Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "stoics" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Rozumne zachowania zwierząt w relacji Marka Tulliusza Cycerona
    Rational Behaviour of Animals as According to Marcus Tullius Cicero
    Autorzy:
    Danek, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/648625.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Cicero
    rationality
    Stoics
    animals
    reasonableness
    Opis:
    Having analysed Cicero’s opinions about wild animals demonstrated in some of his works (De finibus bonorum et malorum; De natura deorum; Tusculanae disputationes), we may conclude that on the one hand a human as a rational being is definitely opposed to other living creatures that just follow their carnal instincts, on the other hand even among representatives of various species of animals one can observe behaviour to some extent rational, or even “ethical”, that make them similar to human beings. We may explain this phenomenon with the concept based on the Stoic doctrine of rational or even somehow divine character of nature that contains in itself elements of gradation, and allows the presence of divine ratio in particular beings to differ in intensity, what locates animals in the hierarchy of beings slightly lower than the humans.
    -
    Źródło:
    Collectanea Philologica; 2017, 20; 53-62
    1733-0319
    2353-0901
    Pojawia się w:
    Collectanea Philologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sophist, Aristotle, and Stoic: Three Concepts of Ancient Rhetoric
    Autorzy:
    Jaroszyński, Piotr
    Rolstone, Lindael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057124.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-30
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    rhetoric
    Sophists
    Aristotle
    Stoics
    persuasion
    antiquity
    Opis:
    This study examines the concepts of rhetoric used in ancient times, using a process of research based upon “Interpretivist research Philosophy”. Common thinking among rhetoricians and philosophers in general argues that one concept of rhetoric was utilized. this paper argues that there were at least three concepts of rhetoric known in Antiquity. each was unique in its own right and contributed to what was to be a new body of knowledge. research conclusions stem from a study of the works of ancient authors, including Plato and Aristotle, and from schools of philosophies, including the writings of Stoics and Sophists. the reviewed literature supports the thesis presented in this paper that at least three concepts of rhetoric were known and used.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2022, 11, 1; 59-87
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem of relation between luck and morality in selected ancient philosophers
    Autorzy:
    Strzyżyński, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048257.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    luck
    moral luck
    stoics
    Plato
    Aristotel
    Williams
    Nagel
    Thomas of Aquin
    Opis:
    The article presents views of selected philosophers, from antiquity and the Middle Ages, on luck and its role in morality. It shows that, for example, Plato did not consider moral luck. Aristotle did but without such concequences as Williams and Nagel did. Stoics also considered morality as independent from the fortune provided that the wise man is able to become independent from luck. In the ancient times, the role of luck or fate was undoubtedly perceived but not theorized. The luck was not the reason for the question of the meaning of moral responsibility.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2017, 14; 109-140
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Influence of Aristotelianism, Epicureanism, Cynicism, and Stoicism on Human Life in the Early Church
    Autorzy:
    Baron, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559996.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Aristotle
    Stoics
    Epicurus
    Plato
    ancient Greek and Christian models of human life
    Opis:
    This article deals with the issue of ancient Greek models of life proposed by Aristotle, Epicurus and the Stoics. The author tries to describe how and which of these models were assimilated by Christian society during the first centuries and which were rejected. The purpose of this article is to show how important Aristotle’s, the Stoics and Epicurus’ philosophy was for Christians in the advancement of the Christian lifestyle among the Greek societies. Understanding the development of theology in the early Greek Church requires knowledge of the ideals and values that shaped the thinking and behavior of people before they heard about the Gospel of Jesus.
    Źródło:
    Theological Research. A Journal of Systematic Theology; 2015, 3; 25-42
    2300-3588
    Pojawia się w:
    Theological Research. A Journal of Systematic Theology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W sprawie pojęcia logiki klasycznej
    On the Concept of Classical Logic
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013423.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    logika
    sylogistyka
    semiotyka
    dowód
    stoicy
    Arystoteles
    logic
    syllogistic logic
    semiotics
    proof
    stoics
    Aristotle
    Opis:
    The subject matter of our considerations here is the concept of classical logic. The author begins with a brief etymological reflection and a presentation of some views ancient philosophers had (from Heraclitus to Plato) and inspired Aristotle’s and stoic discussion of logic. They brought about the first systems of formal logic and rich outlines of other branches of logic in their broad understanding, such as the methodology of sciences and semiotics. Aristotle’s logical discoveries (mainly syllogistic logic of assertoric propositions, syllogistic logic of modal propositions, and theory of scientific proof), and stoics’ discoveries (logic of propositions and semiotics) are the first, highly advanced approaches to classical logic. The later history of logic consisted mainly in the reception of those ancient achievements, or in their semantic enrichment.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 87-118
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W zdeterminowanym świecie. O stoickiej sile rządzącej kosmosem
    In the determined world. On the stoic power that govern the univers
    Autorzy:
    Wiśniewski, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181244.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Bóg
    determinizm
    fatum
    los
    opatrzność
    przeznaczenie
    stoicy
    God
    determinism
    fate
    providence
    predestination
    stoics
    Opis:
    Czy życie ludzi jest zdeterminowane? Na to pytanie próbuję dać odpowiedź poprzez analizę filozofii stoickiej. Stoicy wierzyli, że cały świat jest tą samą materialną substancją, w tym również Bóg. Kosmos jest wynikiem działania Boga będącego aktywną zasadą, rozumianą jako Opatrzność czy Przeznaczenie. Bóg-Logos troszczy się o cały świat i kieruje nim od wewnątrz. Istnieją jednak różnice pomiędzy rozumieniem przeznaczenia będącego pewnym łańcuchem przyczyn następujących po sobie, a opatrznością, która jest boską mądrością czuwającą nad światem. Wszelkie pozostałe różnice ukazują filozofię stoików jako przemyślany i spójny system logiczno-wierzeniowy.
    Is human life is determinated? On this question I try to answer through the analysis of the Stoic philosophy. The Stoics believed that whole world, including God, is material substance, and every thing has a particle of God. The cosmos is the result of the action of God and exists from one fire to the next. God is the active principle which is understood as Providence (pro,noia) and Fate (ei`marme,nh), and He takes care of the world and directs from the inside. However, there is a difference between Providence and Fate. Divine providence is a power – God extends the providence to the whole world, but fate is a chain of causes.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2016, 59, 2; 47-60
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Ambition and Pride Bid to Learn More than Virtue…” – about the Dangers of Learning According to Stanisław
    Autorzy:
    Bednaruk, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618579.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish education in the 17th century
    Stanisław H. Lubomirski
    virtue
    the Stoics
    szkolnictwo polskie w XVII w.
    cnota
    stoicy
    Opis:
    In the days of the fall of education, Stanisław H. Lubomirski proclaimed the superiority of the natural intellect and reason over academic knowledge. This well-known and respected magnate and philosopher, was called by his contemporaries “Polish Solomon”. His views, in which one can see a clear trace of fascination with the Stoics, enjoyed great popularity until at least the middle of the eighteenth century.
    W czasach upadku szkolnictwa Stanisław H. Lubomirski głosił wyższość przyrodzonego rozumu i rozsądku nad wiedzą akademicką. Ten powszechnie znany i szanowany magnat – filozof, zwany był przez współczesnych „polskim Salomonem”. Jego poglądy, w których widać wyraźny ślad fascynacji stoikami, cieszyły się ogromną popularnością co najmniej do połowy XVIII w.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od ontologii do etyki wydarzenia
    From Ontology To the Ethics of the Event
    Autorzy:
    Herer, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1015684.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the incorporeal
    event
    sense
    paradox
    ethics
    eternal return
    stoics
    affrmation
    athleticism
    wydarzenie
    sens
    paradoks
    etyka
    wieczny powrót
    stoicy
    afirmacja
    atletyzm
    to co niecielesne
    Opis:
    Tekst stanowi próbę podwójnej lektury Deleuzjańskiej Logiki sensu jako, z jednej strony, ontologii niecielesnych wydarzeń, z drugiej zaś – etyki wzywającej do „bycia godnym tego, co nam się przydarza”. Ten pierwszy aspekt wiąże się z koniecznością przezwyciężenia fenomenologii i zrewidowania założeń filozofii transcendentalnej. Z kolei swoją etykę wydarzenia Deleuze rozwija, nawiązując do stoików i Nietzschego, a także pisarzy takich jak Bousquet, Lowry czy Fitzgerald. Opiera się ona na imperatywie afirmacji świata jako stawania się – afirmacji zarówno na płaszczyźnie albo powierzchni czystej myśli, jak i we własnym ciele, dla którego jednak oznacza to zawsze ranę, zagrożenie rozpadem.
    The text is an attempt of a double reading of Gilles Deleuze’s Logic of Sense as an otology of incorporeal events as well as an ethics calling for “being worthy of what happens to us”. The first aspect refers to the necessity of overcoming phenomenology and revisiting the foundations of transcendentalism, while in his ethics of the event Deleuze draws inspiration from stoics and Nietzsche, as well as writers like Bousquet, Lowry and Fitzgerald. It is an ethics based on the imperative of affirmation of the world as becoming – an affirmation both on the level or surface of the pure thought and in one’s own body, for which such an act means always a kind of wound or the threat of breakdown.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2012, 5; 69-82
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podwójna negacja w B 2 poematu Parmenidesa
    Autorzy:
    Błaszczyk, Piotr
    Mrówka, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437513.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    Parmenides
    poemat
    Euklides
    Elementy
    Diogenes Laertios
    stoicy
    negacja
    podwójna negacja
    hipernegacja
    prywacja
    przeczenie.
    poem
    Euclid
    Elements
    Diogenes Laertius
    Stoics
    negation
    double negation
    hypernegation
    privation
    denial
    Opis:
    W naszym artykule skupiamy się na analizie struktury podwójnej negacji w poemacie Parmenidesa, ze szczególnym uwzględnieniem B 2. Punktem wyjścia analizy jest stoicka klasyfikacja negacji, którą przedstawia Diogenes Laertios (VII.69-70). Obejmuje ona: negację, przeczenie, prywację oraz podwójną negację. Przykład podany przez Diogenesa Laertiosa zapisujemy następująco: „Nie (nie jest dzień)” ↔ „jest dzień”. W warstwie poetyckiej, podwójna negacja spełnia funkcję wzmocnienia ekspresji wypowiedzi bogini. Z kolei w kontekście ontologii Parmenidesa, prawo podwójnej negacji służy afirmacji „jest”. Naszym celem jest szczegółowa analiza konstrukcji podwójnej negacji. W kolejnym kroku wprowadzamy dowody nie wprost z Elementów Euklidesa. Pokazujemy, że wszystkie cztery formy negacji, które wymienia Diogenes Laertios, występują w Elementach i że zawierają one bogatszy zestaw form językowych służący wyrażeniu negacji, w tym podwójnej negacji. Pokazujemy wreszcie, że Parmenides świadomie stosuje prawo podwójnej negacji, a poemat jest pierwszym w historii tekstem filozoficznym poświadczającym użycie tego prawa. Podwójna negacja może być wyrażona krótko jako: u stoików (Diogenes Laertios VII.69-70): „nie (nie jest dzień) ↔ jest dzień”; u Euklidesa: „Nie (jest nie-równe) ↔ Jest równe” (Elementy, I.6); „Nie jest tak, że (…. nie jest wokół…) ↔ Jest wokół” (Elementy, VI.26) u Parmenidesa „jest ↔ nie jest” (B 2, w. 3).
    In our article we focus on an analysis of the structure of double negation in the poem of Parmenides, paying attention to the fragment B 2. The starting point for the analysis is the classification of varieties of negation contained in Diogenes Laertius (VII 69–70): negation, denial, privation and double negation. We provide an example of double negation as given by Diogenes: “Not (is not a day) ↔ it is a day”. In terms of the poetic expression the law of double negation serves to strengthen the goddess’ speech. However, in the context of Parmenides’ ontolog y, the law of double negation serves as an affirmation of ‘is’. Our goal is to give a detailed analysis of the structure of double negation. In the next step we introduce Euclid’s proofs by comparison. We show that all four forms of negation indicated by Diogenes occur in the Elements and there is a richer set of the linguistic forms used as an expression of nega- tion, including that of double negation. Finally, we show that Parmenides applies consciously the law of double negation, and the poem is the first philosophical text confirming the use of this law. In short, double negation can be summarized as follows: for the Stoics, in Diogenes Laertius (VII 69–70): “not (is not a day) ↔ is a day”; for Euclid: “not (is not-equal) ↔ is equal” (Elements I 6). “is not like that (... is not around ...) ↔ is around” (Elements VI 26); and in Parmenides: “is ↔ not (is not to be)” (B 2, v. 3).
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2012, 2, 2; 235-244
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metateoria historii woli. Rozważania o powstaniu i wczesnym rozwoju pojęcia woli od V w p.n.e. do Maksyma Wyznawcy
    Metatheory of a History of Will: Reflections on the Origins and Early Development of the Notion of the Will from the 5th Century B.C. to Maximus the Confessor
    Autorzy:
    Bizoń, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488160.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wolna wola
    etyka
    psychologia moralna
    wybór
    przyzwoleni
    wolność
    Platon
    Arystoteles
    Stoicy
    Epikur
    Aleksander z Afrodyzji
    Augustyn z Hippony
    Maksym Wyznawca
    free will
    ethics
    moral psychology
    choice
    consent
    freedom
    Plato
    Aristotle
    Stoics
    Epicurus
    Alexander of Aphrodisias
    Augustine of Hippo
    Maximus the Confessor
    Opis:
    W tekście omawiam metateoretyczne uwarunkowania dla historii powstania i rozwoju pojęcia wolnej woli. Punktem wyjścia jest zagadnienie pojęcia spekulatywnego. Ponieważ wola jest pojęciem spekulatywnym, nie ma jednoznacznej definicji tego pojęcia. Dlatego też utrudnione jest badanie jego historii, ponieważ autorzy starożytni operowali różnymi teoriami chcenia i wolności, które nie zawsze były ze sobą kompatybilne. Następnie omawiam teorie chcenia i działania wybranych autorów, które miały istotny wpływ na późniejszy rozwój pojęcia woli. Rozpatruję pojęcie wyboru Platona, pojęcia życzenia i wyboru Arystotelesa, pojęcie przyzwolenia stoików, teorię wolności Epikura, teorię wyboru Aleksandra z Afrodyzji, pojęcie woli Augustyna z Hippony i teorię woli Maksyma Wyznawcy.
    In the text, I discuss the metatheoretical aspects of a history of the origins and development of the notion of free will. I begin with the notion of a speculative concept. Since the will is a speculative concept there is no unequivocal definition of this notion. For this reason the study of the history of this notion is particularly difficult, since ancient authors have operated on different theories of willing and freedom, which were not always mutually compatible. Next, I discuss the theories of willing and action of select authors, that had a significant influence on the later development of the theory of the will. I discuss the notion of choice in Plato, the notions of wish and choice in Aristotle, the notion of assent in the Stoics, the theory of freedom of Epicurus, the theory of choice of Alexander of Aphrodisias, the concept of will in Augustine of Hippo, and the theory of will in Maximus the Confessor.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 71-51
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’émergence et le développement de la grammaire dans l’Antiquité grecque
    Powstanie i rozwój gramatyki w starożytności greckiej
    Autorzy:
    Swiggers, Pierre
    Wouters, Alfons
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953986.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    analiza syntaktyczna w starożytności
    Arystoteles
    części mowy
    Dionizy z Halikarnasu
    filozofia języka w starożytności
    gramatyka aleksandryjska
    gramatyka antyczna
    gramatyka i filozofia w starożytności
    gramatyka
    logika
    poetyka i retoryka
    historia terminów gramatycznych
    historia (zachodniego) językoznawstwa
    kategorie gramatyczne
    klasy słów
    nauczanie gramatyki
    Platon
    stoicy
    Alexandrian grammar
    ancient grammar
    Aristotle
    Dionysius of Halicarnassus
    grammar and philosophy in Antiquity
    grammar
    logic
    poetics and rhetorics
    grammatical categories
    (history of) grammatical terminology
    history of (Western) linguistics
    parts-of-speech model
    philosophy of language in Antiquity
    Plato
    sentence analysis in Antiquity
    Stoics
    teaching of grammar
    word classes
    Opis:
    Artykuł prezentuje genezę gramatyki w Grecji starożytnej i koncentruje się na procesie autonomizacji, poprzez który gramatyka (gr. γραμματική) stała się oddzielnym polem badań i dyscypliną „techniczną”, tj. działem wiedzy (praktycznej i teoretycznej) opartej na empirii (por. semantykę gr. τέχνη). Wiedza ta była przekazywana jako dyscyplina naukowa w zorganizowanym systemie dydaktycznym i ukierunkowana na badanie faktów i struktur językowych, takich, jakie się ujawniają w tekstach (literackich). Proces autonomizacji, poprzez który gramatyka uzyskała swój własny status, jest tu analizowany z dwóch punktów widzenia. (I) Jeżeli chodzi o sam przedmiot badań, to gramatyka stała się autonomiczna w relacji do poetyki i retoryki. Wspólnym pierwotnie przedmiotem gramatyki, poetyki i retoryki, było λέξις, tj. wyrażenie słowne (literackie). Wszechstronne badanie λέξις obejmowało gramatykę, jak to widać w tekstach źródłowych, takich jak dzieła na temat poetyki i retoryki Arystotelesa i Dionizjusza z Halikarnasu, szczegółowo tutaj przeanalizowane. Początki takich całościowych badań λέξις można znaleźć w poglądach gramatyków aleksandryjskich, dotyczących przedmiotu i zadań gramatyki, oraz w definicji „gramatyki” podanej w Τέχνη γραμματική Dionizjusza Traka (według niej „gramatyka” obejmuje czytanie, analizę, wyjaśnianie i ocenianie dzieł literackich). (II) Jeżeli chodzi o określenie funkcji, metody i metajęzyka gramatyki, to zasadniczą wagę ma zbadanie powiązań między filozofią i gramatyką. Badanie takie stanowi drugą część niniejszego artykułu. W analizie związków między filozofią i gramatyką wyróżnione są następujące etapy: (i) W pierwszym etapie refleksja lingwistyczna polegała na opartych na filozofii rozważaniach dotyczących semantycznych właściwości powiązanych ze sobą słów: od sofistów po Arystotelesa znajdujemy wypowiedzi dość jasno mówiące o takich własnościach jak synonimia, antonimia i paronimia. (ii) Etap drugi wyznacza formułowanie podstawowych zasad analizy zdań. Głównym w tym względzie osiągnięciem był platoński dwupodział zdania na ὄνομα i ῥῆμα (zob. dialog Sofista). (iii) Trzeci etap charakteryzuje się ustaleniem relacji między klasami form językowych i kategorii ich zawartości noetycznej; tutaj fundamentu dla analizy form wyrazów i ich podziału na klasy intelektualno-semantyczne dostarczyły arystotelesowskie Kategorie (por. Kategorie 1b: „Każda nie połączona wypowiedź oznacza albo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie” [przekład K. Leśniaka]). Takie właśnie podejście „kategorialne” leży u podstaw podziału na części mowy, jaki został wytworzony, rozwinięty i zdefiniowany w starożytnej Grecji. Wpływ metodologiczny filozofii (a dokładniej: dialektyki i logiki) na gramatykę widać w ewolucji wyodrębniania poszczególnych części mowy (μέρη τοῦ λόγου). Punkty zwrotne tego długiego procesu są omówione w ostatniej części pracy. Wyróżnić można trzy podstawowe kroki: (α) Pierwszym krokiem jest stosowanie przez Arystotelesa teorii μέρη τῆς λέξεως („części mowy”; zob. jego Poetykę i Peri Hermeneias, które zawierają pewne zasady analizy morfosyntaktycznej); (β) Wkład filozofów stoickich polegał na bardziej szczegółowej analizie niektórych części mowy (takich jak rzeczownik, czasownik, zaimek, przysłówek i spójnik), na skonstruowaniu opartej na filozofii teorii semantycznej (obejmującej pojęcie λεκτόν – „dająca się wypowiedzieć [treść]”), a zwłaszcza na opracowaniu teorii παρεπόμενα (łac. accidentia), tj. morfosyntaktycznych i semantycznych cech klas wyrazów. (γ) Krokiem trzecim było rozszerzenie i kodyfikacja modelu części mowy dokonane przez gramatyków aleksandryjskich (Arystarch z Samotraki i jego uczniowie). Ich model obejmował osiem części mowy: rzeczownik, czasownik, imiesłów, rodzajnik, zaimek, przyimek, przysłówek i spójnik. Pierwszym podręcznikiem dającym syntezę wiedzy i umiejętności gramatycznych była Τέχνη γραμματική, przypisywana Dionizjuszowi Trakowi. Pamiętać też należy, że na stopniowy proces autonomizacji gramatyki trzeba patrzeć w świetle dydaktyki – w dydaktyce uczono gramatyki, a równocześnie pogłębiano ją i poszerzano.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 169-195
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies