Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "strategie narracyjne" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Wisława Szymborska w polskich dokumentach biograficznych (na podstawie filmów: Chwilami życie bywa znośne, Napisane życie. Wisława Szymborska oraz Radość pisania)
    Wislawa Szymborska in Polish Biographical Documentaries (Based On Films: Chwilami życie bywa znośne, Napisane życie. Wisława Szymborska and Radość pisania)
    Autorzy:
    Mocarz-Kleindienst, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30147124.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Wislawa Szymborska
    biographical documents
    narrative strategies
    Wisława Szymborska
    dokument biograficzny
    strategie narracyjne
    Opis:
    Celem podjętych badań jest analiza strategii narracyjnych, zastosowanych przez twórców filmowych w trzech dokumentach biograficznych, poświęconych polskiej noblistce – Wisławie Szymborskiej. Przeanalizowano sposoby profilowania obrazu poetki z ich następującymi komponentami: podmiotem (podmiotami) prowadzonej narracji, analizą niesionych przez nią treści oraz zastosowanymi technikami ekspozycji wątków biograficznych. Na warsztacie badawczym znalazły się następujące filmy: Radość pisania (reż. Antoni Krauze, 2005), Chwilami życie bywa znośne. Przewrotny portret Wisławy Szymborskiej (reż. Katarzyna Kolenda-Zaleska, 2009), Napisane życie. Wisława Szymborska (reż. Marta Węgiel, 2015). Analiza wykazała, że dokumenty biograficzne pełnią typową dla nich rolę poznawczo-edukacyjną: zapoznają z twórczością literacką noblistki, informują w sposób nietuzinkowy o wybranych faktach z jej życia prywatnego. Zabiegi wykorzystywania i łączenia różnych mediów i kanałów (intermedialność, intermodalność, intertekstualność) czynią film biograficzny bardziej wiarygodnym pod względem informacyjnym i atrakcyjnym z estetycznego punktu widzenia.
    The purpose of the present research is to analyze the narrative strategies used in three biographical documents dedicated to the Polish Nobel Prize winner Wislawa Szymborska. The ways of profiling the heroine’s image were analyzed with their following components: the subject(s) of the narrative, the analysis of its content and the techniques used to expose biographical themes. The following films were analyzed: Radość pisania (dir. Antoni Krauze, 2005), Chwilami życie bywa znośne. Przewrotny portret Wisławy Szymborskiej (dir. Katarzyna Kolenda-Zaleska, 2009), Napisane życie. Wisława Szymborska (dir. Marta Węgiel, 2015). The analysis showed that biographical documentaries play a typical cognitive-educational role: they familiarize us with the literary works of the Nobel Prize winner, inform us in an unconventional way about selected facts from her private life. The procedures of using and combining various media (intermediality, intermodality, intertextuality) make the biographical document more credible and attractive from an aesthetic point of view.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2023, 51, 4; 111-124
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różne twarze uchodźcy – o retorycznych strategiach zarządzania kryzysem na przykładzie historii „dzieci z Michałowa”
    Different faces of a refugee – rhetorical strategies of crisis management on the example of "children from Michałowo"
    Autorzy:
    Pstrąg, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232079.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-10
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    identyfikacja
    Kenneth Burke
    strategie narracyjne
    fotografia prasowa
    identification
    narrative strategies
    press photography
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są werbalne (artykuły prasowe) i niewerbalne (fotografia prasowa) techniki kontrolowania tematu uchodźców, imigrantów i migrantów oraz strategie zarządzania emocjami na przykładzie materiałów prasowych. Analiza odwołuje się do zaproponowanego przez Kennetha Burke’a pojęcia identyfikacji. Identyfikacja z partnerem dialogu jest zjawiskiem, którego efektem może być ujednolicenie wizji świata proponowanej odbiorcy przez nadawcę. Przedstawiona w pracy analiza tekstu oraz towarzyszących mu zdjęć wskazuje strategie narracyjne, które prowadzą do postulowanego przez Burke’a zjawiska konsubstancjalności. Jej rezultatem są m.in. pozytywne relacje z nadawcą komunikatu prasowego, wynikające z dodatniej oceny prezentowanych wartości autora i obrazu świata, prób naśladownictwa opinii, postaw i zachowań. Analiza dowodzi, że każda ze stron konfliktu czerpie z podobnego repertuaru strategii językowych i zabiegów retorycznych stosowanych do identyfikacji światów nadawcy i odbiorcy. Twórcy prezentowanych treści ogniskują uwagę czytelników, ukierunkowują sposób postrzegania sytuacji, a manipulując obrazem rzeczywistości, wzbudzają zaprojektowane emocje słowem i obrazem.
    The subject of this article are verbal (press articles) and non-verbal (press photography) techniques for controlling the topic of refugees, immigrants and migrants as well as the strategies for managing emotions in the press. The analysis draws on the concept of identification proposed by Kenneth Burke. Identification with a dialogue partner is a phenomenon that can be interpreted in terms of interpersonal balance, resulting from the unification of the sender's vision of the world proposed to the recipient. The analysis of the text and accompanying photos in this study indicates a number of narrative strategies that lead to the phenomenon of consubstance postulated by Burke. Its results are, among others, positive relations with the sender of the message, resulting from a positive assessment of the presented values and the image of the world, attempts to imitate opinions, attitudes and behaviors. The analysis proves that each party draws on a similar repertoire of linguistic strategies and rhetorical procedures when trying to identify the worlds of the sender and the recipient. The authors of the presented content focus the readers' attention, direct the way of perceiving the situation, and, by manipulating the image of reality, they evoke the designed emotions through word and image.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2022, 9, 3; 63-79
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Rhetoric of Silence in Contemporary Autopathography: Susan Gubar and Eve Ensler on Gynecological Cancer
    Autorzy:
    Fernández-Morales, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1196061.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    nowotwory ginekologiczne
    autopatografia
    strategie narracyjne
    cisza
    wstyd
    Gynecological cancer
    autopathography
    narrative strategies
    silence
    shame
    Opis:
    Despite Mary Deshazer’s affirmation that “living with cancer has become the topic of our times” (2005, 1), some cancers are still covered by a blanket of secrecy. This paper discusses Susan Gubar’s and Eve Ensler’s autopathographies about gynecological cancer in relation to silence. It explores their discussion of the possibility of finding words for their illness and their reflection about the unspeakability of the sick female body, concluding that they construct silence as undesirable and ineffective.
    Pomimo stwierdzenia Mary Deshazer, że życie z rakiem stało się tematem naszych czasów (2005, 1), o niektórych rodzajach nowotworów wciąż się nie mówi publicznie. Niniejszy artykuł omawia autopatografie nowotworów ginekologicznych Susan Gubar i Eve Ensler w kontekście ciszy. Studium dotyczy trudności autorek w znalezieniu terminów na określenie doświadczenia ich choroby oraz braku społecznie akceptowalnego sposobu opisywania chorującego kobiecego ciała. Analiza wykazuje, że cisza konstruowana wokół problemu jest niewskazana i nieefektywna.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2020, 7, 4; 49-66
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funzioni del tempo presente nella strategia narrativa
    Funkcje czasu teraźniejszego w strategii narracyjnej
    Autorzy:
    Koman, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/520907.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    tempi verbali
    presente
    polivalenza del presente
    strategie narrative, narrazione
    czasy gramatyczne
    czas teraźniejszy
    polisemia czasu teraźniejszego
    strategie narracyjne
    narracja
    Opis:
    La scelta del tempo verbale adatto a una determinata situazione dipende dal rapporto tra il momento dell’avvenimento e quello dell’enunciazione. Se coincidono abbiamo a che fare con il tempo presente (Bertinetto). È necessario, però, ricordare che il presente è in grado di riferirsi agli eventi passati come accade spesso nei testi narrativi. Per capire lo scopo di questa scelta si sono analizzati diversi tipi di scrittura comprovanti che il presente nella narrativa può servire a sottolineare la posizione temporale del narratore (Il fu Mattia Pascal); a evidenziare un momento importante dal punto di vista dello svolgimento dell’azione (Se questo è un uomo); a costruire descrizioni (Vita) oppure far entrare il lettore nel vivo del racconto (Gli Italiani in Polonia nei secoli), dando l’impressione che egli sia un testimone diretto degli eventi raccontati.
    Wybór czasu gramatycznego w danej sytuacji zależy od relacji pomiędzy momentem wydarzenia a momentem wypowiedzi. W przypadku, gdy owe momenty są równoczesne, mamy do czynienia z czasem teraźniejszym (Bertinetto). Należy jednak pamiętać, że czas teraźniejszy ma zdolność opisywania wydarzeń przeszłych, wykorzystywaną często w tekstach narracyjnych. Pragnąć zbadać powody, dla jakich pisarze decydują się na użycie czasu teraźniejszego, poddaliśmy analizie różne typy tekstów, dowodzących, iż czas teraźniejszy, jako element strategii narracyjnej, może służyć do podkreślenia pozycji narratora (Il fu Mattia Pascal); zaakcentowania momentu kluczowego dla przebiegu akcji (Se questo è un uomo); konstruowania opisu (Vita) czy “wciągania” czytelnika w wir akcji (Gli Italiani in Polonia nei secoli), zapewniając mu wrażenie, jakoby sam był uczestnikiem opisywanych wydarzeń.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 1 "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"; 84-93
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strategie narracyjne w komunikatach prasowych polskich aktorów politycznych a sekurytyzacja wojny na Ukrainie
    Narrative strategies in the press releases of Polish political actors and the securitization of war in Ukraine
    Autorzy:
    Wojtala, Jakub
    Różycki, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/10224258.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Dyskursu i Dialogu
    Tematy:
    wojna na Ukrainie
    strategie narracyjne
    bezpieczeństwo
    sekurytyzacja
    postawy społeczne
    war in Ukraine
    narrative strategies
    security
    securitization
    social attitudes
    Opis:
    Wybuch wojny na Ukrainie ukierunkował uwagę głównych polskich aktorów politycznych na kwestie związane z bezpieczeństwem. W niniejszym artykule przeanalizowane zostaną ich strategie narracyjne dotyczące tego tematu. Celem będzie odpowiedź na pytanie o intencje, jakie towarzyszą poruszaniu zagadnienia trwającego konfliktu przez pryzmat teorii sekurytyzacji, która może być stosowana do kształtowania określonego przekazu politycznego. Przekaz taki służyć może wpływaniu na postawy społeczne bądź też realizowaniu szerszej strategii politycznej danego aktora.
    The eruption of war in Ukraine forced political actors in Poland to raise concerns of security. In this article we will investigate their narrative strategies on the topic. Its aim is to investigate what objectives are related to their statements in reference to the ongoing conflict through the concept of securitization, which can be used to shape a particular political message. This message may be used to affect social attitudes or to execute a broader political strategy of a political actor.
    Źródło:
    Dyskurs & Dialog; 2022, 10 (2); 86-109
    2658-2368
    2658-2406
    Pojawia się w:
    Dyskurs & Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sanselige Verdener. Poetik Og Repræsentation I Dea Trier Mørchs Rejsebøger
    Autorzy:
    Schab, Sylwia Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1164390.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Dea Trier Mørch
    rejselitteratur
    repræsentation og narrative strategier
    literatura podróżnicza
    reprezentacja i strategie narracyjne
    travel literature
    representation and narrative staregies
    Opis:
    The article deals with three travel books (Sorgmunter socialisme (1968), Polen (1970) and Da jeg opdagede Amerika (1986)) written by a Danish graphic designer, writer and political activist Dea Trier Mørch (1941-2001). In focus of the text analysis is the question of poetological aspects, a.o. of the position of the three texts in relation to travel books as a genre and the narrative strategies, which are used by the author to represent the visited countries. As the analysis will reveal, Mørch (as author and protagonist) can be understood as a modern sentimental traveler - both in terms of the structure of her narratives and the existential dimension of her travels.
    Źródło:
    Folia Scandinavica Posnaniensia; 2014, 16
    1230-4786
    2299-6885
    Pojawia się w:
    Folia Scandinavica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kłopotliwe spojrzenia – filmowe ukazywanie nienormatywnych ciał
    Troublesome Gazes: Filmic Depictions of Non-normative Bodies
    Autorzy:
    Szewczyk, Matylda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806671.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    body in cinema
    narrative strategies
    cinema history
    modern cinema
    disability in cinema
    ciało w kinie
    niepełnosprawność w kinie
    strategie narracyjne
    historia kina
    kino współczesne
    Opis:
    Recenzja książki Adama Cybulskiego „Kłopotliwe” ciała. Strategie przedstawiania fizycznej „anormalności” we współczesnym filmie fikcji (2021). Praca ta to całościowe studium ukazywania niepełnosprawności w kinie, poprzedzone rozdziałami poświęconymi metodologii filmoznawczej oraz dyskusji nad kwestią niepełnosprawności w kulturze. Kolejne partie publikacji koncentrują się na historycznych sposobach przedstawiania wskazanego problemu, od początków kina aż po cezurę, jaką jest dla autora Człowiek słoń (1980) Davida Lyncha. W drugiej części monografii autor klasyfikuje współczesne przykłady filmowe, przypisując je do czterech wyodrębnionych strategii narracyjnych, służących ukazywaniu niepełnosprawności: sentymentalno- -afirmatywnej, voyeurystycznej, panoptykalnej i metatekstualnej. W książce tej, będącej przede wszystkim analizą filmoznawczą, autor stawia pytania o relacje między konstrukcją spojrzenia filmowego a rzeczywistością społeczną, rozważając tym samym kwestie kulturowej roli medium kinowego.
    The article is an academic review of Adam Cybulski’s book “Kłopotliwe” ciała. Strategie przedstawiania fizycznej “anormalności” we współczesnym filmie fikcji [“Troublesome” Bodies: Strategies of Presenting Physical “Abnormality” in Contemporary Fiction Film] (2021). The book is a comprehensive study of disability in film, preceded by chapters explaining the author’s methodology and discussing cultural discourses of disability. The following chapters concentrate on historical ways of presenting disability in film, from its beginnings till the contemporary times, marked, according to the author, by the making of David Lynch’s The Elephant Man (1980). In the second part of the book, contemporary examples of films are assigned to four strategies of presenting disability in film, introduced by Cybulski: sentimental-affirmative, voyeuristic, panoptical and metatextual. Constituting, above all, an analysis based in film studies, the Cybulski’s book also asks questions on the relationships between the construction of filmic gaze and social reality, thus becoming a discussion on the cultural role of the medium.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2022, 120; 253-258
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poetycki model prozy Iwana Ptasznikaua (na przykładzie opowieści Łonwa)
    Autorzy:
    Siwek, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081356.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    poetics
    narrative strategies
    sound organization
    space
    rhythm of prose
    poetyka
    strategie narracyjne
    organizacja brzmieniowa
    przestrzeń
    rytm prozy
    паэтыка
    апавядальныя стратэгіі
    гукавая арганізацыя
    прастора
    рытм прозы
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest zagadnieniu poetyckości prozy Iwana Ptasznikaua, które zostało zilustrowane na przykładzie  jednego z najbardziej znaczących tekstów białoruskiego twórcy – opowieści Łonwa (1964). Powieść ta, obudowana wokół problematyki historycznej (wydarzenia drugiej wojny światowej i jej konsekwencje), stanowi doskonały przykład świadomego kształtowania języka narracji oraz dialogów i monologów postaci na fundamencie strategii i technik typowych dla tekstów poetyckich. Świadczą o tym nie tylko liczne metafory i porównania, za którymi białoruski pisarz ukrywa bolesną rzeczywistość wojny, ale też doskonała organizacja składniowa, która uwydatnia nowe płaszczyzny semantyczne utworu. Iwan Ptasznikau w sposób niezwykle umiejętny łączy w obrębie stosunkowo krótkich odcinków tekstu różnorodne typy powtórzeń (anafory, epifory, konkatenacje), wykorzystuje wartości brzmieniowe płynące z powtarzalności określonych głosek i sylab, dzięki którym kreuje sugestywne, nasycone  barwami, dźwiękami i zapachami przestrzenie, które stanowią nie tyle tło dla ukazania postaci i zdarzeń, ale współuczestniczą w kształtowaniu sensów i znaczeń wyłaniających się z fabuły. Interesującym wydaje się fakt, łączenia poprzez zabiegi brzmieniowe i składniowe, swoistą nadorganizację językowo-stylistyczną, płaszczyzny narracyjnej z płaszczyzną fabularną. Pojedyncze słowa, nawracające frazy, a także systematycznie nawracające strategie i chwyty składniowe (zwłaszcza te tworzące tzw. poetykę atmosfery) spajają te dwie płaszczyzny tekstu i jednocześnie poszerzają jego pole interpretacyjne.
    This article is devoted to an issue of the poetry of Ivan Ptasznikau’s prose that is illustrated on the example of one of the most significant texts written by this Belarusian author titled Łonwa (1964). The novel is built around historical issues (events from The Second World War and its consequences) and makes a perfect example of a conscious creation of a narrative language, dialogues and characters’ monologues on a strategy basis and techniques typical of poetic texts. It is proved not only by countless metaphors and comparisons, behind which the author was hiding a painful wartime reality but also by excellent syntax organisation that brings out new semantic spaces of the piece. Ivan Ptasznikau mixes various types of repetition (anaphors, epiphors and concatenations) within relatively short sections in an incredibly skillful way and uses sound values from the repetitiveness of letters and syllables (their multiplications or prolongations), thanks to which he creates a very suggestive space, saturated with colours, sounds and smells that are used not necessarily as a background for characters or events but as a means to shape senses and meanings that emerge from the plot. What is particularly interesting is the fact that he combines a narrative level with a feature level by using sound and rhetorical devices and a peculiar linguistic and stylistic over–organization. Particular words, recurring phrases and systematically recurring strategies and syntax tricks (especially those that form the so–called poetry of atmosphere) bond these two levels together, broadening the interpretation field of the whole piece. 
    Артыкул прысвечаны праблеме паэтычнасці прозы Івана Пташнікава, якая ілюструецца адным з самых значных тэкстаў гэтага беларускага пісьменніка – аповесцю Лонва (1964). Гэты твор, які прадстаўляе гістарычныя падзеі (Другая сусветная вайна і яе наступствы), з’яўляецца выдатным прыкладам свядомага фармавання апавядальнай мовы, а таксама дыялогаў і маналогаў персанажаў на аснове стратэгій і метадаў, характэрных для паэтычных тэкстаў. Пра гэта сведчаць не толькі шматлікія метафары і параўнанні, за якімі пісьменнік хавае трагізм вайны, але і выдатная сінтаксічная арганізацыя, якая падкрэслівае новыя семантычныя аспекты аналізаванага твора. Іван Пташнікаў вельмі ўмела аб’ядноўвае ў адносна кароткіх фрагментах тэксту розныя тыпы паўтораў (анафары, эпіфары, канкатэнацыі), выкарыстоўвае гукавыя эфекты, якія вынікаюць з паўтарэння канкрэтных гукаў і складоў, дзякуючы чаму стварае cугестыўныя, насычаныя колерамі, гукамі і пахамі, прасторы, якія з’яўляюцца не столькі фонам для адлюстравання персанажаў і падзеяў, але якія ўдзельнічаюць у фарміраванні фабульных сэнсаў і значэнняў. Цікавым з’яўляецца факт аб’яднання з дапамогай гукавых і сінтаксічных канструкцый своеасаблівай моўнай і стылістычнай „звышарганізацыі”, апавядальнай структуры са структурай сюжэта. Адзінкавыя словы, паўтаральныя фразы, а таксама сістэматычна паўтаральныя стратэгіі і сінтаксічныя прыёмы (асабліва тыя, якія ствараюць так званую паэтыку атмасферы) аб’ядноўваюць дзве плоскасці тэксту і адначасова пашыраюць поле ягонай інтэрпрэтацыі. terpretacyjne.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 187-199
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vytváření kacíře. Případ Bolka V. Opolského
    The making of a heretic. The case of Bolko V of Opole
    Kreowanie kacerza. Przypadek Bolka V Opolskiego
    Autorzy:
    Radek, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1018612.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Bolko V Opolski
    herezja
    Jan Długosz
    Kaspar Borgeni
    Petr Eschenloer
    Eneas Silvius Piccolomini
    strategie narracyjne
    ruch husycki
    Bolko V of Opole
    heresy
    Peter Eschenloer
    Eneas Silvio Piccolomini
    narrative strategies
    the Hussite movement
    Opis:
    Cílem předkládané studie je poukázat na rozšířené stereotypy a topoi, které byly využívané středověkými kronikáři při popisech tzv. heretických hnutí. V centru mé pozornosti byla postava opolského knížete Bolka V. (ok. 1400-1460), který nechvalně proslul již za svého života spojenectvím s husitskými vojsky. Pro mnohé autory nejenom ze slezského prostředí se tím stal husitou a kacířem. I kroky, které Bolek V. podnikal po husitských válkách, upoutaly v negativním smyslu pozornost dobových autorů (např. Jana Dlugosze, Petra Eschenloera, Eneáše Silviuse Piccolominiho nebo Kaspara Borgeniho). Jak jsem se pokusil doložit v tétostudii, pro mnohé z výše zmíněných autorů byla důležitější podpora Jiřího z Poděbrad ze strany Bolka V. (Petr Eschenloer, Kaspar Borgeni) nebo útoky, které podnikal vůči polskému království ve čtyřicátých a padesátých letech patnáctého století (Jan Dlugosz) než samotné spojenectví s husity, ke kterému došlo na začátku třicátých let. Právě kroky, které opolský kníže podnikal na dobové politické mapě, byly důvodem, proč jej doboví kronikáři popisovali jako kacíře. V jejich popisech nalezneme celou řadu stereotypů a rétorických figur, jež byly ve středověku běžně vztahovány vůči tzv. kacířům. Bolkovi V. byla připisována především pýcha, jakožto závažný hřích, kterého by se správný křesťan měl vyvarovat. Část autorů takéupozorňovala na Bolkův nekřesťanský sexuální život, E. S. Piccolomini v této souvislosti zpochybňoval také jeho příčetnost. Častým stereotypem jsou poukazy na Bolkovo spojenectví s ďáblem či temnými silami. Specifickým stereotypem, který můžeme spojit s opolským knížetem, je poté učenost. V případě Bolka V. poukazoval Kaspar Borgeni na skutečnost, že šlo o studenta pražské univerzity. Jak jsem se pokusil doložit, toto tvrzení nelze brát doslovně, protože studium v Praze nelze prokázat žádným dalším pramenem. Kaspar Borgeni jej využil jako jeden z narativních prostředků, které měly dobového čtenáře přesvědčit, že opolský kníže byl skutečně odsouzeníhodným heretikem. Takto utvořený obraz Bolka V. vykazuje velkou životnost a s tvrzeními o herezi opolského knížete se můžeme setkat ještě dnes. 
    Celem niniejszego studium jest zwrócenie uwagi na rozpowszechnione stereotypy i toposy, które były wykorzystywane przez średniowiecznych kronikarzy przy opisach tzw. ruchu husyckiego. W centrum mojej uwagi znalazła się postać księcia opolskiego Bolka V (ok. 1400-1460), który niechlubnie wsławił się w ciągu swego życia sojuszem z wojskami husyckimi. Dla wielu autorów nie tylko ze środowiska śląskiego stał się poprzez ten fakt husytą i kacerzem. Także działania, które Bolko V podejmował po wojnach husyckich, wnegatywnym znaczeniu przyciągnęły uwagę współczesnych mu autorów (np.: Jana Długosza, Petra Eschenloera, Eneas Silviusa Piccolominiego czy Kaspara Borgeniego). Jak starałem się udowodnić w tym studium, dla wielu z wyżej wymienionych autorów ważniejsze było wsparcie przez Bolka V króla Jerzego z Podiebradów (Petr Eschenloer, Kaspar Borgeni), czy też ataki które kierował przeciwko polskiemu królestwu w latach czterdziestych i pięćdziesiątych piętnastego wieku (Jan Długosz), aż po sam sojusz z husytami, do którego doszło na początku lat trzydziestych. Właśnie te kroki, które książę opolski czynił na ówczesnej mapie politycznej, sprawiły, że współcześni mu kronikarze opisywali go jako kacerza. W opisach tej postaci znajdziemy cały szereg stereotypów i figur retorycznych, które były w średniowieczu stosowane powszechnie wobec tzw. kacerzy. Bolkowi V była przypisywana przede wszystkim pycha jako ciężki grzech, którego prawdziwy chrześcijanin powinien się wytrzegać. Część autorów zwracała uwagę na niechrześcijańskie życie seksualne Bolka V, E. S. Piccolomini w tym kontekście wątpił także w jego poczytalność. Częstym stereotypem są odwołania do związków Bolka z diabłem czy ciemnymi mocami. Specyficznym stereotypem, który możemy łączyć z księciem opolskim, jest także uczoność. W przypadku Bolka V Kaspar Borgeni wskazywał na fakt, że chodziło o studenta uniwersytetu praskiego. Jak starałem się wykazać, takiego twierdzenie nie należy brać dosłownie, ponieważ studiów w Pradze nie można udowodnić żadnym kolejnym źródłem. Kaspar Borgeni wykorzystał je jako jeden ze środków narracyjnych, który miały ówczesnego czytelnika przekonać, że książę opolski był rzeczywiście godnym potępienia heretykiem. Stworzony w ten sposób obraz Bolka V cechuje się wielką żywotnością, a z twierdzeniami o herezji księcia opolskiego możemy spotkać się jeszcze dziś.
    The aim of the present study is to draw attention to the common stereotypes and literary topoi, which were used by medieval chroniclers to describe the so-called Hussite movement. I focus on the person of Bolko V (ca. 1400—1460), the Duke of Opole, who became infamous as an ally of the Hussite troops. For that reason, numerous authors, not only from Silesia, described him as a Hussite and heretic. Also the actions taken by Bolko V after the Hussite wars attracted the attention of his contemporary writers (e.g. Jan Długosz, Peter Eschenloer, Eneas Silvio Piccolomini, Kaspar Borgeni) in a negative way. As I try to show in my study, to a number of the authors mentioned above, the most important thing was Bolko V’s support for King George of Podĕbrady (Peter Eschenloer, Kaspar Borgeni), his attacks on the Polish Kingdom in the 1440s and 1450s (Jan Długosz), and his ally with the Hussites at the beginning of the 1430s. Those very actions taken by the Duke of Opole on the political map of his age decided about the fact that his contemporary chroniclers depicted him as a heretic. In the descriptions of his person we can find numerous stereotypes and rhetorical figures that were commonly used in the Middle Ages to refer to heretics. First of all, Bolko V is accused of pride, a deadly sin that a true Christian should avoid. Some authors mention Bolko V’s non-Christian sexual misconduct, and E. S. Piccolomini in this context additionally doubts his accountability. A common stereotype is the accusation of contacts with the Devil or dark powers. A peculiar stereotype is the Duke of Opole’s learnedness. Kaspar Borgeni mentions Bolko V’s studies at the University of Prague. As I try to show, the information concerning Bolko’s studies in Prague cannot be proven with any other source. Kaspar Borgeni uses that claim as one of his narrative figures in order to convince his readers that the Duke of Opole really was a censurable heretic. The picture of Bolko V created in such a way was very lively and the claims concerning the Duke of Opole’s heresy are formulated even today.
    Źródło:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2020, 12; 121-140
    2080-492X
    2353-9720
    Pojawia się w:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Канцэптуальнасць узаемаадносiн чалавека i прыроды ў раманах Iвана Пташнiкава “Мсцiжы” i Вiктара Карамазава “Пушча”
    Konceptualizacja relacji człowiek-przyroda w powieściach „Mstizhi” I. Ptasznikowa i „Pushcha” W. Karamazowa
    The conceptualization of the relationship between man and nature in the novels “Mstizhi” by I. Ptashnikov and “Pushcha” by V. Karamazov
    Autorzy:
    Budnik, Volga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118686.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    тыпалагiчныя сыходжаннi
    нараталагiчныя стратэгii
    мiфалагiчныя вобразы-матывы
    характары-тыпы
    псiхалагiзм
    архетыпы
    podobieństwa typologiczne
    strategie narracyjne
    obrazy-motywy mitologiczne
    typy bohaterów
    psychologizm
    archetypy
    typological convergence
    narrative strategies
    mythological imagesmotives
    characters-types
    psychologism
    archetypes
    Opis:
    У артыкуле аналiзуецца i параўноўваецца мастацкае асэнсаванне актуальнай маральна-фiласофскай праблемы ўзаемаадносiн чалавека з прыродай у творах I. Пташнiкава “Мсцiжы” i В. Карамазава “Пушча”. Паслядоўна асэнсоўваецца канцэпцыя чалавек i прырода, раскрыццё якой сведчыць аб маральна-фiласофскай глыбiнi твораў. Супастаўляюцца вобразныя сiстэмы твораў, iх героi, нараталагiчныя стратэгii, выяўляюцца тыпалаг iчныя сыходжаннi i жанрава-стылёвая спецыфiка кожнага з мастакоў слова пры ўвасабленнi iдэi адказнасцi i маральнасцi адносiн кожнага чалавека i ўсяго грамадства да навакольнага асяроддзя.
    Autor artykułu analizuje i porównuje problemy moralne i filozoficzne relacji człowiek – natura w utworach „Mstizhi” I.Ptasznikowa i „Pushcha” W. Karamazowa. Pojęcia człowiek i natura wskazują na moralną i filozoficzną zawartość utworów. Porównano występujące w nich obrazy, bohaterów i strategie narracyjne. Opisano także typologiczne podobieństwa i gatunkowo-stylistyczną specyfikę pisarzy, którzy wskazują na odpowiedzialność każdego człowieka i społeczeństwa za otaczające środowisko.
    The article analyzes and compares actual moral and philosophical problems of the relationship between man and nature in the works by I. Ptashnikov “Mstizhi” and V. Karamazov “Pushcha”. The concept of man and nature reveals moral and philosophical content of the literary works. Their images, characters, narrative strategies have been compared. The author of the article describes typological convergence and genre-style specificity of the writers, who put forward the idea of morality and responsibility of every person and society for the environment.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 283-301
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies