Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "staroobrzędowcy" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Śladami mazurskich staroobrzędowców
Traces of Masurian Old Believers
Autorzy:
Kozieł, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87431.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
staroobrzędowcy
prawosławie
dziedzictwo kulturowe
Mazury
Old Believers
Orthodox
cultural heritage
Masuria
Opis:
Represje i prześladowania wynikające z braku akceptacji dla reform liturgicznych patriarchy Nikona, wprowadzonych w rosyjskiej cerkwi prawosławnej w II poł. XVII w., skłoniły grupę tzw. staroobrzędowców – wyznawców „starej wiary” – do poszukania dla siebie nowego miejsca i do opuszczenia Rosji. Cześć z nich, pod koniec XVIII w. dotarła na Suwalszczyznę, skąd migrując dalej na zachód dotarła w I poł. XIX w. na Mazury (Prusy), gdzie osiedlili się, zakładając kilka (sąsiadujących) wiosek. Niemal 200-letnia obecność staroobrzędowców na tych ziemiach trwale zapisała się w krajobrazie i zakorzeniła w lokalnej tradycji. Unikalna architektura, osobliwe zwyczaje, obrzędy i wierzenia, a przede wszystkim religia to trzy elementy, które wyróżniają wioski zamieszkałe przez mazurskich starowierców od sąsiednich osad. Ta niezwykła odmienność może wkrótce ulec zapomnieniu, dlatego warto zwrócić uwagę na inicjatywy i przedsięwzięcia podejmowane przez lokalną społeczność, władze samorządowe i organizacje pozarządowe, które mają na celu ochronę ginącej kultury staroobrzędowców.
Repression and persecution resulting from the rejection of the liturgical reforms of Patriarch Nikon introduced in the Russian Orthodox Church in the second half of XVII century, led a group of so-called Old Believers – the followers of the "old faith" – to seek for another place and to leave Russia. Some of them, at the end of the XVIII century came to Suwalki Region, where migrating further west came in the first half of XIX century to Masuria (Prussia), where they settled, founding some (neighboring) villages. Nearly 200-year presence of the Old Believers in these lands permanently changed the landscape and local tradition. Unique architecture, quaint customs, rituals and beliefs, and most of all religion, are the three elements that distinguish the Masurian village inhabited by Old Believers from neighboring settlements. This remarkable difference may soon be forgotten, so the attention should be paid to the initiatives and projects undertaken by the local community, local authorities and non-governmental organizations, which are designed to protect the dying culture of Old Believers.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2013, 19; 150-160
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Białoruskie elementy językowe w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim
Elements of the Belarusian language in the Russian dialect used by the Old Believers living in the Suwałki-Augustów region
Autorzy:
Paśko-Koneczniak, Dorota Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676624.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Believers
Suwałki-Augustów region
island dialect
borrowing
bilingualism
influence of the Belarusian language
staroobrzędowcy
region suwalsko-augustowski
gwara wyspowa
bilingwizm
zapożyczenia
białoruskie elementy językowe
Opis:
The article deals with the Belarusian elements in the Russian dialect of the Old Believers living in Poland. The Old Believers arrived in Poland in the second half of the 18th century. At present they live in the Suwałki-Augustów region in the north-eastern Poland. They inhabit mostly two villages in the county of Suwałki, namely Gabowe Grądy and Bór, which are very close to each other, and three towns: Augustów, Suwałki and Sejny. The dialect used by the Polish Old Believers represents the western Central Great Russian dialects characterized by akanie, the so-called Pskov group. They share features which are typical of Pskov. The dialect was also influenced by other north-eastern Belarusian dialects, that is, the ones which were closest to the areas originally inhabited by Old Believers, who migrated in phases. After each phase, their dialect came to reflect some new linguistic influences. A large number of lexemes directly borrowed from Polish, or via the Belarusian language, are found in this dialect, which is also characterized by other features common in Belarusian dialects or the Bulgarian language. By way of illustration, they include the following features: the prosthetic j-, prosthetic v-, the occurrence of the endings –im and –ym in the case of singular masculine adjectives in the locative, promotion of the endings –i and –y in the case of the plural masculine and neutral nouns in the nominative, and the occurrence of lexemes borrowed from the Belarusian language.
Artykuł poświęcony jest problematyce białoruskich elementów językowych w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Staroobrzędowcy pojawili się na terytorium Polski w drugiej połowie XVIII w. Obecnie mieszkają w regionie suwalsko-augustowskim w północno-wschodniej Polsce. Największe skupisko staroobrzędowców znajduje się w dwóch sąsiadujących ze sobą wsiach powiatu augustowskiego – Gabowych Grądach i Borze, oraz w miastach Augustów i Suwałki. Gwara polskich staroobrzędowców należy do narzecza zachodniego środkowowielkoruskich gwar akających, tzw. grupy pskowskiej i charakteryzuje się typowymi cechami pskowskimi. Na gwarę wpływały także północno-wschodnie gwary białoruskie, czyli gwary znajdujące się najbliżej terenów macierzystych staroobrzędowców. Migracja staroobrzędowców była etapowa i po każdym etapie ich gwara odzwierciedlała nowe wpływy językowe. W gwarze widoczna jest duża ilość leksemów zapożyczonych bezpośrednio z języka polskiego lub za pośrednictwem języka białoruskiego. Badana gwara charakteryzuje się cechami wspólnymi z gwarami białoruskimi lub językiem białoruskim, np. protetycznym j-, protetycznym v-, występowaniem końcówek –im, –ym w miejscowniku liczby pojedynczej w przymiotnikach rodzaju męskiego, upowszechnieniem końcówek –i, –y w mianowniku liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego, występowaniem leksemów zapożyczonych z języka białoruskiego.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 207-218
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia „razdielnorieczija” i śpiewu wielogłosowego w nauczaniu staroobrzędowców rosyjskich
Razdelnorechie and Polyphonic Singing in the Teaching of Russian Old Believers
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420290.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
znamienny śpiew
staroobrzędowcy
liturgical singing of the Orthodox Church
znamenny chant
Old Believers
Opis:
Artykuł zawiera rozważania na temat dwóch bardzo istotnych problemów dotyczących śpiewu cerkiewnego na Rusi. Autor w pierwszej części analizuje genezę dość unikalnego zjawiska muzyczno-językowego, określanego mianem „razdielnorieczija” (in. chomonii). Przedstawiając problem z punktu widzenia jednej z bardziej konserwatywnych grup wyznawców prawosławia – staroobrzędowców, stara się udowodnić, że elementy chomonii zawarte w tekstach liturgicznych, zawartykch w staroruskich śpiewnikach były przez nich traktowane nie tylko w kategorii wypełniaczy melizmatów, (podobne do łacińskich tropów). Zwolennicy „starych tradycji” zarówno chomonię, jak również wielogłosowe sprawowanie nabożeństw traktowali jako jeden ze znaków sakralnych. W drugiej części artykułu, autor stara się odpowiedzieć na pytanie, o przyczyny negatywnego stosunku staroobrzędowców do śpiewów wielogłosowych.
This article discuses two very important problems concerning liturgical singing in Ruthenia. The first part of the article contains an analysis of the musical and linguistic phenomenon of razdelnorechie (also known as homonia). The author, presenting the issue from the Old Believers’ point of view, tries to prove that elements of homonia in liturgical texts, contained in Old Believers songbooks, have not only been treated as a fillers of melisma (similar to latin tropus). Supporters of ‘the old tradition’ treated homonia and polyphonic services as sacred signs. The author in the second part of the article tries to find out the reasons of the Old Believers’ negative attitude to polyphonic singing.
Źródło:
ELPIS; 2014, 16; 201-209
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposoby identyfikacji mężczyzn i dzieci w parafii jednowierców w Pokrowsku w latach 1846–1902
Methods of Man and children’s identification in edinoviert’s parish in Pokrovsk from 1846 to 1902
Autorzy:
Radziwonowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950995.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
staroobrzędowcy-jednowiercy
zestawienia nominacyjne
klasyfikacja
Suwalszczyzna
Opis:
This article is devoted to classification of typical nominal configuration, which are characteristic for man and children in edinovierts’ parish in Pokrovsk during their existence between 1846 and 1902. They, Russian old believers, settled here on the rental rights escaping from persecutions and decided to convert to edinoviery. Source material was taken from Duplicates of Population Registry of the mentioned parish, which are stored in the National Archive in Suwałki. Onomastic models fund in source, were divided into three groups: 1) analitycal forms, 2) first name + synthetic and patronimic forms, 3) first name + an element, acting as a second name in II or III place of nominal chain. Gathered material has been examine in a diachronic aspect too, it enables to follow the history of their evolution from predication to nomination.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 229-248
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akcentuacja zapożyczonych leksemów czasownikowych w gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim
Stress patterns in loan verb lexemes in the dialect used by the Old Believers living in the Suwałki-Augustów region
Autorzy:
Paśko-Koneczniak, Dorota Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967566.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Believers
loan lexemes
stress pattern
stress
borrowing
Suwałki-Augustów Region
bilingualism
staroobrzędowcy
leksemy zapożyczone
system akcentuacyjny
akcent
zapożyczenie
region suwalsko-augustowski
bilingwizm
Opis:
The aim of the article is to present the stress pattern phenomenon in loan verb lexemes which function in the Russian dialect of the Old Believers from the Suwałki-Augustów Region. In the last decades, the insular dialect, separated from the general Russian language, has been influenced by the Polish language. Such influence is visible, in particular, in the vocabulary, in the form of loan translations and idiomatic expressions. Stress patterns, along with the root vocabulary and the morphological system, still remains one of the indicators of the Russian essence of the dialect. The native vocabulary of the Old Believers’ dialect maintains Russian accentuation patterns. A similar situation is observed in the case of stress patterns in lexemes borrowed from Polish, which undergo a stress accentuation adaptation; that is, they feature a shift in the place of the stress in relation to the source language. In loan verb morphemes, one can notice the pattern of stress which is not fixed and depends upon the morphological form or, sometimes, the paroxitonic stress, which results from the influence of the Polish language.
Celem artykułu jest zaprezentowanie zjawiska akcentuacji w zapożyczonych leksemach czasownikowych, funkcjonujących w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców z regionu suwalsko-augustowskiego. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat badana gwara wyspowa, odseparowana od rosyjskiego języka ogólnego, podlega znacznemu wpływowi języka polskiego. Wpływ polszczyzny widoczny jest szczególnie w zasobie leksykalnym w postaci zapożyczeń, kalk i w idiomatyce. Akcentuacja obok rdzennego zasobu leksykalnego i systemu morfologicznego nadal pozostaje jednym z wyznaczników rosyjskości gwary. Rodzimy zasób leksykalny badanej gwary staroobrzędowców zachowuje rosyjski system akcentuacyjny. Podobnie rzecz się ma z systemem akcentuacyjnym w leksemach zapożyczonych z języka polskiego, które podlegają adaptacji akcentuacyjnej, czyli następuje w nich przesunięcie miejsca akcentu w stosunku do języka dawcy. W zapożyczonych leksemach czasownikowych mamy do czynienia ze zmiennością akcentu uzależnioną od formy morfologicznej, niekiedy również z akcentem paroksytonicznym, wynikającym z wpływu języka polskiego.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 186-197
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious Belonging Today: Strategy and Values of Old-Believers and Neo-Pagans (Ural Case)
Przynależność religijna dzisiaj: Strategia i wartości staroobrzędowców i neopogan (casus uralski)
Autorzy:
Golovneva, Elena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043913.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
old-believers
neo-pagans
religious identity
religious discourse
state-church relations
freedom of conscience and religion
religious pluralism
religion in public space
philosophies of life
secularism
secularization
Ural
staroobrzędowcy
neopoganie
ural
tożsamość religijna
wolność sumienia i wyznania
pluralizm religijny
religia w przestrzeni publicznej
przekonania światopoglądowe
laickość
sekularyzacja
relacje Państwo-Kościół
Opis:
In contemporary Russia, on the one hand, there is a marked tendency towards re-strengthening of Orthodox Church. On the other hand, new patterns of religion and religious behaviour are manifest. This paper examines the alternative moral discourse in framework of “right-wing” religious practices in Ural region. Taking a comparative approach to religiosity, this investigation deals with different trajectories taken by Old-believers and Neopagans in Ural region to create new moral and social order for contemporary Russia. How do the people of different religious denominations within limits of region want to arrange their place, what do they aspire to, what do they want to express, and by what means? How do they create and maintain social cohesion? How do they express mutual acceptance and recognition, and how do they withhold it? These problems can obviously be described in terms of continuity and change, since religious models are either to be borrowed from some close or distant sources or to be elaborated anew according to particular social and ideological contexts.
We współczesnej Rosji, z jednej strony istnieje wyraźna tendencja do ponownego umocnienia Kościoła Prawosławnego, z drugiej strony, ujawniają się nowe wzorce religii i zachowań religijnych. Artykuł analizuje alternatywny nurt zauważalny w odniesieniu do kwestii moralnych w ramach wybranych wspólnot religijnych w regionie Uralu. Przyjmując porównawcze podejście do religijności, w artykule Autorka rozpatruje różne ujęcia przyjmowane przez staroobrzędowców i neopogan w celu stworzenia nowego porządku moralnego i społecznego dla współczesnej Rosji. Autorka próbuje odpowiedzieć przede wszystkim na następujące pytania: w jaki sposób ludzie różnych wyznań chcą zorganizować zamieszkiwaną przestrzeń? Co pragną osiągnąć, co i w jaki sposób chcą wyrazić? W jaki sposób tworzą i utrzymują spójność społeczną? Jak wyrażają wzajemną akceptację i uznanie, i jak je utrzymują? Problemy te mogą być opisane za pomocą odwołania się do reguł ciągłości i zmiany, gdyż modele religijne są albo zapożyczone z bliskich lub odległych źródeł albo opracowane na nowo w zgodzie z konkretnymi ideologicznymi i społecznymi kontekstami.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2015, 18; 99-112
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój drukarstwa muzycznego u staroobrzędowców popowców w XIX i na początku XX wieku
The music printing development with Popovtsy in the 19th century and at the beginning of the 20th century
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420311.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
znamienny śpiew
staroobrzędowcy
liturgical singing of the Orthodox Church
znamenny chant
old Believers
Opis:
Głównym zadaniem, jakie postawił sobie autor przytoczonego artykułu, było nakreślenie początków pojawienia się drukarstwa muzycznego u staroobrzędowców uznających kapłaństwo. Analizując pierwsze przedsięwzięcia w dziedzinie drukowania śpiewników cerkiewnych zawierających nuty, wykazał jego pionierskość. Jednocześnie wskazuje na liczne niedociągnięcia redakcyjne oraz samego druku. Analizując wkład ks. Prof. Dymitra Razumowskiego w cały proces przygotowania do druku śpiewników autor udowadnia, iż realizacja wydania była możliwa tylko dzięki wzajemnej współpracy pomiędzy wydawcą a redaktorem. W dalszej kolejności autor wyjaśnia przyczyny nie przyjęcia nowo wydrukowanych ksiąg przez środowiska staroobrzędowców tak w Rosji, jak i na emigracji. Drugą część pracy autor poświęcił na opisanie działalności wydawniczej prowadzonej w Kijowie a potem w Moskwie przez Łazarza Kałasznikowa, a szczególnie wielkiego wkładu, jaki włożył w popularyzację różnych form staroruskiego śpiewu cerkiewnego. Na podstawie dostępnych źródeł autor wykazał, iż przedsięwzięcia wydawnicze realizowane przez Kałasznikowa zawdzięczają swoje powodzenie poparciu udzielonemu wydawcy przez władze cerkiewne oraz sprzyjającym staroobrzędowcom uwarunkowaniom politycznym.
The main goal of this article’s author is to describe the beginnings of the music printing with the Old Believers acknowledging priests (Popovtsy). The first attempts of printing the orthodox songbooks containing notes have been pioneering. However, there were quite a few editorial as well as printing flaws. The current author, by analyzing priest’s professor Dymitr Razumowski contribution into the whole process of songbooks printing, proves that it has been possible to organize edition only thanks to the cooperation between the editor and publisher. Further, there are explained the causes of printed songbooks rejection among the Old Believers not only in Russia but also among those who emigrated. The second part of this work is dedicated to Lasar Kalashnikov’s editorial activity carried in Kiev and afterwards in Moscow, especially his great contribution into popularization of different forms of the Old Believers’ church singing. Based on the accessible sources, it is described that Kalashnikov’s editorial successes have been only possible owing to the fact of the orthodox church authorities’ support and political favourable for the Old Believers circumstances.
Źródło:
ELPIS; 2015, 17; 127-138
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi teoretyczne na temat zmiany kodu w monologach starowierców mieszkających w Polsce
Theoretical remarks on code-switching in monologues of the Old Believers living in Poland
Autorzy:
Głuszkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676355.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
code-switching
code-mixing
bilingualism
Old Believers
Russian dialect
Polish language
przełączanie kodów
mieszanie kodów
dwujęzyczność
staroobrzędowcy
rosyjska gwara
język polski
Opis:
The Old Believers living in Poland are a bilingual community. Although they managed to maintain their religion, culture and language through ages, their language situation as well as the structure of the dialect have been undergoing severe changes. In spite of Polish loan translations and borrowings present in the Russian dialect, the Old Believers tend to switch the code between sentences and inside of them. The article is an approach to find an appropriate theoretical approach to characterize the phenomenon of code switching and code mixing in monologues, i.e. these cases of switching which are caused neither by the change of interlocutor nor by the change of communicative situation.
Mieszkający w Polsce staroobrzędowcy są społecznością dwujęzyczną. Choć na przestrzeni kilku stuleci udało im się zachować swoją religię, kulturę i język, ich sytuacja językowa oraz struktura dialektu wciąż podlegają poważnym zmianom. Oprócz zapożyczeń i kalk z języka polskiego przejawem tych zmian jest tendencja do przełączania kodów pomiędzy zdaniami i wewnątrz nich. Artykuł stanowi próbę znalezienia podejścia teoretycznego, które byłoby odpowiednie do opisu zjawisk przełączania i mieszania kodów w monologach, czyli tych przypadków zmiany języka wypowiedzi, które nie są spowodowane zmianą rozmówcy ani sytuacji komunikacyjnej.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 159-173
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Недостатки и достоинства разных систем транскрипции при записи говора старообрядцев в Польше
Advantages and disadvantages of different types of phonetic transcription for notation of the dialect of Old Believers in Poland
Wady i zalety różnych systemów transkrypcji przy zapisie fonetycznym gwary polskich staroobrzędowców
Autorzy:
Яскульски [Jaskólski], Адам [Adam]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967596.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
bilingualism
Russian dialect
Polish language
language island
Old Believers
phonetics
phonetic transcription
dwujęzyczność
fonetyka
gwara rosyjska
język polski
staroobrzędowcy
transkrypcja fonetyczna
wyspa językowa
двуязычие
фонетика
русский говор
польский язык
старообрядцы
фонетическая транскрипция
языковой остров
Opis:
The author presents the problems associated with the phonetic representation of the dialect of the Old Believers in Poland in the conditions of bilingualism. The Old Believers’ Russian dialect is has been under influence of the Polish language for over a century. On the phonetic level the main expressions of interference are: pronunciation of palatal consonants [ś], [ź], [ć], [ʒ́], [ń] instead of Russian soft coronal consonants [s’], [z’], [t’], [d’], [n’] as well as pronunciation of the labial glide [w] instead of Russian velarized lateral consonant [ł]. In the conditions of bilingualism using only a Russian phonetic transcription seems to be insufficient, since it does not include signs for notation sounds which turned up in the Russian dialect under the influence of Polish phonetics. With reference to the mentioned above one should use a more universal transcription system. Since in the studied dialect numerous elements of two languages are coexisting and both of them are Slavonic languages, the author proposes the use of Slavonic transcription system for notation of Polish Old Believers’ speech.
W artykule autor przedstawia problemy związane z zapisem fonetycznym gwary polskich staroobrzędowców w warunkach dwujęzyczności, a także proponuje sposoby ich rozwiązania. Rosyjska gwara polskich staroobrzędowców podlega stałemu wpływowi języka polskiego. Głównymi przejawami interferencji na poziomie fonetycznym jest wymowa spółgłosek palatalnych [ś], [ź], [ć], [ʒ́], [ń] na miejscu rosyjskich miękkich przedniojęzykowych spółgłosek [s’], [z’], [t’], [d’], [n’], a także wymowa glajdu wargowego [w] zamiast rosyjskiej welaryzowanej spółgłoski lateralnej [ł]. W warunkach dwujęzyczności niewystarczającym wydaje się użycie tylko rosyjskiego systemu transkrypcji, ponieważ brakuje w nim znaków do oznaczenia dźwięków, które pojawiły się w gwarze polskich staroobrzędowców pod wpływem polskiej fonetyki. W związku z powyższym powinien być użyty bardziej uniwersalny system transkrypcji lub system mieszany, wykorzystujący znaki różnych alfabetów fonetycznych. Ponieważ w badanej gwarze współistnieją liczne elementy dwóch języków i obydwa te języki są słowiańskie, do jej zapisu fonetycznego optymalny wydaje się slawistyczny system transkrypcji.
В данной статье рассматриваются проблемы, связанные с фонетической записью говора старообрядцев, проживающих в Польше в условиях двуязычия, а также предлагаются способы их решения. Русский говор старообрядцев подвергается постоянному влиянию польского языка. Основными проявлениями интерференции на фонетическом уровне являются: произношение палатальных согласных [ś], [ź], [ć], [], [ń] вместо русских мягких переднеязычных согласных [s’], [z’], [t’], [d’], [n’], произношение лабиального глайда [w] вместо русского зубного веляризованного латерального [ł]. В условиях двуязычия русская система транскрипции не в состоянии исчерпывающе отразить все интересующие нас явления, поскольку в ней отсутствуют знаки для обозначения звуков, появившихся в русском говоре старообрядцев вследствие воздействия польской фонетики. Для записи говора польских старообрядцев должна использоваться система транскрипции более универсального назначения или система, использующая знаки разных фонетических алфавитов. В условиях сосуществования различных элементов двух языков, оба из которых, к тому же, славянские, для фонетической записи говора польских старообрядцев оптимальной представляется славистическая транскрипционная система.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 174-185
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420332.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
liturgical singing of the Orthodox Church
znamenny chant
Pomorian old believers
Pomorian Answers
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
znamienny śpiew
staroobrzędowcy pomorscy
odpowiedzi pomorskie
Opis:
W artykule omówiono nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego, w szczególności jego form praktykowanych przez tą wspólnotę. Autor podejmuje się próby wskazania istoty niechęci staroobrzędowców wobec nowych melodii cerkiewnych. W tym celu przeprowadza analizę krytyczną dostępnych źródeł historycznych, w szczególności fragmentów odnoszących się do śpiewu liturgicznego zawartych w powstałym w 1723 r. na Wygu traktacie teologicznym pt. Pomorskie Otvety. Autor wskazuje na zmiany, jakie w XVII wieku dokonały się w śpiewie jako jedną z przyczyn rozłamu w łonie Cerkwi moskiewskiej.
Źródło:
ELPIS; 2017, 19
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opozycja „przeszłość – teraźniejszość” w wypowiedziach staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego
The opposition „the past vs. the present” in the speeches of the Old Believers in the Suwałki-Augustów region
Autorzy:
Jaskólski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436998.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
mniejszość narodowa
mniejszość wyznaniowa
staroobrzędowcy
tożsamość
gwara rosyjska
ethnic minority
religious minority
Old Believers
group identity
Russian dialect
Opis:
Staroobrzędowcy, którzy przybywali na ziemie polskie już od II poł. XVII w., stanowili mniejszość etniczną, wyznaniową, kulturową i językową. Do II wojny światowej żyli w hermetycznych grupach, celowo izolując się od polskiego otoczenia. Mieszkali oni w homogenicznych wspólnotach wiejskich, dzięki czemu udało im się zachować własną wiarę, kulturę i język. Później jednak stopniowo zaczęli otwierać się na świat zewnętrzny. Wraz ze zmianami cywilizacyjnymi, społecznymi i demograficznymi stopniowym zmianom ulegał tryb życia starowierców, ich kultura, stosunek do religii, do swojej grupy, jej wartości, jak również stosunek do własnej odrębności. W swoich wypowiedziach starowiercy regionu suwalsko-augustowskiego (przede wszystkim przedstawiciele starszego pokolenia) często porównują przeszłość z teraźniejszością, mówiąc o zmianach, jakie się dokonały w ich życiu codziennym, światopoglądzie, systemie wartości i stosunku do własnej odrębności. W analizowanych wypowiedziach można zaobserwować pozytywne wartościowanie przeszłości, negatywną ocenę teraźniejszego stanu rzeczy oraz obawę o przyszłość wspólnoty czy wręcz przekonanie o jej schyłku.
The Russian Orthodox Old Believers who now live in the Suwałki–Augustów region are descendants of Russians who refused to adopt the mid-17th century church reforms as promoted by Tsar Alexei Mikhailovich Romanov and implemented by Patriarch Nikon of Moscow. Old Believers in Poland are an example of ethnic, religious, cultural and linguistic minority. They lived in homogeneous village communities and they managed to maintain their religion, traditions and language through ages. In the last period one can observe many modifi cations in Old Believers’ way of life, in their culture and traditions. Old Believers’ who live in the Suwałki–Augustów region often compare the present with the past and they tell about changes that have come about in their way of life, their worldview and their attitude to their own uniqueness. They characterise the past positively and describe the present negatively.
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2017, 2; 75-91
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd niekanonicznych prawosławnych jurysdykcji regionu nowosybirskiego
Autorzy:
Бочков, Павел
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420328.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Novosibirsk metropolia
non-canonical jurisdictions
schism
church division
ROCOR
ROAC
Old Believers
parishes
communities
archidiecezja Nowosybirsk
niekanoniczne jurysdykcji
podział
Patriarchat Moskiewski
staroobrzędowcy
parafie
wspólnoty
Новосибирская митрополия
неканонические юрисдикции
раскол
церковное разделение
РПЦ МП
РПЦЗ
РПАЦ
старообрядцы
приходы
общины
Opis:
W artykule przedstawione zostały niekanoniczne organizacje wierzących, wspólnoty i diecezje, działających na terytorium Nowosybirskiej Metropolii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, położone w granicach regionu Nowosybirsku w Rosji. Pomimo odrzucenia legalnej struktury kościelnej, wspólnoty te nie są w stanie przyciągnąć uwagi do swoich działań lokalnej społeczności prawosławnych regionu Nowosybirska.
Źródło:
ELPIS; 2017, 19
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antoni Gąsiorowski – drukarz i wydawca z Johannisburga w Prusach Wschodnich
Antoni Gąsiorowski – a printer and publisher from Johannisburg in East Prussia
Autorzy:
Warda, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784051.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kurek Mazurski
Prusy Wschodnie
staroobrzędowcy
kalendarz
Mazury
Antoni Gąsiorowski
East Prussia
the Old Believers
a calendar
Masuria
Opis:
In the 19th century, writing underwent a rapid development. Books and magazines were widely available, not only among high society but also among the people who were less wealthy. New printing houses were established, also in Prussia, such as Walenty Stefański’s printing house in Poznań and Ernst Lambeck’s printing house in Toruń. Antoni Gąsiorowski learnt the art of printing and making woodcuts in the above-mentioned places. He set up his own printing house in Brodnica in 1847, but he transferred it to Masuria to Szczytno (Ortelsburg) in 1848, and a year later to Pisz (Johannisburg). In Szczytno he started printing the bilingual weekly "Kurek Mazurski – Der Masurische Hahn", which he continued to publish in Johannisburg. Gąsiorowski’s printing house was one of the most active printing houses in East Prussia, in which a number of magazines were published. However, most of them were discontinued after releasing the first issue, for instance, "Ewangelicki Tygodnik Gminny" or "Gospodarz Mazurski". Apart from weeklies, Antoni Gąsiorowski published Polish and German books, particularly religious ones, course books and calendars. In the 1860s, his printing press also released the texts written in Cyrillic intended for the Old Believers. Gąsiorowski’s printing house operated in Johannisburg until 1866. Nevertheless, from 1862 onwards, most publications – including the calendar – were taken over by the library and printing house of Ernst Lambeck in Toruń. The last Polish print published by Antoni Gąsiorowski was the book by B. Schmolke The Gold Jewel Dedicated to God Intended for People Worshipping God the Father and the Holy Spirit. It was released in 1865.
W XIX wieku w Europie nastąpił gwałtowny rozwój piśmiennictwa. Książki i czasopisma stały się bardziej dostępne i docierały nie tylko do wyższych sfer społeczeństwa, lecz także do ludności mniej zamożnej. Zaczęły powstawać nowe drukarnie, również na terenie Prus, np. w Poznaniu oficyna wydawnicza Walentego Stefańskiego czy w Toruniu drukarnia Ernsta Lambecka. W oficynach tych sztuki drukowania i drzeworytnictwa uczył się Antoni Gąsiorowski. Własną drukarnię założył w Brodnicy w roku 1847, ale już w 1848 roku przeniósł ją na Mazury do Szczytna (Ortelsburg), a rok później do Pisza (Johannisburg). W Szczytnie zaczął drukować dwujęzyczny tygodnik "Kurek Mazurski – Der Masurische Hahn", którego wydawanie kontynuował w Johannisburgu. Oficyna Gąsiorowskiego była jedną z bardziej prężnych drukarni w Prusach Wschodnich, w której powstawało wiele czasopism. Jednak większość z nich kończyła swój żywot na numerze okazowym, np. "Ewangelicki Tygodnik Gminny" czy "Gospodarz Mazurski". Oprócz tygodników Antoni Gąsiorowski wydawał również książki w języku polskim i niemieckim, głównie o tematyce religijnej, podręczniki szkolne oraz kalendarze. W latach 60. XIX wieku spod pras jego drukarni wyszły również pisma tłoczone czcionkami cyrylickimi przeznaczone dla staroobrzędowców. Oficyna Gąsiorowskiego działała w Johannisburgu do roku 1866. Jednak już od roku 1862 większość wydawnictw – włącznie z kalendarzem – zaczęła przejmować od Gąsiorowskiego księgarnia i drukarnia Ernsta Lambecka w Toruniu. Ostatnim z druków polskich – wydanych przez Antoniego Gąsiorowskiego w roku 1865 – była książka B. Schmolkego Bogu poświęcony klejnot złoty dla ludzi Boga Ojca i Ducha Świętego chwalących.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 347-362
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauczanie śpiewu cerkiewnego przez wspólnoty staroobrzędowców Wojnowa w świetle rkp. BN akc. 8982
The teaching of Orthodox chanting by Old Believers congregations in Wojnowo in the light of MS BN akc. 8982
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408945.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
staroobrzędowcy
śpiew liturgiczny
Azbuka
Wojnowo
muzyka XIX wieku
Old Believers
Eastern Orthodox Christians
Orthodox chant
nineteenth-century music
Opis:
Artykuł jest próbą rekonstrukcji procesu nauczania śpiewu liturgicznego przez wspólnoty staroobrzędowców (wiernych Cerkwi prawosławnej nie uznających reform liturgicznych patriarchy Nikona) z Wojnowa. Autor dokonuje analizy jedynego zachowanego podręcznika do nauki śpiewu – tj. XIX-wiecznej Azbuki z Wojnowa pod kontem wpływu zawartych w nim treści na sposób nauczania śpiewu przyjęty w poszczególnych wspólnotach zamieszkujących wieś Wojnowo. Autor zwraca uwagę na modlitewny aspekt praktykowanego przez wspólnoty staroobrzędowców śpiewu, oraz jego wpływ na kształcenie kadr śpiewaczych.
The article is an attempt to retrace the process of the teaching of Orthodox chanting by Old Believers (Eastern Orthodox Christians who reject the reforms of Patriarch Nikon of Moscow) from the village of Wojnowo. The author performs an analysis of the only surviving book for teaching chanting, i.e. the nineteenth-century Azbuka from Wojnowo, with respect to the influence exerted by its contents on the methods of teaching singing adopted by the particular congregations living in Wojnowo. The author draws attention to the prayer-like characteristics of the chanting practiced by Old Believers and its influence on the education of singers.
Źródło:
Muzyka; 2018, 63, 2; 85-105
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Pomorskiye Otvety
O Pomorskich odpowiedziach
Autorzy:
Drozdek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036678.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ortodoksja
staroobrzędowcy
sakramenty
Orthodoxy
Old Believers
sacraments
Opis:
Pomorskie odpowiedzi to prezentacja doktryny staroobrzędowców w formie odpowiedzi na 106 pytań przekazanych przez przedstawiciela Synodu, hieromnicha Neofita. W tej pracy, napisanej głównie przez Andrzeja Denisowa, omówiono główne punkty niezgody między staroobrzędowcami a oficjalnym kościołem: żegnanie się dwoma palcami, liczba śpiewanych alleluja, prezentacja krzyża, Eucharystia, pisownia imienia Jezusa, sformułowanie credo i wiele innych. Artykuł przedstawia krótko te kwestie i odpowiedzi na nic. Omawia również problem żywotności sakramentów wśród staroobrzędowców i koncentruje się na Eucharystii i sakramencie małżeństwa.
Pomorskiye otvety is a presentation of the doctrine of the Old Believers in form of answers to 106 questions presented by a representative of the Synod, hieromonk Neofit. In this work written primarily by Andrei Denisov, major points of disagreement between the Old Believers and the official church arc discussed: the 2-finger sign, the number of the sung alleluias, the representation of the cross, the Eucharist, the spelling of the name of Jesus, the wording of the creed, and many others. The article briefly presents these points and responses to them. It also discusses the problem of viability of sacraments among Old Believers and focuses on the Eucharist and the sacrament of marriage.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 7; 35-52
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies