Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "subiektywność" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-28 z 28
    Tytuł:
    Doświadczenie wewnętrzne a badanie procesów poznawczych. Psychologia w wybranych programach filozoficznych na początku XX wieku
    Autorzy:
    Alechnowicz-Skrzypek, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706064.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    doświadczenie wewnętrzne
    subiektywność
    myślenie
    teoria poznania
    psychologia
    Opis:
    Doświadczenie wewnętrzne - akty psychiczne i ich treści - stanowiło na początku XX wieku przedmiot zainteresowań zarówno filozofów, jak i psychologów. Wiązało się to ze wzrostem znaczenia psychologii i z możliwościami, jakie dawały metody badawcze rozwijane na gruncie tej dyscypliny naukowej. Kazimierzowi Twardowskiemu i Richardowi Hönigswaldowi doświadczenie wewnętrzne dostarczało materiału do badań teoriopoznawczych. W swoich programach filozoficznych stosowali oni z powodzeniem metody psychologiczne: Twardowski - spostrzeżenie bezpośrednie, Hönigswald - eksperyment psychologiczno-myślowy. Powiązanie teorii poznania z psychologią doprowadziło Twardowskiego i Hönigswalda do ciekawych ustaleń dotyczących zasad życia psychicznego.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 521-532
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Status nauki wychodzącej z subiektywności i intencjonalności – refleksje (fenomenologie jako teoretyczna ariergarda podmiotu a problem naukowości analiz)
    The status of science originating from subjectivity and intentionality – the reflection (phenomenology as the theoretical rearguard of the subject versus the scientific character of the analyzes)
    Autorzy:
    Kowalski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/424003.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    science
    subjectivity
    subject
    intentionality
    nauka
    subiektywność
    podmiot
    intencjonalność
    Opis:
    The aim of the article is to present problem areas in a synthetic way and to indicate the issues that arise when determining the status of science in terms of subjectivity and intentionality of experience and analysis. The research question was as follows: what issues should be considered in the socio-humanistic (incl. pedagogical) reflection around the triad: science - subjectivity - intentionality. The article attempts to define an analytical and critical framework of the discussion about the subject and the directions of theoretical analyzes. The author’s aim is also to outline practical references of contemporary research issues.
    Celem artykułu jest próba syntetycznego przedstawienia obszarów problemowych i wskazania zagadnień, jakie pojawiają się na horyzoncie określania statusu nauki w aspekcie subiektywności i intencjonalności doświadczania oraz analiz. Pytanie problemowe sformułowano następująco: jakie zagadnienia powinny być uwzględniane w społecznohumanistycznym (w tym pedagogicznym) namyśle wokół triady: nauka – subiektywność – intencjonalność? W artykule podjęto probę określenia ram analityczno-krytycznych dyskursów o podmiocie oraz kierunków analiz (kontekstów) teoretycznych i zarysowania praktycznych odniesień we współczesnej problematyce z zakresu badań naukowych.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2018, 44, 2; 54-68
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kartezjańska podmiotowość w fenomenologii Jean-Luca Mariona
    The cartesian subiectivity in Jean-Luc Marions phenomenology
    Autorzy:
    Starzyński, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423111.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    flesh model
    Husserl's Cartesianism
    subjectivity
    kartezjanizm Husserla
    subiektywność
    Opis:
    The point of departure of this study is marked by the question of Husserl's Cartesianism. We provisionally assume that it can be confirmed by Husserl's adoption of a notion of subjectivity clearly inspirated by the French philosopher and particularly evident in the Husserlian reformulation of methodical doubt. Such subjectivity may be defined as a first-person operator performing the reduction and opening the way to the sphere of phenomena. J.-L. Marion takes back and extends the Husserlian undertaking in a double sense. firstly, inspired by Levinas, he defines subjectivity as an instance which emerges as an answer to an originary call preceding it (here we name it the 'interlocutive model'). Secondly, with reference to Michel Henry's Cartesian analyses, Marion advances another description of subjectivity as based on the experience of autoaffection (we call it the 'flesh model'). Both models, apart from the problem of their mutual compatibility, are formulated as an outcome of phenomenological readings of some decisive fragments from Descartes' Meditations on the first philosophy and Passions of the soul. This is why we feel justified to determine theses concepts as Cartesian.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 149-169
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyzacja obiektywności w naukach społecznych
    Problematization of Objectivity in the Social Sciences
    Autorzy:
    Kuszyk-Bytniewska, Mariola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577704.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    nauki społeczne
    obiektywność
    obiektywizacja
    subiektywność
    intersubiektywność
    social sciences
    objectivity
    objectivization
    subjectivity
    intersubjectivity
    Opis:
    Historia idei pokazuje, że obiektywność to całkiem nowe pojęcie. Jej epistemologiczne znaczenie wynika z nowożytnej idei poznania jako procesu produktywnego, twórczego i konstrukcyjnego. Właściwości te nabierają szczególnego znaczenia w naukach społecznych. Nauki te wnoszą do nowoczesnej problematyzacji wiedzy w kategoriach obiektywności nowe aspekty – praktyczny i intersubiektywny. Główna teza artykułu brzmi następująco: w przeciwieństwie do nauk przyrodniczych warunki obiektywności poznania w naukach społecznych mają specyfi czny sens o b i e k t y w i z a c j i s p o ł e c z n y c h p r a k t y k, a nie technologicznej obiektywizacji wiedzy. Ontologiczne podstawy obiektywności nauk społecznych mają charakter praktyczny a nie technologiczny.
    History of ideas shows, that objectivity is quite new. Its epistemological signifi cance emerges from modern idea of cognition as a productive, creative and constructional process. These features has acquired special signifi cance in social sciences. Social sciences contribute to this modern problematization of knowledge in terms of objectivity practical and intersubjective aspects. The main thesis of the paper is as follows: In contrast to natural sciences the conditions of objectivity of cognition in social sciences has specifi c sense of o b j e c t i v i z a t i o n o f s o c i a l p r a c t i c e s and by no means technological objectivization of knowledge. An ontological foundation of objectivity of social sciences has practical, not technological sense.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 2(204); 191-198
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    СВОЄ / ЧУЖЕ: ПРОБЛЕМА ОКРЕСЛЕННЯ ІДЕНТИЧНОСТІ В ПРОЗІ НАТАЛІ КОБРИНСЬКОЇ
    THE SELF / THE STRANGER: THE PROBLEM OF IDENTITY OUTLINING IN THE PROSE OF NATALIA KOBRYNSKA
    SWOJE / OBCE: KWESTIA OKREŚLENIA TOŻSAMOŚCI W PROZIE NATALII KOBRYNSKIEJ
    Autorzy:
    Борисюк, Ірина
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041080.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the self / the stranger
    subjectivity
    Natalia Kobrynska
    identity
    swoje / obce
    subiektywność
    tożsamość
    Opis:
    The relevance of the article stems from the demand for rethinking Natalia Kobrynska’s prose and therefore her position in the Ukrainian literary canon. On the one hand, Kobrynska’s artistic searches reflect the development path of fin de siècle Ukrainian literature (realistic and modernist writing). On the other hand, some issues and themes in Kobrynska`s prose are actually ahead of her time (conceptualizing the Other, identity construction through power discourses, interrelation of power and knowledge, Kobrynska`s writing ecological impulses and so on). The paper was written within the framework of identity studies; the key issue is the tension between a construction and a choice. The aim of the paper is to demonstrate that Kobrynska’s characters’ identity is the result of their choices rather than their belonging to society. To conclude, Kobrynska has discovered the most appropriate ways of representation of society’s members at the time in which social relations collapse and emergence.
    Aktualność artykułu uwarunkowana jest potrzebą reinterpretacji twórczości Natalii Kobrynskiej, jej miejsca w kanonie piśmiennictwa ukraińskiego. Z jednej strony twórcze poszukiwania pisarki odzwierciedlają drogę, którą przemierzała literatura ukraińska na przełomie wieków (tendencje realistyczne i modernistyczne), z drugiej zaś — zawierają one tematy i zagadnienia znacznie wykraczające poza ówczesne ramy czasowe (postać Innego, konstruowanie tożsamości za pomocą dyskursu władzy, wspólne oddziaływanie władzy i wiedzy, impulsy ekologiczne itp.). Kierunek, w ramach którego zrealizowano badanie, wyznaczony jest przez studia poświęcone zagadnieniu tożsamości; w centrum uwagi obecne jest napięcie pomiędzy modusami konstruowania a wyboru. Celem badania jest zatem dowiedzenie, iż w przypadku bohaterów Kobrynskiej tożsamość wiąże się raczej z wyborem aniżeli z przynależnością do wspólnoty. Rezultatem badania jestpotwierdzenie, iż, pomimo niestabilności ludzkich wyobrażeń o własnym „Ja”, Natalia Kobrynska odnajduje najbardziej odpowiedni sposób, aby ukazać członków wspólnoty w momencie rozpadu tradycyjnych związków społecznych i kształtowania się nowych.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 2; 83-96
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie subiektywnego odczucia cieplnego w Polsce, 1951–2008 (rezultaty projektu klimat)
    Spatial variability of subjective sensation of the thermal environment by man in Poland, 1951–2008 (Results of the KLIMAT Project)
    Autorzy:
    Owczarek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084545.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    Polska
    lata 1951-2008
    pogoda
    temperatura powietrza
    cieplo
    odczucie goraca
    subiektywnosc
    klimat
    Źródło:
    Prace i Studia Geograficzne; 2011, 47; 257-264
    0208-4589
    Pojawia się w:
    Prace i Studia Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contradiction in the eyes of Gaston Milhaud
    Sprzeczność w oczach Milhauda
    Autorzy:
    Jedynak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096063.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    contradiction
    convention
    G. Milhaud
    objectivity
    reality
    subjectivity
    konwencja
    obiektywność
    rzeczywistość
    sprzeczność
    subiektywność
    Opis:
    Gaston Milhaud rejects the principle of contradiction if it is conceived as an absolute and universal rule. He claims that it only holds in some narrowly defined circumstances. According to him, the greater is mental contribution to an act of cognition the more appropriate is the application of the principle of contradiction. My analysis of his views shows that he wanted to emphasize the differences between the objective reality and its mental or linguistic representations rather than undermine the logical principle of contradiction. Parallels can be noted between Milhaud’s views on contradiction and Leon Chwistek’s theory of the multiplicity of realities, as well as Kazimierz Ajdukiewicz’s concept of the cognitive role of language.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 107-122
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Energy of Non-Simple Stories: Humanities in the Form of Pedagogy and Educational Research
    Energia opowieści nieprostych: humanistyka w formie pedagogiki i badań edukacyjnych
    Autorzy:
    Maliszewski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26062189.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    humanistyka
    scjentyzm
    pedagogika
    hermeneutyka
    subiektywność
    edukacja
    humanities
    scientism
    pedagogy
    hermeneutics
    subjectivity
    education
    Opis:
    In the article, I put forward the thesis that research based on scientistic assumptions (in the sense of the tendency to make the humanities and social sciences similar to natural sciences, that is: based on ontological and methodological naturalism) is marginal and only auxiliary importance in the exploration of human practices (I consider it on the example of pedagogy as the science of a subjective and communicational undertaking called education). I argue that when the scientistic model of research becomes dominant – as it is nowadays – it obscures the basic subject of pedagogical research: education. As a result, the public image of education is reduced and distorted.
    W artykule stawiam tezę, że badania oparte na założeniach scjentystycznych (w sensie dążenia do upodobnienia nauk humanistycznych i społecznych do nauk przyrodniczych, czyli opartych na naturalizmie ontologicznym i metodologicznym) mają charakter marginalny, a ich znaczenie dla eksploracji ludzkich praktyk ma co najwyżej pomocniczy charakter. (Rozważam tę tezę na przykładzie pedagogiki jako nauki o przedsięwzięciu podmiotowym i komunikacyjnym, zwanym edukacją). Twierdzę, że kiedy scjentystyczny model badań staje się dominujący – jak ma to miejsce obecnie – zaciemnia on podstawowy przedmiot badań pedagogicznych: edukację. W rezultacie publiczny wizerunek edukacji jest pomniejszony i zniekształcony.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 47; 65-82
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reformacja jako proces ‚uetycznienia’ świata. Heglowska hermeneutyka reformacji w Wykładach z fi lozofi i dziejów
    Reformation as the Process of the ‚Ethicization’ of the World. Hegel’s Hermeneutics of Reformation in Lectures on the Philosophy of History
    Autorzy:
    Kloc-Konkołowicz, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494405.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    reformacja
    hermeneutyka
    wolność
    racjonalność
    etyczność
    subiektywność
    reformation
    hermeneutics
    freedom
    rationality
    ethics
    subjectivity
    Opis:
    Celem artykułu jest rekonstrukcja najważniejszych twierdzeń Hegla na temat reformacji, przedstawionych w jego Wykładach z filozofi i dziejów. Zdaniem Hegla, emancypacyjny sens reformacji nie wypełnia się wyłącznie w dziele uwolnienia ludzkiej subiektywności od przemożnej władzy tego, co zewnętrzne. Uwolnione z więzów zewnętrznego autorytetu podmioty nie tylko aktywnie przekształcają świat, ale traktują podejmowane w nim praktyki i budowane w nim instytucje jako wyraz tej samej prawdy i tego samego dobra, które odkrywają w swoim wnętrzu. Koncepcja refl eksyjnego uetycznienia świata skonfrontowana zostaje z interpretacją Maxa Webera, wiążącego zjawisko reformacji z uwolnieniem dynamiki ekonomiczno-instrumentalnej racjonalności. Pójście tropem Heglowskiej hermeneutyki reformacji pozwala natomiast rozumieć tę ostatnią nie tylko jako źródło racjonalno-technicznej organizacji nowoczesnego świata, lecz także jako źródło jego do głębi etycznego charakteru.
    The aim of the article is to reconstruct the main claims made by Hegel about reformation as presented in his Lectures on the Philosophy of History. According to Hegel, the emancipatory meaning of reformation fulfils itself not simply in the act of setting the human subjectivity free from the overwhelming power of the external. Th e subjects, liberated from the bonds of the external authority, then not only actively transform the world, but also conceive of the practices they undertake as expression of the same truth and good they discover in themselves. Th is concept of the refl exive ‘ethicization’ of the world is confronted with the interpretation of Max Weber who connects the phenomenon of reformation with the unleashing of the dynamics of economic-instrumental rationality. Contrary to that, following in Hegel’s footsteps enables us to understand reformation not only as the source of the rational-technical organization of the modern world, but also as the source of its deeply ethical nature.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2017, 04; 847-864
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Subjectivity and objectivity in post-conciliar views on morality
    Autorzy:
    Czekalski, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431076.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    subjectivity
    objectivity
    John Paul II
    autonomy
    subiektywność
    obiektywność
    Jan Paweł II
    autonomia
    Opis:
    The purpose of this article is to draw attention to the differences in the perception of subjectivity and objectivity in the two perspectives of Catholic ethics dominant after the Second Vatican Council. Both ethical currents, i.e. autonomous ethics (Autonome Moral) and the ethics of faith (Glaubensethik) developed during the intensive theological study period around the time of the Council. The representatives of both currents interpreted some of the Council’s concepts quite differently, which also led to different results. The concept of subjectivity is closely associated with the understanding of the role and importance of conscience, while the concept of objectivity with the theory of normativity. Many eminent theologians and philosophers took part in the discussion around these fundamental issues for moral theology, among others: A. Auer, J. Ratzinger, Hans Urs von Balthasar, B. Stoecke, J. Fuchs, B. Häring, D. Mieth and others. There was also the voice of the pope at the time, St. John Paul II, who in the enc. "Veritatis splendor" outlined a framework for the further development of moral theology, critically referring to some contemporary ethical projects.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 3; 83-97
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Democracy and Institutional Political Subjectness: Comparative Study for Europe and Central Asia
    Demokracja i instytucjonalna subiektywność polityczna: studium porównawcze dla Europy i Azji Środkowej
    Autorzy:
    Natalina, Nataliia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32304203.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    political subjectness
    institutions
    government effectiveness
    democracy
    subiektywność polityczna
    instytucje
    skuteczność rządu
    demokracja
    Opis:
    This article presents the results of a comparative analysis of political institutions in different types of regimes through indicators of their political subjectness, namely governance effectiveness, government’s future orientation and institutional trust. The correlation between these indicators and the level of democratisation for 50 countries in Europe and Central Asia as of 2021 and in the dynamics of the last 15 years is calculated on the basis of a broad empirical database. The influence of new world order trends, such as the development of a network society, the digitalisation of the political field and the influence of international financial institutions, on institutional political subjectness is explored. The author concludes that consolidated democracies and autocracies have a higher level of political subjectness than hybrid regimes. Democracies are more effective in governance, but autocracies are more perceived by their citizens as capable of providing political stability and a long-term vision for the future. As a result, autocratic regimes have a higher dynamic of institutional trust. Hybrid regimes demonstrate a greater propensity for authoritarian political institutions and traditions than for democratic ones.
    W artykule przedstawiono wyniki analizy porównawczej instytucji politycznych w różnych typach reżimów poprzez wskaźniki ich politycznej subiektywnośći, a mianowicie efektywność rządzenia, orientację rządu na przyszłość oraz zaufanie instytucjonalne. Korelacja między tymi wskaźnikami a poziomem demokratyzacji dla 50 krajów Europy i Azji Centralnej na rok 2021 oraz w dynamice ostatnich 15 lat obliczana jest na podstawie szerokiej bazy danych empirycznych. Badany jest wpływ trendów we współczesnym porządku światowym, takich jak rozwój społeczeństwa sieciowego, cyfryzacja pola politycznego i wpływ międzynarodowych instytucji finansowych, na instytucjonalną agenturę polityczną. Autor dochodzi do wniosku, że skonsolidowane demokracje i autokracje mają wyższy poziom politycznej agencji niż reżimy hybrydowe. Demokracje charakteryzują się wyższym poziomem skuteczności rządzenia, natomiast autokracje są bardziej postrzegane przez swoich obywateli jako te, które są w stanie zapewnić stabilność polityczną i długoterminową wizję przyszłości. W rezultacie reżimy autokratyczne charakteryzują się wyższą dynamiką zaufania instytucjonalnego. Reżimy hybrydowe wykazują większą skłonność do autorytarnych instytucji i tradycji politycznych niż do demokratycznych.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2022, 3; 17-34
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Personality and education in the Digital Age: an attempt at a hermeneutic rehabilitation of an old problematic
    Autorzy:
    Evangelos, Tsempelis,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/892108.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    psychoanaliza
    Schiller
    Kant
    Gadamer
    Freud
    Jung
    religia
    historia
    subiektywność transcendentalna
    rozróżnienie psychologiczne
    epoka cyfrowa
    Opis:
    Wiele zostało już powiedziane o religijnych i filozoficznych wpływach obecnych w pracach twórców psychologii głębi. Zygmunt Freud i Carl Gustaw Jung mieli odrębne zapatrywania na religię, mimo to obydwaj usiłowali – za pomocą naukowego, psychoanalitycznego podejścia, które bierze w nawias to, co religijne – odpowiedzieć na cierpienie poszczególnej jednostki oraz zagubienie znaczenia w sekularyzowanym świecie. Celem tego eseju jest ulokowanie jednostkowego cierpienia w szerszej, historycznej strukturze późnej nowoczesności poprzez badanie różnych zagadnień – będących w całkowitej zależności od edukacji, osobowości, rozumu, znaczenia i celu – poruszanych w dziełach Schillera, Kanta, Gadamera, Loewitha, Freuda oraz Junga. W duchu tych analiz można stwierdzić, że indywidualne cierpienie mieści się dzisiaj wewnątrz szerszego nurtu subiektywizacji i deterioryzacji (deterritorialization) w historii idei, które doprowadziły do czegoś, co – zapożyczając się pojęciowo u Gadamera, który mówił o „odróżnieniu estetycznym” – nazywam odróżnieniem psychologicznym. Polega ono na retrospektywnym przywłaszczeniu fundamentów i odpowiedniej pozytywizacji źródeł transcendentalnych w zatomizowanej sferze psychologicznej wewnętrzności jednostki. Za pomocą tej ostatniej możemy być może zacząć rozumieć paradoks świata cyfrowej hiper-łączności, w której cały świat mamy „na kliknięcie myszki”, podczas gdy tracimy jego widok.
    Źródło:
    Kwartalnik Pedagogiczny; 2015, 60(2 (236)); 245-265
    0023-5938
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Personality and education in the Digital Age: an attempt at a hermeneutic rehabilitation of an old problematic
    Autorzy:
    Tsempelis, Evangelos
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789847.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    psychoanaliza
    Schiller
    Kant
    Gadamer
    Freud
    Jung
    religia
    historia
    subiektywność transcendentalna
    rozróżnienie psychologiczne
    epoka cyfrowa
    Opis:
    Wiele zostało już powiedziane o religijnych i filozoficznych wpływach obecnych w pracach twórców psychologii głębi. Zygmunt Freud i Carl Gustaw Jung mieli odrębne zapatrywania na religię, mimo to obydwaj usiłowali – za pomocą naukowego, psychoanalitycznego podejścia, które bierze w nawias to, co religijne – odpowiedzieć na cierpienie poszczególnej jednostki oraz zagubienie znaczenia w sekularyzowanym świecie. Celem tego eseju jest ulokowanie jednostkowego cierpienia w szerszej, historycznej strukturze późnej nowoczesności poprzez badanie różnych zagadnień – będących w całkowitej zależności od edukacji, osobowości, rozumu, znaczenia i celu – poruszanych w dziełach Schillera, Kanta, Gadamera, Loewitha, Freuda oraz Junga. W duchu tych analiz można stwierdzić, że indywidualne cierpienie mieści się dzisiaj wewnątrz szerszego nurtu subiektywizacji i deterioryzacji (deterritorialization) w historii idei, które doprowadziły do czegoś, co – zapożyczając się pojęciowo u Gadamera, który mówił o „odróżnieniu estetycznym” – nazywam odróżnieniem psychologicznym. Polega ono na retrospektywnym przywłaszczeniu fundamentów i odpowiedniej pozytywizacji źródeł transcendentalnych w zatomizowanej sferze psychologicznej wewnętrzności jednostki. Za pomocą tej ostatniej możemy być może zacząć rozumieć paradoks świata cyfrowej hiper-łączności, w której cały świat mamy „na kliknięcie myszki”, podczas gdy tracimy jego widok.
    Źródło:
    Kwartalnik Pedagogiczny; 2015, 60(2 (236)); 245-265
    0023-5938
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Człowiek – subiektywność – Bóg. Zalążki współczesnej filozofii egzystencjalnej u św. Augustyna
    Human being - subjectivity – God. The signs of modern existential philosophy in St. Augustine Summary The presented article will analyze the anthropological and cognitive aspects of Augustines doctrine in the context of existential philosophy. Augustine’
    Autorzy:
    Warchał, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2142947.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-06
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    św. Augustyn
    subiektywność
    poznanie
    Bóg
    transcendencja
    egzystencjalizm
    St. Augustine
    subjectivity
    epistemology
    God
    transcendence and existence
    Opis:
    The presented article will analyze the anthropological and cognitive aspects of Augustine's doctrine in the context of existential philosophy. Augustine’s doctrine depicts a human being as a well-ordered structure that brings together various distinct strands. Among them, one cannot ignore the subject of bottom-up approach to anthropology, or the author's stance on transcendence. The following article is to discuss the main aspects of experience in human being, which are part of the subject of existential philosophy. Augustine’s conception could be called anthropology of the thinking subject, as all our emotions tend to be conditioned through the prism of what is happening here and now. The similarity of his views with the existential movement lies in the fact that both trends focus on an individual going through a crisis. From a philosophical point of view, Augustine concentrates on the analysis our existence in conjunction with the issues of evanescence. The relevance of his doctrine results from the fact that the author demonstrates the positive aspects of human being, which comes from metaphysical source, that is, from God who is its fullness and model in a completely unconditioned way.
    Źródło:
    Warszawskie Studia Teologiczne; 2022, 35, 1; 134-147
    0209-3782
    2719-7530
    Pojawia się w:
    Warszawskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The idea of human rights according to Leszek Kolakowski. Prolegomena
    Autorzy:
    Musiał-Kidawa, Aldona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27313415.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    human rights
    human being
    freedom
    humanity
    subjectivity
    dignity
    prawa człowieka
    istota ludzka
    wolność
    ludzkość
    subiektywność
    godność
    Opis:
    Purpose: The subject of the publication is a philosophical reflection on the idea that organizes the space of human and citizen life, of which we are contemporary beneficiaries. This idea today inspires the search for the subjective status of man, shapes the axiological system of societies, defines the duties of the human person, sets legal standards. Methodology: The publication is theoretical in nature. The analysis of the literature on the subject constituted the method of working on the publication. This method made it possible to learn about the current state of knowledge in the subject under discussion, indicated the scope of consideration of the problem, and also determined the perspective of further issues and questions that require answers. Findings: The publication discusses the values on which the idea of human rights is based, the assumption being that a person who transcends the characteristics of the zoological species participates in the moral and rational sphere, the sphere of unconditional moral imperatives that cannot be empirically determined. Social consequences: The perspective adopted in the publication discussing the idea of human rights is, first of all, important criteria and categories for the construction of the normative order, it projects the formation of social ties and the evolution of values that consolidate society. The idea of human rights in this sense is a regulator of collective life that creates social order. Originality: The publication asks what are the sources of the idea of human rights, whether the rooting of man in intellectual loyalty to reason is a sufficient motive to safeguard against the desire to invalidate them, whether man as a moral being is immune to the action of the instincts of his own nature.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2023, 169; 541--551
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenia ocenne – próba klasyfikacji
    Evaluative Expressions – an Attempt at a Classification
    Autorzy:
    Karczewska, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/561381.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Semiotyczne
    Tematy:
    wyrażenia ocenne
    predykaty smaku
    bezbłędna niezgoda subiektywność
    nieostrość
    faultless disagreement
    subjectivity
    evaluativity
    predicates of personal taste
    vagueness
    Opis:
    W niniejszym artykule proponuję pewną klasyfikację wyrażeń ocennych. Uznaję, że podstawowym kryterium odróżnienia ich od wyrażeń deskryptywnych jest test bezbłędnej niezgody. Następnie omawiam kilka zjawisk, które mogłyby podawać w wątpliwość linię tego podziału: zależność kontekstową, nieostrość i używanie wyrażeń deskryptywnych do wyrażania sądów ocennych. Przytaczam propozycję Christophera Kennedy’ego (2016), zgodnie z którą przymiotniki stopniowalne mogą wyrażać dwa rodzaje subiektywności. Modyfikuję to stanowisko przez postulat wyróżnienia dodatkowego podrodzaju wyrażeń subiektywnych, które nie są ocenne (nazywam je doświadczeniowymi) i proponuję test językowy, który pozwala je identyfikować. W końcu sprawdzam, gdzie moja klasyfikacja umiejscawia predykat smaku „smaczny”. Sugeruję, że niesie on semantycznie zakodowaną pozytywną ocenę oraz warunek swojego użycia – tj. informację, że można go użyć do pozytywnego ocenienia smaku czegoś, co strukturalnie upodabnia go do terminów ocennych nietreściwych (ang. thin evaluative terms), nie mówi bowiem nic deskryptywnego.
    In my paper, I propose a certain classification of evaluative expressions. I hypothesize that the basic criterion to distinguish between evaluative and descriptive terms is the faultless disagreement test. Next, I discuss a few kinds of phenomena which seem to render this distinction dubious: context-sensitivity, vagueness and using descriptive terms to express evaluative judgments. Further, I investigate Ch. Kennedy’s proposal (2016) according to which gradable adjectives can express two kinds of subjectivity (one being generated by vagueness and one stemming from evaluativity). I modify this account by postulating another sub-class of subjective adjectives (“experiential adjectives”) which are not subjective due to vagueness and which are not evaluative either as they do not necessarily encode any valence. I propose a linguistic test to identify these expressions. Finally, I check where my classification of adjectives places the predicate of personal taste “tasty”. I suggest that “tasty” is both evaluative and experiential and additionally, it carries a condition of its own use, that is the information that it can be used to positively assess the taste of something. This, I argue, makes it similar to thin evaluative terms as it carries no descriptive component at all.
    Źródło:
    Studia Semiotyczne; 2016, 30, 2; 129-153
    0137-6608
    Pojawia się w:
    Studia Semiotyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznanie, wiedza i działanie społeczne w paradygmacie wielości
    Cognition, Knowledge and Social Action in the Multiplicity Paradigm
    Autorzy:
    Mazur, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/903779.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
    Tematy:
    poznanie
    wiedza
    działanie społeczne
    obiektywność
    subiektywność
    różnicowanie
    scalanie wielości
    cognition
    knowledge
    social action
    objectivity
    subjectivity
    differentiation
    multiple reflections
    Opis:
    Na wstępie podjęto próbę objaśnienia sposobów wytwarzania subiektywności postrzegania świata społecznego oraz możliwości godzenia wielości odzwierciedleń tego świata. Opisano reguły i mechanizmy procesu, w którym subiektywność przeobraża się w obiektywność społeczną. Zamysł ten przeprowadzono poprzez analizę paradygmatu wielości i jego dwóch tradycji: różnicującej oraz scalającej. W części końcowej opisano podstawowe ustalenia wynikające z analizy tego paradygmatu, wskazano jego walory i ograniczenia oraz relację z paradygmatem pozytywistycznym.
    The paper is an attempt to explain how the subjectivity of perceptions of the social world is generated, and clarifies some issues related to the reconciliation of its multiple reflections. The author describes the rules and mechanisms inherent in the process through which subjectivity is transformed into social objectivity. This is effected by exploring the paradigm of the multitude and its two traditions - differentiating and consolidating ones. The paper concludes with a description of the basic findings resulting from the analysis of this paradigm as well as a discussion of its advantages, limitations and its relation to the positivist paradigm.
    Źródło:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2012, 1(19); 33-41
    1898-3529
    2658-1116
    Pojawia się w:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematization of evidence, or about reduction as the beginning of philosophizing
    Problematyzacja oczywistości, czyli o redukcji jako początku filozofowania
    Autorzy:
    Płotka, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096306.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    naivety
    natural attitude
    questioning
    subjectivity
    immanence
    existence
    E. Husserl
    J. Patočka
    naiwność
    naturalne nastawienie
    zapytywanie
    subiektywność
    immanencja
    egzystencja
    Opis:
    The article is an attempt to define reduction – a phenomenological methodological device – as the beginning of philosophy. The author considers such questions as: What motivates a phenomenologist to do reduction? Can one speak of philosophy before reduction? What is the essence of reduction? To answer these questions the author refers to Edmund Husserl and Jan Patočka, and tries to show that reduction is to be understood as an unmotivated expression of philosopher’s determination to overcome evidence inherent to natural attitude. The author argues that reduction enables one to perform a conceptualization of the world as such. Finally, reduction is defined as an attempt to take thinking seriously.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 1; 151-166
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Irracjonalność jako argument przeciwko idealizmowi. Transcendentalizm Kanta i Husserla w świetle rozumienia irracjonalności Hartmanna
    Irrationality as an Argument against Idealism: Kant’s and Husserl’s Transcendentalism in the Light of Hartmann’s Understanding of Irrationality
    Autorzy:
    ŁACIAK, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488819.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    fenomenologia
    metafizyka poznania
    konstytucja świata
    idealizm
    subiektywność transcendentalna
    phenomenology
    metaphysics of cognition
    constitution of world
    idealism
    transcendental subjectivity
    Opis:
    Artykuł prezentuje filozofie Kanta i Husserla w odniesieniu do Hartmannowskiego rozumienia irracjonalności. W metafizyce poznania Hartmanna irracjonalność, która odpowiada częściowej niepoznawalności bytu, okazuje się argumentem przeciwko idealizmowi, który zakłada całkowitą racjonalność naszego poznania i jego przedmiotu. W artykule autor pokazuje, że można wskazać podobieństwa między Kanta ideą niepoznawalności przedmiotu transcendentalnego, Husserla koncepcją transcendentalnej konstytucji świata i Hartmanna pojęciem gnoseologicznej irracjonalności. W transcendentalizmie Kanta irracjonalność implikuje asymetria między warunkami możliwości doświadczenia i warunkami możliwości przedmiotów doświadczenia, jako że niepoznawalność przedmiotu transcendentalnego i rzeczy samej w sobie wskazuje, że nie wszystkie warunki przedmiotów są jednocześnie warunkami możliwości doświadczenia. Według Husserla świadomość transcendentalna nie jest racją wystarczającą świata w aspekcie jego Dasein i Sosein, ponieważ fakt konstytucji świata jest faktem irracjonalnym i nie może być wyprowadzony z istoty świadomości. Autor próbuje wykazać, że analogia między Husserlem i Hartmannem w kwestii irracjonalności otwiera nowe możliwości interpretacyjne relacji między fenomenologią transcendentalną i Hartmannowską filozofią.
    The article presents Kant’s and Husserl’s philosophies with reference to Hartmann’s understanding of irrationality. In Hartmann’s metaphysics of cognition, irrationality, which corresponds with partial unknowability of being, appears to be an argument against idealism that assumes a complete rationality of our knowledge and its object. In this article the author shows that it is possible to indicate similarities between Kant’s idea of the unknowability of the transcendental object, Husserl’s conception of the transcendental constitution of the world, and Hartmann’s concept of gnoseological irrationality. In Kant’s transcendentalism, irrationality implies an asymmetry between the conditions of the possibility of experience and the conditions of the possibility of the objects of experience, because the unknowability of a transcendental object and a thing in itself indicates that not all conditions of the objects are at the same time conditions of the possibility of experience. According to Husserl, transcendental subjectivity is not a sufficient reason for the world in its Dasein and Sosein, because the fact of the constitution of the world is an irrational one and it cannot be derived from the essence of subjectivity. The author tries to demonstrate that this analogy between Husserl and Hartmann, in the question of the irrationality, opens new interpretational possibilities for the relation between transcendental phenomenology and Hartmann’s philosophy.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 1; 33-49
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Subiektywność – obiektywność poznania. Refleksje metodologiczne w kontekście badania wzorów doświadczeń zawodowych absolwentów pedagogiki
    Subjectivity – objectivity of cognition. Methodological afterthoughts in the context of research on the models of professional experiences of pedagogy graduates
    Autorzy:
    Urbaniak-Zając, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/424061.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Lubuskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    badania jakościowe
    interpretacja
    obiektywna hermeneutyka
    subiektywność
    obiektywność poznania
    quality research
    interpretation
    objective hermeneutics
    subjectivity of cognition
    objectivity of cognition
    Opis:
    This article formulates a thesis that the meaning of ‘subjectivity’ and ‘objectivity’ is not obvious and it is difficult to preserve in empirical research their ‘ontological’ understanding. The justification behind drawing attention to this – seemingly – obvious issue is still occurring (especially among people superficially familiar with quality methodology) conviction, that quantity research aspire to objective cognition, unlike, quality research – aspires to the presentation of an individual, subjective perspective of human experiences. I argue by recalling an example of alike sounding statements by graduates of pedagogy, which were subject to a researcher interpretation and they turned out to have significantly different meanings (similar words, different structural sense). I also introduce here (in short) the method of objective hermeneutics, signalling the basic assumptions and technical solutions applied while interpreting data. Although, I refer to empirical material, I do not present research results (I do not discuss the chosen issue) however, I pay attention to the difficulties with the reconstruction of subjective meanings and senses.
    W artykule sformułowana została teza, że znaczenie „subiektywności” i „obiektywności” nie jest oczywiste i trudno jest utrzymywać w badaniach empirycznych ich „ontologiczne” rozumienie. Uzasadnieniem dla zwrócenia uwagi na tę - wydawać się może - oczywistą kwestię jest nadal występujące (zwłaszcza wśród osób bardzo powierzchownie znających jakościową metodologię) przekonanie, że badania ilościowe dążą do obiektywnego poznanie, natomiast badania jakościowe – odwrotnie – do pokazania indywidualnej, subiektywnej perspektywy doświadczeń ludzkich. Argumentuję przywołując przykład podobnie brzmiących wypowiedzi absolwentek pedagogiki, które to wypowiedzi poddane interpretacji badacza okazały się mieć zdecydowanie różne znaczenia (podobne słowa inny sens strukturalny). Przybliżam również (w ogromnym skrócie) metodę obiektywnej hermeneutyki, sygnalizując podstawowe założenia oraz rozwiązania techniczne stosowane podczas interpretacji. Mimo, że odwołuję się do materiału empirycznego nie przedstawiam wyników badań (nie omawiam wybranego zagadnienia), lecz zwracam uwagę na trudności z rekonstrukcją subiektywnych znaczeń i sensów.
    Źródło:
    Rocznik Lubuski; 2015, 41, 1; 19-31
    0485-3083
    Pojawia się w:
    Rocznik Lubuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O niezbędności politologicznej interpretacji – subiektywność i narracyjność jako determinanty warsztatu politologa
    About the Need for Interpretation in Political Sciences – Subjectivity and Narrative as Determinants of the Political Scientist’s Workshop
    Autorzy:
    Laska, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195277.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    interpretacjonizm
    teoria integralna
    subiektywność polityki
    narracyjność polityki
    człowiek polityczny / interpretative approach
    integral theory
    subjectivity of politics
    narrative of politics
    political man
    Opis:
    Autor przypomina o potrzebie ujmowania polityki zarówno jako fenomenu obiektywnego, jak i subiektywnego. Postuluje, aby jej badanie łączyło podejście analityczno-empiryczne z interpretacją. W jego rozumieniu ta ostatnia nie jest tożsama z badaną rzeczywistością, lecz stanowi próbę obiektywizacji wiedzy. Instrumentalne i mechanistyczne ujmowanie procesów politycznych jest według niego całkowicie nieadekwatne, gdyż ignoruje rolę emocji, intencji, inteligencji, woli i świadomości człowieka. Badanie politologiczne nie może się jednak ograniczać do interpretacji. Równie ważne jest uwzględnianie strukturalnych i materialnych wytworów polityki, a także uwarunkowań przyrodniczych i gatunkowych. W rezultacie przed świadomym badaczem staje trudne zadanie integracji złożonego repertuaru narzędzi metodologicznych.
    The author reminds us of the need to view politics both as an objective and subjective phenomenon. He postulates that her study should combine analytical-empirical approach with interpretation. In his understanding, the latter is not identical with the studied reality, but is an attempt to objectify knowledge. The instrumental and mechanistic approach to political processes is completely inadequate, because it ignores the role of emotions, intentions, intelligence, human will and awareness. Political research, however, cannot be limited to interpretation. It is equally important to take into account the structural and material determinants of politics, as well as nature and species. As a result, a conscious researcher has a difficult task to integrate the complex repertoire of methodological tools.
    Źródło:
    Teoria Polityki; 2020, 4; 167-182
    2543-7046
    2544-0845
    Pojawia się w:
    Teoria Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scientific essentialism in the light of classification practice in biology – a case study of phytosociology
    Esencjalizm naukowy wobec czynności tworzenia klasyfikacji w biologii – studium przypadku fitosocjologii
    Autorzy:
    Kubiak, Adam P.
    Wodzisz, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577330.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    scientific essentialism
    realism
    taxonomy
    clustering
    subjectivity
    philosophy of biology
    phytosociology
    vegetation
    esencjalizm naukowy
    realizm
    taksonomia
    grupowanie
    subiektywność
    filozofia biologii
    fitosocjologia
    roślinność
    Opis:
    In our paper we investigate the difficulty that arises when one tries to reconsiliate essentialist’s thinking with classification practice in the biological sciences. The article outlines some varieties of essentialism with particular attention to the version defended by Brian Ellis. We underline the basic difference: Ellis thinks that essentialism is not a viable position in biology due to its incompatibility with biological typology and other essentialists think that these two elements can be reconciled. However, both parties have in common metaphysical starting point and they lack explicit track of methodological procedures. Methodological inquiry involves less demanding assumptions than metaphysical, and therefore it is justified to analyse abovementioned discrepancy between Ellis and other essentialist in this context. We do it by bottom-up investigation which focuses on the practice of taxonomists in the particular field of biology. A case study helps us to discover four characteristics of biological typology practice: impossibility of algorithmization, relativity, subjectivity and conventionality. These features prove non-realistic and therefore anti-essentialistic character of biological classification. We conclude by saying that any essentialism related to the notion of biological kind cannot be regarded as justified by scientific enterprise of creating typologies.
    W naszym artykule zbadaliśmy trudność powstającą w obliczu próby pogodzenia esencjalizmu z praktyką tworzenia klasyfikacji w naukach biologicznych. W tekście przedstawiliśmy różne odmiany esencjalizmu ze szczególnym uwzględnieniem wersji bronionej przez Briana Ellisa. Zasadnicza różnica między dyskutowanymi stanowiskami polega na tym, że zdaniem Ellisa nie da się pogodzić założeń esencjalizmu z praktyką tworzenia typologii w biologii, natomiast zdaniem innych esencjalistów jest to możliwe. Jednakże, obydwa podejścia charakteryzuje filozoficzny punkt wyjścia i brak wyczerpującej analizy metodyki tworzenia klasyfikacji. Analiza metodologiczna wymaga mniej angażujących założeń, niż analiza filozoficzna. Dlatego przyjrzeliśmy się bliżej wspomnianej rozbieżności pomiędzy podejściem Ellisa i innych esencjalistów przez pryzmat praktyki taksonomów w konkretnej subdyscyplinie biologii. Przy pomocy studium przypadku odkryliśmy zestaw czterech własności epistemicznych charakterystycznych dla praktyki klasyfikacyjnej: niealgorytmizowalność, względność, subiektywność oraz konwencjonalność. Te własności świadczą o nie-realistycznym, a zatem również antyesencjalistycznym charakterze klasyfikacji w biologii. W konsekwencji stwierdziliśmy, że żadna odmiana esencjalizmu, w której wykorzystywane jest pojęcie biologicznego rodzaju naturalnego nie daje się uzasadnić w odwołaniu do tworzenia biologicznych typologizacji.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2012, 48, 4 (194); 231-250
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WIE KALT IST DIE RECHTSSPRACHE? – NEUTRALITÄTSPOSTULAT UND VERBALE EXPRESSIVITÄT IN GESETZESTEXTEN DES STRAFRECHTS. EIN DEUTSCH-POLNISCHER VERGLEICH
    THE POSTULATE OF AFFECTIVE NEUTRALITY VS. VERBAL EXPRESSIVENESS IN THE LEGISLATIVE TEXTS ON GERMAN AND POLISH CRIMINAL LAW. A COMPARATIVE STUDY
    POSTULAT NEUTRALNOŚCI A WERBALNA EKSPRESJA W JĘZYKU PRAWNYM I PRZEKŁADZIE TEKSTÓW PRAWNYCH Z ZAKRESU NIEMIECKIEGO I POLSKIEGO PRAWA KARNEGO. STUDIUM PORÓWNAWCZE
    Autorzy:
    KĘSICKA, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920655.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Expressivität
    Konnotationen
    Rechtssprache
    Rechtsübersetzung
    Strafrecht
    Subjektivität
    ekspresywność języka
    konotacje
    język prawa
    tłumaczenie prawnicze
    prawo karne
    subiektywność
    verbal expressiveness
    connotations
    legal language
    legal translation
    criminal law
    subjectivity
    Opis:
    Durch den Lapidarstil, den Agensschwund und die begriffliche Abstraktheit bestrebt die Rechtssprache die Erzielung von Objektivität, wobei sie gleichzeitig als ein Werkzeug dient, die Autorität-Gehorsamkeit-Relation zum Ausdruck zu bringen. Von der Rechtssprache wird wie von jeder anderen Fachsprache erwartet, dass sie sich durch ästhetische, expressive sowie moralische Neutralität kennzeichnet. Die Beachtung des Neutralitätspostulats erweist sich in Bezug auf Rechtssprache allerdings nicht so offensichtlich, wie es angenommen wird. Die Rechtssprache ist wie die Gemeinsprache durch Subjektivität und verbale Expressivität gekennzeichnet, die u.a. durch Gefühlsbetontheit in der Fachterminologie, emphatische Floskeln oder wertausfüllungsbedürftige Ausdrücke zum Vorschein kommt. Das Hauptanliegen dieses Beitrags liegt in der Erörterung der genannten Problematik am Beispiel der deutschen und polnischen Rechtssprache. An ausgewählten Beispielen aus dem deutschen und polnischen Strafgesetzbuch sowie ihren Übersetzungen werden verschiedene Facetten von Expressivität und Subjektivität sprachvergleichend dargestellt und anschließend im Hinblick auf ihre Funktion in einem Gesetzestext und Übersetzungsproblematik analysiert. Ergänzend wird darüber hinaus auf Subjektivitätszüge im Übersetzungsprozess an sich wie verschönernde Ästhetisierung der Übersetzungstextes, die Bestimmung und Wahl des Intensitätsgrades von Affektvollem in Übersetzung oder Hervorhebung des Druck-Effekts bei der Wiedergabe von emphatischen Phrasen hingewiesen.
    Poprzez lapidarny i bezosobowy styl wypowiedzi oraz abstrakcyjną pojęciowość język prawny dąży do obiektywizmu, pozostając przy tym narzędziem pozwalającym na wyrażenie relacji autorytarności i podporządkowania. Mimo postulowanej wobec języka prawnego jako języka fachowego estetycznej, ekspresywnej oraz moralnej neutralności język ten nie jest wcale aż tak neutralny. Zawiera w sobie elementy subiektywności i ekspresywności w postaci nacechowania emocjonalnego terminologii, obecności emfazy czy stosowania wyrażeń ocennych. Niniejszy artykuł ma na celu prześledzenie przejawów ekspresji w obszarze leksyki z dziedziny prawa karnego, określenie roli ekspresywności i porównanie stopnia jej intensywności w analizowanych niemieckich i polskich przykładach z tekstów prawnych oraz przedstawienie problematyki ich przekładu. Uwaga skierowana zostanie ponadto na elementy subiektywności obecne w samym procesie przekładu, takie jak nadmierna estetyzacja przekładu oraz ocena i wybór stopnia intensywności zabarwienia emocjonalnego w tłumaczeniu. Jako materiał badawczy do analizy posłużą wybrane fragmenty niemieckiego i polskiego kodeksu karnego wraz z tłumaczeniami.
    The succinct and neutral style of discourse and the abstractiveness of legal terms are the ways to reaching the objectivity by the legal language. It remains at the same time an instrument to express the authority-obedience-relationship. We expect the legal language as a language for special purposes to be aesthetic, expressive and moral neutral. However it seems to be not as much neutral as expected. It contains subjective and expressive elements in the form of emotionally marked terminology, using of emphasis or vague terms and phrases. In this paper I shall illuminate the phenomenon of expressiveness in the language of law based on empirically examining of the selected terminology from the German and Polish Criminal Code. Our purpose is to show the variety of measures for the verbalisation of expressiviness in the analyzed legal texts, to clarify their text function, to research how the examined German and Polish legal terms differ in terms of the degree of expressive intensity and to outline the issues of translation of verbal expression. Finally, our focus is on showing of subjective elements in the process of translation itself such as aestheticization of translation and translators individual decision how far to emphasize the expressive component in the translation.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2015, 24, 1; 101-118
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Вобраз “іншага” ў беларускай літаратуры XVI–XVIII стагоддзяў
    Image of the Other in Belarusian literature of the 16th–18th centuries
    Wizerunek „innego” w literaturze białoruskiej XVI–XVIII wieku
    Autorzy:
    Brazgunou, Alaxandr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520985.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    author
    Baroque
    Belarusian literature
    image of the “otherness”
    Renaissance
    subjectivity
    autor
    Barok
    literatura białoruska
    obraz innego
    Renesans
    subiektywność
    аўтар
    Барока
    беларуская літаратура
    вобраз іншага
    Рэнесанс
    суб’ектыўнасць
    Opis:
    In the article, the features of the presentation of the image of the Other in the Belarusian literature of the Renaissance and Baroque epoch are considered based on the example of the most significant written monuments (Pilgrimage by M.K. Radziwiłł, diaries of S. Maskiewicz, E. Pielgrzymowski, T. Billewicz, J. Charkiewicz). It has been established that the medieval understanding of otherness, determined by Christian dogma, in the literature of the 16th – 18th centuries is gradually being replaced by subjective perception, which means that the opinion of a particular person, and not of a collective, becomes important. This testifies to the growth of the author’s principle and the destruction of the poetics of the literature of reflective traditionalism.
    W artykule, na przykładzie najważniejszych zabytków pisanych (Peregrynacja М.К. Radziwiłła, diariuszy S. Maskiewicza, E. Pielgrzymowskiego, T. Billewicza, J. Charkiewicza), przeanalizowano cechy prezentacji wizerunku „innego” w literaturze białoruskiej doby Renesansu i Baroku. Ustalono, że średniowieczne rozumienie odmienności, zdeterminowane przez dogmat cheścijański, w literaturze XVI–XVIII wieku jest stopniowo zastępowane subiektywnym postrzeganiem, co oznacza, że decydujące znaczenie ma opinia konkretnej osoby, a nie zbiorowości. Wskazuje to na rosnącą rolę zasady autorskiej i zburzenie poetyki literatury tradycjonalizmu refleksyjnego.
    У артыкуле на прыкладзе найбольш значных помнікаў пісьменства (Пэрэгрынацыя М.К. Радзівіла, дыярыушы С. Маскевіча, Г. Пельгрымоўскага, Т. Білевіча, Ю. Харкевіча) разгледжаны асаблівасці прэзентацыі вобраза “іншага” ў беларускай літаратуры Адраджэння і Барока. Вызначана, што сярэднявечнае, дэтэрмінаванае хрысціянскай дагматыкай разуменне іншасці ў літаратуры XVI–XVIII стст. паступова змяняецца суб’ектыўным успрыняццем, г. зн., вырашальнае значэнне набывае меркаванне канкрэтнага чалавека, а не калектыву. Гэта сведчыць пра ўзрастанне аўтарскага пачатку і разбурэнне паэтыкі літаратуры рэфлексійнага традыцыяналізму.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2022, 22; 185-199
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    THE CENTRALITY OF LIVED EXPERIENCE IN WOJTYLA’S ACCOUNT OF THE PERSON
    FUNDAMENTALNE ZNACZENIE PRZEŻYCIA W KAROLA WOJTYŁY UJĘCIU OSOBY
    Autorzy:
    Savage, Deborah
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488651.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    lived experience
    anthropology
    subjectivity
    objectivism vs. subjectivism
    suppositum humanum
    person
    metaphysics
    ontology
    epistemology
    phenomenology
    consciousness
    morality
    przeżycie
    antropologia
    subiektywność
    obiektywizm vs subiektywizm
    osoba
    metafizyka
    ontologia
    epistemologia
    fenomenologia
    świadomość
    moralność.
    Opis:
    Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie kluczowej roli przeżycia w Karola Wojtyły koncepcji osoby, a także określenie jego znaczenia dla filozofii oraz ludzkiej praxis w perspektywie współczesności. W sposób szczególny autorka precyzuje przekonanie Wojtyły, że „kategoria przeżycia musi odnaleźć swe miejsce w antropologii i w etyce, co więcej – musi do pewnego stopnia stanąć w centrum uwagi odnośnych interpretacji”. Artykuł dąży do przywrócenia właściwej wizji zadań filozofii; według Karola Wojtyły, jeśli fundamentalną rolą filozofii jest uzdrowienie naszej kultury, nie mamy innego wyboru, jak podkreślić znaczenie podmiotowości ludzkiej osoby, czego wymogiem jest jednak wyzwanie do podjęcia analizy rzeczywistości ludzkiego przeżycia. Artykuł analizuje argumentację Wojtyły, że problem ludzkiej podmiotowości stanowi sedno debaty dotyczącej osoby ludzkiej. Wyraża przekonanie, że jego rozwiązanie pozwala przezwyciężyć napięcie, jakie ujawniło się w dziejach antropologii i epistemologii, między „obiektywistyczną” lub ontologiczną wizją ludzkiego bytu oraz „subiektywizmem”, często łączonym z filozofią świadomości, a także ich następstwami, czyli realizmem i idealizmem.
    The aim of this paper is to illuminate the centrality of lived experience in Karol Wojytla’s account of the person and identify its significance for philosophy and praxis in the contemporary period. Specifically the author intends to pursue the meaning of Wojtyla’s claim that “the category of lived experience must have a place in anthropology and ethics—and somehow be at the center of their respective interpretations.” The paper seeks to recover an important insight into the task of philo- sophy: according to Karol Wojtyla, if philosophy is to perform its essential function in the recovery of our culture, we have no choice but to turn our attention to the subjectivity of human persons— and this can only be done by taking up the somewhat risky challenge of studying the reality of lived human experience. The paper will analyze Wojtyla’s argument that the problem of human sub- jectivity is at the epicenter of debates about the human person and will argue that his solution reconciles the dilemma posed by the historical antinomies that have characterized anthropology and epistemology, viz., the “objective” or ontological view of the human being and the “subjectivism” often associated with the philosophy of consciousness, and their corollaries, realism and idealism. At least in the English speaking context, where the validity of individual experience has risen to the level of almost dogmatic significance for social and political life, Father Wojtyla’s claim appears either to have gone unnoticed or to have been rejected. And perhaps, at least on the surface, this is not without reason. The modern interest in human subjectivity is blamed for many contemporary aladies, including subjectivism, relativism and the pride of place now given to any individual point of view, no matter how ill informed. Claims about the existence of truth or an objective moral order often cannot find a foothold when confronted with the argument that such realities do not resonate with a particular individual’s personal “experience.” The priority given to subjective personal experience in determining what constitutes right thinking and moral human behavior, assuming that question is even asked, is now a commonplace assumption; it is something alternately deplored or celebrated both by intellectuals and the “man on the street.” Given this situation, that a philosopher of Father Wojtyla’s stature and obvious moral authority should make such an argument is a matter of critical importance, especially for those who seek to ground human action in objective moral norms in an era where an arguably flawed account of human subjectivity clearly has taken center stage. The paper shows that Wojtyla is not adverting to experience as an adjunct to moral relativism or personal preference as an approach to questions of the true and the good. On the contrary, the author shows that the philosopher Karol Wojtyla provides a way to remain grounded in the metaphysical and ontological categories that not only comprise our intellectual heritage, but refer to real and profound truths, while simultaneously accounting for the subjectivity and dynamism of the person. The paper concludes with an argument that this account provides a key hermeneutical device for understanding the enormous importance of the work of Pope John Paul II.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 4; 19-51
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjologiczne źródła etyki u Osho
    Axiological Sources of Ethics by Osho
    Autorzy:
    Hrechorowicz, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521743.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    etyka
    moralność
    wolność
    odpowiedzialność
    świadomość
    wgląd
    subiektywność
    poznanie bezpośrednie
    umysł
    współzależność
    samorealizacja
    indywidualizm
    Sartre
    ethics
    morality
    freedom
    responsibility
    consciousness
    insight, subjectivity
    non-inferential knowledge
    mind
    interdependence
    self-fulfillment
    individualism
    Opis:
    W artykule autor dowodzi, że u podstaw etyki Osho leżą indywidualizm i subiektywizm. Wraz z autonomicznym podmiotem, to znaczy człowiekiem postrzeganym jako twórca wartości, stanowią one najważniejsze źródła moralności tej koncepcji. Ponadto kluczową rolę odgrywają tutaj pojęta w sposób bliski Sartre’owi wolność, a także odpowiedzialność, świadomość i samorealizacja.
    The author of this article argues that individualism and subjectivism form the basis of Osho’s ethics. Along with the independent subject, the person perceived as the creator of values, they constitute the most important sources of morality in this conception. Furthermore, the key role is played here by freedom, close to the one understood by Sartre, as well as responsibility, awareness and self-fulfillment.
    Źródło:
    Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 253-271
    1234-4087
    Pojawia się w:
    Humanistyka i Przyrodoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagrożenia związane z czynnikami psychospołecznymi i ich rola w zapobieganiu ryzyka zawodowego
    Hazards arising from psychosocial factors and their role in the prevention of occupational risk
    Autorzy:
    Siguencia, L O
    Lasak, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/103623.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    zagrożenie
    ryzyko zawodowe
    ocena ryzyka
    subiektywność oceny ryzyka
    działania prewencyjne
    poziom ryzyka
    stres
    skutki ekonomiczne stresu
    zasada równego traktowania
    mobbing
    risk
    occupational risk
    risk assessment
    subjectivity
    prevention risk
    stress
    effects of economic stress
    principle of equal treatment
    Opis:
    Zgodnie z przepisami dyrektyw UE, podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, głównie poprzez zapobieganie ryzyku zawodowemu. Zatem organizując proces pracy, należy dążyć do unikania ryzyka, natomiast rodzaj ryzyka, którego nie można uniknąć trzeba należycie ocenić i podjąć odpowiednie środki zapobiegawcze. Zagrożenia występujące jako czynniki psychospołeczne zostaną przedstawione na przykładzie występowania wszechobecnego stresu, który jest nierozerwalnie związany z pracą. Obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego i poinformowania o ryzyku pracowników nałożony jest na pracodawców przepisami art. 226 Kodeksu pracy, przy czym pracodawca jest również zobligowany do poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika, zgodnie z przepisem art. 11 Kodeksu pracy o dyskryminacji w zatrudnieniu (art. 18 pkt. 3; 3a; 3b; 3c; 3e Kodeksu pracy) oraz zgodnie z przepisami art. 94 § 1 Kodeksu pracy – pracodawca jest zobowiązany przeciwdziałać mobbingowi.
    In accordance with EU directives the primary responsibility of employers is to ensure the safety and health of employees mainly through prevention of occupational risks. Therefore, organizing the work process should avoid risk, and the type of risk that cannot be avoided must be properly assessed and took appropriate preventive measures. The risks as psychosocial factor will be presented based on the ubiquitous presence of stress, which is inextricably linked to work. Obligation to carry out a risk assessment and informing workers about a possible risk is imposed on employers by art. 226 of the regulations of the Labour Code, where the employer is also obliged to respect the dignity and rights of employees by art. 11 of the Labour Code of employment discrimination (Article 18 paragraph. 3, 3a, 3b, 3c, 3e Labor Code) and in accordance with the provisions of art.94 § 1 of the Labour Code - the employer is required to prevent mobbing.
    Źródło:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2013, T. 1; 403-420
    2300-5343
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O obiektywności prawdy i jej podstawach ontycznych
    On Objectivity of Truth and Its Ontic Foundations
    Autorzy:
    Dębowski, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577591.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Ingarden
    obiektywność w sensie ontycznym
    subiektywność w sensie ontycznym
    transcendencja strukturalna
    prawda
    fałsz
    klasyczna teoria prawdy
    zdanie w sensie logicznym
    sąd
    ontic sense of objectivity
    ontic sense of subjectivity
    structural transcendence
    truth
    false
    classic theory of truth
    proposition
    belief
    Opis:
    W artykule – dzięki zestawieniu głównych pojęć obiektywności w sensie ontycznym – odpowiadam na pytanie, co się składa na obiektywnie istniejącą rzeczywistość. Odwołując się do pojęcia transcendencji strukturalnej, wskazuję również, gdzie (i jak) przebiega granica między ontyczną obiektywnością a ontyczną subiektywnością. Na koniec, sięgając do pojęcia obiektywności w sensie epistemologicznym, próbuję wyklarować relację pomiędzy obiektywnością i subiektywnością z jednej strony, a prawdziwością i fałszywością z drugiej.
    In the paper – thanks to the ontic sense of the objectivity concept – I answer the question what objectively existing reality consists of. Appealing to the concept of the structural transcendence, I indicate also where (and how) the boundary between the ontic objectivity and the ontic subjectivity runs. Finally, I try to clarify relations between objectivity and subjectivity as well as veracity and falseness.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2015, 51, 2(204); 111-124
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-28 z 28

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies