Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "slowniki" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Ks. Wincenty Myszor jako inicjator i współtwórca wydawnictw informacyjnych z treściami patrystycznymi
Rev. Wincenty Myszor as an Initiator and Co-Creator of Information Publications with Patristic Content
Autorzy:
Tałuć, Katarzyna
Gołda, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43574010.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Rev. Wincenty Myszor
Information publications
Encyclopedias
Dictionaries
Lexicons
Patrology
Patristics
Ks. Wincenty Myszor
Publikacje informacyjne
Encyklopedie
Słowniki
Leksykony
patrologia
patrystyka
Opis:
Wśród różnorodnych form tekstów naukowych na uwagę zasługują opracowania leksykograficzne i encyklopedyczne oraz zamieszczane na ich łamach hasła i artykuły. Tworzone są przez badaczy z dużym doświadczeniem naukowym. Mają oni swój udział w encyklopediach ogólnych i specjalnych, słownikach terminologicznych, językowych, w tym przekładowych, leksykonach itd. Także patrolodzy mają dorobek w zakresie wydawnictw informacyjnych. Przykładem jest ks. Wincenty Myszor, przez lata związany z Akademią Teologii Katolickiej w Warszawie i Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W trakcie kariery naukowej zainicjował lub współtworzył siedemnaście encyklopedii, słowników i leksykonów. Na podstawie analizy źródeł oraz materiałów przechowywanych w Archiwum Archidiecezjalnym w Katowicach scharakteryzowano tę twórczość patrologa, który od lat siedemdziesiątych XX w. do XXI w. współpracował z wybitnymi przedstawicielami polskiej i niemieckiej patrologii, koptologii, filologii klasycznej, teologii i filozofii. Pozostawił w redagowanych przez nich wydawnictwach hasła i artykuły dotyczące zagadnień bliskich jego zainteresowaniom badawczym. Dał się również poznać jako autor i współautor do dziś użytkowanych słowników przekładowych języka koptyjskiego. Tego rodzaju dokonania świadczą o randze naukowca, który takim rodzajem aktywności daje trwałe świadectwo wiedzy i kompetencji badawczych.
Among the various forms of scientific texts, lexicographic and encyclopedic studies as well as the entries and articles published in them deserve attention. They are created by researchers with extensive scientific experience. They contribute to general and special encyclopedias, terminological and linguistic dictionaries, including translation dictionaries, lexicons, etc. Patrists also have achievements in the field of information publications. An example is Fr. Wincenty Myszor, for years associated with the Academy of Catholic Theology in Warsaw and the Faculty of Theology of the University of Silesia in Katowice. During his scientific career, he initiated or co-created seventeen encyclopedias, dictionaries and lexicons. Based on the analysis of sources and materials stored in the Archdiocesan Archives in Katowice, the work of the patrolologist was characterized, who from the 1970s to the 21st century cooperated with outstanding representatives of Polish and German patrology, coptology, classical philology, theology and philosophy. He left entries and articles on issues close to his research interests in the publications they edited. He also became known as the author and co-author of translation dictionaries of the Coptic language that are still used today. This type of achievements prove the rank of a scientist who, through this type of activity, provides lasting evidence of knowledge and research competence.
Źródło:
Vox Patrum; 2024, 89; 187-226
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlachta, B. (red.) (2022). Wielokulturowość, seria Słowniki społeczne, red. W. Pasierbek, B. Szlachta, t. VI. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, ss. 438.
Autorzy:
Kucharski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37518468.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
wielokulturowość
słowniki społeczne
multikulturalizm
katolicka nauka społeczna
Opis:
Wielokulturowość nie jest zjawiskiem nowym. Można rzec, że ludzkość mierzy się z nią od wieków. Z jednej strony podejmowane są próby zrozumienia tego fenomenu, z drugiej, szczególnie wtedy, gdy odmienność kultur prowadzi do napięć – rozwiązania problemu, które mogą doprowadzić do pokojowego (co nie znaczy bezkonfliktowego) współistnienia ludzi identyfikujących się z różnymi wartościami. Oddany do rąk czytelników tom Słowników społecznych podejmuje próbę podjęcia refleksji, rozpoczynając od zagadnień najogólniejszych (hasło: Problem wielokulturowości), poprzez opis odmian wielokulturowości (transkulturowość, religia obywatelska, etniczność i laickość, wielokulturowość w perspektywie katolickiej nauki społecznej) oraz perspektywy badawcze (socjologia wielokulturowości, problematyka prawa, w tym praw człowieka, a wielokulturowość, perspektywy liberalne i konserwatywne) aż do problemów szczegółowych takich jak modele polityk wielokulturowych, zarządzanie wielokulturowością w organizacji oraz cyberprzestrzeni, a także edukacja w społeczeństwach wielokulturowych. Publikacja przedstawia bardzo szerokie spektrum zagadnień. Wypełnia tym samym lukę polegającą na fragmentaryczności dotychczasowych opisów wielokulturowości. Czytelnik otrzymuje zwarty przegląd najważniejszych zagadnień. Prezentowany tom nie jest tylko przedstawieniem problemów, ale przede wszystkim ich dyskusją oraz wskazaniem dalszych problemów i perspektyw badawczych (zgodnie z przyjętym przez redaktorów serii układem problemowym haseł).
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2024, 44, 1; 553-562
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O rękopiśmiennym spisie literatek autorstwa Adama Bartoszewicza z połowy XIX wieku
On the manuscript list of women writers by Adam Bartoszewicz from the mid-nineteenth century
Sur la liste manuscrite des femmes écrivains par Adam Bartoszewicz du milieu du XIXe siècle
В рукописном списке писательниц Адама Бартошевича середины девятнадцатого века.
Autorzy:
Berkan-Jabłońska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51559266.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kobiety autorki
historia kobiet
bibliografia XIX wieku
słowniki biobibliograficzne
spisy pisarek i tłumaczek
Archiwum rodziny Bartoszewiczów
Adam Bartoszewicz
women authors
history of women
nineteenth-century bibliographies biobibliographical dictionaries
lists of women writers and translators
The Bartoszewicz Family Archive
Opis:
Artykuł dotyczy zachowanych w Archiwum Państwowym w Łodzi, w zespole 592 Archiwum rodziny Bartoszewiczów, dwóch rękopisów autorstwa Adama Bartoszewicza, seniora rodu: Znakomite niewiasty polskie, a szczególnie znane w dziejach równie jak i na polu literackim oraz Poczet sławnych kobiet polskich a mianowicie uczonych literatek alfabetycznie ułożony przez A.[dama] B.[artoszewicza] 1859 r. [- skorowidz nazwisk]. Ich wspólnym mianownikiem są dzieje polskich kobiet, z naciskiem położonym na twórczość literacką i przekładową do lat siedemdziesiątych XIX wieku. Celem szkicu jest opis zawartości obu jednostek pod kątem sposobu tworzenia przez autora potencjalnego słownika, jego źródeł informacji, kwerend prasowych i kształtu inwentarza. Nie wiadomo, jakie plany wydawnicze wiązały się z brudnopisami, jednak można potraktować je jako ważny materiał źródłowy w historii budowania w wieku XIX wiedzy o piśmiennictwie kobiecym.
This article deals with two manuscripts preserved in the State Archive in Łódź, in collection number 592 of the Bartoszewicz Family Archive, written by Adam Bartoszewicz, the senior of the family: Excellent Polish Women, Especially Famous in History as well as in the Literary Field and The Inventory of Famous Polish Women, namely Literary Scholars Alphabetically Arranged by A.[dama] B.[artoszewicz] 1859 [– name index]. Their common denominator is the history of Polish women, with an emphasis on literary and translation works up to the 1870s. The purpose of the draft is to describe the contents of two manuscripts in terms of how the author created a potential dictionary, its sources of information, press queries and the shape of the inventory. It is not known what publishing plans were associated with the briefs, but they can be treated as important source material in the history of the construction of knowledge about women’s writing through the middle decades of the nineteenth century.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 67, 2; 21-47
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Raport o polskim poradnictwie językowym
A report on Polish linguistic guidance
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34656188.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
poradnictwo językowe
popularyzacja nauki
kultura języka
poradniki językowe
leksykony
słowniki
poradnie językowe
linguistic guidance
popularization of science
language culture
language guides
language advisory
boards
lexicons
dictionaries
Opis:
Artykuł jest krótkim raportem o polskim poradnictwie językowym. Opisuje początki działalności poradniczej w Polsce i najpopularniejsze współcześnie sposoby popularyzowania działalności kulturalnojęzykowej. Prezentuje również napisany przez autorkę artykułu Poradnik językoznawczyni, jeden z ostatnio wydanych poradników językowych w Polsce.
This article provides a short report on Polish linguistic guidance. It depicts its beginnings and the most popular contemporary methods of popularizing cultural and linguistic activities. In addition to this, the article presents “Poradnik Językoznawczyni” a recently published language guide written by the author.
Źródło:
Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 143-159
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowniki gwarowe z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródło do badań germanizmów leksykalnych
Dialectical dictionaries from the area of “Deaf German” settlement as a source for a study of lexical Germanisms.
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850445.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
“Deaf German” (germ. (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
German borrowings
dialects of southern Lesser Poland
dialectal dictionaries
„Głuchoniemcy” (niem. Taubdeutsche, Walddeutsche)
zapożyczenia niemieckie
gwary południowomałopolskie
słowniki gwarowe
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie słowniczków gwarowych z obszaru tzw. osadnictwa głuchoniemieckiego jako źródeł do badań germanizmów leksykalnych. Termin „Głuchoniemcy” odnosi się do potomków osadników niemieckich, którzy głównie w średniowieczu osiedlili się wśród ludności polskiej na Pogórzu Karpackim. Obejmuje teren od Tarnowa po okolice Łańcuta, na którym wyróżnia się kilka wysp tego osadnictwa (okolice Tarnowa, Biecza i Gorlic, Krosna, Rzeszowa i Łańcuta). Analizą objęto 20 słowników i zbiorków wyrazowych dawnych (z końca XIX i pocz. XX w.) oraz współczesnych (koniec XX i pocz. XXI w.) zróżnicowanych także geograficznie, objętościowo i leksykograficznie (sposobem opracowania). Są one cennym źródłem do badań zapożyczeń leksykalnych używanych w gwarach na tym obszarze, poświadczają ich zróżnicowanie formalne (fonetyczne i morfologiczne) oraz semantyczne. Znaczną część zbioru germanizmów stanowią wyrazy rzadkie, ograniczone tylko do gwar Małopolski południowo-wschodniej.
The aim of the article is to present dialectal dictionaries from the area of the “Deaf German” settlement (Carpathian Foothills) as sources for a study of lexical Germanisms. The term “Deaf Germans” (German Taubdeutsche, Walddeutsche) refers to the descendants of German settlers from the period of medieval colonization in the Carpathian Foothills. It covers the area between Tarnów and the vicinity of Łańcut, with several islands of this settlement identified around Tarnów, Biecz and Gorlice, Krosno, Rzeszów and Łańcut. The analysis covers 20 dictionaries and word collections of the past (from the late 19th and early 20th centuries) and contemporary (the late 20th and early 21st centuries), also differentiated geographically, volume-wise and lexicographically (by the method of elaboration). They are a valuable source for a study of lexical borrowings used in dialects in this area, confirming their formal (phonetic and morphological) and semantic diversity. A significant part of the set of Germanisms are rare words, limited only to dialects of south-eastern Lesser Poland.
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 83-97
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielki słownik języka polskiego PAN jako słownik tematyczny
Wielki słownik języka polskiego PAN as a thematic dictionary
Autorzy:
Żmigrodzki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146725.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Polish lexicography
thematic dictionaries
Wielki słownik języka polskiego PAN
leksykografia polska
słowniki tematyczne
Opis:
Artykuł przynosi prezentację cech Wielkiego słownika języka polskiego PAN, które umożliwiają korzystanie z niego jako słownika tematycznego polszczyzny (największego pod względem liczby sklasyfikowanych jednostek). W pierwszej części przypomniano podstawowe zasady klasyfikacji tematycznej zastosowanej do podziału słownictwa w WSJP PAN, w części drugiej ukazano techniczne sposoby korzystania z wyszukiwarki zaawansowanej słownika do selekcji słownictwa tematycznego, w części trzeciej przedstawiono dane statystyczne dotyczące poszczególnych pól tematycznych w słowniku (według stanu na sierpień 2021 r.) i wstępne wnioski wypływające z ich ogólnej analizy.
The article describes those features of the Wielki słownik języka polskiego PAN (“Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish”) which make it possible to use it as a thematic dictionary of Polish (the largest one in terms of the number of the classified units). The first part reminded the basic principles of the thematic classification adopted for the division of the vocabulary, the second part described the technical methods of using the dictionary’s advanced search engine to select the thematic vocabularies, the third part presented the statistical data concerning particular thematic fields of the dictionary (valid as of August 2021), and provided the preliminary conclusions following from their general analysis.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2022, 21; 153-166
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Korpusy wobec poszukiwania optymalnych kolokacji do celów leksykografii przekładowej
Using corpora in search of optimal collocations for translation dictionaries
Корпусы и поиски оптимальных коллокатов для целей переводной лексикографии
Autorzy:
Labocha, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085216.pdf
Data publikacji:
2022-03-14
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
лексикография
словарь
коллокации
корпусный анализ
leksykografia
słowniki
kolokacje
analiza korpusowa
lexicography
dictionary
collocations
corpus analysis
Opis:
W artykule niniejszym autor podejmuje próbę zweryfikowania wyników korpusowych dla 50 pierwszych poświadczeń rosyjskich leksemów прожить oraz пережить (jako ekwiwalentów niemetaforycznych polskiej jednostki przeżyć) pod kątem rejestrowania użytecznych leksykograficznie (i dydaktycznie) kolokacji. W artykule omówiony został dydaktyczno-leksykograficzny kontekst badawczy, zaprezentowane zostały ustalone wcześniej pary przekładowe wraz z definicjami jednostek wyjściowych oraz szeregami kolokacyjnymi (zarówno w sensie schematów kolokacyjnych, jak i szeregów typowych kolokantów), a także przytoczono nie budzące wątpliwości poświadczenia korpusowe dla 50 pierwszych wyników w Korpusie podstawowym NKJR oraz Korpusie prasowym NKJR. Jednocześnie zostały przedstawione potencjalne uzupełniające ekwiwalenty rosyjskie dla polskiej jednostki przeżyć.
В статье предпринимается попытка верификации результатов поиска в основном и газетном корпусах НКРЯ коллокатов российских лексем прожить и пережить (как неметафорических эквивалентов польской лексемы przeżyć). Основной целью исследования является определение пригодности 50-и начальных вхождений в данных корпусах для переводной лексикографии и дидактики. В статье автор представляет лексикографический и дидактический контексты анализа, приводит установленные в предыдущих своих исследованиях с упором на семантику и употребление пары эквивалентов (с учетом сочетаемостных схем и рядов), а также указывает не вызывающие сомнений по соотношению с определенной семантикой примеры коллокатов встречаемых в анализируемом материале.
The purpose of this article is an attempt to verify corpus findings for first fifty confirmations of Russian lexemes прожить and пережить (seen as nonmetaphorical equivalents of the Polish entry unit przeżyć) and identification of collocations that would be useful in lexicographical and didactic aspects. The article presents didactic and lexicographical research context and shows previously identified language translations pairs with definitions of original entries and collocational chains, both in terms of collocational schemes and chains of typical collocants. As well as this, the author quotes corpus confirmations for first fifty findings in the basic and press corpora respectively within the National Russian Corpus. In addition, the article includes potential complementary Russian equivalents equivalents for the Polish entry unit przeżyć.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 115-132
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Etymology: Past, Present, Future
Autorzy:
Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52911543.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
etymology
etymological dictionaries
dialectal and historical vocabulary in etymology
etymologia
słowniki etymologiczne
gwarowe i historyczne słownictwo w etymologii
Opis:
The aim of the article is to describe and analyse the tasks and perspectives within contemporary etymological research in Poland. The article begins with a brief outline of the first Slavic etymological dictionaries. Next, contemporary etymological dictionaries in Poland and the contemporary methodology of etymological research are briefly discussed. Then the author refers to the digital breakthrough in etymological research and describes the present-day model of linguistic education in Poland. A sharp decline in the number of specialists in etymology is argued to be a result of the withdrawal of historical-linguistic and historical-comparative subjects in university curricula and the author suggests various ways of encouraging students to study etymology. The article finishes with a discussion of the challenges facing etymologists, including research into the roots of ancient, dialectal, colloquial, and sociolectal vocabulary, as well as the origins of the vocabulary of endangered languages, followed by suggestions for how these can be overcome in the future.
Celem artykułu jest opis i analiza zadań oraz perspektyw współczesnych badań etymologicznych w Polsce. Artykuł rozpoczyna się krótkim zarysem historii pierwszych słowiańskich słowników etymologicznych. Następnie omówiono pokrótce współczesne słowniki etymologiczne w Polsce oraz współczesną metodologię badań etymologicznych. Potem autor odwołuje się do przełomu cyfrowego w badaniach etymologicznych i opisuje współczesny model edukacji językowej w Polsce. Uważa się, że gwałtowny spadek liczby specjalistów w zakresie etymologii jest wynikiem wycofania przedmiotów historyczno-językowych i historyczno-porównawczych z programów uniwersyteckich. Autor proponuje różne sposoby zachęcania studentów do studiowania etymologii. Artykuł kończy się omówieniem wyzwań stojących przed etymologami, w tym badań nad pochodzeniem słownictwa dawnego, gwarowego, potocznego i środowiskowego oraz etymologią słownictwa języków zagrożonych, a także sugestiami, jak można tym wyzwaniom sprostać w przyszłości.
Źródło:
Studies in Polish Linguistics; 2022, 17, 2; 75-92
1732-8160
2300-5920
Pojawia się w:
Studies in Polish Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantyka miłości w Nowym wielkim dykcjonarzu Pierre’a Daneta i Dymitra Franciszka Koli
The meanings of lexeme miłość in Nowy Wielki Dykcjonarz by Pierre Danet and Dymitr Franciszek Kola
Autorzy:
Marczak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679055.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
miłość
cnota
słowniki wielojęzyczne XVIII wieku
leksykografia historyczna
leksykologia historyczna
love
virtue
18th century multilingual dictionaries
historical lexicography
historical lexicology
Opis:
Celem artykułu jest opisanie różnych znaczeń leksemu miłość we francusko-łacińsko-polskim Nowym wielkim dykcjonarzu Pierre’a Daneta i Dymitra Franciszka Koli. Słownik notuje w oddzielnych artykułach hasłowych romantyczne, aromantyczne (więzy rodzinne, przyjacielskie) i religijne (cnota teologiczna) interpretacje pojęcia. Wskazano i opisano elementy materiału słownikowego odnoszące się do tych trzech aspektów. Szczególną uwagę poświęcono miłości konceptualizowanej jako cnota oraz przedstawieniu jej w kontekście innych cnót notowanych w słowniku. Wyniki analizy pokazują, że wyodrębnienie ściśle religijnego rozumienia miłości jest osobliwością dykcjonarza Daneta–Koli. Takie rozumienie współcześnie słabo zaznacza się w języku ogólnym. Można podejrzewać, że w XVIII-wiecznym obrazie rzeczywistości percepcja miłości była bardziej ugruntowana w wierze, co wpłynęło na sposób jej objaśnienia i kategoryzacji w Nowym wielkim dykcjonarzu.
The paper aims to describe the meanings of the lexeme miłość [love] in the French-Latin-Polish Nowy Wielki Dykcjonarz [New Grand Dictionary] by Pierre Danet and Dymitr Franciszek Kola. The dictionary notes in separate entries the romantic, aromantic (family ties, friendship) and religious (theological virtue) aspects of the lexeme. The dictionary material relating to these three aspects is analysed and described. Special attention was paid to the conceptualisation of miłość as a virtue and its presentation in the context of other virtues noted in the dictionary. The analysis shows that the separation of a religious understanding of love is a peculiarity of the Danet–Kola dictionary. This aspect is rarely used in the general language today. It may be suspected that in the eighteenth-century worldview, the perception of love was more grounded in faith, which influenced the way it was described in the dictionary.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 387-403
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z polskiej leksykografii biograficznej, nekrologicznej i komemoratywnej. Rosja i ZSRS a Polska – ofiary antycywilizacji. (Bibliografia prac z lat 1832–2021 – w wyborze)
From Polish biographical, obituary and commemorative lexicography. Russia and the USSR versus Poland – victims of anti-civilization. (A bibliography of selected works from 1832-2021)
Autorzy:
Wojan, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2178968.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
biographical dictionaries
lists of people
registers of the dead
Russia
USSR
Polska
Russian partition
Polish exiles
victims of war crimes
victims of Stalinism
victims of the communist regime
Polish necropolises
Soviet cemeteries
słowniki biograficzne
spisy osobowe
rejestry zmarłych
Rosja
ZSRS
Polska
zabór rosyjski
polscy zesłańcy
ofiary zbrodni wojennych
ofiary stalinizmu
ofiary komunistycznego reżimu
polskie nekropolie
cmentarze radzieckie
Opis:
The paper presents selected issues in the area of Polish biographical lexicography from the genological perspective. The author proposes to distinguish a new type – obituary and commemorative lexicography. She states that no monographic work on biographical lexicography has been published within the Polish scholarly society. The existing publications are only in the form of thematic/problem and review articles. The second part of the paper contains a list of 379 Polish dictionaries; the bibliography covers the years 1832–2021. The data presented are considered statistically important. The bibliographic list includes various types/forms of dictionaries – strictly biographical dictionaries, lexicons, encyclopedias, dictionary-encyclopedias, encyclopedic guides, reference books (e.g. Who is who?), directories of people (e.g. The Book of Siberians), personal loss books, cemetery books, lists of people, alphabetical lists of people, lists of surnames, nicknames, registers of the dead, deported and others, indexes of people (e.g. of repressed people) and others, inventories (e.g. names of labor camps), etc. Formally, publications of this type meet the requirements of studies in the field of lexicography because: 1/ they constitute a linearly ordered set (by lexicographic order), and 2/ they are specific databases storing specific information.
Źródło:
Studia Rossica Gedanensia; 2022, 9; 201-248
2449-6715
2392-3644
Pojawia się w:
Studia Rossica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Abbreviations and acronyms in the English and Polish photogrammetric terminology
Autorzy:
Kwiatek, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120155.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
abbreviations
acronyms
photogrammetry
LSP translations
LSP dictionaries
skróty
skrótowce
fotogrametria
przekład specjalistyczny
słowniki specjalistyczne
Opis:
The subject of this article comprises abbreviations and acronyms in photogrammetric terminology in English and their translation into Polish. The first part of the article provides various definitions of abbreviations and acronyms, discusses their structure and presents lexicographic sources on abbreviations and acronyms in Polish and English. The second part focuses on photogrammetry with its terminology and problems of deciphering and translating abbreviations and acronyms from English into Polish.
Artkuł jest poświęcony skrótom i skrótowcom angielskim z dziedziny fotogrametrii i ich tłumaczeniu na język polski. W pierwszej części artykułu przedstawiono definicje skrótów i skrótowców, omówiono ich budowę oraz przedstawiono słowniki skrótów i skrótowców w języku polskim i angielskim. Druga część artykułu koncentruje się na terminologii fotogrametrycznej i problemach związanych z rozszyfrowaniem znaczenia i tłumaczeniem skrótów i skrótowców angielskich z tej dziedziny na język polski.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 4; 550-561
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Emancypacja, feminizm, sufrażyzm w słownikach języka polskiego
Emancypacja, feminizm and sufrażyzm in dictionaries of the Polish language
Autorzy:
Jankowska, Kornelia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116565.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
nazwy ruchów społecznych kobiet
emancypacja
feminizm
sufrażyzm
słowniki języka polskiego
women’s social movements
emancipation
feminism
suffragism
dictionaries of Polish language
Opis:
Przedmiotem niniejszego artykułu są nazwy ruchów społecznych mających na celu zabieganie o równouprawnienie kobiet, takich jak emancypacja, feminizm i sufrażyzm. Przybliżone zostały w nim losy tych wyrazów oraz ich derywatów w polszczyźnie na przestrzeni lat. Wykorzystano słowniki języka polskiego, począwszy od dziewiętnastowiecznych, poprzez dwudziestowieczne, aż do współczesnych. Oglądowi poddano przede wszystkim zawarte w nich definicje, ale także kwalifikatory oraz przykłady użycia. Ustalono chronologię badanych pojęć oraz ewolucję znaczenia na przestrzeni lat. Zwrócono także uwagę na liczbę derywatów – na ich przybywanie i zanikanie. Na końcu oceniono przydatność słowników w badaniu losów wyrazów w polszczyźnie, stwierdzając, że możliwe jest wydobycie z nich wielu interesujących informacji. Uzyskanie bardziej szczegółowej wiedzy na temat użycia danego wyrazu wymaga jednak ekscerpcji tekstowej.
This article is devoted to names of social movements led by women, such as emancypacja, feminizm and sufrażyzm. It presents history of these words and their derivates in polish language, based on informations obtained from dictionaries – old and new. Author looked into definitions, qualifiers and examples of usage. It helped with establishing chronology and semantic changes of subjected words. Then author evaluated usefulness of dictionaries in this kind of research. It turned out that they can be helpful but don’t give all needed informations.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 207-219
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geflügelte Worte in der deutschen Sprache. Ihre Form, Bedeutung und Herkunft
Winged Words in German Language. Their Form, Meaning and Origin
Autorzy:
Sztandarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012745.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
geflügelte Worte
Fremdsprachen
Wörterbücher
winged words
foreign languages
dictionaries
skrzydlate słowa
języki obce
słowniki
Opis:
Im Fokus des Beitrags stehen ausgewählte geflügelte Worte aus dem Duden-Wörterbuch (Bd. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Untersucht werden insgesamt 65 Beispiele, darunter 19 geflügelte Worte fremder Herkunft. Die Ausdrücke haben oft ihre Entsprechungen in der deutschen Sprache. Das gesammelte Forschungsmaterial zeigt, dass sich viele geflügelte Worte im Laufe der Zeit lexikalisch und/oder semantisch verändert haben.
Przedmiotem artykułu są wybrane skrzydlate słowa zarejestrowane w słowniku Dudena (t. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". Zbadano łącznie 65 przykładów, w tym 19 skrzydlatych słów pochodzenia obcego. Wyrażenia mają często swoje odpowiedniki w języku niemieckim. Zebrany materiał badawczy pokazuje, że w przypadku wielu skrzydlatych słów nastąpiły w przeciągu lat zmiany w obrębie leksyki i/lub semantyki.
The subject of this article is selected winged words registered in Duden dictionary (vol. 12, 2017) "Zitate und Aussprüche. Herkunft, Bedeutung und aktueller Gebrauch. 7 500 Zitate von der klassischen Antike bis heute". In the article I will examine 65 examples, including 19 winged words of foreign origin. Some of the phrases have their German equivalents. Collected research material indicates that, in case of many winged words, both lexical and semantic changes have occurred over the years.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2021, 30; 155-166
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy własne i wyrazy od nich pochodne w „Wielkim słowniku języka polskiego PAN”. Plany, stan obecny, perspektywy
Proper names and their derivatives in the “Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish”. The plans, the present state and the prospects for the future
Autorzy:
Żmigrodzki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992250.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
Wielki słownik języka polskiego PAN
słowniki ogólne polszczyzny
makro- i mikrostruktura słownika
PAS Great Dictionary of Polish
general dictionaries of Polish
macro- and microstucture of the dictionary
Opis:
Artykuł omawia problemy dotyczące opisu naw własnych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, który opracowywany jest od 2007 roku i publikowany w Internecie pod adresem http://wsjp.pl . Pierwsza część tekstu jest poświęcona kwestii celowości notowania nazw własnych w słownikach ogólnych języka naturalnego (przypomniano negatywne opinie na ten temat), następnie przedstawiono projekt opisu nazw własnych w wymienionym słowniku (przede wszystkim nazwy geograficzne z ich derywatami), pochodzący z początkowego etapu prac nad nim i porównano ze stanem realizacji aktualnym w roku 2020. W części końcowej przedstawiono dalsze perspektywy opisu nazw własnych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN.  
The article discusses problems related to proper name entries in Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish. The dictionary has been under construction since 2007 and is available at the following URL: http://wsjp.pl. The first part of the text is devoted to the issue of reasonableness of including proper names in general dictionaries. Critical opinions on the issue raised in the past are recalled and discussed. What follows is a presentation on how  the description of proper names, especially geographical names and their derivatives, was envisaged in the early stages of works on the aforementioned dictionary. This vision is then compared with the actual state of being in the current version of the dictionary from 2020. In the final part, further prospects of describing proper names in Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish are presented.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 2; 41-53
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkopolskie Słowniki Regionalne – założenia leksykograficzne serii
Greater Poland Regional Dictionaries – the lexicographic assumptions of the series
Autorzy:
Sierociuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854417.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialects of Greater Poland
lexicography
Greater Poland Regional Dictionaries
gwary Wielkopolski
leksykografia
Wielkopolskie Słowniki Regionalne
Opis:
Gwary wielkopolskie są najsłabiej udokumentowane leksykograficznie, toteż proponowana seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne jest próbą nadrobienia tych zaległości. Ze względu na ograniczoną liczebność zespołu dialektologów (tylko 3 osoby) zdecydowano, że współpracować będziemy z różnymi środowiskami lokalnymi, szczególnie ze szkołami. Eksploracja terenowa o wyraźnym założeniu leksykograficznym zawężona jest do wybranego pola tematycznego, a specjalny kwestionariusz zawiera 600–800 specjalnie skonstruowanych pytań prowokujących rozmówców do dłuższych wypowiedzi; pożądane też są fotografie omawianych desygnatów. Identyczne tematycznie słowniki mają być przygotowane dla kilku regionów Wielkopolski – w zamierzeniu ma ich być 4–5 – co w dalszej perspektywie stwarza możliwości analiz komparatystycznych. Dopuszczamy ponadto możliwość zestawiania podobnych słowników także z różnych dialektów polskich jak i w kontekście slawistycznym. Słowniki mają mieć charakter popularnonaukowy, przez co rezygnujemy z zamieszczania informacji gramatycznych, etymologii itp. Wartość naukową dodatkowo akcentuje obecność jednostek leksykalnych istotnych w badaniach lingwistycznych, zarówno dotyczących języka polskiego jak i niektórych zależności slawistycznych. Przestrzegana jest zasada synchronii – podajemy datę rejestracji materiału w terenie, charakterystykę współczesnego stanu gwary oraz szkic o historii terenu i współpracującej szkoły.
Therefore, the proposed series Greater Poland Regional Dictionaries is an attempt to make up for these drawbacks. Due to the limited size of the dialectologist team (only 3 persons), a decision was made to cooperate with various local communities, especially with schools. Field exploration with a clear lexicographic assumption is narrowed down to a selected subject field, and a special questionnaire is designed, containing 600–800 tailored questions encouraging the interlocutors to make longer statements. Photographs of these designations are equally desirable. Thematically identical dictionaries are to be prepared for several regions of Greater Poland; the intended number is 4–5. In longer terms, it offers an opportunity of comparative analyses. It would also be possible to compile similar dictionaries of different Polish dialects as well as in the broader Slavic context. Dictionaries are in the realm of popular science; this is the reason why we decided against grammatical information, etymology, etc. The scientific value is also emphasized by the presence of lexical units important in linguistic research, both regarding the Polish language and some Slavic relations. The principle of synchrony is respected – we provide the day when the material was registered in the field, the characteristics of the contemporary dialect and brief information about the history of the area and the cooperating school.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 289-305
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies