor pokazuje, że można wskazać podobieństwa między Kanta ideą niepoznawalności przedmiotu transcendentalnego, Husserla koncepcją transcendentalnej konstytucji świata i Hartmanna pojęciem gnoseologicznej irracjonalności. W transcendentalizmie Kanta irracjonalność implikuje asymetria między warunkami możliwości doświadczenia i warunkami możliwości przedmiotów doświadczenia, jako że niepoznawalność przedmiotu transcendentalnego i rzeczy samej w sobie wskazuje, że nie wszystkie warunki przedmiotów są jednocześnie warunkami możliwości doświadczenia. Według Husserla świadomość transcendentalna nie jest racją wystarczającą świata w aspekcie jego Dasein i Sosein, ponieważ fakt konstytucji świata jest faktem irracjonalnym i nie może być wyprowadzony z istoty świadomości. Autor próbuje wykazać, że analogia między Husserlem i Hartmannem w kwestii irracjonalności otwiera nowe możliwości interpretacyjne relacji między fenomenologią transcendentalną i Hartmannowską filozofią.
The article presents Kant’s and Husserl’s philosophies with reference to Hartmann’s understanding of irrationality. In Hartmann’s metaphysics of cognition, irrationality, which corresponds with partial unknowability of being, appears to be an argument against idealism that assumes a complete rationality of our knowledge and its object. In this article the author shows that it is possible to indicate similarities between Kant’s idea of the unknowability of the transcendental object, Husserl’s conception of the transcendental constitution of the world, and Hartmann’s concept of gnoseological irrationality. In Kant’s transcendentalism, irrationality implies an asymmetry between the conditions of the possibility of experience and the conditions of the possibility of the objects of experience, because the unknowability of a transcendental object and a thing in itself indicates that not all conditions of the objects are at the same time conditions of the possibility of experience. According to Husserl, transcendental subjectivity is not a sufficient reason for the world in its Dasein and Sosein, because the fact of the constitution of the world is an irrational one and it cannot be derived from the essence of subjectivity. The author tries to demonstrate that this analogy between Husserl and Hartmann, in the question of the irrationality, opens new interpretational possibilities for the relation between transcendental phenomenology and Hartmann’s philosophy.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 1; 33-49
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O niezbędności politologicznej interpretacji – subiektywność i narracyjność jako determinanty warsztatu politologa
About the Need for Interpretation in Political Sciences – Subjectivity and Narrative as Determinants of the Political Scientist’s Workshop
Autorzy:
Laska, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195277.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
interpretacjonizm
teoria integralna
subiektywność polityki
narracyjność polityki
człowiek polityczny / interpretative approach
integral theory
subjectivity of politics
narrative of politics
political man
Opis:
Autor przypomina o potrzebie ujmowania polityki zarówno jako fenomenu obiektywnego, jak i subiektywnego. Postuluje, aby jej badanie łączyło podejście analityczno-empiryczne z interpretacją. W jego rozumieniu ta ostatnia nie jest tożsama z badaną rzeczywistością, lecz stanowi próbę obiektywizacji wiedzy. Instrumentalne i mechanistyczne ujmowanie procesów politycznych jest według niego całkowicie nieadekwatne, gdyż ignoruje rolę emocji, intencji, inteligencji, woli i świadomości człowieka. Badanie politologiczne nie może się jednak ograniczać do interpretacji. Równie ważne jest uwzględnianie strukturalnych i materialnych wytworów polityki, a także uwarunkowań przyrodniczych i gatunkowych. W rezultacie przed świadomym badaczem staje trudne zadanie integracji złożonego repertuaru narzędzi metodologicznych.
The author reminds us of the need to view politics both as an objective and subjective phenomenon. He postulates that her study should combine analytical-empirical approach with interpretation. In his understanding, the latter is not identical with the studied reality, but is an attempt to objectify knowledge. The instrumental and mechanistic approach to political processes is completely inadequate, because it ignores the role of emotions, intentions, intelligence, human will and awareness. Political research, however, cannot be limited to interpretation. It is equally important to take into account the structural and material determinants of politics, as well as nature and species. As a result, a conscious researcher has a difficult task to integrate the complex repertoire of methodological tools.
Źródło:
Teoria Polityki; 2020, 4; 167-182
2543-7046
2544-0845
Pojawia się w:
Teoria Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies