Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "stosunki Państwo-Kościół" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-34 z 34
    Tytuł:
    TRZY POLA KONFLIKTU PRZEZ TRZY DZIESIĘCIOLECIA. TRUDNOŚCI W RELACJACH MIĘDZY KOŚCIOŁEM KATOLICKIM A III RP
    Autorzy:
    Przybysz, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/629620.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Stosunki państwo – Kościół
    finansowanie kościoła
    konflikt z kościołem
    Opis:
    Author describes relationships between catholic church and state through the lens of the three conflicts that have developed since III RP inception. The first conflict concerns financial issues, the second affects education, the third applies to bioethics. Given the lack of visible political will, it is hard to expect that relations between church and state will be deeply corrected. As a result, we should be prepared for new conflict to appear.  
    Źródło:
    Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM; 2016, 13; 97-111
    2081-8270
    Pojawia się w:
    Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o Stanisława ze Szczepanowa. Dyskusje wokół powieści Karola Bunscha Imiennik
    Autorzy:
    Benken, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230866.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Karol Bunsch
    św. Stanisław
    stosunki państwo–Kościół
    powieść piastowska
    Opis:
    Artykuł zawiera omowienie dyskusji poświęconej dwutomowej powieści krakowskiego prawnika i literata Karola Bunscha Imiennik (t. 1: Śladami pradziada, t. 2: Miecz i pastorał), wydanej w 1949 r. Opisano w niej panowanie Bolesława Śmiałego i konflikt władcy z biskupem krakowskim Stanisławem ze Szczepanowa, zakończony tragiczną śmiercią tego ostatniego w 1079 r. Autor połączył w powieści fakty historyczne, własne interpretacje spornych zagadnień i zachowanego materiału źrodłowego, jak rownież wydarzenia fikcyjne; mocno zarysował przy tym niemożliwe do weryfikacji z naukowego punktu widzenia wewnętrzne motywacje postaci historycznych. Powieść wywołała polemikę między autorem a jego krytykami, toczoną m.in. na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Dotyczyła ona przede wszystkim sposobu ukazania przez Bunscha postaci bp. Stanisława, ktory to uznano za nierzetelny i krzywdzący. Krytycy książki odrzucali koncepcje historykow, na ktorych opierał się Bunsch, jak rownież część informacji podanych przez Galla Anonima względnie proponowali ich odmienną interpretację; dawali jednocześnie pierwszeństwo źrodłom poźniejszym, przedstawiającym bp. Stanisława w pozytywnym świetle. Bunsch bronił hipotez starszych badaczy, ktore przedstawił w powieści, jak rownież wielu własnych przemyśleń, zarzucając oponentom nieznajomość źrodeł, błędną ich interpretację, a nawet manipulację. Spor ciągnął się przez wiele lat i miał dodatkowy wymiar polityczny, wpisując się w skomplikowane relacje między Kościołem katolickim a komunistycznym rządem.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 40, 2; 151-172
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Posłannictwo Kościoła w dobie demokracji i pluralizmu
    The Mission of the Church at the Era of Democracy and Pluralism
    Autorzy:
    Gocko, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339435.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Kościół
    polityka
    życie polityczne
    stosunki państwo−Kościół
    rewolucja
    the Church
    politics
    political life
    state – Church relations
    revolution
    Opis:
    One of the significant areas of social life, in which the Church has to fulfill its prophetic-critical function towards the world, is the domain of public life. The subject of the present study is an attempt to look at the presence and mission of the Church within social-political life. Albeit the character of academic analyses will touch the general view of the discussed issue in the light of the post-Conciliar teaching of the Church, but quite naturally some of the motifs had to touch directly the situation of the Church in the countries that from 1989 started a systemic transformation. A detailed analysis was made, among others, of the issues of the essence of genuine democracy, the relation of the Church to the state on the basis of the principle sana cooperation and the question about the way in which a challenge issued by the Church to the world and mundane reality should be introduced. The point here is making the choice that is not just apparent, between two ways of effecting social changes: the way of gradual reform and that of revolution.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Moralnej; 2011, 3; 211-224
    2081-1810
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Moralnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pacyfikacje społecznych inicjatyw w zakresie budownictwa sakralnego na przykładzie Szklar w archidiecezji krakowskiej
    Pacification of Social Initiatives with Regard to Construction of Sacred Buildings as Illustrated by the Case of Szklary in Kraków Archdiocese
    Autorzy:
    Gryz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477329.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    budownictwo sakralne
    stosunki państwo–Kościół
    PRL
    Karol Wojtyła
    sacred buildings
    Church–State relations
    Polish People’s Republic
    Opis:
    The article is a case study on the origin, course and consequences of the actions on 12th August 1974, which pacified the resistance of the residents of Szklary, a village in the Kraków Archdiocese, who opposed the demolition of a room added to a catechetical building. The estate was owned by Fr Józef Pochopień, the vicar at the home parish of Racławice Olkuskie, who also commissioned the modification of the building. According to the wishes of the Catholic residents of Szklary, he planned to established an independent ministry in the village. The party and state leadership of the Olkusz Poviat and the Kraków Voivodeship recognised the construction as illegal. Before the administrative decision to block the construction came into force, representatives of the Party, officers competent for religious denominations and officers of the security apparatus had prepared a plan to demolish the unauthorised construction and decided to conduct the operation by force. The intervention involved security and police forces, who beat over thirty people, mainly women, who defended the estate on the behalf of their absent prefect. The course of the brutal action was documented in the operational materials of the Security Service. The incident proved discrimination of Catholics under the Polish People’s Republic when the construction permits concerning religious buildings were strictly regulated. The result of the conflict was positive for the residents of Szklary, who had a parish established in their village a few years later and built a church. This project became positive due to the personal effort and support by the Metropolitan Archbishop of Kraków, Cardinal Karol Wojtyła. A person strongly involved in provision of legal protection for the victims was Advocate Andrzej Rozmarynowicz. Despite the persecution, Fr Józef Pochopień, who was sentenced to suspended imprisonment, underwent financial persecution, was spied on and experienced attempted recruitment for cooperation with the Security Service, did not give up. The case of Szklary was used by the authorities of the Polish People’s Republic to create a model of combating social initiatives related to construction of sacred buildings.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 30; 434-450
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rządca diecezji warmińskiej ks. Wojciech Zink a władze partyjno-państwowe (1951–1953). Zarys problematyki
    The ruler of the Warmia diocese, priest Wojciech Zink and the party and state authorities (1951 – 1953). Outline of the problem
    Autorzy:
    Kopiczko, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147906.pdf
    Data publikacji:
    2019-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Wojciech Zink
    duchowieństwo
    stosunki państwo-Kościół
    represje
    historia Kościoła
    Warmia
    clergy
    church-state relations
    repression
    church history
    Opis:
    W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie ks. Wojciechem Zinkiem, który w latach 1951 – 1953 sprawował rządy w diecezji warmińskiej. Dużo uwagi poświęca się jego postawie wobec ówczesnych władz polskich i sprzeciwowi wobec aresztowania prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego. Wielokrotnie występował w obronie duchownych i wiernych, których spotykały represje ze strony funkcjonariuszy państwowych i partyjnych. Protestował przeciwko aresztowaniu kapłanów. Zdecydowanie sprzeciwiał się próbom ograniczenia duszpasterstwa parafialnego i ograniczaniu likwidacji instytucji kościelnych, zwłaszcza niższego seminarium duchownego we Fromborku. Bronił księży autochtonów, ale też starał się zapobiegać konfliktom z powodu prób przywrócenia języka niemieckiego w nabożeństwach. Nie akceptował działalności tzw. księży patriotów. Z powodu niezłomnej postawy wielokrotnie był wzywany na rozmowy z przewodniczącym Wojewódzkiej Rady Narodowej i kierownikiem Wydziału do Spraw Wyznań w Olsztynie. Gdy doszło do aresztowania prymasa Polski nie wyraził zgody na odczytanie w parafiach wydanych wówczas komunikatu Rady Ministrów i „wezwania” Episkopatu Polski. Z tego powodu został wieczorem 2 października 1953 r. aresztowany i osadzony w więzieniu w Warszawie, w którym spędził 16 miesięcy. Do diecezji mógł jednak powrócić dopiero po przemianach Polskiego Października w 1956 r. Kolejne lata życia poświęcił na pracę w Kurii Biskupiej. Był najbliższym współpracownikiem biskupa Tomasza Wilczyńskiego, a po jego śmierci w 1965 r. – biskupa Józefa Drzazgi. W ich imieniu bardzo często udawał się do władz wojewódzkich, także wyznaniowych, by bronić Kościoła warmińskiego i załatwiać sprawy szczególnie trudne, m.in. oskarżeń księży, placówek duszpasterskich, katechizacji, seminarium duchownego. Jeszcze w latach sześćdziesiątych występował w obronie ludności autochtonicznej i zorganizował samopomoc kapłańską. Tym samym w pełni zasłużył na określenie „kapłan niezłomny”. Za swoją heroiczną postawę został też upamiętniony tablicą odsłoniętą 18 czerwca 2018 r. w Ogrodzie Sprawiedliwych w Warszawie.
    In recent years, interest in priest Wojciech Zink, who in 1951 – 1953 governed in the diocese of Warmia, has increased. Much attention is devoted to his attitude towards the then Polish authorities and opposition to the arrest of the Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński. He repeatedly defended the clergy and the faithful, who were met with repression by state and party officials. He protested against the arrest of priests. He strongly opposed attempts to reduce parish priesthood and to limit the liquidation of church institutions, especially the lower seminary in Frombork. He defended indigenous priests, but he also tried to preventconflicts because of attempts to restore the German language in services. He did not accept the so-called priests the patriots. Because of his steadfast attitude he was repeatedly called uponto talk to the chairman of the Provincial National Council and the head of the Department for Religious Affairs in Olsztyn. When the Primate of Poland was arrested, he did not agree to read the message of the Council of Ministers and the “summons” of the Polish Episcopate in parishes. For this reason he was arrested in the evening on October 2, 1953 and imprisoned in Warsaw, where he spent 16 months. However, he could return to the diocese only after the transformation of the Polish October in 1956. He spent the next years of his life working in the Bishop’s Curia. He was the closest associate of bishop Tomasz Wilczyński, and after his deathin 1965 – of bishop Józef Drzazga. On their behalf, he often went to provincial authorities, including denominational authorities, to defend the Warmian Church and settle particularly difficult matters, including accusations of priests, pastoral institutions, catechesis and seminary. Back in the 1960s, he defended indigenous people and organized priestly self-help. Thus hefully deserves the term “steadfast priest.” For his heroic attitude he was also commemorated with a plaque unveiled on June 18, 2018 in the Garden of the Righteous in Warsaw.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2019, 20; 109-126
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemieckie Katholikentagi na Śląsku i Śląskie Zjazdy Katolickie jako przejaw zaangażowania laikatu w życiu politycznym, społecznym i religijnym
    German Katholikentags in Silesia and Silesian Catholic Conventions as a Manifestation of the Involvement of the Laity in Political, Social and Religious Life
    Autorzy:
    Górecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729652.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Katholikentag
    catholic conventions
    laity
    state-church relations
    Catholics vs Evangelicals
    zjazdy katolickie
    laikat
    stosunki państwo – Kościół
    katolicy a ewangelicy
    Opis:
    Wydarzenia Wiosny Ludów z połowy XIX w. przyniosły katolikom w Niemczech swobodę zrzeszania się oraz zapoczątkowały proces dążenia do ich równouprawnienia i zapewnienia parytetów w życiu politycznym i społecznym. Zewnętrznym przejawem wzrastającej z każdym rokiem siły katolików były organizowane zjazdy, które przeszły do historii jako tzw. Katholikentagi. Co ciekawe, 4 z nich zorganizowano we Wrocławiu (w 1849, 1872, 1886, 1909 i 1926 r.), a jeden odbył się w Nysie (w 1899 r.), ponieważ katolicy na Śląsku stanowili wówczas wielką siłę, czynnie angażując się w życie stowarzyszeniowe. Po podziale Górnego Śląska w 1922 r., na terenie ówczesnej administracji apostolskiej Górnego Śląska zorganizowano 3 śląskie zjazdy katolików (w latach 1922–1924). O ich celu, przebiegu, a także o najważniejszych zagadnieniach, jakie poruszano w czasie ich trwania w kwestiach politycznych, religijnych i społecznych, jest mowa w niniejszym artykule.
    The events of the Spring of Nations in the mid-19th century brought Catholics in Germany freedom of association and began the process of pushing for their equality and ensuring parity in political and social life. An outward manifestation of the growing strength of Catholics each year were the conventions held, which went down in history as the so-called Katholikentags. Interestingly, four of them were organized in Wrocław (in 1849, 1872, 1886, 1909 and 1926), and one convention was held in Nysa (in 1899), as Catholics were a great force in Silesia, actively involved in associational life. After the division of Upper Silesia in 1922. Upper Silesia, three Silesian conventions of Catholics were organized in 1922-1924 in apostolic administration of Upper Silesia. Their purpose, course, as well as the most important issues raised during them on political, religious and social issues are discussed in this article.
    Źródło:
    Studia Oecumenica; 2022, 22; 239-259
    1643-2762
    Pojawia się w:
    Studia Oecumenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wzór duszpasterza w świetle wybranych opracowań pastoralnych okresu zaborów. Zarys problematyki
    +e model of a parish priest in the light of selected pastoral works in the time of the partitions
    Autorzy:
    Lewalski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559475.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    duchowieństwo
    duszpasterstwo
    stosunki państwo-Kościół
    teologia pastoralna
    religijność
    życie codzienne
    clergy
    everyday life
    ministry
    pastoral theology
    religious
    state-church relations
    Opis:
    Do interesujących źródeł pozwalających odtworzyć funkcjonujący w danej epoce ideał, wzór czy model kapłana-duszpasterza należą dzieła z zakresu teologii pastoralnej. Podstawę źródłową artykułu stanowią wybrane opracowania wydane w języku polskim pochodzące z lat 1809‒1914. Ich analiza umożliwia uchwycenie wielu płaszczyzn życia duszpasterza, w tym szeregu aspektów życia codziennego, działalności duszpasterskiej, aktywności społecznej, a także kwestii związanych z relacjami państwo-Kościół. Wymogi stawiane wzorowemu duszpasterzowi były odzwierciedleniem uwarunkowań i potrzeb epoki, a nadto wyrazem koncepcji pastoralnej wyznawanej przez autorów badanych prac.
    The works on pastoral theology are interesting sources that allow to reconstruct the model of a parish priest functioning in the era. Selected works published in Polish in the years 1809‒1914 are the basis of the source article. These include not only worksbooks, but also handbooks, guides, as well as the pastoral publications. The image that emerges from the works is not only the postulated, imaginated or created image, they are not only the theoretical work. The authors, experienced pastors, o=en wrote about what they experienced, in many passages there were reports of what and how it was. Their analysis makes it possible to capture many aspects of the priest’s life, including some aspects of everyday life pastoral activity, social activity, as well as issues related to the state-church relations. The article could not be a detailed discussion of all aspects of the issues undertaken in the title, it was to pay attention to certain features or the problems connected with the requirements that had to be met in order to move closer to the ideal pastor. These requirements were a re;ection of the conditions and needs of the age, and, moreover, an expression of the pastoral concept professed by the authors of studied works.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2012, 31; 97-116
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znamiona państwa wyznaniowego. Uwagi na kanwie dorobku współczesnego konstytucjonalizmu
    Characteristics of a denominational state. Some remarks based on the accomplishments of contemporary constitutionalism
    Autorzy:
    Borecki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927428.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    religious/denominational state
    the state
    church relationship
    contemporary constitutions
    freedom of religion – Islam
    państwo wyznaniowe
    stosunki państwo–Kościół
    współczesne konstytucje
    wolność religijna
    islam
    Opis:
    An analysis of contemporary constitutions indicates that the number of denominational states is slowly decreasing. However, we also encounter opposite tendencies. The model of a denominational, or a religious state is primarily characteristic for Muslim countries of the Near and Middle East and for a number of Southeast Asian countries. In the last decades, the number of Christian states and secular ideological states has declined signifi cantly. There is a stable group of states with Buddhism as a privileged religion. The religious constitutional norms of states of confession are generally characterised by a high degree of generality. Detailed provisions are seldom and denominational clauses are primarily included among the principles of the supreme constitution. Underlying the religious character of the state lies the rejection of the neutrality of the worldview. It is not possible, on the basis of the constitution alone, to reconstruct a detailed, universal model of a religious state. In the light of fundamental laws, the most common characteristics of religious states are: the negation of the neutrality of the state in worldviews, the acceptance of a particular religion as the offi cial religion, the rejection of the equality of religious associations, the requirement of a head of state to follow the state religion or belief, and the state support for a given confession. The constitutions of most religious states formally provide for religious freedom. In the fundamental laws of some Muslim states, the guarantees for this freedom are, however, silent. The Western political culture fails the characteristics of an organisational unity of the state or the religious apparatus. The socio-political reality of contemporary religious states indicates that this model of statehood cannot be a priori regarded as contrary to the principles of democracy and human rights.
    Źródło:
    Studia Prawa Publicznego; 2017, 4 (20); 33-53
    2300-3936
    Pojawia się w:
    Studia Prawa Publicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utworzenie oraz rejestracja związku wyznaniowego jako przejawy wolności religijnej
    The establishment and registration of a religious denomination as manifestation of religious freedom
    Autorzy:
    Mezglewski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043909.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    wolność religijna
    rejestracja związków wyznaniowych
    wolność sumienia i wyznania
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    prawo wyznaniowe
    stosunki państwo–kościół
    wspólnoty religijne
    stosunki Państwo-Kościół
    religious freedom
    the registration of religious denominations
    freedom of conscience and religion
    churches and other religious
    denominations
    churches
    religious communities
    religious associations
    law on religion
    State-Church relations
    Opis:
    W przedmiotowej publikacji autor formułuje następujące tezy. Skoro rejestracja związku wyznaniowego w prawie polskim stanowi formę jego legalizacji poprzez nabycie podmiotowości cywilnoprawnej, to proces ten służy poszerzeniu możliwości oddziaływania związku wyznaniowego w sferze religijnej, a tym samym poszerzeniu wolności religijnej. Nie stanowi natomiast przejawu wolności religijnej rejestracja związku wyznaniowego dokonana na podstawie wniosku o rejestrację, złożonego przez „sympatyków” danej wspólnoty religijnej (co w pragmatyce polskiego organu rejestrowego stało się zasadą). Rejestracja związku wyznaniowego winna być dokonywana na wniosek samego związku wyznaniowego lub na wniosek członków tej wspólnoty. Tylko taka procedura stanowić może przejaw gwarancji wolności religijnej.
    In this publication the author makes the following arguments. As the registration of a religious association in Polish law is a form of its legalisation by becoming a legal entity, that process broadens the influence of a religious association in the religious sphere, thereby broadening religious freedom. The registration of a religious association made on the basis of an application for registration filled by “supporters” of a religious community (it happens more than often in Polish registration offices) is not a manifestation of religious freedom. Registration of a religious association must be undertaken at the request of the religious organization itself or at the request of members of this community. Only such a procedure could be a sign of guarantee of religious freedom.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2015, 18; 123-134
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 roku
    Philosophy of the Concordat between the Holy See and the Republic of Poland of July 28, 1993
    Autorzy:
    Góralski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154928.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    konkordat polski
    Konkordat z 1993 r.
    konkordaty posoborowe
    Stolica Apostolska
    stosunki państwo–Kościół
    wolność religijna
    Polish concordat
    Holy See
    postconciliar concordats
    State–Church relations
    religious freedom
    Opis:
    Każdy ze współczesnych, posoborowych konkordatów zawieranych przez państwa ze Stolicą Apostolską jest osadzony w określonym kontekście historycznym, socjologicznym, kulturowym i normatywnym, co w sposób oczywisty ma wpływ na kształt uzgodnionych postanowień. Można powiedzieć, że każdy konkordat ma swoją filozofię. Przedmiotem niniejszego opracowania jest filozofia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, który podpisano dnia 28 lipca 1993 r. Jak twierdzi autor, odzwierciedla ona przede wszystkim dążenie państwa polskiego i Kościoła Katolickiego, jako wspólnot świadomych swoich zadań i kompetencji, do realizacji dobra wspólnego i rozwoju człowieka. Do podstawowych założeń przyjętego modelu relacji państwo–Kościół, zgodnie z nauczaniem soborowym, należą zasady niezależności państwa i Kościoła oraz ich współdziałania. Dzięki temu zawarcie tej umowy znacząco przyczyniło się do zapewnienia właściwej równowagi w stosunkach między państwem i Kościołem Katolickim, korzystnie wpływając również na sytuację prawną innych związków wyznaniowych w Polsce.
    Every contemporary, postconciliar concordat concluded by states with the Holy See is set in a specific historical, sociological, cultural and normative context, which clearly affects the agreed provisions. Each concordat can be seen as having its own philosophy. This paper discusses the philosophy of the Concordat between the Holy See and the Republic of Poland concluded on July 28, 1993. It is argued that this philosophy essentially reflects the aspiration of the Polish State and the Catholic Church, both aware of their responsibilities and competencies, to contribute towards the common good and human development. The adopted model of State–Church relations, in harmony with the conciliar teaching, is based on mutual independence and autonomy as well as cooperation. As a consequence, the Concordat has significantly contributed to ensuring a proper balance in the relations between the State and the Catholic Church, while also having a positive impact on the legal situation of other religious organizations in Poland.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2022, 25; 157-170
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosunki między państwem a związkami wyznaniowymi w niepodległej Ukrainie (1991-2013)
    The relationship between the state and the religious associations in sovereign Ukraine
    Autorzy:
    Strutyński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043572.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    freedom
    of religion
    state-church relations
    Ukrainian eccesiastical law
    Ukrainian law on religion
    religious organisations in Ukraine
    ukraińskie prawo wyznaniowe
    wolność wyznania
    związki wyznaniowe na Ukrainie
    stosunki państwo-Kościół
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie relacji między państwem a związkami wyznaniowymi na Ukrainie. Uzyskanie niepodległości przez Ukrainę w 1991 roku spowodowało konieczność uregulowania kwestii wyznaniowych zgodnie z demokratycznymi standardami. Uchwalono Ustawę o gwarancjach wyznania i organizacjach religijnych oraz nową konstytucję, która zawiera podstawowe zasady relacji państwa do religii. Kwestie relacji związków wyznaniowych z państwem są analizowane przez ukraińskie kościoły oraz organizacje pozarządowe takie jak: Religijno-informacyjna służba Ukrainy, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Centrum Razumkowa oraz Instytut Wolności Religijnej. W dość powszechnej ocenie relacje między państwem a związkami wyznaniowymi kształtowały się prawidłowo do 2010 roku. Objęcie władzy przez prezydenta Wiktora Janukowycza oznaczało zdecydowaną zmianę polityki wyznaniowej państwa. Dokonano zmian w administracji wyznaniowej oraz zdecydowano się na nowelizację ustawy O wolności wyznania i organizacjach religijnych. Związki wyznaniowe uznały te zmiany za próbę odebrania im niezależności.
    The paper presents the relationship between the state and religious associations in Ukraine. After Ukraine gained independence in year 1991 it was required that the matters concerning religious confessions be regulated according to democratic standards. Among the legislations were the Bill on freedom of confession and religious organisations and the new constitution which defines the basic rules of state-religion relations. The relationship between the religious associations and state are analized by Ukrainian churches and non-governmental organisations such as Ukrainian Helsinki Human Rights Union, Razumkow Center and the Institute for Freedom of Religion. It is commonly agreed that until 2010 the relationship between the state and religious organisations were correct. However, the religious policy of state changed after Wiktor Janukowycz had become the president. The administrative organs for confessions were altered and the Bill on freedom of confession and religious organisations was amended. The religious associations saw these changes as an attempt to deprive them of their independence.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2014, 17; 255-273
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim
    The autonomy of churches and other religious organizations in contemporary Polish law
    Autorzy:
    Borecki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887702.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    freedom of conscience and religion
    churches and other religious organizations
    the Constitution of the Republic of Poland
    wolność sumienia i wyznania
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    Konstytucja RP
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościół
    autonomia kościoła
    Kościół katolicki
    relacje państwo-kościół
    stosunki państwo–kościół
    związki wyznaniowe
    Opis:
    Autonomia związków wyznaniowych, czyli ich zdolność do tworzenia i rządzenia się własnym prawem wewnętrznym (prawem kościelnym), jest istotnym przejawem kolektywnej wolności sumienia i wyznania. Jest to zarazem jedna z podstawowych cech systemu rozdziału państwa i wspólnot religijnych. Konstytucja RP z 2 kwietnia z 1997 r. w szerokim zakresie gwarantuje autonomię wspólnotom religijnym. Jej art. 25 ust. 3 stanowi, że stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowych są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności w swoim zakresie, a także współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Autor opracowania dokonuje w nim analizy i interpretacji zasady poszanowania autonomii związków wyznaniowych w swoim zakresie, odwołując się przy tym do wypowiedzi doktryny prawa oraz treści ustawodawstwa wyznaniowego.
    The autonomy of religious organizations, or their capacity to lay down and be governed their own internal law (church law), is an ample indication of the collective freedom of conscience and denomination. This autonomy also typifies the system of separation between the state and religious communities. The 2 April 1997 Constitution of the Republic of Poland confers on religious communities the right to enjoy substantial autonomy. Its Article 25(3) reads that the relationship between the state and churches and other religious organizations are based on the principle of respect for their autonomy and the mutual independence of each in its own sphere, as well as on the principle of cooperation for the individual and common good. The author of this study analyses and interprets the aforesaid principle, referring to the doctrine of law and ecclesiastical legislation.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2012, 15; 85-109
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zalety oraz mankamenty układowej regulacji stosunku państwa do nierzymskokatolickich kościołów i innych związków wyznaniowych określonych w art. 25 ust. 5 Konstytucji RP
    Advantages and disadvantages of the bilateral regulation of the relations between the state and non-roman catholic churches and other religious organizations referred to in article 25(5) of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Leszczyński, Paweł A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887680.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    bilateralism
    the relations between the state
    churches and other religious organizations
    the Constitution of the Republic of Poland
    bilateralizm
    stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi
    Konstytucja RP
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościół
    stosunki państwo–kościół
    związki wyznaniowe
    Opis:
    Nowa metoda regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi określona w art. 25 ust. 5 Konstytucji RP z 1997 r., może być postrzegana w kategoriach zalet, ale i mankamentów. Z pewnością zastosowany w tej metodzie bilateralizm daje obu stronom – państwowej i kościelnej, perspektywę partnerskiego określenia wzajemnych odniesień. Takie podejście pozwala na uwzględnienie specyficznych cen danego związku wyznaniowego w kontekście jego stosunku do władz publicznych i odwrotnie. Odejście od jednostronności regulowania statusu związków wyznaniowych przez państwo stanowi także wyraz docenienia ich roli jako składników społeczeństwa obywatelskiego i dostrzeżenia ich znaczenia pozareligijnego np. w sferze socjalno-charytatywnej, kulturalnej czy opiekuńczo-wychowawczej. Z drugiej strony, konstytucyjne novum art. 25 ust. 5 musi być postrzegane również w kontekście zasady równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych, określonej w art. w art. 25 ust. 1 Konstytucji. W artykule omówione zostały trudności, jakie wiązałyby się z odejściem od bilateralizmu i powrotem do koncepcji jednej, wspólnej dla wszystkich wyznań ustawy. Przedstawione zostały również zagrożenia mogące przejawić się w swoistej instrumentalizacji art. 25 ust. 5 przez uprawnione do takowej regulacji związki wyznaniowe.
    A new method of regulating the relations between the state and religious organizations provided for in Article 25(5) of the 1997 Constitution has a number of advantages but is not free from flaws. No doubt, the adopted bilateral approach enables both parties – churches and the state – to determine mutual rights and obligations in the spirit of partnership. It further allows for the specific attributes of a given religious organization in terms of its relation to the public authorities (and vice versa). The departure from the unilateral concept of regulating the status of religious organizations by the state also affirms the recognition of their non-religious role as components of the civil society, e.g. as community, charitable, cultural or educational organizations. Notwithstanding the foregoing, the constitutional novelty of Article 25(5) of the Constitution must also be seen against the backdrop of the principle of equality between churches and other religious organizations, set out in Article 25(1) of the Constitution. The article attempts to envisage the difficulties that a departure from bilateralism might entail, especially when coupled with the return to the concept of a single legal act governing all denominations. The author also highlights the threats that may arise from the abuse of Article 25(5) by religious organizations entitled to undertake such a regulation.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2012, 15; 111-136
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zwolnienia podatkowe dla związków wyznaniowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego USA
    Tax exemptions for churches in the United States Supreme Court decisions
    Autorzy:
    Michalik, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887778.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Supreme court decisions
    tax exemptions
    churches
    state relations
    orzecznictwo Sądu Najwyższego USA
    prawo wyznaniowe
    Stany Zjednoczone
    wolność sumienia i wyznania
    związki wyznaniowe
    zwolnienia podatkowe
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    prawo podatkowe
    relacje państwo-kościół
    stosunki państwo–kościół
    wspólnoty religijne
    Opis:
    Zwolnienia podatkowe dla związków wyznaniowych (kościołów) funkcjonują w amerykańskim systemie prawnym od czasów kolonialnych. W prawie federalnym kluczowe znaczenie ma zwolnienie od podatku dochodowego na podstawie § 501(c)(3) federalnego kodeksu podatkowego (IRC). Natomiast w prawie stanowym najważniejsze są zwolnienia z podatku od własności, zwłaszcza nieruchomości, ustanawiane przez właściwe legislatury stanowe. Począwszy od precedensowego orzeczenia w sprawie Walz v. Tax Commission z 1970 r. Sąd Najwyższy USA co do zasady uznawał konstytucyjność przedmiotowych zwolnień. Zdaniem sądu zwolnienia te nie naruszają klauzuli ustanowienia I Poprawki do Konstytucji federalnej, gdyż państwo przyznaje je nie w celu wspierania religii i związków wyznaniowych, ale ze względu na życzliwą neutralność względem nich. Zgodnie z orzeczeniem w sprawie Bob Jones University v. United States z 1983 r. związki wyznaniowe, z punktu widzenia prawa podatkowego, są klasyfikowane do kategorii organizacji pożytku publicznego. Jako takie mogą więc korzystać z pośredniej pomocy finansowej państwa, która jest skutkiem przyznania zwolnienia podatkowego. Oznacza to jednak także, iż będąc beneficjentami przywileju związki wyznaniowe są zobligowane do podporządkowania się wymogom kwalifikacyjnym ustanowionym przez państwo. Ponadto, począwszy od orzeczenia w sprawie Texas Monthly, Inc. v. Bullock z 1989 r. Sąd Najwyższy konsekwentnie odrzucał koncepcję wywiedzenia prawa do zwolnienia podatkowego z klauzuli swobodnej praktyki I Poprawki. Tym samym uznał za niekonstytucyjne zwolnienia przyznawane ekskluzywnie związkom wyznaniowym lub prowadzonej przez nie działalności.
    The existence of tax exemptions for churches in the American legal system dates back to the colonial times. In federal law, it is mainly based on § 501(c)(3) of Internal Revenue Code, which grants exemption from federal income tax. Meanwhile, in state law the exemptions from real property taxation are of the most importance. Since a landmark ruling in Walz v. Tax Commission from 1970, the United States Supreme Court has recognised, as a rule, constitutionality of such exemptions. According to the Court, they do not violate the Establishment Clause of the First Amendment to the United States Constitution. The Court reasoned that the purpose of the tax exemptions is sustaining the benevolent neutrality of state towards religion and churches, not the advancement of them. In its opinion in Bob Jones University v. United States from 1983, the Court added that, in the field of tax law, every church has to be understood as a charity. For that reason, tax exemptions are granted to churches, which generated an indirect public subsidy for them. This means, however, that being the beneficiaries of the privilege churches are obliged to conform to the qualifying requirements laid down by the state. Furthermore, since its decision in Texas Monthly, Inc. v. Bullock from 1989, the Court has consistently rejected to derive the right to tax exemption from the Free Exercise Clause of the First Amendment. As a result of this, the Court declared that tax exemptions granted exclusively for churches or their activities are unconstitutional.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2012, 15; 5-28
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Radio Watykańskie wobec stosunków państwo–Kościół w PRL w latach 1957–1979
    Vatican radio towards the state-Church relations in People’s Republic of Polandin 1957–1979
    Autorzy:
    Jakubowska, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477220.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Radio Watykańskie
    Sekcja Polska Radia Watykańskiego
    stosunki państwo-Kościół
    PRL
    episkopat
    komunizm
    media
    „L’Osservatore Romano”
    Vatican Radio
    Polish Section of the Vatican Radio
    state-Church relations
    episcopacy
    Communism
    “L’Osservatore Romano”
    Opis:
    Vatican Radio (RW) is tasked with providing information about the activities of the Pope and the Holy See, as well as the situations of Churches worldwide. The Polish Section of the Vatican Radio (SPRW) implemented these tasks, and among the many topics and information presented on the RW waves it also commented on issues related to State-Church relations in Poland. The aim of the article is to look in more detail, among others, on whether and how the SPRW presented the PRL state-Church relations during the period of 1957–1979. While presenting this topic, in the 60s, the SPRW usually drew from the opinions of the western press and foreign press agencies, and in the 70s primarily from the communications of the Polish Episcopacy Conferences. The SPRW informed its listeners about the most important issues affecting State-Church relations - among others, about the lack of religious freedom in PRL, persecution of the clergy, lack of permission for sacral buildings, efforts made by the Church for allowing it freedom in its actions and respecting human rights and the rights of Polish citizens by the PRL government. The SPRW defended the Polish clergy. Additionally, for the Polish people, the SPRW was the main source of uncensored information about the situation of the Church; not only worldwide, but primarily in Poland. The SPRW aired a series of educational programmes to counteract the attempts of secularisation of the society by the Communist government. The election of Karol Wojtyła as Pope contributed to the growth of the role of the Church in Poland, and made the SPRW face new challenges. It had its unparalleled contribution in accompanying the Pope during his pilgrimages and providing Polish listeners with the latest information not presented in the state media.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 72-93
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiana przepisów wyznaniowych Konstytucji RP z 1997 r.
    Autorzy:
    Paweł, Borecki,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902718.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Constitution change
    state relations – church
    freedom of thought
    conscience and religion
    impartiality of public authorities
    unbelievers
    worldview organizations
    zmiana Konstytucji RP
    stosunki państwo–kościół
    wolność myśli
    sumienia i wyznania
    bezstronność władz publicznych
    niewierzący
    organizacje światopoglądowe
    Opis:
    Possible change of religious regulations of the Constitution should take place in cooperation with churches and world-wide organizations. The legislator limits Poland’s international obligations to protect freedom and human rights in religious matters. The Concordat of 1997 is also a limitation. At present there is an unfavorable political situation for liberal changes. The most important changes should be to increase the protection of non-believers and philosophical organizations. The neutrality of public authorities in religious matters must also be better guaranteed. The beginning of the constitutional debate on religious issues, however, risks the change for the worse. This debate does not start.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2017, 72; 71-86
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza i treść wytycznych w sprawie realizacji art. 17 TFUE przez Komisję Europejską
    Origin and content of the Guidelines on the implementation of Article 17(3) of the Treaty on the Functioning of the European Union by the European Commission
    Autorzy:
    Stanisz, Piotr
    Bębeniec, Daria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043969.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    European Union
    EU law
    church
    religious associations
    religious communities
    non-confessional organisations
    philosophical organisations
    dialogue
    Church-State relations
    religious organization
    Law on Religion
    kościoły i związki wyznaniowe
    związek wyznaniowy
    relacje państwo-kościół
    organizacje niewyznaniowe
    organizacje światopoglądowe
    kościoły
    Unia Europejska
    prawo UE
    dialog
    zrzeszenia religijne
    wspólnoty religijne
    prawo wyznaniowe
    Kościół Katolicki
    stosunki państwo–kościół
    Opis:
    Opracowanie koncentruje się na ogłoszonych w lipcu 2013 r. wytycznych w sprawie realizacji przez Komisję Europejską art. 17 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który zobowiązuje Unię Europejską do prowadzenia otwartego, przejrzystego i regularnego dialogu z kościołami, innymi stowarzyszeniami lub wspólnotami religijnymi oraz organizacjami światopoglądowymi i niewyznaniowymi. Najważniejszą część opracowania stanowi tłumaczenie tego dokumentu na język polski. W celu wyjaśnienia przyczyn powstania wytycznych, omówiono również decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 25 stycznia 2013 r. (2097/2011/RA). Negatywnie oceniając odrzucenie przez Komisję możliwości realizacji wniosku Europejskiej Federacji Humanistycznej o zorganizowanie seminarium dialogu na zaproponowany przez nią temat, Rzecznik wezwał bowiem Komisję do właściwszego realizowania art. 17 ust. 3 TFUE i zasugerował sprecyzowanie stosowanych w tym zakresie praktyk i zasad, a zwłaszcza przemyślenie potrzeby opracowania wiążących wytycznych.
    The study deals with the Guidelines on the Implementation of Article 17(3) TFEU by the European Commission, published in July 2013, for setting the framework for open, transparent and regular dialogue with churches, religious associations or communities, and philosophical and non-confessional organisations. The Polish translation of the document constitutes the main part of the text. It is preceded by an overview of the decision of the European Ombudsman of 25 January 2013 in his inquiry into complaint 2097/2011/RA against the European Commission. The Ombudsman, while negatively assessing the Commission’s rejection of the proposal of the European Humanist Federation for a dialogue seminar on the topic Competing Rights Issues in Europe, suggested clarifying the Commission’s “practices and rules in this area”, and drawing up “guidelines in terms of how exactly it plans to implement Article 17 TFEU”.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2017, 20; 383-392
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od prawa kościelnego do historii prawa. Powikłane powojenne losy Profesora Leszka Winowskiego
    From Church law to history of law: The complicated postwar life of Professor Leszek Winowski
    Autorzy:
    Koredczuk, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887292.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-18
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Leszek Winowski
    Katedra Prawa Kościelnego
    prawo kościelne
    prawo wyznaniowe
    stosunki Państwo-Kościół
    Wydział Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego
    Faculty of Law of the University of Wrocław
    Chair of Church Law
    Church law
    law on religion
    Church-State relations
    Opis:
    Artykuł ukazuje powojenne losy profesora Leszka Winowskiego, przedwojennego asystenta w Katedrze Prawa Kościelnego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, który po II wojnie światowej podjął zatrudnienie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego zatrudnienie, a także późniejsza praca na Wydziale Prawa we Wrocławiu wiązała się prawie przez cały okres z negatywnym nastawieniem do jego osoby władz komunistycznych, które z powodów ideologicznych niechętnie odnosiły się do przedwojennej kadry akademickiej. W przypadku L. Winowskiego główną przyczyną niechęci władz do jego osoby było zajmowanie się przez niego nieuznawaną przez władze komunistyczne dyscypliną naukową, jaką było prawo kościelne oraz jego dodatkowe zatrudnienie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i różnorakie związki z Kościołem Katolickim. To spowodowało, że z konieczności został on zatrudniony w Katedrze Historii Prawa na Zachodzie Europy (później Zakładzie Powszechnej Historii Państwa i Prawa), starając się połączyć swoje dawne zainteresowania z zakresem tematycznym badań jednostki organizacyjnej, w której podjął zatrudnienie. Swoje zainteresowania naukowe oparte na wspomnianych uwarunkowaniach skupił na relacjach łączących Kościół na Śląsku z resztą Kościoła polskiego i polityce władz pruskich w stosunku do niego. Drugim nurtem badawczym, któremu poświęcił wiele prac, był stosunek Kościoła i głoszonej przez niego nauki do innowierców w okresie średniowiecza, a w związku z tym również prawo islamu, stając się w tej kwestii niekwestionowanym autorytetem w Polsce. Powojenne wrocławskie losy profesora L. Winowskiego odzwierciedlają politykę państwa w stosunku do Kościoła w okresie PRL, stanowiąc również świadectwo realizowanej wówczas polityki naukowej.
    The paper presents the postwar fate of Professor Leszek Winowski, a pre-war research and teaching assistant at the Chair of Church Law at John Casimir University in Lviv, who after World War II took up employment with the Faculty of Law of the University of Wrocław. His His work for the Faculty in Wrocław was greatly affected by the negative attitude of the communist authorities already from the beginning. For ideological reasons, the authorities were ill-disposed toward the pre-war academic staff. In the case of L. Winowski, what also played a role was his field of research (Church law), which was not recognized by the communist authorities, his additional employment at the Catholic University of Lublin and his different affiliations with the Catholic Church. As a consequence, he had to be hired at the Chair of the History of Law in Western Europe (later the Department of General History of State and Law), trying to harmonize his former interests with the research done at the department in which he was employed. As a result, he focused his research interests on the relations between the Church in Silesia and the rest of the Polish Church, as well as on the Church policy of the Prussian authorities. Another research area in which he published broadly concerned the attitude of the Church and its teachings towards non-believers in the Middle Ages, and consequently also Islamic law, where he became an unquestionable authority in Poland. The postwar life of Professor L. Winowski in Wrocław reflects the State’s policy towards the Church in the period of Polish People’s Republic, also bearing testimony to the research policy pursued at the time.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2021, 24; 129-142
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Православна Церква та радянска влада на Донеччині 1965–1985 рр.
    Cerkiew prawosławna i władze radzieckie w obwodzie donieckim w latach 1965–1985
    Autorzy:
    Nikiforow, Карен
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015083.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    державно-церковні відносини
    радянська влада
    Російська Православна Церква
    релігійна політика
    “застій”
    Донецька область
    state-church relations
    Soviet power
    Russian Orthodox Church
    religious policy
    “stagnation”
    Donetsk region
    stosunki państwo-Kościół
    władza radziecka
    rosyjska Cerkiew prawosławna
    polityka religijna
    „stagnacja”
    obwód doniecki
    Opis:
    Після короткої антирелігійної кампанії “штурму небес”, інспірованої Микитою Хрущовим, період загострення ідеологічної кризи в Радянському Союзі (1965–1985 рр.) став відносно спокійним для релігійних організацій. В СРСР загалом, Українській РСР та Донецькій області зокрема найбільшою за кількістю громад та віруючих була Російська Православна Церква. Радянська релігійна політика, яка залишалася відверто атеїстичною, в епоху правління Леоніда Брежнєва стала змінюватися у бік мовчазного прийняття існування Церкви. Відповідна ця тенденція відображалося й на місцевому рівні. Увагу автора акцентовано на регіональному аспекті взаємодії радянської влади та Православної Церкви.
    Po krótkiej kampanii antyreligijnej „szturm nieba” zainspirowanej przez Nikitę Chruszczowa okres zaostrzenia kryzysu ideologicznego w Związku Radzieckim w latach 1965–1985 stał się względnie spokojny dla związków religijnych. Ogólnie w ZSRR, szczególnie w ukraińskiej SRR, a zwłaszcza w regionie donieckim, największą liczbą wspólnot i wierzących posiadała rosyjska Cerkiew prawosławna. Sowiecka polityka religijna, która pozostała jawnie ateistyczna, zaczęła się zmieniać w czasach panowania Leonida Breżniewa przy milczącej akceptacji istnienia Cerkwi. Trend ten był widoczny na poziomie lokalnym. Uwaga autora koncentruje się na regionalnym aspekcie interakcji między władzami sowieckimi a Cerkwią Prawosławną.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2021, 6, 16; 71-82
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo wewnętrzne gmin wyznaniowych żydowskich w Polsce a normy ustawowe
    The internal law of Jewish religious communities in Poland vs. statutory standards
    Autorzy:
    Zieliński, Tadeusz Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912799.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Catholic Church in Poland
    church-state relations (Poland)
    churches and religious associations
    freedom of religion
    law on religion
    religious freedom
    freedom of conscience and religion
    Jewish communities
    relations between the state and churches
    relacje państwo - kościół
    Konstytucja RP
    związki wyznaniowe
    prawo wyznaniowe
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    gminy wyznaniowe żydowskie
    stosunki państwo–kościół
    wspólnoty religijne
    Opis:
    Prawo wewnętrzne, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, budzi szczególne zainteresowanie zważywszy na nietypową na tle innych ustaw wyznaniowych strukturę organizacyjną związku wyznaniowego podlegającego tej ustawie. Jest ono dodatkowo wzmocnione przez okoliczność udziału żydowskich osób wyznaniowych w szeroko zakrojonym procesie regulacji spraw dotyczących mienia żydowskiego. Z analizy Prawa Wewnętrznego z dnia 15 stycznia 2006 r. czynionej na tle wskazanej ustawy wynika, iż prawodawca wyznaniowy przyjął w wydanych przez siebie przepisach koncepcję ustroju związku wyznaniowego odmienną od koncepcji wyrażonej w przedmiotowej ustawie. Wykreował byt pod nazwą Wyznaniowa Wspólnota Żydowska, obejmujący jednostki organizacyjne określone w Ustawie oraz jednostki przez siebie ustanowione (w tym oddziały Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich). W szczególności umożliwił osobom wyznania mojżeszowego posiadanie członkostwa poza gminami żydowskimi (bezpośrednio w Związku Gmin), wyposażając tych członków w węższy katalog uprawnień niż przysługujący członkom gmin. System organów Związku Gmin ukształtowany został w taki sposób, iż przedstawiciele gmin stanowią tylko część składu ciał kolegialnych decydujących o kluczowych aspektach działalności związku wyznaniowego.
    The Internal Law referred to in Article 3(2) of the Act of 20 February 1997 on the relationship between State and Jewish religious communities in the Republic of Poland garners special attention given the unusual - compared with other acts regulating religious affairs - organizational structure of the religious association covered by this act. It is reinforced by the fact that Jewish religious persons take part in the broad process of resolving the issues pertaining to Jewish property. The analysis of the Internal Law of 15 January 2006 against the backdrop of the mentioned act shows that in the proposed provisions the religious legislator had adopted a concept of the system governing its religious association that is materially different from the concept prescribed in the act. It created an entity known as the Religious Jewish Community, made up of organizational units defined in the act and independently established units (including the branches of the Union of Jewish Religious Communities). In particular, it enabled the people of Mosaic persuasion to have the membership outside the Jewish communities (directly in the Union), thus vesting lesser rights in such members than in any members of the communities. The system of the Union bodies was designed in such a way that the representatives of the communities constitute only a fraction of the collective bodies deciding on the key issues of the religious association's activity.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2011, 14; 25-45
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trybunał Konstytucyjny wobec religii w szkole publicznej (kwestie wybrane)
    The Constitutional Tribunal on the teaching of religion in a state school (selected problems)
    Autorzy:
    Szymanek, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887740.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    the constitutional tribunal
    the relations between the state
    churches and other religious organizations
    religious education
    state school
    impartiality of public authorities
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościół
    wolność sumienia i wyznania
    Trybunał Konstytucyjny
    stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi
    nauczanie religii
    szkoła publiczna
    bezstronność światopoglądowa władz publicznych
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    Kościół katolicki
    stosunki państwo–kościół
    szkoły publiczne
    wolność religijna
    wolność sumienia i religii
    Opis:
    Opracowanie charakteryzuje orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego dotyczące problematyki obecności nauki religii w szkołach publicznych w Polsce. Zagadnienie obecności religii w szkole publicznej jest dzisiaj jednym z głównych problemów w stosunkach państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi. Większość z tych problemów jest rozstrzygana przez Trybunał Konstytucyjny, który jednak zdaniem autora często formułuje tezy wątpliwe, niedostatecznie uzasadnione, czasami kontrowersyjne. Na poparcie tego twierdzenia autor przedstawia orzeczenie z 2 grudnia 2009 r. (w sprawie o sygnaturze akt U 10/07), w którym Trybunał zajął się kwestią zbadania konstytucyjności wliczania oceny z religii do średniej ocen ucznia. W ocenie autora, Trybunał uznając konstytucyjność wliczania tej oceny do średniej, przyjął błędną identyfikację rozstrzyganego problemu
    The paper looks into the case-law of the Constitutional Tribunal concerning the teaching of religion in Polish state schools. The teaching of religion in a state school has long been attracting attention as a major issue in the relations between the state, churches and other religious organizations. Most of these are resolved by the Constitutional Tribunal, which, however, in the author's view, often advances theses that are debatable, inadequately justified and at times controversial. To support his assertion, the author highlights a decision of 2 December 2009 (file ref. U 10/07) in which the tribunal examined the constitutionality of including the grade in religion in the calculation of the overall pupil's performance. In the author's opinion, in acknowledging the constitutionality of such action, the tribunal assumed a misguided identification of the examined problem.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2012, 15; 53-84
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aspekty prawne współpracy dyrektora szkoły publicznej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi
    Legal Aspects of the School of Public Cooperation with Churches and Religious Denominations
    Autorzy:
    Balicki, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401163.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    nauczyciel
    szkoła
    kościoły
    Kościół katolicki
    związki wyznaniowe
    nauka religii
    nauczanie religii w szkole
    prawo wyznaniowe
    stosunki państwo – kościół
    wolność sumienia i religii
    wolność sumienia i wyznania
    teacher
    school
    churches
    Catholic Church
    religious denominations
    lessons of religion
    church - state relations (Poland)
    Churches and Religious Association
    freedom of conscience and religion
    freedom of religion
    law on religion
    Opis:
    Nauczanie religii odgrywa bardzo ważną rolę w wychowaniu młodego pokolenia. Jest ono obecne w polskim systemie oświaty. Zgodnie z przepisem art. 12 ustawy o systemie oświaty, nauka religii jest organizowana na życzenie rodziców w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i ponadgimnajalnych. Kształt przepisów dotyczących nauczania religii w szkołach i przedszkolach publicznych nakłada obowiązek współpracy dyrektora szkoły z Kościołami i związkami wyznaniowymi w zakresie nauczania religii. Najbardziej widoczne jest to w zakresie zatrudniania nauczycieli religii. Wprawdzie podmiotem zatrudniającym nauczyciela religii jest dyrektor szkoły, jednakże nie może on zatrudnić osoby nie posiadającej misji kanonicznej. Kościoły i związki wyznaniowe mają również możliwość cofnięcia misji kanonicznej, co skutkuje zwolnieniem takiego nauczyciela, nawet w ciągu roku szkolnego. Obowiązek wspomnianej współpracy widoczny jest również przy organizacji rekolekcji wielkopostnych. Nie są to jedyne sfery współpracy szkoły z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Wspomniana współpraca powinna być jak najściślejsza, gdyż w wielu aspektach pracy szkoły może ona przynieść pozytywne rezultaty wychowawcze.
    Religious education plays a very important role in the upbringing of the young generation. It is present in the Polish educational system. The provisions on religious education in schools and preschools requires cooperation of the school and churches and religious organizations in the field of religious education. This is most evident in the employment of teachers of religion. Although the subject of employing a teacher of religion is director of the school, but he can not hire a person lacking canonical mission. Churches and religious organizations are also able to release a teacher, even during the school year. The obligation of the cooperation is also seen in the organization of the Lenten retreat. The are not the only areas of cooperation should be the closest possible, as in many aspects of school can bring positive outcomes of education.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 229-248
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przesłanki delibacji orzeczenia kościelnego we włoskim sądzie apelacyjnym
    Conditions of Proceeding Concerning the Recognition of Ecclesiastical Decrees in the Italian Court of Appeal
    Autorzy:
    Bednarski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401155.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    postępowanie delibacyjne
    orzeczenie nieważności małżeństwa
    włoskie prawo prywatne
    małżeństwo
    prawo wyznaniowe
    wolność religijna
    wolność sumienia i wyznania
    wolność sumienia i religii
    Kościół katolicki
    stosunki państwo – kościół
    recognition of foreign judgments
    marriage annulment
    Italian private law
    Catholic Church
    law on religion
    freedom of religion
    churches
    church – state relations
    freedom of conscience and religion
    religious freedom
    Opis:
    We włoskim prawie prywatnym kościelne orzeczenia nieważności małżeństwa mogą uzyskać skuteczność cywilną. Zanim to jednak nastąpi muszą one zostać poddane kontroli w trakcie specjalnego rodzaju postępowania, które przeprowadza właściwy sąd apelacyjny. W trakcie tej kontroli sąd bada czy określone przez prawo przesłanki zostały spełnione. Tego rodzaju badanie ma na celu ochronę zarówno włoskiego porządku prawnego jak i samej instytucji małżeństwa. Pośród wymogów jakie musi spełniać orzeczenie kościelne zanim zostanie uznane należy wymienić właściwość sędziego kościelnego do orzekania o nieważności małżeństwa, prawo strony do obrony i udziału w procesie, niesprzeczność z orzeczeniem wydanym przez sąd włoski oraz niesprzeczność z włoskim porządkiem publicznym. Analiza zagadnienia przesłanek delibacji orzeczenia kościelnego pozwala zauważyć różnice jakie występują pomiędzy prawem kanoniczny a włoskim prawem prywatnym. Są one szczególnie widoczne w odniesieniu do przesłanek nieważności małżeństwa oraz kwestii dobrej wiary małżonków zawierających małżeństwo.
    In the Italian private law the church marriage annulment can obtain the effectiveness in the civil law. Before then, the judical decisions must be surveyed during the special type of procedure, which shall be carried out by the competent court of appeal. During this procedure the court shall examine whether defined by the law conditions have been fulfilled. This type of examination is intended to protect both the Italian legal order and the institution of marriage. Among the requirements which must be fulfilled by the judgment of the church before it will be recognized, it should be listed: jurisdiction of the ecclesiastical judge to rule on the marriage annulment, right of the parties to defence and participation in the process, non contrariety with the judgment given by the Italian court and non contrariety with the Italian public order. The question of the conditions of the proceeding concerning the recognition of ecclesiastical marriage annulments allows to note the differences which exist between the canon law and Italian private law. They are especially apparent in regard to the conditions governing the invalidity of a marriage and issues of spouses contracting marriage in a good faith.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 43-63
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fundacje zakładane przez osoby prawne Kościoła katolickiego w Polsce a fundacje pobożne
    Foundations Established by Juridical Persons of the Roman Catholic Church in Poland and Pious Foundations
    Autorzy:
    Walencik, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401156.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    fundacje kościelne
    fundacje pobożne (kanoniczne)
    kościelne osoby prawne
    prawo polskie
    prawo kanoniczne
    Kościół katolicki
    prawo wyznaniowe
    stosunki państwo – kościół
    wolność religijna
    wolność sumienia i wyznania
    wolność sumienia i religii
    ecclesiastical foundations
    pious foundations (canonical)
    ecclesiastical juridical persons
    Polish law
    canon law
    Catholic Church
    church – state relations
    freedom of conscience and religion
    freedom of religion
    law on religion
    religious freedom
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza statusu prawnego fundacji zakładanych przez osoby prawne Kościoła katolickiego, o których mowa w art. 26 konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z 1993 r. i art. 58 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (fundacje kościelne) oraz pobożnych fundacji, o których mowa w przepisach Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. Ponadto w artykule poruszono zagadnienie wpływu systemu prawa polskiego i systemu prawa kanonicznego na działalność wymienionych fundacji. Przeprowadzone analizy prowadzą do wniosku, że fundacje zakładane przez osoby prawne Kościoła katolickiego na forum państwowym są takimi samymi osobami prawnymi, jak inne fundacje i w pełni podlegają przepisom prawa polskiego, zwłaszcza ustawy o fundacjach, którą należy stosować wprost a nie per analogiam, ale z uwzględnieniem modyfikacji wynikających z art. 58 u.s.p.k.k., stanowiących lex specialis. Sytuacja prawna tych fundacji nie jest równocześnie regulowana przez prawo kanoniczne, w szczególności przez kan. 113-123 i 1299-1310 KPK (z wyjątkiem przepisów dotyczących nadzoru kościelnego), chyba że ich treść zostanie wprowadzona do statutu fundacji. Fundacje kościelne tym samym nie muszą być jednocześnie fundacjami w rozumieniu prawa kanonicznego. Brak w prawie polskim bezpośrednich odesłań do prawa kanonicznego w kwestii działalności fundacji kościelnych. Trudno też uznać, aby przepisy art. 26 konkordatu, art. 58 u.s.p.k.k. i ustawy o fundacjach stanowiły dorozumiane odesłanie do prawa kanonicznego przez swoją „niekompletność”, z wyjątkiem regulacji dotyczących nadzoru kościelnego nad fundacjami.
    The article looks into the legal status of foundations established by ecclesiastical juridical persons, referred to in Article 26 of the 1993 Concordat between the Holy See and the Republic of Poland, and Article 58 of the Act of 17 May 1989 on the Relationship of the State to the Roman Catholic Church in the Republic of Poland (ecclesiastical foundations) and pious foundations, referred to in the 1983 Code of Canon Law. Besides, the article addresses the impact of the Polish legal system and of canon law on the functioning of the aforesaid foundations. A closer look at the problem in question leads to a conclusion that foundations established by juridical persons of the Roman Catholic Church in the Polish state enjoy the same legal status as other foundations and are fully subject to the rules and regulations applicable in the Republic of Poland, in particular the Foundations Act which should be applied directly and not per analogiam, yet allowing for the modifications arising from Article 58 of the Act on the Relationship of the State to the Roman Catholic Church in the Republic of Poland, which are regarded as the lex specialis. At the same time, the legal position of these foundations does not fall within the provisions of canon law, in particular Canons 113-123 and 1299-1310 CCL (except for the provisions on ecclesiastical supervision), unless their content is incorporated into the foundation charter. Therefore, ecclesiastical foundations do not need to be foundations within the meaning of canon law. Polish law lacks any direct references to canon law with regard to the activities of ecclesiastical foundations. Likewise, the provisions of Article 26 of the Concordat and Article 58 of the Foundations Act do not offer any implicit reference to canon law by their "incompleteness", except for the regulations governing ecclesiastical supervision over such foundations.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 65-91
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nadzór nad fundacjami kościelnymi w Polsce
    Supervision over the Church Foundations in Poland
    Autorzy:
    Gura, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401157.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    fundacje kościelne
    nadzór
    prawo polskie
    kościelne osoby prawne
    Kościół katolicki
    prawo wyznaniowe
    stosunki państwo – kościół
    wolność religijna
    wolność sumienia i wyznania
    wolność sumienia i religii
    związki wyznaniowe
    church foundations
    supervision
    Polish law
    Catholic Church
    church – state relations
    Churches and Religious Association
    ecclesiastical foundations
    freedom of conscience and religion
    freedom of religion
    law on religion
    religious freedom
    Opis:
    W prawie polskim, w odniesieniu do fundacji, przyjęty został model nadzoru subsydiarnego o charakterze prawnym. Nadzór pośredni jest wykonywany przez organy administracji publicznej, a nadzór bezpośredni przez sądy powszechne. Ustawodawca zróżnicował nieco sytuację prawną fundacji kościelnych w porównaniu z innymi fundacjami poprzez to, że nadzór pośredni nad nimi wykonują w pierwszej kolejności, niezależnie od organów państwowych, również kościelne osoby prawne będące fundatorami bądź wskazane w statucie. Ponadto inaczej uregulowane zostały w ich przypadku kwestie związane z ustanawianiem zarządców przymusowych. Wskazane odrębności zwykło uznawać się za przywilej prawny fundacji kościelnych. Autor prezentuje częściowo odmienny pogląd i przywołuje argumentację przemawiającą za tym, że wymóg podwójnego nadzoru nad fundacjami kościelnymi stanowi raczej obciążenie, a nie przywilej strony kościelnej. Jego zdaniem należałoby w przyszłości zrezygnować z tego wymogu i przedstawia swoją propozycję w tej materii.
    The supervision over the church foundations reflects the subsidiary supervision model under Polish law. The indirect supervision is carried out by the public authorities, whereas the direct supervision is carried out by the common courts. The legislator diversified the legal status of the church foundations as compared with other foundations. Notwithstanding the state authorities, the indirect supervision over the church foundations is carried out in the first place by the church legal persons constituing founders or other legal persons specified in the statute. Moreover, the rules of the compulsory administration were set out in a different manner in regard to the church foundations. The abovementioned differences are used to be regarded as a church foundation’s’ privilege. However, the author’s standpoint is partially different to the one mentioned above, arguing that the requirement of double supervision over the church foundations constitutes an additional burden rather than a privilege. In the author’s opinion, the above requirement should be given up in the future; he presents his suggestions in this matter.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 93-109
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyszłość zwolnień podatkowych dla związków wyznaniowych w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego USA
    Future of Tax Exemptions for Churches in the Light of the Recent United States Supreme Court Decisions
    Autorzy:
    Michalik, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401139.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    orzecznictwo Sądu Najwyższego USA
    zwolnienia podatkowe
    związki wyznaniowe
    stosunki państwo – kościół
    prawo wyznaniowe
    wolność sumienia i wyznania
    wolność religijna
    Supreme Court decisions
    United States Supreme Court
    tax exemptions
    churches
    church – state relations
    law on religion
    freedom of religion
    freedom of conscience and religion
    religious freedom
    Churches and Religious Association
    Opis:
    Orzecznictwo Sądu Najwyższego USA (SN) w zakresie zwolnień podatkowych dla związków wyznaniowych od lat pozostaje niezmienione. Jednak konstytucyjna przyszłość przedmiotowych zwolnień pozostaje niejasna. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest rozwój praw osób homoseksualnych, zgodnie z orzecznictwem SN gwarantowanych przez klauzule równej ochrony prawnej i klauzulę sprawiedliwego procesu V i XIV Poprawki do Konstytucji federalnej. Najnowsze orzecznictwo SN w sprawach Christian Legal Society Chapter v. Martinez z 2010 r., Hosanna-Tabor Evangelical Lutheran Church and School v. EEOC z 2012 r. oraz United States v. Windsor z 2013 r. pozwala wyznaczyć najbardziej prawdopodobne kierunki przyszłych rozstrzygnięć SN w narastającym konflikcie między pełnym równouprawnieniem homoseksualistów, a wolnością religijną, gwarantowaną przez klauzule swobodnej praktyki i klauzulę ustanowienia I Poprawki. Zdaniem autora precedensy z Martinez i Windsor jednoznacznie wskazują, iż „homofobiczne” kościoły mogą w przyszłości, zgodnie z ustanowionymi odpowiednio w 1983 i 1990 r. precedensami z Bob Jones University v. United States i Employment Division v. Smith, utracić przywilej zwolnienia podatkowego. Z drugiej jednak strony – jeśli małżeństwo homoseksualne nie stanie się w USA instytucją uniwersalną – jednomyślne rozstrzygnięcie z Hosanna-Tabor, otwiera przed SN możliwość wyłączenia „homofobicznych” kościołów spod jurysdykcji precedensu ze Smith. co pozwoliłoby im zachować przywileje podatkowe bez konieczności rezygnacji z własnych, dyskryminujących homoseksualistów przekonań.
    For many years, the United States Supreme Court (SC) decisions in the field of tax exemptions for churches have remained unchanged. Still, their constitutional future is not clear. The main reason behind that is development of LGBT rights, guaranteed by the Equal Protection and Due Process Clauses of the Fifth and Fourteenth Amendments to the US Constitution. The recent SC decisions in Christian Legal Society Chapter v. Martinez from 2010, Hosanna-Tabor Evangelical Lutheran Church and School v. EEOC from 2012, and United States v. Windsor from 2013, show us the most possible directions in which the SC would enter into growing conflict between a full homosexual equality and religious freedom, guaranteed by the Free Exercise and Establishment Clause of the First Amendment to the US Constitution. According to the author, after the SC decisions in Martinez and Windsor it seems quite obvious that “homophobic” churches would have lost their tax exempt status under the provisions of Bob Jones University v. United States and Employment Division v. Smith. From the other hand – if only same-sex marriage would not have become universal in the USA – the unanimous decision in Hosanna-Tabor would have got “homophobic” churches out of the operation of Smith, in order to prevent them from abandoning their discriminatory tenets.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 5-22
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Secularisation in Europe from Lithuanian Perspective
    Sekularyzacja w Europie z litewskiej perspektywy
    Autorzy:
    Pūkenis, Robertas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401162.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    secularization
    Christianity in Europe
    Lithuania
    marriage
    European integration
    church – state relations
    freedom of conscience and religion
    freedom of religion
    law on religion
    religious freedom
    sekularyzacja
    chrześcijaństwo w Europie
    Litwa
    małżeństwo
    integracja europejska
    prawo wyznaniowe
    stosunki państwo – kościół
    wolność sumienia i wyznania
    wolność sumienia i religii
    wolność religijna
    związki wyznaniowe
    Opis:
    Taking the Lithuanian perspective on the substantial progress of secularization processes Europe-wide, a number of general observations can be made. First and foremost, it must not be overlooked that the forefathers of the European integration process were politicians of the Christian democratic colour, and the process of integration as such was endorsed by the Holy See. Still, however, the Church would warn (and still warns) that it was impossible to build a true unity of the Old Continent by denying the Christian roots of the European culture and without respecting the rights inherent in human nature. The actual implementation of the idea of integration seems, however, to ignore some urgent warnings sent out by the Church. It facilitates the progress of secularization processes, and, in Lithuanian law, it manifests itself, among others, in the proposals of changes in regulations regarding marriage understood as a permanent union between a man and a woman. No doubt, it poses a major challenge to the Church; obviously, it will only be able to resist such tendencies if its firm stance and testimony deserve credibility. It should be noted, however, that the implementation of the proposals of separation of legal regulations from the principles inherent in human nature also threatens the society, regardless of the ideological standpoint of its members.
    Patrząc z litewskiej perspektywy na dokonujący się w Europie postęp procesów sekularyzacyjnych można sformułować przynajmniej kilka generalnych uwag. Przede wszystkim nie powinno się zapominać, że u początków europejskich procesów integracyjnych stali politycy będący chrześcijańskimi demokratami, a sam proces integracji był wspierany przez Stolicę Apostolską. Jednocześnie jednak Kościół konsekwentnie ostrzegał (i nadal ostrzega), że niemożliwe jest zbudowanie prawdziwej jedności Starego Kontynentu bez odwołania do chrześcijańskich korzeni kultury jego narodów i bez poszanowania praw wpisanych w naturę człowieka. Przejęty w praktyce sposób realizacji idei integracyjnych ignoruje jednak niektóre z ważnych ostrzeżeń formułowanych przez Kościół. Ułatwia to postęp procesów sekularyzacyjnych, a na gruncie prawa litewskiego objawia się m. in. postulatami zmian w przepisach dotyczących małżeństwa pojmowanego jako trwały związek kobiety i mężczyzny. Dla Kościoła jest to niewątpliwe wyzwanie i trzeba uznać, że będzie on zdolny do przeciwstawienia się takim tendencjom tylko pod warunkiem wiarygodności dawanego przezeń świadectwa. Trzeba jednak podkreślić, że realizacja postulatów oderwania przepisów prawnych od zasad wpisanych w naturę człowieka zagraża również społeczeństwu i to bez względu na przekonania światopoglądowe jego członków.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 213-228
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o bezstronności władz publicznych na kanwie wniosku o usunięcie krzyża z sali posiedzeń Sejmu RP
    Some remarks on impartiality of the public authorities: the motion for the removal of the cross from the sessions chamber of the Polish Sejm
    Autorzy:
    Sobczyk, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887677.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    law on religion
    relations between the state and churches
    church-state relations (Poland)
    religious freedom
    freedom of conscience and religion
    freedom of religion
    impartiality of public authorities
    personal impartiality
    the cross
    neutrality
    public authority
    bezstronność organów władzy publicznej
    bezstronność światopoglądowa
    krzyż
    neutralność,
    rgany władzy publicznej
    Konstytucja RP
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościół
    symbole religijne
    Ruch Palikota
    Sejm RP
    wolność sumienia i wyznania
    stosunki państwo–kościół
    Opis:
    Grupa Posłów na Sejm RP VII kadencji w dniu 9 listopada 2011 r. zwróciła się w trybie art. 10 ust. 1 pkt. 13 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej do Marszałek Sejmu „o wydanie zarządzenia nakazującego usunięcie krzyża łacińskiego, który znajduje się w sali posiedzeń Sejmu RP”. Wnioskodawca wskazał w uzasadnieniu, iż obecność krzyża łacińskiego w sali posiedzeń Sejmu jest niezgodna przede wszystkim z art. 25 ust. 2 Konstytucji RP, w którym została sformułowana zasada bezstronności organów władzy publicznej w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych. W artykule autor stawia pytanie: czy należy podzielić pogląd wnioskodawców? Szukając na nie odpowiedzi autor omawia następujące zagadnienia: organy władzy publicznej jako podmiot bezstronności, bezstronność jako neutralność w sensie otwartym oraz orzeczenia sądów powszechnych dotyczące ekspozycji krzyża w salach posiedzeń organów samorządu terytorialnego. Konkludując stwierdza, iż większość przedstawicieli doktryny oraz dotychczasowe orzecznictwo sądów powszechnych wskazuje na brak sprzeczności między konstytucyjną zasadą bezstronności organów władz publicznych a ekspozycją krzyża w salach obrad organów władzy publicznej.
    On 9 November 2011, a group of MPs requested, pursuant to Article 10(1)(13) of the Rules of Procedure of the Polish Sejm, that the Speaker “issues an order to remove the Latin cross overlooking the sessions chamber of the parliament from the wall.” The submitted justification indicated that the presence of the cross in the sessions chamber of the Sejm does not fall within the provision of Article 25(2) of the Constitution, which lays down the principle of impartiality of public authorities in matters of religious, personal or philosophical persuasion. The author poses a question of whether this view is tenable. In search for answers, the author addresses the following problems: public authorities as an entity of impartiality, impartiality as neutrality in the open sense and case-law concerning the exposure of the cross in the session rooms of local self-government bodies. The author concludes that both the doctrine and the existing case-law shows no contradiction between the constitutional principle of impartiality of public authorities and the exposure of the cross in public authority assembly rooms.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2012, 15; 137-155
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instytucje kościelne jako organizacje pożytku publicznego
    Church Institutions as Public Benefit Organizations
    Autorzy:
    Plisiecki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401160.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    organizacje pożytku publicznego
    organizacje pozarządowe
    organizacje kościelne
    kościelne osoby prawne
    prawo wyznaniowe
    stosunki państwo – kościół
    wolność sumienia i wyznania
    wolność sumienia i religii
    związki wyznaniowe
    non-profit organizations
    non-governmental organization
    NGOs
    church organizations
    ecclesiastical legal persons
    church – state relations
    Churches and Religious Association
    freedom of conscience and religion
    freedom of religion
    law on religion
    Opis:
    Artykuł dotyczy instytucji kościelnych jako podmiotów posiadających status organizacji pożytku publicznego. Przedstawia informacje o regulacjach zawartych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz rolę tych regulacji w kształtowaniu sektora organizacji pozarządowych. Polska ustawa jawi się jako próba odpowiedzi na wyzwania współczesnego świata, w przyjętych rozwiązaniach i wykładni występuje wiele kontrowersji. Niejasne jest m.in. określenie statusu instytucji kościelnych. Nie są one zaliczane przez ustawodawcę do organizacji pozarządowych, lecz posiadają możliwość uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego. Omówiono charakterystyczne dla tych podmiotów wymogi i specyfikę ich funkcjonowania jako takich organizacji. Przedstawiono funkcjonowanie instytucji kościelnych w praktyce, zawarte w raporcie GUS z 2009 r. Dokonano przeglądu nazw wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego organizacji kościelnych, które okazały się cennym źródłem informacji o rodzajach aktywności, podejmowanych przez Kościoły i organizacje społeczne. Do tekstu dodano załącznik, zawierający wykaz organizacji, którym ze względu na nazwę można przypisać charakter religijny.
    This article concerns ecclesiastical institutions as entities having the status of a public benefit organization. Provides information on the regulations contained in the Act on Public Benefit and Volunteer Work, and the role of regulation in the development of the NGO sector (non-governmental organization). Polish law is seen as an attempt to respond to the challenges of the modern world, and there occurs controversy in it. The status of ecclesiastical institutions is unclear. They are not included by the legislature to NGOs, but have the ability to obtain the status of a public benefit organization. The text discusses the specific requirements for these entities, and the specificity of them as non-profit organizations. Activities of institutions dedicated to religion have been explained in practice, according to the report of the 2009 CSO. A review of the names listed in the National Court Register of church organization was presented, which proved to be a valuable source of information about the types of activities undertaken by churches and social organizations. The list of the organizations was added as an appendix.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 161-183
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje Kościół-państwo na Górnym Śląsku w latach 1945-1989 : konflikt ideologiczny
    Współwytwórcy:
    Dziurok, Adam (1972- ). Redakcja
    Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział (Katowice). Wydawca
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katowice : Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział Katowice
    Tematy:
    Kościół katolicki
    Państwo
    Polityka regionalna
    Polityka wewnętrzna
    Stosunki społeczne
    Opracowanie
    Praca zbiorowa
    Opis:
    Bibliografia na stronach 381- [396]. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Wybrane problemy Kościoła katolickiego w PRL w zakresie realizacji własnej misji
    Selected problems of the Catholic Church in People’s Republic of Poland in the implementation of its mission
    Autorzy:
    Krajczyński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685643.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Kościół katolicki w Polsce (1945–1989)
    stosunki państwo–Kościół
    wolność sumienia i religii
    kościelna posługa rządzenia
    nauczania i uświęcania
    People’s Republic of Poland
    the Catholic Church in Poland (1945–1989)
    State-Church relations
    the freedom of conscience and religion
    the freedom of expression of religious beliefs
    the power of governance
    the sanctifying function
    the teaching funct
    Opis:
    The author of this paper focuses his interest on the State-Church relations during the period of the People’s Republic of Poland. Considering the threefold tasks of the Church in the world i.e. the ministry of governance, teaching and sanctifying, the author has made an attempt to specify the fundamental problems of a political, social, legal and administrative character encountered by the Catholic Church in the process of implementation of the above mentioned mission in Poland in the years 1945–1989.
    Przedmiotem zainteresowania autora opracowania są relacje państwo – Kościół w Polsce Rzeczpospolitej Ludowej. Mając na uwadze trojakie zadania Kościoła w świecie, a mianowicie posługę rządzenia, nauczania i uświęcania, podjął on próbę określenia fundamentalnych problemów natury politycznej, społecznej, prawnej i administracyjnej, na jakie natrafił Kościół katolicki w zakresie realizacji wspomnianej misji w Polsce w latach 1945–1989.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 80
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauczanie religii w szkole w sytuacji wielowyznaniowości społeczeństwa białoruskiego
    Autorzy:
    Borecka, Wiktoria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625014.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    denominational policy
    church-state relations
    freedom of conscience and religion
    the social doctrine of the Orthodox Church and Roman Catholic Church
    religious education
    religious upbringing
    polityka wyznaniowa
    stosunki państwo–Kościół
    wolność sumienia i wyznania
    doktryny społeczne Cerkwi prawosławnej i Kościoła katolickiego
    wychowanie religijne
    edukacja religijna
    канфесійная палітыка
    царкоўна-дзяржаўныя адносіны
    вольнасць сумення і веравызнання
    сацыяльныя дактрыны Праваслаўнай Царквы і Каталіцкага Касцёла
    рэлігійная адукацыя
    рэлігійнае выхаванне
    Opis:
    Based on the analysis of religious policy of the government of Belarus, the existing models of church-state interaction and definitions of religious upbringing and education, the article discusses explore the problem of inclusion of the course on religion in the school curriculum.
    W artykule omówiono kwestię włączenia do programu szkolnego w Białorusi kursu religii. Opracowanie oparto na analizie polityki wyznaniowej rządu RB, istniejących modeli stosunków państwo–Kościół oraz definicje pojęć dotyczących wychowania i edukacji religijnej.
    У артыкуле разглядаецца праблема ўводзінаў у школьную праграму курсу рэлігіі. Аўтар аналізуе канфесійную палітыку ўрада РБ, актуальныя мадэлі царкоўна-дзяржаўнага ўзаемадзеяння і дэфініцыі паняццяў рэлігійнага выхавання і адукацыі.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polisemiczny charakter zjawiska laickości i przykłady jego zastosowania we współczesnym dyskursie publicznym
    Autorzy:
    Dudała, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426989.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    laicism
    process vs. the phenomenon of laicism
    religion in the public sphere
    relations
    religion–politics
    relations State–Church
    laickość
    proces vs. zjawisko laicyzacji
    religia w sferze publicznej
    stosunki religia–
    polityka
    relacje państwo–Kościół
    Opis:
    The analysis evokes the polysemous character of the concept of laicism, which was influenced by modern political and philosophical ideas. Two positions have determined this: a diachronic one encompasses laicism as a process extended in time, and a synchronous one allows one to perceive the simultaneity of phenomena. Thus, the concept itself reveals its practical value, especially in the context of these challenges, which affect both the state crisis and the changing relationship between the State and the Church. This value is confirmed by an important place in the secular research that is based on the principles of sovereignty, equality and separation. Thus, laicism postulated and implemented in the democratic system and its reference to fundamental values should support, above all, the importance of arguments, mutual persuasion and decision-making procedures based on consensus. In relation to the first position, the analysis refers to research carried out by specialists in the fields of political, philosophical, legal and sociological sciences. The second one, however, referred to three selected issues that define the functions of laicism: relativism, the public role of religion and truth.
    Przeprowadzona analiza przywołuje polisemiczny charakter pojęcia laickości, na co wpływ miały nowożytne idee polityczne i filozoficzne. Określone to zostało dwoma stanowiskami: diachronicznym, które ujmuje laickość jako rozciągnięty w czasie proces, oraz synchronicznym, które pozwala dostrzec w niej jednoczesność zachodzących zjawisk. W ten sposób koncepcja laickości odsłania swą praktyczną wartość w odniesieniu do wyzwań dotyczących zarówno kryzysu państwowości, jak i zmieniających się relacji państwo–Kościół. Wartość tę potwierdza miejsce, jakie w badaniach nad laickością zajmują zasady suwerenności, równości czy separacji. W konsekwencji realizowana w systemie demokratycznym zasada laickości opiera własne odniesienie do podstawowych wartości na merytorycznej argumentacji, wzajemnej perswazji oraz konsensusie jako procedurze podejmowania decyzji.W stosunku do pierwszego stanowiska analiza przywołuje badania przeprowadzone przez specjalistów z dziedziny nauk politycznych, filozoficznych, prawnych i socjologicznych. Natomiast drugie odniesione zostało do trzech wybranych kwestii, które określają funkcje laickości: relatywizmu, publicznej roli religii oraz prawdy.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2019, 50, 2; 107-125
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przystosowanie i opór żeńskich zgromadzeń zakonnych wobec władz komunistycznych w Polsce. Zarys problemu
    Nuns’ participation and their role in creating an anti-communism attitude of resistance in People’s Republic of Poland
    Autorzy:
    Mirek, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887813.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    communist regime
    totalitarianism
    atheisation
    anti-communist resistance
    the church
    congregations
    nuns
    reżim komunistyczny
    totalitaryzm
    ateizacja
    opór antykomunistyczny
    kościół
    zakony
    zakonnice
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    PRL
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościół
    stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi
    Wolność sumienia i religii
    wolność sumienia i wyznania
    Opis:
    W okresie reżimu komunistycznego w Polsce we wszystkich praktycznie obszarach życia istniały dwie postawy społeczne: przystosowanie i opór. Zewnętrznym przejawom przystosowania, towarzyszyło zachowanie suwerenności wewnętrznej i zdolności do stawiania oporu, przynajmniej wobec niektórych cech systemu czy kierunku działania władz. Antykomunistyczny opór dotyczył wszystkich warstw i grup społecznych. Podejmowany był nie tylko przez zbrojne podziemie ale także przez znaczną część polskiego społeczeństwa. Był ukierunkowany przede wszystkim na kwestie wolności wyznawania religii, naruszania wartości tradycji narodowej, czy wobec ograniczania wolności przekonań i wypowiedzi. Walka z zakonami należała do głównych celów większości reżimów, które kiedykolwiek walczyły z Kościołem. Katolicy byli traktowani jako obywatele drugiej kategorii, zakonnice natomiast jak obywatele trzeciej kategorii, nieustannie spychane na margines życia społecznego, pozbawiane nie tylko możliwości awansu społecznego, ale przede wszystkim podstawowych praw i swobód obywatelskich gwarantowanych przez Konstytucję. Systematycznie pozbawiano siostry prowadzenia działalności apostolskiej i swobodnego podejmowania pracy zawodowej, odmawiano możliwości zdobycia wykształcenia, korzystania z świadczeń socjalnych takich jak ochrona zdrowia, ubezpieczenia społeczne czy świadczenia emerytalne, instrumentalnie wykorzystywano przepisy podatkowe. Planowa ateizacja dotknęła wszystkie obszary działalności wspólnot zakonnych. Przyjmowała ona charakter rozwiązań instytucjonalno-prawnych. Walka z działalnością zakonów dokonywana była „w majestacie prawa”. W okresie od 1949 do 1967 zlikwidowano ponad 80 szkół zakonnych, 263 domy dziecka, 680 przedszkoli, 73 świetlice, 46 żłobków. Z 276 szpitali, w których siostry pracowały do roku 1967 zostały tylko w 93. Szpitale zakonne upaństwowiono. W celu skutecznej obrony zakonów, z inicjatywy Prymasa Wyszyńskiego zapoczątkowano instytucjonalne formy współpracy zgromadzeń zakonnych. Narzędziem represyjnej polityki państwa, prowadzonej w stosunku do zgromadzeń zakonnych była Ustawa o przejęciu „dóbr martwej ręki” z 20 marca 1950 r. mająca na celu ograniczenie bazy materialnej zakonów, wprowadziła stan prawny, w którym zgromadzenia zakonne traciły własne ziemie i gospodarstwa, będące podstawą utrzymania wielu wspólnot zakonnych, a zwłaszcza nowicjatów i domów formacyjnych. Afirmacja, przystosowanie, opór, opozycyjność – wszystkie te postawy występowały jednocześnie i we wzajemnym powiązaniu. Zakonnice, tak jak całe społeczeństwo, zmuszone do milczenia i respektowania narzuconych reguł, przystosowały się do nich, jednocześnie broniły pewnego zakresu autonomii i próbowały ją poszerzać. Dzieje PRL można przedstawić jako proces zmagania się między aparatem władzy a społeczeństwem, w którym to zmaganiu zmieniają się obie strony.
    From 1944 when Poland was under the communism rule two kind of attitudes existed in polish society – adaptation and resistance. Affirmation, adjustment, resistance and opposition – those attitudes were appearing at the same time and were related to each other. Anti-communist resistance in People’s Republic of Poland applied to every class and group of society. The resistance was especially directed into a restrict feature limiting a freedom to profess religion, damaging a value of national tradition or limiting a freedom to speech and beliefs. In August 1949 “ A decree of protection of freedom of conscience and denomination” was issued. Technically this document, was meant to create a lawful guarantee of freedom of denominations in Poland. In reality some of the regulations were used by the different authorities to both make Church’s life more difficult and to repress clergy and secular people. The Catholics in Poland were treated as a second category citizens ( limited with their capability to get promotion, even if they kept a loyal attitudes) but nuns were treated even worst as a third category citizens, being continuously pushing to the dregs of social live, without not only any chance to get promotion but also without the fundamental rights and freedom guarantee to every Poles by the Constitution. In further perspective the communist government planned to gradually limited congregations work, created closed enclaves and aimed to completely liquidate nuns work. The right person for the Church happened to be a cardinal Stefan Wyszyński a Primate of Poland. Thanks to an inflexible attitudes of cardinal Wyszyński and his Non possumus the authorities were unable to fulfill the program of “loyality” in Catholic Church in Poland. The Primate tried to show nuns a new perspective of work and was looking for methods to defend and kept monastic life in Poland. The Episcopal was protecting monastic live. It was aware that battle with religious orders was a part of a main repertoire among most of the regime which at any time undertake a battle with Church. The history of People’s Republic of Poland might be describe as a process of struggle between the authorities and society where both sides were changing under influence of this struggle.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2012, 15; 217-233
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-34 z 34

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies