- Tytuł:
- Czy warto wydawać antologie kazań? Na marginesie Kazań w kulturze polskiej. Edycje Kolekcji Tematycznych, red. Kazimierz Panuś, t. 1-3, Kraków 2014, ss. 1849.
- Autorzy:
- Bracha, Krzysztof
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/631651.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
preaching, religiosity, source editing
Kaznodziejstwo
religijność
edytorstwo źródeł. - Opis:
-
The article discusses the goals and methods for publishing anthologies of old sermons in connection with the publication of the monumental three-volume edition comprising a total of 1849 print pages, entitled: Sermons in Polish Culture. Editions of Thematic Collections, ed. K. Panuś, Vols. 1–3, Kraków 2014. This edition onsists of three separate collections of thematic sermons: Marian Sermons, vol. 1; Funeral Sermons, vol. 2; and Passion Sermons, vol. 3. It is the largest compendium of old preaching texts representing the homiletic tradition from the Middle Ages to the 21st century in Polish humanities. The three volumes comprise a total of 69 editions of original Polish sermons and translations from Latin, in the following order: 33 Marian, 15 Funeral and 21 Passion sermons. The compendium gathers 62 preachers’ talks from the Middle Ages, including Peregryn of Opole, Mateusz of Kraków, Mikołaj of Błonie, Stanisław of Skarbimierz, Jan of Szamotuły; and from the modern era, including Grzegorz Orszak, Jakub Wujek, Piotr Skarga, Krzysztof Kraiński, Fabian Birkowski, Szymon Starowolski; as well as contemporary authors, such as Stefan Wyszyński, Karol Wojtyła, and Józef Tischner. Each volume is preceded by a separate extensive introduction (by R. Mazurkiewicz, K. Panuś, M. Skwara, J. S. Gruchała) which presents the current state of research and lists of abbreviations, and states the principles of the publication and transcription. The main difficulty in preparing the anthology was the choice of the editing method, which could not be uniform due to the variety of time periods, the choice of authors, and the fact that Latin translations, original Old Polish versions, and texts in contemporary Polish were all included in one series. The editorial work was done in accordance with codicological, philological, and factual standards. Questions may arise with regard to the language. Would not it have been better to include the Latin sermons in the form of a testimonium? It was a result of the authors’ compromise between maintaining the editorial level, and the intention of making the ‘valuable source material for the history of language, literature, art, religious culture, spirituality, and customs widely available’. The answer to the question posed in the title of the article is positive. It is worth, as long as the edition and the critical apparatus go hand in hand with the proper selection of material and adopting a complementary, interdisciplinary perspective on sermons understood as pieces of sacral writing for spiritual development and religious teaching, which, consequently, become a treasury of ideas and language.
Artykuł jest dyskusją wokół celów i metod wydawania antologii tekstów dawnych kazań w związku z wydaniem monumentalnej trzytomowej edycji liczącej w sumie 1849 stron druku, pt.: Kazania w kulturze polskiej. Edycje Kolekcji Tematycznych, red. K. Panuś, t. 1-3, Kraków 2014. Na omawianą edycję składają się trzy odrębne zbiory kazań tematycznych: Kazania maryjne, t. 1; Kazania funeralne, t. 2 oraz Kazania pasyjne, t. 3. Całość stanowi największe kompendium dawnych tekstów kaznodziejskich reprezentujących tradycję homiletyczną od średniowiecza do XXI w. w polskiej humanistyce. W trzech tomach umieszczono w sumie 69 edycji kazań w oryginale polskim lub w tłumaczeniach z języka łacińskiego, w kolejności: 33 maryjne, 15 funeralne oraz 21 pasyjnych. Razem kompendium zbiera mowy 62 kaznodziejów począwszy od średniowiecznych, m.in.: Peregryna z Opola, Mateusza z Krakowa, Mikołaja z Błonia, Stanisława ze Skarbimierza i Jana z Szamotuł oraz nowożytnych m.in.: Grzegorza Orszaka, Jakuba Wujka, Piotra Skargi, Krzysztofa Kraińskiego, Fabiana Birkowskiego i Szymona Starowolskiego i współczesnych Stefana Wyszyńskiego, Karola Wojtyły i Józefa Tischnera. Każdy tom poprzedzony jest odrębnym obszernym wstępem (R. Mazurkiewicza, K. Panusia, M. Skwary, J. S. Gruchały) z przedstawieniem stanu badań, wykazem skrótów oraz zasadami wydania i transkrypcji. Główną trudnością w przygotowaniu antologii był wybór metody edytorskiej, która w przypadku edycji z kilku epok nie mogła być jednolita, wybór autorów oraz umieszczenie w jednej serii kazań w tłumaczeniu z łaciny z kazaniami w oryginalnym brzmieniu staropolskim lub współczesnej polszczyzny. Strona edytorska jest przygotowana pod kątem kodykologicznym, filologicznym i rzeczowym. Pytania może zaś budzić strona językowa. Czy nie lepiej było w przypadku łacińskich kazań umieścić je w formie testimonium? Był to efekt kompromisu ze strony autorów między zachowaniem poziomu edytorskiego, a intencją szerszego udostępnienia „cennego materiału źródłowego do poznania dziejów języka, literatury, sztuki, kultury religijnej, duchowości i obyczajów”. Odpowiedź na postawione w artykule pytanie jest pozytywna. Warto, o ile edycja i aparat krytyczny idzie w parze z właściwą selekcją materiału oraz z komplementarnym, interdyscyplinarnym widzeniem kazań jako piśmiennictwa sakralnego, służącego duchowemu budowaniu i religijnemu nauczaniu, i w konsekwencji „czytanych” dziś jako „teksty kultury”, skarbnica idei i języka. - Źródło:
-
Res Historica; 2019, 47
2082-6060 - Pojawia się w:
- Res Historica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł