Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "spełnianie się osoby" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-2 z 2
Tytuł:
Karol Wojtyła’s dispute with Max Scheler over the concept and role of conscience in morality
Spór Karola Wojtyły z Maksem Schelerem o koncepcję i rolę sumienia w moralności
Autorzy:
Biesaga, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31210108.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Karol Wojtyła
Max Scheler
sumienie
wartość
powinność
norma
sprawczość
czyn
spełnianie się osoby
conscience
value
duty
norm
causality
act
personal fulfilment
Opis:
The article, following Karol Wojtyła’s study of Max Scheler’s ethics in his habilitation dissertation, reveals the above-mentioned phenomenologist’s overly narrow view of ethical experience and, for this reason, a narrow and erroneous account of conscience and its role in morality. Scheler’s narrowing of his analyses of ethical experience down to the emotional experience of values and insight into their essence led, as a consequence, to the exclusion of the causality of the real subject of action, i.e. to the exclusion of the objective desire for good, which is an act of self-determination guided by the fact of moral duty and the categorical normativity of conscience. Scheler equated “wanting good” with “the emotional feeling that I am good”. However, the emotional, passive experiencing of values alone is not the causation and performance of an act. The performance of an act is about good as such, permeated by value and moral duty along with the categorical imperative of conscience.  The moral goodness of an act internally permeates the entire dynamism of its performance. The explanation for this kind of personal fulfilment in the act is the potentiality and realization of the nature of the human person. Thus, in the ethical experience, we are dealing not only with the emotional experience of value, but with the experience of moral duty, with the experience of the norm, including the one closest to us, that is, the imperative of conscience, with the involvement of our will towards the performance of a valuable and morally commanded act, as the apex of personal fulfilment.
Artykuł, za przeprowadzonymi w swej habilitacji przez Karola Wojtyłę badaniami etyki Maksa Schelera, ujawnia zbyt ciasne ujęcie przez wymienionego fenomenologa przeżycia etycznego i z tego powodu zbyt wąskie i błędne ujęcie sumienia oraz jego roli w moralności. Zacieśnienie przez Schelera swych analiz przeżycia etycznego do emocjonalnego przeżywania wartości i wglądu w ich istotę, prowadzi w konsekwencji do wykluczenia sprawczości realnego podmiotu działania, czyli do wykluczenia obiektywnego pragnienia dobra, które to pragnienie jest aktem samodeterminacji, kierowanej faktem powinności moralnej i kategoryczną normatywnością sumienia. Scheler utożsamił „pragnienie dobra” z „emocjonalnym odczuciem, że jestem dobry”. Samo emocjonalne, pasywne przeżywanie wartości nie jest jednak sprawczością i realizacją czynu. W spełnianiu czynu chodzi o dobro jako takie, przeniknięte wartością i powinnością moralną wraz z kategorycznym nakazem sumienia. Dobroć moralna czynu przenika wewnętrznie cały dynamizm jego realizacji. Wyjaśnieniem tego rodzaju spełniania się osoby w czynie jest potencjalność i realizacja natury osoby ludzkiej. W przeżyciu etycznym mamy więc do czynienia nie tylko z emocjonalnym doświadczaniem wartości, ale także z przeżywaniem powinności moralnej, z przeżywaniem norm, w tym najbliższej nam, czyli nakazie sumienia, z zaangażowaniem naszej woli do realizacji wartościowego i moralnie nakazanego czynu, jako szczytowego spełniania się osoby.
Źródło:
Logos i Ethos; 2023, 61, 1; 85-97
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praxis drogą poznania i spełniania się osoby. Myśl Karola Wojtyły jako inspiracja dla pedagogów
Praxis as the Way to Know the Person and the Way of the Person’s Fulfillment: The Thought of Karol Wojtyła as an Inspiration for Educators
Autorzy:
JASIŃSKA, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047068.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
osoba, praxis w ujęciu Karola Wojtyły, przechodnie i nieprzechodnie skutki czynu, spełnianie się osoby, sens wychowania
person, Karol Wojtyła’s concept of praxis, transitive and intransitive consequences of an action, fulfillment of the person, meaning of education
Opis:
Punktem wyjścia antropologii i etyki Wojtyły jest – dany w doświadczeniu fenomenologicznym – fakt „człowiek działa”. W porządku metafizycznym osoba poprzedza swoje działanie, co filozofia klasyczna wyraża w adagium operari sequitur esse (działanie jest następstwem istnienia). W porządku epistemologicznym natomiast analiza działania jest źródłem wiedzy o podmiocie działającym, pozwala poznać nie tylko istnienie, ale także naturę tego, kto działa. W tym sensie analiza ludzkiej praxis leży u podstaw teorii człowieka, ujawnia duchową naturę osoby, która przejawia się w czynie. Wojtyła – zgodnie z nauką św. Tomasza – za sam rdzeń ludzkiej praxis uważał czyn człowieka (actus humanus). Czyn ma dwojakiego rodzaju skutki: przechodnie, które obiektywizują się w różnych wytworach ludzkiego działania i nieprzechodnie, które pozostają w podmiocie, osadzają się we wnętrzu osoby, czyniąc w niej zmiany natury moralnej. W artykule zostało podkreślone znaczenie nieprzechodnich skutków czynu dla moralnego wzrastania bądź degradacji osoby. Porównanie Karola Wojtyły koncepcji praxis z jej marksistowskim ujęciem pozwoliło wydobyć personalistyczny wymiar praxis. W tym znaczeniu praxis staje się terenem realizowania się człowieczeństwa zgodnie prawdą ludzkiego bytu. Dlatego antropologia Wojtyły nie ogranicza się do poznania prawdy o osobie, ale osiąga swe właściwe dopełnienie w antropo-praksji, czyli w przyjęciu prawdy za podstawę działania. Wychowanie, jako szczególny rodzaj działania, skierowane jest na spełnianie się osoby. Wychowanie personalistyczne, w którym wychowanek jest traktowany jako rozumna i wolna osoba, powinno uzdolnić go do spełniania czynów (dodajmy: moralnie dobrych czynów), a zarazem spełniania siebie w tych czynach. Zasługą Wojtyły jest pokazanie, że na drodze praxis – oprócz różnych celów fakultatywnych – realizuje się (na zasadzie nieprzechodnich skutków czynu) cel najważniejszy – stawanie się (fieri) człowieka moralnie dobrym. Osiągnięcie tego celu, określanego jako autoteleologia osoby, stanowi nie tylko o sensie wychowania, ale nade wszystko o sensie spełnionego życia.
The starting point of Wojtyła’s anthropology and ethics is the fact of ‘man acting,’ given in the phenomenological experience. In the metaphysical order the person precedes her actions, which was expressed in classical philosophy by means of the adage: operari sequitur esse (acting follows existence). In the epistemological order in turn an analysis of the subject’s actions makes it possible to recognize her not only in the aspect of her existence, but also in the aspect of her nature as an acting subject. In this sense an analysis of human praxis underlies philosophical anthropology, revealing the spiritual nature of the person manifested through her actions. Following St. Thomas Aquinas, Wojtyła considered a human act (actus humanus) as the core of human praxis. An action has consequences of two kinds. Its transitive consequences are objectified in its actual outward results, while its intransitive, enduring consequences remain within the acting person, introducing changes of moral nature in her. The article underscores the significance of the enduring consequences of an action for the moral growth (or moral degradation) of the person. A comparison of Wojtyła’s conception of praxis with its Marxist interpretation shows that praxis actually manifests a personalist dimension. In this sense praxis turns out the ground on which humanity finds its accomplishment in accordance with the truth about the human being. Thus Wojtyła’s anthropology, apart from expounding the truth about the human person, points to the significance of anthropo-praxis, namely to the fact that human actions need to be preformed with reference to the truth about things. Education, which is a special kind of action, is focused on the accomplishment of the person’s humanity. Personalist education, in which the student is approached as a rational and free person, should aim at enabling her to perform (morally good) actions and, through them, to accomplish her humanity. Wołtyła’s merit was to show that apart from attaining its facultative goals, praxis, due to the enduring consequences of the person’s actions, determines her becoming (fieri) morally good. The latter goal, described in terms of the autoteleology of the person determines not only the meaning of education, but above all the fulfillment of the human life. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 4 (116); 42-55
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-2 z 2

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies