Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "sorbenty" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Research on using mineral sorbents for a sorption process in the environment contaminated with petroleum substances
Badanie procesu sorpcji skażeń środowiska substancjami ropopochodnymi z wykorzystaniem sorbentów mineralnych
Autorzy:
Pijarowski, P. M.
Tic, W. J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396003.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
sorbents
mineral sorbents
sorbenty
sorbenty mineralne
substancje ropopochodne
Opis:
A research on diatomite sorbents was carried out to investigate their ability to remove hazardous substances from oil spillages. We used two types of sorbents available on the market with differences in material density and particles size of composition. As sorbents we used Ekoterm oil and unleaded petrol 95 coming from refinery PKN Orlen S.A. Two types of sorbents with similar chemical composition but different granulometric composition were used. They are marked as D1 and C1 samples. The fastest absorbent was C1, but D1 sample was the most absorptive.
Przeprowadzono badania nad sorbentami pochodzenia okrzemkowego diatomitowego, stosowanymi do usuwania substancji niebezpiecznych, przy awaryjnych wyciekach. W badaniach zastosowano dwa rodzaje sorbentów dostępnych na rynku, różniących się gęstością nasypową i składem granulometrycznym. Scharakteryzowano diatomity pod względem mineralogicznym, sorpcyjnym i występowania geologicznego w Polsce. Jako sorbatów użyto oleju opałowego Ekoterm Plus i benzyny bezołowiowej 95 z rafinerii PKN Orlen S.A. Podczas badań wykazano, że sorbenty o niższym składzie granulometryczym i większej gęstości nasypowej, wykazują większe właściwości sorpcyjne. Zarówno w pierwszej części jak i drugiej części badania, najszybciej chłonącym sorbentem okazał się C2, natomiast bardziej chłonnym (pod względem objętościowym) okazał się sorbent D1. Diatomity są dobrymi sorbentami pochodzenia organicznego, które spełniają oczekiwania pod względem sorpcyjnym. Swoje pochodzenie zawdzięczają mikronowym obumarłym komórkom glonowym. Ich atutem jest wielofunkcyjność zastosowania zarówno w ochronie środowiska, rolnictwie czy też przemyśle ciężkim.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2014, 12; 83-93
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie sorbentów w procesach oczyszczania gruntów
Application of sorbents in the process of soil remediation
Autorzy:
Sarbak, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/106605.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
gleba
sorbenty
remediacja
soil
sorbents
remediation
Opis:
W wyniku niewłaściwej działalności ludzkiej następuje degradacja środowiska naturalnego. Degradacji ulega zarówno powietrze, woda, jak i gleba. Najtrudniejszym zadaniem jest przywrócenie zdegradowanej gleby do stanu normalnego, gdyż gleba jest bardzo skomplikowanym układem fizykochemicznym, różniącym się właściwościami w różnych miejscach jej badania. Zanieczyszczoną związkami chemicznymi glebę można oczyścić zarówno metodami in-situ, jak i ex-situ, stosując nieorganiczne sorbenty. W tej publikacji omówiono właściwości sorpcyjne krzemionek, tlenków glinu, krzemianów i glinokrzemianów, minerałów ilastych typu kaolinitu, bentonitu, a w tym montmorylonitu, sepiolitu i zeolitów z grupy sodalitu, fojazytu i mordenitu oraz węgli aktywnych. Uwagę zwrócono na budowę (strukturę) tych sorbentów oraz na centra oddziałujące aktywnie z sorbowanymi cząstkami chemicznymi stanowiącymi zanieczyszczenia gleby, którymi są kationy metali ciężkich i związki organiczne typu pestycydy, fenole, dioksan, węglowodory i inne. W prezentowanym artykule uwaga zostanie skierowana na możliwość oczyszczanie gruntu spowodowanego związkami chemicznymi za pomocą nieorganicznych sorbentów.
Due to improper actions of man the degradation of natural environment such as air, water and soil take place. However, the most difficult problem concerns removal of chemical pollutants from soil, because soil is a complicated physicochemical system where properties depends very much on place of examination. Polluted soil with chemical compounds is possible to clean by in-situ and ex-situ methods using inorganic sorbents. This paper describe sorption properties of silicas, aluminas, silica aluminas, clay minerals such as kaolinite, bentonite, monmoryllonite, sepiolite and zeolites types of sodalite, fojasite and mordenite as well as activated carbons. The main attention was paid on structure of above-mentioned sorbents and on centres active during sorption of chemical molecules which contaminated soil: like heavy metal cations, organic compounds such as pesticide, phenols, dioxan, hydrocarbons and others.
Źródło:
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology; 2010, 15, 1; 77-92
2084-4506
Pojawia się w:
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie zmodyfikowanych sorbentów aktywnych do suchego odsiarczania spalin
On the Application of Modified Active Sorbents to Dry Flue Gas Desulphurization (FGD)
Autorzy:
Nowak, W.
Szymanek, A.
Muskała, W.
Bis, Z.
Łaskawiec, J.
Walkowiak, R.
Krzywoszyński, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236794.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
sorbenty aktywne
odsiarczanie suche
odsiarczanie spalin
Opis:
The study reported involvedlaboratory tests and full - scale investigations into some modified sorbents,which had been prepared on the basis of fly ash from pulverized- fuel boilers (combined with a dry FGD system)and fluidized-bed boilers.The processesline for the production of such sorbents is described.The utilization of fly ash for such purpose has two major advantages-it yields a high-efficiency sorbent and, at the same time,enables of a troublesome boiler waste containing eluable calcium compounds(CaO and CaSO4)ateluate concentrations which exceed the
Źródło:
Ochrona Środowiska; 1999, 1; 19-22
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dobór sorbentów do wydzielania wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych ze spalin powstałych w wyniku spalania paliw stałych w piecach domowych
Autorzy:
Czaplicka, Marianna.
Witkiewicz, Zygfryd.
Kubica, Krystyna.
Powiązania:
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej 2000, nr 8, s. 129-139
Data publikacji:
2000
Tematy:
Sorbenty
Związki aromatyczne
Spalanie
Spaliny
Paliwa
Opis:
Rys., tab.; Bibliogr.; Abstr., Rez., streszcz.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Usuwanie metali ciężkich z roztworów wodnych na sorbentach mineralno-węglowych
Heavy metal removal on mineral-carbon adsorbents
Autorzy:
Grabas, K.
Steininger, M.
Zieliński, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237089.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
metale ciężkie
roztwory wodne
sorbenty mineralno-węglowe
Opis:
Five heavy metals (Pb,Ni,Zn,Cu,Cd) were investigated for efficiency of removal from model solutions,using mineral-carbon adsorbents.For the purpose of comparision,use was also made of a non-modified activated carbon,Norit,which is widely applied to watertreatment.Experiments were run with mineral-carbon adsorbents(both powdered and granural) which had been prepered by thermal carbonization of the organic substances contained in natural aluminiosilicates.The experiments also involved a granular mineral-carbon adsorbent,the composition of which had been modified so as to increase chemisorption and fixation of metal cations in the mass and on the surface of the grain.The modified adsorbent was found to be most efficient in removing the investigated heavy metals from the agueous solutions.Activated carbon (Norit)showed wery poor adsorbing capacity for hesvy metals.Thus,the efficiency of adsorption(R) for the Pb cation (which showed the highest removal in this study) was only 17.9% at a carbon dose of 30g/dm3 and a Pb concentration of 100 g/m3.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 1998, 1; 17-20
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bio-chemical methods in wasteprocessing
Autorzy:
Kušnierová, M.
Šepelák, V.
Šestinová, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/779204.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
bioługowanie
odpady hutnicze
pigment
sorbenty
bioleaching metallurgical wastes
sorbent
Opis:
The mineral biotechnologies, the domain of which is primary raw material processing, are increasingly diversifying into some metallurgical areas. The presented results of the research carried out with metallurgical wastes from aluminium production, lead waste remaking and desulphurization zinc-ferrite-based sorbents regeneration prove the possibility of the use of bio-chemical methods. The results obtained and the proposed technologies applying bio-chemical processes enable a complex processing and use of waste sludge from aluminium production and the use of wastes from matte-based copper production for the production of hematite pigments. The use of microorganisms in the desulphurization sorbent regeneration processes allows to increase sorbent's efficiency and its repeated recycling.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2009, 11, 1; 24-27
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adsorpcja prometryny na adsorbencie haloizytowym
Prometryn adsorption by halloysite sorbent
Autorzy:
Raczyńska-Żak, M.
Grabka, D.
Słomkiewicz, P. M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/270503.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Aparatury Badawczej i Dydaktycznej, COBRABiD
Tematy:
adsorpcja prometryny
sorbenty
adsorbent haloizytowy
prometryn adsorption
sorbents
halloysite adsorbent
Opis:
W artykule opisano przebieg adsorpcji prometryny na haloizycie. Badania przeprowadzono w układzie stacjonarnym i przepływowym. Określono najlepszy sposób modyfikacji kwasowo-zasadowej tego sorbentu. Wyznaczono wielkość masy sorbentu optymalnej dla adsorpcji prometryny o określonym stężeniu oraz czas kontaktu haloizytu z prometryną. Parametry adsorpcji wyznaczono za pomocą izotermy Freundlicha.
The effect of the Prometryn sorption on the halloysite is described. The studies were carried both in the stationary and flow systems. The optimal way of acid-base modification of this sorbent, its optimal dose and time of contact between halloysite and Prometryn were presented. The isothermal model was proposed. The adsorption data by Freundlichisoterm were determined.
Źródło:
Aparatura Badawcza i Dydaktyczna; 2011, 16, 4; 29-36
2392-1765
Pojawia się w:
Aparatura Badawcza i Dydaktyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigations of composts as a potential sorbents of aliphatic hydrocarbons
Badania kompostów jako potencjalnych sorbentów węglowodorów alifatycznych
Autorzy:
Ciesielczuk, T.
Rosik-Dulewska, C.
Lenartowicz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126693.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
compost
sorption
sorbents
aliphatic hydrocarbons
komposty
sorpcja
sorbenty
węglowodory alifatyczne
Opis:
Products from crude oil processing are widely used in industry and are used as lubricants and fuels in motor vehicles. Due to the pipeline failure, lost of substances on the loading stations area and traffic crashes, petroleum products moves to different components of environment. The high costs of removal of oil spills to the soil and ground, forces to search for low-cost and effective methods which can reduce spread of these substances. There are professional sorbents on the market for quick and effective removal petroleum products from ground or water surfaces. The aim of this work was test of two composts and two commercial sorbents. Tests were carried with aliphatic hydrocarbons (heptane, octane and decane) by capillary rise method. Best results were obtained for organic commercial sorbent, worst results were noted for composts with natural humidity and mineral sorbent mostly used in rescue practices. Obtained results show the real possibility of use composts as cheap petroleum derivatives sorbents.
Produkty przeróbki ropy naftowej znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle, a także są wykorzystywane jako środki smarne i pędne w pojazdach mechanicznych. Z uwagi na rozszczelnienia sieci przesyłowych, obrót tymi substancjami na stacjach przeładunkowych, a także katastrofy w ruchu lądowym produkty ropopochodne przenikają do różnych komponentów środowiska. Wysokie koszty likwidacji skutków wycieków ropopochodnych do gleb i gruntu zmuszają do poszukiwania tanich i efektywnych metod ograniczających rozprzestrzenianie się tych substancji. W powszechnym użyciu znajdują się sorbenty, dzięki którym w szybki sposób można usuwać ciecze organiczne z powierzchni lądu czy wody. W pracy testowano sorbenty i komposty z odpadów w celu określenia ich przydatności do sorpcji węglowodorów łańcuchowych. Zastosowano dwa rodzaje kompostów oraz dwa sorbenty komercyjne. Badano zwilżalność testowanych materiałów węglowodorami alifatycznymi o długości łańcucha C7, C8 i C10 metodą wzniosu kapilarnego. Najlepsze rezultaty osiągnięto dla organicznego sorbentu komercyjnego, najgorsze zaś dla kompostów o naturalnej wilgotności oraz komercyjnego sorbentu mineralnego. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość zastosowania kompostów jako tanich sorbentów substancji ropopochodnych.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 43-48
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sorpcja jonów wybranych metali ciężkich na węglu aktywnym
Sorption of selected heavy metal ions on active carbons
Autorzy:
Gierak, A.
Leboda, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237672.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
zanieczyszczenia środowiska
metale ciężkie
sorpcja metali ciężkich
węgiel aktywny
sorbenty węglowe
Opis:
Investigated was the sorption of heavy metals (Fe(III), Pb(II), Ni(II), Co(II) Cd(II) and Zn(II)) from aqueous solutions on carbon adsorbents which varied in surface properties. To examine the efficiency of single metal concentration on the carbon adsorbent use was made of the solid phase extraction technique. The initial carbon material was purchased from GRYFSKAND (Hajnówka, Poland). The adsorbents were processed by a variety physicochemical methods in order to change the porous structure, as well as the amount and type of the polar groups on the surface. Metal concentrations were measured by atomic absorption spectroscopy. Analysis of the sorption isotherms for heavy metals on modified active carbons suggests that the sorption process was affected by the type of the metal sorbed, by the pH of the solution, by the nature of the adsorbent surface and by the presence of other ions in aqueous solution.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2001, 1; 9-15
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wapienie mezozoiczne ze Szczercowa (złoże węgla brunatnego Bełchatów) jako sorbenty SO2 stosowane w energetyce
The Mesozoic limestones from Szczercow (Belchatow lignite deposit) as SO2 sorbents used in the power industry
Autorzy:
Hycnar, E.
Ratajczak, T.
Jończyk, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394107.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wapienie
sorbenty
odsiarczanie
energetyka mezozoiczna
limestones
Mesozoic
sorbents
desulphurisation
power industry
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań mineralogicznych, chemicznych, fizyko-chemicznych i fizyko-mechanicznych wapieni mezozoicznych pochodzących z podłoża węgla brunatnego w złożu „Bełchatów" (południowy brzeg Rowu Kleszczowa w polu Szczerców). Ich celem było wykazanie przydatności tych kopalin do wytwarzania sorbentów służących obniżeniu emisji SO2 z gazów elektrownianych, zarówno w mokrych metodach odsiarczania, jak i w paleniskach fluidalnych. Uzyskane wyniki wykazały, że wapienie te można traktować jako wysokiej klasy sorbenty SO2.
The paper presents the results of mineralogical, chemical, physico-chemical and physico-mechanical examinations of the Mesozoic limestone underlying lignite seam in "Belchatow" deposit (the south edge of the Kleszczów tectonic trench in Szczerców field). The aim of the study was to prove the usefulness of these rocks for the production of sorbents used for the reduction of SO2 emissions in the energy sector. The results showed that the limestone may be treated as a high quality SO2 sorbent.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 88; 97-108
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sorpcja jonów metali toksycznych z roztworów wodnych na odpadach naturalnych - przegląd literaturowy
Sorption of metal ions from aqueous solution on natural waste - literature review
Autorzy:
Gala, A.
Sanak-Rydlewska, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/349270.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
sorpcja
metale toksyczne
sorbenty naturalne
odpady
sorption
toxic metals
natural sorbents
wastes
Opis:
W artykule przedstawiono przegląd wybranych wyników badań procesu sorpcji jonów metali toksycznych na różnych materiałach pochodzenia naturalnego, m.in. pestkach owoców, łupinach orzechów, pyle tytoniowym, glonach, wodorostach i in. Przeprowadzona analiza prac pozwala stwierdzić, że usuwanie metali toksycznych przy użyciu badanych sorbentów naturalnych jest bardzo obiecującą metodą, a wykorzystywane w tym procesie materiały organiczne są konkurencyjne dla powszechnie stosowanych sorbentów, m.in. takich jak węgle aktywne. Dodatkowo za użyciem sorbentów organicznych przemawia również możliwość ich regeneracji.
This article presents a review of selected literature data on sorption of metal ions on different natural materials (e.g. fruit stones, nut shells, tobacco dust, algaes, seaweeds). The review allows conclude that removal of toxic metals by means of natural sorbents is very promising method. Organic materials used in this process were found to be competitive with refer to commonly used sorbents (e.g. activated carbons). Additionally, important advantage of organic sorbents is possibility of their regeneration.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2010, 34, 4/1; 49-59
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Usuwanie chromu (VI) na węglu aktywnym regenerowanym węglanem sodu
Chromium (VI) desorption on activated carbon regenerated with sodium carbonate
Autorzy:
Lach, J.
Dębowski, Z.
Ociepa, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236971.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
oczyszczanie wody
chrom
usuwanie chromu
sorbenty węglowe
regeneracja węgla aktywnego
węglan sodu
Opis:
Investigated was the potentiality of using sodium carbonate for the regeneration of activated carbons spent in the course of chromate onion desorption. The experiments were carried out on WD-extra carbon treated with muriatic acid for partial removal of ash particles. The regeneration procedure involved sodium carbonate and was conducted in a through-flow system. The desorption and sorption effects were related to three values of Na2CO3 concentration (2,5 and 10%) and two values of flow velocity (2 and 4 m/h). The best sorption effects were achieved on carbon regenerated with the 2% Na2CO3 solution. When use was made of increased (5% or 10%) sodium carbonate concentrations, consecutive sorptions were less effective. This finding, however, cannot be explained by the amount of the desorbed chromium. The sorption effects following the regeneration procedure were found to be adversely influenced by the local increase of pH in the micropores of the activated carbon. Of importance was also the overall number of the regeneration procedures performed. Each successive procedure reduced noticeably the adsorbing capacity of the carbon with respect to chromate onion. The contribution of flow velocity to the sorption effect was less distinct. However, the flow velocity of the Na2CO3 solution contributed markedly to the duration of the regenerating procedure and to the quantity of the reagent to be used. Thus, at the flow velocity of 2 m/h, the length of regeneration increased, whereas the quantity of the sodium carbonate used decreased.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2000, 3; 3-6
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Features of process of purification of a water surface from oil and oil products by foamed polymeric sorbents on the basis of polymeric mixture
Zarys procesu oczyszczania powierzchni wody z ropy i produktów ropopochodnych poprzez zastosowanie sorbentów polimerowych
Autorzy:
Gahramanly, J. N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299503.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
sorbenty polimerowe
spienione polimery
sorbent
foamed polymer
sorption capacity
volume weight
macrostructure
Opis:
Influence of a ratio of initial polymeric components, a macrostructure and volume weight of foamed polymeric sorbent on kinetic laws of sorption of oil and mineral oil from the contaminated water surface is considered. The foamed polymeric sorbent is a mix of polystyrene and polyethylene with spatial structure. Presence of oil-wetting agent in sorbent composition considerably increases selectivity of sorption process on oil and oil products. Influence of volume weight and temperature of medium on sorption process behavior is determined. It is shown, that process of sorption progresses on sorbents with a ratio of polymeric components in a mix within 40/60-60/40 most effectively. In this case useful properties of both components of a mix promote increase of sorption capacity of foamed polymeric sorbents on oil. Criteria of selection of sorbents at carrying out of purification of a water surface from oil and oil products are defined taking into account scale of oil outflow.
W artykule przedstawiono badania dotyczące usuwania ropy i zanieczyszczeń ropopochodnych z powierzchni wody z wykorzystaniem sorbentów polimerowych. Opisane sorbenty stanowią mieszaninę polistyrenu i polietylenu. Przedstawiono również kryteria doboru sorbentów. Wyniki badań pokazują, że najlepsze wyniki otrzymuje się dla mieszaniny polistyrenu i polietylenu w stosunku 60/40-40/60.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2011, 28, 1-2; 149-152
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The utilization of sorbents obtained from miscanthus using steam as the activation agent for wastewaters treatment
Autorzy:
Bratek, K.
Bratek, W.
Kułażyński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/779874.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
odpady rolnicze
miskant
sorbenty
oczyszczanie wody
agricultural waste
Miscanthus
sorbents
wastewater treatment
Opis:
The possibility of obtaining sorbents with a good sorption capacity from miscanthus has been investigated. The chars and the activation products were obtained from the miscanthus in a rotary furnace. The activation process of miscanthus was carried out by water vapour at 700 - 800°C and at the activation time of 30 - 90 min. We found that the optimum conditions for the activation process were: the activation temperature of 750°C (activation time of 60 and 90 min) and 800°C (activation time of 45 or 60 min). For these conditions the sorbents with the best sorption capacity for p-chlorophenol, toluene, methylene blue and Congo red were obtained.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2007, 9, 2; 102-105
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacyjna technologia produkcji bentonitu odlewniczego z wykorzystaniem wyselekcjonowanych frakcji powstających przy wytwarzaniu sorbentów
Innovative technology of casting bentonite manufacture on the basis of selected fractions obtained in the production of sorbents
Autorzy:
Pezarski, F.
Palma, A.
Izdebska-Szanda, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/77090.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Komisja Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
Tematy:
bentonit
innowacje technologiczne
masy formierskie
sorbenty
spoiwa odlewnicze
technologia produkcji
wlasciwosci fizykochemiczne
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych i przemysłowych podjętych wspólnie z firmą zajmującą się przetwórstwem bentonitów, w celu opracowania, przebadania i wdrożenia innowacyjnej technologii produkcji wysokojakościowego bentonitu dla odlewnictwa na bazie surowca, bentonitu suszonego i wyselekcjonowanych frakcji uzyskiwanych przy wytwarzaniu sorbentów higienicznych. Podczas produkcji tych sorbentów powstają wyselekcjonowane drobne frakcje materiału, które nie opłaca się ponownie wykorzystał przy produkcji zasypek higienicznych, ale jak wykazały wstępne badania charakteryzują się znaczną zawartością montmorylonitu i zbliżoną ziarnistością do bentonitu odlewniczego i mogą być cennym surowcem do produkcji wysokojakościowego bentonitu odlewniczego. W artykule przedstawiono wyniki prób i badań przerobu i uszlachetniania materiałów wyjściowych w procesach suszenia, mielenia, aktywacji, separacji i klasyfikacji oraz wykonywania partii doświadczalnych bentonitów odlewniczych. Przedstawiono również wyniki badań zastosowania tych bentonitów do wykonywania mas formierskich, form i odlewów próbnych.
The article presents the results of laboratory and industrial investigations undertaken in cooperation with a bentonite processing company. The aim of the study was the investigation and implementing of an innovative technology of the production of high-quality bentonite on the basis of the raw material: dried bentonite and selected fractions obtained in the production of hygienic sorbents. During the production of these sorbents, fine fractions of material were selected, useless for further use in the production of hygienic powders. But, as preliminary investigations showed, these fractions contained a considerable amount of montmorillonite with approximate granulation to casting bentonite and could turn out a valuable material for the production of high - quality casting bentonite. The article presents the results of trials and investigations on the processing and refinement of the material in the processes of drying, milling, activation, separation and classifi cation, as well as producing test samples of bentonites. Also, the results of experimental use of these bentonites in the preparation of moulding sands, moulds and experimental castings are presented.
Źródło:
Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa; 2011, 13
1730-8658
Pojawia się w:
Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anaerobic Sulphate-Reducing Microbial Process Used for Sorbent Preparation
Mikrobiologiczny beztlenowy proces redukcji siarczanów do przygotowania sorbentu
Autorzy:
Jencarova, J.
Luptakova, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/317824.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
bakterie beztlenowe
sorbenty
metale
izotermy adsorpcji
anaerobic bacteria
sorbent
metals
adsorption isotherms
Opis:
The presence of metals in waters represents today typical anthropogenic pollution. Their increased content, originating in various industry sectors and previous mining activity, is undesired. High concentrations of metals are hazardous for all living organisms. They may accumulate to toxic levels, cause many disorders and diseases and ecological damage under certain environmental conditions. Sulphate-reducing microbial process utilization is one of the options to prepare applicable sorbent which removes metal ions from solutions. This sorbent is created as a consequence of sulphate-reducing bacteria metabolism in anaerobic environment. It is considered to be able to remove many metals from solutions, such as Zn, Cd, Pb, Cu, Ni, As.
Obecność metali w wodach stanowi obecnie typowe zanieczyszczenie antropogeniczne. Ich podwyższona zawartość, pochodząca z różnych sektorów przemysłu i wcześniejszej działalności górniczej są niepożądane. Wysokie stężenia metali są niebezpieczne dla wszystkich żywych organizmów. Zawartość metali przekraczająca poziom toksyczności powoduje wiele zaburzeń i chorób oraz szkód ekologicznych. Wdrożenie procesów mikrobiologicznych jest jedną z opcji przygotowania sorbentu do usuwania jonów metali z roztworów. Sorbent powstaje w wyniku metabolizmu bakterii redukujących siarczany w środowisku beztlenowym. Sorbent taki jest w stanie usunąć z roztworów takie metale jak Zn, Cd, Pb, Cu, Ni, As.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2018, R. 19, nr 1, 1; 73-76
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rice starch as a polymer sorbent of iron cations
Skrobia ryżowa jako polimerowy sorbent kationów żelaza
Autorzy:
Schmidt, Beata
Zubala, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24202802.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Chemii Przemysłowej
Tematy:
starch
sorbents
modification
sorption properties
skrobia
sorbenty skrobiowe
modyfikacja skrobi
właściwości sorpcyjne
Opis:
Native, gelatinized and cross-linked rice starch was used to prepare “green sorbents”. FTIR, XRD, SEM, DSC and TGA methods were used to evaluate the properties of the obtained materials. The influence of the type of starch, sorbent dose and contact time on the sorption efficiency was examined. The swelling properties, the degree of solution purification and the efficiency of Fe(III) ion removal were determined. The sorption properties of the materials strongly depended on the type of starch and the conditions of their use.
Skrobię ryżową natywną, zżelowaną i usieciowaną użyto do otrzymywania „zielonych sorbentów”. Do oceny właściwości otrzymanych materiałów zastosowano metody FTIR, XRD, SEM, DSC i TGA. Zbadano wpływ rodzaju skrobi, dawki sorbentów i czasu kontaktu na efektywność sorpcji. Oznaczono właściwości pęczniejące, stopień oczyszczania roztworu i skuteczność usuwania jonów Fe(III). Właściwości sorpcyjne materiałów silnie zależały od rodzaju skrobi i warunków ich stosowania.
Źródło:
Polimery; 2023, 68, 9; 473--479
0032-2725
Pojawia się w:
Polimery
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Techniki ekstrakcyjne stosowane w oznaczaniu pozostałości pestycydów w żywności metodą LC-MS
Extraction techniques applied to LC-MS determination of pesticide residues in food
Autorzy:
Stachniuk, A.M.
Fornal, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/827752.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
zywnosc
pestycydy
ekstrakcja
pozostalosci pestycydow
zanieczyszczenia zywnosci
chromatografia cieczowa
pobieranie probek
sorbenty
membrany
Opis:
Przedstawiono przegląd technik ekstrakcyjnych stosowanych do izolacji pozostałości pestycydów z żywności, oznaczanych następnie metodą chromatografii cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas (LC-MS). Skoncentrowano się wyłącznie na metodach umożliwiających jednoczesną analizę pozostałości wielu pestycydów w pojedynczym oznaczeniu. Omówiono techniki ekstrakcyjne z udziałem: rozpuszczalnika, sorbentu i membrany oraz techniki łączone, takie jak: QuEChERS, CHEMAC i STEMIT. W analizie pestycydów jednym z głównych problemów jest optymalizacja zastosowanej techniki ekstrakcyjnej połączonej z oczyszczaniem ekstraktu. W przypadku jednoczesnego oznaczania pozostałości wielu pestycydów o zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych stosuje się rozwiązania kompromisowe, umożliwiające izolację jak największej liczby związków. Najczęściej używa się rozpuszczalników o średniej polarności, głównie acetonitrylu, metanolu oraz octanu etylu. Wśród sorbentów powszechnie stosowane są kolumienki Oasis HLB oraz mieszaniny PSA (Primary-Secondary Amine) i GCB (Graphitized Carbon Black). Jako membrany najczęściej stosuje się porowate membrany polipropylenowe w postaci włókna kapilarnego (hollowfiber). Szczególną uwagę poświęcono w pracy zastosowaniu metody QuEChERS do izolacji pestycydów z próbek żywności.
A review is given of the most significant extraction techniques used to isolate pesticide residues in food that are, next, determined by a liquid chromatography-mass spectrometry (LC-MS) method. The focus is exclusively on the methods, which make it possible to simultaneously analyse residue of multiple pesticides during one single determination run. The extraction techniques are discussed, which involve solvent extraction, solid-phase extraction, and membrane extraction as are the combined techniques such as QuEChERS, CHEMAC, and STEMIT. In the analysis of pesticides, one of the major issues is the optimization of the applied extraction technique combined with the process of cleaning up the extract. In the case the residues of many pesticides are simultaneously determined that have different physical-chemical characteristics, compromise solutions are applied, which enable to isolate as many compounds as possible. Medium polarity solvents are most frequently used; in the first place acetonitrile, methanol, and ethyl acetate. Of all the sorbent materials, the Oasis HLB and mixtures of PSA (Primary-Secondary Amine) and GCB (graphitized Carbon Black) are commonly applied. The porous (hollow) polypropylene membranes in the form of hollow fibres are most frequently used as membranes. In the paper, specifically highlighted was the application of a QuEChERS method to isolate pesticides from food samples.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2016, 23, 2
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New boron selective sorbents for sorption – membrane hybrid system
Nowe selektywne sorbenty borowe do hybrydowego systemu sorpcja – membrana
Autorzy:
Dach, Barbara
Bryjak, Marek
Bryjak, Jolanta
Łużny, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088286.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Chemii Przemysłowej
Tematy:
borates
aqueous solutions
core-shell sorbents
borany
roztwory wodne
sorbenty typu rdzeń-otoczka
Opis:
The synthesis and properties of core-shell sorbents dedicated to the removal of borates from aqueous solutions were described. By modification of polymer matrices with vinylbenzyl chloride followed by its derivatization with N-methyl glucamine a new kind of sorbents were obtained. The testing of boron sorption reviled that the process efficiency was related to the pore diameter and the content of ligand in the sorbent. The best material for use in a hybrid system, where boron is absorbed by fine particles and removed in microfiltration, was Poropak Q with a specific surface area of 300 m2/g.
Opisano syntezę i właściwości sorbentów typu rdzeń-otoczka przeznaczonych do usuwania boranów z roztworów wodnych. Poprzez modyfikację matryc polimerowych chlorkiem winylobenzylu, a następnie ich derywatyzację za pomocą N-metyloglukaminy otrzymano nowy rodzaj sorbentów. Badania sorpcji boru wykazały zależność wydajności procesu od średnicy porów i zawartości ligandu w sorbencie. Najlepszym materiałem do zastosowania w systemie hybrydowym, w którym bor jest absorbowany przez drobne cząstki i usuwany w procesie mikrofiltracji, okazał się Poropak Q o powierzchni właściwej 300 m2/g.
Źródło:
Polimery; 2022, 67, 4; 158--161
0032-2725
Pojawia się w:
Polimery
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Use of Natural Mineral Sorbents (Zeolite, Bentonite, Halloysite) for Decolorization of Corn-sugar Beet Molasses Vinasse
Zastosowanie naturalnych sorbentów mineralnych (zeolit, bentonit, haloizyt) do usuwania związków barwnych z wywaru kukurydziano-melasowego
Autorzy:
Borowiak, Daniel
Krzywonos, Małgorzata
Dąbrowska, Klaudia
Seruga, Przemysław
Wilk, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811745.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
decolorization
vinasse
mineral sorbents
zeolite
bentonite
halloysite
dekoloryzacja
wywar
sorbenty mineralne
zeolit
bentonit
haloizyt
Opis:
The molasse’s vinasse, because it contains three groups of color processes in it, i.e., melanoidins, hexose alkaline degradation products, and sucrose caramelization products, is one of the most difficult to treat wastewater. Vinasse is toxic to various microorganisms, harmful to soil, groundwater, and vegetation. The aim of the study was using five natural sorbents: halloysite (PJC and KR), two types of zeolites differing in grain thickness and bentonite. The highest decolorization (74% and 62%) was obtained in the process with bentonite and halloysite PJC. Melanoidins and hexose alkaline degradation products were removed when KR and PJC were dosed. After decolorization, in almost all experiments COD and phosphate phosphorus contents were reduced. When bentonite was tested, the organic acids were removed.
Wywar melasowy, ze względu na zawarte w nim trzy grupy związków barwnych tj. melanoidyn, produktów alkalicznego rozkładu inwertu oraz produktów karmelizacji sacharozy, jest jednym z najtrudniejszych do unieszkodliwienia ścieków. Wywar jest toksyczny dla wielu mikroorganizmów, szkodliwy dla gleby, wód podziemnych i roślinności, dlatego przed odprowadzeniem wywaru do środowiska naturalnego substancje barwne muszą zostać z niego usunięte. W pracy sprawdzono jak do usuwania związków barwnych z kukurydziano-melasowego wywaru gorzelniczego nadaje się pięć naturalnych sorbentów mineralnych: haloizyty PJC i KR, dwa zeolity różniące się grubością ziarna oraz bentonit. Najbardziej efektywne odbarwienie (na poziomie 74% i 62%) uzyskano w procesie z zastosowaniem bentonitu oraz haloizytu PJC. Melanoidyny i produkty alkalicznego rozkładu inwertu najskuteczniej zostały usunięte przy udziale bentonitu, natomiast karmele w obecności haloizytów KR oraz PJC. Po procesie dekoloryzacji prawie we wszystkich próbach zmalała zawartość ChZT oraz zawartość fosforu fosforanowego, natomiast wzrosła zawartość ogólnego węgla organicznego. Po procesie dekoloryzacji wywaru z wykorzystaniem bentonitu zmalała również zawartość poszczególnych kwasów.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 1; 493--505
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optymalizacja właściwości użytkowych sorbentów i zwilżaczy stosowanych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej
Autorzy:
Porycka, B.
Koniuch, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/373560.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
sorbenty
zwilżacz
kryteria
wymagania
środki gaśnicze
bezpieczeństwo
sorbents
wetting
criteria
needs
extinguishing agents
safety
Opis:
W artykule przedstawiono proces prowadzący do opracowania wymagań dla sorbentów i zwilżaczy dostosowanych do potrzeb użytkowników.
The article presents the process of requirements working out for sorbing and wetting agents in agree with users needs.
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2008, 1; 113-130
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigation of Heavy Metal Sorption by Potato Tubers
Badanie sorpcji metali ciężkich przez bulwy ziemniaczane
Autorzy:
Setlak, M.
Rożnowski, J.
Szymońska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388686.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
biosorpcja z roztworów
metale ciężkie
sorbenty ziemniaczane
biosorption from solutions
heavy metals
potato sorbents
Opis:
In the paper a potential application of potato tubers for the removal of heavy metals from aqueous solutions was investigated. Sorption of Cu2+, Fe5+ and Pb2+ was studied for different salts in order to determine the influence of counter anions on the cation uptake by the investigated adsorbents. Potatoes in the form of raw and dried potato cubes and the peels were soaked in 5 % aqueous solution of the following salts: copper(II) acetate, chloride and sulfate, iron(III) chloride and nitrate(V) and lead(II) acetate and nitrate(V). After sample wet mineralization with HNO3 and HClO4, the total metal content was determined by the inductively coupled plasma atomic emission spectroscopy (ICP-AES). The inner structure of the applied sorbents was determined by using the scanning electron microscopy (SEM). Sorption was found to be dependent on both the cation and the anion present in the solution. Acetate ions significantly enhanced the metal uptake from the solution. In all studied samples the uptake of Pb2+ was most effective in comparison with that for the other cations. Among the sorbents, the potato peels have taken higher, than it was obtained for the others, amount of metals, and the raw potato cubes were more effective compared with the dried ones. The metal uptake was positively correlated to the moisture and protein content as well as the amount of Ca2+ and K+ ions in the initial samples. It was also related to the inner structure of used potato materials. The obtained results should be useful in the recovery of the heavy metals from the environmental samples.
W pracy badano sorpcję metali ciężkich przez bulwy ziemniaczane oraz wpływ różnych anionów na wydajność tego procesu. Badano sorpcję Cu2+, Fe3' i Pb2+ z 5 % roztworów wodnych soli, takich jak octan, chlorek i siarczan(VI) miedzi(II), chlorek i azotan(V) żelaza(III) oraz octan i azotan(V) ołowiu(II). W roli sorbentów użyto surowe i suszone ziemniaki w postaci kostki oraz skórki ziemniaczane. Całkowitą zawartość metali w próbkach, po ich mineralizacji przy użyciu HNO3 i HClCu, oznaczono metodą ICP-AES. Wewnętrzną strukturę zastosowanych sorbentów określono przy użyciu skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM). Stwierdzono, że wydajność sorpcji zależy zarówno od rodzaju kationów, jak i od anionów obecn w roztworze. Obecność jonów octanowych znacznie zwiększała pobieranie kationów z roztworu. Najwiekszą wydajność procesu, bez względu na zastosowany sorbent zaobserwowano dla jonów Pb2+. Wśród sorbentów skórki ziemniaczane okazały się najbardziej efektywnym materiałem wiążącym badane kationy metali ciężkich, a najmniejszą wydajność uzyskano dla suszonej kostki ziemniaczanej. Zauważono pozytywną' korelację pomiędzy ilością kationów metali związaną z danym sorbentem a jego wilgotnością, zawartością białka oraz ilością jonów Ca2+ i K+. Ponadto, struktura wewnętrzna sorbentów była również czynnikiem wpływającym na efektywność procesu. Uzyskane wyniki wskazują, że bulwy ziemniaczane, a zwłaszcza skórki ziemniaczane mogą być przydatne jako biosorbenty do odzyskiwania metali ciężkich z próbek środowiskowych.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 5/6; 653-660
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złoże porfiru w Zalasie - problem kopalin towarzyszących nadal aktualny?
The "Zalas" porphyry deposit - problem of accompanying minerals still current?
Autorzy:
Hycnar, E.
Ratajczak, T.
Nieć, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/170168.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
złoże porfiru "Zalas"
kopaliny towarzyszące
sorbenty węglanowe
"Zalas" porphyry deposit
accompanying minerals
carbonate sorbents
Opis:
Skały nadkładu porfirów w Zalasie są urozmaicone litologicznie. Stanowią je zróżnicowane petrograficznie utwory węglanowe (wapienie i margle), piaskowce, piaski, lessy. Niektóre z tych odmian od momentu udokumentowania złoża stanowiły przedmiot zainteresowania surowcowego. Próbowano je wykorzystywać jako kopaliny użyteczne mogące mieć zastosowanie w przemyśle cementowym, rolnictwie czy do wytwarzania kruszyw. W efekcie tego uzyskały miano kopalin towarzyszących. Jednak brak zainteresowania ze strony potencjalnych użytkowników spowodował, że w 2000 roku status ten utraciły. Do problematyki tej ponownie powrócono. Przeprowadzono badania zmierzające do wykazania możliwości ich wykorzystania w charakterze sorbentów służących oczyszczaniu gazów poelektrownianych z połączeń SO2 w technologiach fluidalnego spalania węgla. Dały one pozytywny rezultat. Okazało się, że jurajskie wapienie z Zalasu nadają się do wytwarzania mączki wapiennej.
The cover of porphyry "Zalas" deposits contains diverse rocks: limestones and marls, sands, loesses. of these rocks been the subject of interest the Zalas deposit was documented. Since the cover rocks were applied in the cement industry agriculture and the production of aggregates they were called associated minerals. In 2000 due lack to of demand they were not used in the industries. At the present time the interest in this material has returned. The limestones from the cover of the deposit have been studied to determine their sorption properties and possible application as sorbents for the pu-rification of power plant gases with SO2 in fluid coal combustion technology. These studies have been a success, i.e the Jurassic limestones the "Zalas" deposit can be the production of flour.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2012, 53, 1-2; 9-14
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies