Temat: stezenie - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: 0 niepewnościach stężenia wzorców stosowanych podczas kalibracji potencjometrycznych elektrod jonoselektywnych
About the uncertainty of concentration standards applied in the calibration of potentiometric ion-selective electrodes
Autorzy:: Wiora, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/152458.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:: elektroda jonoselektywna
niepewność
stężenie
aktywność jonów
ion-selective electrode
uncertainty
concentration
ion activity
Opis:: W artykule przedstawiono relacje pomiedzy potencjałem elektrody jonoselektywnej a stężeniem jonów w roztworze. Przedstawiono przykład wykonania wzorca aktywności. Przeanalizowano niepewność stężenia jonów we wzorcach przygotowywanych poprzez rozpuszczanie soli, we wzorcach powstałych poprzez rozcieńczenia oraz we wzorcach otrzymanych automatycznie metodą wielokrotnego rozcieńczania wzorca.
The relationship between the potential E of the ion-selective electrode and ion concentration c are presented in the paper - eqs. (1)-5). The operations needed to prepare an activity standard, basing on eqs. (7) - (10), are listed and an example is given, haw to make it. Basing on eq. (11), linking concentration c, mass of salt m* and volume of solution V, the relative concentration uncertainty ur(c) is derived - eq. (12), and using a scale and non-ideal salt not having 100% content (cont) of substance of interest, the eq. (14) is obtained. After dilutions - eq. (15), concentration uncertainty changes - eq. (17). The next example is placed illustrating the change. The concentration uncertainties of standards obtained using multiple dilution method implemented on the automatic system SAWCEJS [5] are calculated in sec. 4.
Źródło:: Pomiary Automatyka Kontrola; 2008, R. 54, nr 5, 5; 318-321
0032-4140
Pojawia się w:: Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: 1-Chloro-4-nitrobenzen
1-Chloro-4-nitrobenzene
Autorzy:: Lewińska, D.
Wąsowicz, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138460.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 1-4-chloro- 4 nitrobenzen
methemoglobinemia
skóra
najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)
1-chloro-4-nitrobenzene
skin
Opis:: 1-Chloro-4-nitrobenzen (PCNB) występuje w postaci kryształów o żółtawym kolorze i słodkawym zapachu. Jest stosowany jako substancja pośrednia w produkcji: barwników, gumy, leków, odczynników fotograficznych i środków ochrony roślin, np. parationu. Związek wchłania się do organizmu przez drogi oddechowe i skórę. Ulega szybkiemu metabolizmowi i jest wyda-lany głównie z moczem. Skutkiem działania 1-chloro-4-nitrobenzenu jest methemoglobinemia prowadząca do niedokrwistości i niedotlenienia tkanek. Charakterystyczną cechą obserwowaną u osób narażonych na 1-chloro-4-nitrobenzen jest obecność ciałek Heinza w erytrocytach. Objawami zatrucia u ludzi są: ból głowy, zaburzenia rytmu serca, nudności, brak apetytu oraz sinica. U zwierząt, podobnie jak u ludzi, 1-chloro-4-ni-trobenzen powoduje: methemoglobinę, zaburzenie przenoszenia tlenu w organizmie i niedotlenienie tkanek objawiające się sinicą. W wielu przypadkach obserwowano: hemosyderozę śledziony, wątroby i szpiku kostnego. 1-Chloro-4-nitrobenzen nie wykazywał działania drażniącego na skórę i oko królika. Mutagen-ne działanie związku stwierdzono w komórkach Salmonella Typhimurium oraz w komórkach chłoniaka L5178Y/TK w obecności i nieobecności aktywacji metabolicznej. W badaniach na hodowlach komórkowych (komórki jajnika chomika chińskiego) wykazano genotoksyczne właściwości 1-chloro-4-nitrobenzenu. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych na temat kancerogennego działania 1- -chloro-4-nitrobenzenu dla ludzi. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowała 1-chloro-4-nitrobenzen dla ludzi. U zwierząt rakotwórcze działanie związku wykazano w jednym badaniu na myszach, u których po podaniu związku w paszy stwierdzono wy-stępowanie raka wątrobowokomórkowego i nowotworów pochodzenia naczyniowego. Eksper-ci IARC uznali jednak wynik tego badania za niewystarczający dowód kancerogennego działania 1-chloro-4-nitrobenzenu na zwierzęta laboratoryjne. 1-Chloro-4-nitrobenzen w pewnych modelach doświadczalnych wykazywał działanie terato-genne i embriotoksyczne. Efektem krytycznym narażenia na 1-chloro-4-nitrobenzen jest methemoglobinemia. Do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-chloro-4-nitrobenzenu wykorzystano wyniki 4-tygodniowego inhalacyjnego narażenia szczurów, u których najmniejsze stosowane stężenie (5 mg/m3) powodowało wzrost stężenia MetHb we krwi (3,1%) tylko u samców w czwartym tygodniu narażenia. Stężenie 5 mg/m3 1-chloro-4-nitrobenzenu przyjęto za wartość najniższego obserwowanego poziomu działania szkodliwego (LOAEL) związku. Po uwzględnieniu współczynników niepewności wyliczono wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-chloro-4-nitrobenzenu na poziomie 0,6 mg/m3. Z uwagi na właściwości met-hemoglobinotwórcze związku zaproponowano przyjęcie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) na poziomie 2% MetHb. Ze względu na wchłanianie się 1-chloro- -4-nitrobenzenu przez skórę zaproponowano oznaczenie związku literami „Sk”.
1-Chloro-4-nitrobenzene has the appearance of yellowish crystals and has a somewhat sweet scent. This compound is used mainly (as an indirect compound) in the production of dryings, rubber, drugs, photograph reagents and plant protection chemicals, e.g. parathion. It can be absorbed through the respiratory tract and the skin. No information is available regarding its allergenic and irritant effects. Human studies have shown that 1-Chloro-4-nitrobenzene can cause methemogobinemia, lead to anemia and tissues hypooxidation. Characteristic feature of humans exposed to this compound is Heinz’s body in erythrocytes. On the basis of a rat chronic study, the TLV (MAC) value has been kept at 0.6 mg/m3. The Expert group has also suggested additional notation: “Sk” (substance absorbed through the skin).
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 3 (61); 5-23
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: 1-Metylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
N-Methyl-2-pyrrolidone
Autorzy:: Sitarek, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138571.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: N-metylo-2-pirolidon
najwyższe dopuszczalne stężenie
NDS
dopuszczalny poziom narażenia zawodowego
N-methyl-2-pyrrolidone
TLV (MAC)
occupational limit
Opis:: 1-Metylo-2-pirolidon (NMP) jest bezbarwną, higroskopijną cieczą o zapachu amin, stosowaną jako rozpuszczalnik, zmywacz farb, środek do zawieszania pigmentów, półprodukt w przemyśle chemicznym oraz w przemyśle elektrycznym i elektronice. NMP należy do substancji nieklasyfikowanych pod względem toksyczności ostrej. Głównymi objawami ostrego działania NMP w następstwie inhalacyjnego narażenia szczurów są: ataksja, pobudzenie, a następnie śpiączka. 1-Metylo-2-pirolidon należy do związków o słabym działaniu drażniącym, które dobrze przenikają przez skórę w warunkach in vitro – średnia stała przenikania wynosi 171 ± 59 g/m2 h. NMP nie wykazuje działania mutagennego ani genotoksycznego, a także nie indukuje nowotworów u szczurów narażanych 2 lata na związek o stężeniach 40 i 400 mg/m3, należy natomiast do związków zaburzających rozwój prenatalny szczurów (wywiera działanie fetotoksyczne i embriotoksyczne). W państwach skandynawskich NMP zaliczono do grupy I B, tzn. związków prawdopodobnie zaburzających prokreację u ludzi. W wyniku badania rozmieszczania znakowanego 14C lub 3H 1-metylo-2-pirolidonu u szczurów po jednorazowej iniekcji wykazano, że największe stężenie związku występuje w wątrobie. W organizmie ludzi (badania ochotników) NMP ulega przemianie do 5-hydroksy-N-metylo-2-pirolidonu, którego półokres wydalania z moczem wynosi 4 h.
N-methyl-2-pyrrolidone (NMP) is an industrial solvent. NMP can be absorbed through the skin. This chemical is not mutagenic, genotoxic or carcinogenic. NMP belongs to the chemicals, which disturb fetal development of laboratory animals as a result of maternal exposure. It is embryptoxic, fetotoxic and teratogenic at doses which are non-toxic to the mothers. Considering that it disturbs prenatal development in more than one animal species, in the Scandinavian countries NMP has been classified into the IB group, which comprises substances probably harmful to human reproduction. Based on the NOAEL value obtained in an experimental study (500 mg/m3) and appropriate uncertainty factors, a TLV has been calculated and proposed at 120 mg/m3, and the STEL value as 240 mg/m3. The Expert Group for Chemical Agents suggested additional notations: I (irritative substace), Sk (substance absorbed through the skin), Ft (fetotoxic substance).
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 1 (43); 103-115
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: 1,2,3-Trichloropropan
1,2,3-Trichloropropane
Autorzy:: Skowroń, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137866.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 1,2,3-trichloropropan
działanie rakotwórcze
najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)
1,2,3-trichloropropane
carcinogenicity
MAC (TWA)
Opis:: 1,2,3-Trichloropropan (TCP) jest stosowany w syntezie organicznej do produkcji polimerów, dichloro propenu, heksafluoropropylenu oraz jako czynnik sieciujący w syntezie polisiarczków, elastomerów. Ponieważ 1,2,3-trichloropropan jest substancją rozpuszczającą oleje, wosk i żywice, a słabo rozpuszczalną w wodzie, dlatego stosuje się ją jako środek czyszczący, do usuwania farb i lakierów oraz środek odtłuszczający. Narażenie zawodowe na 1,2,3-trichloropropan dotyczy osób zatrudnionych przy produkcji polimerów, dichloropropenów, w syntezie organicznej związków oraz stosowaniu związku jako rozpuszczalnika i środka czyszczącego. W środowisku związek występuje w wodzie do picia. 1,2,3-Trichloropropan został zgłoszony do opracowania normatywu higienicznego przez Zakłady Chemiczne ZACHEM z Bydgoszczy, gdzie jest stosowany do produkcji polimerów i dichloropropenu. Na działanie związku jest narażonych około 58 pracowników. Stężenia 1,2,3-trichloropropanu na stanowiskach pracy kształtują się na poziomie 0,05 ÷ 0,44 mg/m3. Głównymi drogami narażenia na 1,2,3-trichloropropan w warunkach pracy zawodowej są układ oddechowy i skóra. Pary 1,2,3-trichloropropanu działają drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. U osób narażonych na 1,2,3-trichloropropan o stężeniu 600 mg/m3 (100 ppm) przez 15 min obserwowano po-drażnienie błony śluzowej gardła i oczu. Osoby narażone odczuwały również nieprzyjemny zapach związku. Akceptowalny poziom stężenia 1,2,3-trichloropropanu dla 8-godzinnego narażenia ustalono na poziomie 300 mg/m3 (50 ppm). 1,2,3-Trichloropropan jest związkiem szkodliwym po podaniu drogą dożołądkową. Wartość LD50 1,2,3-trichlo-propanu po podaniu per os niegłodzonym 5 samcom szczurów rasy Carworth-Wistar ustalono na poziomie 450 mg/kg m.c. Podobne wartości LD50 otrzymano dla myszy, świnek morskich, królików i szczurów, które wynosiły odpowiednio: 369; 340; 380 oraz 505 mg/kg. U zwierząt obserwowano objawy ze strony układu nerwowego: zjeżenie sierści, ślinienie się, zmniejszenie sprawności ruchowej oraz śpiączkę poprzedzającą zgon. W badaniach patomorfologicznych narządów wewnętrznych stwierdzono krwotoki, głównie w wątrobie i nerkach. Wartość LD50 1,2,3-trichloropropanu po podaniu na skórę królika ustalono na poziomie 2500 mg/kg m.c. U myszy i szczurów narażenie inhalacyjne na 1,2,3-trichloropropan powodowało podrażnienie górnych dróg oddechowych oraz zmiany w tkance nosowej. Skutkami narażenia drogą dożołądkową były: hepatotoksyczność, nefrotoksyczność i kardiopatia. Zmiany patologiczne obserwowano także w oskrzelach i przedżołądku. 1,2,3-Trichloropropan wykazywał działanie mutagenne po aktywacji metabolicznej w testach Amesa z Salmonella typhimurium i powodował indukcję wymiany chromatyd siostrzanych w komórkach jajnika V79 chomika chińskiego. W badaniach działania rakotwórczego 1,2,3-trichloropropanu stwierdzono występowanie nowotworów o różnym umiejscowieniu u szczurów i myszy obu płci, którym związek podawano per os w dawkach 3 ÷ 60 mg/kg m.c. przez 2 lata. Rakotwórcze, mutagenne i genotoksyczne działanie substancji wynika głównie z tworzenia w trakcie przemian metabolicznych elektrofilnych metabolitów, które mogą oddziaływać na białka, DNA czy RNA. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) uznała 1,2,3-trichloropropan za czynnik prawdo-podobnie rakotwórczy dla ludzi (grupa 2A), a ACGIH (1996) zaklasyfikowała związek do grupy A3, a więc związków o udowodnionym działaniu rakotwórczym na zwierzęta i nieznanym działaniu rakotwórczym na ludzi. W Polsce nie ustalono wartości NDS 1,2,3-trichloropropanu. W światowych wykazach normatywów higienicznych w większości państw dopuszczalne stężenia TCP ustalono na poziomie 60 mg/m3. W Fin-landii wartość TLV 1,2,3-trichloropropanu przyjęto na poziomie 18 mg/m3 (3 ppm), a w Danii na poziomie 0,12 mg/m3 (0,02 ppm). OSHA wartość PEL 1,2,3-trichloropropanu ustaliła na poziomie 300 mg/m3 (50 ppm). Natomiast NIOSH zaliczył związek do grupy związków rakotwórczych i ustalił wartość REL na poziomie 60 mg/m3 (10 ppm). Podstawą ustalenia wartości TLV przez ACGIH na poziomie 60 mg/m3 (10 ppm) były wyniki badań NTP (1991), na których podstawie dawkę 16 mg/kg/dzień przyjęto za największą dawkę niewywołującą niekorzystnych zmian w wątrobie i nerkach u samic szczurów rasy F344, które uznano za najbardziej wrażliwe na działanie toksyczne związku. Wartość NDS 1,2,3-trichloropropanu równą 7 mg/m3 obliczono na podstawie wartości NOAEL wyznaczonej w 17-tygodniowych badaniach na szczurach, którą przeliczono na równoważne dla człowieka stężenie tego związku w powietrzu, a następnie podzielono przez odpowiednie współczynniki niepewności. Ze względu na to, że skóra stanowi istotną drogę narażenia (zmiany w narządach wewnętrznych po podaniu substancji na skórę królika) normatyw oznakowano substancji literami: „Sk” (substancja wchłania się przez skórę), „Rakotw. Kat. 2” (substancja rakotwórcza, kategoria 2) oraz „Ft” (substancja działająca toksycznie na płód, repro. Kat. 2). Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,2,3-trichloropropanu.
1,2,3-Trichloropropane (TCP) is a colorless to strawcolored liquid with an odor described as similar to that of trichloroethylene or chloroform. 1,2,3-Trichloropropane has been used as a chemical intermediate in the production of polysulfone liquid polymers and dichloropropene, as a cross-linking agent in the synthesis of polysulfides, and in the synthesis of hexafluoropropylene. It has also been used as a solvent for fats, varnishes and lacquers. The main routes of occupational exposure to 1,2,3-trichloropropane are the respiratory tract and skin. The vapors of 1,2,3-trichloropropane cause irritation of the eyes, respiratory tract and skin in humans and animals. 1,2,3-Trichloropropane has demonstrated moderately acute oral toxicity. TCP exhibits a genotoxic effect both in vitro (with S9 mix) and in vivo (application by gavage/DNA adducts). Carcinogenicity, mutage-nicity and genotoxicity of the compound depend on its metabolic products bind covalently to protein DNA or RNA. Increased incidence of tumors have been reported in rats and mice administered 1,2,3-tri-chloropropane by gavage in a dose of 3–60 mg/kg b.w. for 2 years. IARC considered these results clear evidence of carcinogenicity of 1,2,3-trichloropropane in animals and assigned the chemical to the 2A group (probably carcinogenic to humans). ACGIH ranked chemical as A3, Confirmed Animal Carcino-gen with Unknown Relevance to Human. There are no data on the effects of TCP on human reproduction. Studies performed in rats provided no evidence of alteration of fertility or of embryotoxic effects. The MAC (TWA) value was calculated on the basis of the NOAEL value in mice and rats exposed to 1,2,3-tri-chloropropane at a dose of 8, 16, 32, 63, 125 or 250 mg/kg b.w. for 17 weeks. The highest re-ported oral dose of 1,2,3-trichloropropane that did not have an adverse effect on the liver and kidneys of female rats, the most sensitive sex and species, was 16 mg/kg b.w. , which corresponded to an inhalation concentration of 112 mg/m3. Taking into account the limited database for humans, the road of animal exposure and that female rats are more sensitive to the carcinogenic effects of 1,2,3-trichloropropane than humans, the MAC (TWA) value of 7 mg/m3 was proposed. Skin (“Sk”) notation is recommended. No STEL and BEI values have been proposed.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 1 (59); 69-104
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: 2-Chlorobuta-1,3-dien
Autorzy:: Starek, A.
Szymczak, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/958179.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: chloropren
zmiany układowe
rakotwórczość
najwyższe dopuszczalne stężenie
chloroprene
carcinogenesis
maximum admissible concentration
Opis:: 2-Chlorobuta-1,3-dien (chloropren) jest lotną, wysoce łatwopalną cieczą stosowaną do produkcji neoprenowych elastomerów. Wartości normatywne tego związku nie przekraczają stężenia 30 mg/m3. Chloropren o dużych stężeniach działa drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych oraz depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Związek może wywoływać zmiany w wątrobie, układzie sercowo-naczyniowym, krwiotwórczym, rozrodczym oraz obwodowym układzie nerwowym. Na podstawie wyników badań epidemiologicznych zwrócono uwagę na możliwość indukcji raka płuca, wątroby i chłoniaka złośliwego po narażeniu na działanie chloroprenu. Z punktu widzenia ostrej toksyczności chloropren można zakwalifikować do substancji szkodliwych. Ostre i przewlekłe działanie chloroprenu manifestuje się hepatotoksycznością, pneumotoksycznością i nefrotoksycznością. Chloropren indukuje mutacje punktowe i działa rakotwórczo na gryzonie, indukując nowotwory płuc, naczyń krwionośnych, gruczołu Harderiana, nerek oraz wątroby. IARC zaliczył chloropren do czynników przypuszczalnie rakotwórczych dla ludzi (grupa 2B), natomiast nie stwierdzono wpływu chloroprenu na ontogenetyczny rozwój organizmów. Do obliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) chloroprenu przyjęto wyniki badań przewlekłych przeprowadzonych na myszach B6C3F1 i szczurach F344. Za skutek krytyczny przyjęto działanie rakotwórcze chloroprenu. Do oszacowania zależności dawka-odpowiedź dla ludzi wykorzystano następujące wyniki eksperymentu: rak płuca u samic myszy (mniejsze ryzyko tła niż u samców), naczyniomięsak krwionośny u samców myszy oraz rak wątrobowo komórkowy u samic myszy. Do wyników eksperymentu dopasowano model dwustopniowy. Wyliczone ryzyko wystąpienia dodatkowych nowotworów płuca wynosi 10-4 po 40-letnim okresie narażenia zawodowego na działanie chloroprenu o stężeniu 0,028 mg/m3, a po narażeniu na związek o stężeniu 2,281 mg/m3 – 10-3 , natomiast dla raka wątrobowokomórkowego odpowiednio o stężeniu 0,06 i 6 mg/m3. Za wartość NDS chloroprenu przyjęto stężenie 2 mg/m3, a za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) przyjęto stężenie 6 mg/m3. Zalecono oznakowanie związku literami „I” oraz Rakotw. Kat. 2. Obecnie brak jest merytorycznych podstaw do zaproponowania wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) chloroprenu.
2-Chlorobuta-1,3-dien (chloroprene) is volatile and inflammable liquid with a characteristic, pungent odour. It is mainly used as a monomer in the production of neoprene elastomers. Chloroprene is a harmful compound. High vapour exposure may cause irritation of the eyes and respiratory tract, as well as depression of the central nervous system. Chloroprene exerts embryotoxic, teratogenic, mutagenic, and multiorgan toxic effects (hepatotoxicity, nephrotoxicity, pneumotoxicity). Chloroprene is carcinogenic in mice and rats. Limited data on the carcinogenicity of chloroprene in humans are available. An increased risk of liver, lung or digestive tract cancers has been reported in some studies. The International Agency for Research on Cancer has classified chloroprene as a possible human carcinogen (group 2B) on the basis of positive studies in experimental animals. The MAC (TWA) value for chloroprene was calculated on the basis of Melnick et al.'s (1999) chronic study conducted on mice and rats. As a critical effects taken into account tumor induction in lung (cancer) and liver (hemangiosarcoma and hepatocellular carcinoma). The dependence of the risk of lung cancer (female mice) and hemangiosarcoma (male mice), as well as hepatocellular carcinoma (female mice) on the concentration of chloroprene in workplace air was esta blished on the basis of a two-stage dose–response model. The risk of subjects exposed to chloroprene in the concentration of 2 mg/m3 developing lung cancer within 40 years was calculated as ≈ 7• 10-3. The MAC (TWA) value of 2 mg/m3 and STEL value of 6 mg/m3 are recommended. Moreover, “I” (irritant) and a possible human carcinogen (Cat. 2) notation are also recommended.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2010, 4 (66); 5-32
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: 2-Cyjanoakrylan etylu
Ethyl cyanoacrylate
Autorzy:: Soćko, R.
Czerczak, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137318.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 2-cyjanoakrylan etylu
narażenie zawodowe
najwyższe dopuszczalne stężenie
środowisko pracy
ethyl 2-cyanoacrylate
occupational exposure
maximum admissible concentration
working environment
Opis:: 2-Cyjanoakrylan etylu (ECA) jest bezbarwną cieczą o drażniącym, słodkim zapachu podobnym do eterów, którą stosuje się do produkcji klejów i polimerów. 2-Cyjanoakrylan etylu zaklasyfikowano jako produkt działający drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. W warunkach przemysłowych związek wchłania się do organizmu drogą inhalacyjną. Głównymi skutkami ostrego inhalacyjnego narażenia na 2-cyjanoakrylan etylu na ludzi i zwierzęta jest jego działanie drażniące na oczy oraz błony śluzowe górnych i dolnych dróg oddechowych. Działanie drażniące 2-cyjanoakrylanu etylu na ludzi stwierdzano po narażeniu na związek o stężeniach 1,6 lub 4,6 mg/m3, natomiast narażenie na związek o stężeniu 0,2 mg/m3 nie powodowało u narażonych ujemnych skutków zdrowotnych. 2-Cyjanoakrylan etylu jest ponadto uważany za potencjalny alergen skóry, ponieważ u osób narażonych wywoływał kontaktowe alergiczne zapalenie skóry na dłoniach, ramionach i plecach.
Ethyl cyanoacrylate is a clear, colorless liquid with an unpleasant, irritating, acrid odor. Ethyl cyanoacrylate is used as an adhesive to bond a variety of materials, e.g., glass, metal, plastic, rubber, and biological tissue. It has many industrial and domestic applications as polymerization takes place within seconds upon contact without requiring heat or a catalyst. Ethyl cyanoacrylate is a strong local irritant affecting the eyes and the mucous lining of the nose, throat, and upper respiratory tract. Skin contact can cause adhesions resulting in mechanical damage, inflammation, and necrosis to the tissues affected. Ethyl cyanoacrylate is not mutagenic with or without metabolic activation. Ethyl cyanoacrylate adhesives have produced allergic contact dermatitis and asthma in users. On the basis of the results obtained after occupational exposure of human to ethyl cyanoacrylate in concentration of 4.6 mg/m3 (LOAEL), which caused irritant effects, the MAC value for ethyl cyanoacrylate was established at 1.0 mg/m3 and the value of STEL at 2.0 mg/m3. ‘’I’’ – an irritating substance is an additional notation.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2011, 3 (69); 31-45
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: 2-Izopropoksyetanol. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
2-Isopropoxyethanol. Documentation
Autorzy:: Konieczko, K.
Czerczak, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138177.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 2-izopropoksyetanol
eter izopropylowy glikolu etylenowego
najwyższe dopuszczalne stężenie
narażenie zawodowe
2-isopropoxyethanol
ethylene glycol isopropyl ether
maximum allowable concentration
occupational exposure
Opis:: 2-Izopropoksyetanol (IPE) jest bezbarwną cieczą o gorzkim smaku i słabym zapachu, charakterystycznym dla eterów. Należy do grupy eterów alifatycznych glikolu etylenowego. Powstaje w wyniku reakcji tlenku etylenu z izopropanolem lub przez bezpośrednią alkilację glikolu etylenowego. IPE jest stosowany głównie jako rozpuszczalnik estrów celulozy, lakierów, żywic i barwników. Występuje jako składnik farb drukarskich i rozcieńczalników do tych farb oraz w kosmetykach samochodowych. 2-Izopropoksyetanol znajduje się w wykazie substancji niebezpiecznych. Jest zaklasyfikowany jako substancja działająca szkodliwie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą oraz drażniąco na oczy. W dostępnym piśmiennictwie i bazach danych nie ma doniesień o ostrych zatruciach ludzi 2-izopropoksyetanolem. Uważa się, że etery glikolu etylenowego działają na ośrodkowy układ nerwowy, podobnie jak niepodstawiony glikol etylenowy, natomiast wykazują silniejsze działanie na nerki i powodują hematurię. W warunkach narażenia ostrego IPE powodował u zwierząt doświadczalnych hemolizę krwinek czerwonych, hematurię i uszkodzenie nerek. Najbardziej wrażliwym gatunkiem na działanie hemolityczne IPE były szczury. Objawy anemii hemolitycznej obserwowano już po jednorazowym 4-godzinnym narażeniu szczurów na IPE o stężeniu 264 mg/m3. W badaniach krótkoterminowych i przewlekłych obserwowano krwiomocz, objawy anemii hemolitycznej, a po narażeniu na związek o większych stężeniach hemosyderozę śledziony, a także działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy i drażniące na błony śluzowe nosa. IPE nie wykazywał właściwości mutagennych, teratogennych ani embriotoksycznych. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji o badaniach nad działaniem rakotwórczym tej substancji. Po podaniu IPE na skórę królika wartość DL50 wynosi 1444 mg/kg m.c. i jest mniejsza niż w przypadku podania związku drogą dożołądkową, co świadczy o wchłanianiu się IPE przez skórę. Efektem krytycznym działania IPE jest działanie hemolityczne. Podstawą proponowanej wartości NDS są wyniki 4-tygodniowego eksperymentu inhalacyjnego przeprowadzonego na szczurach, na podstawie których ustalono wartość NOAEL wynoszącą 128 mg/m3. Do obliczeń przyjęto następujące współczynniki niepewności: A = 2 (współczynnik związany z wrażliwością osobniczą) i C = 3 (współczynnik związany z przejściem z badań krótkoterminowych do przewlekłych). Nie przyjęto współczynnika niepewności związanego z różnicami międzygatunkowymi, ze względu na mniejszą wrażliwość erytrocytów ludzkich na hemolityczne działanie IPE w porównaniu z erytrocytami szczura. Obliczona wartość normatywu wynosi 21,3 mg/m3. Zbliżoną wartość NDS otrzymano, biorąc pod uwagę wyniki 26-tygodniowych badań, w których po narażeniu na IPE o stężeniu 106 mg/m3 obserwowano u szczurów jedynie minimalne działanie hemolityczne, dlatego wartość tę przyjęto za wartość LOAEL. Do obliczeń przyjęto następujące współczynniki niepewności: A = 2 (współczynnik związany z wrażliwością osobniczą) i D = 2 (współczynnik związany ze stosowaniem wartości LOAEL zamiast wartości NOAEL). Obliczona na tej podstawie wartość normatywu wynosi 26,5 mg/m3. Proponujemy przyjęcie, na podstawie przedstawionych obliczeń, stężenia 20 mg/m3 2-izopropoksyetanolu za wartość NDS z zaznaczeniem wchłaniania związku przez skórę „Sk”. Jest to wartość normatywu zbliżona do przyjętej w Niemczech, Austrii i w Szwajcarii (5 ppm = 22 mg/m3). W piśmiennictwie nie ma doniesień o działaniu drażniącym IPE na ludzi w warunkach narażenia zawodowego. Działanie drażniące u zwierząt obserwowano po narażeniu na związek o znacznie większych stężeniach (4250 mg/m3). Nie ma więc podstaw do ustalenia wartości NDSCh 2-izopropoksyetanolu. Nie ma również podstaw merytorycznych do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 2-izopropoksyetanolu.
2-Isopropoxyethanol (IPE) is a monoalkyl ether of ethylene glycol. It is a colorless liquid with a mild ethereal odour and bitter taste. IPE is used as a solvent for cellulose esters, lacqers, resins, dyes and printing inks. 2-Isopropoxyethanol is on the list of dangerous substances – it is classified as harmful by inhalation and skin contact, and irritating to eyes. The critical effect of IPE is its haemolytic activity. The 8-h TWA value was calculated on the basis of the results of a 4-week inhalation study on rats – in this study IPE concetration of 128 mg/m3 was the NOAEL for the haemolytic effect – and uncertainty factors. A similar value of MAC (TWA) was calculated on a LOAEL of 106 mg/m3 from the results of a 26-week inhalation study on rats. It is important that the uncertainty factor connected with species differences between humans and rats (B) was only 1 because the rat is more sensitive to the haemolytic effect than man. The 8-h TWA value of 20 mg/m3 was established and a skin notation was assigned. No STEL was established.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 1 (47); 151-169
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: 2-Metyloazirydyna
2-Methylaziridine
Autorzy:: Konieczko, K.
Knapek, R
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137861.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: metyloazirydyna
propylenoimina
narażenie zawodowe
najwyższe dopuszczalne stężenie
środowisko pracy
2-methylaziridine
occupational exposure
maximum admissible concentration
working environment
Opis:: 2-Metyloazirydyna (MA) jest bezbarwną, oleistą, wysoce łatwopalną cieczą o „rybim” zapachu charakterystycznym dla amin alifatycznych. Jest stosowana jako półprodukt w syntezie organicznej, do produkcji tworzyw sztucznych, klejów i spoiw, pestycydów, farmaceutyków, do modyfikacji żywic lateksowych, barwników oraz innych tworzyw i włókien sztucznych. W dostępnym piśmiennictwie i w bazach danych nie znaleziono informacji ani o ostrych zatruciach, ani o toksyczności i rakotwórczości 2-metyloazirydyny u ludzi narażonych na działanie tej substancji w miejscu pracy. Oceniono, na podstawie wyników badań na zwierzętach w warunkach narażenia ostrego, że 2- -metyloazirydyna działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu, a także działa drażniąco, powodując poważne uszkodzenia oczu. Ocenia się, że działanie drażniące 2-metyloazirydyny jest około 5 ÷ 8 razy słabsze niż azirydyny. Związek wykazuje silne działanie nefrotoksyczne – po jednorazowym podaniu dootrzewnowym indukował martwicę brodawek nerkowych u szczurów. Badania nad działaniem rakotwórczym 2-metyloazirydyny przeprowadzono tylko na jednym gatunku zwierząt. Substancja podawana dożołądkowo szczurom powodowała wzrost liczby przypadków nowotworów. U samic odnotowano statystycznie istotny wzrost liczby przypadków gruczolakoraków sutka, a u samców wzrost liczby przypadków białaczki szpikowej i niewielki wzrost liczby przypadków gruczolakoraka jelita cienkiego. Ponadto u zwierząt obu płci obserwowano wzrost liczby przypadków glejaka mózgu i raka płaskonabłonkowego kolczysto-komórkowego przewodu słuchowego zewnętrznego. Wyniki badania posłużyły do ilościowej oceny ryzyka choroby nowotworowej u ludzi narażonych na 2-metyloazirydynę. W Unii Europejskiej zaklasyfikowano 2-metyloazirydynę do substancji, które rozpatruje się jako rakotwórcze dla człowieka (Rakotw. kat. 2.) i taka sama klasyfikacja obowiązuje obecnie w Polsce. 2-Metyloazirydyna jest uznana za kancerogen także przez IARC (grupa 2B), ACGIH (grupa A3), NIOSH, NTP i w Niemczech (grupa 2.) – w większości uzasadnieniach podkreślone jest, że działanie rakotwórcze substancji obserwowano u zwierząt, natomiast nie ma badań epidemiologicznych i nie jest znane odniesienie wyników badań na zwierzętach do ludzi. 2-Metyloazirydyna nie jest zaklasyfikowana jako mutagen, ale w wielu badaniach uzyskano wyniki potwierdzające jej działanie mutagenne, np.: w testach na bakteriach, drożdżach i muszce owocowej, w badaniach transformacji nowotworowych na komórkach myszy i chomika oraz w teście nieplano-wej syntezy DNA na fibroblastach ludzkich w warunkach in vitro i w warunkach in vivo w teście mikrojądrowym na komórkach somatycznych szczura. W dostępnym piśmiennictwie i w bazach danych nie ma informacji dotyczących wyników badań działania teratogennego lub wpływu na rozrodczość 2-metyloazirydyny. Brak jest również danych na temat toksykokinetyki i mechanizmu jej działania. Za efekt krytyczny 2-metyloazirydyny uznano jej działanie drażniące. Ponieważ w dostępnym piśmiennictwie nie ma danych liczbowych dotyczących działania drażniącego substancji, zaproponowano przyjęcie stężenia 4,7 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia 2-metylo-azirydyny, czyli na poziomie przyjętym także przez ACGIH do 2009 r. Stężenie 4,7 mg/m3 jest wartością spójną z zaproponowaną wartością NDS azirydyny, przy uwzględnieniu, że azirydyna działa 5 ÷ 8 razy silniej. Brak jest podstaw merytorycznych do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwi-lowego (NDSCh) i wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 2-metyloazirydyny. Zaproponowano takie dodatkowe oznakowanie substancji: Rakotw. Kat. 2. – substancja rozpatrywana jako rakotwórcza dla ludzi; Sk – substancja wchłania się przez skórę oraz I – substancja o działaniu drażniącym.
2-Methylaziridine (MA) is a colorless, oily, highly flammable liquid with a fishy odour, characteristic for aliphatic amines. It is used as an intermediate in organic synthesis, in the production of plastics, adhesives, pesticides, pharmaceuticals, modified latex surface coating resins, dyes and other polymers. There is no information about acute poisonings and toxicity or carcinogenic activity of 2-methy-laziridine in humans occupationally exposed to this substance. On the basis of animals data from acute exposure experiments, 2-methylaziridine has been assessed as very toxic by inhalation, in contact with skin and if swallowed and it is also a severe eye irritant with risk of serious damage to eyes. The irritation activity of 2-methylaziridine is considered about 5 – 8 times lower than that of aziridine. This substance also showed a strong nephrotoxic activity after peritoneal administration to rats. Studies on carcinogenic activity of 2-methylaziridine was conducted only on rats. Oral administration caused an increased incidence of neoplasms: breast tumors (mainly adenocarcinomas) in females, leukemias and intestinal adenocarcinomas in males, gliomas and ear-duct squamous-cell carcinomas in animals of both sexes. Quantitative risk assessment of cancer was conducted on the basis of this experiment. In the European Union 2-methylaziridine is classified as a substance which should be regarded as carcinogenic to human (Carc. Cat. 2), the same classification is obligatory in Poland. 2-Methy-laziridine is considered as a carcinogen also by IARC (group 2B – possibly carcinogenic to humans), ACGIH (A3 - confirm animal carcinogen with unknown relevance to humans), NIOSH, NTP and in Germany (category 2). Carcinogenic activity of 2-methylaziridine was observed only in animals, there are no data about car-cinogenic effects in humans chronically exposed to it, and the relevance of animal data to humans is unknown. Irritation is the critical effect of 2-methyloaziridine. Due to lack of qualitative data concerning irritat-ing activity of this substance, the concentration of 4.7 mg/m3 was proposed as a maximum admissible concentration (MAC) of 2- metyloaziridine. It is the same level as that established by ACGIH before 2009. The proposed MAC value is consistent with the MAC value of aziridine, taking into account that the irritating activity of aziridine is 5 – 8 times greater. Additional notations for 2-methylaziridine are Carc. Cat. 2 - a substance which should be regarded as carcinogenic to human, Sk – a substance which can be absorbed through skin and I – an irritating substance.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 4 (62); 89-111
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: 2-Metylopentano -2,4-diol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
2-Methylpentane-2,4-diol
Autorzy:: Sitarek, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137738.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 2-metylopentano-2,4-diol
rozpuszczalnik
substancja drażniąca
najwyższe stężenie pułapowe (NDSP)
2-methyl-2,4-pentanediol
solvent
irritation substance
admissible ceiling concentrations MAC (C)
Opis:: 2-Metylopentano-2,4-diol jest stosowany jako rozpuszczalnik, składnik płynów hydraulicznych, kosmetyków i niektórych leków dermatologicznych. W piśmiennictwie jest bardzo mało danych na temat jego działania toksycznego. 2-Metylopentano-2,4-diol charakteryzuje się niewielką toksycznością ostrą. Wartość LD50 po podaniu do żołądka szczurów wynosi 4,79 g/kg, a głównym objawem zatrucia jest depresja ośrodkowego układu nerwowego. Związek wywiera działanie drażniące na błonę śluzową górnych dróg oddechowych i oka. Narażenie na 2-metylopentano-2,4-diol o stężeniu 240 mg/m3 powoduje po 15 min narażenia podrażnienie oczu, natomiast 5-minutowe narażenie na związek o stężeniu 400 mg/m3 prowadzi do podrażnienia błony śluzowej górnych dróg oddechowych, a o stężeniu 4850 mg/m3 – do podrażnienia oczu, gardła i dyskomfortu oddychania. Należy jednak zaznaczyć, że stężenia 480 i 4850 mg/m3 są mierzone w powietrzu przesyconym parami 2-metylopentano-2,4-diolu, gdyż nasycenie osiąga się, gdy stężenie wynosi około 320 mg/m3. Związek ten nie wywiera działania mutagennego w testach in vitro. Po podaniu do żołądka myszy wydala się z moczem, przede wszystkim jako połączenia z kwasem glukuronowym. W Polsce nie ustalono dotychczas wartości NDS lub NDSCh 2-metylopentano-2,4-diolu. W większości państw, gdzie istnieją normatywy, wartość NDSCh 2-metylopentano-2,4-diolu wynosi 121 mg/m3. Jedynie w Niemczech wartość MAK wynosi 49 mg/m3 i związek ten zaliczono do I kategorii, co znaczy, że wartość stężenia 2 razy wartość MAK, tj. 98 mg/m3, nie może być przekroczona dłużej niż 5 min 8 razy w ciągu zmiany roboczej. Na podstawie istniejących danych przyjęto wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego (NDSP) 2-metylopentano-2,4-diolu, wynoszącą 120 mg/m3.
2-Methylpentane-2,4-diol is a liquid with a sweetish odour. It is used as a solvent and a semiproduct in obtaining cosmetics and drugs. 2-Methylpentane-2,4-diol has a relatively low toxicity. The oral LD50 value for rats is 4.79 mg/kg b.w. It irritates the eyes and the mucous membranes of the respiratory tract. 2-Methylpentane-2,4-diol is not mutagenic. The ceiling limit value MAC (C) 120 mg/m3 is recommended based on its very quickly irritative effect on the respiratory tract.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 2 (40); 51-59
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: 24-hours variation of amount and contents of wastewater flowing to treatment plant in Zielona Góra
Zmienność dobowa ilości i składu ścieków dopływających do oczyszczalni w Zielonej Górze
Autorzy:: Myszograj, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/396514.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: ścieki
oczyszczalnia ścieków
stężenie zanieczyszczeń
wastewater
contamination loads
variation of contents of wastewater
Opis:: The article describes daily variations of influents in the aspect of their volume and composition in the sewage treatment plant of Zielona Góra. With a method of direct measurements the flow rate and the concentration of pollutants in the sewage have been marked. Based on the research results the cumulative curves of the flow duration and daily pollutant loads as well as lines of daily loads variations in raw sewage have been worked out.
W artykule przedstawiono dobowe zmiany ilości i składu ścieków dopływających do oczyszczalni w Zielonej Górze. Metodą bezpośrednich pomiarów wyznaczono natężenia przepływu i stężenia zanieczyszczeń w ściekach. Na podstawie wyników badań opracowano krzywe częstości skumulowanych do natężeń przepływów i ładunków zanieczyszczeń oraz linie dobowych zmian ładunków zanieczyszczeń w ściekach surowych.
Źródło:: Civil and Environmental Engineering Reports; 2007, 2; 49-58
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:: Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: 3-Amino-1,2,4-triazol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
3-Amino-1,2,4-triazole
Autorzy:: Struciński, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138161.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 3-amino-1,2,4-triazol
amitrol
narażenie zawodowe
inhibicja peroksydazy tarczycowej
działanie wolotwórcze
przerost tarczycy
najwyższe dopuszczalne stężenie
NDS
3-amino-1,2,4-triazole
amitrole
occupational exposure
inhibition of thyroid peroxidase
goitrogenic activity
hypertrophy of thyroid gland
maximum admissible concentration
occupational exposure level
Opis:: 3-Amino-1,2,4-triazol (amitrol) jest nieselektywnym, systemicznym herbicydem i regulatorem wzrostu roślin o szerokim spektrum działania stosowanym w zwalczaniu chwastów jednoliściennych i dwuliściennych, zarówno jednorocznych, jak i bylin, na takich obszarach nieużywanych rolniczo, jak: nieużytki, okolice linii kolejowych, tereny przemysłowe i rowy melioracyjne. Ponadto jest stosowany po zbiorach i/lub przed siewem (bądź sadzeniem) wielu upraw, m.in.: kukurydzy, rzepaku, ziemniaków czy pszenicy, a także w sadach owocowych, winnicach i uprawach roślin ozdobnych. Związek ten nie jest obecnie ani produkowany, ani konfekcjonowany w Polsce. Amitrol jest klasycznym przedstawicielem grupy zanieczyszczeń chemicznych zdolnych do zaburzania homeostazy układu hormonalnego. Podstawowy mechanizm działania amitrolu polega na selektywnym blokowaniu peroksydazy tarczycowej – kluczowego enzymu w cyklu reakcji biosyntezy trójjodotyroniny i tyroksyny u organizmów wyższych. Niedobór hormonów tarczycy wywołuje wzmożone wydzielanie przez podwzgórze tyreoliberyny (TRH), która z kolei działa na przedni płat przysadki i stymuluje ją do produkcji hormonu tyreotropowego (TSH). Ten z kolei wywołuje zwiększenie tempa podziału komórek tarczycy i unaczynienia gruczołu oraz pobudza go do wzmożonej biosyntezy trójjodotyroniny i tyroksyny. Przy zablokowanym szlaku biosyntezy hormonów tarczycy dochodzi do jej nadmiernego wzrostu. Doniesienia na temat toksyczności ostrej amitrolu w przypadku człowieka w dostępnym piśmiennictwie są nieliczne. Opisywany jest przypadek samobójczej próby 39-letniej kobiety, która spożyła preparat zawierający amitrol i diuron w dawce równoważnej 20 mg amitrolu/kg m.c., co nie wywołało u niej żadnych objawów zatrucia. Nieliczne dane wskazują na wywoływanie przez amitrol podrażnienia i zmian uczuleniowych na skórze. Badania kilku pracowników narażonych zawodowo na działanie amitrolu nie wykazały toksycznego oddziaływania związku na tarczycę. W retrospektywnych badaniach epidemiologicznych przeprowadzonych w Szwecji w latach 70. i obejmujących okres od 1957 r. nie wykazano związku między narażeniem na amitrol a zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia chorób nowotworowych, w tym raka tarczycy. Amitrol jest związkiem wykazującym niewielką toksyczność ostrą w stosunku do różnych gatunków zwierząt. Wartości LD50 po podaniu per os sięgają 25 000 mg/kg m.c. u gryzoni, natomiast w przypadku narażenia drogą dermalną wynoszą do 15 000 mg/kg m.c. u gryzoni i powyżej 10 000 mg/kg m.c. u królików. Do najwyraźniejszych skutków podprzewlekłego i przewlekłego narażenia zwierząt laboratoryjnych (zwłaszcza szczurów) na amitrol jest powstawanie przerostu tarczycy (wola), a mikroskopowo – zmniejszenie komórek pęcherzykowych tarczycy i znaczne zmniejszenie zawartości w nich koloidu. Na podstawie 11- i 13-tygodniowych badań na szczurach, podczas których obserwowano zmiany funkcji narządu krytycznego, tj. tarczycy, wyznaczono poziom dawkowania równy 0,5 mg amitrolu/kg paszy, który nie wywołuje u zwierząt żadnych zmian w funkcjonowaniu gruczołu. Wartość ta pozwala na oszacowanie wartości NOAEL amitrolu na poziomie około 0,04 mg/kg m.c. Ogromna większość danych wskazuje, że amitrol badany w szerokim zakresie dawek nie wykazuje działania mutagennego. Działanie rakotwórcze amitrolu dotyczy przede wszystkim wywoływania zmian nowotworowych u zwierząt, przede wszystkim u gryzoni, w obrębie tarczycy, a także przysadki mózgowej. Zmiany te są wynikiem wzmożonej, wskutek działania amitrolu, proliferacji komórek pęcherzykowych tarczycy i w konsekwencji zwiększenia ryzyka wystąpienia spontanicznej mutacji i następnie jej utrwalenia. W 2001 r. IARC przeklasyfikowała amitrol z grupy 2B do grupy 3. Omawiana substancja działa fetotoksycznie jedynie w dużych dawkach. Otrzymane wyniki badań na zwierzętach nie upoważniają jednak do zaliczenia amitrolu do związków teratogennych czy mających wpływ na rozrodczość. Amitrol łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego i osiąga największe stężenie w tkankach i narządach w ciągu kilku godzin po podaniu. Większość substancji jest wydalana z moczem w ciągu pierwszych 24 - 48 h w formie niezmienionej, a tylko niewielka część jest przekształcana do 2 - 3 metabolitów, również wydalanych z moczem. Proponowaną wartość NDS równą 0,15 mg/m3 obliczono na podstawie wartości NOAEL wyznaczonej w 11 - -tygodniowych badaniach na szczurach, którą przeliczono na równoważne dla człowieka stężenie tego związku w powietrzu, a następnie podzielono przez odpowiednie współczynniki niepewności.
3-Amino-1,2,4-triazole (amitrole) is a nonselective systemic triazole herbicide and plant growth regulator. Currently, the compound is not manufactured in Poland. Amitrol has effects on several biological systems but of most significance is its goitrogenic activity. It selectively inhibits thyroid peroxidase, which prevents the binding of inorganic iodine to tyrosine and reduces synthesis of thyroid hormones. It subsequently causes increased release of TSH, which continually stimulates growth of the thyroid gland. Amitrole has a very low toxicity to humans and laboratory animals. Studies have reported oral LD50 as high as 25000 mg/kg b.w., and the dermal LD50 as 15 mg/kg b.w. In 11- and 13-week feeding experiments on rats, the lowest dose which had not affected the activity of thyroid gland was equal to 0.5 mg/kg of diet, and the assessed NOAEL value was 0.04 mg/kg b.w./day. 27 Most assays have shown that amitrole does not elicit mutagenic action. In mouse and rat experiments, amitrole administered orally induced thyroid follicular-cell adenomas and carcinomas by a non-genotoxic mechanism involving altering the thyroid hormones homeostasis. The hepatocellular tumours seen in mice and a marginal increase in the incidence of benign pituitary adenomas in mice, were also produced by non-genotoxic mechanisms. In 2001, the International Agency for Research on Cancer reclassified amitrole from group 2B to group 3. The fetotoxic activity of amitrole was shown only in high, maternally toxic doses. It does not impair reproductive performance nor does it cause teratogenic malformations. The recommended maximum exposure limit (MAC) for amitrole of 0.15 mg/m3 is based on NOAEL (0.04 mg/kg b.w./day) derived from subchronic feeding studies in rats and relevant uncertainty factors. No STEL and BEI have been proposed.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 4 (46); 5-27
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: A specific uncertainty of sampling polydisperse particulate matter in gravimetric dust concentration measurements in conduits
Specyficzna niepewność poboru pyłu polidyspersyjnego w grawimetrycznych pomiarach stężenia pyłu w kanałach
Autorzy:: Kateusz, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/204762.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: measurement uncertainty
flue gas dust concentration
gravimetric measurement
sampling accuracy
polydisperse industrial dust
niepewność pomiaru
stężenie pyłu gazów spalinowych
pomiar grawimetryczny
pobieranie próbek
dokładność
polidyspersyjny pył przemysłowy
Opis:: A study of a simulation-calculation character has been undertaken in order to determine one of the uncertainty components of the gravimetric measurement of the mass concentration of total particulate matter in flue gas flowing through a conduit. This uncertainty component is attributed to the degree of representativeness of the isokinetic or anisokinetic sampling of polydisperse particulate matter in the situation when the granulometric composition and density of dust are not known in detail, which is common in routine dust emission field tests. In such cases, the quantitative description of this representativeness, being part of global measurement accuracy analysis, is either ignored or overestimated in practice. Well estimated, the uncertainty component in question is therefore needed for practical purposes. In the study reported here, many dusts of diverse particle size distributions have been simulated representing dusts actually occurring in typical places of dust removal plants, i.e. before and after the dust collectors. Defi nite aspiration characteristics, pertaining to a really existing and used sampling nozzle, have been applied for the calculations. Typical dust densities and isokinetic sampling rates have been adopted. Using the above, the total dust concentration error recorded for the simulated sample taken has been calculated. Based on the distributions of the obtained errors, the uncertainty (along with a necessary correction factor) of the measured concentration has been established as being dependent on the general type of dust, the dust density range, isokinetic rate, and nozzle size. The discussed measurement uncertainty component is estimated to be up to 12% and should be appropriately taken into account in measurement results of total dust concentration in ducts and stacks.
Celem pracy było wyznaczenie składnika niepewności grawimetrycznego pomiaru masowego stężenia pyłu całkowitego w gazach odlotowych odpowiadającego za nie w pełni zidentyfikowany pobór pyłu mający miejsce, gdy nie są dokładnie znane: jego skład frakcyjny i gęstość. Wykonano obliczenia symulacyjne poborów próbki zapylonego gazu. Przyjęto zróżnicowane składy frakcyjne pyłów pogrupowane w cztery typy oddające realne pyły w instalacjach gazów odlotowych: I. gruboziarniste przed odpylaczami, II. średnioziarniste przed odpylaczami, III. za odpylaczami średnioskutecznymi, IV. za odpylaczami wysokoskutecznymi. Przyjęto, iż pobór próbki gazu realizowany jest przy pomocy końcówek aspiracyjnych o znanej charakterystyce zasysania. Obliczono wartości błędu stężenia całkowitego odnotowanego w pobranej próbce dla dwóch zakresów gęstości pyłu, przy zmiennych: stopniu izokinetyczności i średnicy końcówki aspiracyjnej. Na podstawie rozkładów uzyskanych wartości błędu ustalono niepewność pomiaru stężenia całkowitego uzależnioną od danych pomiarowych: zakresu gęstości pyłu, typu pyłu, stopnia izokinetyczności i wielkości końcówki aspiracyjnej. Wyznaczono także towarzyszący niepewności niezbędny współczynnik korekcyjny zmierzonego stężenia. Sporządzono graficzne postaci zmienności niepewności i współczynnika. Ich wartości odczytuje się w zależności od dysponowanych danych pomiarowych. Dla zidentyfikowanych pomiarów niepewność wynosi 0,4-8%. Dla metody grawimetrycznej jako całości, bez rozpatrywania szczegółowych przypadków pomiarowych, niepewność wynosi ok. 10±2%. Generalnie: w pomiarach grawimetrycznych zapylenia gazów odlotowych, w sytuacjach braku szczegółowych informacji o składzie frakcyjnym i gęstości pyłu można szacować składową niepewność pomiaru masowego stężenia pyłu całkowitego z tytułu braku powyższych danych na 0,4-11,5%, a więc w pewnych przypadkach na wysokim poziomie. Składnik ten powinno się wprowadzać do budżetu końcowej niepewności.
Źródło:: Archives of Environmental Protection; 2018, 44, 4; 73-85
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:: Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Accumulation of Cd and Pb in water, sediment and two littoral plants (Phragmites australis, Typha angustifolia) of freshwater ecosystem
Akumulacja Cd i Pb w wodzie, osadzie i dwóch gatunkach roślin szuwarowych (Phragmites australis, Typha angustifolia) ekosystemów wodnych
Autorzy:: Borowiak, K.
Kanclerz, J.
Mleczek, M.
Lisiak, M.
Drzewiecka, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/205032.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: cadmium
lead
freshwater ecosystem
plants
sediment
water
kadm
ołów
stężenie metali ciężkich
ekosystem wodny
rośliny szuwarowe
osad
woda
Opis:: Cd and Pb concentrations were measured in water, sediment and plant organs collected from selective sites located along the Bogdanka river (Poznań, Poland) in the 2012 growing season. The aim of the investigations was to monitor changes in heavy metal (HM) concentrations in different media over the periods, as well as to evaluate potential of two littoral plants, Phragmites australis and Typha angustifolia, for phytoremediation under natural conditions. Investigations revealed differences in HM concentrations in water and sediments. Higher values were observed in sediments than in water. The decrease in concentrations of both HMs in sediments was noted in two of the three selected water reservoirs during growing seasons, which suggests the possibility of their adsorption and accumulation by aquatic plants. Both investigated plant species accumulated ample amount of Cd and Pb in underground and aboveground plant tissues, however T. angustifolia revealed higher Cd translocation potential than P. australis. The latter revealed higher Pb accumulation in two lakes. Moreover, the translocation ratio was usually higher in spring, especially for Pb, in both plant species. Increasing level of pollution load index in sediment along the Bogdanka watercourse indicates accumulation of measured HMs.
Stężenie Cd i Pb mierzono w wodzie, osadach, jak również w organach roślin zebranych z wybranych stanowisk zlokalizowanych wzdłuż biegu rzeki Bogdanka (Poznań, Polska) w sezonie wegetacyjnym 2012 roku. Celem badań był monitoring zmian zawartości metali ciężkich w różnych mediach w określonym czasie, jak również ocena dwóch gatunków roślin szuwarowych, Phragmites australis i Typha angustifolia, pod kątem zastosowania do fitoremediacji w warunkach naturalnych. Badania wykazały zróżnicowanie w stężeniach metali ciężkich w wodzie i osadach. Wyższe wartości zanotowano w osadach w porównaniu do wody. Zmniejszenie stężenia obu badanych pierwiastków zanotowano w osadach w dwóch z trzech badanych zbiorników w ciągu sezonu wegetacyjnego, co sugeruje możliwość ich absorpcji i akumulacji przez rośliny wodne. Oba badane gatunki zakumulowały pewne ilości Cd i Pb w częściach podziemnych i nadziemnych, jednakże T. angustifolia wykazała wyższy potencjał do translokacji Cd w porównaniu do P. australis. Ta ostatnia wykazała z kolei wyższy poziom akumulacji Pb w dwóch jeziorach. Współczynnik translokacji był w większości przypadków wyższy w okresie wiosennym, w szczególności dotyczy to Pb dla obu badanych gatunków. Zwiększający się poziom indeksu ładunku zanieczyszczeń w osadach wzdłuż biegu rzeki Bogdanka wskazywał na akumulację badanych pierwiastków.
Źródło:: Archives of Environmental Protection; 2016, 42, 3; 47-57
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:: Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Activity of 222Rn in tap water in Kielce county
Aktywność 222Rn w wodach wodociągowych w powiecie kieleckim
Autorzy:: Metryka-Telka, Monika
Styś-Maniara, Marta
Dołhańczuk-Śródka, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2142735.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
Tematy:: radon concentration
water quality
geological structure
stężenie radonu
jakość wody
struktura geologiczna
Opis:: Radon is known as a radioactive element that dissolves easily in water. It is worth mentioning that it is available in all possible reservoirs. Its concentration cannot be measured directly but only from the emitted radiation. Investigations of 222Rn activity in water in the Kielce district were subjected to three selected water intakes: Bolechowice, Kołomań and Wola Kopcowa. This type of research was conducted for the first time in the discussed area. The results were analyzed in detail in terms of acceptable concentrations. Next, it was determined whether the geological location of the intakes in question may have an impact on the amount of radon present in water from the water supply network.
Radon znany jest jako pierwiastek promieniotwórczy, który łatwo rozpuszcza się w wodzie. Warto zaznaczyć, że dostępny jest we wszystkich możliwych zbiornikach. Jego stężenia nie da się zmierzyć bezpośrednio, a jedynie na podstawie emitowanego promieniowania. Badaniom aktywności 222Rn w wodzie w powiecie kieleckim zostały poddane trzy wybrane ujęcia wód wodociągowych: Bolechowice, Kołomań oraz Wola Kopcowa. Tego typu badania prowadzone są po raz pierwszy na omawianym terenie. Wyniki zostały poddane szczegółowej analizie, m.in. pod kątem dopuszczalnych stężeń. Następnie ustalono, czy położenie geologiczne omawianych ujęć może mieć wpływ na ilość pojawiającego się w wodach sieci wodociągowych radonu.
Źródło:: Structure and Environment; 2022, 14, 2; 55--62
2081-1500
Pojawia się w:: Structure and Environment
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Adsorpcja dodecylobenzenosulfonianu sodu (SDBS) na żelu krzemionkowym z roztworów wodnych
Adsorption of sodium dodecylbenzenesulfonate (SDBS) onto silica gel from aqueous solutions
Autorzy:: Perkowski, J.
Wroński, P.
Góralski, J.
Szadkowska-Nicze, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/236919.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:: adsorpcja
dodecylobenzenosulfonian sodu
krzemionka
krytyczne stężenie micelizacji
oczyszczanie wody
oczyszczanie ścieków
adsorption
sodium dodecylbenzenesulfonate
silica
critical micelle concentration
water treatment
sewage treatment
Opis:: Zbadano przebieg procesu adsorpcji anionowej substancji powierzchniowo czynnej SDBS (dodecylobenzenosulfonianu sodu) na drobnoziarnistym (0,2÷0,5 mm, Merck) oraz gruboziarnistym żelu krzemionkowym (2÷5 mm, Chempur) w układach nieprzepływowym (test naczyniowy) i przepływowym (reaktor rurowy). Określono kinetykę procesu adsorpcji oraz wpływ ilości żelu krzemionkowego i stężenia SDBS na wartość adsorpcji. Wykazano, że adsorpcja SDBS w układzie nieprzepływowym na gruboziarnistym żelu krzemionkowym była zdecydowanie mniejsza niż w układzie przepływowym. Wyniki adsorpcji SDBS na drobnoziarnistym żelu krzemionkowym porównano z danymi literaturowymi analizując nadmiarowe izotermy adsorpcji z roztworów dwuskładnikowych.
Adsorption of the anionic surfactant SDBS (sodium dodecylbenzenesulfonate) onto fine-grained (0.2-0.5 mm, Merck) and coarse-grained (2-5 mm, Chempur) silica gels was investigated under static (jar test) and dynamic (pipe reactor) conditions. The kinetics of the adsorption process was established, and the influence of both silica gel mass and SDBS concentration on the extent of adsorption was analyzed. SDBS adsorption onto 2-5 mm silica gel granules was found to be noticeably lower when conducted under static than under dynamic conditions. The results of SDBS adsorption onto 0.2-0.5 mm silica gel granules were compared with relevant literature data by analyzing excess isotherms of adsorption from two-component solutions.
Źródło:: Ochrona Środowiska; 2012, 34, 3; 45-50
1230-6169
Pojawia się w:: Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "stezenie" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język